DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
1
MdeVereenigdeZangers"
No. 43
Honderd zeren en fwintigste Jaargang
1925.
TEIJDAG
Leest vooral morgenavond
de advertentie Soiree
tefenf «H 3 fffatfea
Abonnementsprijs bij yooruitbetaling per 3 maanden f2.—fr. per post f2.50. Bcwijsn. 5 ct. Advertentiepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsruinate.
Brieyen franco N.V. Boek- en Handclsdr. y.h. Herms. Coster Zoon, Voordam C9, Tel. Administr. No. 3. Redactie No. 33.
Directeur: O H. KRAIt Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 20 FEBEUAEI
Buitenland
EEN REDE VAN CAILLAUX.
Aan het banket, ter eere van hem en Malvy
gegeven, heeft Caillaux een rede gehouden,
waarin hij onder meer verklaarde, steeds de
wederverkrijging van Elzas-Lotharingen te
hebben beschouwd als een essentieel vereischte
voor ht Fransche evenwicht.
Voorts zeide hij een voorstander te zijn
van de politiek, ide zonder ophouden den vre-
de nastreeft en wier aanhangers zieh reken-
schap geven van de economische en rasbewe-
gingen.
Hij zeide van tneening te zijn, dat, met een
andere poiltiek gedurende den oorlog, wellicht
een doeftreffende vrede van veiligheid en her-
stel had kunnen worden gesloten.
Voorts betreurde Caillaux de verwijdering
van Rusland van den dag af, dat dit land het
Tsarisme omver wierp.
Voor Caillaux zijn een „entente cordiale"
met Engeland en geleidelijke toenadering tot
alle volken van Europa de eenige voorwaar-
den voor het herstel van den vroegeren poli
tieke ntoestand van het continent.
De Fransche regeering zal volgens hem
moeten beschikken over een cnbegrensde tact
en een oneindig geduld, alsook over een soe-
pele vastberadenheid en een onbuigzame ge-
matigdheid.
RIJKSDAG-DEBATTEN OVER DE
MIJNRAMP BIJ DORTMUND.
In den Rijksdag is gister de mijnramp bij
Dortmund ter sprake gekomen. De commu-
nistische afgevaardigde Schwan opende het
debat met een heftigen aanval op de directie
van de mijn, die hij verweet te hebben nagela-
ien doeltreffende veiligheidsmaatregelen te
hebben genomen. Ook verklaarde hij, dat men
de commissie van onderzoek niet op de plaat-
sen heeft gebracht, waar zij de oorzaken van
het ongeluk had kunnen vaststellen.
Dit laatste werd door den vakvereenigings-
leider van het Centrum Imbusch, bestreden
Als werkelijk de ontploffing is veroorzaakt
door het schieten in de mijn, dan is daarmede
nog niet gezegd, dat iemand aan het onge
luk schuld heeft.
Spreker vroeg of er reddingskamers aanwe-
ag waren, waar de slachtoffers zich hadden
kunnen terugtrekken.
Namens de regeering werd medegedeeld.
dat tot dusverre een bedrag van anderhalf
millioen mark tot steun aan de nagelaten be-
trekkingen is bijeengebracht. De voorkoming
van dergelijke ongelukken is de taak der
landsautoriteiten. in dit geval van den minis
ter van Handel, terwijl de bedrijfsraden de in-
richting controleeren.
De socialistische afgevaardigde Husemanr.
diende een motie in om geldmiddelen beschik-
baar te stellen ter voorkoming van dergelijke
ongelukken. In de mijn Minister Stein"
heerscht het z.g. jaao-systeem. Dit is mede een
der aanleidingen van de ramp geweest. Men
stelt jeugdige arbeiders aan tegen lagp loo-
nen. Om meer te verdienen is de mijnwerker
genoodzaakt onvoorzichtiger te arbeiden.
De afgevaardigde van de Duitsche Volks-
partij, Wiellefeld. legde namens de Duitsch-
nationale oartij het Centrum, de Du tsche
Volkspartij, de Wirtschafspartei en de Beier
sche Volkspartij een verklaring af, waarin
deze pjrtijen zeggen het te betreuren, dat dit
ernstige ongeluk w>rdt gebruikt voor polibe-
ke partii-agitatie. Zoolang het onderzoek niet
is geeindigd. achten deze partiien het niet ge-
oorloofd. beschuldigingen uit te snreken. Zii
zijn het evenwel er over eens dat alle maatre-
gelen getroffen moeten worden voor de veilig
heid n d mijnen.
Het social'stische voorstel werd naar de be-
treffende commissie verwezen.
DE ARRESTATIES IN HET BEZETTE
GEBIED.
Naar de „Frankf. Ztg." meldt, bedraagi
het aantal personen, die de laatste dagen in
het bezette gebied «joor de Franschen zijn
gearresteerd, 32. net zijn voor het meerendeel
jongelui. Deze aanhoudingen berusten op een
nieuwe verordening der Rijnlandcommissie,
ingevolge welke het personen, die in het be
zette gebied hun domicilie hebben, verboden is
aan een militaire organisatie deel te nemen.
Met name is het ook verboden als „Zeitfrei-
williger" dee! van de rijksweer uit te maken
De pogingen, van verschillende zijden ge-
daan, om de gearresteerden weer vrij te krij-
gen, hadden slechts zelden gevolg. De hech-
tenis is zeer streng en alien zitten afzonder-
lijk opgesloten.
HET RAPPORT DER MILITAIRE
CONTRoLE-COMMISSIE.
Volgens de „Petit Parisien" rechtvaardigt
het rapport der militaire controle-commissie
ten voile het besluit om de Keulsche zone niet
te ontruimen en houdt het den strikten eisch
der geallieerden aan Duitschland in om de te-
kortkomingen te herstellen. Uit het rapport
blijkt, dat Duitschland over alle kaders en af-
gerichte mannen beschikt, noodig voor het
t vormen van een geweldig leger. In een tijds-
verloop, niet langer dan een jaar, zou
Duitschland kunnen geraken tot een productie
van materiaal en munitie, welke niet ver zou
verwijderd zijn van die, welke het aan het
einde van den oorlog had bereikt.
Havas meldt nog dat het rapport volgens
de „Matin" de voortzetting der militaire con
trole en de onverzettelijke handhaving van de
bezetting der Keulsche zone eischt, zoolang
dit noodig is. De politie vormt een sterke mili
taire macht, de fabrieken zijn nog steeds voor
4c fabricate van oorlogsniateriaal uitgerust
en duizenden Duitschers krijgen een militaire
opleiding, welke overeenkomt met die in lan-
den met dienstplicht. In de komende maan
den moeten de geallieerden krachtiger maat-
regelen bestudeeren voor de ontwapening van
Duitschland.
Het „Journal" is van meening da-t de nor-
male procedure moet worden gevolgd en de
intergeallieerde bijeenkomst niet door den
Raad van Gezanten moet worden vervnngen.
Duitschland dient nauwkeurige voorwaarden
te worden opgelegd en art. 429 van het vre-
desverdrag moet niet worden toegepast zoo
lang de ontwapening niet is geschied.
Met groote ontstemming is te Parijs verno-
men, dat politieke kringen in Londen er op
aandringen. dat de geallieerden in hun a.s.
nota over de militaire controle een termijn
aan Duitschland zullen stellen om de vastge-
steldfe tekortkomingen te verbeteren. De En-
gelschen wenschen aldus den datum vast te
stellen welke Frankrijk zou moeten aan-
vaarden voor de ontruiming van Keulen
Hier is men echter van oordeel, zegt do Parij-
sche correspondent van het Hbld., dat
Duitschland nogmaals zal trachten de gealli
eerden te misleiden, de vastgestelde tekortko
mingen wel zal herstellen, rnaar aanstonds na
de ontruiming van Keulen zich aan nieuwe,
emstiger tekortkomingen zal schuldig maken,
welke de speciale commissie uit den Volken-
bond niet bii machte zal zim te doen verbete
ren. zelfs te laten vaststellen.
Men erkent dan ook dat het probleem onop-
'osbaar bliift, indien de geallieerden niet eens-
gezind ziin in hun oordeel en politiyek tegen
over Duitschland. De ernst van den toestand
is een onderwerp van bespreking geweest in
de par'ementaire legercommissie. De commis
sie besloot den minister van oorlog te verzoe-
ken haar nadere inlirii tinmen te vcschaffen
over het feiteliike effectief van de Duitsche
en Russisehe lexers en over de militaire ge-
volgen van het Pussfceh-Tpnansch verdrag.
RIJKSPRESIDENT EBERT
EN BARMAT.
In de gister en hervattc zitting van de.en-
quettecommissie uit den Rijksdag heeft o.a.
staatssecretaris dr. Meisner verklaringen af-
gelegd over de verhouding E<bert-Barmat.
Getuige verklaarde, dat hij, afgezien van
een toevallige cntmceting met Julius Barmat,
zelf nooit betrekkingen heeft onderhouden met
de Barmats.
De rijkspresident heeft Barmats in Mei '19
om politieke redenen twee maal ontvangen.
Sinds ongeveer 10 Mei '19 heeft de rijkspre
sident noch Julius Barmat noch iemand an-
ders van de familie Barmat gezien of in an
dere rechtstreeksche betrekkingen tot hen ge-
staan. Een „Liebcsgabenpaket", hetwelk de
heer Barmat eens aan mevrouw Ebert heeft
gezonden, heeft deze laten terugzenden. Op
9 Mei vierde de rijkspresident zijn zilvercn
bruiloft, Barmat had een attentie bewezen,
door het zenden van bloemen, en hiervoor had
had de rijkspresident hem met een kaart be-
dankt, wat ook in vele andere gevallen met
verschillende personen gebeurd is.
Daarop gaf dr. Meissner inlichtingen over
het telegram van Barmat inzake een pas. De
afgevaardigde Kriiger, die toenmaals op het
bureau van de rjjkspresident werkzaam was,
het met misbruilonaking van den naam van
den president voor de Barmats een visum bij
het consulaat-generaal in Amsterdam doen
geven.
Staatssecretaris Meissner verklaarde, dat
het buiten twijfel was, dat dit optreden van
Kriiger, zcowel als het verlof aan Barmat
cm vanuit het bureau van den rijkspresident
te telefoneeren. een persoonlijk eigenmachtig
optreden van Kriiger is geweest.
Bij de voortzetting der verhoorden werd als
twee getuige gehoord de vroegere onderstaats-
secretaris aan het departement van buiten-
landsche zaken dr. Topfer, die nog nadere
mededeelingen over het verleenen van liet
„Dauervisum" aan Barmat verstrekte. Hij
had het Duitsche gezantschap te's Granven-
hage verzocht, Barmat een „Dauervisum" te
verleenen en er daarbij op gewezen, dat er
tusschen Barmat en den rijkspresident nauwe
relaties best on den, Niettemin had het gezant
schap geweigerd, dit visum te verleenen.
Daarop had dr. Topfer een particulier schrij-
ven gericht tot den Duitschen gezant in Den
Haag. von Rosen, waarin hij er nogmaals cp
wees, dat er tusschen Barmat en den rijks
president nauwe connecties bestonden en dat
Barmat er zich bij den rijkspresident bitter
over beklaagd had, dat hem bij het verleenen
van een visum zooveel moeilijkheden in den
weg warden gelegd. Ten gevolge van dit
schrijven had daarop het Duitsche gezant
schap aan het Duitsche consulaat te Amster
dam opdracht gegeven Barmat een „Dauer-
visum" vcor den tijd van drie maanden te
verstiekken. Op vragen van Duitsch-nationale
zijde verklaarde Topfer zich niet meer te kun
nen herinneren, hoe hij destijds tot de opvat-
ting was gekomen, dat er intieme relaties be
stonden tusschen Barmat en Rijkspresident
Ebert. Hij vermoedt, dat verschillende sociaal-
demccratische heeren, die zich indertijd de
grootste moeite voor Barmat gaven, en waar-
onder ook dc landdagafgevaardigde H'.rl-
mann zich bevond, het hem hebben verteld.
DE NIEUWE ONTWAPEN1NGSCON-
FERENTIE.
In verband met de besprekingen, die ten
doel hebben elkaar te polsen over het houder.
van een nieuwe ontwapeningsconferentie,
wordt vernomen, dat het vraagstuk van de be-
wapaiingen te land higrbij niet aan de orde
ashington stelt zich nog steeds op het
ipunt, dat deze bewapeningen tot de be-
mceienis van Europa zelf behooren en dat het
initiatief voor een beperking van Europa moet
uitgaan. Washington zou echter gaarae den
wedijver in den bouw van kruisers, duikboo-
ten en andere hulpoorlogsschepen beperken.
Er wordt hier op gewezen, dat de voorberei-
dende bespekingen, die tusschen Rome en To-
kio hebben plaats gehad, gunstig ontvangen
zijn. Het welslagen van het plan hangt af van
de houding van Parijs.
De diplomatieke correspondent van de
..Daily Telegraph" verneemt dat het feit, dat
het protocol van Geneve niet het vereischte
aantal ratificaties heeft verkegen, cn derhalve
tot mislukking schijnt gedoemd, president
Coolidge tot zijn initiatief heeft geleid- De da-
recte aanleiding voor zijn pogingen tot het
bijeenroepen van een nieuwe conference is
echter de nieuwe politieke orientatie Hi het
Verre Oosten, waarvan het onlangs gesloten
Tapansch-Russisch verdrag slechts het uiter-
lijke symptoom is en welke naar de Amerika-
nen en sommige Britsche Dominions meenen
wijst op de onvolledigheid van het vloo+ver-
drag van Washington van 1921 en op de ur-
gentie van de aanvulling ervan. wil de vrede
in den Stille Oceaan gehandhaafd bliiven.
ERKENNING VAN DE K. K. K. IN
ONTARIO GEWEIGERD.
Het provinciaal bestuur van Ontario heeft
geweigerd de Ku Klux Klan-vereeniging te
Toronto als een wettige vereeniging te re-
gistreeren, daar de praktijken van de vereeni
ging in de Vereenigde Staten onder denzelf-
den naam onvereenigbaar zijn met de Engel
sche tradities.
DE CONFEREN'TIE DER OOSTEN-
RIJKSCHE LANDEN MISLUKT.
De conferentie van de regeeringen der
Oostenrijksche landen, welke overeenkomstig
den wensch van den Volkenbondsraad een
vereenvoudiging in de landen-administratie
tot stand moest brengen, is Dinsdag mislukt.
De Christelijk-Socialen en Groot-Duit-
schers, die in de landen de meerderheid heb
ben, waren het er over eens geworden aan de
Rekenkamer de controle op de begrooting der
landen op te dragen. De sociaal-democra-
tische burgemeester van Weenen verklaarde
echter, dat sinds 1920 de gemeentebegrooting
reeds door een onafhankelijk bureau wordt
gecontroleerd, zoodat Weenen weigert zijn
budget te laten controleeren door de Rekenka
mer. Ook wil Weenen geen afstand doen van
het recht om de bezwaren der regeering van
de hand te wijzen.
Doordat geen overeenstemming kon wor
den bereikt, moesten de leden der conferentie
onverrichter zake huiswaarts keeren, totdat
het den Oostenrijkschen Bondskanselier Ra-
mek gelukt zal zijn een regeling te treffen.
Zooals men weet moest Seipel indertijd af-
treden, omdat hij geen regeling met de lands-
regeeringen tot stand kon brengen.
MOORD TE BOEDAPEST.
Gister is te Boedapest een vreeselijke
moord ontdekt, waarvan het slachtoffer een
jong schoon meisje is, Amalie Leirer ge-
naamd. Zij was de vriendin van een Neder-
landsch lakenfabrikant. Deze bracht een deel
van het jaar in het buitenland door en nam
steeds Amalie Leirer met zich mede. Hij was
echter meestentijds te Boedapest, waar het
meisje een mooi ingericht woning had. De
moord kan reecjs op 22 December 1.1. gepleegd
zijn en is tot heden toe geheim gebleven, daar
het meisje door niemand werd bezocht. De
cntdekking van gister was een gevolg van het
fet dat haar vader haar een bezoek wilde
brengen, omdat hij sedert langen tijd geen
tijding van haar had ontvangen. Klaarblij-
kelijk heeft men hier met een lustmoord te
doen. Op het lijk, dat gedeeltelijk tot ontbin-
ding is overgegaan, zijn, voorzoover men kon
vaststellen, vijf steken gevonden. Bij het on
derzoek ter plaatse vond men 'een Kerstgroet
uit Nederland, waaroo „Gelukkig Kerstfeest"
vermeld stond. afkomstig van een Nederland-
sche familie. Het moordgeval heeft in de
Hongaarsche hoofdstad groote opwinding
veroorzaakt. Het onderzoek der recherche
wordt zeer bemoeilijkt, daar het slachtoffer
behalve haar omgang met haar vader en ge-
noemden Nederlander, een teruggetrokken
lev^en leidde.
DE COMMUNISTISCHE AGITATIE IN
DUITSCHLAND.
Vier Beiersche-communistische landdagle-
den, Gotz, Biichs, Schlaffer en mevr. Ascben-
brenner, die Maandag aan een vergadering
der communistische partij te Stuttgart deel-
namen, zijn aldaar gearresteerd. Zij waren
reeds uit Munchen door Beiersche recher-
cheurs gevolgd en tijdens de vergadering
verrichten Wurtembergsche politie-agBhten
een aantal arrestaties. Biichs en mevr.
Aschenbrenner werden weer spoedig vrijgela-
ten, de beide anderen bevinden zich nog in
hechtenis.
Bij de arrestaties heeft men, naar de
„Frankf. Ztg." meldt, de „richtsnoeren voor
het bestuur der K. P. D." gevonden.
Volgens de „Koln. Ztg." is Maandag huis-
zoeking gedaan in het hoofdbureau der ccin-
munistische partij te Berlijn, in de redactie-
bureaux der „Rote Falme" en in de „Verlags-
druckerei". De „Rote Fahnc" had indertijd ge
durende de onderhandelingen over het plan
van Dawes cntwerpen gcpubliceerd inzake de
nieuwe spoorwegonderneming, die ten deele
op officiecle plaiinen berustten en vclgcns het
oordeel van bevoegde kringen op onrechtma-
tige wijze in het bezit der communistische
partij moesten zijn gekomen. Wegens de pu-
blicatie dezer geschriften is destijds tegen
eei negdeeln -h-Rhkhetiddl lEm-
eenige leden van het hoofdbestuur en den ver-
antwoordelijken redacteur der ,,Rote Fahne"
een vervolging ingesteld wegens landverraad.
Bij de huiszoeking zijn weliswaar de ge-
zochteg eschriften nietg evonden, doch werd
ander materiaal in beslag genomen, dat ter
beschikking der justitie is gesteld.
DE POSITIE VAN MARX-
De positie van dr. Marx als minister-pre
sident van Pruisen is erg wamkel, gelijk in
den Landdag bij de debatten over regee-
rings verklaring Meek. Er i6 geen regeerings
meerderheid, daar de economische partij en
kloc tegen het kabinet Marx zal sitemmen,
evenals de Duitech-nationalen, de Duitsche
Volkspartij, de Nationaal-socialisten en de
Communisten. De eenige hoop van het kabi
net Marx berust op het oogenblik nog op de
besprekingen, met de zes Duitsch-Hannove-
ranen, die alien deel uitmaken van de fractie
der economische pairtij. Indien men deze zes
Hannoveranen bewegen kan, voor het kabinet
Marx te sitemmen, dan is er kans op 'n kleine
meerderheid.
Gister zijn de verschillende moties van
wantrouwen en vertrouwen ingediend. Er
zijn thans: een motie van wantrouwen, inge
diend door de Duitsch-nationalen en de
Duitsche Volkspartij, gericht tegen alle mi
nisters, behalve dr. Mane; voorts een gefin-
geerde motie van vertrouwen, die de Duitsch-
nationalen samen met de Nationaal-socialis
ten hebben ingediend en waarin tegenover al
le ministers, behalve dr. Marx vertrouwen
wordt uitgesproken. Tenslotte is er een alge-
meene motie van wantrouwen, diei zich richt
tegen het geheele kabinet en door de commu
nisten is ingediend.
Het feit. dat in de beide eerste moties dr.
Marx uitdrukkelijk buiten beschouwing wor
den gelaten, berust op een zwakke hoop van
de rechtsche partijen, dat het hun toch nog
gelukken zou, Marx van Severing te schei-
dn. Deze hoop heeft echter de premier van-
daag verijdeld, door te verklaren, dat hij en
zijn geheele kabinet zich in geen geval van
Severing zouden laten scheiden. Morgenmid-
dag zullen de stemmingen over de verschil
lende moties plaats vinden.
NAAR EEN ROOKVERBOD.
Een beweging om het rooken wettelijk te
verbieden is ingezet door het comite van het
Anti-Tabaksverbruik in Amerika. De voor-
mannen der beweging hebben een conferentie
te Washington bijeengeroepen teneinde te
trachten alle vereenigingen, die voor een ta-
baksverbod zijn, in era groote organisatie te
vereenigen.
KORTE BERICHTEN.
De Finsche regeering heeft zich tot de
Britsche regeering gewend met het verzoek,
haar permanent een hoog Engelsch off icier
als organisator der Finsche luchtvloot ter be
schikking te stellen.
Bandieten hebben een aanval gedaan
op het barakkenkamp der spoorwegarbeiders,
dicht bij de stad Charbin in Mandschurije.
Zij doodden en wondden verschillende werk-
lieden.
De Nationalisati-partij heeft bij wijze
van protest en bloc de zittingszaal van het
Portugeesche parlement verlaten, en zal aan
geen enkelen parlementairen arbeid deel-
nemen. Geen prettig begin voor de pasge-
vormde regeering en geen bewijs, dat zij het
heele volk vertegenwoordigt.
Uit de mijn Minister Stein, bij Dort
mund, zijn gisteren nog twee slachtoffers naar
boven gehaald. Thans bevinden zich in de
mijn nog twee lijken, die men dezer dagen
hoopt te kunnen bergen.
De Engelsche minister van volksge-
zondheid heeft aan het gemeentebestuur van
Londen verzocht een aantal stalen huizen te
laten bouwen, teneinde belanghebbenden in de
gelegenlieid te stellen, dit soort huizen te lee-
ren kennen.
De Fransche krijgsraad te Dusseldorp
heeft twee jonge arbeiders, tot de communis
tische partij behoorend, wegens anti-militaris-
tische propaganda onder de Fransche troe-
pen in het bezette gebied tot resp. drie en een
half en drie jaar gevaneenisstraf veroordeeld
De Midland-Bank te Londen heeft be-
sloten tegenover' de Bank of England een
nieuwe bankcentrale te bouwen, die het groot
ste bankgebouw ter wereld zal worden. In de
eene straat zal het gebouw een frontbreedte
van 200 voet, in de andere van 120 voet krij
gen; de oppervlakte zal 35.000 vierkante voet
bedragen.
Staten-Generaal
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag.
Bijzondere commissie.
De Voorzitter benoemde tot leden der
bijzondere commissie voor de wetsontwerpen
Uitbreiding van mogelijkhtid van toepassing
van de straf van geldboetc en Herzkning van
de Faillissementswet de heeren v. Sasse van
Ysselt, Sannes, Beumer, van Rappaid en
mej. Katz.
Indisch regeering<ireg\emeni
Voortgegaan werd met de wetsontwerpen
Herziening van het Reglement op het beleid
der Regeering van Necferlandsch Indie; wij-
ziging van de artikelen S, 58, 67b, 67c en 71
van het Reglement op hr-t bt'eid der Reg e-
ring van Nederlandscii-indit; nadere wijzi-
ging van de Indische Comptabiliteitswet.
De algemeene beschouwingen werden
voortgezet.
De heer Boetzel aer ran Dub-
beldam (C.-H.) betreurde het, dat de Mi
nister niet aangeeft naar welk doel hij streeft
en hoe zijn voorstellen daarvan een deei zij*
Daardoor weten wij niet waar de Minister
ons wil heenvoeren. Vaodaar zoo veto kxitiek
op de voorstellen.
Spr. was tegen dit ontwerp.
De heer Feber (R.-K achtte de wija-
ging in de mentaliteit der massa te vaag,
dan dat daarin aanduiding ligt, voor een re-
geeringshervorming. Bij de Grondwetsher-
ziening is een vage belofte gedaan tot herzie
ning der wetgeving in Indie. Andere beloften
zijn nooit geaaan en van teleurstelling bij de
jndiening van deze ontwerpen kan er dus
geen sprake zijn. Er zij in Indie eenige in-
tellectueelen die bepaalde ideeen hebben over
de onhvikkeling van Indie en zij propageeren
hun denkbeelden en trachten deinmg te wek-
ken. Die deining is echter geen algemeene
volksbeweging in bepaalde richting. In het
algemeen staat de bevolking apathisch tegen
over dit ontwerp van den Minister.
Het is niet logisch te eischen dat de Mi
nister den weg der autonomie zal ingaan.
De Regeering heeft met de feiten rekening
te houden; de capaciteiten der groepen van
de Indische samenleving voor bestuursfunc-
ties zijn nog te gering dan dat de Minister
daarop een bestuursherziening kan baseeren.
Spr. betwijfelde of de Volksraad de verhoo-
dingen in de Indische samenleving wel weer-
gift.
Over de verhouding der Regeering en den
G.G. zou een van spr.'s partij gen ooten het
woord voeren. Spr.'s opvatting is dat de ver-
antwoordelijkheid van den Minister moet blij-
ven bestaan als middel om zeker te zijn dai
op de daden van den Volksraad kritiek wordt
uitgeoefend. i
Spr. hoopte dat het ontwerp door amendee-
ring nog belangrijk zal worden verbeterd.
De heer Rutgers (A.R.) betoogde dat
de G.G. de man der Regeerfcg moet blijven
en hij blijft dit ook in dit ontwerp. Hij bliift
verantwoordelijk tegenover de Nederlandscne
Regeering, al heeft hij een krachtige zelfstao-
dige positie. Hij voert het bestuur in naam
des Konings en dus in overleg met de Regee
ring. In den bestaanden toestand wordt dus
niet veel verandering gebracht.
Ten aamzien van de begrooting verandert
feitelijk ook niet veel omdat van het recht van
amendement door de Kamer niet veel gebruik
is gemaakt. Bij de goedkeuring der hoofd-
stukken blijft de gelegenheid om ter wille van
een bepaalden post zijn goedkeuring te onto
houden. ji
Spr. was voor het ontbindingsrecht van
den Volksraad. Dit ontwerp is als proef te
beschouwen en daarvoor is het gewenscbt,
dat de Regeering dit ontbindingsrecht be-
houdt.
De heer Van Rijckevorsel (R.K.)
heeft respect voor de moderne vooruitstre-
vendheid, maar gelooft niet dat er veel van
tereeht zou komen.
Spr. betreurde het wel, dat het voorstel
slechts een partieele herziening brengt en
liever had hij een algemeene hervorming ge
zien. Dit is echter geen reden om het gebo-
dene thans af te wijzen.
Spr. had er bezwaar tegen dat de Kamer
alleen de begrooting kan goed of afkeuren
en het recht van amendement gaat verliezen.
Hij is voorts v6or het ontbindingsrecht als
een veiligheidsklep in het stelsel.
De Minister van Kolonien, de heer De
G r a a f f, gaf allereerst een korte schets van
de ontwikkeling van het bestuurswezen in
Indie. Op de grondslagen die Minister de
Waal Malefijt legde, voortbouwend heeft Mi
nister Pleyte den Volksraad voorgesteld die
het begin was van de medewerking der In
dische samenleving aan de regeering. De
Volksraad was een adviseerend college. Een
periode van rust in de ontwikkelingsgeschie-
denis is echter niet ingetreden. De wensche-
lijkheid eener versnelde invoering van nieuwe
wijzigingen blijkt algemeen.
Spoedig is daarom de studie aangevangen
om een onderzoek naar de herzieping van de
Staatsinrichting in te stellen. Bijspr.'s op
treden was de studie aan den gang. Het rap
port der Commissie is kort daarna versche-
nen, nog v6or de Grondwetsherziening aan
de orde kwam. Bij de Grondwetsherziening
is uitdrukking gegeven aan het verlangen
naar reorganisatie van het Indische Be
stuurswezen Na uitvoerige gedachtenwisse-
ling is op 5 Dec. 1922 door den Volksraad
het ontwerp herziening goedgekeurd. In den
loop van 1923 is't ontwerp aan de Kamer
aangeboden. Spr. heeft met deze schets willen
aangeven dat er continuiteit zit in de voor
stellen die de Regeering deed. Bij de Grond
wetsherziening is daarmede rekening gehou
den.
De wederzijdsehe verhouding van Indie en
Moederland dienden opnieuw te worden af-
gebakend. De Grondwet wilde een einde ma
ken aan de ambtelijke wetgeving van G.-G.
en Raad van Indie. In dit ontwerp is daarme
de rekening gehouden. De G.-G. is vo<5r soop-
i
ALKMAARSGHE COURANT.
