Alkmaaische Couran!
Loonfactor en rsntabiliteit.
Zaterdag 10 April.
No 84 1926
Honderu Acht en Twintigste iaargang.
door dr. H. A. M.
In een beschouwing over den economi-
schen toestand van de Nederlandsche katoen-
industrie troffen wij onlangs o.m. de bewe-
ring aan, dat loonsverlaging in dezen tak
van nijverheid van weinig, of geen invloed is
op de verkoopbaarheid van het product. De
redeneering, die tot deze conclusie leidde,
kunnen wij, verkort, als volgt weergeven:
Door den technischen vooruitgang is in de
textielindustrie de invloed van de loonfactor
op de productiekosten zeer gering geworden.
Wanneer een afgewerkt katoentje 1.kost,
zal door een loonsverlaging van 10 pCt. de
prijs 98 a 99 cent worden. Een dergelijke ge-
ringe prijsdaling oefent geen invloed uit op
de verkoopbaarheid van het product.
Deze redeneering is volkomen juist, wan
neer althans hij, die haar opstelt, beoogt de
belangen van den verbruiker van katoentjes
te beschrijven. Inder.daad, is het juist, dat
een prijsverschil van 1 cent op een artikel,
dat ongeveer een gulden kost, van weinig of
geen beteekenis is voor den kooper. On juist
evenwel is de conclusie, wanneer zij bedoeld
is als een antwoord op de vraag of een loons
verlaging van 10 procent invloed heeft op de
katoenproductie. Wij zullen dit aantoonen.
De vraag, of loonsverlaging op het oogen-
•blik noodzakelijk is, laten wij buiten beschou
wing, wij gaan alleen onderzoeken welken
invloed zij uitoefent op de productie.
In onze productie-organiisatie wordt het
antwoord op de vraag, of het een of andere
goed geproduceerd zal worden, beheerscht
door de verwachting, die de produeent koes-
tert aangaande de geldelijke opbrengst van
zijn productie. Verwacht hij, dat deze meer
is dan de ko?ten, die de prouctie voor hem
meebrengt, dan zal hij tot produceeren over-
gaan. Verwacht hij het tegendeel, dan blijft
de productie achterwege. Bezit iemand een
monopolie, d. w. z. is hij in staat een bepaald
artikel voort te brengen met uitsluiting van
elken vorm van concurrentie, dan kan hij den
prijs van zijn goed naar eigen willekeur
vaststellen en afwachten hoe de verbruikers
op zijn aanbod reageeren. De verbruikers
evenwel zullen door hun gedtagingen den
monopolist dwingen te kiezen tusschen hooge
prijzen en weinig goederen verkoopen, of la-
fe prijzen vragen en groote hoeveelheden aan
iedten. Welke keuze gedaam zal worden, is,
in het algemeen, niet te zeggen. Alleen hier-
van kunnen wij zeker zijn, dat de monopolie-
bezitter zal gaan cijferen om uit te rekenen,
welke prijs hem de grootste totaal-winst op-
leveren zal Geheel anders is de toestand
voor den produeent in het vrije verkeer. Hier
zou van een eenzijdige prijszetting geen spra
ke zijn. Zoodra iemand1 overweegt om de pro
ductie van een goed te „wagen zal hij na
zijn kosten zuiver berekend te hebben, den
prijs van het goed1 op de markt vermenigvul-
digen met het aantal goederen, dat zijn be
drijf zal opleveren en alleen wanneer het al-
dus gevonden cijfer een aantrekkelijk verschil
aanwijst met het kostencijfer, zal hij besluiten
de productie ter hand te nemen. Zoo karn
iedereen handeien! Geen enkel bedrijf wordt
in dien zin beschermd, dat vergrooting van
het aantal bedrijfsgenooten afhankelijk is van
de toestemming van het een of andere
lichaam met regel gevende bevoegdheid. In
vrijen tijd heerscht, in tegenstelling met het
tijdperk van de gilden, vrijheid van beroeps-
keuze voor iedieren burger. 1) Welnu, door
de heerschappij van dit beginsel is het moge-
lijk geworden, dat iedter zich een beroep
kiest, dat naar zijrn meening hem de meeste
voordeelen zal opleveren. Houdten wij ons
aan de goederenproductie, dan kunnen we
zeggen, dat de productie die de grootste voor
deelen (winst) oplevert, de meeste liefhebbers
za' trekken.
De aangeboden hoeveelheid goederen in
dien voordeeiigen tak van nijverheid zal
hierdoor stijgen, maar.... de prijzen zullen
dalen, want om de steeds grooter wordende
hoeveelheid te kunnen verkoopen moet de
prijs van het goed zoo laag gesteld worden,
dat de minst koopkrachtige verbruiker het
nog koopen kan. En het is duidelijk, dat door
uitbreiding van den kring van koopers,
steeds minder koopkrachtige lieden worden
opgenomen. Dank zij de vrijheid van bedrijf,
dank zij de concurrentie, wordt de produ
eent gedwongen de prijs van zijn artikel zoo
laag mogelijk te stellen. De bedrijfswinsten
worden bijgevolg ook zoo laag, dat er ge-
sproken kan worden van een minimum, waar
beneden zij niet meer kunnen dalen, zonder
inkrimping van de productie tengevolge te
hebben. Nu is kenmerkend voor onze pro-
ductie-organisatie, dat zij geleid heeft, in het
algemeen, tot nivelleering van de bedrijfs
winsten op een betrekkelijk laag peil.
Netnen wij nu eens twee ondememingen
van zeer verschillenden aard: een locomo-
tief-fabriek en een fabriek van katoenen zak-
doeken. Beide bedrijven zijn vrij. Wordt in
een van beide extra veel verdiend, dan kan
men er zeker van zijn, dat het aantal fabrie-
ken uitgebreia wordt. Nu nemen wij, ter ver-
eenvoudiging van ons betoog, den toestand
als tsationnair.
De locomotieffabrikant A. is niet tevreden
met zijn afzet. Hij wil meer locomotieven af-
leveren en verlaagt daartoe zijn prijs met
100 per locomotief. Ach, zegt zij concur
rent B., dat kan ik ook wel. Wat is f 100 op
een locomof ef? Wat beteekent die verlaging
op mijn geheelen omzet? De lezer begrijpt,
wat wij bedoelen. Wanneer de lccomotieffa-
brikant zijn prijs niet aanzienlijk verlaagt,
zal hij geen succes hebben met zijn concur-
rentie-aanval.
Maar nu de fabrikanten van katoenen zak-
doeken. In den winkel kost de zakdoek 25 ct.
De winkelier kocht er 500. Hij betaalde den
frbrikant voor die 500 exemolaren 500 maal
18 cent (inkooosprijs) is 80. De fabrikant
leverde 1000 winkeliers laten wij zeggen. elk
500 zakdoeken. Hij ontving dus 1000 maal
90 is 90.000.
- Nu wi! hij een aanval wagen op zijn con-
currenten. Hij verlaagt zijn prijs tct 17 cent
Van de winkeliers ontvangt hij nu 1000 maa1
85 is 85.000. Men ziet hoe verlaging in
Pfiis yaa 1 cent, de opbtcngst van het bedriji
met /5000 verm'ndert.
Nemen we nu aan, dat de bedrijfsonkosten
70.000 bedragen, dan is de winst bij een
prijs van de zakdoek van 18 cent 20 000,
en bij een prijs van 17 cent 15.000.
Die winst moet verdceld worden onder de
aandeelhouders (van reserve-vorming enz
zien wij af). Voor dezc-n kan een verminde-
ring van inkomsten uit hun katoen-industrie
met 25 pet. van voldoende beteekenis zijn dc
vervaardiging van zakdoeken te staken.
Wij hebben, naar wij hopen, aaugetoond,
dat prijsverlaging van een artikel met 1 cent
van grcot brlang is in een bedrijf, waar
goedkoope grtikelen in groote hoeveelheden
geinaakt w-jrden. Het is niet onmogelijk, dat
de winkciprijzen er geheel niet door bein-
vloed worden, n.l. dan wanneer de verlaging
van de fabrieksprijzen noodzakelijk was om
de te gering geworden winstmarge van den
winkelier te vergrooten.
Juist door de concurrentie en de massa-
productie kan een kleine prijsverlaging van
grooten invloed zijn op het bedrijf. Of wat
hetzelfde is: een geringe verlaging van de
productiekosten per artikel zaU de verkoop
baarheid erven op de markt, waar de win
keliers verschijnen, anazienlijk vergrooten.
Er wordt doer den groot-ondememer dik-
wijls gerekend met c e n t e n. Het centenbe-
drag is evenwel een der factoren van een ver-
menigvuldiging. De andere factor is: de pro
ductie-hoeveelheid. En deze factor is het, die
in bedrijven als katoenfabrieken den door-
slag geven. Daarom is het zoo gevaarlijk, om
uit enkele cijfers, betrekking hebbende alleen
op een der factoren van het productieproces,
een conclusie te trekken aangaande de renta-
biliteit van het bedrijf Toch begaan velen
deze onvoorzichtigheid, waarom wij het
raadzaam achten er voor te waarschuwen,
want ,al moge in sommige bedrijven de in
vloed van den loonfactor op de productie
kosten van de productie-e e n h e i d van wei
nig beteekenis zijn, op de rentabiliteit van
het bedrijf oefent de toonfactor steeds in
vloed uit.
1) Behoudens enkele beperkingen, bijv.
examen verplichtend voor zekere beroepen;
geen bedrijfsvrijheid voor ondememingen, die
de publieke zeden aantasten, enz.
Recfttzafcen.
VOOR DEN KANTONRECHTER
Zitting van Vrijdag 9 Maart.
DAAR ZIT WEL MUZIEK IN!
Onlangs stond terecht een kleermaker en
winkeliertje uit Koedijk, in wiens winkelinte-
rieur in beslag waren genomen eenige kleer-
makers- en naaisters-centimeters, welke voor-
werpen strijdig werden geaclrt met de bepa-
lingen der IJkwet. Heden werd deze zaak
voortgezet met het hooren van den verbali-
sant, den rijksveldwachter yisscher, die
verklaarde, in strijd met de opgaven van den
verdachte> dat hij bedoelde centimers had
aangetroffen in den winkel en niet in de bed-
stede van een ander kamertje, zooals door den
winkelier de vorige maal was beweerd.
Geeischt werd 2 X 1 boete subs. 2 X 1
dag heeht., met verbeurdverkaring van de in
beslag genomen maatjes.
De gedupeerde kleermaker vroeg of hij nu
de maat voor een broek of een nieuw pak
moest nemen met een duimstok.
Geadviseerd werd de maatjes te laten ijken,
doch de man antwoordde, dat deze soort ma-
ten niet ter ijking worden aangenomen.
Wij zouden hierbij in alle bescheidenheid
willen vragen: Is een duimstok soms wel
geijkt? Ons dunkt, dat in dit zaakje wel wat
rechtsgeleerde muziek zit!
En de kantonrechter schijnt dat ook wel te
denken, want hij heeft de uitspraak 14 dagen
aangehouden en het zou ons hoogelijk verba-
zen als die uitspraak geen ontslag van redhts-
vervolging is.
DENK OM DE OPGAVE VOOR
HET HANDELSREGISTER.
Blijkbaar worden er nog handeldrijvenden
en winkeliers gevonden, die de verplichte op-
gaaf voor het Handelsregister als „flauwe
kbeschouwen, waarmede zij zich niet
hebben in te laten.
Een koopman in vleesch te Ursem echter,
die ook, ondanks alle aanmaningen, nalatig
bleef deze formaliteit te vervullen, werd
thans veroordeeld tot 10 boete of 5 dagen
hechtenis.
En een cafehoudster te Alkmaar, eveneens
in gebreke gebleven, kon den kantonrechter
ook niet overtuigen, dat zij er buiten haar
schuld was ingetippeld, daar ook zij tot 8
boete of 4 dagen hechtenis werd veroordeeld.,
BIS DAT, QUI CITO DAT!
Wie spoedig geeft, geeft dubbel! En als
een 19-jarige smid uit Warmenhuizen, wiens
verwaarloozing der verkeersregels de oor-
zaak was, dat hij in den avond van 1 Nov.
tusschen Groet en Schoorl tegen een andere
wielrijder opreed, dit ook had begrepen, dan
had hij niet behoeven terecht te staan. Maar
hij weigerde dien avond de eventueele schade
aan het rijwiel van den benadeelde toege-
bracht, en door hem gesteld op f 1.50, te
voldoen.
Zulks met het minder aangename gevolg,
hi' *"o i 7
niet behoorlijk rechts rijden op een rijwiel tot
f 3 boete of 3 dagen hechtenis, plus f 10
schadevergoeding aan de»benadeelde partij!
MCDERNE SLAGERS M'SeRE.
De gouden tijd, dat de slagers naar harte-
lust met hun worstfabricage London prutsen,
behoort voor goed tot het verledene. We
hebben nu een keuringsdienst, die op alles
let en waakzaam is als de mierenleeuw,
waarvan we dezer dagen in een onzer bios-
cooptheaters zulk een interessante en leer-
zame film mochten aanschouwen. En van
deze onafgebroken activiteit was een slager
te Alkmaar het slaehtolfer, daar hij metworst
in consumptie bracht, die op de eerste plaats
pn-i f.jj - --'bare k'-u"sbf bevatte cn ten
tweede 7,2 procent zetmeel bevatte, terwijl
slechts 4 procent voor metworst is toege-
staan.
Onze slager had nog wel het een en ander
in te brengen. Onder anderen tegen het pro-
ccs-verbaal van den keurmeester, die had ge-
relateerd, dat verdachte hem had opgegeven,
dat hij in de worst bevroren vleesch had ge-
bruikt. Dit was geheel onjuist. Verdachte
verkoopt en gebruikt geen bevroren vleesch
Hij mag dit trouwens niet doen, daar hij
Hollandsch versch rundvleesch verkoopt.
Wat betreft het percentage water- en zet
meel, maar hij meende, dat 7 pond aardap-
pelmeel gelijk was aan 4 pond zetmeel en in
dat geval zou hij geen overbading hebben
gepleegd.
Geeischt werd wegens de aanwezigheid
van meer dan 4 pCt. water- en zetmeel f 35
boete of 35 dagen hechtenis, waarop dc sla
ger werd veroordeeld tot 20 boete of 20
dagen hechtenis.
HIJ TROK AAN 'T KORTSTE EIND.
Een klein, stijfbeenig en reeds bejaard
mannetje uit Stompetoren, compareerde als
verdachte, omdat hij een ambtenaar van de
invaliditeitswet de noodige inlichtingen had
geweigerd, omtrent den naam van zijn werk-
gever en den aard en duur zijner werkzaam-
heden.
De oude heer bleek een hardnekkige oppo-
sant te zijn: As ter zoo'n kerel komt van de
arbeidswet, dan mot ik dat zeker maar ge-
looven, pruttelde hij, nou, ik wil me d'r niet
mee bemoeien.
Nou, nou, zeide de kantonrechter, als je er
zoo over denkt, vriend, dan zullen we je hier
wel eens meer zien. Dergelijke tegenstribbe-
laars stellen zich- bloot aan een vervolging en
bestraffing. Waarom wilde je nu den naam
van je werkgever niet noemen?
Dat zal ik je zeggen, repliceerdfe het man
netje, ik heb eris 'mi rentekaart opgestuurd en
die is zoek geraakt en nooit hew ik d'r meer
van hoord en nouw is main zin di'r of ge
raakt, deer nou.
De ambtenaar eischte 10 boete of 10
dagen hechtenis.
Nog wat te zeggen, informeerde de Kan
tonrechter?
't Is me veuls te veul, dat kani ik niet be-
talen, 't laikt niks.protesteerdte de kleine
man, waarop de Kantonrechter de zaak be-
eindigde door den „dien$tweigeraar" tot 8
boete of 3 dagen hechtenis te veroordeelen.
BEKEND ALS DE BONTE HOND.
Een jongmensch, een tuinder uit Castri-
cum, die terecht stond wegens ergerlijike en
gevaarlijke baldadigheid kon zich absoluut
niet in de sympathie van den Kantonrechter
verheugen. Nu, hi) had1 het er ook naar ge-
maakt! Het was een laffe streek, om in een
barren winteravond, terwijl de straten spie-
gelglad en zeer gevaarlijk waren, een dienst-
boae uit louter bald'adigheid van haar rijwiel
te werpen, waardjoor het meisje zich leelijk
bezeerde en schreiend van pijn moest worden
weggevoerd.
De lummal zette nog 'im grooten mond op,
maar hij kreeg van den Kantonrcehter van
dik hout zaagt men planken. Hij werd be-
schreven als ren lastige akelige jongen, die
allerlei kattekwaad uiNoerde en men hoopte
dat de Kantcrrechter hem tot gevangenis-
straf zou veroordeelen. Jammer genoeg kon
de Kantonrechter zulks niet doen en den on-
hebbelijken klant, die voor zeker meer had
verdiend slechts 15 boete of 15 dagen cp-
leggen. Het ware zeker te wenschen geweest
dat deze knaap vervolgd had kunnen worden
wegens mishamdeling.
^EEN NIET VOLDOEND AANGE-
TOOND ALIBI.
Een paar jongelieden uit Egmond aan
Zee, stroopers bij recidive, stonden onlangs
terecht ter zake het loopen in de duinen in
gezelschap van een hond, die door hen niet
was teruggeroepen, zooals door den jachtop-
ziener Jape was geconsfateerd en gerela-
teerd.
Een hunner beweerde ten tijde van de over-
treding zich te hebben bevonden in cafe
„Trompenberg" alwaar hij zat te wachten op
een autobus waarmede hij naar het voetbal-
veld te Schoorl zou vertrekken. De gerant, de
heer Teddy Hoppener, zou zulks kunnen ver-
klaren.
Het verhoor heden van dezen getuige en
van nog een ander persoon, 'n visscher, had
echter geen voldoend resultaat ten gunste
van den verdachte. De heer Hoppener meen
de dat hij den verdachte wel had gezien, maar
wist niet hoe laat. Hij had naar zijn mee
ning, zijn daagsche kleeren aan. Neen, zeide
verdachte, ik had mijn beste pak met een piip-
chen kraag aan en niet mijn stroopersklee-
ren
O, zei de kantonrechter, ik ken geen stroo
pers kleeren, je kunt stroopen in alle kleeren
zelfs zonder kleerenvoegde ZEachtb. er
ondeugend bij en veroordeelde strooper no.
twee tot 30 boete of 15 dagen en de man
met het jammerlijk mislukte alibi tot 60
boete of 20 dagen.
WATT EN HALF WATT.
Een tweetal werklooze handwerklieden,
de een uit Beverwijk en de ander uit Alkmaar,
die in hun diverse lengtematen wel eenige ge-
lijkenis vertoonden met de beroemde Kino ko-
miekelingen Watt en half Watt, verschenen
als verdachten voor den Kantonrechfer om
dat zij op 26 Maart te Alkmaar zonder ver-
gunning straatmuziek hadden gemaakt. Wat
was een meester op het mondorgel en half
Watt bespeelde de banjo, 'n soort neger gi-
taar. De arme stakkers erkendien ten deele
de overtreding. Maar half Watt had niet ge-
speeld, zooals ten onrechte in het verbaal
stond. Zijn banjo was defect en ten tijde van
de overtreding was hij bezig dit instrument
te herstellen. Dat was niet gelukt, dus had hij
niet aan het concert kunnen medewerken. Hij
had dit ook op het politiebureau verklaard,
maar daar hadden ze gezegd, „Dat vertel
je dan maar aan den kantonrechter."
Deze twee muzikale ongeluksvogelsverklaar
den voorts dat zij slechts noodgedwongen
van hun muzikale talenten gebruik maakten.
Ze hadden van hun laatste centen nog wat
briefkaarten met betaald antwoord gekocht,
om de gemeentebesturen vooraf vergunning
te verzoeken, doch zonder eenig noemens-
waardig succes.
In Alkmaar wordt slechts vergunning ge-
geven, wanneer het ensemble uit minstens 4
personen bestaat. Solo's, duo's en trio's ko-
men blijkbaar in onze grootscheepsche ge-
meente niet in aanmerking. Wij beginnen met
een raondorgel-kwartet en eindigen bij Wil-
lem Mengelberg.
Wat nu deze twee musici betreft, het werd
niet noodig geoordeeld de verklaringen van
Half Watt te controleeren door het hooren
van den verbalisant. Hij werd op zijn eerlijke
gezicht vrijgesproken, terwijl den mondor-
gelist 1 boete of 1 dag hechtenis werd op-
gelegd.
Glimpen van de Riviera.
Mondaine krabbels van Tom Schilperoort.
IV.
Regertweer
Miserere Regen aan die Riviera!
Een plotseling tal van grauwe dagen, die
triestig rijzea in neyed en zelfs de ijergen vsr-
hullen achter grijze wattenplukkenDe
dalen lijken nauwe geysers, waaruit de toe-
fen stoom oprijzen, die als flarden drijven
langs de terrassen, nu nog leeg, der wijn-
gaarden, rond de nat-glinsterende olijventak-
jes, wier fijuu groen, in 'n d'uivebekje, eens tot
vredlessymbool werdDe zware hotel-
klompen lijken meer dan ooit op opglooiende
hellingen gestrande arken, zoo plomp en
dwars zitten ze er vaak op, en nu de metalen
bergwand erachter er niet is, om hun plompe
silhouetten iira den wij den schoot harer hellin
gen op te nemen, en zoo het grove eraan te
ontnemen, staan ze hoog tegen de lage grijze
zoldering van de *lucht in de nevelnatte at-
mosfeer als hokkige steennuchterheden
De tenniscourts liggen tusschen de nat-
parelende olijftakken leeg en als natte bas-
sinbodems Daarachter kronkelt het berg-
pad gelijk een beekbeddinkje Glimmert het
water er langs de rots-oneffenheden. Alles
druipt en glibbertAlles ziet er even oo-
oogelijk en kledderig uit, en't is of de regen,
de dagenlange regen, ook bezig is langzaam
maar zeker ons zonnig optimisme, onze pret-
tige beschouwingen der dingen, gelijk een
steeds meer doorregenende flamellen broek of
jurk, te verfomfaaien en te doorspiegelen
Weer zijn de batailles des fleurs, dltmaal
te Monte-Carlo, uitgesteld Er komt een
f;o-de-saison stemming! Een sauve-qui-peut
naar Parijs, London zelfs, of ook naar de Ita-
liaansche merenMaar dit laatste za!
wel weinig helpen, want al die vuile lappen-
dekens van regenwolken worden ons uit Italie
toegestuurd, komen over de Ligurische Alpen
van de Po-vlakte of van de kusten in
Italie zal't dus wellicht nog erger zijn k
Daarover gaan natuurlijk de gesprekken
Je kuinf niet al maar bridgen, noch mah-
yong spelenAl hebben velen het er al
heel ver in gebracht, en zie je de mah-yong-
kistjes vaak meedragen, als de lange, geslo-
ten, glanzend gelakte Rolls geluidloos weg-
glijdt van voor't hotel
Dies hangen we in clubfauteuils en doen
ons aan de Bar zeldzame cocktails berei-
denDie soms heel bijzondere nameri
dragen en zelfs heeft een mondaine bar te
Monte-Carlo nieuwe combinaties gemaakt,
welke Lenglen en Wikks gedoopt zijn en zelfs
Saitherwaite!Wat al de roem niet
doet!Maar ook zonder dat kan een
goede bar-mixter wel iets te voorschijn toove-
ren, dat't verhemelte streelt, en pittig aan-
doet en op deze regendagen ons schadeloos
stelt voor het hopeloos natte en afgesluierde
grijs der omgeving en waarbij vooral de
Dreadnought-cocktail, welks krachtig-wer-
kenxd geheim ik u wel ontsluieren wil. 't wint
van den Knickerbocker-cocktailDie fa-
meuse Dreadnought-cocktail bestaat uit een
derd'e kummel, een derde cognac, een derde
whisky in een goed geglaceerde beker ge-
mengd en de smaak hangt ratuurlijk af van
de kwaliteit van deze drie ingredienten. En
heel veel ervan noodig heb je nietIs 't
„dreadnought" genoeg?
Maar onze bar-man, die vroeger aan de
Sporting Club was, heeft nog andere op z'n
iijstje, minder 42-inch, doch gecompliceerder.
En we hebben deze dagen alle gelegenheid
om ze af te werken.Want iedere morgen
regent't weer, zie je de misses weer uittrek-
ken in hunne „snowboots" of op de breede
schoenen met gummiijaolen, in silk of brad-
burry-regenjassen, welke ze zoo weggeloopen
doet schijnen uit plaatjes van Sketch, en ze
zoo op elkaar doet lijken, dat je je afvraagt,
hoe ze dat in Londen uitvisschen. waar er
niet anders zijn!„Mais e'est de la con
fection," zei ten ietwat snibbig kamermeis'e,
dat natuurlijk een Fransch-Zwitsersche
was
Alles trekt dus naar de gezelligste plaat-
sen of die er voor doorgaan. En eigen-
l'ijk is niets gezelliger dan op regendagen
Monte-Carlo, dat van beide zijden, van
Nice en van den Menton-kaiint de
bezoekers ziet toestroomen, zoodat er
voor het Casino en het hotel de Paris
een onafgebroken stoet auto's rijdtOp
een regendag in't seizoen bet pleintje met de
groote palmen en de tuinen van de Avenue
des Boulingres gade te slaan van de trappen
van't Casino af, of van achter de vensters
vaim het hotel de Parisis een aanblik, die
een reisje om de halve wereld waard is
wat ook velen er voor over hebben!
Zoo ook wij, al scheiden ons daarvan
slechts enkele kilometers, trokken naar Mon
te-Carlo. Toen de Buick van onzen Holland-
schen vriend beneden ons huis te toeteren
stond in den regen, begrepen we't al: „la
tournee des grands dues"! „Merci, ga
jij maar," zei m'n vrouw, die d'r ega graag
een genoegen doet. En zoo was 't ook
„Die regen," mopperde zij, ga jij maar hier
en daar eens kijken" En zoo trokken w
eerst naar de huiselijkste gelegenheid: een
kleine bar, met een uitstekenden violist, waar
je onder't tippen aan je glas of je kop thee,
nu eens geen jazz- of saxophoon-jammer
hoort, maar ,,'n goed stukkie m-uziek", wat we
in Holland noemen 't Ding heeft 'n be-
zwaar: het is er wat klein en ik hou nu een-
maal niet van gelegenheden, waar ]e in je
stoel achteruit moet schuiven, of je achter-
buurvrouw deran-geeren, omd'at je op je tafel
het mesje van je toast verleggen wilt, of ge-
bruiken Maar wat wilt ge? Je
doet, wat je kunt!
Zoo plesten we heel langzaam over 't
glimmende asphalt langs de avenues. De
fiacretjes met de paarden in een regenjas en
een regenhoed op, de koetsiers onder listig-
lijk bevestigde donkerblauwe parapluies, die
als een soort ijstentje over den bok stonden,
spetten hun modder links en rechts van ons
Onze comfortabele brougham gleed als *'n
bark langs de gladde macadamroute
Even bij 't laden een blik op de baai van
Hercules: daar lag middenin onze Holland-
sche tweepijper de „Volendam" van de Hol
landAmerika Lijn, en de groote „liner" leek
in dit decor 'n kunstig uitgevoerd model van
zich zelve!Door de blauwgrijze, nauwe-
lijks deinende zee trok -de blanke „Nymph",
die als tender dienst deed, een wit schuim-
spoor naar de haven van Monaco, om de pas-
sagiers te landenWe trokken verder
„Das Vaterland" kon „ruhig sein"
In onze bar was t vol Natuurlijk
kregen we nauweliiks een fauteuil; de cosy-
stemming, met ranke Japansche lahtaams
boven de decoraties in fraise, paars en hava-
na der hooge betimmering met vakvulling,
omvatte ons direct bij 't binnenkomen
Dat was iets van Noordelijke intimiteit bij
den regen buiten. Rond kleine lage tafels in
fauteuils vele vTouwea, de bontraan-tels over
den rand der stoelen naar achteren gesta
gen, de glanzende schouders in't teere licht
als gepolijstBobbed hair, maar som-
migen met den kleinen krul rond de ooren,
andere a la page, weer anderen Ninon, wei
nig jongenskoppenBoven een houten
gaanderij bewerkte stijlen, in den hoek er-
onder een klein orkestje: piano, viool, cello.
Gezelschap gemengd: Engelsch, Russisch,
Hollandsch, Duitsch!
Thee en toastDan de viool: "n Ro
mance van BeethovenGeen rumoer,
aandacht; met cigarettenrook-arabesken, ver-
vloeiend in de schemering der zoldering,
waar, in de Japansche Iantaams, de electri-
sche lampjes te nuchter aandoenMaar
de viool wischt deze details uitHet is in-
tiem er is stemmingReminiscensen
aan Parijsche atelierstemmingen komen bij
me opop Zondagsche regendagen, ook
daar!We droomen in onze fauteuils,
mijmeren Beethoven is overal Beet
hoven, zelfs in een bar!.... Dan: Humo-
resk-e van Dvorakay, dat gloeitdat
spot en tintelt van geest in't onvergankelijk
rhythme, uitaemend voorgedragen; beschei-
den applaus we voelen ons thuisIs
er een zekere eenheid tusschen deze men-
schen? Is deze muziek niet een vreemde
band?De kleuren zijn harmonisch, er
blijft iets in na
„Kom", stoort m'n vriend miine mijmering
en we gaan. Treden weer naar buiten,
waar de palmen huiverig ritselefl in den zee-
bries, als weerden ze zich tegen de natte
regendruppels, en de naakte eucalyptus nab
geregende barbaren-hoofdliedenlijken in
hunne dunne dos van spitse bladeren
„What mext?" vraag ik. Twee, drie
bars passeeren we, ook dancingsHet ir
er vol Dan een derde, waar gedanst
wordt in een groot. hotel, beroemde dansers
met hunne exhibition-dansen, en waar de
rauwe jazz-band-krijsch ons in de hall al te-
gemoet komt!Bonkig rhythme, cadanz.
maar rauw en ongevoelig, als deze tijd
Een voile ruime dansvloerVeel gar
tonne'sMeiskens in zwarte tarlatan
robes, kort van onderen en kort van boven,
mouwloos, en met koppen als jongens
een enkele bloem on t corsage, zwarte kou
sen dat is mode, dames! er is iets glads
aan dergelijke jonge vrouwen, iets als van
een handschoeneen ruk aan 'n puntje
Maar't mist de charme, welke in een ande).
tijdperk van evtravagances, nu juist een eeuw
geleden, de heroi'sche tint eraan gafOnze
tijd is niet heroi'sch, ze is nuchterZoo
zijn de jongenskoppen van de ranke vrouw-
ties, die hier rondloopen, glad als collegiens...
Is't dat wat een man zoekt?Samengaan
is nucht-erheid?Ik meen van niet....
..Het kind in den man", zei Nietsche al
Kinderen zijn fantastenOp den duur
zullen die totaal gladde kopjes het niet har
den; wel de pagekoppenOmdat het
jong maakt, en vief
De exhibition-dansersJazz-muziek
felhevigHij is in rok, zij in laag
corsage, met een rokje, dat plisse lijkt, doch
slechts uit losse strooken bestaat van tweeer-
lei kleuren openvalt op het been
Het is een hoekige dans, als uitgestooten
door't rhythme, waarop mooie armen en bee-
nen uitzwaaien, soms even wiegend, maar
toch spoedig als gedreven door het jachtige
tempo, dat de bewegingen opsloot, doet den
ken aan rhythm ische acrobatiek. Het is haast
symboliekHet huidige tempo, dat geen
tijd meer laat tot dans-harmonie, maar alles
opstuwt in doll en haast en in hoekige, doch
onuitgewerkte, schetsmatige gebaren
Ik geloof: we komen daarvan terugAl
zal er iets nieuws uit voortkomenHier
demonstreert het-zich in al z'n abrupte scha-
keeringen en grillen. Stellig interessant als
tijdsuiting, sympathiek echter nietWe
trekken ons terug in onze brougham, die on
der de oleanders trouw de grillen van z'n
baas beidtII y en a vu d'autres!De
rommelige regenmiddag begint ons te we-
gen, we wenschen ze te ontvluchtenEn
in de file, welke zich langzamerhand ont-
wikkelt op den boulevard du Nord, glijden
we links om, onder het duistere groen der
palmen, en de subtropische gewassen der
tuinen, naar het hotel de Paris
Als we ervoor stoppen daalt Sambo, de
negerportier, met stralende blikken op ons
af met een geweldige parapluie, maar als hij
ziet, dat onze achterplaatsen ledig zijn en de
dames zijn thuisgebleven, verbreedt zich z'n
glimlach tot een grijns en houdt hij wijd 't
voorportier voor ons openDenkt hij, dat
we de achterplaatsen nog hopen te benut-
ten?Als hij ons de trappen op bege-
leidt, rinkelen de medailles op z'n borst als
van een schutterkoning in LimburgEn
wij volgen hem over de loopers en bevinden
ons door de glazen draaiende tochtdeur in
de hall van het hotel de Paris
RustIneens lijkt't of alle lawaai van
buiten, de claxons en't getoeter der auto's,
het trappelen van de flacres-paarden op 't
asphalt, het verwijderde bellen van de tram,
of het zware gedruisch der talrijke zware
auto-cars, die als rijdende salans de dienst
tusschen Monte-Carlo, Nice of Men-ton, Cap
d'Ail of Beaulieu waarnemen, wegzinkt in de
bijna wijdsche rust van d-ezie monumentale
hall, waar om keurige gedekte tafels bij 6Che-
merlampen van diverse zachte keluren thee
gedronken wordt door een voor die hall be-
terkkelijk klein gezelschapIn fauteuils en
bergeres in Lodewijk-stijl, rond de lumineuse
harten der lampen, is elke groep als 'n mon
daine pastelteekening; na de volte van overal
is de ruimte hier een verademingTe ster-
ker contrasteerend door de nu niet meer ge-
hoorde, maar als een levende film door-
draaiende drukte op»het Casino-plein, dat in
de verte door de groote spiegelruiten van de
voorzijde aanschouwd worden kan
Hier komt de vulgaire drukte nietIn't
teere licht van bronzen jardinieres, wier kris-
stallen bloemdecoraties tevens lampjes zijn,
die den achtergrond vormen van d-e marme-
ren hall, bezinkt't gejaag van den modernen
tijdgangGeen felle booglampen, geen
dreunende Jazzband Muziek van een be-
scheiden orkestje op 'n ietwat verhoogde ga-
lerijDikke tapijten op den mozalkvloer
dempen den stap der in zwart gekleede be-
dienden of in kuitbroeken gestoken huisdie-
naren In een breede gang, die op de
hall uitloopt en die van een museum of een
ministerie-corridor wezen kon, staan bij een
breede deur lakeienHet heeft de verzor-
ging van een zeer voornaam huis, de distinc
tie van 'n bijna ouderwetsch aandoende ordc
en welgetnamerdlieid Het aang^uam
