AIRmaarschs Courant
Vraag en Aanbod,
Honderd Zeven en Twintigsfe Jaargang.
Zaterdag 21 Februari.
In en om de hootdstad.
Over raafachtige vowels.
I
No. 44 1925
CXVIII.
Stadsuitbreiding en tolvrijheid.
Gedurende de zomermaanden zal Amster
dam een hoogst belangrijke tentoonstelling te
zien geven. Het zal er niet eene zijra, die ten
doel heeft de vreemdelingen uit andere lan-
den hierheen te lokken, ook zal er voor hen,
althans voor degenen, die belangstellen in
de historische en economische geschiedenis
eener groote stad heel veel te genieten vallen
maar zij zal des te belangwekkender zijn
voor ons, Amsterdammers, in de eerste
plaats, en eveneens voor elken Nederlander,
die de groote beteekenis der hoofdstad van
het land beseft.
Het genootschap ,,Amstelodamum" heeft
namelijk in voorbereiding een zuiver Amster-
damsche tentoonstelling in verband met het
feit, dat het in dit jaar zes en een halve eeuw
geleden zal zijn, dat door graaf Floris V aan
degenen, die hier aan Amstel en IJ gevestigd
waren, het eerste privilege werd verleerid,
waarin van Amsterdam wordt gesproken en
waarbij den inwoners dier plaats een stad
was het nog niet tolvrijheid in Holland
werd geheven. Een merkwaardig feit, inder-
daad! Merkwaardig genoeg voor een genoot
schap als „Amstelodamum", dat sedert zijn
oprichting, nu ongeveer 25 jaren geleden,
zMveel heeft bijgedragen om bij het huidige
geslacht belangstelling te wekken voor de ge
schiedenis van Amsterdam. Degenen, die
geen lid van deze vereeniging zijn. docn gele-
genheid hebben de verschillende iaarboeken,
nu reeds ten getale van 20 uitgegeven, te
raadplegen en kennis kunnen nemen van het
maandblad, dat sedert 1914 door het genoot
schap voor zijn leden wordt gedrukt. zullen
mceten erkennen, dat in die bescheiden oeri
aantal hoogst merkwaardige brokken geschie
denis van Amsterdam order de oogen wer
den gebracht van hen, die vroeger nooit ge-
letrenheic! hadden iets van die historie na te
pluizen.
Het is daarom goed gezien, dat „Amstelo-
damum" het geschiedkundig feit van 1275
aangreep om de korhende tentoonstelling voor
te bereiden. Uit den aard der zaak is nog
lang niet alles in alle bijzonderheden voorbe-
reia, doch zooveel is reeds bekend, dat men
daaruit als zeker mag aannemen, dat iets
hoogst merkwaardigs te zien en te bestudee-
ten zal worden gegeven. Een aantal geleer-
den van naam, met Prof. Brugmans, onzen
bekenden historicus, die tevens voorzitter van
„Amstelodamum" is, vooraan, bereiden voor
het uitgeven van een toelichtenden catalogus,
die op zich zelf reeds een historisch werk
van waarde zal worden. En de tentoonstelling
zelf zal van 1275 af tot op heden een zoo
veel moge'ijk volledig beeld geven van de
geschiederis op het gebied van Amsterdam's
topographische ontwikkeling; haar staat-
kundige en poltieke geschiedenis; zij zal ons
toonen de ontwikkeling van handel en nijver-
heid gedurende bijkans zeven eeuwesn; zij
zal op het gebied van alle kunsten en weten-
schapnen, in deze stad beoefend, veel merk
waardigs te zien geven en men zal omtrent de
economische gesrhiedenis der stad worden
ingelicht. wat zeker te merkwaardiger za] we-
zen. omdat de economisrhe en sociale vraag-
stukken zich in onzen tijd meer dan ooit op
den voorgrond zijn komen dringen Zooveel
omvattend is het materiaal, dat voor het
scheppen van een juist beeld van Amster
dam's historie sedert dat eerste graaf Floris-
privi'ege van 1275 verwerkt en gerangsrhikt
zal dienen te worden, dat een aantal groote
zalen zoowel in het Rijksmuseum als in het
Stede'ijk Museum daarvoor ter beschikking
van het uitvoererd comite zullen worden ge-
steld en het is natuur'ijk, dat vanwege het
gemeentebestuur voor het tot stand brengen
der tentoonstelling financieele steun is toege
zegd.
Het bovenstaande was voor het oogenblik
zeker reeds genoeg om den Nederlanders,
buiten de hoofdstad leverde en werkende, te
toonen, dat zij dezen zomer een schitterende
gelegenheid zul'en krijgen om van de geschie
denis van de hoofdstad van hun vaderland
een prachtig overzicht te krijgen ik hoop
er, als het zoover is. natuur'ijk nog genoeg
van te zeggen. Hiervan kunnen wij zeker
zijn. dat het die tentoonstelling ziende, moge-
lijk zal wezen er ons in te denken. dat deze
"'rich steeds uitbreidende ik heb iemand
eens sooren zeggen: deze zich angstig uit
breidende stad, haar oorsprong vond in
een kleine nederzetting aan de somenvloeiing
van IJ en Amstel. Want, wat is er in onze
dagen van die samenvloeiing eigenlijk over-
gebleven? Hoevele Amsterdammers denken
er eigen'ijk nog aan. dat de hoofdgrarbten
de verbinding tusschen Amstel en IJ vormen;
dat het nu voor een groot gedeelte althans
minderwaardige water van het Rokin, ook
feitelijk een „arus" van die Amstel was Hoe-
velen kunnen het zich nog maar voorstellen,
dat voor 1870 de buitensingels nu ge-
doopt tot Nassaukade, Stadhouderskade,
Mauritskade de grenzen der stad vormden
•en dat men aan gene zijde daarvan „buiten"
was. En toch, hoe betrekkelijk kort is het nog
maar geleden, dat de straat achter de Stad
houderskade, die nu Albert Cuypstraat heet,
een open zaagmoiensloot was en dat de Over-
toom een water was dat ging tot de Ov<=r-
toomsche sluis en men kon spreken van:
Schuitje varen. theetje drinken;
Van en naar Sen Overtoom,
Drinken zoete melk en room
Zoete melk en brokken.
AI sedert jaren is die Overtoom gedempt,
geworden tot een breeden verkeersweg. waar-
langs de electriscbe tram soort tot aan den
Amstelveenschen weg, terwijl aan dien
ouden Overtoom in de laatste paar jaren ook
alles totaal veranderd is. Groeien, altijd
maar groeien; hier wat mooied, daar wat lee-
lijker, doet Amsterdam naar alle streken van
het kompas. In Zuid en West en Oost ziin
heele vlakten weiland vol gespoten, met dikke
lagen zand wel te versiaan, en uitgestrekte
huizen-complexen zijn er verrezen en nog
maar altijd bezig te verrijzen. „Angstig -
gegroeid. omdat al bet „buiten-om-Amster-
dam", dat een halye eeuw geleden nog be-
stond, nagenoeg geheel ver'dwenen is. En die
uitbreiding brengt natuurlijk mede, dat steeds
gezocht moet worden naar nieuwe verkeers-
middelen, om de van het hart der oude stad
wonenden daarmede in gemakkelijke verbin
ding te kunnen brengen.
Een kwart-eeuw geleden, toen van dat
buiten om ook al langzamerhand verdwijnen
ging, hadden we ten minste nog de voor de
Amsterdammers geliefde wandelgelegenheid
langs den ouden Amstelveenschen weg naar
de Kalfjeslaan, die laan door tot de uitspan-
ning „het Kalfje" en langs den Amsteldijk
stadswaarts huis-toe of omgekeerd. Dat was
voor den Amsterdammer je wandeling; of
een zomertochtje met de bootjes van den ha-
venstoombootdienst naar „het Kalfje" en
naar Ouderkerk, verderop. Natuurlijk, de
wandeling is er nog; zelfs is de Kalfjeslaan
gemoderniseerd geasphalteerd, wand°l-
paden er langs maar de Amsteldijk is
toch niet meer de Amsteldijk van toen en de
Atnstelveensche weg is ook niet louter meer
begrensd door weiland en boerderijen. „Ang-
stig"-uitgroeiende stad; zoo uitgegroeid, dat
men nu zelfs een gemeente-autobusdienst
gaat instellen van het Museumplein tot Kalf
jeslaan welke Amsterdammer zou zich
dat vijf-en-twintig jaren geleden gedroomd
hebben! De Kalfjeslaan was iets dat men
„6m-wande!de", desnoods „om-fietste", maar
er heen gebracht worden in een autobus
Maar, waar gaat men eigenlijk nu nog heen
te voet of over de wateroppervlakte? Er rij-
den nu reeds twee autobus-diensten van het
Damrak naar den overkant van het IJ; er
rijdt zuik een bus van Leidsche Plein naar
Watergraafsmeer, er zullen nu weder nieuwe
diensten geopend worden van de Oostzaan-
straat, in het verre westen cler stad naar het
Leidsche Boschje van het Troostplein
waar zich het reusachtige tentoonsteilingsge-
bouw yoor d? automobiel-tentoonstelling be-
vindt tot het Muiderpoortstation. Al die
lijnen langs straten en pieinen van de stad
Amserdam, hetzelfde Amsterdam, w-aaraan
zes en een halve eeuw geleden Floris V het
eerste privilege gaf en „tolvrijheid in Hol
land".
Tolvrijheid in Holland in 1275 't klinkt
eigenaardig in deze dagen. nu er in Holland
de provincie wordt bedoeld nog geen
tolvrijheid bestaat. Graaf Floris verleende
aan de lieden van Amsterdam van zijn dagen
het recht door zijn gebied hun goederen vrij
te vervogren, langs de wateren, waarop de
tollen geheven werden het verkeer langs
de wegen te land zal toen nog niet veel be-
duid hebben. En nu 650 jaren later
Er. is hier de vorige week een hoogst be
langrijke automobiel-tentoonstelling gehou-
den, een der beste op dit gebied, die ooit hier
of in het buitenland heeft plaats gehad. Be-
wijs genoeg, dat het automobilisme in ons
land sterk toeneemt en er hoe langer hoe
meer.van die zelf-bewegende voertuigen, niet
alleen pleizierijwagens, doch ook vracht-
voertuigen, langs den weg komen. Het moge
al niet ten genoege zijn van den vreedzamen
voetganger, het feit is er nu eenmaal en we-
genverbetering is aan de orde. Maar de Am
sterdammers, die met hun auto's of vracht-
auto's Holland ingaan, bezitten nog niet het
privilege, dat Floris V hun voor zaken in
1275 gaf. Zij mogen langs rijkswegen in
Holland van provinciale en andere wegen
spreek ik maar niet eens nog tolgeld be-
ta'en. De pacht van eenige van die rijkstol-
len loopt in dit jaar ten einde en er worden
pogingen gedaan om de Regeering te bewe-
gen, die tollen nu meteen op te doeken. Of
het gelukken zal? Ik durf het betwijfelen in
een tijd, waarin elk dubbeltje voor de schat-
kist er een schijnt te wezen. Tenzij men in
Den Haag mocht beseffen, dat het toch wel
wat al te erg zou wezen straks de auto's te
onderwerpen aan weelde-belasting en ze
daarenboven nog bloot te stellen aan de ver-
plichting tolgeld te moeten betalen.
Maar als die tolheffing op Rijkswegen en
andere wegen nog maar steeds gehandbaafd
bhjft. dan zal men wfel doen op de a.s. histo
rische tentoonstelling dat eredeelte uit het
privilece-stuk van graaf Floris, hetwelk tol
vrijheid in Holland gaf aan de Amsterdam
mers. met vette letters af te drukken en het
te hangen naast een photo van een to'gaar-
ders-huis aan een Ho'landschen rijksstraat-
weg waarbij in 1925 een auto moet stopnen
om den tolgaarder te geven wat des tolgaar-
ders is en er met koeien van leders bii te
drukken: ,.To1vrijheid voorh^en en tbans
12751925" en dan sra ik eens kiiten
of iemand daar zonder een spottenden g'im-
lach of een spottend woord voorHi 731 o-aan.
SINI SANA.
Wanneer men vertegenwoordigers uit de
Ravenfamilie ontmcet, wordt men niet alleen
aangetrokken door de deftige hording dezer
vogels, maar ook heeft men menigmaal gele
genheid hun listigheid en moed te bewonde-
ren, zcodat ze als riddedijk kunnen gekwali-
ficeerd wprden. Bij de meeste soorten moeten
we evenwel denken aan de roofridders, daar
zeer veel in hun nabijheid niet veilig is. Me
nigmaal heeft men reeds uitgerocnen: den
dcod aan de kraaienomdat deze vogels zoo
veel scbade aanrichten in het jaehtveld, en
ook jonge kuikens van kippen en eenden roo-
ven uit hoven en tuinen.
Wanneer men zoo hoort van de euve'daden
dezer roofridders. zou men denken. dat ze tot
de roofvogels behooren. Toch is dit niet het
geval; ze zijn zelfs gerangschikt onder de
orde der Zangvogels. Waar men dus meent
alle zangvogels te moeten beschermen, daar
zou men dit ook de raven moeten doen. J a,
wanneer men de bnkken van de Raafachtige
vogels bekiikt, ziet men wel. dat ze den roof-
vogelsnavel niet gelijk zijn. Ook missen ze de
grijpk'auwen van valken en sperwers. Maar
mceiliik zal 't nog zijn uit te maken, wie de
meeste kleine vogels vermoorden en eieren
uitdrinken: de echte roofvogels of de raven en
kraaien.
Laat ons het een en ander uit het leven
der Ocirvidae mededeelen.
Als hoofd der familie treedt cerst te voor-
schijn de Raaf (Corvus corax L.) Gelukkig
hroedt deze vogel maar in ons land1 met enkele
paren, en wel alleen daar, waar hcoge boo-
men bij heidevclden of andere eenzame vlak
ten voorkomen. Men behoeft niet te denken
daar eenige nesten te zullen aantreffen, want
elk ravennaar duldt geen soortgencoten in
zijn nabijheid.
Zoo'a raaf is aaninerkelijk grooter daa een
kraai, daar ze een lengfe heeft van bijna 6
d.M. 't Is een stoute en moedige vogel, die
zelfs een mensch durft aanvallen, wanneer
deze zijn nest wil naderen. En men behoeft
dan ook de kracht van dezen vogel, die in
den stevigert, eenigszins haakvormigen snavel
een geducht wapen heeft, niet gering te schat-
ten. Zelfs als de vogel gewond is, durft hij
zich nog hardnekkig verdedigen.
De houding van ae Raaf is steeds fier, en
daarom mocht zij bij de oude Scandinavians
gelden als een zinnebeeld van moed. De
Romeinen daarentegen zagen in haar steeds
een onheilsbode, wat stellig weer aan haar
rocfzuchtigen aaxcl moet toegeschreven wor
den.
Mooi, glanzig zwart is het vederkleed van
de raaf en vele groene en violette schakee-
ringen kan men er in opmerken. Het nest
wordt gebouwd in de hooge boomtoppen en
en vervaardigd van takken, terwijl de binnen-
kant bekleed wordt met vezels en andere
zachte zelfstandigheden. De groote eieren,
gewoonlijk vijf per legsel, zijn groen met don-
kerder vlekken,' en de jongen worden gerui-
men tijd in het nest verzorgd. Maar dan ook
is niets veilig in len omtrek. Uit alle nesten,
die maar de raven gevonden worden,
verdwijnt d. diiioud. Wel eet de raaf ook
veldhuizen, l.'agedissen, wormen en inseeten,
maar beslisi kan gezegd worden, dat de ba-
lans tusschen nut en schade zeer sterk naar
deze zijde overhelt. De rooveriien van de raaf
worden als diefstal beschouwd en het „stelen
als raven" is zelfs spreekwoordelijk geworden.
Geen wonder, dat deze vogelsoort zooveel mo-
gel ijk vervolgd wordt en dan ook voor deze
streken, als ons l.and, al zeldzamer gaat
worden.
Vogels, die in vonn de meeste overeenkomst
hebben met de raaf, zijn de zwarte en de
bonte Kraai, waarvan de eerste ook het ra-
venkleed draagt, terwijl de bonte kraai zich
kenmerkt door het belcende grijze en zwarte
vederpak. 4
De Zwarte Kraai (Corvus corone B
hroedt ook al even ongezellig als de Raaf,
doch zij maakt haar nest zoowel in kreupel-
boschjes, als in alleenstaande booinen, ter-
wijil ze bij gebrek aan bcomen ook op cen
grond nes'telt, wat vooral in het duin ge-
schiedt In het nest van deze kraai vindt men
veel wol als bekleeding en zij aurft dan ook
wel wollen sokjes en mutsjes van des land-
mans bleekveld wegnemen. In euveldaden
doet ze verder voor de Raaf niet onder, en
wanneer de honger nijpt durft ze wel kippen,
eenden patrijzen en andere vogels aanvallen.
Des winters blijven niet veel zwarte kraaien
hier. In troepen trekken ze dan wel naar het
Zuiden, om op ongeregelde tijden weder naar
de broedplaatsen terug te keeren. We hebben
dus deze soort als zwerf- en als standfvogel
te beschouwen.
De Bonte Kraai (Corvus cornix L.)
komt in October van haar Noordelijk gelegen
broedplaatsen naar hier en blijft tot April
ens land overal in groot aantal bewonen. Def-
tig kan zoo'n vogel stappen en stemmig mooi
steken de grijze vederen van borst, bunk, nek
en mantel af bij het overigens zwarte kleed.
En hoe strenger de winterkoude regeert hoe
roofzuchtiger deze kraaien optredcii. In den
omtrek der boerderijen is dan niets veilig.
Zoowel uit de troggen der varkens, als uit de
kippenhokken wordt geroofd, en menige vogel,
die door koude bevangen of aangeschoten is,
wordt gegrepen en afgemaakt, letterlijk ver-
slcnden. Schiet een jager een stuk wild, dat
wat ver van hem af neervalt, dan hebben de
kraaien het dikwijls verminkt, v«oor men er
bij kan zijn. Alles is gading, ook aan het
strand, waar kwaFen en verschillende week-
dieren worden verorberd, en zeer behendig
weten ze het vleesch uit mosselen te verkrij-
gen. De kraai laat het weekdier van een aan-
merkelijke hoogte op de steenglooi'ing vallen,
waardcor de schalen breken en de weeke in-
hcud gemakkelijk opgepeuzeld kan worden.
't Gebeurt een enkele maal, dat de kraaien-
snavel bekneld raakt tusschen de mosselscha-
len, doch de slimheid van de' kraai blijkt dan
wel daaruit, dat ze naar het binnenwater
vliegt, waar ze het mosseltje onderdompelt,
opdat het weekdier bedwe'md wordt en de
schalen vaneen doet.
Slechts een paar malen heeft een bonte
kraai beproefd bij ons te nestelen en eenmaai
is er een legsel gevonden. Haar broedplaat
sen zijn meer noorderlijk. Meermalen heeft
men bastaarden van bonte en zwarte kraaien
aangetroffen en ook buit gemaakt.
Een raafachtige vogel, die veel meer nut
dan schade aan de menschen bewiist, is de
Roek (Cervus frugilogus L.) Hoofdzakelijk
tcch voedt hij zich met veldmuizen, meike-
vers en allerhande wormen. Ook is hij een ge-
zellig levende vogel, daar hij gewoonlijk in
druk bevolkte kolonies broedt. Meermalen
vindt men 10 tot 20 nesten in een boom. Doch
het zijn niet alleen hooge boomen. waar hij
zijn nest in maakt, ook vindt men dikwijls tal
van nesten in laag opgaand bout. Dat deze
vogels het bedrijvige leven der menschen niet
mijden, blijkt wel daaruit, dat ze dikwijls hun
nesten bouwen in de boomen van dichtbe-
volkte steden. Voor nestmateriaal rooven ze
dan ook dikwijls kleine wollen kleeding-
stukken.
De Roek heeft ook een zwart pakje aan,
doch hij is vooral kenbaar aan zijn meeTdere
slankheid en ook aan den langen rechten
snavel. Dikwijls ziet men reeken met onbeve-
derd aangezicht: door het gedurig in den
bodem boren naar wormen. enz. zijn de vede
ren om den snavel dan geheel afgesleten.
In zeer groote vluchten trekken de roeken,
dikwijls in gezelschap van kraaien en kau-
wen.
Mede tot de Raaf-achtige vouels, die bij
ons voorkomen, behooren de Kauw, de Ek-
ster, de Vlaamsche Gaai, de Noten'kraker en
de Alpenkauw, waarwer we in een volgend
stukje nog het een en ander zullen mede
deelen.
J. DAALDER Dz.
Uitsluitend 2e handsgoederen.
Geen dienstaanbiedingen, enz.
GEBRUIKTE DAMES- EN" HEEREN-
RIJWIELEN. EERSTE ALKMAARSCHE
RIJWIELHAL, R1DDERSTRAAT 4.
J L. SOSTMAN Jr., Verkoophuis Laat 72,
opslagplaats Molenbuurt 24. Uw adres voor
Buffetten, Kasten, Tafels, Stoelen, Spiegels,
Schi'deriien, Ledikanten, Bedden enz (Te
yens heele inboedels te koop gevraagd.)
TE KOOP: Fornuis, Stoelen, Tafels, Kas
ten, een Kuifkast, Bedden, Spiegels, Buffet-
ten, alles 2e handsch, in P. VENNIKS
Meubelhandel, Koningsweg 30. Ik geef de
hoogste waarde voor geheele of gedeelten
van inboedels.
TE KOOP een twee pers. ijzeren LEDI-
KANT met spiraalmatr. en toebehooren.
Adres GEEST 7 boven.
Zeer billijk TE KOOP een gebruikte
FIETS, terugtraprem, best zadel.
NIEUWPOORTSLAAN 7.
TE KOOP ENG. HEERENRIJWIEL.
Adres: RAMEN No. 8b.
TER OVERNAME AANGEBODEN we
gens plaatsgebrek een mooie mahoniehouten
LINNENKAST, een THEETAFEL en een
prima VEERENBED MET PELUW.
Adres METIUSGRACHT 8.
FORNUIS. TE KOOP GEGOTEN FOR-
NUIS afmeting bovenplaat 108 X 60 c M.
in goeden staat, bij Smederij HEMELS,
Lindegracht Alkmaar.
TER OVERNAME AANGEBODEN
HUISORGEL. 1 pers. ijz. LEDIKANT met
toebeh., KINDERWAGEN, Wieg, 2 ge-
schilderde kastjes. Adres te bevr. b. v. d. bl.
~TE KOOP KINDERWAGEN (Creme) en
FORNUIS, spotprijs, ook afzonderlijk.
LELIESTRAAT 3.
TE KOOP een zoo goed als nieuwe HEE-
RENFIETS met Bercolamp, kettingkast en
dubbele remmen. prima merk.
Adres VONDELSTRAAT 9 A.
TE KOOP een in goeden staat zijnde
IJZEREN MANGEL a 25, een WASCH-
TAFEL MET WASCHSTEL. Adres bureau
van dit blad.
OUT- L. DE JONG, Oudegracht 48 bfj de
Bloemstraat, Alkmaar,
is steeds kooper van alle soorten oud
papier. Ook aan huis te ontbieden.
TE KOOP: 1 Bascule met K/sch. 5 Ko.,
1 Bascule met marmeren schalen, 1 blok ge-
wichten, 9 stuks; 1 blok gewichten 4 St., 1
papiersnijder, 2 zilveren gewichten, 1 Petro-
leumlamp enz., spotprijzen.
LIMMERHOEK 18.
TE KOOP ruim 2 pers. HOUTEN
LEDIKANT met springveeren matras.
KENNEMERPARK 22.
TE KOOP een als nieuw licht MOTOR-
RIJWIEL 85.en een ais nieuw RACE-
RIJWIEL voor 50.—.
P. DE VET, Koedijk.
Voor elk aannemelijk bod TE KOOP 2 ver-
galvaniseerde WASCHMACHINES met
vuurhaard. Te zien ST. ANNASTRAAT 25,
Alkmaar.
Gemengd Nieuws.
EEN MISLUKTE DEMONSTRATE
Onder leiding van den beer J. Pellenkoft,
zijn gistemamlddag op het daarvoor aange-
wezen terrein achter den Schiedamschen Weg
bij de Hooge Boomen, proefnemingen geno-
men met aan die afdeeling door den heer Neu-
hans uit Scheveningen ter beproeving toege-
zonden schuimblusch-apparaten, merk Stan-
ko.
Volgens daarbij beliooreude prospectus zou
de Weensche brandweer van deze apparaten
voorzien zijn, die, aangesloten cp de water-
leiding 800 tot 100 liter schuiin moeten pro-
duceeren met het noeder, dat zich er iti be-
vindt.
"De proefnemingen, die een volslagen fiasco"
waren, werden door een vrij talrijk publdek
bijgewoond waaronder het dagelijksdi bestuur
van den Zuid- Hoi 1 a ndsdien provincialen
brandweerbond, de commandant van de U-
trechtsche brandweer, de commandant van de
Haagsche brandweer, een urmnieur van het
bouw- en woningtoezicht aldaar, hoofdliedep
en brandmeesters van de brandweer, verte
genwoordigers van de bouwpolitie en plaat-
selijke werken alhier.
Een iizeren tank van twee kubieke meter in-
houd, half gevuld met water, waarop 150
liter benzine was gestort, werd in brand ge-
stoken. Een apparaat werd in gebruik geno-
men om de vlammen te blusschen en't duurde
bijna 5 minuten voor dat het schuim zich ont-
wikkelde. welk schuim niet taai genoeg bleek
om effect te hebben op de brandende benzine.
Een tweede apparaat gaf onmiddelliik schuim
maar met denzelfden uitslag, zoodat de ben
zine inplaats van gebluscht te worden, schoon
opbrandde.
De proefnemingen misTukten zoodoende vol-
komen.
MISHANDELING EN BEROOVING.
Toen zich, naar de Telg. meldt, een del* on-
derofficiereti an de te Etelfzijl in de haven
iiggende toipedojagers aan boord van zijn
schip wilde begeven, werd hij aangevallen
door leden der bemanning van het in olssing
liggend Chileensche barkschip „Maria" en
zoodanig mishandeld, dat hij het bewustzijn
verloor-
Vervo'gens is de onderofficier beroofd van
ziin uniformjas. horloge en portemonnaie met
geld. Men iiet hem verder aan ziin lot over
De politie heeft dc vemoedeliike daders ge-
arresteerd. De jas is aan boord van het bark
schip feruggevonden, doch de ovcrige goede
ren zijn nog nief orwesneo'-d.
M. BR1NKMAN. f
Weer heeft de arcliitectenwereld een onver-
wacht \-erlies getroffen. De bouwmeester van
enze Koninginnekerk, M. Brinkman, is gis-
termiddag op straat in dkaai* gezakt en kort
na aankomst in het Ziekenhuis aan den Cool-
singel, waarheen men hem gebracht had,
overleden. Hij had den leeftijd van 51 jaar
bereikt.
De heer Brinkman heeft indertijd ook tot
de deelnemers aan de prijsvraag van den
bouw van het nieuwe stadhuis behoort. Eeni
ge jaren geleden heeft de gemeenteraad hem
het aesthetisch toezicht opgedragen op een
van de belangrijkste straten in Tusschendij-
ken. waar onder zijn architectuur ook een
meelfabriek voor de N.V. Meelfabrieken der
Nederl. Bakkerij verrezen is. Op industrieel
terrein heeft hij trouwens heel veel weTk ge-
leverd. Ook was hij de ontwerper van de ga-
lerijbouw, die in Spangen tot stand geko-
men is.
EEN OPLlE.nrtR DtSNAPT.
Een man uit Amsterdam, zich noemende
A., heeft geprobeerd in Den Haag verschil
lende automobicl-importeurs op te lichten Hij
gaf daarbij voor, een Amerikaansche inge-
nieur te zijn en over een groot bankconto te
kunnen beschikken. Een der firma's uit Den
Haag trad met hem in onderhandeling, en
weldra werden de beide partijen het eens over
den verkoop van een wagen van /7400. A.
gaf een cheque af en den volgenden dag zou
hij den wagen uit de garage halen. De firrna
had echter order gegeven, dat de auto niet af-
gegeven mocht worden, voordat de cheque
gcind was. Door een misverstand is dit echter
toch gebeurd, zoodat de firma den wagen bij
na Icwijt geweest was. (De cheque was waar-
deloos.) De oplichting kon evenwel op't laat-
st oogenblik nog verijdeld worden, de z. g.
Amerikaan werd gearresteerd, en de auto in
beslag genomen. A. is voor den officier van
justitie geleid en in verzekerde bewaring ge-
steld.
STEUN VOOR HET KLEINE MIDDEN
ST ANDSBEDRIJF.
De Hanze afdeeling te Amersfoort heeft,
naar de N. R. Crt. meldt, Donderdag een ac-
tie ingezet, om van de regeering steun te krij
gen voor het kleine middenstandsbedrijf, voor
zoover het levensvatbaar is, en voor zoolang
middensatudscrediebanken niet helpend kun
nen optreden.
Het hoofdbestuur der Hanze in het aarts-
bisdom Utrecht zal de zaak zoo spoedig mo-
gel ijk aanhangig maken bij de Federatie der
Hanzebonden in de vijf bisdommen, om daar4
na te worden ingediend bij den Middensands-
raad.
VROUW VERDRONKEN.
Donderdagavond oinstreeks 9 u. hoorde tie
brugwachter aan de brug bii den Bosschen-
weg te Tilburg hulpgeroep. Met behulp van
een bootje en een dreg heeft hij daarop een
drenkelinge opgehaald, die bleek reeds over
leden te zijn. Het was een vrouw van onge
veer 25 jaar, flink gebouwd, gekleed in lan
gen ratinemantel, met lichtbruin hoedje en
bruine kousen en schoenen. Een stuk van de
onderkleeren was gemerkt A. D.
UIT DE BOUWVAKKEN.
De (neutrale) Patroonsbond voor de Bouw-
bedrijven in Nederland heeft Donderdag te
Amsterdam langdurig beraadslaagd over
het onwerp-collectief contract. De vergade-
ring heeft zich tenslotte niet met het ontverp
kunnen vereenigen en zulks cp ongeveer de-
zelfde gronden, als waarop dc Nederland-
sche R. K. Bend van Bouwpatroons het heeft
afgewezen. Het verzet van den Neutralen
Bond geldt dus everunin de hoofdzaken, doch
slechts ondergeschikte punten van het ont-
werp-collectief-contract. Vandaag is hiervan
aan de wcrknemersorganisaties kennis gege
ven.
VALSCHE HANDTEEKENINGEN OP
DE LIJSTEN VAN EEN SCHOOL-
VEREENIGING.
In zake de bekende quaestie betreffende de
valsche handteekeningen cp de lijsten van de
schcolvereeniging St. Wiilibrord te Arnhem
heeft de rechtbank aldaar thans rechtsingang
verleend tegen den adminisrateur van die
vereeniging. C. V., wegens valschheid in ge-
schrife. De zaak is naar de openbare terechts-
zitting verwezen.
POKKEN.
Ten huize van den heer Z. te Hillegom, die
pas van een buitenlandsche reis is terugge-
keerd, heeft zich een geval van pokken voor-
gedaan. De patient is naar een der barakken
van het academisch ziekenhuis te Leiden ovev-
gebracht.
De villa van den heer Z. wordt, totdat ze
zal zijn ontsmet, door de politie bewaakt.
AAN Z1EKTE GESTORVEN
EENDEN.
Voor het kantongerecht te Purraerend
hebben Donderdagmiddag terechtgestaan G.
de B. uit Landsmeer en S. J. uit Volendam,
die in December van feet vorig jaar door den
Keuringsdienst van Waren te Alkmaar wa
ren betrapt op het ten verkoop aanwezig heb
ben van aan zickte (vogelcholera) gestorven
eenden.
Een onderzoek in de veemen te Amsterdam
bracht later aan het licht, dat zich ook daar
een vrij groot aantal, aan ziekte gestorven
eenden bevond.
Beiden bekenden het ten laste gelegde. Zij
waren er wel van overtuigd, dat de eenden
aau cholera, althans ziekte, gestorven waren.
Het initiatief voor den handel was, volgens
beider verklaring, uitgegaan van J. Deze
kon er niet van cvertuigd worden, dat derge-
liike eenden schadelijk voor de gezondheid
konden zijn. Hij verklaarde zelfs, dat men in
Volendam zeer veel van deze eenden op eet,
en dat hij al ruim 15 jaar achtereen handel
in gestorven eenden had gedreven. Deze een
den zijn bestemd voor Louden. Daar worden
zij gekeurd, en nimmer werden ze daar voor
de consumptie afgekeurd.
Dr. Mol, directeur van den Keuringsdienst
van Waren te Alkmaar, en de heer Voorthuy-
sen, directeur van het Abattoir te Alkmaar,
verklaarden daarentegen, dat aan cholera ge
storven eenden wel schadelijk voor de ge
zondheid moeten worden geacht.
Het O. M. vorderde tegen G. de B. een
geldboete van 150 en tegen S. J. van .1 100,
bij niet-betaling te vervangen door hechtenis.
DE ONREGELMATIGHEDEN TE
VEENENDAAL.
Den van onregelmatigheden in zijn beheer
beheer beschuldigden gemeente-secretaris van
Veenendaal, is, op voorstel van B. en W. in
de Donderdagavond gehouden raadszitting
oneervol ontslag verleend.
Vervolgens wees een der raadsleden op ta!
van ongewenschte tcestanden in het beheer
van de financien der gemcente.
Bij het aanvaarden van hun betrekking
hebben zoo besloot dze spr. alle raads
leden in handen van den voorzitter den eed of
de belofte afgelegd, de belangen der gemeetite
Veenendaal met al hun vermcgen voor te
staan, en te bevorderen. Met dien eed voor
oogen gevoel ik mij verplicht, r.a mijn uiteen-
zetting van zoovele emstige verliczen, het vol-
gende voorstel doen:
De gemeenteraad besluit:
le. zijn scherpe afkeuring uit te spreken
over de leiding van onze gemeente door haar
burgemeester
2e. terstend een deputatie van drie ledeii
uit zijn midden te benoemen die aan den mi
nister van binnenlandsche zaken zal uiteen-
zetten op wdke gronden de gemeenteraad niet
V
