Alkmaarsche Courant
Een speelbalder fortuin.
FEll 1LLETOM.
henaerd Acht en Twlntlgsts Jaargang.
M aan dag 15 November
Siasfsgiie&aws
Eet 25-jarig bestaan aid. Alkmaar
S D. A. P.
3ema n namas 'de fefestcShnftis&Ie "de a&fi-
wezigen en speciaal de partijgenooten uit an-
dere plaatsen had welkotn geheeten en alien
een gezelligen avond had gewenscht, werd
op zijn verzoek staande de Internationale ge-
zongen, waarbij de zaal in rood licht werd
gehuM.
Daarna nam de heer P. Dekker als
voorz. der feestvierende afdeeling het woord,
herinnerende dat het nu juist 25 jaar geleden
was, dat vooruitstrevenden als Fenijn, Koot,
de Vries, Zwart e. a., samen twintig, onder
leiding van den te vroeg ontslapen partijse-
cretaris Van Kuijkhof, den moed hadden een
afdeeling der S. D. A. P. op te richten. Dat
wilde toen heel wat zeggen, omdat diestijds de
socialisten haast als misdadigers werden be-
schouwd en broodToof e. d. dikwijls werden
toegepast als straf. En juist omdat zij zich
daardoor niet hadden laten weerhouden,
bracht spr hulde aan de oprichters der afd.
te Alkmaar. Voor de toekomst hoopte spr.
dat die moed zal blijven bij alle aanwezigen,
opdat ook nog vele buitenstaanders hunne
gelederen zullen versterkein, waardoor het
met eendrachtig samenwerken mogelijk zal
zijn, dat de soc.-dem. fracties in Raden en
S'laten sirak-s na de vjrkiezingen versterkt
terug zullen komen. (Applaus.)
Op dit oogenblik werd in de zaal lichte
mandolinemuziek gehoord en direct daarna
stapten met flinken veerkrachtigen tred de
jongens en meisjes der A. J. C. binnen met
roode wimpels en vlaggen, onder het
zingen van de Internationale. Rondom hunne
banieren namen zij plaats op het tooneel,
waarop hun lei der het bestuur der jubilee-
rende afdeeling S. D. A. P. namens hen met
dit jybileum geluk wenschte. Hij memoreerde
hoe de arbeidersjeugd 25 jaar geleden leef-
de en werkte en toonde met voorbrelden aan,
dat uitbuiting geen zeld'zaamheid was. Thans
zijn er voorschriften betreffende de veilig-
heid in fabriek en werkplaats, nopens de be-
scherming van de jeugd tegen te langen
werktij'd, we hebben voorts de leerplichtwet
en andere sociale wetten, alles te danken aan
den dageraad van het socialisme, welks voor-
mannen jaren lang streden en vochten en
waarvan de jeugd van thans profiteert. Nu
staan wij klaar om, als gij den strijd moet
staken, te vervolgen wat gij zijt begonnen,
zei sprlaten wij hopen dat het ons met
denzelfden moed en vo'harding, maar beter
toegerust als wij zijn voor den strijd, moge
gelukken een nieuwe maatschappij te vesti-
gen, waarin vrede, geluk en welvaart heer-
schen. (Applaus.)
Deze toespraak werd1 door spr.'s club be-
zegeld met het zingen van ,.Wij zijn de jonge
garde van het proletarian!."
De heer Jo Sternheiin, van Amster
dam, droeg hie ma voor „Omhoog", het ge-
dioht van Margot Vos, naar aanleiding van
het 20-jarig bestaan van het N. V. V., maar
dat, waar het spreekt van vroegere onder-
drukking van de werkersklasse, ook toepas-
selijk was op het feest van Zaterdagavond.
De heer Sternheim heeft een flink stemor-
gaan, dat hem moge'iik maakte zich tot in de
verste hoeken van de voile zaal duidelijk te
dcen verstaan, terwijl zijn manier van voor-
dragen geroemd mag worden. Dat een da-
verend handgeklap ziin loon was, is zeer na
tuurlijk.
Het proigramima werd vervolgd met viool-
muziek door den heer A. Bleekrode, op
de piano begeleid door den heer J o R o d r i-
g u e s beiden van Amsterdam. Gegeven
werden Poeme van Fibicz en Menuet v?r
Mozart, twee stukken, die om de wijze van
uitvoering door beide excecutanten de zaal in
verrukking brachten.
Hierna was't woord aan den heer D u y s,
lid der Tweede Kamer, voor het houden van
de feestrede. Spr. begon met te zeggen, dat
hij eigenlijk geen redenaar is voor feesten
of partijen, hij houdt meer van propagandis-
tische strijdredevoeringen dan van een tafel-
redie en gaf met een paar voorbeelden aan
hoe hij zich gewoonlijk van zulke toespraken
weet af te maken. Maar Alkmaar heeft nog
spr.'s oude liefde en daarom had hij nu niet
wi'llen afwijzen. Niet dat spr. door Alkmaar
was afgevaardigd naar de Tweede Kamer,
maar hij was toch eens hier candidaat ge-
steld, en, merkte hij lachend op, de socialisten
hebben nog nooit zooveel stemmen verloren
als toen. Vele herinneringen uit dien tijd wer
den door spr. opgehaald, waarbij hij eenige
debattrucjes verned en mededeelde, dat hij
het debatteeren eigenlijk geleerd had op oe
heeren Oosterbaan en andere a.-r. sprekers.
Het was een prettige tijd en wij waren vol
jeugdigen overmoed, zei spr., maar toch be-
hoorde er voor 25 jaar moed toe, om lid der
S. D. A. P. te zijn, ofschoon het toen al weer
veel beter was dan nog eenige jaren vroeger.
Sinds dien ging het steeds vooruit, zoodat
onlangs partijgenoot Hermans tegen me zei,
aldus spr.: Als je vroeger in Friesland ging
debatteeren, logeerde je in de bajes en nu doe
je dat in de pastorie.
Spr. ging hierop na hoe als gavolg van de
£ffofi<rA'HshVr2*en[rtg^ah f§®7, die fief He-
zerscorps uitbreidde, het ministerie-Goeman
Borgesius optrad, dat zieh wierp op cociale
maatregelen. De woningwet, die toen kwam,
was wel goed, maar doordat de uitvoering
ervan aan de gemeenten werd opgedragen,
werd het noodig dat de socialisten ook in de
gmeenteraden doordrongen en in de Staten
der provincies, omdat immers deze lichamen
de raadsbesluiten weer konden afwijzen. Een
leerplichtwet kwam toen ook, maar daar
stemden de soc.-dem. tegen, op advies van
den Bond van Ned Onderwijzers, omdat
daarbij niet was voorzien in schodlvoed'ng en
schoolkleeding. Ook kwam Goeman Borge
sius met een ongevallenwet, maar toen was
voor de conservatieven de maat vol. De chr.
partijen onder aanvoering van dr. Kuyper en
de Savornin Lohman en de werkgeversorga-
nisahe, die een eigen blad stichtte (de Nieu
we Crt. te den Haag) vqerden een geweldige
hetze en de dominees klaagden over toene-
mend ongeloof. Desondanks kwam in 1901
een rechts ministerie en spr. vroeg hoe het
mogelijk is, dat de chnstelijke partijen den
stembusstrijd wonnen als het ongeloof toe-
r.eemt. Dit laatste moest dan onjuist zijn of
het Christendom is ontaaul in een Mammon-
dienst en dan is juist het optreden van een
rechts nhnisterie in 1901 het bewijs geweest
voor een foer nd ongeloof
Een tijdper' ^-->n j,warf.= reactie brak aan,
dr Kuvper zaa.ue gr^.'eu haat onder de ar-
beiders, doordat hij wel geld c'urfde uitgeven
voor sneivuurgeecliut maar r.iet voor sociale
maatregelen en bov'ndicn 'van! met een
tariefwet, z
Uitvoerig stond sor sti: hi ci. spoorweg-
staking van 1903, die hi] een les ncemde en
een bevestiging van der soc. dem. overtui-
ging, dat het economische en het politieke
wapen samen moeten worden gehanteerd.
Hij g:ng na hoe de regeering steeds de klach-
ten van het personee! had afgewezen onder
mededeeling, dat de spoorwegen particulier
bedriif zijn Maar toen de mannen steeds
weer ook door de directie werden afgewezen
en eindelijk op 31 Jan. 1903 den arbeid
neerkgden, heette het plotseling in het be-
lang van het land dat de spoorwegdienst ge-
regcld bleef doorgaan. En toen kwamen de
bsruchte dwangwetten, die zooveel slachtof-
fers maakten. Een dezer, de heer K. van
't Veer, die daarna in Alkmaar kwam, werd
dcor spr. dankbaar herdacht als een helaas
te vroeg gestorven strijder, een standvastig
en moed'g en bovenal eer'ijk man. (Applaus
Verder herinuerde de heer Duys aan het
ontwvrp-Speetwet. dat den nachtarbexi voor
vrouwen in de haringzouterijen weer moge
lijk zou maken, waartegen zoo'n ernstig ver-
zet kwam, omdat dit een stap achterwaarts
was.
Hoewel dr. Kuyper indertijd had gezegd,
dat de arbeiders niet konden wachten op
sociale maatregelen, geen dag en geen nacht,
hebben zij viermaal 365 dagen moeten wach
ten en nog kregen zij ze niet. Wel kwam hij
vlak voor de verkiezing met voorstellen voor
dergelijke wetten maar dat warcn slechts
hoopen papier, zoo zwaaf als twee regee-
ring^varkens van minister Posthuma.
Maar toch, zei spr., was het ook in dien
tijd van reactie voor ons jonge socialisten
een gezeliige boel, we maakten veel vertoon
en deden alsof we over groote aantallen be-
schikten. omdat wij bij de bourgeoisie den
indruk wilden ve9tigen, aLof haast iedereen
socialist was. Spr herinnerde aan de kleine
gevoeligheid'jes der arbeiderskiesvereenigin-
gen die door de soc.-dem. ontzien moesten
worden en aan den naijver tusschen deze par
tijen. In dit verband roemcle spr. den heer
Uitenbosch, die hier in Allrmaar zoo bijzon-
der goed werk verrichtte.
De vruchten van het toen gestrooide zaad
oogsten wij thans en aan het toen onder
veelal moeilijke omstandigheden verrichte
werk danken wij dat het hier te lande zoo
veel beter is dan b.v. in Italie en Hongarije,
waar honderden socialisten in den kerker
zuchten alleen omdat zij socialist zijn, hunne
woningen vernield werden en wat dies meer
zij.
Wat doet gij voor het socialistisch beg'm-
sel? vroeg spr. nin hoore'ers, voelt gij niet
hoe schandelijk gij uw plicht verwaarloost,
gij die het zooveel gemakkelijker hebt dan de
socialisten van voor 25 jaar?
Spr. wees er op, dat men niet moet zeg
gen: „het geeft toch niets, wij krijgen het
ideaal toch nooit", maar dat men den tijd van
nu moet vergelijken met dien van voor een
kwarteeuw, en dan zal men moeten erkennen,
een ongelooflijk grooten stap vooruit te
zijn gekomen. te danken aan het groote
machtsmiddel, zoolang gepropageerdalge-
meen kiesrechb Spr. dacht aan de woning-
toestanden van toen en aan het onderwijs en
constateerdc grooten vooruitgang dank zij
eendrachtigen strijd. Zonder het socialisme
zou het leven van een overgroot deel der
menschheid hopi-loos zwart zijn en van alles
verstoken. Mo^dig moeten we voorwaarts om
!To. 269. 1M®
Een druk bezochte r eceptle.
Veel bloemslukken. Een feest-
avond.
De afd. Alkmaar van de S. D A. P. be-
stond Zaterdag 25 jaren.
Natuurlijk werd dit feit feestelijk herdacht.
Een zeer drukbezochfe receptie m den foyer,
van de ^armor.ie" was het begin. Deze had
's middags om 3 uur plaats.
Verschillende ve. eenigingen op het gebied
van de moderne vakbeweging waren verte-
genwooidigd, t. w. de volgende:
Muziekvereeniging „ExcelsiO'r", Bond van
Ned. Onderwijzers, Bond van Transportar-
beiders, Alg. Bouwvakarbeiders, Ned. Schil-
dersgezellenbond, Alg. Ned. Metaalbewer-
kersbond, Alg. Meubelmakersbond, Alg.
Ned. Bond Overheidspersoneel, Centr. Ned,
Ambtenaarsbond, Bond van Sigarenmakers,
Alkm. Bestuurdersbond, Alg. Ned. Bond van'
SHandels- en Kantoorbedienden, Alg. Ned.
Typografenbond, Soc. Dem. Vrouwenclub,
iZangvereeniging „Stem des Volks", A. J. C.,
Instituut v. Arbeiderspartij, Ned. Bond van
Personeel in Overheidsd enst, G"m. Fed.
Noord-Holland Noord, de afdieelingen S. D.
A. P. van Heiloo, Egmond aan Zee, Oud-
karspel, Koed'jk, Bergen, Caslricum en Lan-
gendijk I en II.
Een ware bloementuin geleck de bestuurs-
tafel. Totaal war-n gtschonken een 25-tal
bloemstukken. Zij warcn afkomsiig van: de
gewestelijke federatie Noord-Holland No'-rd
van de«S. D. A. P., tooneelvereeniging Falk
land", de afdeelingen van de S. D. A. P. van
Castricum, Langendijk 1 en II, Bergen, Koe-
dijk en Schoorl, A'.g. Bond van Handels- en
Kantoorbedienden, Transportarbeidersbond,
Ned. Bond van bakkers enz., instituut van
arbeidersontwikkeling, muziekvereeniging
„Excelsior", A. J. C., A B B., Alg. Nea.
Typografenbond, Stem des Volks, Bond van
Ned. Onderwijzers, Soc. Dem. Vrouwenclub,
Bond van Sii irenmakers, Alg Ned. Meu
belmakersbond. Alg. Ned. Bond van Schil-
dersgezellen, Centrale Ned. Ambtenaars
bond, Metaal'bewerkersbond, Bouwarbeiders-
bond en de directie van de „Harmonie".
De heer P. Dekker, voorzitter van de
afd. Alkmaar der S. D. A. P., sprak een
woord van welkom tot de aanwezigen.
Spr wierp een terugblik op het ontstaan
van de afdeeling en hij ste'.de in't licht wat
daarbij gefceurde In dit verband noemde spr
de naam van de heeren Westerhof, Van Gel-
der. Fenijn, Van den Tooren en Zwart.
Spr. vervolgde daarna:
In Juni 1901 werd Uitenbosch gekozen voor
de arbeiders'kiesvereeniging met 419 van de
788 uitgebrachte stemmen, we'ke zetel bij de
oprichting van de S D. A. P. naar haar
©verging.
In hetzelfde jaar bij de Kamerverkiezmg
kreeg de toenmalige candidaat der partijvan
Kuijkhof, 232 stemmen. Bij een tusschen-
tijdBche verkiezing voor de Kamer in 1903
behaalde van Kuijkhof 313 stemmen welke
echter weer in 1905 Hi de Kamerverkiezing
daalde met mr. M. Mendels tot 206 stem-
men Bij de gemeenteraadsverkiezing in 1907
werd Uitenbosch bij enkele candidaatstelling
gekozen en werd tevens onze partijgenoot ds.
Melchers tegenover den R. K. Endel geko
zen, zoodat wij toen 2 zetels in den raad be-
zetten, welke echter in 1908 door vertrek van
ds. Melchers weer verloren ging. In 1909
kreeg bij de Kamerverkiezing van Kuijkhoi
6lechts 140 van de 2671 uitgebrachte stem-
men en was onze politieke macht tot beneden
het vriespunt gedaald. Toen dan ook Uiten
bosch in 1911 tot waagmeester werd be-
noemd en hij als raadslid moest bedanken,
ging ook deze zetel verloren doordat Verkerk
toen slechts 126 stemmen behaalde. Twee
jaar is toen de afd. niet in den raad verte-
genwoordigd geweest. In 1914 gelukte het de
afdeeling, door een drithoeksverkiezing in
•herstemmng te komen en kwamen toen met
de vrij zinu lgdem oc ra ten overeen om eerst
hun candidaat in den raad te brengen, dan
zouden zij een mandaat terug nemen en onze
partij in de gelegcnheid steilen deze te bezet-
ten ert werd dan ook onze partijgenoot Ver
kerk gekozen. Nadien kregen de arbeiders
weer meer vertrouwen in de partij, wat het
eerst tot uiting kwam bij de Kamerverkiezing
toen onze partijgenoot Gerhard 492 stemmen
behaalde. In 1917 bij de gemeenteraedsver
■kiezing werd! onze partijgenoot Westerhof in
district 2 gekozen en in district 3 slechts met
Naar het Engelsch van Rafael Sabatini.
Geautoriseerde vertaling van A. T.
40)
„En hoe komt ge aan dit goud," vroeg zij
tem met sombere kalmte.
„Is dat uw zaak, juffrouw?"
„Ik dacht, dat ge boven stelen verheven
waarf'zei ze, met groote minachting. „Maar
het schijnt, dat ik ook in dat opzicht bedro-
gen in u ben, evenals in zooveel andere op-
dchten."
„Onbeschaamd wijf!" brulde hij in zijn
voede, en zij werd er bleek van.
„Jij vuile landlooper, is dat een uitdruk-
fdng voor een eerlijke vrouw?"
„Eerlijk! Noem jij je zelf eerlijk? Je schan-
delijke rekening logenstraft dat. Zeg mij het
rntaal dat ik de afzetterige som kan betalen,
en het stof van je herberg van mijn voeten
schudden."
Dit was slechts het begin van era tooneel,
waarvan ik u niet al de bijzonderheden wil
feven. Sommige er van zijn niet te herhalen.
laar stem werd gillend als van een visch-
vrouw, en trok de aandacbt van de weinige
personen, die in de gelagkamer waren, en
deed Tim, den tapper, met schrik naar de
deur van het kamertie komen.
Wn Slelft ihhuJerheTd Eet fegeirovS' 3e a. t
Wolzak moest verliezeni, zoodat wij toen weer
2 zetels bezetten. Dat onze partijgenooten
Verkerk en Westerhof daar goed werk deden,
en dit door de arbeiders werd begrepen,
mocht blijken bij de Kamerverkiezing in
1918, toen onze partijgenoot Duys 861 stem-
men behaalde. In 1919 bij de raadsverkie-
zing waarbij voor het eerst de evenredige
vertegenwoordiging was ingevoerd behaalde
de lijst der S. D. A. P. 1091 stemmen en de
lijst Club van Sociaaldemocraten 456 stem-
men, te zamen 1547 stemmen van de 4980
uitgebrachte stemmen en bezetten zij tezamen
6 zetels. In 1922 behaalden wij bij de Ka
merverkiezing 2655 stemmen. In 1923 bij de
Gemeenteraadsverkiezing 3231 stemmen en
in 1925 bij de Kamerverkiezing niet minder
dan 3677 stemmen, zoodat wij uit deze cij-
fers den groei van onze politieke machf zoo-
wel in de Kamer als voor den Gemeenteraad
kunnen vaststellen en wij thans in den raad
5 zetels bezetten waarvan 1 wethouderszetel.
Spr. zeide verder dat de soc. dem. raads-
fractie zocals ze nu is uitstekend werk ver-
ric'ht, waarvoor hij een woord van dank
bracht aan den heer Westerhof. (Applaus.)
Spr. hoopte dat de afd. het voorbeeld1 van
de Soc.-dem. Vrouwenclub zal volgen en
eveneens haar ledental zal weten uit te brei-
den. Daarom hoopte hij dat alien hun best
zouden doen om de partij te versferken.
(Applaus.)
De heer T. B o n s e m a, secretaris, deed
mededeelingen van de ingekomen gelukwen-
schcn, zoowel per brief als per telegram
Het Partijbcshiur zond een brief, waarin
het zegt, in principe de viering van jubilea
van afdeelingen niet meer bij te wonen. Het
lelicifeerde 'echter de afd. Alkmaar.
Mej. Lucie Baart te Bergen zond een tele
gram van gelukwensch. Staande de vergade-
ring werd onder applaus besloten haar een
telegram van dank terug te zenden
Hierop sprak de heer P. K. Peerlkamp,
voorzitter van de Gewestelijke federatie der
S. D. A. P. Noord-Holland Noord.
Deze ging eveneens terug tot de oprichting
van de afdeeling, waarbij hij den naam
noemde van deri heer J. van den Tooren.
Hij zeide verder, dat de oprichters met vol-
doening op hun werk mogen terug zien.
Alkmaar is een der beste afdeelingen ge-
worden in dit gewest. Wij groeien hier zeide
spr en ik kan dit zonder tegenspraak be-
weren
Spr memoreerde voorts dankbaar, dat de
afd een wethouderszetel heeft bemachtigd.
Spr eindigd©»met een krachtige opwekking
om het aantal leden der afdeeling steeds
hooger op te voeren (Applaus).
Vervolgens werd het woord gevoerd na
mens verschillende plaatselijke vereenigin-
gen, aangesloten bij de S. D. A. P. en namens
afdeelingen uit omliggende gemeenten.
Er waren een 15-tal sprelcers.
Hun namen en de vereenigingen namens
welke zij spraken zijn de volgende: Holtes
(A.B B J. Tomassen (inst voor arbeiders
ontwikkeling). L. den Das (S D. A. P. Ber
gen). P. Zeeman (S D. A P. Langendijk I en
II), P Hart.-fS DAP. Koedijk), L. A Hart-
man (S. D A P Eg-mond aan Zee), W. van
de Vail (S. DAP. Heiloo en Falkland),
mej P. DekkerOsinga (Soc -Dem. Vrou
wenclub). PAG. Louws, (Sigarenmakers-
bond), J. v. d Tooren (Ned. Typografen-
Bor.d). J J. Schermer (Ned. B van Perso
neel in Overheidsdienst). A. Arts Excelsior),
A. Wiese (Alg Ned. Metaa^werkersbond).
W J Bulens (A J C.). J. j. T. Kooy (Bond
van Ned. Onderwijzers).
De heeren Holtes en Van de Vail overhan-
digden beiden een voorzittershamer.
Tenslotte richtfe de heer J. Westerhof
zich tot de aanwezigen, die de afdeeling com-
plimenteerde met haar iubileum. Voorts hul-
digde spr ook den heer Van den Tooren en
verder den heer Dekker. die 24 jaar in het
bestuur geweest is. (Applaus).
Spr. wekte op tot onvermoeid verder
strijden Alkmaar heeft zijn democratische
regeering. (Applaus).
De heer Dekker sprak tenslotte nog era
kort woord.
Hij dankte voor de geschenken en voor de
uitgesproken woorden. Spr. deed uitkomen in
verband met hetgeen door den heer Wester
hof gezegd was, dat hii in Maart a.s. 25 jaar
voorzitter is.
Verder bracht spr. tog een woord van
hulde aan de Alkmaarsche Courant. die steeds
objectieve verslagen van de partij in haar
kolommen heeft opgenomen.
Tijdens de receptie werden thee en gebak
geserveerd en ten slotte werd nog een groep-
foto gemaakt.
De Feestavond
Om 8 uur, den tijd van aanvaog, was de
groote zaal van de Harmonie dicht bezet
Het tooneel was met bloemen en planten rijk
gesierd en langs de wanden der zaal h in gen
roode wimpels Nadat de heer W. Woer-
En ondanks al zijn toorn, begon kolonel
Holies eenigszins ongerust te worden, want,
zooals men weet, was zij geweten niet heele-
maal zuiver, en de schijn kon gemakkelijk te
gen hem gekeerd worden.
„Jij stelende, onbeschaamde verrader," gil-
de zij. „Denk je, dat je hier tegen me kunt
komen aangaan, jij, die mijn fatsoenlijk loge-
ment tot een hoi van verraders gemaakt hebt!
Ik zal je manieren leer en, onbeschaamd gal-
genaas. En toen zag zij Tim's verschrikt ge-
zicht om de open deur kijken. „Tim, haal de
politie," schreeuwde zij. „Mijnheer zal zijn
kamers hier verwisseien voor Newgate, dat
beter voor zijn soort past. Haal de politie,
zeg ik je. Locfp hard, iongen."
Tim vertrok. Dat <reed de kolonel ook, hij
begreep op eens, dat het niet goed zou zijn,
te blijven. Hij ledigde de helft van den inhoud
van de beurs in zijn hand, en zooals Jupiter
het hof maakte aan Danae maar zonder iets
van Jupiter's verliefde bedoelingra, stortte
hij die open om haar uit in een regen van
goud.
„Dat is om je schreeuwerigen, schelderigen
mond te stoppen," riep hij. „Betaal je zelf
daarmede, jij heks. En de duivel hale je!"
Hij vloog weg in razende woede, bijna vlak
achter Tim; en van het half dozijn mannen
in de gelagkamer durfde niet een hem tegen-
houden. Hij bereikte de straat, en was ver-
dwenen, en liet stukken van zijn kleeddng
achter als een herinnering aan zijn merk-
waardig verblijf, en een waardin, die tranen
stortte van toorniee uitputting.
HOOFDSTUK XIV.
Wan hoop.
Drie weken lang wachtte kolonel Holies te
vergeefs in de Harp in Wood Street op de
beloofde boodschap van zijn Genade Buc
kingham, en zijn onrust nam toe in dezelfde
mate als zijn geldmiddelen verminderden.
Want hij was niet zuinig geweest op zijn be-
trekkelijk geringe fondsen. Hij was goed ge-
huisvest, at en drong van het beste, kocht een
paar mooie pakken bij tweede hands kleerma-
kers in Birchin Lanehij vond dit voor-
zichtiger en zuiniger dan naar de winkels in
Paternoster Row terug te gaan en hij had
zich zelfs overgegeven aan hetspel, wat een
van zijn groote zonden was.
Eindelijk werd hij boos over het voortdu-
rende stilzwijgen van den Hertog, die hem
zooveel hoop gegeven had. En hij koesterde
nog een andere soort onrust. Er was, dat wist
hij, een achtervolging tegen hem aan den
gang tengevolge van de wraakgierige woede
van juffrouw Quinn, en hij dankte het alleen
aan het feit, dat zijn werkelijk verblijf haar
onbekend was, dat hij aan gevangenneming
was ontsnapt. Hij wist, dat er in de Bird in
Had naar hem gezocht was, want hij had
haar gezegd, dat hij plan had, daarheen te
gaan. Hij durfde niet aan te nemen, dat de
nasporingen opgegeven waren Ieder oogen
blik kon hij onwekt en gepakt worden. Dat
het onderzoek tot nu toe niet met meer kracht
voortgezet was, kwam, vermoedde hii. omdat
er andere gewichtige dingen waren, die de
openbare aandacht bezig hielden. Want het
waren opgewonden, onrustige dagen in Lon-
den.
Den eersten der maand waren de men-
schen in de. stad opgeschrikt door het verwij-
derd geboem van kanonnen, dat den geheelen
dag geduurd had, als een bewijs, dat de Hol-
landsche en Engelsche vloten slaags geraakt
waren en wel beangstigend dicht bij. Zooals
men weet, was de slag dicht bij de kust in
de buurt van Harwich, en eindigde hij met
groot verlies voor de Hollanders, die zich
naar Texel terugtrokken. Er werd natuurlijk
aan beide zijden als gewoonlijk sterk overdre-
ven, en de Engelschen zoowel als de Hollan
ders maakten aanspraak op een volkomen
overwinning en ontstaken vreugdevuren.
Wij hebben echter niet te maken met het
geen in Holland gebeurde. Van den 8sten
Juni, toen de eersie tijding kwam van de vol-
slagen nederlaag der Hollanders en de ver-
woesting van de helft hunner schepen, tot
den 20sten, die als een dag van dankzegging
voor die groote overwinning was vastgesteld,
waren er in Londen groote feesten, die hun
toppunt bereikten te Whitehall op den 16den,
om den Hertog van York als overwinnaar te
verwelkomen, die zooals Pepys ons ver-
telt van zee terugkeerde dik en verbrand
en stevig, omdat hij steeds in de zon was ge
weest. En het was goed of misschien ook
niet dat er zooveel opwinding was, om de
gedachten van het volk af te leiden van het
geen in hun midden gebeurde, om hen blind
he! ideaal !e bereiken. op'Hmis'h'scti' moeten
we zijn, het socialisme is niet droefgeestig
maar hoopvol. Het sociaiisme, 25 jaar gele
den nog een utopic, een theorie, vraagt
thans om daden, wij zijn niet meer op de
ambachtsschool, maar we moeten reeds met-
selen. Krachtig wekte cpr. alien op, om zich
aan de beweging te ge'ven en zich niet te
onthouden, omdat deze of gene, dien men niet
aardig vindt, ook tot de partij behoort. Im
mers het gaat niet om ae menschen, maar om
de zaak.
Dan bracht spr. de afdeeling Alkmaar zijr
gelukwensch. Hij merkte op, dat ook bij haar
niet altijd eensgezindheid had geheerscht,
maar dat desondanks haar werk toch gezien
mocht worden. Het ledenaantal is echter
nog te klein, spr. berekende, dat in den loop
van haar bestaan zich slechts gemiddeld tien
leden per jaar bij de afdeeling aansloten. Dat
is te weinig, want in de politick geldt boven
al, dat de massa het goed moet maken.
Mocht men al eens ontevreden zijn over
het hoe, mocht men soms langs andere rich-
ting willen, het rroote doel moet toch altijd
zijn: de bevriiding der arbeidersklassc. De
raadsfractie met aan het hoofd de heer Wes
terhof doet wat zij kan. Spr. roemde het werk
vooral van dezen, onder wiens wethouder-
schap de school in het Rochdalekwartier tot
stand kwam, waarvan spr. in de Alkmaarsche
Courant zulk een mooie beschrijving had
gelezen Hij noemde die school een monument
voor het werken der socialisten, dat door
zeer veel anderen, die nu nog afzijdig staan
en alleen applaudisseeren, als het is afgeloo-
pen, gesteund moet worden.
Op dezen feestavond, zei spr., moet gij
beseffen. dat ge mee moet werken, opdat ver-
kregen worde in de eerste plaats het staats-
pensioen, dat berust op de erkenning van den
arbeid en dan voorts de ontwapening. Waar-
schuwend merkte spr. op, dat de bourgeoisie
niet voor de scherpste middelen zal terug
deinzen om de ontwapening tegen te hou
den. De groote meeting op Houtrust heet nu
nog maar Zondagsontheiliging, maar straks
zullen andere argumenten worden gebruikt
om te komen tot een verbod van actie voor
ontwapening. Zorg, dat ge dan gewapend
zijt met het wapen der organisatie.
Spr. besloot zijn toespraak met een opwek
king om zich nog heden als lid der S. D. A. P.
op te geven en het uitspreken van de hoop,
dat hij alle'n over 25 jaar weer terug zou
zien.
Nadat het daverend applaus, dat volgde
op de rede van den heer Duys, was bedaard,
kwamen de heeren Bleekrode en Rodrigues
weer ten tooneele. Zij gaven nu Romance
van Beethoven en Hongaarsche dans van
Brahms—Joachim zoodanig, dat het applaus,
dat hen ten deel viel, welverdiend mocht
heeten.
De heer Sternheim droeg hierna voor het
slot van het tweede bedrijf van Heijermans'
„Het Pantser", een stuk, dat behoort tot de
tendenz-stukken van dezen schrijver, zooals
„Op hoop van Zegen" en ..Allerzielen". Van
het stuk, dat geschreven werd in 1901, gaf
de heer S. een mededeeling van den korten
inhoud. en dan kregen wc de voordracht. Op
meesterlijke wijze wist hij de personen in te
voeren en de gesprekken weer te geven, zoo
dat het was als woonde men zelf de scene
bij. De voordracht werd daardopr geheel
wat de schrijver met zijn stuk bedoeld heeft:
een feEe veroordeeling van het militairisme
en het met geweld van wapenen willen be-
heernchen van efe'n staking.
Na een pauze, gedurende welke de heer
Woerdeman nog opwekte tot toetreding als
lid bii de arbeiderszancvereeniging „De Stem
des Volks". trad:n de heeren Bleekrode en
Rodrigues en Sternheim alien nog twee keer
op met groot sueces Dankbaar en bijzonsler
langdurig was telkens het applaus.
Een gezcllig dansje hield daarna de
feestvergadering was om 12 uur afgeloopen
velen der aanwezigen nog geruimen tijd
bijeen.
RIJKSWEGEN HAARLEM—ALKMAAR
ALKMAAR—NIEUWEDIEP.
Aan den minister van Waterstaat is het
volgende adres gezonden:
De Kamer van Kocphandel en Fabrieken
voor Holland's Noorderkwartier, gevcstigd
te Alkmaar, heeft de eer Uwc- Excellentie de
goede ontvangst te berichten van Uw schrii-
ven no. 291 do. 18 Sept. 1926. inzake de
Rijkswegen Haarlem—Alkmaar en Alkmaar
Nieuwediep.
De beantwoording der vragen, welke door
den heer Boissevain in de Tweede Kamer zijn
gesteld, heeft zij'met volk belangstolling ge
lezen, doch kan dit antwoord, tot haar ked~
wezen, niet erg bemoc-digend vinden, wijl
daaruit blijkt, dat het in het voornemen ligt
in het jaar 1927 nog niet tot een definitieve
verbetering dezer wegen over te gaan.
De Kamer vertrouwt, dat bet, bij nader
inzien, mogelijk zal blijiken, in inec-rdere mate
tegemoet te komen aan de verzoeken der aan-
grenzende Gemeenten en de Kamers van
Koophandel te Haarlem en Alkmaar, omdat
deze wegen thans reeds in een zeer sleehten
te maken voor de verbreiding van de pest, die,
hoewel langzaam. toch gestadig voortging,
een vijand, die zou blijken minder makkelijk
verslagen te worden dan de Hollanders.
Na de woeste openbare feftsteliikheden op
den 20sten, scheen het volk plotseling tot het
besef te komen van zijn gevaar. Het is moge
lijk, dat het gevoel van gevaar en schrik zijn
oorsprong in Whitehall had, dat nu met snel-
heid minder bevolkt werd. Het Hof verhuisde
naar de gezondere lucht van Salisbury, en
den geheelen 21sten en 22sten was er een on-
ophoudelijk westelijk trekkende stroom van
koetsen en wagens langs Charing Cross,
beladen met menschen, die de besmette stad
verlieten om veiligheid buiten te zoeken. Die
vlucht bracht schrik in de stad, wier inwoners
het gevoel hadden, schepelingen te zijn aan
boord van een schip, dat den ondergang nabij
is. lets, dat op een paniek geleek, volgde door
de bevelen uitgevaardigd door den Lord
Mayor en de maatregelen die genomen wer
den, om de gevreesde,ziekte te bestrijden. Sir
John Lawrence was gedwongen, strenge ver-
ordefiingen uit te vaardigen, onderzoekers
aan te steilen, en maatregelen te nemen, om
de besmette huizen te sluiten en te isoleeren
maatregelen, zoo streng, dat zij voor goed
de overblijfselen vernietigden van de behaag-
lijke gedachte, dat er binnen de murra der
stad geen besmetting was.
'Word! vervolgd.)
