AAMBEIEH.
Officieele opening van het nieuws
gebouw der Openbare Leeszaal en
Boekerij en van het Stads-aichief.
In- en uitwendige, bloedende en biinde
ftambeien Wrddro gcnezen door de aambeien-
zalf van APOTHEKER BOOM. Met jeuken
l>edaart binnen enkele dagen. Verkrijgbaar in
de meesie Apotheken en Drogistwinkels
a 90 ct per potje.
voor, om per adres zich te wenden tot de In-
spectie der Posterijen, tot meerdere openstel-
Hng van het poststation te Groet, terwijl de
heer Dninmeijer de aandacht vestigde op het
lichten der brievenbus te Kamp. Dit ge
schiedt eenmaal daags, zoodat de brieven er
soms bijna 24 uur in kunnen liggen. Voor
beide vragen zal het bestuur activiteit be-
toonen.
De heer Kos kreeg toezegging dat op de
volgende vergadtering ails punt van bespre-
king op de agenda zal staan: „boete bij ver-
gaderingverzu im".
Hierna werd nog van gedachten gewisseld
over de vraag hoe Wet informatie- of aan-
vrage-bureau het beste kan werken, waarna
sluiting volgde.
UIT HE I LOO.
Dinsdagavond hield de Neutral^ Coop.
Boerenleenbank haar jaarvergadering in cafe
Helder, onder voorzitterschap van den heer
M. Mulder. Bij de opening herdacht deze in
gevcelvolle woorden het overleden Bestuurslid
wijlen den heer Blokker.
Spr. feliciteerde dan kassier, den heer G.
Vrijburg met zijn herstel.
Dank werd gebracht aan den heer J. Akker-
man, die dadelijk bereid was om den kassier
b'jdens diens ziekte te vervangen.
Ook bracht spreker dank voor de groote
blijken van belangstelling tijdens zijn ziekte
ondervonden en uitte woorden van dank aan
het adres van hen, die hem tijdens zijn ziekte
behulpzaam waren geweest.
Daarna behandeling rekening en balans
De rekening sloot met c-en bedra- van
245978.05% aan inlomsten en uit^aven
De balans droeg als eindcijfer 120914 18i£
Beide stukken werden zonder op of aanmer-
king gcedgekeurd.
Daarna bracht dc heer G. Vrijburg het
jaarverslag uit.
Spr. bracht eerst een woord van dank aan
den voorzitter voor den gemoedelijken en
hartelijken toon, waarin hij hem had toege-
sproken, voor de vele blijken van belangstel
ling tijdens zijn ziekte en nadien was spr. ge
troffen en betuigde zijn inhigen dank.
Wat het jaarverslag betreft dit stemt tot te-
vredenheid. De Raad van Toezicht vergader
de 7 maal en't bestuur 15 maal. De rente van
spaargclden is vastgesteld op 3 3/4 pet. voor
kcrten termijn en 4 pet. voor een jaar vast.
De rente voor voorschotten op 5% pet. Bij
de jaarcontrole van dc Centrale Bank werd
alles in de beste *rde bevonden, reden waar-
om de heer J. Akkerman, die den kassier tij
dens zijn ziekte geheel belangloos en met
accuratesse had vervangen, werd bedankt
Het bedrag van spaargelden ging met
28000 vooruit.
Herkozen werd als lid van het bestuur de
heer M. Mulder en als lid van dtn Raad van
Toezicht devheer D. Eilerts de Haan.
In de vacature-K Blokker werd gekozen de
heer f>. de Jager Jr., vervangend lid van het
bestuur.
Alvorens tot stemming over te gaan voor
een plaatsvervangend lid van het bestuur
deelde de voorzitter mede, dat dit niet noodig
is, doch het bestuur oordeelde het gewenschi
er een te hebben en omreden de heer S. de
Jong ook heeft bedankt werd een voorstel in
dezen geest gedaan.
Door het bestuur werd candidaat" gesteld
de heer K. Buis door de vergadering J. Oost-
wouder. Na twee stemmingen werd gekozen
de heer Muis, die de benoeming aanvaardde.
Bij „Mededeelingen" zci de voorzitter, dat
de kassier deze week zijn werkzaamheden za
hervatten.
Aan het bestuur van de Ned. Herv. Kerk
zal een verzoek gericht worden om de consis
torie-kamer tc mogen gebruiken.
(fat hij te Alkmaar of elders zich heeft toege-
eigend eenige bedtagen, toebehoorende aan
de getuigen Polak en Schalkwijk, welke be
dragen door hem waren gei'nd en niet afge-
dragen.
De heer Wiggers, gehoord ails getuige, zei-
dte, dat hij een onderzoek ingesteld heeft en
bracht daarover een rapport uit, waarin als
conclusie was gesteld, dat geen termen zijn
gevonden voor eene voorwaardelijke veroor-
dleeling.
De off icier achtte het wenschelijk alsnog
de getuigen te hooren en de zaak aan te hou-
den, zoo de rechtbank zich daaxmede niet
kon vereenigen. een gevangenisstraf voor den
tijd van 3 maanden.
De verdere behandeling werd alsnu gesteld
op heden over 14 dagen, dies morgens te 10
ure.
Hierna sluiting der zitting.
VOOR DEN POLITIEREGHTER.
Zitting van 26 April
LANDLOOPERIJ.
De 29-jarige A. S., los werkmam, de eerste
verdachte die heden werd voorgeleid, bevond
zich in voorarrest en stond terecht ter zake
dat hij te Alkmaar in Maart j.l. zonder mid-
del en van bestaan had rondigezworven.
Nadat de reclasseeringsambtenaar was ge
hoord, werd deze zaak alsnog tot 10 Mei aan-
gehouden.
WEDERSPANNIGHEID.
De 28-jarige kustwachter Jan R. te Helder
is veroordeeld tot 2 maanden gevangenis
straf wegens wederspannigheid, gepleegd in
dlen nacht van 1 op 2 Februari tegen den
agent van politie Tiesen. Hij is van dit von-
nis, bij verstek gewezen, in verzet gekomen.
H
Oppcsant
!ij heeft zic
Rechtzaken.
ARROND1SSEMENTS-RECHTBANK
Zitting van 27 April.
MISDRIJF ART. 24Sbis WETBOEK
VAN STRAFRECHT.
De 48-jarige lompensorteerder Jan K.
stond terecht ter zake bovehaangegeven nris-
drijf, gepleegd in de maand Februari met
den 17-jarigen K. Op grond van het zedt-
kwetsende werd deze zaak met gesloten deu
ren behandeld.
Mr. van Lookeren Campagine had1 in deze
zaak op als ambtshalve toegevcegd verdedi-
•ger. Als getuige-deskundige werd gehoord
dr. Kruidbosch uit het gesticht „Duin-en
Bosch" te Bakkum, gem. Castricum.
ERNSTIGE MISHANDELING.
De 19-jarige slagersknecht de G te ALk
niaar stond terecht naar aanleid'ing van het
feit, dat hij op 2 Maart op het terrein van het
slachfhuis zijn vakgehoot, den 20-jarigen
G. Richardson, heeft gestagen, tengevolge
waarvan deze is gevallen en het sleutelbeen
brak. De mishandeide is naar het ziekenhuis
vervoerd en daar door dr. Straver behan
deld.
De getuige zeide niet vechtlustig te zijn en
geen aadleiding te hebben gegeven.
Verdachte zeide, dat R. hem een ddw heeft
gegeveh.
De getuige stelde zich zoo aan, dat de pre
sident hem op het gewicht van den eed moest
wijzen. Getuige is thuis 21/2 week verpleegd.
Dr. Straver, gehoord als getuige-deslrun-
dige, verklaarde, dat de mishandelde een
fractuur aan het linker sleutelbeen en een
vlek op zijn gelaat had, die wees op een of
ander van buiten af aangebracht geweld.
De officier releveerde, dat de verdachte
gunstig bekend staat, zoodat met een geld-
boete kan worden vo-lstaan en derhalve vroeg
het O. M. f 150 boete of 75 dagen hecht.
„Dat kan ik nietbetalen", zeide schuchter
de verdachte.
Uitspraak as. week,
j VERDU 1ST ERING.
In dee zaak was noch beklaagde G J. G.,
een voormalig belasiing-ambtenaar, nodi de
getuigen 'Polak' en Schalkwijk verschenen
Alleen was aanwezig de heer Wiggers, re-
classeeringsambtenaar.
De officier vrceg verstek voor verdachte en
acte van den niet verschijning van den getui
ge Schalkwijk.
Aaa deji verdachte was ten lasfe gelegd,
erkende die wederspannighaid.
zich hcofdzakelij'k verzet omdat de
agent weigerde toe te staan dat hij naar huis
kon gaan, omdat hij den volgenden morgen
vroeg moest varen. Verdachte voegde er bij,
dat hij, indien hij gevangenisstraf moet on-
dergaan, uit den dienst van het Rijk zal wor
den ontslagen.
Twee agenten van politie, Tiesen en Velt-
man, werden gehoord.
Uit hun veridaringen bleek, dat verdachte
in kennelijken staat verkeerde en zich zooda-
nig weerspannig toonde, dat hij door 3 agvn-
ten moest worden opgebraclit.
De verdachte is thans aangesloten bij een
gebeelonthoudersvcreeniging.
De officier toonde zich niet bereid een
voorwaardelijke straf te rvuqieeren en vor-
derde gekrachtiging van het opgelegde von-
nis: 2 maanden gevangenisstraf.
I>e politierechter achtte een nader onder
zoek alsnog gewenscht en droeg zulks op
aan den heer Wiggers, reclasseerings-ambte-
naar.
De uitspraak werd gesteld op 10 Mei.
TENUITVOERLEGGING
VOORWAARDELIJKE STRAF.
De voorwaardelijk veroordeelde Joh. v. H.
te Hoorn verscheen voor den politierechter,
opdat op hem eventueel de straf van 6 maan
den gevangenisstraf. hem voorwaardelijk op
gelegd ter zake diefstal, zal worden ten uit-
voer gelegd.
Deze zaak werd met gesloten deuren be
handeld, doch daarna werd in openbare zit
ting door den politierechter medegedeeld, dat
veroordeelde de bijzondere voorwaarden: ge
heelonthouding en cafe-verbod-, heeft ver-
waarloosd, reden waarom geen clementie
meer verleend kan worden en het vonnis ten
uitvoer zal worden gelegd1.
JONGEN IN DE SLOOT GEGOOID.
De 38-jarige bollenkweeker Dorus M. te
Egmond aan d'en Hoef stond terecht omdat
hij op Zaterdag 27 Febniari den 11-jarigen
Com. Wijker, een scholier uit Egmond aan
Zee, in een sloot heeft geworpen. Cornelis
was bij 't slootje bezig met vischjes vangen
Verdachte erkende we^ een jongen in het
water te hebben geworpen, doch het was niet
deze Cornelis Wijker. De jongen bleef echter
beweren dat verdachte hem opgepakt en in
het water heeft geworpen, toen is hij weer
uit de sloot gekropen en heeft verdachte hem
een schop tegen zijn zitvlak gegeven en met
een stok geslagen.
Verdachte heeft zoowel bij de politic als
in de instructie verschillende verklaringen af-
gelegd'. Voor de politie heeft verdachte ont-
kend, voor den rechter-commissaris heeft hij
bekend een hem onbekenden jongen in een
duinbeekje te hebben geworpen. De jongens
brachten schade aan de te veld staande
bloembollen van verd'achte.
De moeder van den jongen, mej. A. Wijk'T,
verklaarde dat haar zoontje op Zaterdag 27
Februari met een nat pak thui§ was geko
men. Hij was nat tot op het hemd en beweer
die in een sloot gegooid en- niet een stok te
zijn geslagen.
Verdachte is in 1924 wegens mishande
ling tot een kleine boete veroordeeldi.
De officier achtte hetbewijs voldoende gele-
verd en vorderde tegen verdachte een geld-
boete van 20 subs. 20 dagen hecht. Bekl
werd veroordeeld tot 25 boete of 25 dagen
hecht.
(Wordt vervolgd).
de groote opkomst, waaruit de belangstel
ling bleek voor hetgeen hun dezen middag
ter harte gaat.
Door het noemen van beiden in een adem
kwam opr. tot de uiteenzetting van bet doel,
dat bij net Gemeentobestuur heeft voorgeze
ten, om in het gebouw de beide dienstou te
huisvesten. Dit was mi. gedaan, omdat men
van meening was, dat dit beide diensten ten
goede zou komen en in het bizonder hot pu-
bliek, dat van die diensten gebruik maakt.
Spr. meendb, dat er tusschen het Archief
en de Openbare Leeszaa! wel degelijk ver-
wantschap bestaat en dat zij elkander kun
nen sfeunen, waarom het dus verstandig was
beide in een gebouw onder te brengen en het
daa-rdoor, het publiek gemakkelijk te makeu
om van de stof voor verder onderzoek, die
beide instellingen bevat, gebruik te kunnen
maken.
In de eerste plaats wenschte spr. het Be
stuur van de Openbare Leeszial geluk met
dezen dag, die voor hem een feestdag zal
zijn. De huisvesting van de Openbare Lees-
zaal is er zonder twijfel in dit gebouw be-
lamgrijk op vooruit gegaan. Wij \veten wel,
dat het bestuur van de Leeszaal behoort tot
die lichamen, die zelfs op een dag als vandaag
met tevreden zijn, maar voor ons is dit geen
reden, niet te meenen. dat het een feestdag is.
Spr. geloofd'e, dat het't Gemeentebestuur
een gehikwensch waard is. dat het Bestuur
van de Leeszaal niet geheel tevreden is. War
het anders, dan zouden onder de burgerij
stemmen kunnen opgaan, die beweerden, dat
het Gemeentebestuur te vlug met het ver-
strekken van gelden in dezen was geweest.
Nu is het bewijs daar, dat>wij rekening heb
ben gehoud-en met de vereischte zuinigheid
Ook om een andere reden verheugt spr.
zich er over dat het Bestuur niet geheel te
vreden is. Hij meent nu de gegronde hoop te
mogen koesteren, dat het Bestuur zal door-
gaa-n met energie haar taak te vervullen. Hoe
meer dit Bestuur tot stand zal weten te bren
gen, hoe aangenamer het ons zal zijn.
Wij vergeten niet, welke belamgrijke functie
het Bestuur van de Openbare Leeszaal in den
tegenwoordigen tijd heeft te vervullen.
Gij kunt er verzekerd van zijn,
Stadsnieuws.
locals wij gisteren reeds schreven, werd
gistermiddag in de Raadszaal een officieele
>ijenekomstgehouden van de opening der
Openbare Leeszaal en het Stads-archief en de
Museum-bibliotheek.
De Raadszaal was geheel met belangstel-
lenden gevuld. Onder dte aanwezigen merk-
ten wij op de echtgenoote van den Burge-
meester, de echtgenoote en zoon van wijlen
den oud-voorzitter der Openb. Leeszaal, den
heer Bruins, de raadsleden mej. Carels, Go-
vers, Veen, Van Slingerlandt en Sietsma, de
wethouders Mr. Leesberg en Ringers, wet-
houder Maas Geesteranus en den heer P. A.
de Lange, uit Heiloo, de burgemeester van
Noord- en Zuid-Schermer, den heer de Groot,
den heer Brouwer uit Enkhuizem, Ds. Baar,
Ds. Verwaa-1, Ds. Cramer, Ds. Westra,
Ds. Makkink, Mr. Zeijlemaiker, den Directeur
van Gemeentewerken, die van Plantscenen en
den oud-wethouder Cloeck.
E>e Burgemeester heette alien wel-
kom voor ht bijwonen van de plechigheid.
Spr. feliciteerde den Gemeente-archivaris. en
het Bestuur van de Openbare Leeszaal met
j zoo ver-
volgde spr., dat de Raad van Alkmaar ten
alien tijde de aanvragen, die gij zult dben,
met sympathie, als dit eenigszins mogelijk is,
zal ontvangen. Dit zit voor een belantgrijk
gedeelte in het beleid, dat het Bestuur in de
afgeloopen jaren heeft gevoerd en ook in wat
het wil geven. Wanneer het Bestuur van een
Leeszaal d'e menschen zou willen dwingen in
een bepaalde richting, dan zou dit een be-
'angrijke inperking beteekenen van het nut
van een Leeszaal, al wil spr. niet zeggen, dat
daarmede alle nut verdwenen zou zijn. Hij
kan zich een Leeszaal indenken, die een meer
beperkte functie vervult, en die toch zeer nut
tig is. Het nut van deze Leeszaal is echter
dat ze probeert, iedereen te geven, wat hij
noodig heeft en in dat opzicht is er overeen-
stemming met de taak van het Gemeentebe
stuur, waar de zucht moet voorzitten- elk
van de bewoners te geven, dat hij noodig
heeft. Spr. wil hiermee niet zeggen, dat hij
lets nieuws verkondigt. Hij bracht niets an
ders naar voren, dan een zeer oude waarheid
Om to la ten zien, hoc oud die gedachte is,
wenschte hij een aantal regels voor te lezen
uit een gedicht van wel naet den kn-apsten,
maar dan toch den meest nationalesn dichter
van Holland, Vader Cats, die, met een kleine
vanatie, eenmaal schreef:
't Is met een Boeckerij alsoo gestclt
Als met een ruym en open velt;
De koeye pluckt 'er voetsaem gras,
De beye honigh ende was;
De kikvorech vint 'er jeughdigh lis,
Den ojevaer een hagedis;
De seugh die wroet 'er woi'tels uyt,
De mensch die leest 'er heylsaem kruyt;
De spin die suyght 'er haer fenijn;
Het aes is naer de monden zijn.
Spr. concludeerde, dat ook hier de monden
zeer verschillend zijn en was van meening,
dat het Bestuur er volkomen in geslaagd was,
dit deel van zijn taak naar behooren te ver
vullen en hij vertrouwde erop, dat het daar-
mee zou doorgaan. Gaarne had dan ook het
Gemeentebestuur medegewerkt, om het bene-
dengedeelte perceel Langestraat 85 te hun-
ner beschikking te stellen.
Anders, zoo vervolgde hij, is het gesteld
met het Gemeente-archief. Dit timmert lang
niet zoo aan den weg Het is een dienst, waar
van zelfs het Gemeentebestuur weinig merkt,
maar het zou jammer zijn, als men uit de
stille wijze, waarop het zijn taak vervult, zou
willen concludeeren tot de mindere belang-
rijkheid van het archief. Spr. meent, dat een
goed archief altijd van zeer groote waarde is.
Daarin ligt verscholen de geschiedenis van
alles, wat door vorige geslachten is tot stand
gebracht. ffet zou een uiting van groote on-
dankbaarheid zijn, wanneer wij daarvoor
geen waardeering koesierden. Het was hier
zoo, dat er op dit gebied weinig werd gepres-
teerd.
Dc heer Bruinvis bracht hier verandering
in. In 1873 heeft de toenmalige 8-October-
Vereeniging den stoot gegeven tot dc oprich-
ting van ons Museum, dat dit najaar zijn
50-jarig bestaan herdacht. Door zijn tallooze
publicaties, zijn verzamelwoede, zijn zuchf
om alles bij elkander te brengen, wat op de
geschiedenis van Alkmaar be trekking heeft,
heeft de heer Bruinvis den eersten steen ge-
legd voor iets, wat in den loop der jaren een
schoon gebouw zou worden. Hij deed dit alles
bijna geheel belangeloos Hij heeft zich zelfs
laten bijstaan door eenige personen, die hij
persoonlijk daarvoor eenige vergoeding bc-
taalde. Hij heeft de verzameling bijeenge-
bracht en later door anderen laten verzorgen
Maar toch geloof ik wel, dat het noodig was,
dat er een Dresch kwam, om de zaak te bren
gen op het peil waarop deze nu staat Het
verheugt mij, te midden van U te kunnen uit-
spreken, dat de heer Dresch door't archief 'n
geheel anderen wind heeft laten blazen, in dc
eerste plaats door de waarde van het archief
te verhoogen, door een behoorlijke inventan-
satie te maken. In de korte jaren, dat hij hier
is, heeft hij reeds het tfc-eede boekwerk over de
inventarisatie het licht doen zien. Ook door
het mrichten van partieele tentoonstellingen
heeft hij de verzameling van de gemeente na
der tot het publiek gebracht en dit is iets wat
het Gemeentebestuur met groote voldoening
heeft gezien.
Het is dan ook een voldoening, dat wij hem
zooveel betere bureauruimte hebben kunnen
geven, waardoor hii tevens het Museum kan
vergrooten,
Dank bracht spr hierna aan den Directeur
van Gemeentewerken en diens dienst, die mo
gelijk gemaakt heeft, dat het gebouw thans
kan worden opgeleverd, in de eerste plaats
aan de Openbare Leeszaal en in de tweede
aan het Archief, hetgeen spr bij dezen deed
aan den Voorzitter, Mr. de Lange cn den
heer Dresch.
Applaus!
Hierna was het woord aan Mr. A. P. H.
dc Lange en den heer Dresch, wicr speechcn
wij gister reeds plaatsten
Van de rede van Mr. A. P. H. de Lange,
die hier en daar, in het vuur van zijn rede,
wel eens even afweek van de ons gister reeds
daarover verstrekte copie, maar deze toch in
hoofdlijnen gevolgd heeft, vennelden wij nog
het bizonder woord van clank door hem ge
bracht aan dc schilders Verbeeck en Huis-
mans, die gratis schilderijen voor de Leeszaal
in bruikleen hadden afgestaan.
Na het uonddienen van ververschingen
werden de Openbare Leeszaal en het Archief
onder leiding van het Bestuur en den heer
Dresch bezichtigd.
Wij konden constateeren, dat door Gemeen
tewerken het gebouw zonder dc inwendige
schoonheid crvan te schaden, op uitnemende
wijze voor de beide diensten is ingericht. De
tuin is door den Directeur van Plantscenen in
en lusthof herschapen.
Het benedenlokaal aan de Langestraat
rechts is bestemd tot kamer voor de bibliothe-
caresse en bestuurskamer, ter wij 1 in overwe-
ging is om ook aap kinderen in deze kamer
twee middagen in de week gelegenheid te ge
ven tot lezen.
De groote kamer links, een zaaltje van 1C
bij 5% M., is voor Leeszaal ingericht Aan
de straatzijde is een fiinke tafel geplaatst
voor de couranten, waarop de dag- en week
bladen van allerlei richting, zooals Stan-
daard, de Tribune, de Maasbode, de Rotter-
dammer enz broederlijk .naast elkander lig
gen.
In dit lokaal is tevens een tafel geplaatst
voor de aanwinsten, waarop alle nieuwe wer
ken gedurende een maand ter inzage liggen.
Daarna worden deze werken ook in de Bi-
bliotheek opgenomen en voor het uitleenen be
stemd.
Voorts is er ook geplaatst een lees- en
schrijftafel tegenover een tijdschriftenkast, die
een groote verscheidenlieid bevat.
De achterzaal is bestemd voor studiezaal,
waarin de verschillende naslagwerken
zijn opgesteld. Iedere kast geeft op duidelijke
wijze aan de rubriek, waartoe de daarin ge-
plaatste boeken behooren. Ook is in deze zaal
de kaart-catalogus geplaatst, terwijl het Bu
reau voor het toezicht een plaatsje heeft ge
vonden tusschen beide lokalen in.
In de achterzaal hangt een groot portret
van den Oud-Voorzitter, wijlen den heer
Bruins
De vloeren zijn bedekt met geluiddempend
kurklinoleum, terwijl de verlichting geschiedt
door heliumlarapen, die indirect licht ver-
spreiden, waarbij Het geven van schaduwen is
uitgeslo-ten. In het lokaal achter rechts is de
bibliotheek opgeslagen. Door twee loketten
heeft daar de uitdeeling plaats van de boeken.
die het publiek in een aan de loketten gren-
zend vertrek in ontvangst kan nemen.
Op de binnenplaats bevindt zich een mooie
gelegenheid voor het stallen van rijwielen, die
men vanaf de Breedstraat kan bereiken. Hier
is ook de ingang voor het uitleenen van de
boeken. De mooie marmeren gang is voor een
deel bedekt met £eri kokoslooper van 1.20 M.
breed, terwijl in de gang losse standaarden
zijn geplaatst voor het ophangen van klee
dingstukken.
Het zeer mooie trappenhuis voert allereerst
naar een keurige kamer voor den archivaris,
welke kamer grenst aan een lees- en studie
zaal, waarin een portret hangt van den oud-
archivaris Bruinvis. Ook hier is een kaart
katalogus aanwezig.
In een ander lokaal is de prentenverzame-
ling van geheel Noorderkwartier onderge-
bracht. Voorts is er nog een wachtkamer en
een kamer voor den adjunct-archivaris
De Leeszaal beneden is tijdelijk versierd
met een vijftal doeken van den schilder Ver
beeck, uk Bergen, waaronder het bekende
doek: Afscheid van het Vrijgezellenleven, dat
ook hing bij de opening van de Rustende Ja
ger en bij de bezoekers van de zomertentoon-
stellingen van den heer Verbeeck welbekend is
Dit kan ook gezegd worden van zijn „Land-
schap bij Maanlicht en „Koeien bij plasse"
Tot het in gebruik nemen van de Leeszaal
op Maandag a.s. blijven deze schilderijen
daar hangen.
Van den jongen kunstenaar Van Henge-
aar, een Hollander, die thans in Londen
werkt, hangt er een fijne symbolische teeke-
ning, die in bruikleen is afgestaan door de
::amilie Visser.
De schilder Huismans stond in bruikleen
af een groot doek, een gezicht op een Hol-
landsch? boerderij met binnenplaats. Dit
schilderij, modem van opvatting, is prettig
van kleuren. In de kamer van de bibliotheca
resse hangt voorts nog een stilleven, een ge-
partement van marine op het oogenblik geor-
ganiseerd op een wijze, die, wat eenvoud en
rendement betreft, voor belangrijke verbete-
ring vatbaar is. Dit werk moet daarom, z.i.,
het eerst gedaan worden, want wil men sa-
menvoeging, dan dient men het object, dat bij
het departement van oorlog gevoegd zal wor
den, in zijn eenvoudigste gedaante tc zien, ter
voorkoming dat men ten onrechte op het cre-
diet van de oamenvoeging besparingen zou
schnjven, die voortgevloeid zijn uit de reor-
ganisatie. Mede om het object in zijn juisten
vonn te zien, dient men te weten, hoe het be-
lieer der marine invloed zal ondc-rgaan van
de splitsingsplannen, als men deze wil uit-
voeren, zoodat de visie op die plannen ver o-e-
noeg gevorderd moet zijn, om den omvang
van het aan het departement van marine ver-
blijvend beheer te kunnen aangeven.
De heer van Royen lichfte dit nader toe.
De voordeelen, betoogde hij, van de samen-
voeging zijn gedeeltelijk niet in cijfers uit te
drukken Als zoodanig geldt bijv. het in een
hand brengen van de landsverdediging. Ook
de uadeelen zijn gedeeltelijk onbecijferbaar,
zooals het minder goed verzekerd zijn van
een deskundig beheer. Dit mag echter geen
reden zijn om de wel in cijfers waardeerbare
gevolgen der samenvoeging niet met de groot-
ste nauwkeurigheid te bestudeeren. De daar-
door te vinden mog:elijke bezuinigingen zul-
len toch cen belangrijke factor in de beslis-
sing zijn. De samenvoeging van verschillende
diensten als luchtvaart, aanschaffing van ge-
schut en munitie, intendance, contabiliteit
e.a. leent zich uitstekend voor een rentabili-
teifsrekening.
Na deze voorbereiding is men dan, volgens
den heer van Royen, in staat, met een over-
zichtelijk /oorstel, rijp voor zakelijke bespre-
king in de Kamer te komeii.
I let is duidelijk dat deze opze' absoluut
onvereenigbaar is met de behandeling op kor-
ten termijn van het in de Kamer aanhangge
wetsontwerp-Pop van 1920, dat in zijn toe
lichting geen enkel zakelijk gegeven bevat en
uitgaat van.een niet gereorganiseerd departe
ment van marine.
Aldus de oud-minister, die hier nog aan
toevoegde, dat zijne bezwaren tegen een over-
ijlde samenvoeging nog vergroot waren door
het inzicht, gedurende zijn beheer van het de
partement van marine verkregen, dat het
onjuist is de belangen van de marine toe te
vertrouwen aan een niet deskundige. Dit tech-
nisch departement toch ischt een marine-des-
kundige als hoofd, terwijl de dubbele taak
van twee ministeries te beheeren in moeil'jke
omstandigheden van reorganisatie op den
duur te zwaar schijnt yoor een man.
Een overijlde samenvoeging onder een be
heer als thans bestaat, zou dus wel onder de
denkbaar ongunstigste omstandigheden ge-
schieden en Set ergste doen vreezen voor de
gevolgen.
De verantwoordelijkheid hiervoor heeft
prof. Van Royen gemeend, niet op zich te kun
nen nemen. Vandaar zijn verzoek, van zijn
taak te worden ontheveh.
Het vraagstuk van de splitsing der marine
lichtte ten slotte da h^er Van Royen ons nog
nader toe. Ik deel, zei hij, geheel de meening
door u ten aanzien van een onverdeelde staats
marine voor kcrten tijd in uw blad verkon-
digd, maar bovendien acht ik een splitsing
ontuitvoerbaar om technische redenen.
Het modeme oorlogschip is een zoodanig
samengetseld tech.iisch geheel, cat men in
lange jaren in Indie nog niet geoutileerd zal
zijn voor den bouw of groote reparaties, men
denke bijvoorbeeld aan turbines. Men kan dus
een nauw verband met Nederland niet missen,
hetgeen niet anders gevonden kan worden
dan door samenwerking met het departement
van marine, vooreerst omdat men geen tweede
departement van marine aan het departement
van kolonien kan stichten, en vervolgens, om
dat opleiding, voorschriften, bevordering e.d.
toch door het dep. van marine moeten worden
beheerd, aangezien zooals reeds gebleken is,
volledige splitsing van personeel onmogelijk
is. De verbinding, die de splitsing beoogde te
Verbreken, moet dus toch in stand gehouden
worden, zij wordt alleen moeilijker gemaakt
door haar over het Departement van Kolonien
te leiden.
VECHTPARTIJ.
Dinsdagavond kreeg mejuffrouw H. W..
die bij juffrouw S. in de Baan te Rotterdam
op kamers woont, bezoek van een derde
juffrouw Deze derde juffrouw viel niet in
den smaak bij de hospita, die haar misnoegen
over dit bezoek z6o duidelijk deed blijken, dat
er weldra twist ontstond die spocdig in een
vechtpartij overging. Er werden nog al wat
klappen uitgedeeld en tenslotte liep juffrouw
w/ de deur uit. Voor zij evenwel onder aan
schenk van een leerlinge van den heer Huis
mans, Mej de Lange. Ook de heer De Lange
zelf heeft uit eigen werkstukken een zeer
iraai schilderij afgestaan.
Voor belangstellenden is de Leeszaal tot
Maandag gratis te bezichtigen. Wij vertrou
wen erop, dat velen hiervan een dankbaar
gebruik zullen maken.
Clemenfd nieuws.
DE WJSSELING AAN OORLOG.
Naar aanleiding van het^ antwoord, door
minister De Geer gegeven bp de vragen van
Mr. van Gijn betreffende de wisscling aan
het departement van oorlog, welk antwoord,
gelijk wij gisteren hebben uiteengezet, nog
wel eenige aanvulling behoefde, om een juist
inzicht in het gebeurde te verkrijgen, hebben
wij ons gewend to-i den afgetreden minister
van oorlog, prof. L. A. van Royen, welke be
reid was, ons de volgende nadere uiteenzet
ting te geven.
Prof, van Royen acht, deelde hij ons mede,
de samenvoeging van de cV partem en ten van
oorlog en van marine eene aangelegenheid
van bijzonder groot belang, waartoe niet dan
na nauwgezette overweging van de voor- en
nadeelen mag worden overgegaan. Geschiedt
toch die samenvoeging op losse gronden dan
loopt men de kans, dat er een chaos ontstaat,
die de ernstigste gevolgen voor onze weer-
macht met zich kan brengen.
Nu is, vervolgde de heer van Royen, het de-
W
de trap gekomen was, "had de -verbolgen
hospita haar reeds den inhoud van een em-
mer water achterna gegooid; en de emmer
volgde spocdig en tensiotte kwam de kamer-
verhuurster zelve er achteraan, want door
haar opgewonden gemoedstoestand had zij
het cvenwicht verloren en kwam zij de 38
treden hooge trap afvallen.
De echtgenoot van mejuffrouw S. heeft bij
de politie aanvankelijk aangifte gedaan, dai
juffrouw W. zijn vrouw van de trap had.ge
gooid. Het politioneel onderzoek bracht
evenwel de onhoudbaarheid van deze stel-
ling aan het licht.
Meiuflrouw S. heeft zich naar de N. R.
Crt. ineldt, onder geneeskundige behande
ling moeten atellen.
VALSCHHEID.
Dc marechaussee te Hallum heeft G. H. een
agent van de Hodandsche Grondcredietbank
cen hulpbesteller bij de posterijen aldaar.
aangehouden, die verdacht woidt van het
verkoopen van valschc loten, welke hij zelf
heeft laten drukken. In de omgeving" var
Hallufri staat dc verdachte bekend als „dc
tweede Broekliuys". Hij moet de menschen,
zelfs in Limbiirg en.Drente, waar hij een af-
zetgebiud had gevonden, hebben voorge-
spiegeld groote winst met deze loten te kun-
ner. .naken Alle mogelijke stempels e.d. zijn
in beslag genomen. Dc Hollandsche Grond
credietbank staat geheel buiten deze knooic-
rij-
BELANGSTI.I.I ING VOOR PHILIP'S
LAMPENFABRIEKEN.
Gister heeft de heer Moussa Pacha, buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd minister
van Egypte te's Gravenhage, een bezoek ge
bracht aan de N. V. Philips' Gloei'ampenJa-
bricken te Eindhoven, alwaar hij, rondgeleid
door de dircctie, de "gloeilampenfabricage in
