Alkmaarsche Courant
Geldkonlngen.
Landhtiishoudkundig Gongres.
^bbbbbbbbbbbbbbsbbbbbbbbbbbbbib
.0
28 Sept.
Dinsdag
miLLKTON.
Ko. 228 1926
(imdird Acht en Twlntigsti Jaargang,
ZIJ, DIE ZICH MET 1 OCTOBER VOOR
MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD
ABONNEEREN, ONTVANOEN DE TOT
dien datum verschijnendf. num-
mers franco en gratis.
DE DIRECTIE.
StacSsnieuws
Het 78ete Nederlandsch Landhuishoudkun-
congres werd Maandagmiddag om drie
yur in de schouwburgzaal van het Gulden
Vlies gehouden.
Onder de aanwezigen merkten wij op den
voorzitter van de H. M. v. L., den heer D. de
Boer, de burgemeesters van Alkmaar, Castri-
eum, Midwoud, Koedijk, Schoorl, den secre-
taris van de K. v. K., den voorzitter van
Alcmaria, en Dr. Mol van den Keuringv
dienst voor Waren.
De voorzitter, Mr. A. G. A. Ridder van
Rappard te Tiel hield een openingsrede,
waarin hij herinnerde aan de - herdenking
van het 75-jarig bestaan in 1921. Hij deed
uitkomen, dat het 80 jaar geleden is, dar de
onvermoeide voorvechter van den landbouw,
baron Slodt tot Oldhuis en eenige anderen
bet nuttig en noodzakelijk achtten het land-
fcuishoudkundig congres te Zwolle op te
jichten.
Wanneer spr. het tijdperk overziet, dat
jedert het houden van het le congres is ver-
loopen en nagaat, welke vruchtbare arbeid
door de congressisten is verricht, dan kan
niet anders dan met vreugde op dat tijdperk
worden terug gezien en met voldoening ge-
constateerd, dat de gezondheid niets te wen
schen heeft overgelaten.
Zonder overdrijving kon spr. verklaren,
dat de landhuishoud'kundige congressen de
baanbrekers zijn geweest voor al hetgeen
later op het gebied voor den landbouw is tot
stand gebracht. Menig wetsontwerp is het
gevolg geweest van de beraadslagingen in
de congresvergaderingen.
Spr. bracht een eere-saluut aan de stich-
ters.
Dank zij den invloed der congressen heeft
in den loop der tijden de onversehilligheid der
regeering en die der volksvertegenwoordi-
ging ten aanzien der landbouwbelangen voor
betere gevoelens plaats gemaakt en ook uit
dit oogpunt zijn zij van groot nut voor ons
land geweest.
Voor eenige weken, zoo vervolgde spr.',
heeft men te Wageningen het zilveren eeuw-
feest gevierd van de oprichting van het land-
bouwonderwijs.
Ook met belangstelling heeft het bestuur
van het Landhuishoudkundig congres die
herdenking gevolgd.
Niet alleen, omdat op menig congres het
landbouwonderwijs een punt van bespreking
heeft uitgemaaki en de wenscheMjkheid van
het in leven roepen van een landbouwschool
is uitgesproken, doch ock omdat het congres
veel dank verschuldigd is aan hen, die hunne
studien aan de Wageningsche school hebben
gevolgd
In het bijzonder zijn het ook steeds de
leeraren en later ook de hoogleeraren ge
weest, die hunne belangstelling in ons werk
hebben getoond en er toe hebben bijgedra
gen, dat onze discussien zich doorgaans op
een hoog niveau hebben ontwikkeld. Moge
ook in de toekomst de hoogleeraren en zij
die hun opleiding hebben genoten aan de
Wageningsche Hoogeschool, behooren tot
de uitnemende mannen, die ons congres, op
afwisselende plaatsen, jaarlijks bijeen brengt.
Op deze mijlpaal gekomen, mag onze ver-
eeniging met trots een blik werpen in het
verleden, moge wat de toekomst betreft het
Nederlandsch Landhuishoudcongres nog
iang zijn vruchtbaren arbeid voortzetten, tot
heil van onzen vaderlandschen landbouw
Met dezen wensch verklaardt spr. het con
gres voor geopend. (Applaus).
Hierna deed de voorzitter mededeebng
dat van verschillende personen, w.o. minis
ter Kan bericht van verhindering was inge
komen.
Inplaats van den heer W. Kakebeeke te
Goes, niet herkiesbaar, werd tot bestuurslid
de heer G. Nobel te Lutjewin'kel gekozen.
Tot lid van de financieele commissie tot het
nazien van de rekening en verantwoording,
werd in plaats van den heer Knuttel uit
Maastricht (niet herkiesbaar) de heer D.
Govers te Alkmaar gekozen.
prae-
Oeautoriseerde vertaling naar het Engelsch
van F, Philips Oppenheim
door W M D. SpiesVan der Linden.
67
„ja!" zeide zij. „Ziet u, ik heb aldoor het
gevoel, dat ik eigenlijk Stella benadeel door
haar plaats bij mijn oom in te nemen en
weet u, mijn heer Vine, sedert hij in Loifden
is hij heelemaal veranderd. Hij is eenvou-
dig alleraardigst en ik ben nog geen enkelen
keer bang voor hem geweest. Hij geeft me
door mooie dingen en hij schijnt in't minst
geen haast te hebben," om naar Amerika te
rug te keeren."
N orris glimlachte zuur.
„Daar kan ik inkomen," zei hij.
•Gisteren," vervolgde zij, „kon ik er niets
■s a doen, ik was ongehoorzaam aan zijn be
vel en begon over Stella te praten en weet u,
hi] luisterde heel geduldig naar me. Mijnheer
Vine, ik moet iets heel ernstigs tegen u zeg
gen. U moet me niet vragen noe ik't weet en
wat ik pnecies weet, maar toevallig ben ik
weten gekomen, dat u en Stella erg veel
van elkaar houdt en ik zou graag willen, dat
u met elkaar ging trouwen."
Hij trok even de wenkbrauwen op.
,,U zoudt graag willen," herhaalde hij,
„dat wij met elkaar gingen trouwen."
Zij wendde haar blik van hem af. Hij kon
De rekening van het vorlg jaar werd in
ontvangsten op f 2665.71 H en uitgaven
f 178183 H goedgekeurd. Batig saldo
f 881.88.
Het woord was hierna aan den heer ir. P.
A. van den Ban te Leeuwarden, die
advies uitbracht over het onderwerp
Welke beteekenis heeft de arbeids-
prestatie van den landarbeider en
op welke wijze is zij te bevorderen?
De arbeidsprestatie hangt af van persoon-
lijke eigenschappen en van de middelen, die
den arbeider bij zijn werk ten dienste staan.
Flinke handige arbeiders presteeren het
meeste. Zij kunnen met de machines, werktui-
gen en paarden, die zi] bij de uiteenloopen-
de werkzaamheden gebruiken, het meeste
verrichten.
De landarbeider werkt in den regel niet
alleen. Hij werkt in een bedrijf. Dit bedrijf is
door den ondernemer op een bepaalde wijze
georganiseerd. Deze kiest de gewassen, die
verbouwd zullen warden, bepaalt ook op wel
ke wijze die gewassen verbouwd zullen wor-
den. Hij bepaalt ook van dag tot dag watde
arbeider doen moet, met welke hulpmiddelen
deze zijn werk moet verrichten, in hoeverre
hij met andere arbeiders moet samenwerken
enz.
Al deze omstandigheden zijn dan ook van
grooten invloed op de arbeidsprestatie van
;en landarbeider, op de mate dus, waarin de
persoon bijdraagt tot de maatschappelijke
prcductie.
Het is duidelijk, dat de arbeidsprestatie
het hoogst is in de doelmatig, rationed ge-
dreven bedrijven. Bedrijven dus, waar juiste
gewassen op de juiste wijze worden ver
bouwd. Bedrijven, die zoo georganiseerd zijn,
dat met de machines, de paarden en de men-
schen het grootst mogelijk nuttig effect ver-
kregen wordt. Bedrijven, waar met zorg uit-
gekozen arbeiders op de juiste plaats gezet
worden, waar de ongeschikte elementen uit
het bedrijf geweerd worden.
Deze bedrijven hebben de grootste beteeke
nis voor de maatschappij, zij bereiken met de
stoffen en krachten, die de natuur ter be-
schikking stelt, het grootste resultaat. Een
goede samenwerking van de land'bouwers en
landarbeiders om meest doelmatige bedrijfs-
methoden en machines tot voile capaciteit te
bremgen levert groot voordeel op voor de
maatschappij.
Een groote arbeidersprestatie is ook van
veel belang voor de ondememers en de ar
beiders individueel.
Het belang voor de ondernemers is zonder
meer duidelijk en wordt door niemand ont-
kend. Hoe hooger de arbeidsprestatie is, hoe
hooger ook het netto rendement van het be
drijf. Met flinke arbeiders in een goed ge'eid
is meer wiust te maken dan met onkun-
dige arbeiders in een slecht georganiseerd
bedrijf.
Het belang van een groote arbeidspresta
tie voor den individueel en arbeider wordt in
arbeiderskringen niet algemeen ingezien, zoo-
dat hier iets langer bij stilgestaan moet wor
den.
De prijs van de landbouwproducten wordt
in hoofdzaak bepaald door de gezamenlijke
verbruikers. Bijna alle producten worden
over de geheele wereld voort gebracht, zoo-
dat de individueele landbouwer of een plaat-
selijke organisatie niet in staat is den prijs
op te drijven. De waarde van de in een land-
bouwbedrijf voortgebrachte artikelen wordt
dus in hoofdzaak bepaald zonder rekening
te houden met de wenschen der producenten
De gezamenlijke waarde, die bij de pro-
ductie medewerkende personen ontvangen.
kan nooit grooter zijn dan de waarde van
de voorgebrachte producten verminderd met
de verbruikte grondstoffen en material en
Hoe meer dus voortgebracht wordt, hoe ratio-
neeler het bedrijf ingericht is, hoe ruimer ook
de gezamenlijke belooning van de personen
kan zijn. In zulke bedrijven is het mogelijk
het grootste arbeidsloon uit te betalen. Het
is dan ook zeer in het belang van den arbei
der zoo veel mogelijk mede te werken om de
productie tot een goed einde te brengen. Flin
ke arbeiders kunnen onder leiding van een
goeden ondernemer veel producten voortbren-
gen, waardoor het dezen mogelijk wordt aan
zijn arbeiders een hoop loon uit te betalen.
Invoering van goede bedrijfsmethoden, doel
matige machines is ook in het belang van
den individueelen arbeider.
Het rationeeler inrichten van het bedrijf,
vooral het invoeren van machines, heeft ten
gevolge een vermindering van het aantal ar
beiders op de boerderij. In de industrie zou
in zoo'n geval vaak het bedrijf uitgebreid
worden, zoodat geen werkeloosheid ontstaat
In den landbouw is dit minder mogelijk. Ver-
grooting van bebouwbare oppervlakten heeft
zijn grenzen, het moet hier gezocht worden
in intensiever bedrijf, dus in de tuinbouw-
richting. Ook dit is echter niet steeds moge
lijk en rendabel. Het overschot aan landar-
zien, dat zij om de een of andere reden ver-
legen was. Er was een bios op haar wangen
gekomen, maar zij ging dapper vender.
„Ja!" zeide ze. „lk praatte er met mijn
oom over en hij was heel vriendelijk. Hij zegt
als jullie je zinnen er op gezet hebt om te
trouwen, zoo drukte hij zich uit dat hij
Stella dan een millioen dollar zal geven."
,U schijnt een toovenares te zijn," zei hij
koel.
„Heelemaal niet," antwoordde zij, „maar
ik geloof, dat mijn oom, heel erg miskend is
of anders is hij sedert de laatste maanden
veranderd. Nu ben ik dadelijk naar u toe ge
komen om u dit te vertellen, omdat ik niet
weet, waar ik Stella kan vinden. Kunt u
niet hier in Londen trouwen en mij bij uw
huwelijk vragen?"
Er werd geklopt en de deur werd tegelij-
kertijd geopend. Zij keerden zich beiden om.
Daar stond Stella. Zij keek een oogenblik
verbaasd van de een naar den ander. Toen
sloot zij de deur en kwam de kamer verder
binnen.
„Virginia!" riep zij uit. „Wat kom je hier
in's hemels naam doen?"
„Ik zou jou wel opgezocht hebben, Stella,"
zei Virginia, ,a,ls ik geweten had, waar je
woonde."
„Virginia is gekomen, om ons te vertellen,
dat je vader van plan is de rol te spelen van
den vergevensgezinden vader," zei Vine. „Ik
denk, dat hij of.heel ziek is, of het moet
worden. Virginia zegt ook, dat we moeten
trouwen en dat hij ons kleinigheid wil geven
als huwelijkscaudeau. Zij had't, geloof ik.
beiders moet voortdurend plaatsing vinden
in de industrie.
In arbeiderskringen voelt men de invoering
van betere methoden en machines vaak als
een bedreiginge van de werkgelegenheid. Dit
is volkomen juist. Het is echter tevens voor
de individueelen arbeider de voornaamste
mogelijkheid om hooger loon te krijgen. Het
verkrijgen van veel eindproducten is doel
van de voorbrenging, het gebruik van ar-
beidskrachten is middel, niet doel.
In mijn bij Tjeenk Willink te Zwolle uitge-
;even boekje: Hoofdzaken der Landhuis-
oudkunde, is hier als conclusie neergeschre-
ven:
„Een opvoeding der landarbeiders niet
in politieke, doch in economische richting
kan de volkswelvaart en de rust ten platten-
lande bevorderen".
Ook voor den landbouwer is het gewenscht
op deze wijze een flink arbeidsloon te hou
den. Het is de eenige mogelijkheid om flinke
arbeiders op het platteland te houden. Zi],
die in de nabijheid van de fabriekssteden wo-
nen, weten hoe moeilijk dit is.
Het antwoord op het eerste gedeelte van
de vraag luidt dan ook:
De arbeidsprestatie van den landarbeider
heeft groote beteekenis: voor de maatschap
pij, doordat zij goedkooper productie en groo-
tere welvaart brengt: voor de landbouwers,
doordat de bedrijven meer winst op gaan le-
veren, en voor de arbeiders, doordat de mo
gelijkheid geopend wordt een hooger loon te
bedingen.
Het antwoord op het tweede gedeelte van
de vraag is gedeeltelijk reeds gegeven.
Al wat de rationeele bedrijfsexploitatie kan
bevorderen, bevordert tevens de arbeidspres
tatie van den arbeider. De voorwaarden hier-
van zijn in mijn bovengenoemd boekje als
volgt omschreven:
„Om het larrdbouwbedrijf rationeel te lei-
den is het noodig de bedrijfshandelingen tel-
kens weer te ovenwegen, ten einde na te gaan
of ze wel de hoogste uitkomst leveren. Voort
durend moet men overleggen, in hoeverre de
landbouwwetenschap of de ervaring elders
nopen tot wijziging van het bedrijf in een
of ander opzicht. Dit zal alleen ten voile
tot zijn recht kunnen komen door een ieider
van het bedrijf met voldoende ontwikkeling
om zich van deze zaken op de hoogte te hou
den; met voldoende verstand om de waarde,
zoowel van zijn eigen ervaringen als van die
van anderen, naar behooren vast te stellen
en met de voldoende energie om het bedrijf
steeds te wijzigen en altijd een exploitatie met
de grootst mogelijke winst te kiezen."
Vermeerdering van kennis, steeds meer en
meer beter onderwijs, is dus gewenscht. Ook
het door eigen aanschouwing meemaken van
bedrijfsmethoden in andere strelcen kan den
ondernemer tot nadenken over zijn bedrijfs
methoden brengen. Het zal meer dan gebrui
kelijk is, gewenscht zijn over het bedrijf te
rekenen, aan de hand van een boekhouding
na te gaan of andere machines meer doelma-
tig zijn, of andere arbeidsmethoden een be
ter resultaat opleveren.
He| is duidelijk, dat hier steeds weer proe-
ven genomen moeten worden en dat een ont-
wikkelde, kapitaalkrachtige boerenstand ook
hiertoe van veel belang is. Uit den aard der
zaak wordt deze het meest gevonden onder
de gebruikers van de middelgroote en groote
landbouwbedrijven. Deze bedrijven zijn vaak
een voorbeeld.voor anderen. Zij hebben een
groote economische waarde en het is zeker
niet te wenschen, dat de splitsing van de Ne-
derlandsche landbouwbedrijven zoover door-
gaat, dat vele gewone landbouwproducten in
het kleinbedrijf verbouwd moeten worden. In
kleinere bedrijven kunnen de doelmatige ma
chines niet gebruikt worden. Dit komt aan
de arbeidsprestatie niet te goede.
Voor een volledig antwoord op het tweede
gedeelte van de vraag moet de landarbeid
iets meer in bijzonderheden nagegaan wor
den.
De werkzaamheden zijn in de landbouw
bedrijven zeer uiteenloopend. Melken, veever-
zorgen, ploegen, zaaien, wieden en oogsten
van allerlei gewassen, enz. komen voor. Het
spreekt van zelf, dat een arbeider niet alle
werk even goed kent. De bedrijfsleider zal
goed doen hierop nauwkeurig te letten en den
arbeider dat werk op te dragen, waar hij het
meest geschikt voor is. Door het seizoenka-
rakter van alle werkzaamheden en doordat
de bedrijven te klein zijn, kan niet ieder, als
in vele fabrieken met werkverdeeling, een
voile daktaak krijgen.
Men kan ook trachten de vakkennis van de
arbeiders te verbeteren. Van verscheiden stre-
ken is bekend, dat de arbeiders daar bepaal
de werkzaamheden het best verstaan, bijv.
aardappel-, bieten-, vlas-, of korenbewerking.
Het blijkt, dat tusschen de verschillende stre-
ken zoo groote verschillen in de kosten van
dezelfde werkzaamheden bestaan, dat de oor-
zaak voor een groot deel in verschil in ar
REGELMATIG EN OP
BEKWAME MANIER
ADVERTEERT IN DE
ALKMAARSCHE COURANT
moot gij adverteeren, Indien go
wepscht dat hot publiek uwzaak
zal vorklozon boven die van
collega's.
Als gij or prijs op stelt dat uw
zaak steeds meer en meer be
kend -wordt, is er ook maar 6en
middel: ADVERTEEREN.
En wanneer gij eens een bijzon-
dere advertentie wilt plaatsen
of een specials reclame-cam-
pagne wilt beginnen en ge zijt
het niet met uzelf eens, hoe te
handelen, wendt u dan eens tot
ons, we zullen u gaarne van
advies dienen.
millioen dollar."
keek vol verwondering naar haar
over een
Stella
nichtje.
„Meen je dat, Virginia?" riep ze uit.
„Volkomen," antwoordde Virginia. „Hij
heeft het eerlijk beloofd. Er valt niet aan te
twijfelen."
„Wat een geluk!" verklaarde Stella. „Ik
heb er genoeg van arm te zijn, jij ook niet,
Norris? Virginia je bent een schat."
Stella sloeg haar arm om Virginia's hals.
Deze sloeg haar oogen wat verlegen naar
haar op.
„En trouw je dan dadelijk met mijnheer
Vine?" zeide zij.
Stella lachte zachtjes.
„Mijn lieve kind," zei ze, „we zijn al se
dert zes weken getrouwd"
Virginia leunde achterover in haar stoel.
„0!" zeide zij. Toen sprong zij plotseling
overeind. Zij was klaarblijkelijk heel ver-
heugd. Haar houding was opeens veel min
der gedwongen, het was duidelijk dat het
nieuws een opluchting voor haar was.
„Dat is heerlijk," zei ze. „Je moet allebei
vanavond komen eten in „Claridge". Je va
der zei, dat ik't je vragen moest, Stella," liet
zij er op volgen, „als ik jullie sprak."
„Om acht uur zeker," merkte Vine op.
„We zullen komen."
Virginia en Stella gingen samen weg.
„Ik heb een auto," zei Virginia, wat verle
gen. „Je vader is veel te goed voor me, maar
ik hoop zoo, Stella, dat het je niet hindert.
[k weet zeker, dat hij nu heel anders tegen
je zal zijn."
beidsmethode gezocht moet wdrden. He:
blijkt ook, dat in bijna elke streek wel een
bepaald werk aan te wijzen is, dat de arbei
ders heel goed verstaan. Het gereedschap
loopt over het geheele land zeer uiteen. Zij,
die naar een andere streek als landbouwer
verhuisd zijn, doen met verschillende werk
zaamheden verrassende ervaringen op.
Het is gewenscht deze verschillen nader
bekend te maken. Door de Directie van den
Landbouw worden nu redds bedrijfsresulta-
ten uit verschillende streken gepubliceerd
Het zou niet zoo'n groote moeite zijn om
hlerbij ook de kosten van wieden, zichten,
aardappel en bietenrooien, dorschen enz. op
te nemen. Dit is in den regel aangenomen
werk, zoodat het gemakkelijk is hier gegevens
te verzamelen. Deze cijfers zullen niet on-
middellijk vergelijkbaar zijn, omdat niet over-
al hetzelfde werk geleverd wordt. Ze zullen
wel aanleiding zijn om eens over de kosten
en de arbeidSmethode na te denken. Dit kan
weer aanleiding vormen om door de ruiling
van boerenzoons en van arbeiders werkme-
thoden uit de eene streek naar de andere te
krijgen.
Het zal dan ook blijken, dat niet overal
evenveel gebruik wordt gemaakt van stuk-
loon. Dit loon is theoretisch een zeer goed
stelsel, omdat het' direct rekening houdt met
de prestatie van den arbeider. In enkele stre
ken en in bepaalde bedrijven wordt bijna alle
werk aangenomen, in andere komt het stuk-
loon slechts bij bepaalde werkzaamheden
voor. De bepaling van het tarief is gewoon-
lijk niet ^bmakkelijk. De stand van het ge-
was, de toestand van den grond, het weer
enz. hebben invloed op de moeite aan het
werk verbonden. Een verdere moeilijkheid
is de controle, dat het werk goed en netjes
geschiedt. De aard van het werk houdt het
toepassen van vaste kortingen, zooals in de
industrie, tegen.
De voordeelen van het stelsel zijn echter
ook groot, de arbeidsprestatie wordt er in het
algemeen zeer door verhoogd.
Na zich op deze wijze een oordeel gevormd
te hebben over een goede werkmethode, is
hieraan door een analyse als Taylor voor de
industrie uitgewerkt heeft nog wel wat te
bereiken. Het doelmatigste handgereedschap
en de eenvoudigste handgrepen kunnen dan
aangegeven worden. Het zal dan echter lang
duren voor op het zeer groote aantal land
bouwbedrijven alle arbeiders de goede me-
thode toepassen. In de industrie gaat dit ge-
makkelijker. Het overbrengen van een eenvou-
dige bewerking levert al moeilijkheden op.
Het is gewenscht om sneller te werken een
commissie van een tiental technische bekwa-
me landbouwers te vormen, die de hier be-
doelde gegevens uit het heele land verzamelt
en in den juisten vorm bekend maakt. Het
trekken van conclusies uit de verzamelde fei-
ten en cijfers kan aan anderen overgelaten
worden.
De arbeidsprestatie van den landarbeider
is dus te bevorderen door alle maatregelen,
die tot een rationeel bedrijf voeren, door op
allerlei wijzen bekendheid te geven aan de
arbeidsprestatie in verschillende strekc-n, door
te trachten de beste methoden meer ingang
te doen vinden.
(Applaus).
Burgemeester Lommen, van Castricum,
oordeelde het 2e deel van het prae-advies
het belangrijkste, de oplossing van de tweede
vraag was z.i. buiten besehouwing gebleven.
Voor spr. stond het ook vast, dat een goed
georganiseerd bedrijf den arbeid ten goede
komt, drxh daarmede alleen bereikt men de
verhooging van de arbeidsprestatie niet.
De inleider vergeet den arbeider en het
vraagstuk van het bezit van het land
dengene, die het bewerkt.
voor
„Me hindert! Natuurlijk niet," antwoordde
Stella. „Ik ben zelf eigenlijk schandelijk te
gen hem geweest en ik vind het snoezig van
je, na alles wat er gebeurd is, dat je nog
wat met me te maken wilt hebben. Maar wie
is dat?"
Zij stonden in de vestibule van de „Man-
sions" opeens tegenover een jongmensch,
dat op't punt stond binnen te komen. Vir
ginia keek op en uitte een kleinen, verschrik-
ten kreet. t
T,Jij!" riep zij ademloos uit.
Guy stoorde zich niet aan Stella, maar
greep haar beide handen.
Virginia!" riep hij, „waar heb je je al
dien tijd verborgen gehouden en hoe durfde
je van me weg te loopen?"
„Er viel niet veel anders voor me te doen,"
antwoordde Virginia lachend, „maar ik ben
erg blij, je weer te zien," liet zij er zachter op
volgen.
„Wat zie je er goed uit!" riep hij uit.
„Waar kunnen we wat gaan zitten? Ik moet
met je praten en, denk er aan, ik wil je niet
meer uit het oog verliezen."
Stella, die zij beiden vergeten hadden,
stoorde hen.
„Ik geloof. 1 't goed treft, dat ik een af-
spraak heb," zei ze. „Om acht uur dan, Vir
ginia."
Guy nam zijn hoed af en Virginia mom-
pelde iets.
„Dat is mijn nichtje Stella," zeide zij.
„Wat is 't, dat je tegen me wilde zeggen
Guy?" liet zij er half verlegen op volgen,
zoodra zij alleen waren
Spr. juichte de landarbeid-erswet, die di^
vraagstuk in de algemeene belangstelling
heeft gebracht, toe.
Eigen land wordt z.i. beter bewerkt, om
dat de resultaten van den arbeid dan den be-
werker ten goede komen.
Het pij|chtvraagstuk houdt dan ook met
de zaak verband, evenals het loonvraagstuk,
door den inleider te veel verwaarloosd.
Toch is voor een goede landarbeiders-
prestatie, niet alleen goede schatting noodfg,
maar ook de zekerbeid, door den arbeid een
gezin te kunnen onderhouden.
Spr. oordeelde, dat voor den landarbeider
het stukloon grooter nadeelen dan voordee
len heeft.
Door organisatie zal de landarbeider in
staat gesteld worden mede te spreken, waar
het gaat over zijn belangen.
Spr. oordeelde, dat men voor de verhoo
ging van de arbeidsprestatie ook dit onder de
oogen heeft te zien. (Applaus).
Prof. Mees, Wageningen, oordeelde het
gesprokene van den heer Lommen een goede
aanvulling, al bevatte diens speech ook niet
het laatste woord.
Beide vraagstukken vloeien ine6n, doch
moeten toch uiteen worden gehouden.
Een hooger arbeidsloon verhoogt zeker
de arbeidsprestatie, omdat de levensvreugde
er door verhoogd wordt.
Spr. geloofde niet veel van verhooging
van arbeidsprestatie door het bewerken van
eigen stukjes land.
Het kapitaal speelt bij den landbouw ook
in de verhooging van de arbeidsprestatie een
rol.
Het felt, dat men een grootere productie
krijgt, maakt vrijgevigheid met het loon mo
gelijk.
Spr. was niet tegen de landarbeiderswet,
doch de landversnippering zal zeker geen
hoogere productie brengen.
Bij het in het groot bewerken- van den
bodem kan men die machine meer in gebruik
stellen.
Spr. oordeelde overigens, dat en de inlei
der en de heer Lommen te eenzijdig waren
geweest.
De heer S m e d i n g, Schagen, was van
meening, dat de persoonlijke verhouding tus
schen werknemer en werkgever bij den land
bouw zooveel gunstiger was, dan bij de in
dustrie, wat van grooten invloed was op den
werklust der arbeiders.
Hij oordeelde het van veel belang, dat de
meerdere bekwaamheid in een beter loon
tot uitdrukking kwam.
De heer D. de Boer oordeelde, dat het
antwoord op de vraag door de practijk
gebracht, niet belicht was geworden.
Een flinke arbeider streeft in den land
bouw naar zelfstandigheid en blijft in den
regel geen arbeider, terwijl een boer, die
geen goede boer blijkt te zijn, in slechte tijden
als arbeider eindigt.
De kleine zelfstandigeu zijn de goede en-
ergieke elementen waaonede te alien tijde
de landbouw moet worden aangevuld.
(Applaus).
De Voorzitter vroeg, of de inleider
wist, of de landbouwwerktuigen in Zwitser-
land beter waren.
De inleider, de sprekers beantwoor-
dende, oordeelde, dat het goed was, dat ook
het groot grondbezit blijft bestaan. Door het
pachtstelsel wordt het mogelijk, dat energie-
ken zich in andere streken vestigen en daar
den landbouw vooruit brengen.
De kleine bedrijven zijn z.i. wel geschikt
voor tuinbouw, voor landbouw was dit z.i.
niet het geval. t
Spr. oordeelde de landarbeiderswet niet
van veel beteekenis. Hij was er trouwens
geen groot voorstander van.
„Kom mee in mijn auto," zei hij. „We zul
len achterin gaan zitten en den man laten
chauffeeren, dan kunnen we met elkaar pra
ten. Maar't eerste, wat ik je te zeggen heb,
is dit: dat ik je geen enkele vraag zal doen
en dat ik niet zal toelaten dat anderen je
naar iets vragen. Wie of wat je ook bent,
je wordt mijn vrouw, zoodra ik een nieuwe
„special licence" kan krijgen."
Zij lachte zachtjes.
„Goed," zeide zij. „Alleen moet je in mijn
auto komen en de jou we wegsturen. Als je
't goed vindt, zullen we wat rijden."
„Zooals je wilt," antwoordde hij, met eeni-,
ge verwondering naar de auto met den onbe-
rispelijken chauffeur en den groom kijkend,
die op Virginia stond te wachten.
„Ik geloof, beveling," liet hij er op vol
gen, met een zweem van teleurstelling in zijn
stem, „dat je aan't eind van je moeilijkhe
den bent gekomen zonder mijn hulp."
„Ik geloof het ook, Guy," antwoordde hij,
„maar ik ben toch net zoo blij om je te zien.
Zou je mee willen gaan om kennis te maken
met mijn oom en voogd?"
„Graag!" antwoordde hij.
„Terug naar Claridge," zeide zij tegen
den groom en zij stapten in.
„Dit is toch geen droom?" vroeg Guy.
„Ik geloof 't niet," antwoordde zij. „Je
zult mijn oom tenminste werkebjk genoeg
vinden.
Slot volgt.
UW
