DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd zeycn en twlntisfste Jaargaijis
1925.
VRIJMG
13 NOVEMBER
De id miserioele crisis.
Dit numther besfaaf tiff bladen.
ATboimementspTijs t>ig vooruitTbetaling per 3 moan Aon f2.—fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Adycrtcntiopr. 25 ct. p. reirel, grootcre letters naar ptnatsriifint*
Bi le yen franco N.Y. Bock- en Ilainlelsdr. v.h. Hcrms. Coster Zoon, Yoordam CO, Tel. Administr. No. 3. Rcdactic No. 33.
Directeur: G. H. KRAK.
Hoofdredacteur Tj. N. ADEMA.
Uit de Pers
De N. R. Crt. schrijft:
De Residentiebode, het blad dat wel meer
voor enfant terrible- onder de Roomsch Ka-
tholieken speelt, tikte bij haar bespreking van
de gisteren uitgebroken ministerieele crisis
den spijker op den kop. De coalitie schreef
•ji gi-ng om de beginselen, „terwijl bet
Gezantschap (bij den Paus) feitelijk een be-
lang vertegenwoordigt." Zoo is het. hand-
having van het gezantschap was niets meer
en niets anders, dan een Roomsch Kathohek
belang.
Hiermee is de verwerpmg van den post ten
voile gerechtvaardigd. Wat de Kamer te be-
oordeelen had, was slechts de beteekenis
van den post voor het algemeene landsbe-
lang. Zoolang dit niet kon worden aangewe-
zen, zelfs niet eens kon worden aannemelijk
gemaakt, dat door handhaving van de mis-
sie eenig landsbelang werd bevorderd, kon
de post er niet mee door. Het gaat niet aan,
landsgelden te besteden, om zuiver en alleen
Roomsche belangen te dienen.
Dat ten slotte de rdgeering zelve dit zoo
inzag, is uit de houding van de minister van
buitenlandsche zaken duidelijk geworden.
Als men de zaak geheel zuiver stelt, zou men
hem kunnen kwalijk nemen, dat hij zelf den
post niet uit ziin begrooting had laten ver-
vallen. Intusschen een verwijt kan hem hier-
var, moeilijk worden gemaakt. Wie den loop
van zaken gedurende de laatste jaren heeft
cevolgd, zal willen erkennen, dat van hem
moeilijk het initiatief tot de schrapping heeft
kunnen uitgaan.
Toen het amendement-Kersten was mge-
diend, heeft hij zich daartegenovcr echter vol-
komen correct gedragen. Hij heeft den post
verdedigd, zooals men eene uitgave goed-
praat, waar men zelf vrijwel onverschillig
voor is. Zijn wij wel ingelicht, dan moet er
op den minister eenige pressie zijn uitgeoe-
fend, om het amendement onaannemelijk te
verklaren, die echter op pertinenten onwil
van den minister is afgestuit. Hoe dit zij, in
ieder geval heeft hij het amendement niet al-
dus behandeld en is het woord, waarmee de
portefeuillekwestie gesteld worden kon, ach-
terwege gebleven. Meer nog. Nu het amen
dement aangenomen is, heeft de minister
daarin geene aanleiding gevonden, zich bij
zijne Roomsche colkga's te voegen, en zijne
portefeuille ter beschikking te stellen.
Dit laatste op zich zelf zegt alles omtrent
hetgeen de minister in zijn binnenste van den
post denkt Toen men Thorbecke eens een ta-
melijk ondersthikt ambtenaar, waarvoor hij
geld op zijne begrooting had uitgetrokken,
wilde weigeren, stelde hij de kwestie van ver-
trouwen. Zoo de kamer - aldus sprak hij
ongeveer mij de ambtenaren wil onthou-
den die ik voor de richtige vervulling van
mijn ambt noodzakeli.'k acht, dan hebben de
heeren mij den largsten tijd achter de groe-
ne tafel gezien. Dit is sedert de vrijwel alge-
meen gehuldigde opvatting. Nu minister van
Karnebeek uit de verwerpmg van den post
de gebruikelijke conclusie niet trek, mag
daaruit afgekid worden, dat hij zelf het ge
zantschap overbodig was gaan achten, en
den post nog slechts wegens historische re-
denen op zijn begrooting behouden had. De
post was er ook voor hem een ter behartiging
van een Roomsch Katholiek belang.
Wij stellen dit rog eens in het licht, omdat
in de Roomsche pers de neiging aan den
dag treedt, de verantwoordelijkheid voor het
gebeurde op de Christelijk-historische parfii
af te schuiven. Niemand anders echter is aan-
sprakeli'k. dan de heer No'ens, die van een
zuiver R.K. belang een politiek wapen ge
maakt heeft. En dat wel op eene zoo o"han
dige wijze, dat de pobtkke beweegredenen er
dik op kwamen te 'iggen.
Men schrijft nader aan de N. R. Crt.
Hoe zal zich de crisis ontwikkelen? Hoe zal
zij worden opgelos.? Is er eigenlijk wel een
crisis?
In het hoofdartikel in het Donderdagcch-
tendblad der N. Rott. Crt. werd geconsta-
teerd, dat er zoomin een conflict tusschen re
geering en parlement als in den boezem der
regeering best "at, dat er slechts gesproken
kan worden van een conflict in de K2mer, he:
welk men langs den weg van een regeerings-
crisis wil oplossen.
Moet het kabinet aftreden omdat de katho-
lieken boos zijn op de christelijk-historischen?
Boos, ofsehoon zij uit de besprekingen, welue
aan het jongste poiitieke accoord zijn voora*-
gegaan, koriden weten. dat deze laatsten zich
ten aanzien van het gezantschap hunne voile
vrijheid wenschten vcor te behouden, hoewel
reeds a priori vaststond, dat een amendemeni-
Kersten bij de christelijk-historischen bijval
zou vinden? Moet de ontevredenheid van dr.
Nolens over zichzelf, over eigen luchthartig
heid, welke hem positieve waarborgen in dit
opzicht geenszins oncntbeerlijk had doen ach
ten, zich uiten in den vorm van wilde veront-
waardiging tegen lieden, die zichzelf gelijk
ziin gebleven?
Hoe is nu eigenlijk de tcestand? Neemt men
de verklaring van dr. Nolens naar de letter,
dan dreigt een duiirzame oorlogstoestand:
sprak hij niet van weigering van steun aan
welk kabinet dan ook, voortgekomen uit grce-
pen, aan welker medewerkihg de opheffing'
van' dezen g'czantschapspost zou zijn te wij-
ten?
Hot is waar. dat cht vragenderwijs en niet
als een ohbdwistb'asr feit is gesteld. De zaak
was dus Dinsdagavond nog slechts in over-
weging. Maar enlcele uren later kon men uit
den mond van minister Colijn vernemen, dat
de vier katholieke ministers dit stadium
reeds achter den rug hadden en ontslag had-
den aangevraagd. Dr. Nolens kan eer bewe-
ren, dat zij al te toeschietelijk en overgedien-
stig dan dat zij weerspannig zijn geweest
Ter wille van dr. Nolens en zijn Roomsche
medeleden brachten zij dit offer, zal het
echter door den minister-president aanvaard
worden? Als deze de meening mocht zijn toe-
gedaan, dat er geen crisis in den gewonen zin
van het woord is, dat niet een van de andere
ministers had behoeven heen te gaan als zelfs
de naastbetrokkene, jhr. van Karnebeek,
daartoe geen aanleiding vond, als de premier
het „non possumus" van den leider der ka
tholieken als een krachtterm en de daad der
Roomsche ministers als een gebaar be-
schouwt, die meer sensationeel dan welgemo-
tiveerd zijn; als de heer Colijn met heft oog
hierop aan H. M. de Koningin in overweging
mocht geven, het gevraagde ontslag niet te
verleenen, hoe zal dan de situatie worden?
Men mag aannemen, dat de katholieke mi
nisters in zoo'n geval (welks onmcgelijkheic,
wij door ervaren paiitici hebben hooren be-
twisten) zullen berusten, dat zij zullen aan-
blijven, tenzij dr. Nolens hun op schrikwek-
kende wijze duidelijk maakt, dat zij behooren
te verdwijnen.
Zal dit echter geschieden? Of zullen de ka;
tholieke afgevaardigden zich er toe bepakn,
aan een bestendigd coalitiekabinet-Colijn het
karakter van een rechtsche regeering te ont-
zeggen? Zullen zij casu quo de katholieke
ministers als afvalligen of alleen maar als
gijzelaars beschouwen? En zullen zij onder
die omstandigheden te vinden zijn tot felle
oppositie, met het vooiiitzicht dat deze bo-
venal de geestverwanten zou treffen, die aan
het hoofd van oorlog, marine, arbeid (de
meest blootgestelde departementen) gesteld
zijn en dat het gezantschap daardoor alleen
zeker niet in eere zal worden hersteld?
Als de katholieke ministers bereid blijken
hun ontslag-aanvrage te herroepen en dr.
Nolens blijft boudceren, verandert het gaa-
sche poiitieke tooneel van aard: een conflict
tusschen Nolens en Colijn treedt dan voor
dat tusschen Nolens en Snoeck Henkemans
in de plaats. De eerste blijft dan in de con-
tramine zonder bereikbaar, tastbaar doel.
Zou het eind niet zijn, dat dr. Nolens, die tij
dens de V'lootwetcrisis ook tot groote co'nces-
sies bereid was, bijdraaide? Zoo ja, dan
krijgt de katholieke partij, die den christe
lijk-historischen mores had willen leeren,
zelf een gevoe'ig lesje. Voor het maehtsbe-
wustzijn harer >den zcu dit fnrikend zijn.
Maar heeft dr. Nolens het hiernaar niet ge
maakt?
Natuurlijk ^jjn dit slechts veronderstellin-
gen. Het kan ook heel anders loopen; een
oansch nieuw ministerie kan in het leven wor
den grroepen. Nochtans schijnt de mogelijk-
heid (die dcor enkele po'itieke figuren als
een waarschijnlijkheid, door andoren als een
onmogelijkheid wordt beschouwd) van den
door ons gissenderwijs gcscbetsten loop van
zaken niet te critkehnen. Colijn en Nolens,
men houde deze beide figuren en hun tegen-
woordige en toekomstige verstandhouding ter
deze in het oog!
Het Volk (s.-d befoogt:
Die christdijk-histcrische bondgenooten
onden niet anders. Voor de verlaezingen
heeft de algemccne vergadering der Chr.
Hist. Unie hun dr.artoe nadrukkejijk ver-
plicht. De chr.-hist. Kamer'eden hebben toen
'og g::tracht er met een vage toespeling af te
komen. Maar neen, zei de vergaaering, wij
vergen de besliste toezegging, dat gij tegen
het gezantschap bij den paus zult stemmcn
En cm alle onzekerheid buitcn ta sluiten,
\ticrd door de vergadering in het chr.-hist
verkiezingsprogram de afschaffing van dat
gezantschap demonstratief en cpzettelijk
opgenomen.
De andere coalitie-partijcn wisten dat. Zii
wisten, dat zonder hulp uit de oppositie het
gezantschap niet te handhaven viel. Zij wis
ten, dat de Kamergrcepen der coalitie in de
zen vcrdeeld stemmen zouden. Zij wisten, dat
het geval zich zou voordoen, waarop de hecr
Nolens zijn o&rlogsverklaring arn de coalitie
grondde, n.l. dat de christelijk-historischen
iegen zouden stemmen. Toch hebben zij de
verkiezingsactie onder de leuze der godsdien-
z-iige eenheid gevoerd. Toch hebben zij weer
made'een c^-'i't^ministerie gevormd. Kan
het leugenadhtiger?
Maar boontje is om zijn loontje gekomen.
De vervaisciung d-r po.Meke v«crK:aj».iv.u
waaronder ons s'aatkundig leven tientallen
van jaren geleden heeft, is als een vuile zweer
opengebarsien. Het kraakporcelein der coali
tie, met kunst en viiegwerk s'eeds weer bij-
cen gehcuden, is vermorzeld. En wij staan bij
de scherven.
Wat dit voor de Nedcrlandsche politiek te
beteckenen zal hebben, valt op dti oogenblik
nog niet te ovcrzien. Het kan van zeer ver-
s trek kende beteekenis ziin. Maar in ieder ge
val: de wrekende gerechtigheid heeft haar
taak vcrvuld.
Wat de houding der sociaal-democraten be-
treft
Conseuqent was de fractie thans ook bij de
niotiveering harer houding, die men als ge-
matigd-onverschillig kan omschrijven. Reeds
in 1915 gaf Trcelstra te verstaan, dat de
zaak ons niet veel kon schelen, maar dat wii
geen voldoende argumentcn vonden, om voor
de instelling van een bljjvend gezantschap te
zijn. Eenzelfde toon kon men nu ook weer in
Vliegen's toelichting van onze houding be-
luisteren. Alle and-papisme is ons in dezen
vreemd en indien er iets is, wat ens er toe
had kunnen brengen om tegen de afschaffing
van het gezantschap te stemmen was het ze
ker wel de omstandigheid, dat het voorstel
er toe van anti-papistische zijde werd gedaan
Mi-r ten slotte b^wcp"1 e-ns iqfs'n'f.md za
kelijke overwegingen. Men had ons niet dui
delijk kunnen mrKen, drt het gez:nlschan
eenige reeele diplomatieke beteekenis had
Land en als Zwitserland, Denemarken, Zwe-
den, Noorwegen hebben ook geen gezant
schap bij den Heiligen Stoel. Op vragen om
inlichtingen omtrent de beteekenis van het
gezantschap zijn nooit anders dan vage be-
weringen ontvangen. En in geen enkel offi-
cieel geschrift is ooit mededeeling gedaan.
waaromtrent eenig landsbelang bij behoud
van het gezantschap bleek.
Zoo waren er ten slotte voor onze fractie
geen redenen, om voor behoud van het ge
zantschap te stemmen. Dat bij verwerping de
katholieke ministers zouden aftreden en de
coalitie u-iteen zou barsten, was natuurlijk
voor ons geen reden, om nu toch maar voor
een instelling te stemmen, van welks nut wij
niet overtuigd waren.
De positie van de soc.-dem. fractie schetst
het bled aldus:
Onze taak in de thans
crisis een der ernstigste ensissen die onze
staatkundi<re geschiedenis ooit gekond h.e.i
i§ duidelijk. Goed toezien en a's het moet
krachtig ageeren, opdat er, zoo tnogeliik, uit-
"■ehaald wordt. wat er in de ge"-even omstan
digheden ten bate van de noodlijdende volks-
deelen uitgehaald kan worden.
Uit een nadere beschouwing van Het
VcderLand (lib.) nemen wij het volgende
over:
Het zij ons veroorloofd den kathoheken
een vraag te stellen. En wet deze: Hebt gij
het den christelijk-historischen makkelijk ge
maakt hunne stem aan het amendunent-Ker-
sien te onthouden, of hebt gij ook soms het
tegendeel gedaan? En Jan kan ons antwoord
niet anders luiden, dar, dat gij het den chiis-
telijk-h»storis:hen niet gemakkelijk hebt ge
maakt. In dit historisch protestamsch? land
moest toch langzamerhand door velen ge-
leerd worden, dat de katholieken niet alleen
in theorie gelijk bcse.chtig :le burgers zijn. En
in den beginnen hebt gij kaf-olieken dat ook
ingezien. Nolens werd ir. 1918 geen minis
ter-president, omdat de tijden ook volgens u
nog ni°t rijp waren voor den katholieken pre-
laat achter de ministerstafel; Fock behieid
door u zijn plaats op den voorzittersstoel
van de Tweede Kamer, in een woord, daar
was bij u katholieken toen groote bedacht-
zaamheid waar te nemen. Maar plotseling
- h - H r
van de Tweede Kamer werd door een
roomsch-katholiek vervuld, Ruys de Beeren-
brouck bleef 7 jcar lang premier, niettegen-
staande hij meer dan eens zoo goede gelegen-
heid heeft gehad om zijn plaats voor een
protestant te ruimen En daarnaast verwek
ten het houden van het Eucharistisch con-
gres. de oprichting van de Ka+holieke Uni-
versitcit, de Canisiusfeesten, kortom het aan-
grijpen van elke geleger.heid om te toonen:
zoo machtig ziin wij in breede kringen groote
bezorgdheid. De vrees voor „verroomsching
van Nederland" werd daardoor zelfs bij ve
len gewekt, die zich daarover tot nog toe niet
bezorgd hadden gemaakt.
Gij zult ons toevoegen: Hebben wij in al
wat gii daar opgenoema hebt iets gedaan,
wat niet ons recht was? En dan is ons ant
woord zonder eenige reserve: neen. Maar
het is iets anders recht te hebben dan de
vraag oi het verstandig is daarvan terstond
het voile gebruik te maken. En wie op zeer
matige draf is aangewezen. moet zich niet
verbazen, dat hij ziin nek breekt. als hij plot
seling °en spurt neemt. Ons spijt het geval
in zooverre. dat dit -de kraeht veriamt van
ieder dir voo* de geli'kb-rechttgdbeid in Ne
derland strijdt van alle godsdiensfen. maar
welke strijder daarvoor moet zijn pen niet
verdrietig neerleggen, als vier Nedcrland
sche ministers bun ontslag indienen om het
vervailen van het gezantschap bij dfn Paus
daarmee van de daken roepende: Wij zijn
eerst in de tweede plaats Nede:!ande--s.
maar in de eersfe plaats onderd.anen van den
ponHfex maximus ultra mantes? Zoomin als
wij Kamerleden moeten hebben, die slech's
gaan zitten als PusHnd zijn toestemming
geeft. kunnen wij ministers gebruiken, over
wier al of niet aan blijven een nief Ned=rlan-
der beschikt, hoe hoog diens positie ook zijn
mag.
De Nederlcnder (c.-h.) ze.gt over de hou
ding van de Christ.-hist. fractie:
In de houding der Christelijk-historischen
school niets nieuws en niets vreemos. Voor
hen kleefde aan de omzettmg van het tijdelijk
in een vast gezantschap eeen vitium originis.
Toen in 1915 de fcijzondere en tiideli.' e mis-
sie tot stand kwam. gc-schied ie dit op grond
van eene dcor dr. No'ens te Rome ingewon-
nen informaiie. dat de paus miss^hien gele-
genheid zou hebben mede te werken tot den
wereldvrede, dat het niet omnoneliik was dat
in ons lar-d die vrede zou tot sfa"H komen en
dat, als men met gezanten wi'de spreken.
zelf door een gezant mooi;t worden vprtcgen-
woordigd. Niets preiudicieerde daarbij ten
onzichte.van mn Niivpnd gezantschap Uit
niets bleek dit zoo duidelijk als uit deze woor-
den van den leider der R.-K. Kamerfractie in
1915: „Ik meen ook dat het misschien voor
anderen niet zoo absoluut nocfdzakelijk ware
geweest in zeer breede beschouwingen te tre-.
den, als men voor oogen had gehouden, dat
dit onderwerp is van een zeer afgesloten, be-
perkte en voor bepaalden tijd bedoelde strek-
king."
In 1920 kregen wij echter, toen de discw
sies over hebal of niet voortduren van h
gezantschap liepen, van dT. Nolens te hooren.
dat het nu geen tijd meer was om over princi-
pieele bezwaren te spreken, daar dit in 1915
bij de vestigirg van het tiideliik gezantschap
had tnoeten geschieden. A^of iemand er toen
aan gedacht had om met het goedkeuren van
een tijdelijke missie in oorlogstijd om boven-
genoemde redenen, uit te spreken dat hij in
beginsel gestemd was voor een blijvend ge
zantschap bij den paus! Deze rederieering,
met de bedoeling dit laatste gedaan te kril-
gen, was het vitium origmis, waarvan wij
spraken en dat zich gisteren gewroken heeft.
Het blad eirdiot met het uitspreken van de
hoop, dat de Kabinetskwestie spoedig bevre-
digend zal worden opgelost en hot Kabinet.
onder lei-ding van minister Colijn, nog veel
goods voor ons land tot stand brenge ond r
samenwerkmg mat of gesteund door de ge-
coaliseerde partijen.
De Residentiebode (r.k.) geeft nog een be-
scno-uwmg onaer het opsennft: het geiuk bij
sen ongeiuk:
De Katholieke Partij kan mi eens met ge-
vouwen handen toezien, wat er met de stuk-
ken gebeurt. Nolens is jaren „de'' man ge
weest. Nu schijnt de tijd aa-ngebroken voor
een tijdje isoiement. Het bero-em-de woord:
„m ons isoiement iigt onze kraeht", tens door
Groen aangeheven, zal diens volgeling
Snoeck heiii-.emans wei niet aanheffen, nu hTj
aan de slip-pen der dommees Kersten enz.
hangt. Maar de Katholieken kunnen een
c-eetje isoiement best velen. Het zou ons niets
verwonderen, ais Nolens een niet thuis geeft
d-esnoods „buitena-f" gaat.
Het is soms werkeujk een zegen, ails men
niet hoeft te regeeren. En voor de Katholie
ke Partij, die in deze jaren op een keerp-unt
stond, schijnt niets wenscheiijker dan eens
kalm met zichzelf te overleggen. In dit op
zicht mogen we waariijk van een voort-eeken
spreken. Heel Kaiholieit Den Haag was diep
in de Missie week verzonken, teen deze crisis
p.ots-eiing cpdook. Weinu, laat de Katholieke
Partij die inner;ijke Missie maar eens gerust
van Den Haag overm men. Laat de „overw:n-
n-ende" partij en de scharrelaars, die gis-
ieren voor h-et Gezantschap waren, en van-
daa-g er tegen om anderen een halt te zehen
maar tctten. De Katholieken kunnen
zich in de „t-ente" terugtrekken, om zichzelf
,e herzien, de pa'rtij te versttvigen tot een
massa, tot een cnverwm'ijk blok. We zijn
bezig met reorganisatie, weln-u, geen be ter
tijd daarvoor dan wanneer de partij
ambtcno-os burger is. ->
Zeker, op den duur kan een partij al
leen ni-ets uitvocren. Ook kan het land moei-
ijk geregeerd worden zonder ons. We zuEen
d-us wel weer op samenwerking uitmoeten,
naar de een of andere rich-ting. Willen d-e
'hristclijke partij-en niet inz:en dat zij zelf
door antipapisme op d-en duur te gronde
gaan en al ga-uw van geen beteekenis zid'en
zijn, dat moeten zij ten slotte zelf weten.
Voor ons staa het preeies omgekeerd: de
Katholieke Par.ij zal. althans naar buiten,
voorloo-pig wel wat aan invloed inboeten
maar kan naar binn-en verstevigd worden om
straks des te krachtiger weer naar builen te
werken.
Zij die gelooven. haasten niet.
Op de vraag: Wat nu? antwoordt de
Standcard (a.r.):
In het licht der verklaring van den heer
Nolens is er reden om te vermoeden, dat de
R.-Kath. partij haar steun niet zal willen
geven aan een Kabinet, waarin de grcep ver-
.egenwoordigd blijft, die mede tegen het ge
zantschap bij het Vaticaan stem-de.
In de tweede p'aats zcu de vraag kunnen
gest-o'd, of een Kabinet mogelijk ware, dat
door R.-Kath. en Antirev. alleen gevormd
werd, zooals dr. Kuyper dat in 1901 heeft
gedaan. In dat geval moet er aansto-nds op
gewezen worden, dat zulk Ka-bin-et een parle-
mentaire basis - zou.de misscn, en daarom
moet een zoodamge oplossin-g eigenlijk uitge-
slcten worden geacht.
Nog veel minder ruimte is er voor d-e ge-
dachte aan een Kabinet, dat tot basis zou-d-e
hebben de samenwerking van An-tirevolution-
nairen en Chr.-Historischen, die sa-men 24
'ede-n te'len in d-e Tweede Kamer.
Men mag evennr'n aannemen de mog-elijk-
heid een-er samenwerking va-n Roomsch-Ka-
tholieken en andere groepe-n dan de Antire-
volutionnairen, want al deze groepen hebben
medegewerkt aan de verwerping van het ge-
zantschan en de verklaring van df-n lreer No-
'ens is du-id"'iik ook omtrent d-eze zaak.
W"1ke mogelijkheden blijvendan nog
open?
De vraag komt: of de tegenstemm-ers van
den post voor het gezantschap in staat zullen
zijn een Kabinet te vormen?
Het is wel du-'dehjk. dat den voorsteller
der motie een kabinetsfun-ctie niet zal worden
n-n-g-edrag-en. al hebben de tegenstem-mers- ook
de leidin-g van ds Kersten gevo1gd.
Ook is het wel duide'iik. dat een combiria-
^e van Chr.-Historischen en den Vriihc'ds-
trvnd.' geste'd zii zou worden hegeprd door
beide groepen, geen par'em-entaire basis op-
levert.
Ook voor een samenwerking van de Soc.-
Dem. en Vrijz.-Dem. k zulk een basis niet
aanwezig.
Even weinig is denkbaar, dat de vier ge-
noemde groep-en zouden samengaan in de
vorming van een Ministerie.
En zoo schijnt dus de conclusie, dat er
twee mogelijkheden overblijven:
In de eerste plaats een mindprheidskabi-
nc', hce dan ook samengesteld. Wij wijzen
op -i voorbeeld van het Engelsche miniate,
r e ,?.c Donald.
En in de tweede plaats een zakenkabi-net.
Wij hebben geen behoefte o-m over deze
mogelijkheden thans iets te zeggen
De ministerieele en poiitieke crisis is
ui-terst moeilijk en het was te voorzien
van vei-rcikende beteekenis.
De Chr. Historischewisten, da* de samen
werking der drie rechtsche partijen door dit
gebeuren zou worden verbroKen. Een belang
rijke gebeurtenis vooi welke gevoigen onze
Anti-Rev. partij de gevoigen niet draaagi.
En het is daarom, dat zij in kalm vertrou-
wen op de kraeht harer beginselen, de afwik
keling der zaken kan volgen.
Buiten Ian i
BORMS WELDKA IN VRIJHEID?
In Vlaamsche kringen in Belgie doet nog-
maals het gerucht d eronde dat dr. August
Borms nu heel spoedig in vrijheid zal wor
den gesteld, vermoedeiiik nog voor de offici-
eele viering van de zilveren bruiloft van het
Belgische koninklijke paar op 27 Nov. a.s.
Uit officieele L-ron wordt echter verzekerd,
dat len aanzien van den gewezen activitischen
leider nog geen defir.itief besluit is genomen.
De verdediger van dr. Broms zal nog in den
loop der week daaromtrent een onderhoud
hebben met der, minister van justitie. De re
geering wil evenwel van geen onvoorwaarde-
lijke invrijheidstelling hooren en heeft zulks
aan dr. Borms laten mededeelen; wel zou
zij geneigd zijn de voorwaarde zoo zacht en
aannemelijk mo<reluk te maken
KORTE BERICHTEN.
Volgvtta ecu, m.t nader oc-.estigd bericht
van de International News Service heeft
Mussolini cp het laatste oogenblik besloten
niet zelf naar Louden te gaan voor de onder-
teekening van het verdrag van Locarno, doch
zich door Scia'.oja te doen vertegenwoordigen.
De Duitsche rijkspresident benoemde
den ambas-sadeur te Madrid, baron Lang-
werth von Simmern, tot rijkscommissaris
voor de bezctte gebieden.
Zondagavond as. zal de Duitsche ge
zant aan h-et diner van de Londensche pers
vereeniging voor het eerst sinds het uitbre-
ken van den Europeeschen oorlog, weer een
rede uitspreken.
-— Naar uit Boedapest wordt gemeld, heeft
de Hongaarsehe regeering den Berlijnschen
gezant verzoeht voorbercidende onderhande-
iingen vcor het sluiten van een handelsver-
drag bij de Rijksregecring te willen inleiden.
Vermoedelijk tegen Januari zal Charlie
Chaplin een langdurig bczoek aan Londen
brengen.
Twee Italiaansche miliiaire vliegtuigen
zijn op weg van Zurich naar ltalie neerge-
stort bij een poging tot landen in een hevi-
gen storm, bij den Spluga-berg in Lombar-
dije, Drie personen zijn ernstig en twee licht
gewond.
De Finsche Rijksdag heeft met algemee-
ne stemmen het op 14 Maart te Ber'.ijn geslo
len Duilsch-Finsche arbitrage-verdrag aange
nomen.
De Egyptische minister van binnenland-
sche zaken heeft de politie gelast een tegen
13 dezer aangekcndigde massavergadering
der Zaghloelisten, ter viering van den ver-
daardag van Zaghloel's .onafhangelijkheid#-
eisch, te verhinderen.
De Duitsche avondbladen maken den
inhoud bekend van het Duitsch-Italiaansche
nande'.s- en scheepvaartverdrag. O. a. bevat
die de meest begunstigings-clausule, en voorts
een aantal in- en uitvoerbepalingen en dou-
ane-vcorrechten.
Morgen wordt de Italiaansche Senaat
gecpend. De zitting belooft zeer belangrijk
te worden. Het eerste wetsontwerp dat be
ll rnd-eld zal worden, heeft betrekking op het
actieve vrcuwenkiesrecht.
De „Times" verneemt uit Calcutta, dat
het buiten ki;f is. dat de door de politie te
Barnagore in beslag genomen bommen en re
volvers, bijeengebracht waren met het oog
op e"11 revoint:'-'-"">e sam"n'7i"ering.
Bossoutrot heeft met een Super Ooliatfc
het wereldhoogterecord vliegen met 4000 Kg.
bslasting verbeterd. Hij bereikte een hoogte
van 5000 m. Vandaag zal hij trachten met
6000 K G. de hoogte in te gaan.
De Epoca spreekt tegen. da* beide broe-
ders Caribaldi gearresteerd zouden zijn, in
verband met den aans'ag op Musso'ini.
Te Rome ziin volgens de nladen Woena-
dag alle edities der oppositie-pers in beslag
genomen.
Ondanks anders luidende berichten
blijft de Bulgaarsche grens volkomen ge-
sloten voor den Griekschen invoer en voor
reizigers die uit Grieksch gebied komen.
De rechtbank te Lissabon heeft alle
bek'aagden in de zaak der revolutionnaire
bewegmg var. 19 Aug. vrijgesproken.
Volgens mededeeling van een officieel
Italiaansch telegraafagentschap is het be
richt. dat de moordenaars van Matteotti uR
de hechtenis zouden zijn ontslagen, onjuist.
ALRMAARSCHE GOURANT.
