DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 101
Honderd afht en twintigrste Jaarsaitj?
1926.
ATbonnemcntsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden fr. per post f2.50. Rewijsn. 5 ct. Adyertentlepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsrulmte.
Brieyen franco N.Y. Boek- en Handelsdr. tJl Herms. Coster Zoon, Yoordam C9, Tel. Administr. No. 3. Redactie No. 33.
VRIJMG
30 APRIL
Uit het Parlement
Gemengd Nieuws.
Dif numtner bestaat nit 3 bladen.
Diredear: G. H. KRAK-
Hoofdredadeur Tj. N. ADEMA.
TWEEDE KAMER.
Den Haag, 29 April 1926.
Van nacht oni twee uur is de Tweede
Kamer naar huis gegaan om heden om een
uur het werk „met frisschen moed" te her-
vatten.
Ik ben er zelf niet tot het laatste bij ge-
weest, daar ik niet van nachtbraken houd,
maar een geloofwaardig collega heeft me
verzekerd, dat hij nog juist wakker genoeg
was om den tijd1 op zijn horloge te contro-
leeren.
Van sommige zijden wordt betwijfeld, of
dat nachtwerk wel zoo noodig is.
De Staatsbegrooting is afgehandeid bij
beide deelen der Volksvertegenwoordiging,
binnen het half jaar mag men de indiening
van de begrooting voor 1927 verwachten,
wat voor zin heeft het nu, is gevraagd, dat
de Tweede Kamer zieh weer in de goedge-
keurde begrooting gaat verdiepen om er alge-
meene beschouwingen over te houden? En
het ergste is, dat de Eerste Kamer dat voor-
beeld gaat navolgen en tegen 18 Mei alge-
meen« beschouwingen gaat houden over een
begrooting die dan al een half jaar heeft ge-
functioneerd. Het doet sterk denken aan het
spannen van paarden achter de kar.
Enfin, in politieke beschouwingen mag ik
niet treden, en dus zal ik volstaan met iets te
vertellen van het verloop van de vergade-
ring van gisterenavond. Maar volledig ka~i
ik niet zijn en behoef ik ook niet te wezen,
omdat inet alles van groote beteekenis of on-
gedachte nieuwheid was.
De beraadslagingen hebben uitsluitend ge-
loopen over de begrooting van Justitie en
een paar dozijn punten zijn ter sprake ge
bracht. Daar was veel ouds bij, zooals de
aandrang tot verbetering van onze huwe-
lijkswetgeving, door een aantal vrouwelijke
leden van de Kamer naar voren gebracht, en
de klacht over lijkverbranding, door een der
Katholieke leden weer geuit en we kunnen
gerust het een en ander onvermeld laten,
maar nieuw was de aanval vooral van soc.
dem. zijde geuaan op het onvoldoende toe-
zicht der regeering op „de Glindhorst", het
veelbesproke nopvoedingsgesticht. waar
jarenlang de ergste toestanden hebben ge-
heerscht zonder dat er een haan naar kraaide.
De minister, de heer mr. Donner, heeft zich
wat evasief er van afgemaakt, maar men kan
het hem niet al te euvel duiden dat hij zulks
doet, waar hij nog zoo kort aan het bewind
is.
Vermelding verdient ook de klacht van
den heer Droogleever Fortuyn over de
de bloemlezingen, welke als paddestoelen op-
rijzen fn waarmede inbreuk wordt gemaakt
op het auteursrecht van de Nederlandsche
letterkundigen zonder dat de rechter bij
machte is hen te beschermen. De minister
heeft beloofd, gelijk hij bij menig ander punt
deed, dat hij de zaak in ovbrweging of studie
zal nemen. Veel anders kon hij op dat oogen-
blik ook niet verklargn.
In verband hiermede maken we ook gewag
van den aandrang om de regeling van het
muziekauteursrecht, welke reeds eenige jaren
hangende is, eindelijk haar beslag te doen
krijgen. Door het onderling gehaspel van de
bestaande bureaux voor muziekauteursrecht
zijn de componisten vrijwel aan de heidenen
overgeleverd.
Niettegenstaande het late uur waarop men
gister was gescheiden viel. me de opkomst
der leden hedenmiddag mee. De oorzaak was
natuurlijk, dat er gestemd moest worden. Er
waren een paar amendementen op de Suri-
naamsche Begrooting ingediend, waarvan de
voorzitter wijselijk de stemming tot heden
had verschoven. Een betreffende organisatie
van de justitie in Suriname, dat vermoedelijk
niet veel mijner lezers zal interesseeren, werd
verworpen. Belangrijker is het feit dat een
amendement van den heer Schreurer betref
fende de sluitpost van de begrooting van
Suriname is aangenomen. De zaak komt hier
op neer, dat de minister van kolonien aan
Suriname uit's lands schatkist geen hooger
bijdrage mag geven dan 2,6 millioen. Maar
om nu die som niet te boven te gaan luidde
het eindcijfer van de begrooting: f 7,914.452
„te verminderen wegens nadere bezuiniging
op de gewone uitgaven met f 319,815". Dat
was verschillenden leden toch te machtig of
krenterig er: met den heer Scheurer aan
het hoofd dienden zij een voorstel in om die
laatste woorden te schrappen. De minister
verklaarde zich wel daartegen, doch hij deed
dit blijkbaar met niet genoeg overtuiging, ten
minste heden heeft de Kamer zich ermede ver-
eenigd met 34 tegen 39 stemmen. En de mi
nister heeft dat ten slott-e noga! gemoedeliik
opgenomen en medegedeeld, dat liii het met
den minister- van financieni, die in dergeliike
zaken het hoogste woord moet hebben, on
een accoordie heeft gegooid
De Kamer heeft daarna zich in hoofdzaak
bezig gehouden met een aantal conclusies en
vervo'ners ond^ mraan^'mmu'- de wets-
ontwerpen betreffende goedkeuring van de
ontwerp-verdragen van Geneve omtrent het
recht van vereeniging en vfergadering van
landarbeidcrs, den minimum leeftijd waarop
jeugdige arbeiders mogen worden toegelaten
tot het verrichten van arbeid enz., alsmede het
voorstel om aan grondeigenaars te verbie-
den bij overwegen van spoorwegen, welke
niet bewaakt worden, opgaaud geboomte of
gebouwen te hebben, welke het uitzicht be-
lemtnereu. Er is daar nog wel het eon en an
der gezegd, maar ik zal mijn lezers de Jis-
cussie moeten besparen.
Ten slotte vermeld ik nog, dat de Eerste
Kamer in een ochtendvergadering met 20
tegen 15 stemmen, zuiver rechts tegen links,
besloten heeft de Bioscoopwet op 11 Mei in
behandeling te nemen. De discussie er over
was soms nogal vermakelijk, maar de plaats-
ruimte laat niet toe, meer dan den uitslag van
het debat te vermelden.
Hedenavond weer nachtvergadering. Nu
voor algeineene beschouwingen over de be
grooting van onderwijs.
NIEUW-MALTHUS1AANSCHE BOND.
De Nieuw-Malthusiaansche Bond heeft
aan de Koningin geschreven, dat zij kennis
heeft genomen van het verslag door de heeren
E. J. KiersCh, te Amsterdam, en J. H. Goud
te's Gravenhage, uitgebracht naar aanlei-
ding van een audientie door den minister van
justitie aan hen verleend op Vrijdag 26
Maart 1926, ter informatie naar het inge-
diende verzoek om erkenning van den Nieuw-
Malthusiaanschen Bond als rechtspersoon.
Adressanten verzoeken, naar aanleiding
daSrvan u het volgende onder de aandacht te
mogen brengen:
Het mocht den minister behagen de af-
vaardiging ten zijnent te zeggen:
1. „Men zegt, dat de deskundige mede-
werksters van uw bond, nog wel eens iets an
ders doen, dan hun taak is".
2. „Als eenmaal in prindpe besloten is tot
voorkoming der zwangerschap, en die voorko
ming faalt, dan is het maar een kleine stap
over te gaan tot onderbreking van zwanger
schap."
3. „Een van de bezwaren Is, dat van de
Koninklijke goedkeuring misbruik kan wor
den gemaakt; men zou het kunnen doen voor-
komen, alsof H. M. de Koningin persoonlijk
met dat doel en streven van den Bond instem-
de." Later meende Zijne Excellentie daaraan
nog te moeten toevoegen: „en daarom zal
door u die Kon. goedkeuring ook wel zoo op
prijs worden gesteld."
4. „Waar mijn voorgangers deze zaak
twee en een half jaar hebben laten liggen,
zult u toch zeker niet van mij vergen, dat door
mij thans zeer spoedig een besluit zal worden
gen,omen."
5. „Och, wat heeft u eigenlijk aan die
rechtspersoonlijkheid. Het is waar, u zou dan
iemand (die zich bescheiden of iets van den
Bond toeeigent) kunnen laten vervolgen,
maar met onwillige honden is het slecht
hazen vangen."
6. „Bovendien is er nog een principieele
kant aan de zaak, ook voor mij."
Naar aanleiding van deze ministerieele be
zwaren diene het volgende:
Het onder sub 1 genoemde bezwaar geeft
te kennen, dat de door den Bond aan de des
kundige medewerksters" opgedragen taak
geen bezwaren ontmoet;
Adressanten achten het overbodig te ver-
klaren, dat als 'n der medewerksters zou han-
delen in strijd met art. 2 sub B of eenig an
der artikel uit de Bondsstatuten of regleinen-
ten op hen direct van tcepassirig wordt ge
bracht art. 12 sub B., C. en E.
Het onder sub 2 genoemde kan nimmer gel-
den voor den Nieuw-Malthusiaansehen Bond,
daar deze bond in tegenstelling met de
wel Koninklijk goedgekeurde N. V. Sani-
tas uitsluitend het sociale belang van het
vraagstuk bevordert. In de allereerste plaats
wordt kennis verstrekt. Bovendien bereikt de
Bond met die kennis duizenden, die tot voor
de kennismaklng met de Bondbeginselen,
door den ncod gedrongen zonder sexuee'e
onthouding en zonder voorkoming van con-
ceptie toch gezinsuitbreiding wisten te voor-
komtn. Dezg menschen zijn de door den
Bond gevoerde propaganda zeer veel dank
schuldig.
Wat Betreft het onder sub 5 gcncemde be
zwaar, zouden wij Z. Exc. den minister van
justitie in overweging willen geven dit terug
te nemen, aangezien hierbij de persoon van
Hare Majesteit in dispuut wordt gebracht en
dat nog wel in een zoo delicate kwestic als de
onderhavige. Voor zoover het adressanten be
treft, vooral met.hot oog op de toevoeging des
ministers, hebben zij nog nimmer blijk gege-
ven, dat andere bedoelingen aan hen konden
worden tcegesclireven, dan door hen medege
deeld in het bij het exefnplaar der Statutea
bijgevoegde request d.d. October 1923.
Wat betreft het onder sub 4 aangevoerde,
meen'en adressanten'met Z. Exc. van meening
te moeten verscliillen.
Huns inziens kan na verloop van 2\-, jaar
door de departementsambtenaren de zaak
wel voldcende zijn voorbereid, zoodar een be-
slissing binnen korten tijd wel zal kunnen
worden genomen.
Het onder sub 5 genoemde zou niet alleeu
Gp den Nieuw-Malthusiaanschen Bond van
tcepassing kunnen worden geacht, doch op
alle organisaties, die de Kon. goedkeuring
verzoeken. Wij zien daarin g^en aanleiding
ons verzoek in te trekken; allerminst echter
een aanleiding voor H. M. om in den vervol-
ge geen rechtspersoonlijkheid meer te verlee-
nen.
Het onder sub 6 genoemde geeft adressan
ten de overtuiging, dat van den minister per-
sconlijk geen medewerking in deze is te ver
wachten. Het schijnt ia de bedoe^ing van
Zijne Exc. te liggen, dat alleen aan die orga
nisaties rechtspersoonlijkheid vvorde verleend,
die niet in strijd zijn met'do per&Oonlijke prin-
C'pieele opvatriogen des ministers.
Adressanten wenschen aan dezen schijn
vooralsuog geeir waarde toe te kennen en ver
zoeken de statuten wel te willen goedkeuren
en de vereeniging daardoor te erkennen, en
nemen dc vrijheid op spoedige afdoening aan
te dringen.
DE GEWESTELIJKE U1TBREIDINGS-
PLANNEN.
Gistermiddag heeft in het gebouw van het
departement van arbeid, handel en nijverheiJ
de installatie plaats gehad van de bij ge-
meenschappeliike beschikking van de minis
ters van arbeid, handel en nijverheid, van
binnenlandsche zaken en landbouw en van
waterstaat ingestelde Commissie voor de be-
studeering van het vraagstuk van gewestelij-
ke u itbreid ingspl annen, en tot het adviseeren
van maatregelen, die zouden zijn te nemen
om vaststelling en uitvoering van zoodanige
plannen ite bevorderen.
De minister van arbeid, handel en nijver
heid hield daarbij een rede.
Deze rede werd door den voorzitter der
commissie, mr. L. N. Roodenburg, lid van
den Gezondheidsraad te 's Gravenhage be-
antwoord.
EEN MERKWAARDIGE VONDST.
In 1303 is te Zwolle gesticht het gasthuis
„de Heilige Geest der Vertroosting". De be-
doeling was aan arme vreemdelingen onder-
dak te verschaffeoi Dergelijke gestichten ver-
rezen naar het Hbl. meldt in d>en tijd in ver-
schillende plaatsen. Merkwaardig was dat al
die gestichten volgens een model, volgens
een stijl zijn gebouwd. Het EL Geest-gasthuis
te Lubeck is het eenige dat nog geheel intact
is bewaard gebleven. De kapel stond aan den
grooten Hesseweg, de tegenwoordige Diezer-
straat, terwijl daar aansloot het z.g. Lange
Huis, met tal van kamertjes, dat uitkwam
aan de vroegere vischmarkt. In 1660 werd
het gesticht omgedoopt in ,^>innengasthuis"
en uitsluitend bestemd voor de huisvesting
van ouden van dagen, Na de hervorming
werd de kapel afgebroken, doch het z.g Lan
ge Huis, een monumentaal, gotisch gebouw,
bleef tot heden gespaard. In 1924 werd het
binnengasthuis verplaatst en kwam het groo
te gebouw leeg. Thans is een aanvang ge
maakt om het te verbouwen tot autogarage
Bij het graafwerk nu zijn voor den dag geko-
men oude, zware gewelven, die dwars onder
liet gebouw cloorloopen. Het zijn cirkelvormi-
ge bogen, met een doorsnede van 4 a 5 meter,
zoodat een paard met wagen er gemakkelijk
onder door zouden kunnen gaan. Ofschoon
nog niet met zekerheid te zeggen is waarme
de men hier te doen heeft, vermoedt de rijks-
archivaris, de heer Schoengen, uit het feit dat
geen vloer gevonden is, dat men hier te doen
heeft met een ouden waterweg.
ERGERLIJKE VERWAARLOOZING
VAN EEN PAARD.
Voor de Rechtbank te Arnhem stond naar
de Telg. meldt, Dinsdag terecht de 65-jarige
laudbouwer G. H. M. uit Zelhem, die in Fe-
bruari zijn paard opzettelijk had verwaar-
loosd en het noodige voedsel onthouden.
Get. jM., wachtmeester der Kon. Mare-
cliaussee te Doetinchem had zich op last van
zijn brigade-commandant naar het paard be-
geven. Op den weg trof hij verdachte met het
dier dat voor een kar gespannen was, aan.
Het zat geheel onder aik vuil, terwijl de etter
uit een rugwonde liep. Get. had het paard la
ten uitspannen.
Daarna had verd. het naar de „stal" ge
bracht, welke verblijfplaats een overdekte
mestvaalt bleek te zijn. Den volgenden dag
liep het dier te grazen in een weiland waar,
dat het midden in den winter was, natuurlijk
geen gras aanwezig was. Weer op „stal" ge-
zet, kreeg het beschimmeld iiooi te eten. Feite-
lijk was het nog geen liooi, zeide get., doch
een hoop vuilnis.
Verd. legde hierna aan de Rechtbank over
een afschri'ft van een rekening, volgens welke
hij iedere maand 1 mud haver zou hebben ge-
kocht
Off. v. JuSt.Maar heb je't hem gegeven?
Verd.: Ik heb getuigen dat ik het goed gc-
voerd heb.
Pres.: Ik zou maar geen getuigen meene-
men als ik jou was, want het paard is de beste
getuige!
Get. F. S. landbouwer te Zelhem, bij wien
het paard op de mestvaalt stalling had, ver
klaarde cveneens dat deze plaats voor stal
ling niet geschikt was cn hetpaard onvol
doende te eten kreeg.
Pres.: Voor lioeveel was het verzekerd?
Verd.: Voor 350!
Rechter mr. Boeles wees verd er nog op
dat hij gezegd had, dat hij de haver bij de
Cooperatie haalde. Bij informatie was echter
gebleken dat hij daar nimmer haver gehaald
had.
De Officier van Justitie, het gebeurde na-
gaande, wees er op, dat dit een der ergste ge-
vallen is welke de politie ooit ter hand heeft
gehad. Ondervoed en verwaarloosd stond het
op een anderman- mesvaalt ter stalling. Het
weinige voer dat het kreeg, was nog slecht.
Wanneer verd. veroordeeld wordt tot een
geldboete dan komt dit ..eer op de vrouw en
dc kinderen van den verdachte. Spr. eischte
derhalve vier maanden gevangenisstraf met
verbeurdverklaring van het in beslag geno
men paard. Uitspraak over S dagen.
EEN STANDBEELD VAN WILLEM
VAN ORANJE IN AMERIKA.
Een Reufcr-bericht uit New Brunswick in
den sfaat N. Jersey hotidt in, dat het bestuur
van Rutgers College het geschenk aanvaard-
de, aangeboden door de Holland Society of
America, van een bronzen standbeeld van
Willem van Oranje. Het standbeeld is een du-
plicaat van Royer's standbeeld op het Plein,
te's Gravenhage. Toon Dupuis nam het oor-
spronkelijk model, dat te Delft wordt be
waard, als voorbeeld voor de kopie, welke
mocht worden vervaardigd krachtens de toe-
stemming, die de Holland Society daartoe
verkreeg van de overheid in Nederland. Na-
dat het beeld was gegoten werd Dupuis' ont-
werp vernietigd teneinde te voorkomen, dat er
duplicaten naar zouden worden gemaakt.
Het meer dan twaalf voet hooge beeld zal
den 12den Juni op zijn voetstuk v/orden ge-
plaatst.
Rutgers College werd uitverkoren, omdat
het't meest passend leek het standbeeld een
plaats te geven op het terrein van de onder-
wijsinstelling, die is gesticht door Nederlan-
ders. Dit geschiedde in 1766.
Rutgers College is een landbouw- en tech-
nische school, die een paar duizend leerlin-
gen telt.
EEN FRANS HALS?
Dr. C. Hofstede de Groot deelt aan de N.
R. Courant mede:
Nadat ik ongeveer een jaar lang aan iede-
ren belangstellende, die zich aanmeldde, ge-
legenheid heb gegeven, den lachenden man,
bekend' uit het proces Fred. Muller contra de
Haas, in den toestand, waarin hij hij de te-
rugneming door laatstgenoemden heer ver-
keerde en van de zegels der heeren deskundi-
gen voorzien, te bezichtigen, is het mijn voor-
nemen binnenkcrt (denkelijk in de week voor
of na Pinksteren) tot restauratie ervan over te
gaan en wel in tegenwoordigheid van een per
soon bevoegd tot het opmaken van een behoor-
lijk proces-verbaal. Belangstellenden, die bij
de reiniging tegenwoordig wenschen te zijn,
kunnen zich in beperkten getale (d w. z. voor
zoover de ruimte het toelaat) bij mij voor toe-
lating op nader te bepalen plaats, dag en uur
aanmelden.
IS ALLES SCHIMMEL?
Er verschenen reeds berichten over
professor Tissot's ontdekking, gelijk
prof. d'Arsonval, dig hi de Fransche Acade-
mie van Wetenschappen heeft medegedeeld.
Aan een uitvoerig verslag in de Matin ont-
leenen wij thans de volgende bijzonderheden
erover.
Bij het bestudeeren van geneeswijzen van
kanker, deed prof. Tissot allerlei waarnemin-
gen waaruit bleek dat onze tegenwoordige
begrippen over de samenstelling van dier-
lijke en plantaardige organismen onjuist is en
dat deze organism?h bestaan uit een georden-
de reeks schimmels. Het bindweefsel, de
spieren, de hersenen, de zenuwen der dierei
bestaan uit schimmeldraden; wanneer een
stukje weefsel. kven, long of spier wordt
gecultiveerd of in een buis wordt bewaard,
dan treedt schimmel op De schimmel die dan
optreedt is de ,,voorvaderlijke" oerschimmel,
die zich bii de on+wdkicehn"' v^n lev wi
zens, geleideliik heeft georganiseerd om daar-
uit menschen en dieren op te bouwen. Een
plant .schimmelt" op dezelfde wijze, als men
een deel van haar weefsel kweekt".
Verder ontdekte prof. Tissot bij het waar-
nemen van bacterie-cultures, dat men ze ge
makkelijk kon omzetten en een schimmel-
vorm doen aaniTemen. Nadat hij aldus cul
tures van typheuse koorts, cholera, diptherie,
pest, tuberculose. Malta-koorts tetanus enz.
in schimmels had omgezet. en anderzijds de
oerschimmels van vele dieren had geisoleerd
en gefotografeerd, ontdekte hij het belang-
rijke feit, dat de schimmel die de typheuse
koorts opwekt dezelfde is als die welke ma'fs
opbouwt; die der Malta-koorts gelijk aan die
van de gerst, die der cholera gelijk aan die
der citrine- en phalloidc amanieten (vergif-
tige paddestoelen) enz.
De oorsprong der smetstof.
Hierdoor werd dus de oorsprong der smet
stof ontdekt; deze bronnen zijn de schimmels
die de organismen van dieren en planten vor-
men. De Virus van talrijke ziekten was nog
onbekend, doch prof. Tissot slaagde er in ze
te isoleeren en hun oorsprong te ontdekken.
Hij voijd ook dat het virus van mazelen de
schimmel van de kropsalade is, het virus van
de hondsdolheid eveneens de schimmel der
worteltjes, der pokken de aardappelschimmel,
enz
Tot nu toe was het virus van zekere ziekten
slechts onvoldoende of onvolmaakt bekend,
maar prof. Tissot kon ze cultiveeren en hun
oorsprong opsporen.
Hij vond dan ook dat de oorzaak van de
Syphilis geen spiril is, doch wel de schim
mel die de apen typeert, b.v. de macaque dat
de moeraskoorts niet veroorzaakt wordt cloor
een hematozoon maar wel door een schim
mel die de rijstschinimel is.
Kanker.
Hij slaagde er in aan te toonen dat kanker
wordt veroorzaakt door een abnormale vege-
tatie van de schimmel die het menschtlijke or-
ganisme vormt. Gezond tnenschelijk weefsel
aankweekend. kon hij den vorm daarvan
verandsren en zc omzetten in kankerachtige
elementen; in den incest gcvaarlijken vorm
van sarkoom, en deze cultures even gemakke
lijk verwijderen als gewone microbencultu-
res Deze cultvrur bevat eveneens de baterie-
elementen die met andere elementen, de smet
stof van kanker vormt, een virus verwant
aan de tuberculose.
De bacil der tuberculose werd door hem
omgezet in een schimmel en hij constateerde
dai deze schimmel identiek is met den schim
mel die het menschelijke organisme samen-
stelt.
Dat was een resultaat van groot gewicht.
want hierdoor ontstond de wetenschap dat
tuberculose zich bij den mensch spontaan
ontwikkelt, doch met dien verstande, dat be-
smetting van den eenen mensch op den ander
niet uitgesloten is. Het eerste noodige is dus
niet alleen dc besmetting te voorkomen, doch
vooral om het spontaan optreden der tuber
culose tegen te gaan.
De smetstof van kanker en de aard van
deze ziekte zijn thans bekend. De aard der
tuberculose is aangetoond; de bacil van
Koch treedt bij den mensch spontaan op en
wordt gevormd door de levende stot zelve.
De smetstoffen van alle besmettelijkc ziekten
zijn thans bekend; het zijn de schimmels die
zich in bacterie-kolonien omzetten. Het virus
van mazelen, Toodvonk, handsdolheid, kan
ker, syphilis enz. enz. is thans ontdekt. De
bronnen der smetstoffen zijn eveneens be
kend: het zijn dierlijke or plantaardige orga
nismen der schimmels die hen typeeren.
Het grootste deel der bronnen zijn in ons
dagelijksche voedsel aanwezig. Salade geeft
mazelen, aardappelei. pokken, worteltjes
roodvonk en hondsdolheid, sinaasappelen en
citroenen, Malta-koorts, tarwe en rogge
paratyphne (A.B.), gerst diphtheritie, mai's
typheuse koortsen.
De besmetting door voedingsmiddelen is
echter uiterst zeldzaam; zij zijn het gevaar-
lijkst, wanneer ze in een toestand van scliim-
meligheid en rotting verkeeren.
Van zeer groot belang is wel de ontdek
king der smetstof der cholera. Deze komt niet
uit Azie, zooals men geloofde, maar zij is in
bosch, in de maanden Juli, Augustus en Sep
tember aanwezig en de bronnen ervan zijn
twee soorten paddenstoeien, die er in zekere
jaren in overvloed optreden tweeerlei ama-
nillen. Deze paddenstoeien vergaan op den
grond, een zware regenbui is voldoende om
de smetsof naar de rivierei* te brengen, en
deze rottingsproducten zijn oorzaak dei
cholera. Het zou dus voldoende moeten zijn
deze paddenstoeien te bestrijden en het drink
water te koken.
Zoo zou men de diphtheric geheel kunner
doer/verdwijnen. door aan de kinderen geen
rogge meer ten eten te geven; en geen rogge-
stroo meer te ^ebruiken in de stallen dei -
koeien (besmetting door middel van de melk).
Men nuttige dus geen rotte of schimmelige
aardappels als men hM pokkengevaar wi'
vermijden.
Dit geldt ook voor alle andere ziekten
waartegen men zich thans beter tegen kan be-
hoeden, nu de bronnen van hun smetstof
.thans bekend zijn.
Aldus het verslag van de Parijsche Matin,
dat voor rekening van dit blad blijve.
EEN MERKWAARDIGE VONDST.
Men schrijft uit Zwolle aan de N. R. Crt.:
In 1303 is te Zwolle gesticht het gasthuis
„den Heiligen Geest der Vertroosting." De be-
doeling was, aan arme vreemdelingen onder-
dak te verschaffen. Dergelijke gestichten ver-
rezen in dien tijd in verschillende plaatsen.
Zij zijn alle volgens een model, volgens een
stijl gebouwd. Het H. Geestgasthuiste Lu
beck is het eenige dat nog geheel intact is ge
bleven.
De kapel stond aan den grooten Hesseweg,
de tegenwoordige Diezerstraat, terwijl daar
aan sloot het z.g. Lange Huis, met tal van
kamertjes, dat uitkwam aan de vroegere
vischmarkt. In 1660 werd het gesticht her-
doopt in „binnengasthuis" eu uitsluitend be-
stemd voor de huisvesting van ouden van
dagen. Na de Hervorming werd de kapel af
gebroken, doch het z.g. Lange Huis, 'n monu-,
mentaal, goticsh gebouw bleeft tot nu toe ge-
spaard. In 1924 werd het Binnengasthuia
verplaatst en kwam het groote gebouw leeg;
thans is een aanvang gemaakt om het te ver
bouwen tot autogarage.
Bij het graafwerk zijn nu voor den dag ge-
komen oude, zware gewelven, die dwars on-'
der het gebouw doorloopen. Het zijn cirkel-;
vormige bogen, met een doorsnede van 4
a 5 M.. zoodat een paard met wagen er ge
makkelijk onderdoor zou kunnen. Het is nog',
niet met zekerheid te zeggen, waar men hier
mee te doen heeft, maar de rijksarchivaris, de'
heer Schoengen, vermoedt, gezien het feit, dat
er geen vloer gevonden is, dat men hier te
doen heef met een ouden watertveg.
"MX
KORTE BERICHTEN.
Dinsdag is er brand geweest in de le-
derfabriek Noord-Brabant, te Rjjen. Het
kleed- en schaftlokaal, labaratorium, chemi-
catienmagazijn en de chroomiooierij zijn uit-
gebraud; de vacht-looierij is gewoon in be*
drijf gebleven.
Gistermiddag is dc bij beschikking va^
13 dezer door den minister van binnenland
sche zaken en landbouw ingestelde comnrissie,
welke ten doel heeft, een onderzoek in te stel-,
len aangaande de vraag, of het gewenscht is
van rijkswege steun te verleenen voor het in
snel tempo afgraven van veen tot fabrieks-
turf, ter verkrijglag van vruchtbaar land,
door den voorzitter tier commissie, den heer
C. Zaalberg, direcieur-gcneraal van den ar
beid, sreinstalleerd met een rede.
Mej. de wed. J den DulkKrul is in
haar woning aan de Korcndijkstraat te Sche-
veningen op den leeftijd van 102 jaar en 9
maanden owrleden. Zij was de oudste inge-
zet^je van Scheveuingen.
ALRMAARSGHE EOURANT.
9
