Alkmaarsche Courant
r
Zaterdag 33 Mei.
Een tocht per vliegtuig
type F VIL
I
0 0
No. «0
1925
Honderd Zeven sn Twintigste Jaargang,
AMSTERDAM—LONDEN.
De heer R. O. van Gennep alhier schrijft
ons:
Diegenen, die nimmer een grootere reis
per vliegmachine deden, zal misschien een
relaas hiervan interesseerenwellicht wordt
de belangstelling voor liet modernste ver-
keersmiddel bij den lezer zoo groot, dat hij
persoonlijk daarmee#wil kennis maken.
En ook deze kennismaking is zoo makkelijk
bewerkstelligd. Een ticket Amsterdam—Rot
terdam per K. L. M. voor de somnia van ne-
gen gulden, daarbij een klein weinig moed
om die eerste sensatie door te maken 't is
dunkt mij wel bij elkaar te schrapen.
Daar ik voor eenige dagen naar Londen
moest en ik de tocht daarheen nog niet per
vliegmachine deed, besloot ik per K. L. M. te
reizen.
Eenige vrienden, die de luchtdoop nog niet
hadden ondergaan, besloten mij tot Rotter
dam te vergezellen.
Wij vertrokken dus per morgen-sneltrem
naar Amsterdam. Aan liet C. S. aldaar be-
vindt zich een bus der K. L. M., waarmee
naar het Verkeersbureau op het heidsche
plein werd gereden.
De kaarten, welke te voren waren genomen
bij de agenten der K. L. M. hier ter stede
Handelmaatschappij A. A. M. I J. Nas-
sauplein E 7 alhier, werden geverifieerd en
verder ging het van het Leidsche plein naar
het Vliegveld Schiphol.
In de bus heerschte een opgewekte stem
ming er waren vele passagiers en het was
elk dezer aan te zien wie reeds habitue wa
ren en voor'wie de vrije lucht nog iets geheel.
nijuws was.
Vooral de bestudeering van de tweedc ca-
thegorie was alleszins de moeite waard. Er
waren reizigers, die stil voor zich uit keken,
terwijl anderen in druk gepraat wat aflei-
ding zochten. Ik maakte de opmerking voor
me zelf, dat deze menschen onder deze om-
standighedcn tegenover elkaar veel vriende-
lijker waren dan zij in tram of trein tegen
elkaar zouden zijn geweest; een en ander
waarschijnlijk in verband met de groote ge-
varen, welke zij straks tesamen zouden gaan
trotseeren.
Op Schiphol werd door een beambte der
douane de bagage geinspecteerd voor de rei
zigers die naar het buitenland ging, een
ieder gewogen, de bagage gewogen en daar-
na werden de passagiers door een beambte
verwezen naar het toestel, waarmee de leis
zou worden ondernomen.
Het was er druk op Schiphol, want om
half elf vertrokken twee toestellen tegelijker-
tijd een naar Parijs en een naar Londen.
Het laatste, ons toestel, nam mee zeven
passagiers en de bagage.
De motor werd aangedraaid. Doordat de
wiggen voor de wielen van het toestel lig-
gen, komt hierin nog geen beweging, ook
dan niet wanneer de motor gedurende eemge
momenten op vol toeren draait als laatste
proef voor de vlucht.
Het toestel, waarmee de reis naar Londen
ondernomen wordt, is de F VII, het beroem-
de Fokkertoestel, waarmee onze vliegers Van
der Hoop, Van Weerden Poelman en Van
den Broeke de luchtverbinding tusschen Moe-
derland en kolonien tot stand brachten.
Deze F VII is wel het veiligste toestel dat
in de geheele wereld voor verkeersdoeleinden
gebruikt wordt. De motor is een Rolls Royce
Eagle van 360 P.K., de romp is geconstru-
eerd van gelaschte stalen naadloos getrokken
buizen. De vleugels (eendekker) zijn bedekt
met triplex ter dikte van lm.M. Dit triplex,
dat zeer speciaal voor vliegtuigdoeleinden is
gefabriceerd, is bedekt met een vernis, waar
door de vocht geen inwerking op het hout
heeft. In de vleugels zijn gebouwd de leserve-
benzinetanks.
Aan boord is voor meerdere veiligheid
draadlooze.
De piloten hebben voor zich: hoogte- en
snelheidsmeter, toerenteller, oliedrukmeter
enz. De cabine biedt plaats voor 8 passagiers,
waarvoor zeer gemakkelijke rieten fauteuils.
In het midden is een smalle gang, zoodat
men gelegenheid heeft zich wat te yertreden.
In de staart van het toestel bevindt zich
het bagageruim, terwijl tusschen bagageruim
en cabine zelfs een toilet gevonden wordt.
Ten einde de veiligheid zoo groot mogclijk
te doen zijn, bestaat het personeel uit 2 pi
loten, 1 land- en 1 zeepiloot.
Trouwens wat veiligheid betreft, doet de
K. L. M. wel alles wat maar gedaan kan
worden. Is het den lezer wel bekend, dat de
vliegtuigen der K. L. M. in de afgeloopen
winters hunne reizen volvoerden zelfs bij
storm. Er zijn meerdere gevallen bekend, dat
de schepen in het Nauw van Calais vanwege
den storm in nood verkeerden, terwijl de
vliegtuigen der K. L. M. de reis naar Enge
land zonder eenige ktoornis volbrachten.
Reist men per vliegtuig, dan moet men
vertrouwen hebben in de kunde der vliegers,
in het toestel enen moet het idee van
zich weten af te zetten, dat men in de lucht
hangt, dat men vallen kan. Voor velen onzer
is vliegen nog een evenement, evenals dit
voor onze voorouders was om in een trein te
zitten. De tijd is echter niet ver, dat men in
een vliegtuig even rustig zijn dutje doet ats
in een spoorcoupe.
Om half elf dan vertrokken we van Schip
hol. We namen plaats op onze gemakkelijke
faiiteuil, voorzagen ons van een pepermunt
vanwege het rookverbod in de cabine, de wig-
§en werden weggetrokken van de wielen en
et toestel zette zich in beweging, nadat dit
tevoren tegen den wind was ingezet. Reeds
na 23 sec. verhief de reuzenvogel zich van
den grond om tot 300 M. hoogte te stijgen.
Met eene snelheid van 150 K.M. per uur
vlogen we op een hoogte van 300 tot 325 M.
over de polders, die zich aan onze oogen
voordoen als onregelmatige schaakborden,
we passeerden Alphen aan den Rijn, de
spoorlijn Gouda—den Haag en reeds voor
we het wisten lag Rotterdam voor ons. Bo-
ven het vliegveld Waalhaven werd een liuk-
sche bocht gemaakt, teneinde tegen den wind
in op het vliegveld te kunnen landen. De lan
ding werd schitterend uitgevoerd zonder een
stootje en werd z.g. getaxid per toestel naar
het restaurant.
We hadden een kwartier den tijd voor een
kop koffie en een sigaret. Na onze vrienden
de hand te hebben gedrukt en de plechtige
belofte te hebben afgelegd van een telegram-
metje van de behouden aankomst in Londen,
werd weer plaats genomen voor de verdere
reis.
Het was mooi zonnig weer, zoodat we uit
de ramen van de cabine een prachtig uitzicht
hadden. Dit uitzicht wordt door niets belem-
merd, doordat de vleugels zich boven en op-
zij van de cabine bevinden. Voor duizeligheid
bestaat in het geheel geen gevaar, doordat
het contact met den grond verbroken is.
Op een hoogte van 400 M. vlogen we over
de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche eilandeit;
tie laatste met hunne mooie oude steden,
waarvan Veere wel het meest opvalt.
Het is een wonderlijk groot genot om op
een zonnigen dag over ons Zeeland te vliegen
met z'n eilanden, schorren en water. Het
water heeft van uit de lucht gzien de prach-
tigste tinten, wanneer het door de zon wordt
beschenen.
Bij het vliegen over streken, waar men bij
afwisseling land en water passeert, voelt
men bij de nadering van het water een lichte
deining van het toestel. Deze beweging be-
hoeft echter volstrekt geen luchtziekte ten
gevolge te hebben. Zij die last van zeeziekte
hebben, hebben vliegende dikwerf minder last
dan varende, waarschijnlijk doordat't vlieg
tuig veel minder heftige bewegingen maakt
dan het schip en bovendien omdat de bewe
gingen, welke het vliegtuig maakt veel vee-
render zijn dan die van het schip. Na
Zeeuwsch Vlaanderen wordt langs de Belgi-
sche en Fransche kust gevlogen, over al die
bekende badplaatsen als Zeebrugge, Osten-
de, Calais.
We zagen de IJzer en in den omtrek daar-
an de vroegerc geschutopstellingen der
Duitschers. Het is zeer makkelijk om zich bij
helder weer van uit de lucht te orienteeren.
De K. L. M. stelt beschikbaar een zeer han-'
dige opgerolde kaart, waardoor men op z'n
gemak de vhegroute kan volgen. Door deze
kaart te gebruiken krijgt men een indruk van
de groote snelheid, waarmee men zich ver-
plaatst.
Ik zeg speciaal er bij„Door deze kaart re
gebruiken", want a(s men naar beneden kijkt
en men volgt de schaduw van het eigen toe
stel langs den grond, dan krijgt men werke-
lijk den indruk, dat die schaduw voortkruipt.
En werkelijk men kan gerust zeggen, alles
is meer waar dan dit.
Tusschen Duinkerken en Calais wordt
iangzamerhand de vlieghoogte grooter ge
maakt, de piloot „trckt" z.g. het toestel. Bij
Calais hadden we een vlieghoogte van 950
M. Het kanaal wordt overgestoken daar
waar dit het smalst is, n.m.l. tusschen Calais
en Folkestone. Er zit een zekere veiligheid in
cm het kanaal op grootere hoogte over te
vliegen, omdat, mocht de motor weigeren,
wanneer men op een hoogte van b.v. 1000 M.
vliegt, dan kan de piloot een landingsterrein
zoeken, in een grondoppervlakte cirkel met
een straal van 6 maal 1000 M., m. a. w. er
is geen gevaar voor een natte jas.
De tocht over het kanaal was in 15 min.
volbracht. Prachtig weer, mooie rustige zee,
een kalm veilig voortvliegend toestel, kleine
stoombootjes in het kanaal het was een
groot genot, wat men moet hebben doorge-
maakt en men voelt groote bewondering voor
de mannen die de vliegerij tot bijna volmaakt-
heid opwerkten.
Bij Folkestone vliegt men over de krijtrot-
sen, welke van af een stoomboot bezien zoo
belangwekkend zijn, doch uit een vliegtuig
den indruk maken van sneeuwvestingen uit
onzen schooljongenstijd.
Boven Engeland is het vliegen iets onrus-
tiger dan boven Nederland, Belgie en
Frankrijk, doordat er meer „remous" staat.
Het land waarover men vliegt is heuvelach-
tig en beboscht. Zooals bekend is, stralen
boomen warmte uit, de luchtlagen boven boo
men zijn dus warmer dan elders, derhalve is
de lucht ijler c'n valt dus het toestel ebn wei
nig. Men behoeft voor deze bewegingen in
het geheel niet bang te zijn, bovendien went
men betrekkelijk spoedig aan het eenigszins
onaangename hiervan.
Op afstanden van 30 K.M. van elkaar be
vinden zich op de lijn FolkestoneCroydon
(het vliegveld bij Londen) vliegvelden. Op
deze velden staat met reuzenletters de naam
van het vliegveld geschreven, hetgeen een
groot gemak oplevert bij het orienteeren. Bo
vendien staan midden op elk vliegveld aango
geven 2 cijfers, welke aangeven windsterkte
en zicht. De stationscommandanten der
vliegvelden krijgen elk uur van de mcteriolo-
gische stations op de windsterkte en't zicht.
Is windsterkte of zicht of beide vejranderd,
dan w orden ook de zooeven genoemde cijfcrs
veranderd (van 1 tot en met 9).
Doordat er draadlooze aan boord is, kan
de piloot nog alle noodige inlichtingen krij
gen. Het aan boord zijn van deze draadlooze
maakt op den passagier wel een uiterst vei-
ligen indruk. Mocht de piloot door mist of
andere redenen gedesorienteerd zijn, dan kan
hij op ieder momert met de draadlooze ver
nemen de nauwkeurige plaats op de kaart
waar het toestel zich in het luchtruim be-
vi'ndt.
Tevens krijgt men een uiterst veiligen in
druk, wanneer men in den middengang van
de cabine gaat staan kijken naar den bestuur
der. Men ziet dan duidelijk, dat de F VII
eenmaal in de lucht zijnde, zich zelf vliegt.
Men krijgt werkelijk het idee, dat het bestu
ren van een auto meer vraagt dan van een
F VIL Ik heb meerdere malen uit den mond
van ervaren piloten gehoord, dat bij grootere
overlandvluchten het besturen van een vlieg
toestel een beslist eentonig werk is. Als ge
volg hiervan doen militaire vliegers zoo nu
en dan eens een acrobatentoertje met het
toestel, om wat op te frisschen, terwijl dit
tevens nuttig is om de vliegvaardigheid als
jager te behouden. Aan de bestuurders der
K L. M. toestellen zijn deze opfrisSchingen
echter verboden.
De afstand Folkestone—Croydon wordt ge
vlogen in ongeveer vijf kwartier. Het ging
over heuvelruggen, kreupelhout, steden. Het
landschap vertoont weer een geheel ander
karakter, dan hetgeen we anderhalf uur te
voren bekeken. Daar niijne indrukken opge-
daan boven Engeland in vijf kwartier van
uit de lucht m. i. in verband met 'den kotten
tijdsduur nog slechts en ook met recht te
„luchtig" zijn, zal ik mij verder niet begeven
in overpeinzingen over land- en volkenkunde.
Even voor half drie kwam Croydon in zicht,
weer werd door eene wending het toestel te
gen den wind ingezet en na een vlotte, cor-
recte landing stonden we in Croydon pas-
sen- en bagage-controle en dan per auto naar
Londen, waar we na een half uur bij het Vic
toria-hotel werden afgezet.
Toen ik op mijn kamer in het hotel (heusch
niet het Victoria-hotel) op mijn gemak een
briefje naar huis schreef, was de korte of te
wel vlieginhoud daarvan:
Schitterende vlucht dwars door de
lucht. Reuzen piloot nooit meer een boot,
dan wel een spoor. Please zeg het door.
Alkmaar, 22 Mei 1925.
Provinciaal nieuws
UIT BERGEN.
Vervolg Raadsverslag.
Vervolgens kwam in behandeling een voor-
stel van Burgemeester en Wethouders tot het
aanvragen van een Rijksvoorschot ingevolge
de Landarbeiderswet om hiermede aan eeni
ge landarbeiders voorschotten te verleenen tot
verkriiging van plaatsjes.
Naar aanleiding van de voorgelezen con-
cept-besluiten vroeg de heer Bogtman of de
woningen publiek dan wel onderhands wor
den aanbesteed.
De Voorzitter gaf te kennen, dat
Burgemeester en Wethouders publieke aanbe-
steding zullen voorschrijven en zich de gun
ning zullen voorbehouden, terwijl de aanvra-
gers overigens zoo reeel mogelijk zullen wor
den behandeld.
Op een vraag van den heer Zeiler deelde
de voorzitter mede, dat de aanvragers in de
keuze van den ontwerper van hun woning
geheel vrij zijn, doch de ontwerpen zullen
mceten voldoen aan de bouwverordening
Hierna werd zonder hoofdelijke stemming
besloten onder voorbehoud, dat de van het
Rijk te vragen geldelijken steun wordt ver-
kregen, een bedrag van 6250, beschikbaar
te stellen ter verstrekking van een voorschot
ad 3000.aan den landarbeider Joh. Da-
nenberg voor den bouw van een woning op
een hem in eigendom toebehoorend stuk
grond, aan de Doorntjes, en van 'n voorschot
van f 3250.aan den landarbeider N, J.
Schaper voor den bouw van een woning op
een stuk grond aan den Kogendijk, welke
grond met eigen middelen door aanvrager zal
worden gekocht; en voorts uit 's Rijks kas
een voorschot aan te vragen en te aanvaar-
den tot een gelijk bedrag zijnde 6250 ten
behoeve van genoemd doel.
In behandeling kwam een voorstel vac
Burgemeester en Wethouders om in princi-
pe te besluiten tot verbouwing van de Zieken-
barak en inrichting tot een viertal woningen
indien er ook van overheidswege geen be-
zwaar bestaat tegen opheffing van de barak.
De voorzitter deelde mede dat bij Burge
meester en Wethouders reeds eerder een plan
in overweging was op welke wijze de zieken-
barak, welke niet doelmatig is, meer produc-
tief kon worden gemaakt.
Door den gemeente-opzichter is een plan
voor verbouwing en tot inrichting voor 4 wo
ningen gemaakt, doch is de financieele rege-
ling nog niet bekeken, aangezien Burgemees
ter en Wethouders eerst door den Raad wen-
schen te zien uitgemaakt of de Raad voor op
heffing van de ziekenbarak gevoelt.
Spr. las een schrijven van den Inspecteur
der Volksgezondheid voor. Omtrent de ophef
fing van de ziekenbarak hebben Gedeputeer-
de Staten formeel te beslissen, de Inspec
teur geeft in zijn schrijven te kennen, dat hij
zeker de voorkeur geeft aan een overeenkomst
met een of met beide ziekeninrichtingen te
Alkmaar, waardoor wordt voorzien in even-
tueele noodige opname van lijders aan besmet-
telijke ziekten uit de gemeente Bergen, boven
het bezit van een eigen isoleer-gebouw, waar-
aan groote bezwaren zijn verbonden, en dan
ook met genoegen de pogingen der gemeente
Bergen zal steunen.
De heer Brugman zeide er prijs op te stel
len, niet tot opheffing van de ziekenbarak
over te gaan. Noodgedwongen is de barak r
destijds gekomen, omdat Alkmaar aan de
aanvragen om opneming van leiders aan be-
smettelijke ziekten, niet kon voldoen. Mochten
er gevallen van besmettelijke ziekten zich
voordoen, dan is het gewenscht dat Bergen
zich zelf kan behelpen.
De heer Zeiler merkte op, dat hij een
soortgelijke opmerking wilde maken. De zie
kenbarak is niet doelmatig, spreker meende,
dat men eerst zekerheid moest hebben dat pa-
tienten in Alkmaar kunnen worden opgeno-
men. Overigens verklaarde spreker zich voor
opheffing van de barak.
De heer jhr. Barnaart zeide, nu Alk
maar 2 ziekenhuizen krijgt, men niet bevreesd
behoefde te zijn, dat men in Alkmaar niet te-
recht kon.
Dc Voorzitter bepleitte het voor-
deel, de patienten naar Alkmaar over te bren-
gen; men heeft daar beter gelegenheid voor
operaties, lijders aan verschillende soorten
besmettelijke ziekten kunnen niet eens gelijk-
tijdig in de barak te Bergen verpleegd wor
den. Spreker vestigde de aandacht erop, dat
het de bedoeling is niet tot opheffing van de
barak over te gaan", alvorens van Alkmaar
omtrent de opneming van patienten zekerheid
is verkrcgen, en ook van medische zijde advie-
zen zijn ingewonnen.
De heer Brugman meende dat men
hier 2 zaken verwarde. Men moet besmette
lijke ziekte niet verwarren met gewone zieken.
In Alkmaar heeft men ook barakken waar uit-
sluitend de be-mettelijke zieken worden ver
pleegd.
De heer Apeldoorn wees erop dat
in Alkmaar de verpleging beter en goedkoo-
per kon geschieden.
Wat anders is het, wanneer men in Bergen
meerdere zieken aan dezelfde besmettelijke
ziekte in de barak zou kunnen opnemen.
De heer B a 1 t u s constateerde dat
met Alkmaar nog geen overleg was gepleegd
Indien Bergen bevestiging krijgt dat alle lij
ders aan besmettelijke ziekten te Alkmaar
zullen worden opgenomen, verklaarde spre
ker met het voorstel accoord te gaan.
De heer Bogtman zeide, dat afge-
scheiden van de al dan niet wenschelijkheid
om besmettelijke zieken naar Alkmaar over te
brengen, hij het verdienstelijk achtte met de
opheffing van de barak te wachten zoolang
Alkmaar met hare ziekeninrichtingen nog
niet gereed is. Spreker had geen bezwaar al-
vast met Alkmaar te onderhandelen en th'ans
in principe tot opheffing van de barak te be
sluiten.
De heer Martin geloofde dat de wo
ningen welke van de ziekenbarak zullen wor
den* gemaakt, te duur zullen worden. De ba
rak heeft pl.m. /8000 gekost, de verbouwing
zal pl.m. /4000 vorderen, zoodat elke wo
ning op pl.m. /3000 zal komen.
De Voorzitter merkte op, dat nog
geen cijfers zijn te noemen. De plannen moe-
ten nog uitgewerkt worden.
De heer Jhr. Barnaart zeide, dat
de barak al een strop voor de gemeente was,
en wanneer het mogelijk is dat deze strop
kleiner kan worden gemaakt, hij met het voor
stel accoord gaat.
Hierna werd zonder hoofdelijke stemming
in principe tot opheffing van de ziekenbarak
besloten, terwijl aan Burgemeester en Wet
houders werd opgedragen de plannen uit te
werke.: en te zijr.er tijd met nadere voorstel-
len te komen.
In behandeling kwam een voorstel van den
heer den Das tot het bouwen van gemeente-
wege van een achttal arbeiderswoningen.
Burgemeester en Wethouders stelden voor
niet^rver te gaan tot den bouw van arbeiders
woningen, aangezien, afgescheiden van de fi
nancieele gevolgen, welke in verband met het
resultaat dat exploitatie van de bestaande ge-
meentelijke arbeiderswoningen het niet raad-
zaam doet zijn tot verderen gemeentelijkea
bouw over te gaan, de dringende behoefte
aan meerdere arbeiderswoningen niet wordt
erkend. De wethouder, de heer Apeldoorn
ging in zooverre met het advies van Burge
meester en wethouders mede, dat hij zich te
gen den bouw van arbeiderswoningen ver
klaarde, indien dit van gemeentewege zou
moeten geschieden.
De heer Den Das zeide, dat alhoe-
wel hij niets te kort wenschte te doen aan de
capaciteiten van den gemeente- opzichter, hij,
om tot concrete feiten te kunnen komen, hij
zijn voorstel een ontwerp voor de woningen
had gevoegd.
Het verbaasde spreker dat Burgemeester en
Wethouders ontkennen dat er woningnood
voor de arbeiders is, terwijl zij zelve met een
voorstel komen om de ziekenbarak in arbei
derswoningen om te bouwen.
De Voorzitter merkte op, dat de
woningen, wanneer deze goedkoop zijn wel
vol zullen komen, doch dit niet insluit dat er
noodzakelijke behoefte aan dergelijke wonin
gen bestaat.
De heer den Das wees erop dat het ook
ging om verbetering der woningtoestanden
De heer Bogtman had zelfs beweerd dat er
een woning was bewoond door 3 .gezinnen,
terwijl in Bergen verschillende woningen doer
2 personen worden bewoond. Voorts staan er
op de lijst van aspirant huurders voor ge-
meente-woningen 20 personen. In het Ge-
meentelijk Woningbedrijf is al strubbeling ge-
noeg aangaande de huurprijzen. De gemeen-
tewoningen zijn te duur in verhouding met de
inkomsten der meeste arbeiders. Hierdoor ge-
leid was spreker met zijn voorstel gekomen.
Spreker zeide bij de stukken een begrooting
van Burgemeester en Wethouders te hebben
aangetroffen, alsmede een exploitatierekening
coor een achttal woningen.
Spreker erkende dat de gemeente met de
door hem aangegeven huur niet uit kan,
doch heeft aan de hand hiervan een gewij-
zigde exploitatierekening gemaakt. Evenwel
moet men in aanmerking nemen dat er een
toestand geschapen is, die niet door den beu-
gel kan; wanneer men een arbeider laat wo
nen in een woning met een huur naar draag-
kracht, dan kan men er op rekenen, dat die
huur geregeld betaald wordt.
Hij besprak de rekening van Burge
meester en Wethouders en meende, dat vol
staan kon worden met 1 pet. aflossing, 1/4
pet. voor kwade posten, terwijl voor de waar-
de van den grond 5 pet. rente gerekend kan
worden.
Voor 4 woningen heeft men 900 M2 grond
noodig, voor den grond aan den Kogendijk
te schatten op 900 of per woning 225. Ge
rekend is op blokbouw van 4 woningen aan-
een. Aan de hand van deze berekening zou
de huurprijs per woning worden 4.16%.
Evenwel heeft de Regeering beschikbaar
f 12.000.000, voor woningbouw en geeft in
bepaalde gevallen een maximum van /255
per jaar per woning toeslag.
In verband met de fingincien der gemeente
zal aan Bergen wel geen Rijkstoeslag ver-
leend worden, doch met een beetje goeden wil
kan de gemeente zonder dat het veel kost, we',
iets tegemoetkomen.
De Voorzitter wees erop dat
verschillende aspirant-hurders een wo
ning heben, zoodat het te beziec
staat of voor de ten gemeente-
huize aangemelde personen een woning ge
bouwd zou behoeven te worden. Bovendien is
het in heel den lande een feit, dat een arbei
derswoning minstens 2800.kost. Wan
neer men 10 dergelijke woningen bouwt, dan
gerieft men de menschen wel en morgen aan
den dag zullen ze wel bewoond worden, doch
dan staat men weder voor hetzelfde feit. De
woningen waaruit deze bewoners zijn getrok
ken, worden weer door anderen bewoond. Het
voorstel van de verbouwing van de ziekenba
rak heeft ten doel deze rendabel te maken, en
zal dit tegelijkertijd zijn ten gerieve van den
arbeider.
Spreker ging de berekening van den heer
den Das van begin tot einde nog eens na, en
kwam op een huurprijs van 5.30. In ieder
geval zal een huur moeten worden betaald
boven f 5.per week.
De heer B a 1 t u s zeide, dat hem alle
berekeningen koud lieten. Bergen moet geer
toevluchtsoord voor onbehuisden worden
Wanneer er krotten leeg komen, worden deze
onmiddellijk weer betrokken. De woningbouw
is een groot verdriet en een groote strop voor
de gemeente gebleken.
De heer Martin ondersteunde het
voorstel van den heer den Das. De Roomsch
Katholieke Woningbouw vereeniging „Room
sche Actie" had ook plannen voor woning
bouw, doch werd tegengehouden omdat zij
geen redelijke huur, geen sluitende exploits
tierekening kon maken. Waar het thans ge
bleken is dat de heer den Das een rekening
kan maken gebaseerd op een huur van 3.75
per.week, zal de Roomsche Actie ook wel bin-
nenkort met een verzoek om steun voor wo
ningbouw bij de gemeente komen.
De hr. Z e i 1 e r zeide dat de hr. den Das
aan elk raadslid het voorstel met een plan
had toegezonden. Spreker is geen vriend
van overheidsbedrijven, zou gaafne w®§cJigfl,
WIJ DRUKKEft UW j
I BEZOEKAANKONDIGINGSKAARTEN
VLUG EN NET.
I
I
N.V. BOEK- EN HANDELSDRUK-
KERIJ v.h. HERMS. COSTER EN
ZOON, VOORDAM C 9, ALKMAAR 4
- sv 4
1
I
dat de gemeente buiten den woningbouw
bleef, doch is dit theorie. Spreker verklaarde
echter geen principereiter te zijn. Hem zijn
personen en gevallen genoemd welke voor-
ziening eischen. Wanneer men een gezin heeft
met een inkomen van 28 in de week en dit
moet 5i/> huur per week betalen, dan weet
men dat dit niet kan. Wij leven in een bijzon-
deren tijd en er dienen bijzondere maatregelen
getroffen te worden.
Spreker had op het voprstel van den heer
den Das verschillende aanmerkingen Het
grootste bezwaar wanneer men goedkoope wo
ningen gaat bouwen, noemde spreker: wat
voor een bevolking haalt men naar zich toe.
Spreker wilde wel het voorstel van den heer
den Das steunen, doch de bepaling daaraan
verbinden, dat de huurders minstens 2 jaar
in.Bergen moeten gewoond hebben.
De Voorzitter merkte op dat de
bepaling door den heer Zeiler voorgeste'.d
niets helpt. De menschen ruilen van woning
De heer Zeiler zeide den tijd wel
van 2 op 3 jaar te willen stellen. Spr. noem
de enkele zich gedurende den afgeloopen win
ter voorgedane woningtoestanden, welke niet
mochten voorkomen. Wanneer de gemeente
bouwt heeft zij dit voordeel, dat de gemeente
beter het oog kan houden welke bewoners in
de woningen komen, een particulier neemt het
zoo nauw niet en bestaat er steeds kans dat
met voorbijgaan van ingezetenen, de wonin
gen aan personen van elders worden ver-
huurd.
De heer Blank zeide dat een huur
prijs van 51/a per week is genoemd en be-
greep niet, dat de heer Zeiler, hoewel bewe-
rende, dat de arbeiders een dergelijke huur
niet te kunnen betalen, het voorstel van den
heer den Das steunt.
De heer Zeiler merkte op, dat vol-
gens de berekening van den heer den Das,
een huurprijs van 3.74 mogelijk is.
De heer Den Das \oegde hieraan
toe, dat hij gezegd heeft dat het de gemeente
wel iets zal kosten. Het particulier bedrijf
kan niet bouwen, het is daarom de taak der
gemeente in den woningnood te voorzien.
De heer D e W i t deelde mede, dat
hij onlangs een woning leeg had staan. Hier-
voor kwamen 30 aanvragen, waarvan mis
schien' 15 of minder van Bergenaren. Spreker
geloofde toch wel' dat er eenige woningnood
heerscht en meende dat er wel iets gedaan
moest worden, waarom hij voorstelde op de
zelfde wijze als Alkmaar doet, het particulier
initiatief te steunen en wel door het toekennen
van een premie voor woningen, op ongeveer
gelijke wijze als het Rijk voorheen premie toe-
ken de. Spreker las een hierover gaande ge-
deelte uit een raadsverslag van Alkmaar
voor. Als voorbeeld noemde spreker een
premie van /200.per woning indien de
woning een inhoud van minstens 200 M3
heeft en geen hoogere huurprijs wordt be-
paald dan 4.per week.
De Voorzitter zeide voor het
voorstel van den heer de Wit meer te gevoelen
dan voor dat van den heer den Das. Spreker
wees erop dat de woningkwestie over het ge
heele land een vraag is. Het. is jammer dat
er geen goedkoope woningen zijn. Wanneer
dc gemeente zwom in haar geld en maar wo-
4ningen,bouwde, dan zouden we in elke 10 wo
ningen 5 huurders van buiten krijgen.
Wanneer de heer den Das zijn voorstel
heeft gedaan om het beste in de toestanden
verbetering te brengen, en de gemeente voelt
er voor arbeiderswoningen te bouwen, dan'
zou mn 10 woningen moeten bouwen en'
daarvan minstens 4 woningen leeg laten
staan voor dringende gevallen.
De heer den Das zeide met belang-,
stelling den heer de Wit te hebben gehoord,
doch was bevreesd dat men er met /200.
premie per woning er niet kwam. Bovendien
heeft de premiebouw der Regeering niet den
bouw van arbeiderswoningen bevorderd, want
de woningen waarvoor premie werd verleend,'
waren bijna allemaal villa's en midden-
standswoningen.
De Voorzitter merkte naar aanlei
ding van de opmerking van den heer den Da*
op, dat hij hierdoor gesterkt is in zijne bewe-
ring, dat geen sluitende rekening bij een huur
prijs als door den heer den Das is aangege-,
ven, is te maken. Wanneer van de ziekenbarak
woningen worden gemaakt. dan kan men die
in nood, wanneer iemand plotseling uit zijr
huis wordt gezet, als woning aanwijzen.
De heer D e Wit beval nogmaals zijn
voorstel aan, de woningbouw van gemeente-
wege is een noodmaatregel, waarom niet ge-
probeerd met premiebouw?
De heer Apeldoorn wees op zijne
afwijking van het voorstel van Burgemees
ter en Wethouders. Gebleken is dat de
„Roomsche Actie" de huishuur beter binnen
kan krijgen dan de gemeente. Voor bouw van
gemeentewege gevoelde spreker niets en zou
meer gevoelen voor het voorstel van den heer
de Wit. Men weet dan tenminste waar men
mee af is.
De heer Zeiler vroeg of de heer den
Das met het voorstel van den heer de Wit
kon meegaan. Spreker had dit veel liever.
Weet de heer de Wit ook welke resultaten is
Alkmaar met dezen premiebouw bereikt zijn
De heer d e Wit geloofde wel dat net
resultaat gunstig was.
De heer Den D a s kon niet met het
voorstel van den heer de Wit meegaan en
handhaafde zijn voorstel.
De heer Jhr. Barnaart zeide meer
te gevoelen voor gemeentcbouw dan voor
particulieren bouw. De gemeente houdt het
V S.V.N vs^S.sssNnnss
