Schoonmaak
In en om de hoofdstad.
c
N. V. 'EIERVEILINO NOORDHOT-^«Fr
LANDS NOORDERKWARTIERl 1
Aanvoer en prijzen van hedea 27 Fehr.:
Kipeieren 110.000 sinks. Prijzen 54
5.90, 56/58 f 5—/ 6.30, 58/60 6.30—
6.50, 60/62 6.40—/ 7.20. Bruini 6.5G-
f 6.80. Eendeieren 14000 sluks. Prijzen
6.50.
Gemengd JSieuws.
ONTVLUCHTING VAN EEN GEVAN-
GENE U1T DE STRAFGEVANGENIS
TE SCHEVENINGEN.
Gistermiddag omsteeks kwart over twaalf
heeft de 23-jarige F. M., een berucht inbreker
in de residentie die reeds eenige jaren in de
strafgevangenis te Scheveningen ingesloten
is tot het ondergaan van een langdurige ge-
vangenisstraf, kans gezien, uit de gevangenis
te ontvluchten.
Tijdens de gymnastische oefeningen, die de
gevangenen dagelijks op de binnenplaats der
gevangenis verrichten, bemerkte een der be-
wakers, dat M. er niet meer was. Op hetzelf-
de oogenblik zag hij den vluchteling op het
dak van een bijgebouwtje zitten. M. maakte
eensklaps een sprong van ongeveer 3 M
klemde zich met beide handen aan den buiten-
muur vast en was in een oogwenk verdwenen.
De bewaker maakte oogenblikkelijk alarm
en alle pogingen werden in het werk gesteld
om den vluchteling te grijpen. Toen het per-
soneel van de gevangenis buiten kwam, was
de man reeds lang achter de duinen verdwe
nen.
Dadelijk werd de politic gewaarschuwd om
assistentie. Een uitgebreid terrein rond de ge
vangenis, benevens alle toegangswegen naar
de stad, werden door politie-agenten, recher-
cheurs, rijksveldwachters en personeel van
de hondenbrigade afgezet. Daar men het on-
mogelijk achtte, dat M. zich reeds buiten het
afgezette terrein bevond, werden alle duinen
/n de buurt van Klein Zwitserland nauwkeu-
rig onderzocht.
M., die natuurlijk bemerkte dat hij achter-
volgd werd, was over een sloot gesprongen
en zoo gekomen in de tuinen van de kweekerij
Klein Zwitserland, toebehoorende aan den
heer V. Geen kans meer ziende weg te komen,
kroop hij onder een der vele matten, die de
heer V. gebruikt om de kassen mee te bedek-
4cen. De heer V. echter, die juist in de nabij-
heid was, zag hem onder de mat kruipen,
ging naar hem toe en vroeg wat hij daar uit-
voerde.
M. zeide: „Laat me maar loopen, ik doe
hiemand kwaad. Ik ben uit de gevangenis
ontvlucht en als ik weer gepakt wordt, moet
ik nog 3 jaar brommen". De heer V. voelde er
echter niet veel voor den man te laten loo
pen hij hield hem vast en gaf onderwijl last
aan een van zijn knechts, de politiarte waar-
schuwen. Deze verscheen spoedig en nam
den vluchteling van den heer V. over.
Om half twee zat M. weer in zijn cel.
F. M. was een der inbrekers die indertijd
door de Haagsche rechtbank tot 5 jaar ge-
vangenisstraf is veroordeeld wegens ver-
schillende groote inbraken, voornamelijk in
villas' in Zorgvliet.
EEN GESCHENK VOOR MR.
AALBERSE.
Een deputatie uit de hoofdambtenaren van
net departement van arbeid, handel en nijver-
heid, bestaande uit den secretaris-generaal
mr. Scholtens, den directeur-generaai van de
volksgezondheid, mr. Lie ta art Peerbolte en
den secretaris van den Hoogen Raad van Ar
beid, mr. Josephus Jitta, heeft gisteren oud-
minister Aalberse, als blijvende herinnering
aan den tijd van zijn ministerschap een boek-
werk aangeboden: Het departement van ar
beid, handel en nijverheid onder minister
Aalberse, waarin de verschillende afdeelings-
chefs ieder een hoofdstuk hebben geschreven
Het boekwerk zal ook in den handel verkrijg-
baar worden gesteld.
De aanbieding geschiedde bij monde van
mr. Scholtens, die mr. Aalberse hulde bracht
voor hetgeen hij als minister heeft gepres-
teerd. Met een woord van hartelijken dank
voor deze aangename verrassing nam mr
Aalberse het aandenken in ontvangst.'
ART. 101 VAN DE WET OP DE
INKOMSTENBELASTING.
Op vragen van het Tweede Kamerlid van
Gijn:
Zijn de ministers bereid, mede te deelen,
of er uitzicht bestaat, dat er binnenkort een
verdrag betreffende dubbele belasting, als
bedoeld in artikel 101 der wet op de inkom-
stenbelasting, met 't Duitsche Rijk zal tot
stand komen? En, zoo neen, zijn dan de mi
nisters bereid, mede te deelen, waardoor de
totstandkoming van zulk een verdrag ver-
traagd wordt?
hebben de ministers van financien en van
buitenlandsche zaken geantwoord:
Sedert eenigen tijd zijn onderhandelingen
met het Duitsche Rijk gaande over een ver
drag ter voorkoming van dubbele belasting,
als bedoeld in art. 101 der wet op de Rijksin-
ikomstenbelasting van 19 Deccmibe r 1914
(St.bl. no. 563). Aangezien ter zake overleg
noodig was met de regeering van Neder-
landsch-Oost-Indie en de gouverneurs van
Suriname en Curasao, heeft deze aangelegen-
heid vertraging ondergaan. Dat overleg is
thans afgeloopen.
Het laat zich aanzien, dat binnen niet lan-
gen tijd overeenstemming nopens den inhouc?
van zoodanig verdrag zal kunnen worden ver-
kregen.
OVERREDEN.
Vrijdagavond om kwart over zeven is op
den Katendrechtschen Lagendijk te Rotter
dam de 9-jarige C. V. voor de ouderlijke wo-
ning aangereden door een door J. M.
A. bestuurden autobus van den dienst Char-
loisDiergaardelaan. De jongen kwam plot-
seling een gangetje naast de woning uitloo-
pen en stak den rijweg over, juist toen de bus
aankwam. Hij werd door een van de achter-
wielen gegrepen en tegen den grond gewor-
pen. De jongen kreeg een schedelbreuk en
verwondingen aan beide beenen; hij is kort
daarop aan de gevolgen overleden.
Vrijdagavond wilde op de I^ieuwe Haven
in Den Haag het 2-jarig jongetje J. P. L. uit
de Hekkelaan plotseling den rijweg overste-
ken en kwam toen in botsing met een paard,
respanr en voor een zwaar geladen wagen en
bestuurd door A C. L. uit^ de Zuigerstraat.
kind viel en kyam met het hoofd terecht
"dtrcfer ffefre'chtervoorwiel van den wagen.
Het was onmiddellijk dood.
De voerman, wiens uitzicht bdlemmerd
werd door een wagen, die aan den kant van
den weg stond, deed al zijn best om zijn kar
onmiddellijk tot stilstand te brenggn. fjjjj had
het kind echter te laat gemerkt.
geeft menage huisvrouw en dienstbode ruwe
en roode werkhanden. Deze wordfen weder -
om spoedig gaaf, zadit en blank door Purol.
UIT HtET MIJNBEDRTJF
In de Donderdag gehouden vergaderiog
van de contactcommissie voor het mijnbedrijf
is de behandeling van de voorstellen tot her-
ziening vain de collectieve arbeidsovereen-
koi^t voortgezet en beeindigd. Omtrent eeni
ge ^'ijzigingen werd overeenstemming be-
reikt. Aangaande enkele andtere punten,
waaronder een voorstel van de mdjndirecEes
tot verlaging van de bijslagen voor over
work, bleef verechil van meening bestaan.
De directies zullen deze punten in nadere
overweging nemen en van het resultaat daar-
van te zijiner tijdi aan de vakbonden bericht
zenden. t
OP DE SPOORLIJN GEREDEN.
Gisteravond is een reclame-auto van de
firma Keizer Bosch te Zwolle in de
Veerallee op de neergelaten afsluitboomen
van de Kamper spoorlijn gereden. De spoor-
wegwachters konden nog juist den treiu
van 10.34 van Zwolle naar Kampen door het
geven van lichtseinen laten stoppen. De au
to werd zwaar beschadigd, de afsluitboo
men vemield; de chauffeur bleef ongewond,
een andere chauffeur, die meereed, kreeg
verwondingen aan de hand en pols en moest
naar het ziekenhuis worden overgebracht.
DIERENMISHANDELING.
Gistermorgen is voor den politierechter te
Haarlem voor de tweede maal de zaak behan-
deld tegen de G. uit Wormer, dien ten laste
was gelegd het met opzet onthouden van
voedsel aan een hond, zoodat de hond van
honger is omgekomen. Bij deze behandeling
werd geen nieuw licht op de zaak gewor-
pen. Het O. M. eischte wederom 2 maanden
gevangenisstraf. Uitspraak over een week.
DE WATERSNOOD.
De correspondent te Grave, van de N. R.
Crt. schrij/t, dd. 25 dezer:
De Maas is sedert gisteravond 6 uur tot
vanavond 6 uur steeds langzaam blijven weg-
vallen, ongeveer I c.M. per uur. Sedert den
hoogsten stand is er nu reeds 37 c.M. af, zoo
dat de dijken weer een flink eind boven het
water uitsteken.
Toen we vanmiddag bij de werken van den
nieuwen Maasdijk te Overasselt waren hoor-
den wij van den technischen ambtenaar van
den rijicswaterstaat Vink uit Nijmegen, dat
de kleivoorraad, welke men nog kon halen
van het nu binnendijk geworden uiteinde van
den bestaanden Maasdijk, spoedig op zou
zijn, waarna de werken grootendeels wegens
gebrek aan kleimateriaal zouden komen stil
liggen. Wanneer de Maas nog een meter
gevallen is, kan men weer klei krijgen van de
uitcrwaarden, welke buitendijks liggen.
Onzen tocht verder voortzettend, kwamen
we over de zand- en grintvlakten langs de
boerderijen van Valks en Arts. Nu beter dan
vorige malen konden we waarnemen de groo
te wielen welke in de landerijen van deze boe-
ren geslagen zijn. In een dezer wielen is het
achterhuis van Valks weggezonken.
Ook het oude, niet meer gebruikt worden-
de r.-k. Kerkhof is voor een groot deel wegge-
slagen. De boeren klaagden er zeer over, dat
zij maar niets hoorden wat er met hun lande
rijen zou gebeuren. Hun brooawinning is ge-
heel weg.
Op den grbttweg Neder-AsseltOveras
selt stroomde het kwelwater, hier meer en
daar minder, over een lengte van 300 M.
over den weg. Op de diepste plaatsen heeft
men bruggetjes gemaakt. Voertuigen kunnen
er wel passeeren, maar het blijft voor auto's
gevaarlijk, daar zc licht in den lossen weg
kunnen wegzakken.
De peilschaal te Grave teekent thans 10.45
plus N.A.P.
Uit Venlo:
De Maas blijft geleidb'ijk, maar lang
zaam vallen. Gisternacht is ook de Havenka-
de vrij van water gekomen, waardoor het
verkeer weer overal ongehinderd kan ge-
schieden. Maastricht meldt 10 c.M. val.
NIET
EEN
DEELNEMEN AAN
STEMMING.
Op de vragen van het tweede-Kamerlid,
den heer J. ter Laan, betreffende het ontre-
den door de politie tegenover een weduwe te
Rotterdam, die tot boete was veroordeeld we
gens het niet deelnemen aan de stemming
voor de samenstelling der Tweede Kamer,
heeft minister Schokking geantwoord, dat de
Rijksveldwacht een keer of vijf, zes aan de wo
ning van veroordeelde is geweest en, de ver-
oordeelde zelf niet aantreffende, aan haar
huisgencoten heeft gezegd, dat de boete vol-
daan moest werden, daarbij tot tweemaal toe
een briefje achterlatende met nummer en da
tum van het vennis, teneinde de betaling bij
den ontvanger der registratie te vergemakke-
lijken.
Omstreeks 20 Januari j.l. is de Rijksveld-
wachter naar he adres Pompenburgsingel 20,
te Rotetrdam, gegaan. De veroordeelde zeide,
te weten, veroordeeld te zijn, het (tweede) aar.
haar vader achtergelaten brief je ontvangen te
hebben, doch dat zij de boete niet betaald had
aangezien een derde hiervoor zou zorg dra-
gen. Op verzoek is veroordeelde daar op den
Rijksveldwachter gevolgd om naar den ont
vanger te gaan; onderweg verklaarde zij,
geen geld te hebben medegenomen Daarop
is de Rijksveldwachter met haar naar het
kantongerecht gegaan en heeft haar geleid
voor zijn onmidellijken chef. Van een inslui-
ten in het huis van bewaring is geen sprake
geweest.
Uit het vorenstaande blijkt wel, aldus de
minister van Justitie, dat op de houding van
de politie, die zeker blijkt in deze met lank-
moedigheid en tact te zijn opgetreden, niets
is aan te merken.
MIDDENSTANDSCREDIETWEZEN.
Volgcns de Tel. bestaat bij de regeering't
voornemen een commissie in het leven te roe-
pen ter onderzoek van de toekomstmogelijk-
heden van het rr.iddenstandseredietwezen
EEN VURIG WAGENTJE.
Terwijl de chauffeur S. te Benthuizen des
avonds met zijn auto huiswaarts reed, doof-
den plotseling de lampen, waarop S. onmid
dellijk met de voetrem zijn wagen tot stilr
stand hracht.
Terwijl hij de lampen onderzocht, vergat
hij den motor enopeens schoot de wa
gen vooruit. S. redde zich door vlug opzij te
springende stuurlooze auto gipg de vaart
WATERSNOODZEOELS.
Beljgie gaat „Watersnoodzegels" uitgeven,
n.K postzegels van 1 fr. plus 1 fr. opcenten,
die den watersnoodslachtoffers ten goede
zullen komen.
Deze zegels znij blauw van Meur en in
900.000 exemplaren gedrukt; zij zijn tot 31
December 1926 geldig.
Dit is dte tweede Belgische watersnoodze-
gel de andere, die sedert eenige weken is
iutgegeven, is een zegel van 30 c. met 30 c.
opcenten.
DE BRAND IN HET STOOMSCHIR
BOETON.
Vrijdiag'avcHidi is het stoomschip Boeton,
vraohtschip van de Stoonwaart Mij. Neder-
land, te Amsterdam binnengeloopen. Het
schip heeft, gelijk men weet, op zijn thuis-
reis van Batavia, een ernstigen brand' aan
boord ge'had.
De Boeton, metende 6400 bruto reg. ton
en gebouwd in 1912, was den 15dien Januari
van Batavia vertrokken, geladen o.m. met
copra, tabak, rubber en thee. Ook vervoerde
zij voor de marine 200 kisiten buskruit, die in
het achterechip gestuwd waren.
De eerste officier, de heer C. Meyer, heeft
ons gisteravond omtrent de toediracht van
dezen scheepsbrand de volgende inlichtingen
verstrekt:
Men bevond zidh op 18 Februari des
nachts om drie uur in d'e Golf van Biscaje
ongeveer 80 mijil uit de kust, toen men be
merkte dat uit luik 1 in het voorschip rook
opsteeg. Bij onderzoek bleek, dat het in de
lading ducfatig smeulde; het vuur had zidh
er Teeds zoo zeer in verbreid, dat het spoedig
duidelijk was, dat er met de bluschmiddelen
aan boord weinig uit te richten viel. De ge-
zagvoerder, de heer J. Bakker, lfet het ruim
hermetisch afsluiten en zette koers op Brest,
waar de Boeton des namiddags om 1 uur
aankwam.
Een bergingsvaartuig beigon toen den
brand met een aantal stralen aan te tasten en
kreeg daarbij spoedig hulp van andere in de
haven liggende schepen. Zodveel water werd
in ruim 1 gespoten, dat het voorschip te diep
kwam te liggen, zoodat het noodzakelijk was
het schip op een modderbank te zetten, ook
omdat het gevaar voor uitbreiding van den
brand het onder water zetten van de andere
ruimen onvermijdelijk maakte.
Later hebben nog eenige oorlogsbodems
van de Fransche marine deelgenomen aan het
blusschingswerk. Eerst op 20 Februari was
men het vuur meester. Zoodra het geheel ge-
doofd was, is men begonnen het water uit de
ruimen te pompen, doch de lading was, zo<5
gedrenkt van het blu9chwater, dat het schip,
nadat het weer vlot gemaakt was, van voren
te diep lag, zoodat het noodzakelijk was, op
het achterdek zandballast te laden.
Het hevigst heeft de brand gewoed tijdens
het blusschingswerk te Brest; toen hebben de
vlammen geruimen tijd uit Luik 1 geslagen.
De aanzienlijke schade bepaalt zich hoofd-
zakelijk tot de lading. Wel is het dek van het
achterschip nog al sterk kromgetrokken, en
voordat het schip kon vertrekken waren eeni
ge reparaties noodzakelijk.
Toen de Boeton gisteravond te Amsterdam
voor de Sumatrakade lag, was de groote
diepgang van het schip, dat ook eenige slag-
zij had, duidelijk waarneembaar.
KORTE BERICHTEN.
De Hero Conservenfabriek Breda heeft
besloten het aandCelenkapitaal met 750.000
tot 3.750.000 te verhoogen.
De Donderdagmiddag bij Heerenveen
door een auto overreden leerling van de am-
bachtsschool aldaar, de 16-jarige H. Bos,
uit Sonnega, is overleden.
Oud-generaal-majoor W. B. J. Duycker
is overleden.
Het Permanente Hof van Internationale
Justitie heeft Vrijdagmiddag 3 uur de behan
deling hervat van het geschil tusschen de
Duitsche en Poolsche regeeringen betreffende
zekere Duitsche belangen in Poolsch Opper-
Silezie.
Op den Achtersingel te Schiedam is een
13-jarig meisje door een onbekenden
aangerand.
Buitenland:
man
CORRESPONDENTIE.
Voor eenige verslagen, w.o. dat van de
Afd. Alkmaar van de Kon. Ned. Mij. van
Plantkunde en Tuinbouw, was heden geen
plaats. Red. Alikm. Crt.
VOLKENBOND EN VREDE.
Het hoofdbestuur van de Vereengiing voor
Vo'lkenbond en Vrede heeft in zijn gisteren
gehouden vergadering tot openbaarmaking
van de volgende resolutie besloten:
Het hoofdbestuur enz., vaim oordeel, dat het
belang van een goede ontwikkeling van den
Volkenbondl vordert, dat niet rouwelijks ver-
anderingen worden aangebracht in dem op
zet van een zijner belangrijkste organen.
van meennig, dat de uitbreiding van het
aaintal leden van den Raad, zoowe'l perma
nente als niet-permanente, diens arbeidsver-
mogen zou schaden en de juiste verhouding
tussdien Raad en Vergadering zou verstoren,
overtuigd, dat veeleer vergrooting van den
invloed van thans nog iriet in den Raad ver-
tegenwoordigde mogendfieden moet worden
gezocht in de oorspronkelijk bedoelde bezet-
ting bij toerbeurt van de tijdelijke zetels,
verklaart, dat naar zijn oordeel de ge'luk-
kige gedachte der verleening aan Duitsch-
land van een permanenten raadszetel thans
niet behoort gepaard te gaan met het
scheppen van andere nieuwe permanente ze
tels in dlat lichaam.
S i r - KORTE BERICHTEN.
In verband met de reliletjes te Bemkastel
zijn, naar het Berl. Tageblatt meldt, 40 per-
sonen in hechtenis genomen. Zij zullen we
gens landvredebreuk vervolgd worden.
Na het proces tegen 48 Estlanders,
waarvan 13 wegens spionnage ter dood zijn
veroordeeld werd, naar de Ogpoe meldt,
nog een andere uiiigehreide Estlandische spi-
onnagezaak outdekt. Twintig personen zijn
te Leningrad gearresteerd.
Het Lagerhuis heeft zonder faoofdelijke
stemming in tweede lezing het initiatief-ont-
werp aangenomen, waarbij de adoptie van
kinderen rechtskracht krijgt (mits goedge-
keuid door een rechtbank of een politie-
rechtbank) en waarbij de personen, die een
kind aodpteeren, de rechten van ouders kxij-
gen.
Sport
BILJARTEN.
2e klas Kampioenschap.
De partijen van Vrijdag hadden het
gende i"esultaat:
300
261
de Leeuw
Kisch
v. d. Erve
de Sehepper
Gehrels
Brandts
Levert
Thiele
Levert
Brands
Gehrels
v. d. Erve
de Leeuw
dte Sehepper
Kisch
Thie-le
3C0
275
300
191
300
241
300
122
300
181
300
115
300
185
h.s.
h.s.
h.s.
h.s.
79
39
h.s.
h.s.
h.s.
h.s.
h.s.
hs.
h.s.
h.s.
h.s.
h.s.
h.s.
h.s.
34
33
83
40
34
28
52
23
44
21
60
20
51
17
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
gem.
vol-
6.97
6.21
8.10
7.43
13.63
9 08
7.89
6 51
14.28
6.10
8.57
5 17
10.71
4.25
5.76
3.62
Gehrels, Levert en de Leeuw zijn de favo-
rietem, de Noordelijke spelers Thiele, dte
Sehepper en Kisch stellen teleur.
UIT HARINGHUIZEN.
Van Ged. Staten van Noord-Holland is
bericht ontvangen dat de openbare school al-
hier niet zal worden opgeheverj.
CLXXI.
Schitterende nieuwe plannen.
Er begint inderdaad „teekening" in te ko
men; we zijn op den goeden weg; Amsterdam
is bezig hoe langer hoe meer het werkelijke
begrip „wereldstad" te benaderen.
Dit neerschrijvende doel ik op de opera-
plannen, die hun verwezenlijking langzamer-
hand nabij komen, hetgeen wel het beste blijkt
uit het feit, dat de schetsplannen voor het
gebouw, hetwelk men in deze stad wenscht,
thans ten toon gesteld zijn in het Stedelijk
Museum, en daaruit reeds dat, ontworpen
door den architect J. F. Staal, door de jurv
tot uitvoering is aanbevolen.
Gij weet, ik heb reeds vroeger over het ope-
ra-lijden en over de nieuwe opera-plannen
vermeld, en als is dienaangaande thans in
verband met het bovenstaande nog een en an
der ga neerschrijven, dan acht ik mij daartoe
volkomen gerechtigd, omdat een goede opera-
exploitatie voor Amsterdam, en niet alleen
voor Amsterdam, doch voor ons geheele land,
een zaak van beteekenis is.
We hebben in de hoofdstad tijden gekend
toen het met de muzikale ontwikkeling niet
bijster hoog gesteld was. We waren hier „ach-
terlijk" met betrekking tot goede piuziek, be-
schikten over geen orkest, evenmin over een
goed concertgebouw. Zeker, we hebben jaren
en jaren geleden gekend de Parktuin-concer-
ten en de Paleis voor Volksvlijt-concerten,
die onder de leiding van Coenen een naam
hadden, maar daarmede was nog lang niet
gezegd, dat het muzikale leven in Nederland
op eenzelfde lijn kon worden gesteld als b.v.
met dat in de groote Duitsche steden.
Toen is het Concertgebouw tot stand geko
men en heeft het orkest daar zich ontwikkeld,
eerst onder Kes, later onder Mengelberg, tot
roem gebracht en de gevolgen zijn niet uit-
gebleven. Amsterdam heeft allengs in het
land een over de grenzen van het land den
grooten naam gekregen op mu ,:U>.al gebied
en de beroemdste dirigenten hebben het zich
tot eer gerekend met zulk een orkest te mogen
„werken", terwijl de beste en grootste „ster-
ren" Amsterdam nimmer voorbij zijn gegaan.
Het muzikale leven is hier tot groote hoogte
gekomen en toch, niettegenstaande dit alles,
heeft het Concertgebouw, vooral in de latere
jaren, moeite zich in stand te houden.
Welke redenen daarvoor genoemd moeten
worden zal ik hier niet in den breede nagaan;
ze zijn van velerlei aard, zij hebben in menig
opzicht een intiem karakter, maar natuurlijk
is wel een voorname reden, dat de jaren van
hoogconjunctuur voorbij zijn en velen, die
vroeger gemakkelijk tot de steunpilaren van
het Concertgebouw gerekend konden worden,
zich of hebben moeten terugtrekken, of den
steun verminderen, terwijl bovendien het
aantal dergenen, die hooge abonnement-prij-
zen konden betalen, ook gedaald is. Een na-
tuurlijke gang van zaken dus, die zich op zoo
menig ander gebied ook d'oet gelden.
Daar komt vermoedelijk ook nog dit bij, dat
het muzikale kunnen en begrijpen zich al
lengs bij de Amsterdammers zo6 ontwikkeld
heeft, dat voor hen niet veel nieuws meer te
vinden is en er zich hoe langer hoe meer nei-
ging openbaart om wat anders te zoeken,
met name opera-genot.
En in dit opzicht is Amsterdam, is Nedter-
land nog achterlijk gebleven. Ik behoef hier
niet nogmaals in den breede te herinneren
aan hetgeen de Groot eerst in „wijlen" den
Parkschouwburg, later in het Paleis voor
Volksvlijt heeft gedaan. Goed pionierswerk,
soms met zeer goede krachten, die natuurlijk
naar elders gingen, toen hun ontwikkeld ta
lent hun een roep bezorgde in beter verzorgde
in beter verzorgde en krachtiger financieele
omgeving. Daarna, men weet dat ook, is de
langdurige lijdensgeschiedenis gevolgd onder
van der Linden, die eindigde met het te niet
gaan der opera en daarna zijn nog allerlei
pogingen beproefd, bij Carre, in het Rem
brandt-theater, met het doel de opera te doen
herleven, doch alles was vooraf gedoemd te
niet te gaan, omdat nooit een krachtige finan
cieele basis bestond, waarop een dergelijke
kunstinstelling steunen kon.
H<-■ L-"r-/euigiiig nam een afzon- on. »iuuuiv«c>ii-iiiaais
SCa^» plafts m en Z,1 kan Amsterdam terecht steeds zoo trotsch
zulks doen, omdat daarvoor de vooraanstaan- inzet zal zijn van betere tiiden
de en pjke bewonderaars der kunst te Am-1 - J siNI s^NA'
sterdam hun schatten beschikbaar stelden en
j omdat zij, die de uitvoeringen dezer vereeni-
ging konden bijwonen, in staat waren duur
te betalen.
Doch dat alles vormde nog niet een dege-
lijke groote-stad-opera, de tijden daarvoor
waren blijkbaar nog niet rijp en schijnen dit
nu wel. Want hoe langer hoe meer is men in
de Amsterdamsche kringen het gemis aan
goede opera-uitvoeringen naast de goede con-
certen van het Concertgebouw gaan gevoe-
len niet alleen, maar is naar voren gekomen
de vraag: waarom een zoo deugdelijk orkest
als het Concertgebouw bezit, ook niet dienst-
baar zou kunnen zijn aan goede opera-opvoe-
ringen; kon zulks gebeuren, dan waren beide
instellingen vermoedelijk gebaat en nog meer,
wanneer men ook van gemeentewege steun
daarvoor zou willen geven.
Dit laatste was natuurlijk van beteekenis.
Er zijn subsidies en subsidies met betrekking
tot kunst, met name tot muziek en tooneel. Dt
gemeente geeft die subsidies aan verschillende
instellingen op beider gebied en men kan zich
afvragen of de toegestane gelden uit de ge-
meentekas werkelijk wel alien gegeven dieri-
den te worden. Hoe dat zij, steun voor een
goede opera van gemeentewege is ongetwij-
feld even zeer gerechtvaardigd als die, gege
ven aan het Concertgebouw, zou misschien
van nog grooter nut blijken, omdat de opera
tot de groote massa vermoedtelijk nog meer
spreekt dan de concertzaal-uitvoeringen en
goede opera's in utnemende omgeving het
vreemdelingenverkeer in deze stad, uit eigen
land allereerst, zullen bevorderen.
Ten stadhuize begrijpt men zulks volkomen
en niet het minst in deze dagen, nu aan he*
hoofd van dte financien der stad in wethoudei
Wibaut iemand staat, die ten voile van de be
teekenis van dit alles doordrongen is. Het
wordt reeds bewezen, door den steun, die aan
de Wagner-vereeniging, van wie de op dit
oogenblik hangende opera-plannen zijn uit-
gegaan, van gemeentewege reeds gegeven
wordt om die plannen werkelijkheid te doen
worden, want het nieuwe operagebouw is ont
worpen op het museum-terrein in de onmid-
dellijke nabijheid van het Concertgebouw. Ko
men de plannen van den architect van der
Staal tot uitvoering, dan zal daar een veran-
dering van groote beteekenis plaats hebben,
want het terrein, tot dusverre 's winters in
gebruik van de IJslcub, 's zomers dienstbaar
gemaakt aan allerlei sport, is er voor aange-
wezen. Het gebouw zal aan alle moderne
eischen voor het opvoeren van groote opera*^
dienstbaar worden gemaakt en verbonden zij>
aan een daarbij te bouwen hotel, wat ten got-
de zal komen niet alleen aan de artisten van
beteekenis, die er intrek zullen kunnen nemen,
doch ook aan de vreemdtelingen, die opvoerin-
gen van beteekenis zullen willen bijwonen,
en een keurige parkomgeving is er bij ge-
dacht.
Eenmaal gereed; toegerust volgens de «i-
schen des tijds; beschikkende over een orkest
van den eersten rang; financieel levensvat-
baar door steun van gegoeden, die zich nu
reeds jaren lang gaarne offers voor hei
hoogst-staande muzikale leven getroostten en
ook door de stad, die daarmede den naam van
Amsterdam zal doen klinken door het bezit
van een kunsttempd, die met een opera te
Parijs en een „Scala" van Milaan in een
adem zullen kunnen worden genoemd en daar
van dus indirect groote vocrdeelen zal pluk-
ken, zal onze hoofdstad haar aanzien nog
meer zien verhoogd. Om dit alles staan wij
hier ontegenzeggelijk voor een gebeuren,
waar geheel het land belangen bij heeft en is
de huidige tentoonstelling der opra-plannen
een evenement van groote beteekenis voor de
kunst- en voor de economische geschiedenis
der stad.
Daarnevens mogen wij ons gelukkig prij
zen met een besluit van de Stoomvaartmaat-
schappij „Nederland" om haar nieuwe pas-
sagiersschip, hetwelk onder den naam „Chris-
tiaan Huygens" in de vaart zal worden ge
bracht, te doen bouwen door de Nederland-
sche Scheepbouwmaatschappij. Dit besluit zal
weder doen vergeten de teleurstelling, die hier
gevoeld werd toen destljds besloten werd den
bouw van de „Pieter Cornelisz. Hooft" het
schip dat door den brand, die een deel van
het nieuwe nog niet afgewerkte zeekasteel,
veel later in onze haven zal binnen varen
dan verwacht was op te dragen aan een
Fransche werf te St. Nazaires. Men zal zich
herinneren, dat daarover heel wat te doen is
geweest, heel wat over is geschreven en geoor-
deeld. Alle moeite, toen gedaan dien bouw
hier te doen plaats hebben, was vergeefs,
omdat de directie van de „Nederland" in het
belang van haar aandeelhouders zich niet ge
rechtigd achtte het werk op te dragen aan
een Nederlandsche werf, die niet tegen de
Fransche valuta kan concurreeren.
Des te gelukkiger mag Amsterdam zich
achten dat de „Christiaan Huygens" hier zal
worden gebouwd en men gedurende twee ja
ren aan tal van werklied-n arbeid zal kunnen
geven, en het feit is dubbel aangenaam, om
dat nu eindelijk de nieuwe werk aan den over-
kant van het IJ aan den bouw van een groo
ten „Oostinje-vaarder" dienstbaar zal wor
den gemaakt. Naar alle nieuwste eischen in-
gericht aan een open water, dat niet, zooals
de oude werk op Kattenburg door de Ooster-
doksluis belemmeringen biedt met betrekking
tot doorvaart-wijdte, was de nieuwe werf tot
dusverre geen succes. De scheepsbouw had
moeitevolle tijden beleefd; Amsterdam had
meer op-gelegde schepen dan gewenscht was,
zoodat aan nieuwbouw niet kon worden ge-
dacht. Thans dien meevaller van „Christiaan
Huygens" en nog een paar andere groote
schepen het gaat goed worden daar aan
den overkant.
Met den bouw daarvan wordt feitelijk de
nieuwe werf waardig ingewijd en wanneer
die bouw tevens zal blijken het begin te zijn
van betere tijden voor den scheepsbouw van
Amsterdam, dan heeft 1926 wel een heel ge-
lukkige episode in zijn geschiedenis te boek-
staven.
De scheepsbouw heeft sedert de 17e eeuw
steeds een grooten naam gehad op het gebied
van den scheepsbouw; menig vaartuig van
beteekenis in het kader van den tijd, waarin
gebouwd ^erd, liep van stapel; dagen van
groote bedrijvigheid en vocrspoed, dagen ook
van groote slapheid en achteruitgang zijn op
dit gebied hier beleefd. Laat ons hopen, dat
we de goede jaren thans weder zijn ingetreden
en dat de schitterende opdracht van onze
grootste stoomvaart-maatschappij, waarop
is, de
r
