qeeft prachtiqen qlans
DTT DUDKi^PIC.
Het eerste elftal van D. T. S. hield Don'der-
clagavond op eigen terrein een wedstrijd te-
gen Opoe Pang uit Alkmaar. D. T. S. toonde
zich de meerdere door met 4—2 te winnen.
Den 17en Juni a.s. zal het 25 jaar gele-
'den zijn dat de heer G. Prijs in dienst trad
bij de Oudkarspelsche Brandverzekerings-
maatschappijen. Vanaf de schoolbanken daar
in behekking gekomen, heeft de heer Prijs on-
afgebroken dcze maatschappijen gediend
Zaterdagmorgen is plotseling overleden de
heer D. Bregman wethouder dezer gemeente.
De heer Bregman had zitting voor de Vrijz.
Dem. partijafdeeling. Opvolger op de lijst is
de heer Jb. de Boer.
Met tweede elftal van D. T. S. speelde
vcor de nederlaag-wedstrijden tegen Vrone 11
welke eindigde met 1—0 voor D. T. S.
UIT OTERLEEK.
De Raad vergaderde Vrijdag des voormid-
dags 10 ure voltallig onder leiding van den
burgemeester.
Aan de orde was een bespreking inzake de
levering van het electrisch net aan den Lan-
gen Molenweg.
Met algemeene stemmen werd goedgevon-
den dit op te dagen aan gebroeders Rolf te
Alkmaar, voor de som van 2430.9214 fran
co Alkmaar.
Het bouwen van het net werd met alge
meene stemmen opgedragen aan de eigen
ambtenaren, lijnwerkers dezer gemeente, voor
de som van 612.
De rekening van het Burgerlijk Armbe-
stuur werd met een paar opmerkingen nog
eens verwezen naar de leden van het B. A. om
enkele toelichtingen. Ze kan alsdan goedge-
keurd worden met een nadeelig saldo van
228.65.
De rekening van het G. E. B., dienst 1924
werd goedgekeurd met een winst f 871.30.
Ook hierover zullen B. en W. nog eens met
den administrateur in overleg treaen. Aan-
gezien' deze winst in de bezittingen aanwezig
is, ontstond hierin eenig verschil van opvat-
tng, hoewel voor deze rekening toch de goed-
keuring kon worden tocgezegd.
De geldleeniug G. E. B., voor't aan te leg-
gen net, groot /2500, werd op voorstel van
den heer Witteveen aangegaan bij de gemeen
te zelf a 6 pCt. af te lessen in 10 jaren. Met
algemeene stemmen aangenomen. De eerste
afiossing zal plaats hebben in 1927.
Bij de rondvraag vroeg de heer Akkerman
inlichtingen betreffende aaugifte ,voor nood-
slachting daar dit juist te Schermerhoru moet
geschieden. Hierin kan geen verandering ge-
bracht worden.
De heer de Koniug wilde, nu de brandkra-
ncn zijn afgestemd, tocli spruitstukken'plaat
sen.
De heer Spaan autw oordde dat de brand-
kranen te Koedijk vrij goed werkten.
Het voorstel-de Koning werd aangenomen
met de stemmen van dc heeren Akkerman, de
Koning, Spaan en Bontes voor; de heeren
Witteveen, de Boer en Dekker stemden te
gen.
Het voorstd-Dekker om 8 spruitstukkeu te
Oterleek en 5 te Stompetoren te plaatsen,
werd aangenomen met 6 stemmen voor, tegen
de heer Witteveeu.
Vervolgens werd besloteu om aan B. en W.
over te laten, waar ze zullen worden ge-
plaatst.
Het Bestuur der Nationale Stichting „Te-
huis voor alleenstaande blinden" (Wolfhezen)
bericht ons, dat de opbrengst der collecte in
de gemeente Oterleek 69,10 bedroeg. 1
UIT ST. PANCRAS.
Vrijdagavond sprak voor de S. D. A. P.
aid. St. Pancras de heer Cramer, lid van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Voor een klein aantal aanwezigen, zette
deze de beteekenis der komende verkieziugen
uiteen, wees op de „zegeningen" voor de ~ar-
beiders van het 7-jarig christelijk bewind en
betruerde de verdeeldheid onder de arbeiders
waardcor deze reactionnaire regeering moge
lijk was.
In debat kwam de heer Kloosterboer, wel-
kc een vergelijking maakte tusschen de belas-
tingpolitiek van Colijn en die van weth. Wi-
baut in Amsterdam.
De heei' Troost wees op de onmogelijkheid
voor de gelooyige arbeiders om zich te scha-
ren onder de S. D. A. P., daar deze is opge-
bouwd op de Marxistische levensbeschou
wing, welke een historisch materialistische
grondgedachte heeft en daarom in strijd is
met de christelijke idee.
De heer Cramer repliceerde en ging hoofd-
zakelijk in op de principieele bezwaren der
laatste debater en wees in verband hiermede
op de religieus denkende leden in de-partij.
Nadat debaters en spreker nogmaals het
woord hadden gevoerd, werd de vergadering
onder dankzegging aan alien gesloten.
Voor de nederlaagwedstrijden speelde
Vrone II Zondagmiddag onder leiding van
den heer Volger uit Alkmaar tegen D. T S
II. De wedstrijd, welks spelpeil sterk leed on
der den harden wind, werd door D. T. S. II
met 10 gewonnen.
UIT HARENKARSPEL.
De Raad vergaderde Vrijdagavond. Wet
houder Borst was wegens lichte ongesteldheid
afwezig.
De geldleening a 1900.— voor het elec
trisch net te Waarland is geplaatst tegen 5%
pCt. Uit het ingekomen Verslag van d-en
vleeschkehringsdienst te Langendijk bleek dat
een winst geinaakt is van 115.
Ingekomen waren de rekeningen over 1924
en de begrooting voor 1925 van de keurings-
dienst op waren. Uit de eerste bleek dat de
bijdrage voor 1925 is 182/i0 per perscon tegen
177i„ vorigjaar.
Dr. Groenhart heeft de benoieming tot
schoolarts aangenomen.
B. en W. stellen voor het maximum aantal
vergunningen niet te verlagen. Het aantaP
is hier 8 en het mag wettelijk 9 zijn. De Raad
ging er mee accoord.
Een verzoek van den adm. lijnwerker om
verhooging van salaris ging in'handen van
B en W. om ad vies.
Uit het jaarverslag Volkshuisvesting bleek
dat in deze gemeente 15 nieuwe woningen en
45 andere gebouwen zijn gesticht.
Uit het gemeenteverslag bleek dat het aan
tal inwoners is toegenomen van 3072 on
3091. 1
Het aantal geboorten was 88 waarvan 7
levenloos. Het aantal overledenen was 33, het i
ISJftal huweliJKen 2?. Het aantal kiezeiT
1441, 1437 en 1379. De uitgaven voor ver-
plegen in een ziekenhuis ongeveer f 1175.
B. en W. stelden voor niet over to gaan tot
cverdracht van het Electrisch bedrijf te X^aar-
land aan het P.E.N.
Het P.E.N, wilde het bedrijf overnemen als
9000 van de schulden op de gem- bleven
rusten.
De stroomprijs zou dan in het algemeen
42 ct. zijn of eventueel vast rechttarief.
Ook zou kraehtstroom die hier nu 25 ct is
hoogstens 20 ct. en buitcn de sper-uren i7
cent zijn. Meterhuur zou geen 20, doch 50
ct. zijn.
B. en W. zagen er voor dc gemeente geen
voordeel in. Het geheele verbruik was 6754
K.W.U. waarvoor 3556.14 was binnen ge
komen; 6754 K.W.U. tegen 42 ct. verhoogd
met meterhuur is 3394.68, zoodat de inge-
zetenen van het Waarland slechts met
161.46 bevoordeeld zouden worden, waar
dan een schuld van 9000 tegenover staat.
Het krachtstroomverbruik is hiei geen
miniem
De heer Dekker vroeg of het bedrijf uit-
kon.
De voorzitter zeide dat 1923 klopte met
een winst van ongeveer 400, doch het prov.
bedrijf berekende een verlies van f 200 om-
dat niet afgeschreven is.
In 1924 is wel afgeschreven, doch de uit-
komst zou vrij wel hetzelfde geweest zijn
B. en W. achtten afschrijving niet noodig
omdat er een jaarlxijksche afiossing is.
De heer Francis was er nooit voor ge
weest het bedrijf over te doen en wilde de re
keningen over 1923 en 1924 deskund'ig laten
onderzokeen.
De voorzitter deelde mede dat de rekermg
1924 deskundig onderzocht wordt.
Besloten werd iniet in te gaan op de voor-
waarden door het P. E. N. gesteld.
Vastgesteld werd een suppl. begrooting
1924 op 327.
De stembureaux werden. zoover noodig,
aangevuld.
B. en W. stelden voor de opbrengst der on-
derwijzers woning te Waarland en van het
postkantoor totaal op een bedrag van 5950
te beleggen in 5 pCt. Ned. Staatsleening
1918. Bij nadere beschouwing werd het be-
ter gevonden dit voorstel voorloopig in te
trekken omdat de gelden in de gewone mid-
delen zijn opgenomen en anders geleend zou
moeten worden.
B. en W. stelden voor om de woning waar-
over in de vorige vergadering in den tweede
gesproken is te bepalen op 225 per jaar
waartoe werd besloten.
De heer De Vries bleef het te hoog vinden
en stemde tegen.
De Voorzitter deed hierna verschil lende me-
dedeelingen ointrent de stand van de school-
plannen der bijzondere school te Waarland.
Plannen omtrent verbouw waren eerst op-
gemaakt door den gemeente opzichter, .later
door den heer Saal te Alkmaar in overleg
met den Inspecteur. De eerste bevredigden
het mcest om de kosten doch konden den In
specteur niet bevredigen.
Volgens den Inspecteur is thans slechts een
lokaal met slechts 4 leerlingen overbevolkt.
Verbouw zou 8a 11000 moeten kosten.
B. en W. vroegen zich nu af, of verbouw
wel direct noodig was.
Het hoofd der school, de heer Hulst achtte
thans ook geen motieven voor aanbouw aan
wezig.
Het is zeer goed mogelijk dat de 5e leer-
kracht niet gehandhaafd kan worden. Het
aantal moet 193 zijn en is thans 190.
Het aantal leerlingen dat met 1 Mei de
school verliet was 32 en wat kwam was 28.
1 Mei 1926 zal dat voor zoover men kan
worden nagegaan zijn 32 af en 29 bij.
B. en W. stelden nu voor de plannen niet
verder uit te werken.
De Raad ging daarmee accoord.
De heer De Vries merkte nog op dat in
den aanvang een aantal leerlingen van 214
genoemd is.
De Voorzitter vermoed, dat daarbij de 10
leerlingen zullen zijn opgenomen die naar
de bijzondere school te Heerhugowaard gaan.
Uit de rekening van het'algemeen armbe-
stuur over 1924 bieek een ontvangst van
f 8636.89y2 een uitgaaf van 0894
alzoo een saldo van 1742.64. Het saldo vo~
rigjaar was 1115.53%.
Aan landhuur was nog te vorderen 79
Bij de rondvraag wees de heer de Vries op
den slechten toestand van de brug naar de be
graafplaats. Een onderzoek zal worden inge-
steld. Daarna sluitirig.
UIT HEERHUGOWAARD.
Op het gemeentelijk sportterrein in de kom
der gemeente gelegen, werd Zonda;
door de gymnastiekvereeniging „T.AVE.
N.U." een openluchtuitvoering gegeven, wel
ke uitstekend geslaagd mag heeten, al had het
publiek talrijker kunncn zijn; trouwens de
weersgesteldheid lokte niet bijzonder uit dcz
uitvoering bij te wonen. Door de welwillende
medewerking van het fanfarecorps „H. U.
G 0." werd de uitvoering opgeluistcrd door
muziek, waarnaar met genoegen geluisterd
werd. Door de gymnasten werd getoond, dat
er met ernst geoefend wordt Met belangstel-
ling werden de vrije oefeningen der dames- cn
heercnleden, zoowel als die der, meisjes en
jongens, door de aanwezigen gevolgd, wat
niet minder het geval was met het toesteltur-
nen en het tremplin-paardspringen der hee
ren en springrietcefeningen der dames. Hier
na volgde een reeks van wedstrijden, welke
werd gecpend met een slingerbalwedstrijd
tusschen „T.A.V.E.N U^ en Spanbroek,
waarbij eerstgenoemde club wen met 70.
De uitsla 'MM
De uitslag der hinderbaanwedstrijden A'as
als volgt: Voor heeren: J. Schuuring en Tj
van Eik; voor dames: M. Reijne en Sj. Ploeg;
voor adspirant-ledenH. Reijne. C. Meijer en
P. Knip; voor meisjes van 12 en 13 jaar-
Tr. Reijne, A. Bakker, D Talsma, D. Pran-
ger, A. Smit en M. Visser; voor jongens van
12 en 13 jaar: J. Renses. j. Bruin en N.
Buauw; voor jongens van 10 en 12 jaar:
S. Hittema, J Schcen en C. Beets; voor meis
jes van 10 en 11 jaar: Tr. Beets, A. Kooij,
.1 Strijder en N. Koning; voor jongens bene-
den 10 jaar: S. Hittema, J. Hittema en K. van
der Meer; voor meisjes beneden 10 jaar:
D van der Meulen, D. Boekestein, N. Berne-
veld en J. van der Busse,
Er heerschte een aangename stemming op
het terrein. Na afloop cler uitvoering was er
in het lokaal van den heer Rus een gezellig
bal.
UIT"E^MONftX\N ZEE.
Te Amsterdam slaagde voor het gastitters-
diploma, uitgereikt door dc Vereemging van
Gasfabrikanten in Nederland, dc fittersleer-
ling G i 1. Bakker, werkzaam a am de gasfa
briek alhier.
UIT BERGEN.
Zondagmiddag omstreeks half zes ontstond
een schoorsteenbrand in het perceel Russen-
weg 21. Deze liet zich zoo ernstig aanzien,
dat de buren de brandweer alarnieerden. De
politic was na eenige oogenblikken ter plaat-
se. Met vereende krachten werd de reeds
gloeiend staande kachel naar buiten gesleept,
terwijl de bewoner op het dak emmers water
in den schoorsteen wierp. De brand was
spoedig bezworen en bleef tot den schoor
steen beperkt. IA fordmc rbrandspuit, die
reeds binnen .uten aan kwam, belioefde
geen water tc gcven.
Door Burg, en Weth. is aan het bestuur
■tan Bergen's Mannenkoor \erguhning ver-
leend tot het houden van een loterij, ten einde
uit de opbrengst daarvan de kosten van deel-
name aan het binnenkort te Haariem te hou
den muZiekconcours te bestrijden. Uitgegeven
zullen worden 600 loten a 0.25, terwijl een
prijs ter waarde van ongeveer f. 50 verloot
zal worden.
De concerten in de Buiten-Societeit (bij
de Ronde Kom) zijn weder begonnen. Bei-
gen's Harmonie, die gisteravond een uitvoe
ring gaf, weet steeds heel wat publiek tot
zich te trekken.
UIT. EGMONDBINNEN.
Door burgemeester Janssens waren een
25-tai ingezetenen ter vergadering uitgenoo-
digd, om te trachten een vrijwillig brand-
weercorps op te richtenin hoofdzaak waren
het vele vakmenschen. Een 17-tal uitgenoodig-
den waren tegenwoordig Daar Egmondbin-
nen nu ook de waterleiding heeft, is het noo
dig dat er menschen zijn aie met de brand-
bluschmiddelen op de hoogte zijn. Er zullen
5 standpijpen worden aangekocht, 2 voor het
dorp Egmond a. d. Hoef, 2 voor Egmond-
binnen en 1 voor Rinnegom; op elke stand-
pijp kan men 2 slangen plaatsen, zoodat bij
een brand met 4 slangen of stralen gewerkt
kan worden. Ook zullen er een paar kleine
wagentjes aangeschaft worden voor het ver-
voer van slangen en pijpen.
Van de firma. die "deze materialen zal
leveren, krijgt men een instrument, dat ge-
bruikt kan worden om alarm te blazen. Men
zou er dan nog een bij kunnen aanschaffen,
opdat er op elk dorp een is.
Uit de aangegeven leden zal een bestuur
worden samengesteld, dat de voorkomende
werkzamheden zal regelen.
De gemeente-opzichter, de heer J Rozing,
werd als opperbandmester benoemd. Er zul
len nog twee brandmeesters bij benoemd
worden. Er kunnen zich te alien tijde ndfe
nieuwe leden opgeven bij den opperbrand-
meester, doch voor een vaste benoeming zul
len zij eerst de goedkeuring van B. en W.
moeten hebben.
Zeer spoedig zal er een oefening worden
gehouden. Dan zal iemand van de Alkmaar-
sche brandweer tegenwordig zijn om deze
eesrte oefening te regelen.
De leden van de vrijwillige brandweer zul
len een onderscheidingsteeken krijgen, b.v
een pet of helm.
E>e burgemeester dankte na deze uiteenzet-
ting de opgekomenen voor hunne medewer
king. Hij hoopte dat de vrijwillige brandweer
niet zoo spoedig zal behoeven op te treden
en uittc tevens den wensch, dat alle leden te
genwoordig zullen.zijn bij de eerste oefening,
omdat bij een werkelijik geval van brand de
vrijwilligers op de hoogte zijn van hun
werk.
Stadnieuws
LEZING DUYS.
Stampvol was gisteravond de groote zaal
van de Harmonie ter gelegenheid van de re
de van den heer J. E. W. Duys, lid der
Tweede Kamer, voor de afd. Alkmaar der
S.D.A.P. Het onderwerp van die redle was:
„Hoe de gulden in gevaar kwam en hoe hij
gered werd."
De heer P. Dekker opende de vergade
ring met een kort welkomstwoord aan de
aanwezigen, waarna hij het woord verleen-
de aan den heer Duys.
Deze begon met te zeggen, dat hij morgen
(heden dus) voor familie-omstandigheden
naar Engeland moest daarom beslist
's avonds nog naar huis terug moest, zoodat
hij zijn rede inisschien zou moeten bekorten
en het debat beperken.
Spr. zou hoofdzakelijk een soort resume
willen geven van wat er in de laatste vier
jaren in ons land is gebeurd. Hij hoopte dat
het gevolg hiervan zou mogen zijn, dat de
kameraden op huisbezoek gaan en anderen
opwekken mee te gaan in den strijd.
Spr. wees er op, dat hij reeds lang geleden
had betoogd, dat van rechts de inzet. van de
verkiezing zou zijn: „CoIijn heeft den guitien
gered, stemt dus Colijn." De uitkomst lreeft
spr. in het gelijk gesteld, de verkiezingsbil-
jetten bewijzen net.
Maar, zei spr., de biljetten met deze leuze
zeggen niets en geven een onjuiste voorstel-
ling, want het is de vraag of en hoe de gul
den is gered en hoe hij in gevaar is gekomen.
De gulden is in gevaar gekomen doordat
de staatsbegrooting niet sloot, zegt men,
maar, zei sprmen moet vragen, wat daar
van de oorzaak is. En deze is hierin gelegen,
dat Nederland tijdens den oorlog millioenen
uitgaf voor het handhaven van de neutrali-
teit cn de distributie, en die oorlog was weer
het onafwcndbarc gevolg van het kapitalis-
tisch stelsel, dat niet den mensch, maar het
ding voorop stelt.
Tegen dat vervloekte stelsel nu willen wij
opkomen en wij stellen alien, die het handha
ven. verantwoordelijk voor zijn bestaan
Wie tegen oorlog is, moet tegen het kapi-
talistisch regiem zijn, want hij vloeit hieruit
voort, is daar onverbrekelijk aan verbonden,
De christelijken, die het militairisme verdedi-
gen, zijn verantwoordelijk voor den oorlog,
dus ook voor de uitgave van de vele millioe
nen en ergo ook voor het gevaar, waarin de
gu'den kwam.
Zwaarder nog wordt de verantwoordelijk-
heid der christelijke partijen en alle voorstan-
ders van het kapitalistisch regiem, omdat zij
weigerden het advies der soc.-dem. te aan-
vaarden, toen de oorlog nog maar een paar
maanden w-oedde, n.l. om het toen henoodig-
de bedrag van 275 millioen gulden te halen
van de oorlogswinstmakers en grootkapitalis-
ten O'nSanks de voor'speilingen, dat het hier
niet bij zou blijven en groote bech-agen voor
rente en afiossing jareulang de begrooting
zouden drukken, sloot men een leening. Op
11 Dec. 1914 zei Vlieg,en reeds, dat het zou
komen tot een zwaren schuldenlast, die oor
zaak zou zijn, dat het onderwijs zou worden
gedrukt en men te kort zou doen aan ouden
van dagen en vele goedo sociale inaatrcgelen
zouden moeten worden ingetrokken of uitge-
steld. Vliegen stond hierin niet alleen, de
heeren Stork en Boissevain, dr. Bos en ande
ren dachten er net zoo over, maar de na-
maak-christenen dezer dagen wilden de hef-
fing-ineens niet en toen het S. D. A. P.-voor
stel in de Kamer kwam, stemden alleen de
vrijzinnigen met de soc.-dem. er voor. De
dlenaren van de kapitalistische klasse stem
den alien tegen de christenen voorop,
maar och, zei spr.. zij zijn toch cigenlijk ook
niet anders dan dooagewone liberalen. Co
lijn, Schouten, Koolen e. a., krab het christe
lijk veroisje van h af en je houdt niet an
dere dan een Dresselhuys over. Beter is het,
direct maar met een Dresselhuys te maken
te hebben, men weet dan waarmee men te
doen heeft.
Spr. citeerde een open brief van R. K. Zui-
derzee-visschers aan de R. K. Kamerfractie,
waarin zij zich beklagen over het niet opko
men voor hunne belangen; „woorden zijn
goedkoop, maar als wij daden willen, moeten
we bij de tegenpartij zijn," stond er en de
handelwijze der christelijke afgevaardigden
werd boerenbedrog genoemd. Maar dat is
mis, zei spr., dat heet in het Hollandsch:
christelijke regeeringspolitiek. Die politiek is
oorzaak, dat onze staatsbegrooting van 4914
tot na den oorlog in 1918 steeg van 1200 tot
2500 millioen. wat tot 1942 een bedrag van
rond 100 millioen op de begrooting zal bren-
gen voor rente en aflossmig. Ergerjijk vond
spr. de houding van het kamerlid Smeenk,
dlie de heffingineens besprak in zijn blad,
maar verzuimde mee te deelen, dat de soc.-
dem. tot driemaal toe hadden gepoogd de
benoodigde kapitalen ineens te kfijgen
Dat dit mogelijk zou zijn geweest, toonde
spr. aan door de millioenenbedragemi te noe-
men. die de stoomvaart-, tabaks- en bankbe-
drijven gedurende den oorlog aan winsten
maakten, terwijl hij bovendien de winsten
noemde van' de petroleumonderneming van
den heer Colijn zelve, om dan te zeggen: dat
is nu van den man, die zegt: „vergadert u
geen schatten op aarde."
Spr. hekelde het optreden van minister
Colijn, die de wetten vain Talma met alle
geweld wilde invoeren naar hij zei, maar
vooretellen yan spr. om daartoe te komen,
neersabelde. Hij is de man, zei spr., die de
loonen en salarissen naar beneden drukte en
over vele jaren nog zal genoemd worden de
vertegenwoordiger van de regeering der
woordbreuk.
Spr.'s bezwaar tegen Colijn en de zijnen
was niet, dat zij zich christenen noemen,
maar dat zij het niet zijn. Dat zij geen goe-
de chrietenen zijn, blijkt wel uit het verschil
van behandeling van de Indie-vliegers na
hun behouden terugkomst. De proletarier on
der hen, die hetzelfde gevaar doorstond en
bovendien nog de machine moest nazien aan
het einde van elken dag vliegen, kreeg slechts
een medaille en de beide anderen cen ridder-
orde. Dat is de christelijke politiek, de poli
tiek van den Mammon.
Op humoristische wijze deelde spr. mee op
welke manier de volgelingen van Colijn diens
politiek goedkeuren, waardoor alle crisisuit-
gaven op den arbeider worden afgewenteld.
De gulden is niet gered door Colijn, maar
door de arbeiders, die tot hun dOod door het
slechte onderwijs zullen merken wie de lasten
heeft moeten betalen, en door de ambtenaren,
die zoo'n groot deel van hun inkomen moes-
ten laten vallen.
Als de middenstand zich even zijn toe-
stand bewust werd, moest hij begrijpen. dat
ook hij kapot gemaakt worat door Colijn's
politiek.
Spr. herinuerde er aan, dat het huidige
ministerie regeert sinds 1918 en als nu pas
de gulden behoeft te worden gered, hebben
dan de ministers van financien van 1918
tot Colijn's optredem dat gevaar veroorzaakt
of als het er toen al was, hebben zij dan niets
gedaan om het af te wenden?
De heer Colijn wil den tijd van na den
oorlog verdeelen in drie pcrioden. De eerste
is die van minister de Vries (anti-rev.), toen
men zich, volgens Colijn, rijk waande, ter
wijl men arm was. Geen mooi gezegde voor
eigen partijgenoot, zei spr.
De tweede periode is die van minister De
Geer, toen men zei de heer Colijn een
somber vermoeden kreeg van den waren toe-
stand.
De derde periode is die van Colijn, en nu
kent men den juisten toestand en aanvaardt
dien.
Spr. noemcle deze uiteenzetting, gegeven
in de Katner volgens het stenografisch ver
slag, een pertinente leugen, want in de Mil-
lipenennota van 1919 constateerde minister
de Vries reeds een groot tekort en hij noem
de de financien- des lauds in hooge mate
zorgwekkend. De andere ministers hadden
gezegd dat de uitgaven hunner departemen-
ten niet naar beneden konden.
In denzelfden tijd, dat de heer de Vries
minister was, zat Colijn in de Eerste Kamer
en toen, sprekende over minister de Vries,
dankte hij op 6 Maart 1919 dezen voor de
heldere uiteenzetting en hij prees de forsche
wijze, waarop de Vries de financien wilde
herstellen. En thans zegt Colijn, dat dc toen-
nialigc minister geen inzicht nad in den toe
stand.
Minister de Geer had eveneens, naar de
heer Duys uit officieele stukken citeerde, reedc
gewezen op den slechten financieelen toestand
en op de noodzakelijkheid van de veiligstcl-
ling van den gulden. Dat was dus de man, die
slechts een somber vermoeden zou hebben van
den slechten toestand. Spr. merkte hierbij
nog even op, dat het gevleugelde woord van
de veiligstelling van den gulden niet van Co
lijn afkomstig is, zooals zijn volgelingen dat
zou graag willen doen voorkomen, maar van
den heer de Geer, die heenging toen men
steeds weer nieuwe uitgaven wilde voor zaken,
waarcp hij wilde bezuinigen.
Spr. conclu decide, dat men nu weet de
oorzaak van het gevaar, waarin de gulden
verkeerde en toch had men geen schulden be
hoeven te hebben, als men in 1918 het voor
stel der socialisten had aangenomen.
Aan de hand van de regeerinsjscijfers toon
de spr. aan, dat de hooge inkomens (36.000
Al is het nog zoo'n
5s. weertje.
Door Erdal blijf je
t heertje
boven f 10.000) best dc noodige 100 millioer
hadden kunnen opbrengen, die minister Colijn
noodig had. Spr. had den minister geadvi-
seerd van die 36.000 slechts 10 pet. te hef-
fen, in plaats van 20 pet. van dc ambtenaren
en de tariefverhooging, en alle 100 millioen
zouden betaald zijn geworden. Maar Colijn
wilde dat niet en zocht zijn heil in de indirecte
belastingen (tabak, thee en tal van andere ar-
tikelen), omdat men, naar hij denkt, niet be-
merkt dat men daardoor een hooge belasting
betaalt.
De belasting op verbruiksartikelen alletn
reeds bedraagt een /20 per persoon. Dit is
geen belasting naar draagkracht, en toch zei-
den de christelijken bij de vorige verkiezing,
dat zij daarvoor zouden ijveren.
Spr. meende, dat de christelijken een klasse-
politiek vceren, wat blijkt uit het feit, dat b v
mevrouw Bronsveld-Vitringa, die het bestond
om tegen alle porlopsuitgaven te stemmen,
thans uit de Kamer wordt gewerkt, nu mep
haar een plaats op de candidatenlijst geeft,
die geen kans biedt op herkiezing.
Spr. hekelde de politiek der christelijke re-
geeringspartijen, die hij een Mammonspoli-
tiek noemde en wekte krachtig op tot strijd
daartegen.
Om nog gelegenheid te geven tot een, zij
het kort, debat besloot spr. hiermee zijn rede,
die herhaaldelijk door applaus of een hartelij-
ken lach om de meermalen'geestige opmerkin
gen werd onderbroken.
De eenige, die debat wensch te, was de heer
Constandse uit den Haag. Deze meen
de, dat, hoewel dc heeren, Colijn cn Duys op
veschillend standpunt staan, beiden toch den
gulden willen redden. De Nederlandsche soc.-
democratie is evenals Colijn bereid het kapita
listisch stelsel cp de been te lielpen eu te steu-
nen. Wanneer de S. D. A. P. dc verkiezings-
campagne voert, moet zij dat doen als ceil
burgerlijke, zij het burgerlijk-demccratische
partij, maar niet als sociaiistische partij.
Op haar program staat dat door hare maat-
regelen het kapitalisme niet mag worden aan-
getast.
De kapitaallieffing was zoo weinig anti-
kapitalistisch dat zelfs Stork en Boissevain er
voor waren.
Aangaande den oorlog als oorzaak van de
schulden, zei spr., dat de soc.-dem. toch in
aile landen aan dien oorlog meedeelen en het
proletariaat opzetten daartoe. (Protesten uit
de zaal.)
Hoe zal men in het kapitalisme den gul
den redden? De heer Duys wil hem mee hel-
pen behouden, maar wij, zei spr., zullen het
stelsel, als het begint in te storten, graag nog
een trap meegeven.
Geen enkele gemeente of land kan zijn fi
nancien herstellen zonder het bankkapitaal en
daarom wordt het duidelijk, dat de Miranda
en Wibaut in Amsterdam ook de loonen gin-
gen verlagen.
Indirecte belastingen worden ook door Wi
baut in Amsterdam geheven want de gemeen-
tebedrijven in de hoofdstad brengen 9 millioen
winst.
Spr. releveerde een rede van den heer
Vliegen voor het Partijcongres, waarin deze
hoopte op een tijd van hoog-conjunctuur
voor het kapitalisme en herinperde aan wat
„Het Volk" schreef dat n.l. de arbeiders wel
degelijk mee moesten betalen aan de 100
millioen, omdat zij immers mee de ruiten had
den ingegooid en dus ook dc scherven mee
moesten betalen.
Spr. wees er op, dat hij in Rotterdam een
rede van een vrijzinnige had gehoord, die
daarin hetzelfde betoogde als de heer Duys
tot het in stand houden van het kapitalisme.
De heer Constandse bevreemdde zich
er over, dat tegen de verkieziugen de socialis
ten optreden als beschermers van den mid
denstand, dien zij overigens willen zien vei-
dwijnen.
Spr. zette uiteen, dat de revolutionnairea
strijd hebben te voeren tegen het parlementa-
risme en het kapitalisme hebben aan te tasten
in de bedrijven om het zijn macht te ontne-
men. Tegenover het herstel van het kapitalis
me door de socialisten stelde spr. de vernieti-
ging ervan in de bedrijven door de daad van
de revolutic.
(Van achter uit de zaal klonk tij
dens het debat van den heer Constandse' ver-
schillende keeren applaus).
De heer Duys meende, dat de woorden
van den heer Constandse niet anders dan hol-
le woorden zijn. In Italie en Duitschland zijn
de bedrijven bezet door het proletariaat, dat
daarbij een Noske tegenover zich vond. Maar
als de bedrijfsbezetting ook hier komt, zult gij
mij ook tegenover u vinden, zei spr., want
wat hebben de revolutionnairen in Duitsch
land het eerst gedaan. Een poging tot vernie-
ling van de drukkerij van de „Vorwarts".
Wijk niet af van den wettelijken weg, ver-
maande spreker de aanwezigen, nadat hij ge
zegd had dat de S. D. A. I-zeer zeker mach-
tig tracht te worden, want zei hij ge-
weldpogingen lokken de witte terreur uit, en
hij wees daarbij op vcorbeelden in andere
landen.
Aangaande de waarde van den gulden zei
spr., dat men moet begrijpen, dat, als die
waarde naar beneden gaat, de toestand yooe
WWPWH
