De ovensfrooming
in ons Sand.
Hufdlrwalen zijn dikwijls zeer hardneVkig
doch moeten steeds zwichten voor de anti-
septische en genezende eigenschappen van
Foster's Zalf Inderdaad een probaat genees-
middel. Per tube 1.
droes niet besmettelijk is, doch dit is abso-
luut wei het geval.
De heer D o n k e r vroeg of uit de neer-
gezonken klonten, die spr in een buisje van
een bloed afgetapt paard had getoond, kon
worden afgeleid, dat het dier besmei is.
Dr Buchli antwoordde, dat de bedoelde
stof zich in het bloed had gevoi nid omdat het
dier besmet was Uit de hoevee heid sto' kon
echter niet geconcludeerd worden, dat het
dier nog besmet is, wei gaat dit samen met
een groote mate van onvatbaarheid.
De heer D o n k e r verondcrstelde nog,
dat een leek en althans een veearts de gede-
monstreerde bloedbehandeling wei kon ver-
richten
Dr. Buchli ontkende dit. Dat was juist
een zeer gewichtige handeling.
De Rijksseruminrichfing heeft er een aparte
afdeeling voor. Spr stelde het eenvoudig
voor, doch zoo eenvoudig was net niet Men
moet de verhoudingen bewaren en nog al-
leen gaan tot een zekere grens, bovendien
moet de conrroleproef bekend worden In de
meerderheid van de gevallen gaat tit het on-
derzoek op, dat het dier besmet is, maar niet
jn alle gevallen
Wanneer wij iets toegezonden krijgen met
de vraag per omgaande te berichtgn of een
dier geinfecteerd is, dan antwoorden wij dat
dit niet gaat.
Wij hebben te doen met de fijne werking
van biologische dingen, waarvan wij niet al-
les weten Een koe kan b v geinfecteerd zijn
en toch neuatief reageeren bij tuberculatie
De heer H K. K o s t er vroeg of men zich
aan de inrichting ook bezig houdt met 0"der-
zoekingen door inspuitingen van het bloed
tegen mond- en klauwzeer. Spr vroeg als dit
het geval is, hoe men aan de inrichting daar-
over denkt.
Dr. B u c h 1 i deelde mede dat de serum-
inrichting door een subsidie v. d. regeering
een afdeeling heeft kunnen instellen die zich
speciaal bemoeit met mond- en klauwzeer
waarvan de smetstof en de immuniteitsvoor-
waarden niet bekend zijn. Aangenonien
wordt dat de smetstof filtreerbaar is die men
niet kan kweeken. Niemand heeft deze smet
stof echter ooit gezien en toch trachten wij
de ziekte met een serum af te leiden Wij kun
nen wei smetstof krijgen maar niet rein In
ieder geval zijn wij niet zeker dat de smet
stof waarmee wij werken niet verontreinigd
is Wanneer wij de smetstof hebben gezui-
verd dan krijgen wij een vloeisfof waarin de
smetstot van het mono- en klauwzeer zit en
waarmtde wij wei andere dieren ziek kunnen
maken. Wij weten ook dat dieren met mond-
en klauwzeer geinfecteerd en zekere onvat
baarheid toonen door antilichamen. Deze an-
tillchamen zitten ook in het bloedserum Wan
neer het in het serum zit, zit het ook in het
bloed en daarom is de methode geKomen om
de dieren met bloed in te spuiten. De onvat
baarheid daarmee opgewekt is niet absoluut
maar het groote succes daarmee verkregen
berust in hoofdzaak het in het leven kunnen
houden van de jongere dieren, kalveren en
biggen Spr wees nog op het gevaai van in-
fectie bij het opvangen v h. bloed waarom
dit in de seruminrichting met gesteriliseerde
slangen gebeurde In de praktijk kan men dit
dus nog niet doep De rijksseruminrichting
zoekt naar een afdoend serum tegen het
mond- en klauwzeer.
De heer G o v e r s vroeg hoe het mogelijk
is dat bij onderzoek van abortusbacillen een
twijfelachtige positieve reactie en daarna een
nagatieve reactie geconstateerd werd, terwijl
toch 6 weken later besmettelijk verwerpen
voorkwamen in het bloed, dat daarna onder-
zocht werd tcch een positieve reactie aangaf
Dr. B u c h I i merkte op dat hij reeds op
de grensgevallen had gewezen. Uit ervaring
weet men bijv. dat van een massa dieren die
heelemaal niet aan besmettelijke verwerpen
leden het bloed toch tuberculeerde Men
heeft altijd met grenspatienten te doen Men
mag de onderzoekingen niet al te hcog op-
vatten aangezien wij wei kunnen zeggen,
dat wij het meeste niet weten.
De heer G c v e r s vroeg of het niet mo
gelijk was dat het bloed van dieren die reeds
verworpen hebben minder reactiestoffen ver-
toonen dan dat van dieren die op het punt
staan te verwerpen
Dr Buchli weet dat dit voorkomt maar
ook het omgekeerde is het geval.
Hierop werd tot 2 uur gepauseerd.
Besmettelijke verwerpen van het rund.
In zijn middaglezing behandelde Dr Buch
li het onderwerp besmettelijke verwerpen
bij het rund".
Onder de vele ziekten, aldus ving spr
aan, waarmede de veefokkerij te kampen
heeft, neemt het verwe<p:n wei een zeer
voorname plaats in
De tuberculose verwekt jaarlijks onder het
rundvee groote verliezen Maar ook het na-
deel dat de veehouderi] in ons land onder-
vindt, door het besm.'ttelijk verwerpen is
grooter dan de meesten wei denken. Er is
geen provincie in ons land of de ziekte treedt
er op Een veehouder in Zuid Holland
schreef: reeds 7 van mijn kalfkoeien hebben
verworpen het is hiei in de buurt zeer erg
Bij £en van mijn buren verwerpen er reeds
20 van de 40 tn bij een andere boer meer dan
de helft Het nadeel door den abortus ver-
oorzaakt, is dan ook zeer groot
Spr somde verschillende van die gevolgen
op, onvruchtbaarheid. ja zelfs een belemme-
ring van den groei zoodat zij zelfs voor be-
mesiing niet deugden, kan het gevolg zijn In
fokstreken met het waardevol vee kan t,et ver
lies van het kali a> van groote beteekenis
zijn Zeer vaak komen koeien die geabort 'erd
hebben ook niet zoo goed op de tr.elk als die-
gene welke op de normale tijdcn kalven Een
vrij regelmafig gevolg an het kalt verwer
pen is ook, dat de melkgift het jaar van ver
werpen veel kleinei is dan in andere norma
le jaren Publicaties uit het buitenland doet
zien, dat het daar a] everzoo gesteld is, in
Engpland, Duitsch'and Frank! ijk, Denemar-
ken en Amerika onderschat men de beteeke
nis hiervar, niet Onder vprwerpen (abortus)
versfaat men het ter wereld brengen van de
vrucht voorc'at de noima'e drachttijd is af
geloopen B halve besmetting zijn er ook
nog we andere oorzaken welke verwerpen
kunnen dopn optreden Zoo kai dit oa ge-
•chieden door: storing in den bloedsomloop
door aderlatfng, ook reflecrie door schrik.
door schimmels, door artsenijen. Ook m:cha
nische oorzaken kunnen verwerpen tengevol-
ge hebben. Z.a het vailen in een sloot, lange
marschcn, vervoer per spoor, enz.
Men kan echter gerust aannemen dat al de
niet besmettelijke gevallen te samen maar een
onbeduidend cijfer vormen in vergelijking
met die, van den eigenlijken besmettelijken
abortus
Voor enkele jaren klonk het nog wat
vreemd als men zeide, het kalfverwerpen kan
besmettelijk wezen en bans wee: men dat dit
niet alleen waar is maar kan men gerust be
weren dat de zoo veelvuldig ook in deze pro
vincie voorkomende gevallen van kalfver
werpen van besmettelijke aard zijn.
Reeds in het begin der vorige eeuw is men
in Engelard tot de overtuiging gekomen, dat
het heersHiend verwerpen besmettelijk is
Veertig jaar geleden kon men in Duitsch
land deze meening bevestigen. Ongeveer 25
jaar later werd de directe oorzaak van de
besmetting gevonden door prof. Bang, een
veearts in Denemarken, waarom de bacterie
de Bangsche abortusbaeil wordt genoemd
Spr tocnde verschillende cultures van bacil
len.
Voor zoover bekend is leven de abortus
bacillen niet in de natuur. De abortusbaeil
len. die de oorzaak zijn van het besmetteli'k
verwerpen, zijn altijd direct of indirect, af-
komstig van koeien die verworpen hebben of
j van kalveren, die verworpen zijn.
Bij een paard iis dit geheel anders. De pa
I ratvnhus komt veelvuldig voor
Schapen. geiten. varkens en cavia's kunnen
door de abortusbaeil worden aangetast en
daardoor bronnen van infectie voor het rune
opleveren.
De besmetting.
Nagaande op welke wijze de besmetting
bij het verwerpen plaats heeft, wees spr er
op, dat de besmetting kon onfstaan door het
eten van voer waarin de bacillen voorkomen.
Ook door het inspuiten van bacillen in de
schede en in het bloed en zelfs door onder-
huidsche inspuitingen kan de besmetting op-
treden
Algemeen wordt aangenonien, dat de na
tuurlijke besmetting op de sfallcn voorname-
liik tot stand komt langs de scheede der
koeien.
Dit kan gebeuren door den stier bij dek-
king en o a door het slaan met den sfaart
van een naaststaande koe, die geaborteerc
heeft.
Men moet echter de stier niet te veel be-
schuldigen en ook niet van de meening uit-
gaan, dat de besmetting steeds langs de
scheede plaats vindt.
Spr wees in dit verband op de zelfreinigen-
de werking van de scheede.
Verschillende onderzoekers verklaren, dat
de ziekte vooral kan onfstaan, doordat het
voeder der drachtige koeien besmet wordt,
zoodat de abortusbacillen met het voeder
door den mond binnendringen.
Spr. behandelde hierna hoe het jonge kalf
in de koe gevoed wordt.
Wanneer abortusbacillen met het bloed
naar de moederhoeken in de vruchthoeken
worden gevoerd, dan ontwikkelen zij zich
daarin en maken die organen ziek.
De ziektekiemen vinden op het slijmvlies
een voor hen uiterst geschikten voedingsbo-
dem en er ontstaat een ontsteking, met als
gevo'g, dat de verbinding tusschen het slijm
vlies en het vruchtvlies verbroken wordt,
waardoor de abortus kan plaats hebben in
verschillende tijdperken van de dracht.
Ook gebeurd het, dat geen verwerpen velgt
maar alleen een afsterven van de vrucht ont
staat
Ofschoon de kot verwerpt, b v. pas in de 7e
en 8e maand van de dracht, kan de besmet
ting toch wei bij de dekking hebben plaats
gehad, zelfs wei eenigen tijd diaarvoor.
Wanneer een koe eenmaal heeft verworpen
kan ze ook wei weer een tweede keer verwer
pen zonder dat nieuwe besmetting behoeft
plaats te hebben.
Overgens doet herhaald verwerpen de vat-
baarheid vooi nieuwe besmetting afnemen.
Koeien verwerpen wei is waar dikwijls voor
den tweeden keer, maar zelden voor den der
den keer.
Voor dit afnemen van de vaibaarheid en
misschien ook wei voor een zwakker worden
van de smetstof pleit ook nog deze ervaring:
„In vele stallen geschiedt het verwerpen
steeds in een later stadium van de dracht en
tenslotte dragen de kalfkoeien, ofschoon er
vo!op gelegenheid tot besmetting bestaat, den
tijd uit.
Overigens hebben in den regel de meeste
gevallen van abortus in de 7e maand van de
dracht plaats n.l. ongeveer de helft en 30
pCt. ongeveer in de 6e en Se maand. De ove-
rige 20 pCt. zijn dan verdeeld over de andere
maanden 3e, 4e en 5e.
Van Amerikaansche zijde is de meening
uitgesproken, dat de abortusbacillen ook door
de ondermelk en nielkfabrieken kunnen over-
gedragen worden. Nu is het waa~, dat drach
tige koeien geen ondermelk te drinken krij
gen, maar deze besmette melk kan in emmers
op de boerderijen komen die weer voor het
toedienen van voer- of drinkwater worden
gebruikt. Dit gevaar mag men dan ook niet
denkbeeldig achten.
Het is ook gebleken, dat koeien, die verwor
pen hebben, langen tijd daarna nog (zelfs
wei 13 maanden) met de melk rbortusbacil-
len kunnen afscheiden, zonder dat de melk
overigens of het uier zelf, een afwijking ver-
toont.
Spr. wees er hierna nog op, dat bij vele be-
smerteli.ke veeziekten der dieren, wanneer zij
deze hebben doorstaan, onvatbaar worden
voor een nieuwe besmetting.
Soms duurt die onvatbaarheid levenslang,
soms maar kort.
Van het besmettelijk verwerpen voelen wij,
dat deze onvatbaarheid bij enkele koeien op-
trecdt na eenmaal verwerpen; bij de meeste
ra twee keer, bij sommige na meerdere ma-
len.
Als mic'delen van bestrrding gaf spr. de
wenschelijkheid aan, om een drachtige koe,
die verschijnse'en vertoont welke op verwer
pen luiden of die verworpen heeft, onmiddel-
lijk van de cverigc koeien afgezonderd en uit
den stal te venvijdeen.
Ook verd'ent het aanbeveli^g, wanneer
^en koe verworren heeft en de nageboorte
is niet bin^en dne da^en in hun geheel is af-
gpnaan door een veearts te doen verwnderen
De koe dm vervorrm h-^t moet bii berha-
ling uitwendig ontsmet worden.
f De nageboorte en het met levensvatbare
kali, alsmede de mest en het stroo, aanwezig
op de standiplaats der koe, worden een meter
diep begraven, na vooraf met kalkmelk te
zijn overgoten, of op andere wijzt in overleg
met een veearts onschadelijk gemaakt
De stal en de stalgereeidschappen worden
ontsmet en men drage zorg dat de smetstot
van de koe, die verworpen heeft, niet aoor ge-
reedsch^ppen, handen, bovenkleeding of
schoeisel worde overgedragen op andere koei
en of op het voer, dat voor deze koeien be-
stemd is.
De bovenkleeren van personal, die bij het
verwerpen hulp hebben verleend, moeten met
zeep worden uitgewasschen, terwijl ontsinet-
ting moet plaats hebben van de handen en
het schoeisel.
De emmer waarin de koe, die verworpen
heeft, gemolken wordt, mag niet bij andere
koeien worden gebruikt, alvorens ze grondig
is cntsmet, b.v. door kokend water.
Het verdient aanbeveiing, koeien, die ver
worpen hebben, gras na drie maanden weer
te lalen dekken. Men wachte in elk geval
zoolang totdat een uitvloeiing aan de scneede
heeft opgehouden.
Hcefc cen stier een koe gedekt, die verwor
pen heeft, en die nog gevaar oplevert voor
overbrenging der smetstof, dan moet deze
stier ontsmec worden voordat hij een andere
kce dekt. Nog beter is het afzonderiijke stie-
ren te bczigen.
Men koope geen koeien dan uit stallen
waar besmettehjk verwerpen voorkomt. Men
koope geen koeien die een- of meermalen heb
ben verworpen en genezen zijn, zonder over-
wcgende redenen, omdat zulke dieren voor de
ziekte vatbaar zijn gewordcu.
Met bet serum tracht men de koeien, bij
welke het verwerpen reeds in aanfocht is, te
genezen, terwijl de toepnssing der enlstof
vooral ten doel heeft, om de dieren onvat-
br.ar te maken voor de ziekte. Het serum is
afkemstig van ossen.
Met de entstof, die van niet gevaarlijke
abortusbacillen gemaakt is, wordt getracht
het rund zelf aan te zetten tot het vormen
van deze voor de bacillen schadelijke anti
lichamen.
Het verschil tusschen serum en entstof be
staat dus hierin, dat door het serum de ge-
neeskrachtige anti-sioffen in het dier worden
gebracht, welke anti-lichamen na verloop van
zckeren tijd weer uit het dier verdwijnen;
door de entstof daarentegen wordt het inge-
ente dier zelf een fabriek die de bedoelde anti
lichamen op den duur zelf blijft vormen.
Dcor bet serum worden geneeskrachtige
anti-lichamen slechts vcor een korten tijd "in
het dier gebrscht, terwijl door de entstof het
lichaam wordt aangezet, die anti-lichamen
zelf te produceeren.
Men noemt daarom de onvatbaarheid, die
d-oor het serum tijdelijk wordt opgewekt, een
passieve immuniteit en die welke men door
een entstof verkrijgt, een actieve immuniteit.
Wij zijn er echter niet altijd zeker van, dat de
actieve immuniteit, die men door de entstof
opwckt, sterk genoeg tot ontwikkeling komt,
om aan elke besmetting het hoofd te bieden
Het sterkst ontwikkelt de actieve immuniteit
in den rtge!, als men de entstof in het bloed
spuit In de praktijk is dit echter moeilijker
uitvoerbaar, zoodat men meestal de entstof
onder de huid inspuit. Gevaar voor het dier
levert de inspuiting in het bloed geenszins
op. De resultaten. die wij. zoo vervolgde spr.,
dcor de onderhuidsche inenting verkregen
hebheb zijn in zeer veel gevallen gunstig, ja
afdeende geweest. Ik moet er echter helaas
bijvoegen, dat zij in andere gevallen geen vol-
dend resultaat hebben gehad. In hoofdzaak
bestaan hiervoor twee redenen. In de eerste
plaats is het mogelijk, dat de kceien, bij
welke de toepassing der entstof niet het ge
wenschte resu'.taat had, werden besmet doer
abortus-bacillen, die een zeer hoog ziek ma-
kend vermogen hadden. In de tweede plaats
moet men aan de moge'.ijkheid denken, dat de
koeien te veel smetstof uit haar omgeving
hebben binnen gekregen. De enting is voor-
loopig nog slechts een hulomiddel, dat den
steun der hvgienemaatreoelen niet onder alle
cmstandighed'n kan missen, al hopen wij te
bereiken, dat de inenting zoozeer geperfecti
onneerd wordt, dat het nemen van verdere
hvgienische maatregelen overbodig wordt
Uit de dror enting Verkregen resultaten is
wei gebleken. dat wij met de inenting op den
Toeden weg ziin. Het is mis«chien wenscheliik
de enfs'of te vers ter k-m. of de inenting te doen
in de b'oedbaan. Voor groote prceven in de
orakfi'k is de steun van de veehouders cnont-
beerliik. Het is de enting. de voorbehoedende
behandeling, welke bevorderd moet worden
Het geldt hier ook: beter voorkomen dan ge
nezen.
Men moet de entstoffen vroegtijdig aan-
wenden, in de eerste maanden aer drachtig-
heid. Het gebeurt echter maar al te vaak, dat
de veehouder pas de hulp inroept, wanneer
reeds een of meer koeien hebben verworpen
Bij de andere drachtige runderen is de ziekte
dan veelal reeds in de baarmoeder aanwezig
e nte ver gevorderd cm het verwerpen alsnog
te kunnen voorkomen. Een behandeling met
de entstof, voor de dekking, verdient eveneens
aanbeveiing. Men kan dan levende virulente
culturen aanwencien. Deze methede wordt in
den laatsten tijd meer en meer in toepassing
gebracht. Pinken op boerderijen, waar de
abortus heerscht, worden een paar maanden,
voor zij naar den stier gaan, behandeld met
virulente culturen van abortusbacillen. Uit
proeven aan de Rijks seruminrichting is ge
bleken, dat deze jonge dieren de enting met de
gebruikelijke ciosis, welke ook bij oudere run
deren wordt ingespolen, heel goed ver dragen.
Natuurlijk kan men oudere kceicn tusschen
twee drachttijden in, eveneens op deze wijze
oeliandelen. Deze methode is nog niet lang-
genoeg in toepassing gebracht om er nu reeds
iets van te kunnen zeggen, maar enkele voor-
beelden wijzen er op, dat wij wei in de goede
richting gaan. Ook kunneni koeien, welke
reeds verworpen hebben, aan de enting wor
den enderworpen, ten einde te bevorderen, dat
de inde baarmoeder achtergebleven abortus
bacillen daaruit spoediger worden verwij-
derd. Voorloopig moeten wij er echter rekc
ning mede houden, dat wij met de inenting
niet een immuniteit kunnen verkrijgen, die on
der alle omstandigheden de besmetting kan
tegenhouden. Daarom moeten wij de toepas
sing der hgien'sche maatregelen niet uit het
ocg verliezen, (Applaus)
Soreker gaf hierop de gelegenheid tot het
van vragen.
De heer J i m m i n k deelde mede, dat in
den afgeloopen zomer in zijn land, waar een
twinttg koeien lagen te hersauwen, deze die
ren door een daiend vliegtuig zoo werden op-
geschrikt, dat zij een paar uur door het land
renden.
Na dat voorval verwierpen een zestal
koeien, die twintig dagen drachtig waren.
Bij den Minister van Oorlog diende spr.
een eisch tot schadevergoeding in. De Minis
ter antwoordde, dat hem, na informatie bij
deskur.digen, gebleken was, dat het zeer on
waarschijnlijk was, dat de abortus het gevolg
was van het vliegtuigongeval.
Uit de lezing had spr. Degrepen, dat schrik
wei een oorzaak van abortus kan zijn. Op een
vraag van Dr. Buchli, deelde de heer jira-
mink mede, dat de verwerpiug twee a vijf
vijf weken na het vliegtuigorgeval had
piaats gehad.
Dr. buchli oordeelde dit een te lang
tijdsvenoop. Hij geloofde voorts niet, dat een
derge.ijke schriK voldoende zou wezen om de
verwerping te veroorzaken Dat de mogelijk-
heid daarvan echter bestaat, kan niet worsen
ontkend. Warneer spr. den Minister had moe
ten adviseeren, dan zou hij tot niet schade-
loos-stelling hebben geadviseerd. Het Depar-
tement vac Landbouw is geen liefdadigheids-
instelling De regeering kon dan ook niet an
ders doen dan het bewijs vragen Tegenover
de Rekenkamer kan de Minister de uitbeta-
ling niet verantwoorden, door te zeggen, dat
de eigenaar zoo graag schadeloosstelling wil-
de. Een Minister moet een positief bewijs heb
ben, ai kan men ook niet zeggen, dat het ab
soluut niet waar is.
Voor een Minister is het gevaarlijk, aan
dergelijke adressen toe te geven; men weet
wei, waar het begin is, maar niet, waar men
eindigt.
De heer G o v e r s had een 4-tal vragen
te stellen.
Zijn eerste vraag was, of men door het
encen van pinken een levcnslange immuniteit
hoopte te verkrijgen Voorts vroeg hij, of men
ra een eerste inenting in de halsader niet be
ter deed, de volgende inentingen onderhuids
te doen en of dit dezelfde uitwerking zou heb
ben, dan war neer de tweede inenting ook in de
ha sader geschiedde.
Zijn derde vraag was, of kalveren, die bij
abortusgevallen in het leven kwamen, vat-
baarder waren om later als rund te verwerpen
of niet.
Zijn vierde vraag was, of het van een vee
arts, die met serum had ingespoten, geen on-
voorzichtige uitlatirg was, door tot den vee
houder te zeggen, dat na deze inspuiting geen
verwerping meer zou optred-en en dat de "vee
houder het volgend jaar vrij gerust kon zijn.
Dr. Buchli antwoordde op de eerste
vraag, dat men hoopt, dit te bereiken. Erva
ring heeft men op dit punt nog niet, omdat de
proeven uit de praktijk nog niet bekend zijn
Wei zijn wij van meening, dat die dieren,
zelfs te midden van een besmette omgeving,
vrij blijven. Een levenslange imminiteit gaat
niet altijd op. We zijn niet overtuigd, dat een
maal inenten voldoende zal zijn, maar hopen
toch in de toekomst met eenmaal inenten te
kunnen volstaan.
Zijn antwoord op de tweede vraag was, dat
men daarmee het gevaar wei coupeert, doch
niet geheel. Voor de tweede of derde maal
zijn Bloediiispuitingen in ieder geval gevaar-
ijker. De eerste maal moet men echter in
ieder geval in het bloed spuiten. In het alge
meen doet men dit buiten het digestiekanaal
om. Bij dit punt herinnerde spr nog aan de
lezing van Prof. Poels voor de Holl Maat-
schappii van Lanbouw over hetzelfde onder
werp. Wanneer hij zelf veehouder was, zou
hij een tweede en derde maal ook wei in het
b!oed dtirven inspuiten.
In antwoord op de derde vraag zeide spr.,
dat hij daarvoor niet erg bang zou zijn, al
staat hij niet direct lijnrecht tegenover die
vrees. Het is wei zoo, dat men van sommige
ziekten weet, dat een dier, geboren van een
moeder, die de ziekte doorstaan heeft, onge-
voelig voor die ziekte Maar dat gaat niet in
het algemeen op. In het genoemde geval is er
echter veel kars, dat de dieren eerder een
beetje beter zijn.
De heer G o v e r s had op zijn boerderij
een dier, afkomstig uit een abortusgeval, dat
geen versehijnselen voor verwerpen vertoon-
de. Spr. vond het goea, dat ter algemeenen
kennisse kwam, dat de beesten eerder kans
hebben op immuniteit.
Het antwoord van Dr. Buchli op de vierde
vraag was, dat dit z. i. een kwestie was van
brutaliteit. (Ge'ach!)
E>e heer Schoenmak e r deelde mede
dat hij eenige jaren geleden een stier heeft
gehad, die eenige weken te vroeg was gebo
ren. In het tweede jaar dekte deze stier hon-
derdvijftig koeien. Geen van de afstammelin-
gen bracht ooit een kalfje te vroeg. Ook van
ae stier zijn geen abortusgevallen bekend.
Dr Buchli merkte op, dat drie weken te
vroeg geboren niet altijd een gevolg is van
verwerpen. Spr. is het er echter mee tens, dat
men voor de nakomelingen van abortusdieren
niet bang behoeft te zijn.
De heer D e Boer (Schagen), wenschte
op te merken, dat hij niet de brutalo veearts
was geweest. (Gelach!)
Spr. deelde uit de praktijk mede, dat de
preventieve behandeling bij oudere koeien
over het algemeen schitterende resultaten
had opgeleverd. De preventieve behandeling
wordt uitsluitend geaaan op stallen, waar
veel abortus voorkomt en toch zijn het aan-
tal abortusgevallen van de preventief behan
delde dieren, voor zoover spreker bekend, zeer
gering.
Dr. Buchli bevestigde dat de verkoop
van de entstof voor de preventieve behande
ling van oudere koeien dagelijks toeneemt.
De wetenschap moet het van de ervaring heb
ben. Voor haar is bet dan ook van het groot-
ste gewicht, dat de ervaringen van de vee-
artsen worden opgeteekend.
De heer D e B o e r weet, dat bij velen de
entstof goed, en bij anderen de entstof niet
goed werkt. Over het algemeen vond spri de
entstof te duur Men stuurt entstof af, waar
van men niet weet, dat het zekerheid geeft,
maar de prijs, dien men berekent, is abnor-
maal. Boven de einballagekosten wordt 25
per kilo gerekend. Dit was niet erg, als men
evenveel zekerheid had als bij de serums voor
het miltvuur en de vlekziekte, welke serums
n.l. lang zoo duur niet zijn. Hij verzocht den
irleider, met den Directeur van de inrich
ting, de aflevering tegen een goedkooperen
prifs te bespreken.
Dr Buchli stond op goeden voet met den
Directeur maar noch deze, noch spr. hebben
iets in te brengen nij het vaststellen van den
prijs van het product. Die prijs wordt gede-
creteerd door het Departeinent van Laud;
bouw en over het algemeen is men daarmee
beneden den prijs vail het buitenland Land
bouwpartijen en de agrariers moeten hun in-
vloed bij het Departement aanwenden, om den
prijs verlaagd te krijgen Spr vindt den prijs
ook te hoog, te meer, daar men geen garantie
kan geven "voor het beoogde resultaat. Hij
zeide nog, dat de Rijksseruininrichting he(
serum niet ahnbeveelt, maar alleen maat
zegt, dat het verkriigfcaar is.
Namens de vereehiging bracht de voorzit-
ter Dr. Buchli een woord van hartelijken
dank, hem een tot weerziens toeroepende voor
de behandeling van het uitgeste'de onder
werp: de ukrziekten, waarvan de beharde'ing
wegens het gevorderde uur niet had kunnen
plaats hebben. i
UIT DE RIJP.
J.l. Zaterdag bevond onze plaatsgenoot, de
heer C- Schoone zich op het ijs in den Eilands-
polder alliier, terwijl hij in een slede een
zijner kinderen met zich voerde. Eensblaps
voelde hij het ijs ender zijn vceten wegzakken
en verdween in de diepte Hij' had echter de
tegenwoordigheid van geest nog de slede,
waarin bedoeld kind was gezelen, een krachti-
gen duw te geven, waardoor een en ander niet
door het ijs zakte. Gelukkig kon hij zich zelf,
hoewel met moeite, op het droge brengen, zoo
dat hij er met den schrik en een nat pak af-
kwam.
UIT MARKEN BINNEN.
De afd. Marken-B nnen van den Bond voor
Staatspensioen gaf Zaterdag haar jaarlijk-
schen feestavond in het lokaal van den heer
P. S. Blauw, alhier. Niettegenstaande het
minder mooie winterweer en de slechte wegen,
was de opkomst, ook wat de ouden van dagen
betreft, zeer goed te noemen.
Voor dezen propaganda-feestavond had de
heer Tuinman van O. Knollendam zich als
spreker disponibel gesteld, terwijl de plaatse-
lijke tooneelvereeniging O. K. K. een olijspel
voor deze gelegenheid had ingestudeerd Na
opening door den heer Aaf jes werden door de
aanwezigen eenige liederen gezongen uit den
bundel „Sta op voor de Grijsheid Daarna
kreeg de heer Tuinman het woord voor zijn
onaerwerp: „Het recht voor alien". „Zonder
dikke woorden" belichtte deze arbeider-spre-
ker eenige wantoestanden in de huidlge maat-
schappij, in het bijzondo- het wegsmijten van.
millioenen bij oorlog c i marine, terwijl voor
de grijsheid steeds gejd te kort komt, als het
aankomt op premieuij staatspensioen. De
niet georganiseerden werden aangeraden zich
aan te slulten en krachtig den mooien strijd
mede te strijd en voor hen wier levenszon on-
dergaat. Ook de jongere aanwezigen moesten
begrijpen, zei spr., dat er nog iets anders is
dan sport en spel „Ontwikkelt u en bereidt u
voor op den komenden levensslrijd" zei spr.
Met een opwekking tot de niet-leden om zich
alsnog op te geven besloot spr. zijn rede.
Daarna werd door O. K. K opgevoerd het
blijspel „De Spaansche Vlieg". Voor het eerst
was het geen propogandastuk dat voor zoo'n
gelegenheid was ingestudeerd, maar een
vroolijk, luchtlg spel, dat bij alle aanwezigen
zeer in den smaak viel. Ook de aanwezigen
oudjes was het aan te zien, dat ze genoten.
Het spreekwoord* „Lachen is gezond" geldt
ook voor hen. Een dankbaar applaus beloon-
de de spelers, die zonder uitzondering hue
uiterste best hadden gedaan en hun beste
kracht hadden gegeven. Ook den grimeur den
heer Veenis van Assendelft komt een woord
van lof toe. Na een kleine verloting met aar-
dige prijzen, volgde tot slot een zeer goed ge-
slaagd tableau, waarbij de heer Aafjes gele
genheid had om alien voor hun geschonken
medewerking en belangstelling te bed an ken,
waarna deze feestavond met een gezellig ba!
werd besloten. Gedurende den avond werden
de oudjes onihaald op chocolademelk en ge-
bakjes. Begrijpelijk dat ze zich een en ander
goed lieten smaken. Na afloop gaven zich
eenige nieuwe leden op.
Te D eve titer.
Men meldt uit Deventer aan de N R Ct
Gisteren hebben hier ir. R. le Poole, uii
Amersfoort, en dr. H. H. Tj. Bekenkamp, uit
Oroningen, inspecteurs der volksgezondheid,
met de gemeentelijke autoriteiten een onder
zoek ingestcld naar den toestand der over-
stroomde wijken in verband met eventupel
gevaar voor het uitbreken van besmettelijke
z-ekten. Men kwam tot de conclusie dat dank
zij de genomen maatregeeln, hier geen bij*
zonder gevaar voor zitkten is te ducnten Hel
droogstoken van de huizen. waartoe het
steuncomite cokes verstrekt, draagt bij tot het
verminderen van het gevaar.
Het gemeentebestuur heeft in enkele dageri
alleen voor dijkversterking en vlucht ?lingen'
verzorging 70.0000 uitgegeven. Verschil
lende firma's, die hun fabrieken en opslag-
plaatsen in de overstroomde wijken hadden,
lijden voor duizenden schade.
De waterstand in den IJsel is sedert giste
ren 17 centimeter gevallen en heeft nu een
stand bereikt van 520 plus N A P.
Waarom staat het Protestantsche
Ziekenhuis lecg?
Men schrijft uit 's-Hertogenbosch aan de
N Rt. Ct
Tijdens den watersnood is het Protestantsct
ziekenhuis alhier totaal onmogelijk gemaaki
hulp te verleenen Op een van de eerste da
gen werd door een sergeant van den Militai-
ren Geneeskundigen Dienst, over welkea
dienst de opneming van patienten in zieken-
huizen moest geschieden. telefonisch ge-
vraagd over hoeveel bedden men in het zie
kenhuis kon beschikken. Den volgenden dag
kwam de chef van bovengenoemden dienst
zelfs informeeren Hoewel er twintig bedden
beschikbaar waren is van opneming echter
nooit sprake geweest.
De brancard werd op verzoek van het R.
K. huisvestingscomite afges'aar., misschien
voor transport naar andere ziekenkuizen.
Merkwaardig is, dat in het Protestants-he
Weeshuis, dat 24 bedden beschikbaar gesteld
had voor vluchtelingen, ook niemand is op-
genomen.
Nu komt in de 's-Hertogenbossche Con-
rant van 15 dezer onder het hoofd Nood-zie-
kenzalen, het xolgende bericht voor:
„Twee zalen in de Citadel-kazerne zijn i»
gericht voor lichte ziektegevallen daar bef
