DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
des namiddags ten 3nnr geopond worden
No. 208
Honderd acht en twintigste Jaargang
1926.
Afcojraemciitsprijs bij roornitbetallng per 8 maanflen f2.-, fr. per post T2.50. Beirijsn. 5 et AdTertenttepr. 85 ofc p. regel, grootera letters naar -
Brieven franco H.V. Boet- en Handelsdr. tJi. Herns. Coster Zoon, Voordapj C9, Tel. *sn.iniPe. H#i g, Keductie
ZATEKBAG
4 SEPTEMBER.
BuifenEand
Woensdag 8 September a.s. zullen de Nieuwe Magazijnen
LANGESTRAAT 68 - NIEUWESLOOT 67
en zullen deze dan voor belangstellenden te bezicbtigen zijn.
Vanaf Ooaderdag 9 September is de verkoop
nitsluitend in bet nieuwe perceel.
N.V. Manufacturenhandei ran
J. SPRUIJT v b. M. LEIJERS.
Dit nujnmer b'esfaaf ttif 2 bladen.
Directear: G. H. KRAK.
Hoofdredacteur Tj. N. ADEMA.
DE GESPANNEN POLITIEKE
TOESTAND IN SPANJE.
In het begin dezer week kwanien onrust-
barende berichten uit Spanje, die van een
revolutie gewaagden, doch aanstonds wer-
den tegengesproken. In de telegrammen heeft
men echter kunnen lezen, dat het wel dege-
lijk een oogenblik gespannen heeft naar aan-
leiding van de ontevredenheid der artillerie-
officieren over de voorwaarden der promotie.
Uit Madrid wordt thans gemeld, dat daar
een soort van staat van beleg is afgekon-
digd. In steeds grooter getale doorkruisen
troepen de stad, en reizigers, die uit de pro-
vincie komen, vertellen niet alleen dat alle
stations en bruggen bewaakt worden, doch
dat de reizigers onderzocht worden. Nie-
mand kan per trein reizen zojider op zijn
minst te worden ondervraagd. Het is onmo-
gelijk de regeeringsgebouwen te benaderen,
behalve het departement van buitenlandsche
zaken. Tal van personen zijn gearresteerd.
Intusschen heeft Primo de Rivera aan
een medewerker van de Chicago Tribune"
verteld hoe hij zich de reorganisatie van het
parlement denkt, dat in u.tober zal worden
heropend. De politieke, economische en socia-
le organisaties zullen door politieke groepen
in het nieuwe parlement worden vertegen-
woordigd. De 1eden zouden gedurende drie
tot vijf jaar hun mandaat behouden, terwijl
het parlement drie dagen per week zou bij-
eenkomen. De functies van het parlement
zouden bestaan in een samenwerking met
den ministerraad in legislatieve aangelegen-
heden met een bevoegdheid tot nad'er onder-
zoek.
Het parlementair organisme zal, naar,
Primo verzekerde, niet naar het voorbeeld
van een bepaald land zijn samengesteld.
EUROPA EN DE AMERIKAANSCHE
SCHULD.
Francois Coty, de „directeur politique" van
de „Figaro", die reeds vroeger een serie arti
kelen aan de noodzakelijkheid van de stich
ting eener amortisatie-kas heeft gewijd, is
thans bezig met een reeks beschouwingen
over „Europa en de Amerikaansche schuld"
Nadat hij in zijn eerste artikel had betooga
dat de Franschen in een schrikkelijke fictie
leven, waarvan de regeerders zich wel bewust
zijn, doch die zij niet willen erkennen, en ge
vraagd had of men nu werkelijk gelooft
dat een stuk menschheid, zoo compact, zoo
bruisend en zoo sterk als het Duitsche, lang
genoegen zal nemen met het lot, waartoe
„vodjes" perkament het verwijzen, zegt hij in
zijn tweede artikel: Kan .men vclhouden dat
wij in staat zijn Duitschland te dwingen de
?chatting te betalen, welke in laatste instantie
door de geallieerden is vastgesteld? Indien
Duitschland weigert, zouden de geallieerden
en geassocieerden dan vereenigd zijn om de
eerbiediging der aangename verbintenissen
te verkrijgen? Coty zou gaarne bevestigend
antwoorden, maar kan het niet. Hij kan het
niet omdat het Duitschland op het goede
oogenblik niet onmogelijk is gemaakt zich
tegen de rechtmatige aanspraken der over
winnaars te verzetten. Integendeel, Engeland
en de Ver. Staten hebben niet opgehouden
ten gunste van Duitschland tusschenbeide te
komen. Elke verbetering in de aan Duitsch
land toegestane behandeling correspondeerde
precies met een verzwaring van de lasten,
welke Frankrijk zijn onderdanen moest op
leggen en van de verplichtingen, welke het
ten opzichte van zijn geallieerden en geasso
cieeraen moest aangaan.
Om aan te toonen in welk een ongunstige
positie Frankrijk verkeert, geeft Coly een
,balans" weer, onlangs door den economist
Buneau-Varilla opgesteld: Frankrijk heeft
in den oorlog 1.500.000 jonge mannen verlo-
ren; voorts de scheppingskracht van een ge-
lijk aantal zwaarverminktenzijn rijkste in-,
dustrieele departementen zijn vernietigd;
bijkans alle inkomsten zijner burgers worden
cpgeslorpt ter afdeening van een schuld van
300 milliard francs; het meet, om in het te-
kort aan arbeidskrachten te voorzien, vier
millioen buitenlandsche arbeioers gebruiken;
ten slotte heeft het't grootste gedeelte van
de inkomsten verloren uit zijn "belangen in
Rusland, Oosenrijk en Hongarije, door den
oorlog gerui'neerd. Bovendien wees Buneau-
Varilla no& op de onmogclijkheid, dat
schrijft om een einde te maken aan de'toene-
mende terreur, welke op straat op anders-
denkende voorbijgangers wordt geoefend bij
politieke demonstraties, en waarbij vaak met
boksbeugels, dolken enz. wordt gewerkt. Ver-
eenigingen, welker leden zich bij herhaling
aan dergelijke excessen te buiten gaan, moe-
ten worden ontbonden.
De communistische „Rote Fahne" vat deze
nieuwe actie van minister Severing tegen het
drijven van radicale elementen op als een uit-
lokking van botsingen tusschen politie en de-
monstreeren de arbeiders, onderdrukking van
openbare betoogingen enz. en antwoordt er
dadelijk op. Maandag zal den „tweeden
Noske" getoond worden, dat de arbeiders
aangesloten front maken tegen deze porvoca-
tie. En het parool luidt alweer: De straat op!
Zoowel van uiterst recht als uiterst links
is de actie tegen den socialistischen minister
Severing dus weer in vollen gang.
Aan den anderen kant heeft de minister de
autoriteiten matiging aanbevolen bij het op-
leggen van straffen wegens overtreding van
politieverordeningen, waarbij den laatsten
tijd wel wat fanatiek werd opgetreden. De
nationaal Congres voor de Lijkverbranding
te organiiseeren te Locarno.
Ingekomen was een verzoek van Dr.
Antonii te Algiers om in 1930 aldaar een con
gres te houdien ter gelegenheid van de ope
ning van het eerste crematorium op Afri-
kaansch gefeied.
Vender werd een resolutie aangenomen van
Prof. Aupperla, waarin nadrukkelijk wordit
vastgesteld dat de crematiebeweging een cufl-
tuurbewegsng is, waaruit iedeer politieke of
godsdienstige tendenz geweerd moet wor
den, opdat de volksmassa het principe der
lijkverbranding zal kunnen aanvaarden.
Uit de besprekingen bleek tenslotte dat de
Tijkverbrandingsbeweging in alle landen
groote vorderingen maatot.
DE ITALIANEN IN NEW YORK WORDEN
QPGEJAAGD.
Zooals in vele wereldsteden hebben vooral
ook in New York de inwoners van eenzelfde
nationaliteit de neiging om met elkaar samen
in een bepaalde wijk te huizen, en aan zoo'n
stadsdeel een eigen neutraal karakter te ge-
ven. Zoo heeft men in de wereldstad aao de
Hudson de wijk „Klein-Italie". Een groot
verschillende zijden verzekeringen dienaan-
gaande heeft gekregen en dat het verzoek met
groote aandacht en goeden wil door de mo-
gendheden in overweging zal worden geno-
men.
De onderhandelingen voor de leening wor
den te Oeneve gevoerd door de financieele
commissie van den Bond en den Bulgaar-
schen minister van financien, Moloff.
Overeengekomen werd, dat deze leening
door de Bank of England en de Federaly Re
serve Bank wordt uitgegeven. De kwestie der
controle over de leening zal als alles mee-
loopt. de volgende week afgedaaa kunnen
zijn.
In Juni, toen de Volkenbondwaad in prin
cipe toestemming gaf voor de uitgifte der lee
ning onder garantie van den Bond, eischten
Joegoslavie, Roemenie en Griekenland, de
drie buren van Bulgarije, elk een permanente
stemgerechtigde vertegenwoordigiing in de
controlecommissie. De Joegoslavische regee-
riing wendde zich nog tot de Italiaansche re-
geering om steun voor haar eisch, terwijl
Roemenie en Grieikenland een overeenkomst
verzoek te Parijs en Londen deden.
Frankrijk voor over lange jaren in staat zal
zal zijn door een economische activiteit in het
buitenland zich voldoende inkomsten te ver-
zekeren om zich van 1942 af te kwijten van
de aanzienlijke annui'teiten, welke aan de
Ver. Staten en Engeland moesten worden ge
stort.
Coty, wiens betoog neerkomt op een plei-
4ooi voor een herziening der Fransche
schuldregeliLg met Amerika en een annu-
leering van alle oorlogsschulden, zegt: In
den toestand van verval en onzekerheid,
waarin de vredesverdragen ons hebben ge-
laten, en gegeven het wankele van ons poli
tick systeem, is het ons verboden eenig
accoord of verbintenis aan te gaan, welke de
volgende grenzen te buiten gaat: wij stellen
de bedragen en de goederen, die wij van
Duitschland ontvangen, ter beschikking det
fcr. Staten, met aftrek der bedragen, riaod'ig
roor ons herstel.
TEGEN DE STRAATTERREUR.
De Pruisische minister van binnenland-
)che zaken heeft een circulaire uitgijvaar-
digd aan de verschillende autoriteiten, waar-
bjj het kjacjitige politiemaatregelen voor-
N.B. In verband met bovenstaand zullen onze magazijnen
Maandag 6, Dinsdag 7 en Woensdag 8 September,
voor den verkoop gesloten zijn.
vrgegere „straatdiscipline" moet herstel d,
zeer zeker, en daartoe moet wel eens krachtig
worden opgetreden. Maar tevens moet reke-
ning worden gehouden met de heerschende
malaise en moet de boete niet al te dwaas
worden opgedreven, doch binnen redelijke
perken gehouden worden en, zoo dit eenigs-
zins mogelijk is, geheel worden uitgescha-
keld.
GRIEKENLANDS GRONDWET.
Uit Athene wordt gemeld, dat de Griek-
sche grondwet, zooals deze is aangenomen
door de parlementaire commissie van de vier-
de nationale vergadering, is afgekondigd en
twee weken na de verkiezingen aan een nieu
we nationale vergadering zal worden voor-
gelegd.
De door Pangalos aangebrachte verande-
ringen zijn geschrapt.
INTERNATIONALE CONFERENTIE VAN
LEIDERS DER LIJKVERBRANDINGS-
BEWEG1NG.
Te Dusseklorf is een Internationale Conle-
rentie gehouden van leiders der lijibverbran-
diogsbeweging. Uit vele landen waren ver-
tegenwoordigers aanwezig, o.m. uit Duitsch
land, Zweden, OostenrijkrTsjecho-Slowakije,
Nederland, Roemenie, de Vereenigde Staten,
Denemarken etc.
Verder hadden verscheidene landen, die
niet vertegenwoordigd konden zijn, zooals
Frankrijk, Engeiand en Rusland, belangrijke
rapporten gezonden.
E)e Conferentie heeft eenige zeer belang
rijke besluiten genomen. O.m. werd een In-
teraationaal Bureau gevormd met niet meer
dan 1 vertegenwoordiger uit iedcr land. In
dit Intemationaal Bureau heeft voor Neder
land zitting rnr. Verbroek.
Een voorstel der Arbeiders Vereeniging
voor Lijkverbranding (Nederland), dat ver-
dedigd werd door den heer And. de Rosa, om
een confri'butie vast te stellen voor de func-
tionneeriing van dit bureau werd aangeno
men en naar. het bureau z-elf verwezen ter
verdere uifwerking.
Verder werd besloten in 1927 een Inters
dee) van dat kleine Italie is gelegen tusschen
de Carmine-straat, Bleecker-straat, Harcock-
straat en Mc. Dougal-straat. Het is een be-
volking van 5000 zielen; en dezen moeten nu
alien in veertien dagen tijd hun woningen
ontruimd hebben en elders een heenkomen
hebben gezocht. Zoo heeft de rechter het be-
slist. De 5000 Italianen hadden trouwens al
30 dagen geleden de reglementaire aanzeg-
ging gekregen, dat zij moesten heengaan en
het rechterlijk besluit heeft dit nu absoluut
gemaakt. De kwestie is, .dat de aangeduide
huizenblokken moeten worden gesloopt om
ruimte te verkrijgen voor de doortrekking
van de Zesde Avenue. Het is intusschen heel
eenvcudig om aan 5000 menschen aan te zeg-
gem, dat zij binnen twee weken moeten ver-
dwijnen; maar New York heeft zijn w'oning-
vraagstuk zoo goed als zoovele andere ste-
den; en waar de Italianen naar toe kunnen
cn waar zij zullen neerstrijken zijn vragen,
die nog niet zoo eenvoudig zijn te beantw'oor-
den. E)e twee weken van respijt, hun door den
rechter gelaten, behoeven zij in elk geval
geen huur te betalen.
BULGARIIE BETAALT ZIJN
VOOROORLOGSSCHULDEN.
De bijzondere correspondent van de
„Times" te Geneve verneemt, dat de Bulgaar-
sche regeering een definitieve regeling heeft
getroffen met haar crediteuren voor de rege
ling van de vooroorlogsschulden. Zij heeft
zich verplicht, om 21 jaar lang annuiteitten
tot een bklrag van 47 a 49% van het nomi-
nale totaal van de schuld te betalen. De be-
talingen zullen gebaseerd worden op den Ne-
derlandschen gulden.
De overeenkomst bevat een veiligheids-
clausule, waarbij Bulgarije gerechtigd wordt,
een herziening der voorwaarden te eischeo,
wanneer zijn financieele toestand zulks wen-
schelijk zou maken.
Tijdens de onderhandelingen over een lee
ning voor haar vluchtelingen, vroeg de Bul-
gaarsche regeering dringend om een verla-
ging van haar herstelverplichtingen. Dc
u'l imes" correspcndent verrneemt, dat zii van
Deze verzoeken zijn thans afgewezen. Het
is waarschijnlijk, dat Bulgarije's buren de ge
legenheid zal worden geboden om zitting te
nemen in de commissie, met adviseerende be-
voegdheid.
TEGEN DE POLYGAMIE IN
TURKMENISTAN.
Uit Tasjkent wordt aan de „Izwestya"
gemeld, dat de raad van volkscommissaris-
sen van Turkmenistan een wet heeft uitge-
vaardigd, volgens welke jongemannen niet
eerder dan op 18-jarigen leeftijd mogen hu-
wen; voor de meisjes geldt de 16-jarige leef
tijd. Van de afkondiging der wet af is de
pclygamie verboden. Scheidingen kunnen al
leen door een beslissing van de rechtbank
plaats vinden. De ontvoering van meisjes,
welke in Turkmenistan zede was, is thans
strafbaar gesteld.
EEN ZONDERLIJKE
ONVOLLEDIGHEID.
De „Frankf. Z." vestigt de aandacht
een zonderlinge onvolledigheid in de
juist verschenen nieuwe uitgave
Meyer's Konversationslexikon."
Op de bladziiden n.l., waarop de vlaggen
der verschillende landen staan afgebeeld, is
de vlag van het huidige Duitschland niet te
vinden, wel echter drie verschillende vlaggen
van het keizerlijke Duitschland.
EEN REKENSOMMETJE.
Een Brusselsche medewerker schrijft aan
de N. R. Crt.:
Op de lagere school hebben we in onze
jeugd alien het vraagstuk te behandelen ge
kregen van den trein, die na 1871 de Fran
sche oorlogsschatting aan Duitschland
moest overbrengen. De Belgische jeugd zal
thans op school een actueeler vrragstiik mo
gen oplossen. De oprichting van de Natio
nale Maatschappij der. Belgische Spoorwe-
gen geeft immers aanleiding tot het uitge-
ven van 20 millioen preferente aandeelen
van 500 frs. en 10 millioen gewone aandee
len van 100 frs. Nieuwsgierige menschen en
liefhebbers van statistician hebben reeds be-
reiend. dat die uitgifte eejj berg papier ver-
op
zoo
van
tegenwoordigt van ongeveer 6000 M. of iet:
hooger dan den Mont-Blanc en twintig maa
dan den Eiffeltoren. Verbijsterend wordt he
als men bedenkt, dat ieder aandeel ten min-
ste een handteekening met de pen moet dra-
gen. De twintig administrateurs krijgen dus
elk 1.500.000 handteekeningen neer te schrij-
ven. Gesteld dat zij 6 handteekeningen per
minuut zetten en 8 uur aan een stuk doon
werken, dan zal het werkje toch nog 500 da
gen in beslag nemen. De titels samen moaten
overigens een 15.000 K.G. wegen
HET VERDWIJNEND MONT- 1}
MARTRE.
Het Montmartre van vroeger, wie Parijs
kent, weet het, is ter ziele. De banale pret-
buurt heeft niets van de charmante, zij het
lichtzinnige, artistenwijk, die zij eens ge-
weest is. Wie studenten- en artistenleven
zoekt, weet wel, dat hij op den linkeroever
wezen moet. Toch heeft Montmartre ook voor
hem nog zijn bekoriog. Vele zijn nog daar
boven op de „butte" de herinneringen aan de
kunstenaars en hun figuren, die er eens ge-
woond hebben. Doch ook hiervan gaat meer
en meer verloren. Langzaam brokkelt de
poezie af, met de herinnering. Thans en
dat zal velen, die Parijs en Monmartre min-
nen, en met hen ook nog tal van liefhebbers
van litteratuur en muziek, toch wel even een
schok geven thans hebben de sloopers hun
handen geslagen aan het liefelijke huisje op
de helling van de Rue de Mont-Cenis, waar
de overlevering wil, dat Mimi Pinson ge-
woond heeft. Wel een heel teere herinnering
gaat daarmee verloren.
POLITIESCHANDAAL TE :TANGER.
Vernomen wordit, dat de „mendoefc" aan
den sultan van Marokko een voledig rap
port heeft gezonden van zijn onderzoek if
zake de nrUbruiken van de gemengde politic
te Tanger. De mendoek is verantwoordelijl
voor de bescherming en de welvaart van d<
Moorsche onderdanen te Tanger, en, naa:
gemeld wordt, zou hij veronfwoordigd zijn
over het optreden der politie, die onder cots
trole staat van de internationale administra-
tie'en van de Wetge-vende Vergadering. Be-
gemeld wordt, zou hij verontwaardigd zijn
uitoefening dezer controle belast is, voTkb-
men op de hoogte is geweest van den stand
van zaken.
ERNSTIGE TRAMBOTSING.
Te Monroe (Michigan) zijn bij een iram-
botsing acht personen gedood en 26 min of
meer ernstig gewond.
De trains, die met groote sneJheid reden,
schoven tot diriekwart van haar lengte over
elkaar. Men vreest, dat het aantal dcxxlen nog
zal stijgen.
WARME BRONNEN TE BOEDAPESTj.
Te Boedapest wordt belangwekkende proe-
ven met befrekking tot het verwarmings-
vraagstuk gedaan. Men heeft vastgesteld, dat
zich onder de stad heetwateraderen bevinden.
Reedls op een di-epte van 25 M. heeft men
water van 37 graden aangetroffen. Men wil
ondenzoeken of het mogelijk zal zijn, dit te
gebruiken voor het verwarroen van een
hotel, in de nabijheid waarvan zich een warm-
waterbekken bevindt. Men hoopt, dat bij ver
dere boringen' water van 50—60 graden
voor den dag zal komen. Mocht dit het geval
zijn, dan gaat men ooik op andere plaatsem
der stad boren.
DE' ONVEILIGE DUITSCHE
SPOORWEGEN.
De luxe-trein ParijsPraag is bij- het pas-
seeren van Grailsheim ontspoord. De stoker
en een passagier zijn gedood. De materieele
schade is groot.
De oorzaak van het ongelrtk is onbekend.
DE GEVALLEN VAN KINDER-
VERLAMMING IN k
PRUISEN. T
In verband met de persberichten over kin-
derverlamming en de daardoor gewekte on-
rust wijst het betrokken Pruisisch ministerie
erop, dat geen aanleiding aanwezig is voor
die bijzondere onrust, daar sinds Tang jaar
lijks honderd gevallen voorkomen. Vroeger
echter werd dat niet bekend, daar toen de
ziekte niet behoefde te worden aangegeven en
bekend gemaakt. Sinds 1924 is daarin echter
verandering gekomen en moet de behande-
lende geneesheer aangifte doen niet alleen,
maar ook reeds in het geval, dat de aan-
wezigheid van de ziekte vermoed wordt,
daarvan mededeeling te doen. In werkelijk-
heid overtreft het aantal gevallen dezen zo-
mer niet noemenswaard dat in vroeger jaren,
besluit de officieele verklaring.
KORTE BERICHTEN.
In internationale filmkringen gaait het
vrijwel ongelooflijke gerucht, dat Charlie
Chaplin van plan is, na de voltooiing van
zijn ,,Circus"-film, die een soort autobio
graphic wil zijn, „Het fcven van Ohristus",
een werk van Giovanni Papini, te verfitoen.
Raquel Meller zou de Madonna eoorstellen,
terwijl' Chaplin dfe Christus-figuur speleo
zou.
Nabij Lea-therhead (in het Engeteche
graafschap Surrey) is een vliegtuig neerge-
stort. Twee personen werden gedobd en een
ernstig gewond.
De Internationale Federatie van Trans-
portarbeiders zal van 15 tot 21 September te
Parijs een intemationaal congres houden.
Op de agenda komt o.m. voor een bespre-
king van den strijd in de Engel-sche sieen-
kool-udustrie en het vaststellen van den
zetel der fcedera-tie. x
ALRMAARSCHE
Opening
t
