ADVERTEERT IN DE
ALKMAARSCHE COUHAMTl
Het beste geneesmiddel voor een trage
lever, Scheie hoofdpijn, verstopping en
slechte sipijsvertering is een dosis Foster's
Maagpiliea Deze pillen regelen de vloeiing
der gal van de lever naar de ingewanden.
Nu en dan een dosis Foster's Maagpillen
verzekert goede working van lever en inge-
wanden, en is het beste voorbehoedxniddel
tegen een slechte gezondheid. Prijs per flacon
van vijftig verso ikerde pillen 0.65; in
apotheken en drogistzaken.
LEZING MR. P. OUD.
De societeitszaal van de Harmonic was
Zaterdagavcnd matig bezet door belangstel-
lenden in de lezing van mr. P J. Oud, lid
der Tweede Kamer, over het onderwerp „De
crisis".
De heer F. J. A u k e s te Bakknm,
vroeger alhier, leidde den spreker met een
kcrt woord bij de vergadering in. Spr. berin
nerde aan het 25-jarig bestaan van den V-
D.-bond in den loop dezer maand en consta-
teerde dat vele van de programpunten in
vervulling zijn gegaan. Wij hebben recht
feest te vieren, al is ook de politieke horizon
thans zeer verduisterd door de nog altijd
voortdurende ministercrisis. Spr. wilde de ge
schiedenis daarvan niet in haar geheel oph a-
len, alleen wenschte hij op te merken, dat de
vrijz.-dem. in dezen zeer openhartig zijn in
het mededeelen van alles wat zij gedaan
hebben cm de crisis uit te lokken, zoowel als
wat daarna te dien opzichte daaromtrent is
gedaan.
Mr. Oud die hierna bet woord kreeg
constateerde, dat de crisis van thans abnor
maal is, zoo zelfs, dat zij geen voorbee]
heeft in onze geschiedenis, zelfs niet in die
van Europa. Een regeeringscrisis kan ook
normaal zijn, n.l. als zij ontstaat cnmiddellijk
na een nieuwe verkiezing en als gevolg daar
van. Immers dan is zij het gevolg van het
democratische beginsel, dat het ministerie
moet zijn gebaseerd op de meerderheid der
volksvertegenwoordiging.
Niet alzoo is het met de crisis van nu, die
kort volgde ep dc normale van Juli, waaruit
het kabinet-Colijn geboren werd. Had dit ka
binet zich destijds afgevraagd of bet't ver
trouwen der Kamer had, dan zou de crisis
van 11 Nov. niet zijn oiitstaan. Het kab'net-
Cclijn was op uiterst lichtvaardige wijze in
elkaar gezet
Spr. meende te inogen zeggen, dat de foul
ligt bij de rechtsche partijen, die de laatst'
jaren geregeld alleen maar hun krachten in
spanden om zooveel mogelijk stemmen te
krijgen, zonder zich om de na de verkiezing
te volgen gedragslijn te bekommeren.
De Vrijz.-dem. willen samenwerking tus-
schen de democraten van links en recnts. Zij
zeiden dit reeds voor de stemming en hielden
zich er ook daarna aan, zoodat mr. Marchant
zich niet behoefde te bedenken om een pro
gram op te maken, toen de Koningin hem riep
om een kabinet te formeeren.
Spr. ging na hoe de heer Colijn indertijd
minister van financien werd, nadat de heei
de Geer die functie neerlegde, omdat hij niet
de verantwoordelijkheid wilde dragen voor de
vlootwet.
Ccliin kon de vlootwet niet binnenloodsen
en toen kregen we een abnermale minister-
crisis, die 72 dagen duurde en eindigde met
het weer optreden van het ministerie-Ruys de
Beerenbrcuck. In wezen evenwel was Colijn
ciaarin de leidende persoon, wiens financieele
bezuinigingspolitiek diepen afkeer wekte in
alle kr.ngen, ook bij rechts, gelijk spr. ;n
groote lijnen aangaf.
Bij de verkiezingen in Juli van verleden
jaar hebben de rechtsche partijen (uitgeno
men de anii-rev.) het beleid van Colijn niet tot
inzet van den strijd gemaakt. De a r. hebben
de eer al vond spr. die twijfelachtig t«
zijn opgekomen voor het beleid van Colijn en
teekenden hem op hunnc verkiezingsplaa:
met een oliejas aan, alsof men zich toen
reeds bewust was van een opkomenden storm.
Het resultaat was, dat de a.r. partij drie van
hare zestien zetels verloor en dit wil hepl
wat zeggen bij het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging, waarbij een emstige
stemmenverschuiving moet plaats hebben eer
then een zeiel verliest.
De Christ.-Hist. en R -K. dachten er niet
aan Colijn te verdedigen. De heer Snoeck
Henkemans beroogde, dat de heer Colijn geen
ehr. baimhartigheid had betracht en als
rechts won, moest de heer de Geer minister
van financien worden. De r.-k. hebben al
evenmin gesprcken van een goed beleid van
Colijn, de Michaelisten moesten niets van
hem hebben en het verlies was dan ook
slechts twee zetels op de twee-en-dertig
De verkiezingen brachten een rechtsche
overwinning en toen kwam het ministerie on
der Colijn's leiding weer terug. De crisis
duurde slechts 4 weken, d.i. abnormaal kort
voor ons land, maar het resultaat van het
spoedig optreden van een nieuw ministerie
was dan ook niet anders dan revolutiebouw
Bij het stootje, dat ds. Kersten in Nov. gaf,
siortte het aldra in.
Spr. betoogde, dat die val eigenlijk niet on-
verwacht kwam, want de samenwerking tus-
schen rechts was al lang niet innig meer, was
dat zelfs ncoit geweest. Het eenige bindmid-
dei toch was de schoolstrijd geweest.
De Christ.-Historischen voerden bij de ver
kiezingen fellen strijd tegen Rome. Echter
daarna gingen zij wel met de roomschen
achter de regeeringstafel zitten, wat een be-
wijs was van hunne onoprechtheid in den
strijd. Het gezantschap bij den paus was
een kwaad struikelblok voor de christ.-hist.
en daarom noemden zij het een zaak voor
het protestantsch beginsel Zij deden dit
waarschijnlijk mee uit vrees voor de macht
van ds. Kersten en de zijnen in de Kamer
en in den lande, want in 1915, toen Cort
van der Linden het gezantschap instelde, ver-
zetten zij zich daar niet tegen. Men had toen
nog geen evenredige vertegenwoordiging en
geen Kersten of Lingbeek in de Kamer
Droevig was altijd de houding van Snoeck
Henkemans, als hij daarna een amende-
ment indiende tot afschaff ng van het gezant
schap. Het benauwde zweet brak hem uit en
zijn smeekende oogen schenen links te vragen
Och, verwerp het toch. En als het gezant
schap weer was bestendigd, kon de voorman
der chr.-hist. weer gerust naar de roomschen
gaan, die nu toch hun zin weer kregen,
waartegenover de chr.-hist. dan konden zeg
gen, dat zij gedaan hadden wat zij konden
om het gezantschap weg te krijgen.
Voor de vriiz -dem. en alle anderen aan de
luikerzijde gold alleen de zakelijke kant van
het gezantschap, het nut dat het zou kunnen
stichten. Niemand dacht er aan, dat dit opge-
vat zou kunnen worden als een bewijs van
verroomsching van Nederland. De gezant
kwam er alleen, omdat de Kamer in 1915
meende, dat hij mee kon werken aan een be-
spoediging van het einde van den oorlog,
omdat, bij den paus toch verschillende der
ccrlogvoerende landen waren vertegeuwoor- j
digd.
Daarna kwam een ander ministerie met
van Karnebeek als minister van buitenland-
sche zaken. Hij beweerde den gezant niet te
het gevolg van de groote geheimzinmgheid,
die men in acht nam.
De toestand van thans is een emstig ge-
voor voor de democratic.
Men kan nu wel op nieuwe verkiezingen
aansturen, maar wat zal het gevolg daarvan
zijn voor de democratic? Alle roomschen
zullen op een hoop worden gedreven onder
het voorwendsel van gevaar voor de heilige
goederen der kerk. En aan den anderen
kant krijgen we de volgelingen van Kersten
en Lingbeek. Wat zal 't gevolg zijn van die
vertooning? De bestaande kwestie zal niet
kunnen missen en de Vrijz.-dem. geloofden worden opgelost, zoolang de R.K. Staatspartii
hem, omdat zij hem vertrouwden, die in ver
schillende gevallen (o.a. de annexionistische
beweging in Belgie) zulk een goed werk had
verricht. Dat was dan ook de reden, dat de
vrijz.-dem. geregeld telken jare voor het ge
zantschap stemden, al stuitte het spr. we'
eens tegen de borst rechts daarmee over de
moeilijkheden heen te helpen.
Tot ll Nov. 1925 ging dat zoo. Toen
bleek, dat de stemming over het gezantschap
een stemming zou zijn over het voortbestaan
van de coalitie. De heer Nolens had n.l- in
den nacht tevoren in de Kamer verklaard.
dat hij bij verwerping van het gezantschap
moest overwegen of de coalitie moest worden
opgezegd. Toen de zaak nu zoo stond, waren
wij natuurlijk tegen het gezantschap, zei mr.
Oud, omdat wij nu konden verkrijgen het uit-
eenspatten der coalitie, waarvoor wij al 25
niet kiezen wil tusschen rechts of links.
Maar bovendien, wie zal de verantwoorde
lijkheid dragen voor de ontbinding der Ka
mer? Deze valt volgens de Grondwet op de
ministers, maar wij hebben nu geen mi-
ministerie.
Aan de hand van de historie ging spr. de
geschiedenis van het ontbindingsrecht na.
De S. D. A. P. eischen door hun voorstel
tot Kamerontbinding een ministerie van de
uiterste noodzaak, dat zich dan terstond weer
tot inzet stelt van een nieuwe verkiezing.
Maar hoe zal men zoo'n ministerie kunnen
krijgen? Als daarvoor een meerderheid is te
vinden, kan dat ministerie toch direct op
treden.
Neen, zei spr., Kamerontbinding op dit
oogenblik en onder de omstandigheden van
nu zou onzin zijn en tot niets leiden. Het ligt
Met het door de commissie naar voren ge-
brachte denkbeeld kunnen wij niet instem-
men. Het onderwijs aan de Handelsdag-
jaar hadden gestreden in het belang van een I alleen aan de Roomschen om een regelmatige I aren- met mfdddbaTe^ 'of1 academlsche ^be-
vnll M? !°°r"lgl|S T ons ^'Dgyonning te krijgen. voegdheid, van wie de meeste een jarenlarge
volk. Mr Marchant legde zijn bekende ver- Wij vrijz.-dem. hebben ons in deze heele ervaring op het gebied van het Haodelsol
klanng af, waaruit bleek, dat de vrijz.-dem. geschiedenis niets te verwijten, want wij heb- derwijs bezitten, zou dan in handen komen
ben altijd volledige openbaarheid betracht, - - -
wat niet van dr. de Visser of van mr. Lim-
burg te zeggen valt en in't algemeen niet
van de in de laatste jaren bij rechts gevolgde
politiek.
nog steeds alleen op het zakelijke belang let-
ten van het gezantschap.
De Roomsche ministers namen na de
stemming in de Kamer cntslag en daarop
moesten ook wel de vijf overblijvenden dat
voorbeeld volgen. Men gaf den vrijz.-dem.
toen de schuld van den val van't ministerie,
wat spr. niet geheel juist achtte, want, zei hij,
de drie panijen van rechts zijn er verant-
woordelijk voor doordat zij in Juli de kwestie
niet beter onder oogen hebben gezien.
van leerkrachten, die in het algemeen slechts
bevoegdheid voor lager onderwijs bezitten.
Het overdragen van de taak van de Han-
delsdagschool aan de U. L. school zou ,welke
ook overigens in verband met het verschil in
Niet het landsbelang, maar persoonlijk vorming der leerkrachten de gevolgen daar-
partijbelang heeft den doorslag gegeven in
den politieken toestand van thans.
Spr. besloot zijn rede met op te wekken
tot steun aan die partij, die steeds de ware
democratic heeft betracht, de vrijz.-dem
Hoe het in Juli is gegaan met de bespre- bond, opdat die bij de eerstvolgende verkie
kingen is niet recht duidelijk, omdat zij ge-
heim werden gehouden, gelijk alles wat bij
rechts geschiedt.
De ami-rev. zeggen niet te hebben geweten
dat de roomschen zouden heengaan als het
gezantschap viel, de roomschen beweerden
dat dit wel bekend was en de chr.-hist. zei
den, dat zij geen motie tot afschaffing zou
den doen, maar mee zouden gaan, als een an
der dat voorstel deed.
Kortom, zei spr., men had de zaak beter
kunnen bespreken in den tijd toen toch het
parlementaire werk stil stond Men hoopte in
stilfe dat de vrijz.-dem. wel weer zouden hel
pen.
Het liep echter anders. Op 11 Nov- raak-
te de heer Nolens zijn bondgenooten en het
gezantschap kwijt.
Aan mr Marchant werd opdracht gegeven
een nieuw kabinet te vortnen, omdat hij nu
had verkregen wat hij zooveel jaren had ver-
langd: een betere politieke constellatie in Ne
der land.
De manier, waarop mr. Marchant zijn po-
gingen opvatte, verwierf de voile instemming
van iedereen, ook van zijn tegenstanders, om
dat hij daarbij de voile openbaarheid be-
trachtte.
Spr. hekelde de houding van de roomschen
tegenover mr Marchant Zij wezen ae poli
ijeke samenwerking af, omdat zij, naar de
heer Nolens beloogde, te ver stonden verwij
derd van de soc.-dem. Hij bleef een samen
werking met de chr.-hist. het meest wensche-
lijk achten een wenk dus aan hen om weer
tcrug te keercn. Als zij dit niet wilden, dreig-
de Nolens, dat dan de uiterste noodzakelijk-
heid was gekomen tot samenwerking met de
soc.-dem.
De chr.-hist. draaiden al wat bij, de heer
Verkouteren deed zijn voorsel tot benoeming
van een protestantsch gezant bij den paus"
De heer dr. de Visser heeft zeven weken lang
geooogd een nieuwe ministerie te vormen, tel-
cens met andere opdracht, maar hij slaagde
niet; en toen kwam mr. Limburg, die in vijf
weken ook niet slaagde. Spr. keurde af de
groote geheimzinnighe.d, die al deze pogin
gen omhulde en zeer zeke mee oorzaak is,
dat de publieke belangstelling voor de zaak
zoo gering is.
Allerlei middelen werden aan de hand ge
daan om de coalitie weer terug te krijgen (spr.
wees op de poging om den gezant te Bern de
vertegenwoordiging bij het Vaticaan mede te
doen waamemen, voorts op de hoop dat een
rijke roomsche het gezantschap dan maar
zou beialen e. d.) en vast staat nu wel, dat
men ons met alles wat voorheen van de nood-
let gezantschap werd ver-
teld, bij den neus heeft gehad.
Als de vraag ooit weer naar voren komt.
moet er wel een groot landsbelang aan ver-
bonden zijn, als de vrijz.-dem. er ooit weer
voors.emmen, zei spr., want alles wat ik er
tot nu toe van vemeem, doet mij er van wal-
gen.
Spr. betreurde het dat mr. Limburg, die in
den vrijz.-dem. Bond lang niet de eerste de
beste is, de opdracht tot vorming van een
nieuw mimsterie aannam. Hij deed zulks zon
der over leg met het partijbestuur en in strijd
met het prcgrampunt, door hemzelf mee op-
gesteld, dat eischt een parlementaire regee-
nng. Zoo'n regeering nu is in ens land niet
meer mogelijk, door het optreden der room
schen. Deze mceten de verantwoordelijkheid
dragen En nu nam toch een vrijz.-dem. op
zich om een extra-parlcmentair kabinet sa
men te stellen. Dat de voorzitter van het par
tijbestuur, mr. Marchant, hem hierover een
zmgen versterkt in de Kamer moge terugkee-
ren.
D e b a t.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen of het voeren van debat werd ge-
bruik gemaakt door den heer Prins, die
o. m. vroeg waar de heer Oud de rechtsche
vam mochten zijn, zeker in dit opzicht het
doel minder goed dcen benaderen, dat de op-
leiding voor den handel, zoo men die alleen
aan de U. L. school zou toevertrouwen, niet
de uitsluitende taak der betrokken onderwijs-
inrichting zou zijn. Er dit nu, het coneentree-
ren van de opleiding, het voorop stellen van
het bepaalde doel, dat het geheele onderwijs
beheerscht, achten wij voor het handelson-
derwijs nog steeds van groot belang. Aan
een U. L. school, waar ds leerlingen nog
voor zooveel andere doeleinden molten wor
den gevormd, mist men dit uitgesproken ka
democraten zag en zijn twijfel uitsprak over rakter van vakopleiding. Ein> dat is eveneens
de democratic der R.K. Volkspartij. Spr. ge- ons bezwaar tegen het doen jfervangen der
loofde, dat de roomschen alleen uit bereke- boogere handelsschool door de litt. econo-
ning democratisch doen, n.l. om ons land te mische afdeeling der R. H. B. S.
verroomschen. Men is het in de onderwijskrimgen niet
Ds. B a a r onderstreepte dit betoog. De eens over c'en aard van het daar te geven
R.K. Staatspartij staat onder oppergezag onderwijs. Doordat een aanmerkelijk aantal
van den paus, die voor alles, ook voor de uren buiten dd min/mumtabel val'en, zijn er
politiek, de oppermacht eischt van de kerk. €con- fcholen van geheel verschillend
Als men zoekt naar samenwerking met Rome tyP0 Op de meest ufteenloopende wijze is
zal het moeten gaan met opgeven van eigen van' ^eze iormatie gebruik gemaakt, zoodat
beginsel. van-een eenheid niet gesproken kan worden.
Spr. bevreemdde het, dat mr. Marchant, Fenerzijds staat een litterair-historische rich-
die toch zeker wel allang de eigenlijke be- anderzijd's een economische en weer an-
doeling van het pauselijk gezantschap ken- c'ler daartusschen, die van beide iets hebben.
de, er pas in 1925 tegenstemde maar bij zijn Wil willen ons in de daaromtrent bestaande
poging tot regeeringsvorming herstel van dat I verschiHen van inzicht geen partij stellen,
gezantschap aanbood.
R e p 1 i e k.
Mr. Oud beantwoordde de debaters. Van
de rechtsche partijen is men niet zoo zeer lid
op grond van politiek, als wel uithoofde van
godsdienst. Dit is speciaal bii de roomschen
net gevai en dit is een verkeerde politieke
samcnstelling, waardoor de democratic in t
gedrang komt. Daarom streven de vrijz.-
dem. naar een andere groepeering, gelijk in
Engeland het geval is, waar men uitsluitend
naar zijn politiek inzicht is verbonden.
Spr. zou liever zien, dat er een democrati
sche en een conservatieve vleugel was onder
die partij inplaats van zooals die thans is.
Nu dat echter niet zoo is en ook de andere
rechtsche partijen hunne democratische ele-
menten niet loslaten, moeten wij pogen de
vooral omdat wij ze van geen belang achten
voor de oplossing van de vraag, welke ons
hier bezig houdt. In welke richting de nieu
we afd. A. der H. B S. haar bestemming
ook vind'e, nu de gemeente eenmaal beschiH
over een onderwijsinrichting, die de jomgelie-
den van 13 tot 18 jaar een op goede basis
opgetrokken vorming kan geven, met het
oog in het bij zonder op de eischen van den
handel, welke vorming is toevertrouwd aan
deskundige en volledig daartoe bevoegde
.eeraren, zou het, naar wij meenen, een stap
in achterwaartsche richting zijn, de burgerij
van de stad en hare omgeving de gelegenheid
te ontnemeni, hare kinderen deze ter bevredi-
ging van hare behoeften in het leven geroe-
pen en daartoe bijzonder gegigende instelling
te dcen bezoeken.
Wenscht ook Uwe Vergadering behoud der
rratfo",|VCrc<''er.^^n<).craterL °P een demo-, middelbare hamdelsopleiaing en reorganisatie
cratisch program te krijgen.
Spr. gaf toe, dat dezen dat niet zoo heel
gemakkelijk zullen doen, maar als ze het dan
nog maar doen. Op een gegeven oogenblik
zal het zoover komen. dat de conservatieven
in de roomsche staatspartii de democratische
strooming niet meer kunnen tegenhouden,
zoodat dus eindelijk de toestand zal aanbre-
ken die de vrijz.-dem. zoo graag willen.
Wat de laalste opmerking van ds. Baar
betreft, zei de heer Oud, dat mr. Marchant
zijn program voor kabinetsvorming opstelde
der scholen, dan zullen de beide thans be
staande scholen zijn op te heffen en zal moe
ten worden opgericht een Handelsschool.
Het aan de op te heffen scholen verbonden
vast pernor eel dient te worden ontslagen en
opnieuw te worden benoemd aan de nieuwe
school; ter zake zullen wij U een voorstel
doen als de reorganisatie de Ministerieele
gcedkeuring heeft verworven. Het ligt in
onze bedoeling de reorganisatie geleidelijk in
te voeren. Met de thans bestaande le klasse
der Handelsdagschool (1 September a.s. 2e
r i'1Ct ^cso' me' gezantschap, dat pas klasse aan de nieuwe school) en de 1 Sep
MMT tember a.s. te vormen le klasse zouden wi]
wiilen beginnen, terwijl de t'hans bestaande
2e, 3e, 4e en 5e klassen (in den tegenwoor-
digen vorm 2e en 3e klassen der Handels
dagschool en le en 2e klassen der Hoogere
Handelsschool) tot het einde van den leertijd
nog onderwijs zulCen ontvangen volgens de
tot nu toe geldende regelen. Op 1 September
1929 zal derhalve de reorganisatie geheel
j - -rzijn doorgevoerd. In verband daarmede zal
j °?r "e vrijz.-dem^ in acht gencmen in tot dien datum ontheffing moeten' worden ge-
de huidige regeeringscrisis. Een politieke vraagd van het bepaalde sub IV der voor-
par tij, die niets anders voorspiegelt dan zij waar den, in dder voege, dat worde toegestaan
mderdaad bedoelt, verdient de belangstelling de reorganisatie geleidelijk op de wijze als
vaneen breede schare. Spr. zegde den heer hiervoor is aangegeven in te voeren Ver der
bij de pogingen van dr. de Visser begon.
Als de vrijz.-dem. samenwerking met Rome
kunnen krijgen op een inderdaad democra
tisch program, is dit wel de moeite wartrd
om den roomschen inzake het gezantschap
hun zin te geven, al zien wij daarin ook
geen noodzakelijkheid.
De heer A u k e s sloot hierop de vergade
ring met te wijzen op de groote openbaar-
Oud en de beide debaters dank voor hunne
opmerkingen, waarna de Vergadering uiteen
£ing-
REORGANISATIE HAN'DELS-
SCHOLEN.
(Vervolg.)
Wii zullen te zijner tijd, waar mogelijk,
trachten enkele uren in de derde (gesplitste)
klasse te combineeren, waardoor eenige be
en ander zei, misschien wel scherp, is zeer zuiniging mogelijk zal worden.
natuurlijk, maar wordt dezen toch door ve- De Irispecteur van het Handelsonderwijs
len kwalijk genomen. heeft ons medegedeeld zich met de voorge
Een extra-parlementair kabinet, zooals stelde reorganisatie te kunnen vereenigen.
mr. Limburg zich dacht, zou zeer zwak ziju De Commissie van Toezicht op het Mid-
aangegeven in te voeren
zal ontheffing zijn te vragen van sub II der
voorwaarden ten aanzien van den vast aan-
gestelden leeraar A Prins en van de tijde'ij-
ke leeraren J. H. de Groot (voor zoover
staathuishoudkunde aangaat) en Mej. P.
H. C. van Veen, die alien volledige be
voegdheid voor den vijfjarigen cursus mis-
sen. Deze ontheffingen zijn mogelijk in ver
band met punt VII der voorwaarden.
(Slot volgt.)
Hit de Pers
geweest. Er is eigenlijk nog slechts een zoo n
kabinet geweest, zei spr., en dat was dat van
Cort van der Linden, die bij de samenstel-
ling steun vroeg op zijn program bij de po
litieke partijen. Dat was ernstig werk en het
gevolg was, dat Cort van der Linden het uit-
hield. Zonder het uitbreken van den oorlog
zou hij het ook wel hebben volgehouden. Wat
mr. Limburg wilde, was geen ernstig werk,
ook al omdat hij geen openbaarheid wil, zelfs
nu nog net, nu hij niet is geslaagd.
Thans zijn we rog even ver als in No
vember van verleden jaar en het is den
menschen vrijwel orversehi'.Ug hoe het er
verder mee gaat. Deze onverschilligheid is
dtlbaar Onderwijs onderwerpt aan ons oor-
deel de vraag of niet de mogelijkheid be-
staat om in't leerplan van eeri! der hier be
staande U. L. scholen of van beide meer wis-
kunde, boekhouden en aanverwante vakken
op te nemen, in we'k geval naar het oordeel
der commissie de Handelsdagschool wellicht
zou kunnen worden opgeheven, terwijl een
kleine verandering van het leerplan der lit-
terair-economische afdeeling van de R.H.B.S.
deze laatste de plaats zou kunnen doen inne-
men van de Hooger Hande'sschool. Mocht
deze vraag ontkennend1 worden beantwoord
dan' kan de Commissie zich met de voorstel-
len vereenigep
DE MISLUKKING VAN DE POGIN
GEN VAN MR. LIMBURG.
Het Alg. Handelsblad (lib.) schrijft:
Over de vraag, wat er nu zal moeten ge-
schieden kan men moeilijk met eenigen grond
onderstelllngen opperen. Men dient daartoe
meer te weten, over de vraag, wat en wie mr.
Limburgs pogingen deden mislukken.
„De Tijd" heeft van te voren verzekerd:
als de kabinetsvorming van mr. Limburg
mislukt, zal dat aan ons, katholieken, niet te
wijten zijn. Dat heeft men ook gezegd, toen
dr. de Visser faalde.
Wellicht zullen ook anderen, als Pilatus,
hun handen in onschuld wasschen. Mr Lim
burg zal ons volk zeer aan zich vcrplichten,
,als hij de kaarten geheel op tafel legt, waar-
mede hij dit ongelukkige crisisspel heeft ge-
sjieeld. De houding door mr. Marchant te
genover hem aangenomen moge hem niet be*
letten diens voorbeeld, waar het goed was, te
volgen.
be politici, die zooals de heer Marchant
voor alles vreezen, dat de broederen der coa
litie elkaar zullen herv-nden, en die anderen,
die als voor den dood zoo bang zijn voor de
mogelijkheid, dat het tijdstip der „uiterste
noodzaak" zal aanbreken a vous, mijnheer
van Wijnbergen! hoopten op mr. Lim
burgs fiasco. Om wel zeer verschillende rede-
nen. Zij kunnen thans zich vereenigen in
vreugde.
Het voorstel der sociaal-democraten tot
Kamerontbinding krijgt na dezen uitslag een
eenigszins anderen aard. Het belemmert niet
langer de pogingen van den derden forma
teur, die sinds 11 Nov. optrad. Maar dat
het voorstel daardoor ook maar een stem meer
zal krijgen, is toch zeer dubieus. Het verzet
daartegen in de politieke pers gerezen bewijst
dat, zoo het iets bewijst. Men kan moeilijk
een scort referendum gaan houden over't ge
zantschap bij den Paus En dat ware een ver
kiezing onder deze omstandigheden.
Dat thans de samenwerking met S D A.P.
en Vrijz.-Democraten voor de R.K. Staats
partij ook maar iets aannemelijlcer is dan
toen mr. Marchant die tevergeefs poogde te
bewerken is niet aan te nemen. Integendeel,
de houding sedert dien door de democraten
van links ten aanzien van dit fameuse ge
zantschap aangenomen heeft de neiging van
mgr. Nolens en de zijnen met hen in zee te
gaan eer verminderd dan vermeerderd
En dus?
Wij willen de slotsom niet trekken, dat nu
het kabinet Colijn moet worden vastgeketend
aan de rots der regeeringsverantwoordelijk-
heid, al vcrheugen zich sommige politieke vo-
gels reeds op het genot dat de weer'.ooze Pro
metheus hun schenken zou.
Voor de mogelijkheid de crisis van het par-
lementarisme ten onzent te overwinnen, lijkt
ons dat zeer gevaarlijk. De thans acute ziefc-
te zou in veel erger vorm chronisch worden
dan ze dat voor 11 November was.
Aan de eenige, naar onze meening waar-
lijk mogelijke oplossing der crisis willen de
partijen niet.
Liever laten ze de baan vrij voor anticon-
stitut'oneele stroomingen, in de hoop „that
something will turn up" dat ons zal vrijwa-
ren voor de gevaren, die daaruit zouden kun
nen voortvloeien en die zij niet helpen keeren.
De Voorwaarts (s.-d.) schrijft:
Ook Limburg's poging is mislukt. Wat
reggen wil, dat Kamerontbinding thans vooc
iederen democraat de eenig mogelijke oplos
sing is Een oplossing, die haar bezwaren
heeft. Toegegeven. Maar welker bezwaren
geringer zijn dan die, welke verbonden zijn
aan de andere denkbare oplossing: de terug-
keer van Colijn
Er zijn ongetwijfeld machtige invloeden
aan het werk om Colijn te doen bliiven. De
propaganda van den heer Van Wijnbergen
voor Colijn doet gevoelen, uit welken hoek de
wind waaiL Tegen die invloeden in zal het
voorstel der sociaal-democratische Kamer-
fractie in de Kamer tot de overwinning moe
ten worden gebracht.
Meer nog dan eerst, toen de mogelijkheid
nog bestond, dat mr. Limburg zou slagen.
waardoor ons voorstel een voorwaardelijk
karakter had, dat aan zijn beteekenis afbreuk
kon doen, is dit voorstel thans geworden tot
tcetssteen voor democratische gezindheid,
voor eerbied voor en vertrouwen in den wii
van ons volk, nu de parlementaire onmacht
der politieke partijen de Nederlandsche poli
tiek in een chaotischen toestand heeft ge
bracht.
Uit verkiezingen zal de mogelijkheid eener
democratische, parlementaire regeering te
voorschijn kunnen treden en te voorschijn
mceten treden, willen wij riet een tijdperk van
politieke verwildering tegemoet gaan.
De N. R. Crt. schrijft.
Wij hadden gehoopt, dat de anti-revolu-
tiona.ren en christelijk-historischen den moed
zouden hebben getoond. om de taak, waarbij
de Roomsch-Katholieken hen in den steek
hadden gelaten, samen voort te zetten en te
voleindigen, en aldus de voile consequenties
van de verkiezing van verleden jaar te aan-
vaarden. Zij zijn ervoor terug gedeinsd. De
heer de Visser, als kabinetsformateur uitge-
noodigd, verviel in schipperspoiitiek en
trachtte de Roomschen opnieuw te winncn, of-
schoon het hopelooze van deze onderneming
te voren kon worden ingezien.
Men had toen verwachting, dat de heer
Limburg beter zou slagen, door zich de on-
dervinding van Dr. de Visser ten nutte te
maken. Niettemin schijnt ook hij weer aan het
zoete broodjes bakken te zijn gegaan, om de
gunst van de Roomschen te zijn gaan bede-
ien, en zijn succes is niet grooter geworden,
dan dat van zijn voorganger.
De moeilijkheden, die Mr. Limburg hit
den aard der zaak op zijn weg vinden moest,
waren van heel ander karakter, dan waarop
hij nu zijn pogingen heeft zien mislukken.
Wij hebben ze eenige weken geleden aange
geven, en komen er thans niet op terug. De
yergissing van Mr. Limburg is geweest, dat
l"l om nfvwl n X oil J J' I ni l -II i
Als ge alles hebt beproefd en de enorgie voor uw zaak U nog niet
de resultaten heeft gebracht, die U zich hadt voorgesteld. besluitdan
tot het nemen van een regelcontract in een goed, door alle standen
gelezen dagblad. Wij twijfelen niet. ot dit zal U zeer zeker brengen
tot het gewenschte succes. Het zal blijken HET MIDDEL te zijn!
I V va igviw ill »Vi 1/UU'U lilt t iiCL VCloLllll 111
x I IM1 n|P nnrrinnr»n iron AV.1I
ironrAocf Fr ic zkirronliil/ m/mt AAm J 1
