m
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No! 169
Honderd zeven en twintigsfe Jaargang
1925:
CHf naramer Fesfa?* tiff twee ETa'den.
I
ibonnementsprijs Ibij vooruitfoetaling per 3 mnanden f2.—fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Advcrtcntiepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsruimte.
Brieven franco N.Y. Bock- en Handelsdr. v.h. Herms. Coster Zoon, Voordam C9, Tel. Administr. No. 3. Redactie No. 33.
DINSDAG Directeur: 0. H KRAK. Hoofdtedacteur: Tj. N. ADEMA. 21 JUIil.
Buitenland
HET BRITSCHE RIJK.
Het Hof van Onderzoek inzake 't geschil
in de steenkoolindastrie kwam gister ochtend
bijeen. De vertegenwoordigers der mijnwer-
kers woonden de zitting niet bij. Het onder
zoek duurt voort.
De „Daily Herald" verwacht dat ingeval
de inpasse voortduurt, de premier tusschen-
beidc zal komen om een bijeenkomst der beide
partijen tot stand te brengen.
Gister vergaderde de commissie tot onder
zoek van het conflict in de mijnindustrie. De
voorzitter noodigde de werkgevers uit hun
voorstel aangaande de loonen in te trekken
ten einde een hervatting der onderhandelin-
gen mogelijk te maken. De vertegenwoordi-
ger der mijneigenaars verklaarde, dat deze
bcreid zijn in onderhandeling te treden zon-
der daarbij als uitdrukkelijke voorwaarde te
stellen dat hun voorstel in behandeling wordt
genomen.
De voorzitter verklaarde voorts nog., niet
te gelooven, dat de mijnwerkers van opvatting
waren, dat de mijneigenaars moesten afzien
van hetgeen zij oprecht meenden Blijkbaar be-
doelden dc mijnwerkers met hun verklaring,
dat de voorstellen der eigenaars moesten wor-
den ingetrokken, alleen, dat er geen conferen-
tie zou worden gehouden, indien het alleen
zou zijn +er overweging dezer voorstellen. De
voorzitter meende, dat dit geen unfaire hou
sing was, aangezien men geen conferentie
hield om slechts de voorstellen van een zijde
te hooren.
Tegelijk met deze besprckingen bezocliten
regeeringsambtenareri den secretaris der
mijnwcrkersfedera tie, Cook, met wien zij naar
verluidt de mogelijkheicl bespraken van de
hervatting de onderliandelingen.
Gisteravond was dc toestand mecr hoopge-
vend.
De transportarbeidersbond vergaderde,
volgens het I ibld., gister te Scarborough. De
voorzitter Gosling verklaarde, dat de trans-
portarbeiders bereicl zijn de mijnwerkers te
steunen, doch dat zij nauwkeurig dienen te
ovenvegen op welke wijze dit het best ban ge-
schieden.
HEX VEILIGHEIDSPACT.
De Duitsche gezant te Louden heeft gister
aan Chamberlain het Duitsche antwoord op
de Fransche nota overhandigd.
De Duitsche gezant te Parijs overhandig-
de eveneens gister aan Briand het Duitsche
antwoord op de Fransche nota.
Na afloop van den ministerraad deelde
Briand mede, dat het Duitsche antwoord in
zake de veiligheidskwestie na de mededeeling
aan de geallieerde regeeringen tegelijkertijd
in alle betrokken landen zou worden gepublt-
ceerd.
SCHElpSGERECHT 1 lONGARIJE EN
TSJECIIO-SLOWAKIJE.
Woensdag zal in de zittingzaal voor bur
ger lijke zaken van den Floogen Raad een
reeks zittingen aanvangen van het scheidsge-
recht tusschen Hongarije en Tsj echo-Si owa-
kije. Behaideld zullen worden vorderingen
tot schadevergoeding voqr aan Tsjecho-Slo-
waaksche ingezeteraen in 1919 door Hon
gaarsch-bolsjewistische troepen toegebrachte
schade, benevens kwesties inzake valorisatie
\an scliulden naar aanleidin gvan het trac
ts at van Trianon.
DE TOESTAND IN CHINA.
De afdeeling vrijwilligers, die in dienst ge
nomen waren om de voornaamse bedrijven
aan den gang te houden, is weer gedemobili-
seerd.
Twee schepen, geescorteerd door Britsche
oorlogsvaartuigen, zijn te Loetsjan in' de
provincie Sszechwan aangekomen, ten einde
de vreemdelingen uit Tsoengking en andere
havenplaatsen der provincie weg te voeren.
Op de schepen werd door Chineesche troepen
gevuurd. De Britsche vaartuigen beantwoord-
den het vuur. Aan boord zijn geen slachtof-
fers gevallen.
Fortunatof, die betrokken heet te zijn bij de
communistische propaganda-affaire te Soang-
hai, is niet voor de gemengde rechtbank ve'r-
schenen. De politie ^elooft dat hii de stad.
heeft vcrlaten. Zijn borgtocht is verbeurd ver-
klaard, terwijl cen arrestatiebevel is uitge-
vaarcO'd.
WEER EEN DREIGENDE STAKING IN
ENGELAND.
De Engelsch wolfabieken van Bradford1 en
omgeving worden met stilstand bedreigd, op
grond van dezelfde reden als waardoor de
crisis in de steenkolenmijnen is ontstaan.
De wolfabrikanten vedangen n.l. een loons-
verlaging teneinde aan de buitenlandsche
concurrentie het hoofd te kunnen bieden. De
betrokken vakbonden weigerden daarop in te
gaan en gaven hun leden opdracht aan het
eind van deze week het werk neer te leggen,
tenzij de fabrikanten voordien hun vooretel
in trekken.
Bij dit gescbil is een kwart millioen arbei-
ders betrokken. Een bemiddelmgspoging van
den burgemeester van Bradford mislukte.
DE ENGELSCHE VLOOTPLANNEN.
Tijdens het week-end heeft Baldwin een
compromis in de vlootkwestie tot stand ge-
bracht, dat in de kabinetszifting van gister
zou worden behandeld.
Het aantal der te botiwen kruisers zal, in
weerwil van de eischen van de admiralitcit,
verlaagd worden en de tijdstippen van het
verstrekken van de bouworders wordt ver-
traasd.
Verder heeft Baldwin middelen voorge-
steld, om in de toekomst voor het toenemende
aantal te bouwen kruisers, de gelden te ver-
krijgen, zonder den belastingbetaler daar-
voor aan te spreken i Baldwin wil de soldij
der gemeenc soldaten van landleger, marine
en luchtvaart verlagen van 2s/i shilling tot 2
shilling per dag. Sinds twee jaren zijn hon-
derdduizend jeugdige lieden, die geen vak
hebben geleerd, werkloos geworden, waar
door het aantal aanbiedingen als recruut voor
alle takken van militairen dienst zoo groot
is geworden, dat men gelooft, zegt de Tel.,
door een verlaging van de soldij, de recruiee-
ring niet te benadeelen.
DE ONTRUIMING VAN ffET
RUHRGEBIED
De Belgische bezettingstroepen zfjn gister
van Sterkrade via Oberhausen naar Duis-
burg vertrokken.
De Belgische bezettingstroepen, die sedert
Januari 1923 in Osterfeld lagen, zijn gis-
ermorgen vertrokken. De Duitsche politie
nam onmiddellijk de bewaking over van de
verlaten gebouwen.
De bevel hebber der vertrekkende troepen
verklaarde, dat tot nader order de verorde-
ningen door dc bettingsoverheid afgekon
digd, van kracht blijven.
DE VERKIEZINGEN VOOR DE GENE-
RALE RADEN IN FRANKRIJK.
De definitieve uitslag der verkiezingen
voor de Generale Raden (zie ons telegram
van gister) luidt: gekozen 115 lib. conserva-
tieven (verlies zes)236 republikeinen (ver-
lies 45)223 links republikeinen (verlies 35)
138 rad. republikeinen (winst elf); 444 rad.-
soc. (winst 58); 49 republ.-soc. winst drie);
91 soc. (winst 19); 2 communisten, (verlies
5.) Er moeten 196 herstemmmgen worden
gehouden. Twee der uitslagen ontbreken nog.
OPSTANDIGE BEWEGING IN
PORTUGAL.
Portugal heeft weer eens een opstand ge-
had, een van de soort, die weer even plotse-
ling verdwijnen als zij opkomen, gelijk
Maartsche buien.
De zaak heeft zicli als volgt toegedragen
De opstand (die waarschijnlijk aangesto-
ken was door officieren, die bij de laatste
revolutionnaire poging werden gearresteerd,
doch ontvlucht waren uitde vesting, waarin
zij gevangen zaten), was gericht tegen de re-
geering en begon gisteimorgen. Aan den
opstand werd deelgenomen door eenige afdee-
lingen troepen. Cok de kruiser „Vasco de
Gama" was aan den kant der opstandelin-
gen. De regeering rekende er op, den opstand
in enkele uren te onderdrukken. Een vlootaf-
deeling, vergezeld door den minister van Ma
rine, is na't u'ltbreken van den dpstand naar
Lagos vertrokken om manoeuvres uit te voe
ren, waarvoor het program tevoren was
vastgesteld. Geen schot was toen nog ge-
lost.
De regeering liet alle troepn in de kazer-
nes gereed houden. Zij vaardigde een procla-
matie uit, waarin zij verklaarde, dat alle
maatregelen door haar werden getroffen voor
de snelel onderdrukking'van den opstand, dat
er gezorgd zou worden voor de handhaving
van de openbare orde en eerbiediging van de
republikeinsche grondwet.
De steat van beleg werden over het ge-
heel land afgekondigd. In het openbare leven
te Lissabon viel niets te bemerken.
Het einde van den opstand was spoedig
daar. Zondagmofgen om 10 uur reeds gaf
kapitein Baptista, de leider der revolution-
nairen, zich met vier officieren over aan de
regeeringstroepen.
De revolutionnairen haclden een kamp op-
geslagen te Ajuda bij Belem, in de omgeving
van Lissabon. Het paleis van den president
word door sterke afdeelingen getrouwe troe
pen bewaakt.
B. T. A. bericht nog, dat de president der
Portugeesche republiek heeft geweigerd de
Kamer te ontbinden.
De linkervleugel der democratische partij
accepteerde de tegen hem uitgesproken uit-
sluiting niet en' zou trachten, de samenroe-
ping van het partijeongres uit te lokken.
De algeheele overgave der revolutionnairen
had om 10.45 na een levendig vuurgevechf
plaats.
De president heeft het decreet geteekend,
waarbij de krijgswet voor het geheele land
werd afgekondigd.
In den namiddag had de gedelegeerde der
regeering een onderhoud met den revolution
nairen commandant Mendis Cabacedas aan
boord van de „Vasco de Gama". De com
mandant stelde eischen, die de president en
de voorzitter van den ministerraad niet kon-
den inwilligien. Zij bevalen de onmiddellijke
overgave van het schip, daar anders het
vuur op den kruiser zou worden geopend. De
,,Vasco de Gama" is van de overige vloot ge-
heel afgesneden. Om 4.25 accepteerde toen de
commandant, terwijl hij tevens de verant-
woordelijkheid voor den opstand op zich
nam.
B. T. A. meldt uit LissabonDe Jcalmte
is_ volkomen teruggekcerd. Bij den opstand
zijn "drie personen gedood en 15 gewond,
a,llen militaii'en.
DE SAMENWERKING IN ZUID-
SLAVIe.
De Times" zegt omtrent de Samsnwerking
der partijen in Zuid-Slavie, dat, onversehil-
lig of de bewering der onafhankelijke demo
craten juist is, dat de Kroatische partij een
oneertiike zet heeft gedaan, de buitenwereld
de overeenkomsi tusschen dc leide^s van de
Servische en de- Kroatische partij zal begroe-
ten als de verwezenlijking van de verwachtin-
gen, welke men koesterde sedert de vereenigl
der beide volken.
•De ,,Politika" publiceerde Vrijdag, de eer-
ste officieele verklaring door Raditsj in de ge-
vangenis geschreven. Hierin verklaart deze
dat hij't initiatief heeft genomen tot een over-
eenkomst tusschen beide partijen, „om te
voorkomen dat vreemd'elingen zich in de aan-
gelegenheden van Zuid-Slavie zouden men-
gen en om te verhinderen dat de Britsche
regeering Seton Watson zou zenden om een
onderzoek in te stellen naar de geest, die on-
der de Zuid-Slaven heerscht."
De politie-ambtenaren, die Raditsj in hech-
tenis namen zullen overgeplaatst worden.
Stefan Raditsj en Paul Raditsj zouden gis-
teren den koning bezoeken.
DE STRIJD IN MAROKKO.
(Het „Petit Journal" spreekt dc geruchten
over een mogelijken wapenstilstand met Abd-
el-Krim tegen, omdat de leider der Riffiop
deze wijze, voor het gevai de onderhandelin-
gen niet mochten slagcn, den tijd zou krijgen
zich te \iersterken.
De ,,New York Herald" verwacht, dat het
leger in Marokko binnenkort de beschikking
zal hebben over ongeveer honderd Ameri-
kaansche viiegeniers. Een der vijftien avia-
teurs, die dezer dagen naar Marokko zullen
vertrekken, heeft verkaard, dat hun aantal,
wanneer aan alle aanvragen zou worden vol-
daan, spoedig 500 zou kunnen bedragen.
De „Matin" verneemt uit Fez, dat op de
likerocver van de Werglia wederom een hevi-
ge strijd ontbrand is. De Fransche troepen
hebben hier opnieuw voordeelen behaald.
Sommige bladen melden, dat de Franschen
in Marokko van gas gebruik zouden maken.
Het Fransche ministerie van oorlog spreekt
dit blijkens een Havas-bericht ten stelligste
tegen.
Na afloop van den Franschen ministerraad
verklaarde Painleve, dat de komst van Petain
in Marokko alom met vreugde werd 'begroet.
De eerste afdeelingen der Marokkaansche
divisie zijn in Oedszjda aangekomen en haar
tegenwoordigheid in de streek van Taza heeft
daar de veiligheid verzekerd en de betrek-
kingen met de stemmen, wier trouw twijfel-
achtig was, nauwer toegehaald.
Overigens is de toestand volstrekt niet ver-
ontrustend.
Petain zal in Marokko blijven zoolang de
omstandigheden dit noodzakelijk maken. Ter
wijl de vredesonderhandelingen worden ge-
voerd, zullen alle maatregelen worden geno
men om het front te versterken en eventueel
een krachtiger stoot toe te brengen met het
oog op een zekeren vrede. Het eventueele of-
fensief zal eerst beginnen als alles gereed is.
Van heden af bevonden zich twee officieu-
ze afgezanten, een Franschman en een
Spanjaard, in het bezit der vredesvoorwaar-
den, welke natuurlijk niet aan Abd-el-Krim
zijn beteekend of voorgesteld. Hij weet even-
wel, dat hij er kennis van kan nemen.
De „Times" meldt, dat er zich bij de stam-
men der Djeballa's moeilijkheden voordoen in
de Spaansche zone tusschen Tetoean en Tan-
ger en zuidelijker.
Hariro, de vertegenwoordiger van Abd-el-
Krim, die over de Djeballa's heerscht, heeft
over hen plaatselijke gouvemeurs benoemd.
Echter de Rif Bel Haj Ali, die het bevel voert
over de Djeballa's en de Rifs in de zone van
Tanger, heeft deze gouvemeurs afgezet en
anderen benoemd. Hariro beklaagde zich
hierover bij Abd-el-Krim en dreigde met ont-
slag te nemen. Dit ontslag zou zeker een af-
scheiding van zekere stammen van Abd-el-
Krim met zich brengen en om dit te voorko
men zond Abd-el-Krim zijn broer naar
Tjesjoean, waarheen Hariro ook ontboden is,
om de kwestie te bespreken. Het zal echter
moeilijk zijn om een oplossing te vinden.
HET NATIONALISME IN EGYPTE.
Als resultaat van de besprekingen tus
schen Siwar Pasja en Chamberlain zal waar
schijnlijk binnen zeer korten tijd de benoe-
ming van een Egyp'tischen generaal tot op-
perbevelhebber van het Egyptische leger
worden bekend gemaakt, zegt de Tel. Daar-
mee zal een oude eisch van het Egyptische
nationalisme worden ingewilligd, die echter
van Engelsche zijde eerst kon worden toege-
staan, sinds het land volkomen rustig is ge
worden, en de Egyptische nationalisten, in
tegenstelling tot de Indische nationalisten, er
toe zijn overgegaan, in ieder opzicht als
loyale oppositie in het Egyptische parlement
aan den wetgevenden arbeid voor het land
mee te werken.
EEN HERINNERING AAN DE
OORLOGSDAGEN.
Als een herinnering aan de interneering
van Fransche, Belgische en Engelsche offi
cieren gedurende 1915'17 op het eiland
Urk, heeft daar naar het Hbl. meldt, tot en
kele dagen geleden de houten barak gestaan,
die verleden week voor afbraak verkocht is.
Een gedeelte er van was reeds gesloopt, toen
een korte, maar hevige onweersvlaag Zater-
dagavond het werk bespoedigd heeft. Onder
een hevig gekraak, dat over het heele eiland
gehoord werd, is het geraamte ter aarde ge-
slagen, gelukkig zonder den waker te tref-
fen.
HET PROCES IN ZAKE DE
EVOLUTIE-LEER.
Vrijdag is liet proces tegen den onderwij-
zer Scooes in Dayton verdaagd tot gisteren.
Toch bleven Vrijdag en Zaterdag beide par
tijen, ondanks de hitte, hun strijd voortzet-
ten.
Aan het eene einde van de stad was een
kleine groep wetenschappelijkc.jnannen verza-
meld voor het opstellen van een verklaring
omtrent' dc evolutie-leer, welke Maandag
door de verdediging bij het proces zal wor
den voorgelezen.
Terzelfdertijd vaardigde aan het andere
eind van de stad Bryan een lange verklaring
uit omtrent het scheppingsverhaal uit den
bijbel te verdedigen tegen de evolutie-leer.
Hij verklaarde o. m.: Als de evolutie-leer
juist is, dan zijn wij wegens het dooden van
vliegen en wandluizen moordenaars en we
gens het eten van vleesch kannibalen, omdat
zoowel insecten als zoogdieren met den
mensch verwant worden geacht.
Hij wees er verder op, dat de leer van
Darwin, die van den strijd om het bestaan
en van de Survival of the fittest, gruwzaam
is en door de geheele beschaving wordt ver-
worpen. Verder betoogde hij, dat Darwin,
hoewel hij in zijn jeugd aan het bestaan van
een persoonlijk God geloofde, later de Open-
baring loochende en als ongeloovige stierf.
Het staat thans wel vast dat de "Ameri-
kaansche professor Scopes, die terecht staat
wegens het verkondigen der darwinistische
theorieen, in eerste instantie zal worden ver-
oordeeld, daar de rechtbank zich op het
standpunt lieeft gesteld, dat zij geen oordeel
wenscht uit te spreken over de vraag of de
evolutieleer vereenigbaar is met het schep
pingsverhaal, doch dat zij alleen wil uitma-
ken of deb eschuldigde de bestaande wet heeft
overtreden, hetgeen ongetwijfeld het geval
is. De zaak zal daarna in hooger beroep wor
den behandeld, waar in grooter kalmte een
zuiver juridische beslissing zal worden ge
nomen.
De bisschop van Durham heeft verklaard,
dat het proces ten duidelijkste bewijst, dat
het overgroote deel van Amerika minstens
zestig jaar bij Engeland ten achter is.
EEN VROUW AAN DE KETTING
GEKLONKEN.
Sedert eenigen tijd ging er te Chatenay-en-
France (in het arrondissement Pontoise) het
gerucht, dat de schrijver Charles Soler zijn
vrouw opgesloten hield in het kasteel, dat
zij bewoonden en dat aan zijn vrouw be-
hoort. Een dezer dagen kreeg de politie fe
Chatenay een anoniemen brief, waarin dit
gerucht werd bevestigd.
De politie stelde een onderzoek in en vond
in het kasteel, waarvan de deuren van alle
vertrekken met kettingen waren gesloten, de
51-jarige vrouw des huizes in een klein ka-
mertje, mager en ondervoed. Het bleek dat
de vrouw door haar man en een bewaakster
verzorgd werd en nooit uit ging. Sinds haar
huwelijk, 25 jaar geleden, had zij nooit meer
met haar familie contact mogen hebben.
Haar man had haar onlangs krankzinnig
willen laten verklaren; dit was hem echter
niet gelukt. Wel had hij van zijn vrouw ge
daan gekregen, dat zij een testament op-
maakte, waarin bepaald werd, dat na haar
dood het kasteel aan haar echtgenoot zou
komen.
Mevrouw Soler is naar het ziekenhuis ver-
voerd; tegen haar man en de bewaakster is
een klacht ingediend.
KORTE BERICHTEN.
Naar men uit Moskou verneemt, breidt het
aantal gevallen van builenpest in het gebied
van den Wolga en van Tzarew zich uit, zoo-
dat uitzending van geneeskundige afdeelin
gen dringend noodig is. Naar uit Leningrad
wordt gemeld, zijn sinds Januari meer dan
1500 personen van deze ziekte het slachtoffer
geworden.
Omtrent de drukkersstaking in Belgie
wordt vernomen, dat door de werknemers een
loonsverhooging van Frs. 12.50 per week
wordt verlangd, waartegenover de werkgevers
ten einde een crisis voor handel en Industrie
te vermijden een verhooging van Frs. 4.50
aanbieden. Dit is door de werknemers verwor-
pen. In Antwerpen zullen morgen alle bladen
gezamenlijk een krant doen verschijnen.
In een te Leipzig gehouden vergadering
van vertegenwoordigers der gemeentewerklie-
den in Saksen werd de uitspraak van den be-
middelaar in zake een loonsverhooging met
5 pfennig per uur verworpen. Men verlangde,
da uiterlijk 20 dezer een nieuwer egeling za:
worden getroffen. Als dit niet geschiedt, zul
len de stedelijke gas- en electriciteitsbedrij-
ven in geheel Saksen worden stilgelegd.
Boschbranden hebben gewoed in ver-
scheidene districten nabij de grens, naar uit
Sexton in Britsch-Columbia wordt gemeld.
Men is thans het vuur meester.
Graaf Karolyi, de vroegere president
van Hongarije, die thans in een Parijsch ho
tel vertoeft, is van zijn koffer beroofd. Hij
verklaarde aan d'e politie, dat er kostbare ju-
weelen in waren geweest, maar zei te geloo
ven, dat het den dieven erom te doen was ge
weest, zich van gewichtige politieke documen-
ten meester te maken.
In het havengebied van Hoboken (New-
York) heeft een heftige ontploffing plaats
gehacl. Ongeveer 1000 nafta- en olietanks
zijn in de lucht gevlogen. De ontploffing had
plaats in een streek waar weinig huizen
staan. Honderden auto's werden vernietigd.
De schade wordt op honderdduizender. dol
lars geschat.
Naar verwachting is Sen Gupta door
den gemeenteraad van Calcutta tot burge
meester gekozen, ter oovolging van den over-
Ieden Swarajisten leider Das. Sen Gupta
ontving 52 stemmen tegen 17 uitgebracht op
een Europeesch raadslid.
De nog sinds het verdrag van Santa
Marguerita tusschen Italie en Zuid-Slavie
hangende kwesties, betreffende den handel
van Zara en het achter land enz., zijn volgens
het B. T. A. thans geregeld bij een aanvul-
lend verdrag, dat gisteren geteekend is.
Volgens berichten uit Belgrado moet
Pasjitsj zijn reis naar Karlsbad weer uit-
stellen, omdat zijn gezondheidstoestand deze
reis niet mogelijk maakt. Hij heeft in den mi
nisterraad meegedeeld, dat hij binnenkort
zich uit het politieke leven zal terugtrekken.
De werkgevers van de Silezische tex-
tielindustrie hebben besloten om de stakers
op 21 Juli uit te sluiten, wanneer zij het werk
heden niet hervatten. Door deze uitsluiting
zouden 63.000 arbeiders getroffen worden.
Een Wolff-bericht uit Bauhen meldt, dat
't tusschen de werkgevers en nemers in de
Oost-SaksiSche textielindustrie tot een over-
eenstemming is gekomen, waardoor de drei-
gende uitsluiting vanongeveer veertigdui-
zend arbeiders is voorkomen.
Naar vernomen wordt, is de uitgever
Cottenrodt uit Stassfurt, bekend uit het pro
ces EbertRothardt, gearresteerd. Cotten
rodt heeft nog een lange gevangenisstraf te
goed.
Gistermiddag heeft de Duitsche lijk's-
kanselier en de betrokken ministers met de
leiders der regeeringspartijen over de tolta-
rieven beraadslaagd. Het Centrum zal in
een fractievergadering heden zijn houding
in zake het toltarief bepalen.
Gemengd Nieuws.
DE ACTIE DER KANTOORBE-
DIENDEN.
Te Hoorn arriveerden Zondag drie booten
van de Holland-Frieslandlijn met 1200 leden
van den Bond van Handels- en Kantoorbe
dienden uit Amsterdam, die hier, zooals aan-
gekondigd was, een meeting zouden houden.
Er werden doekeh met leuzen er op mqegc-
dragen, voorts de vaandels van de afdeelin
gen Amsterdam, Alkmaar, Haarlem, Hille-
*gom en Zaandam.
Twee muziekcorpsen, „E>e Harmonic" en
„Kunst en Strijd", luisterden de betooging en
meeting op.
De heer C. W. Jacobsen, penningmeester
vnn den „Algemeene", heeft, naar de Telg.
meld, gelijk met den heer Jan M. Snel, dis-
trictsbestuurder, op verschillende punten van
het terrein gesproken.
Toen ongeveer 20 jaar geleden zoo zei-
den de spreker de vooruitstrevende elemen-
ten uit de oude burgerlijke kantoorbedienden-
tionden „Nationale Bond" en „Mercurius"
zich opmaakten tot het oprichten van den
„Algemeene", drukten zij hun standpunt di
rect uit in artikel 2 van de statuten, een ar-
tikel, dat ons thans nog tot richtsnoer strekt.
Daarin heet het, dat debedienden hoe lan-
ger hoe minder kans krijgen zich zelfstandig
te maken door de samenwerking der bedrij-
ven en de toenemende aanwending van
grootkapitaal in den kleinhandel, waardoor
zij aangewezeii zijn op het verkoopen van
hun arbeidskracht in loondienst bij anderen.
Tijdens de malaise bleek, dat de vaste po-
sitie niet meer vast was; het „afbouw"-pno-
ces werd nog verhaast door de invoering
van diverse kantoormachines. De laatste ja
ren echter, zeiden de sprekers, brachten een
revolutie op dit gebied.'De dictaphoon, de
Elliot Fisher, de Hollerith, het bleken prac-,
tisch zeer bruikbare toestellen te zijn, die
veel menschelijke arbeidskracht spaarden:
Wat was het gevolg? De toch al sterk op
personeel bezuinigende werkgevers zagen in-
de aanschaffing dier machines een reden te
mer tot nog verdere ontslagen over te gaan'
en zoo zien wij thans bij de kantoorbedien-
den, wat de handarbeiders al veel eerder bij
de invoering der machines hadden ondervon-
dende machine verdringt de menschelijke
arbeidskracht eensdeels, terwijl anderdeels
deze menschelijke arbeidskracht meer en meer
ondergeschikt gemaakt wordt aan de machine.
Sprekers wezen ten slotte nog op het
hooge werkloosheidscijfer, in Mei waien
5346 kantorbedienden ingeschreven bij de
districtsarbeidsbeur'zen, en 1568 winkelbe
dienden. Van deze groepen werden resp. 405
en 210 geplaatst.
HET GEZONKEN CAFe-SCHIP
TE SCHIEDAM.
De Telg. kan eenige nadere bijzonderhedeo
melden omtrent het zinken van het beton-
nen cafe-schip van Vos, nabij het Sterren-
bosch te Schiedam.
J.l, Donderdag was het vaartuig aldaar
gearriveerd en had de eigenaai- van B. en W.
van Schiedam vergunning gekregeu, om het
schip als cafe te exploiteeren.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag was
het schip verlaten, daar ook de wachteman
een wal was gegaan. Zaterdag nu bemerkte
de politie, dat het voorschip bedenkelijk
voorover begon te hellen. Later begon ook't
achterschip te zinken, en weldra was het
vaartuig in de diepte verdwenen. VerschU-
lene meubels kwamen boven drijven en wer
den later opgevisch't.
Het schip ligt zoo, dat. het bij laag water
net even boven de waterlijn uitstreekt. Bsj
lioog water ise er niets meer van te zien. Met
verschilende bergingsmaatschappijen jwordt.
onderhandeld over de lichting.
COORANT
