KWATTA3^
d/$\£VREEP
wKWATTA-SPECULAAS
Parljsche CaaserUin.
BeterdanGoed: DE BESTE
Schrale Lippen
PfUBifl
§S>oi*t
den, waarvan de bestourder bereid was het
gezelschap naar Den Haag te brengen.
Omtrent de oorzaak van het ongeval is
ons op het oogenblik nog niets met zekerheid
bekend. Verondersteld werd, dat de koppe-
ling van den ontspoorden wagen was ge-
broken, waardoor het losgeraakte gedeelte
geleidelijk tot staan zou zijn gekomen De
onisporing van den betrokken wagen zou
dan vermoedelijk op het laatst, toen de
vaart reeds zeer gtring was. hebben plaats
gehad, daar absoluut geen schok werd ge-
\oeld in de vo.'gtnde wagens
De co respondent te Urre ht van dr N. R.
Ct. meldt
„De oorzaak van het ongeval moet gelegen
zijn in het springen van een wielband van
het ontspoorde rijtuig, welk rijtuig na de
ontsporing daardoor dwars over den spoor-
weg kwam te staan.
De Haagsche correspondent van de Telg.
heeft blijkbaar zonderlinge avonturen beleeid
Hij schrijft daarover aan zijn blad:
Ver weg, in de binnenlanden van Zuid-Hol-
land was het spoorwegongeluk gebeurd.
Tusschen Bleiswijk en Zoetermeer-Zeg
waard in, te midden van weilanden, slooten
en riet, met in de verte enkele verdwaalde
toerderijen. Derwaarts snelde onze auto in
het duister van den Decemberavond, langs
eenzame en door regenbuien schier onbegaan-
bare landwegen, eindeloos zoekend naar de
plek des onheils, die zich scheen te willen ver-
schuilen in het nachtelijk zwart als schaamde
re zich er voor spoorwegongeluk „nummer
zooveel" te herbergen.
Tallooze inlichtmgen van landlieden, die
ons modderig land kruisten, brachten ons ten
slotte tot op enkele honderden meters van het
ongeval.
Daar begon het moeilijkstc deel van den
tocht, dwars door de weilanden, waarbij de
modderbaden van Spa in't niet zonken, over
hekken en slooten naar de spcorbaan.
Teen we deze na een langdurigc worsteling
eindelijk bereikten hadden we een gevoel alsof
we dwars door Tibet waren getrokken en op-
gelucht togen we verder, cnbewust van de ge-
varen die ens boven het hoofd hingen.
Daar doemden reeds vcor ons op de gede-
railleerde wagen en er om heen sprookjes-
achtig mannen met flambouwen, die tegen
den denkeren achtcrgrond aandeden als ge-
heimzinnige schatgravers.
Een donderend: „halt" rukte ons wreed uit
onze overpeinzingen.... en een kort dik heer-
tje, dat gelukkig niets rooverachtigs had,
al keek hij overigens zeer nijdig, versperde
ons den weg, gevolgd door een reus van een
spoorman gewapend met een toorts.
Een bemoedigende cntvaagst.
„Hebt u een bewijs dat u op de spoorbaan
mag,.... wat? is u van de pers en u fo'to-
graaf.... ondanks het duister zagen we het
Iheertje verbleeken... dan meteen er af, gilde
hij woest, hoe durft u, meneer, beet hij ons
nijdig toe.... en dan zeker in de krant er over
schrijven, en foto's er bij, nee meneer, hier
zal niets gefotografeerd worden, en nu da-
delijic weg, of er wordt proces-verbaal tegen
u opgemaakt".
We boden den inspecteur van't vervoer
als zoodanig ontpopte hij zich - „Vateriaan"
aan voor de zenuwen, want het woord „pers"
had hem zoo almachtig doen schrikken, dat
we niet op ons geweten wilden hebben dat
hij er in bleef, maar't werd niet geappreci-
eerd, we mcesten weg.
Blij van zulke gevaarlijke menschen ver-
lost te zijn en voora'l in 't scherpziend oog
van de lens, hervatte het gezelschap zijn
werkzaamheden.
Edoch er zijn nog aodere wegen die tot
'Jerusalem leiden en onder leiding van onzen
gids, een boerenzoon, maakten we een om-
•trekkende beweging in den donkeren nacht
door tat van weilanden, sprongen over sloo
ten en kwamen weer bij de plaats van het
deraillement, nu echter veilig staande op het
weiland des vaders gids, alleen gescheiden
van de nijvere spoorwegmenschen door een
breede sloot.
Onze manoeuvres waren door de duister-
nis absoluut voor den vijand verborgen ge-
blevenwie beschrijft de woede en ont-
steltcnis der „heeren van spoorwegongeluk
numrner zooveel", toen daar eensklaps aan
den pikzwarten hemel een immense niagnesi-
unigiloed hoog optaaide en de plaats des on
heils, alsmede alle aanwezigen, onverwacht
in't „zonnetje zette", en enkele seconden la
ter een tweede lichtaanval.
De vloeken van de overtroefde vijanden
knetterden als een miltrailleurvuur door de
lucht, en toen dat niet hielpbegonnen de
nelden met grind en mcdderkluiten te gooien,
xider glorierijke aanvcering van het booze
inspecteurtje, zoodat de boerenzoon het
'.■aadzaam achtte te retireeren. Vooral waar
aiet grof grind werd geattaqueerd, dat in
roldoende voorraden aanwezig pleegt te
tijn.
Waar, zocals men dat in de berichten van
let ooriogsfront gewoon was uit te drukken,
net door ons gestelde doel bcreikt was, kon-
ien we terugtrekken, nadat we onderweg nog
eeei collega van een Haagsch blad hadden
opgepikt, die door vriendelijke bemiddeling
van net inspecteurtje een proces-verbaal had
gekregen van een rijksveldwachter, omdat hij
zich na ons cp de spoorbaan had gewaagd
en dit had het meervermelde overkropte ge-
moed des inspecteurs niet ineer kutinen ver-
werken.
Intusschen is deze geschiedcnis leerzaam,
waar ze doet zien dat de spoorwegautoritei-
ten ten minste nog een nuttig gebruik van
het grove grind weten te ma ken
Een protest van passagiers.
Naar Jt blad nog vernam, hcerschte onder
de passagiers van andere treinen die deze lij-
nen moesten passeeren en aanmerkclijke ver-
traging ondervonden door 't ongeval, grcote
mtevredenheid ever het feit, dat men hen
aan de hoofdstations, o.a. den Haag, niet had
gewaarschuwd. Daa liaddta zij een audere
route kunnen klezen en geen aansluftingen
behoeven te missen, zooais thans voor velen
het geval was.
Van een trein zouden vele passagiers zich
gezamenlijk met een protest tot de Directie
der Ned Spoorwegen te Utrecht wenden, met
een ernstige klacht over de verregaande ne-
gatie der belangen der passagiers door de
spoorwegautoriteiten. Men heeft niet de min
ste moeite gedaan de reizigers afdoende in te
lichten.
De Utrechtsche correspondent van het
Hbld. meldt:
Onmiddellijk nadat in Utrecht bekend was
dat een spoorwegongeval tusschen Bleiswijk
en Zee tier nicer had plaats gevonden, zijn wij
ens van den omvang op de hoogte gaan stel-
len.
Van Oouda reisden we in een diensttrein
samen met de heeren ir. Maas Geesteranus.
chef van Weg en Werken, en ir. Corth, rijks-
inspecteur bij de Nederlandsche Spoorwe
gen, en ir. Laumans, ingenieur van tractie.
Gezamenlijk stelden deze heeren een onder-
zoek in, waarbij aan het licht kwam, dat de
oorzaak is geweest het springen van een
wielband bij kilometerpaal 10.6. Tusschen
Bleiswijk en Zoetermeer heeft die linkerwiei-
band van het eerste rijtuig het begeven.
Door het springen van dezen band verloor
het betrokken wiel den zijdelingschen steun
tegen den binnenkant van de spoorstaven
Hierdoor volgde ontsporing.
Het is vast komen tc staan dat het eerste
rijtuig circa 500 M. ter zijde van de rails
heeft doorgeloopen, hetgecn uit de moeten,
die de wielen in de dwars!iggers hebben ge
slagen Jen duidelijkste blijkt. Verschillende
dwarsliggers zijn aan de oppervlakte ver-
splinterd, het grint vertoont eveneens diepe
voren en alles bijeengenomen, mag het een
wonder heeten dat bij een snelheid van 80
K.M., die de trein op het oogenblik der ont
sporing had, geen ongelukken zijn voorgeko-
men.
Uit de zandsporen die over een groote
lengte langs de baan gevonden werden, bleek,
dat de machinist reeds onmiddellijk heeft ge-
stemd, toen hij enraad bespeurde.
IN GEANNEXEERD GEBIED.
Over het optreden van sommige Belgische
on.torwijzers in hot geannexeerde gebied Eu-
pcn-Malmedy-St. Veth wordt, naar men uit
Brussol meldt, af en toe door de plaatselijkc
bcvolking geklaagd. Zoo werd, eenigen tijd
geleden, aan den zoon van een Duitsch
oud-strijder te Bullingen, als straf opgelegd:
honderd maal schrijven: „de Duitschcrs
werden door de Belgen overwonnen", wat't
Kamerlid Somerhausen er toe bracht aan den
betrokken minister, schriffelijk, na het geval
te hebben aangehaald, de vraag te stellcn:
„Art. 148 van de grondwet der Duitsche
republiek verkondigt: „Het doel der school
is clen enkoling zedelijk te ontwtkkelen in deri
gecst der natie en in tiien van de verzoening
der volkeren". Bestaan dergelijke voorschrif-
ten niiet in Belgie, en, in 't voorkomend ge
val, wclkc zijn de bestaande maatregelen te
gen de onderwijzers, die deze voorschriften
niet in acht nemen".
De minister heeft alleen geantwoord, dat
hij een onderzoek heeft bevolen.
DE DIAMANTNIJVERHEID TE
ANTWERPEN.
De werkgevers in de diamant-industrie te
Antwcrpen zijn Zaterdagavond bijeen geko
men eci hebben de uitsluiting geproclameerd.
Vijftienduizend arbeidcrs komen hierdoor
zonder werk. De uitsluiting geldt voor acht
dagen en wanneer deze termijn is verstreken,
zullen de werkgevers den toestand weder on
der de oogen zien.
De staking in de diamant-industrie te Ant-
werpen is Zaterdagmidclag begor.nen als
gevolg van het mislukken der onderliandeliu-
gen over, de loonen.
Vier fabrieken hebben het werk stopgezet.
DE ONTVOEKDE
DRANKVERBODSMANNEN.
Ondanks een nauwkeurig onderzoek in de
golf van Mexico door patrouillebooteu en
kustwaehtkotters is men er, naar draadloos
gemeld wordt, nog niet in geslaagd een
spcor te vinden van het Fransche drank-
smokkclschip, aan boord waarvan zich de ad-
junct-administrateur van het drankverbod
van New Orleans en een adjunct-machinst
bevinden, waarmede het schip er van door is
gegaan,
GEEN* INMENGING VAN DE
M1LITAIREN IN DE POL1TIEK.
In politieke kringen in Athene verklaart
men, dat de eigenlijke reden, die leidde tot
de vorming van eon kabinet van nationals
eenheid, was, voor hetvervolg dc inmenging
van de militairen te verhinderen in de poli
tick, daar het militarisme het land naar cu-
herste'.bare catastrophen leidt. De wederin-
dicnststelling van de officieren, die uit het
leger v/erden verwijderd om politieke rede-
nen, werd echter cnvermijddijk geacht.
Het nieuwe kabinet is Zaterdag beeedigd
DE FRANSCHE F1NANC1EN.
De „Paris Midi" schrijft, dat de f nanciee-
le aangeleffenheden thans geen verder uitstei
meer kunnen lijden. Het blad meent, dat de
verkregen resuftaten nu eens tastbaar dienen
te worden gemaakt voor .het land; stilstand
in de productie en staking dienen te worden
vermeaen, daar de gevolgen hiervan maar
op het publiek neerkomen en de resultaten
van de financieele politiek, zoo moeizaam
verkregen. hierdoor weer in p-evaar kunnen
worden gebracht.
DE CENSUUR-WET.
De wet op de prikkdlectuur, die in den
Duitschen Rijksdag is aanvaard, moet, daar
de Rijksdag het oorspronkelijke ontwerp aan-
merkelijk heeft gewijzigd, opnieuw aan den
Rijksraad worden voorgele^d. Voor het geval
de Rijksraad het gewijzigde ontwerp ver-
werpt, kan dit door den Rijksdag alleen wor
den aanvaard met een meerderheid van twee
derde, die echter niet voorhanden is. De bla-
den der linkerzijde hopen dat in den Rijks
raad Pruisen zijn stem tegen de gisteren aan
vaarde wet zal verheffen en daar genoeg aan
hangers zal vinden om het cntwerp ten val
te brengen, hetgeen echter nauwelijks te ver-
waditen is. -
Ruwe Huid, Springende Handeu,
Winterhanden, Wintervoeten en
Huidwondjes geneest men snel met
Doos 30-60-90, Tube 80 ct. V
KORTE BERICHTEN.
Naar gemeld wordt, zijn bij de aardbe-
ving, welke in de Kaukasus heeft plaats ge
had, 50 personen gedood en 500 gewond.
Er zijn maatregelen getroffen, om den
nieuwen gezant van de Sovjet-Unde in Mexico,
mevrouw Koolantai, te beletten in Mexico voet
aan wal te zetten.
In de nabijheid van de Oostenrijksdhe
grens hebben hevi.ge stormen gewoed, welke
aan de spoor- telegraaf- en telefoonlijnen ern
stige schade hebben toegebracht. De telefoon-
verbindingen met Weenen en Praag zijn ge
heel gestoord; alleen de verbinding met Ber-
lijn is intact gebleven.
Ondanks het sledite weer is koning Fer
dinand per auto door Boekar^st gereden van
het Cotroceni-paleis naar het koninklijk pa-
leis, waar hij den Spaanschen gezant heeft
ontvangen. Volgens de bladen is de koning
drie pond in gewicht toegenomen.
In verband met de ontdekking van ver-
dachte correspondentie, zijn te Cherbourg vier
communisten gearresteerd.
Men neemt aan, dat het nieuwe Deen-
sche kabinet uitsluitend door de gematigd-
liberale boerenpartij zal worden gevormd.
Bij het international zwemfeest te
Straatsburg, is het aan den Duitschen zwem-
mer Faust gelukt een nieuw wereldrecord 100
M. borstzwemmen op zijn naam te vestigen.
Hij heeft het bestaande record van 1 minuut
15.8 seconden met 0.2 seconde verbeterd.
Naar uit Ron e wordt gemeld, wordt
mcmenteel eeii nieuw viliegtuig beproefd, dat
25 soldaten met voile oorlogsuitrusting kan
vervoeren.
De Spaansdie socialistische vrouwen-
vereeniging heeft een propaganda-actie aan-
gevangen met het doel de huwelijkswetten te
veranderen en eep einde te maken aan de
autoriteit van de edhtgenooten en vaders.
Te Que-que in Rhodesia is een goud-
ader ontdekt welke veel belooft op te brengen.
In de vesting Kufstein (Tirol) zal een
geweldig orgel worden gebouwd als gedenk-
teeken voor de in den oorlog gevallen Duit
sche soldaten. Het zal drie klavieren hebben.
80 registers en 400 pijpen en tot op een af-
stand van 6 tot 8 k.m. kunnen worden ge-
lioord.
Primo de RiVera heeft tegenover de
journalisten verklaard, dat de Spaansche Na
tions le Vergadering tegen 12 December a.s.
bijeen zal kunnen komen.
De Commissie van Herstel hoorde Za-
terdagmorgen den a gent-genera a 1 voor tie
herstelbetalingen en den comimi.ssaris voor de
Duitsche spoorwegen, die rapport uitbrachten
omtrent het tweed'e jaar van de toepassing
van het plan-Dawes.
De Hongaarsche legerbisschop Johan
Zadravetz, wiens naam in het valschemun-
ters-proces zoo vaak genoemd werd, heeft
zich thans in het klooster teruggetrokken,
waaruit hij in de nabolsjewistische periode
zoo snel was opgeklcmmen. Hij zal nu in de
Franciscaner orde een theologischen leerstoel
gaan bezetten.
Wegens de benoeming van een door
vele ouders niet gewenschten „Schulrat" was
in het district Dortmund een schoolstaking
afgekondigd. Thans heeft de Westfaalsche
Ouderbond deze staking tot geheel Westfalen
uitgebreid.
Volgens een draadloos telegram uit
Washington zou thans ook Peru zich accoord
hebben verklaard met de toewijzing van Tac-
na en Arica aan Bolivia.
VOETBAL.
Er zijn gisteren inderdaad St. Nicolaas
verrassingen voorgekomen bij de uitslagen.
Alcmana, met Peetoom op de midvoor-
plaats, daar Doeschot verhinderd was, zorg-
de al voor een heel onaange/iame surprise
door in Schoten met 2-1 te verliezen. Schoten
had tot nu toe nog geen overwinning be-
haald en juist A'lcmaria moest het eerste
slachtoffer zijn. Kansen heeft Akmaria in
den wedstrijd zeer zeker gehad, maar in 't be-
nutten dier kansen absoluut gefaald. Deze
nederlaag valt te meer te betreuren, omdat
Haarlem cen punt verspeelde tegen Zeebur-
gia (0—0) en er dus gelegenheid was ge
weest iets in te loopen.
K. F. C. won met 31 van Hollandia en
het ziet er naar uit, dat de strijd om't kam-
pioenschap ten slotte zal gaan tusschen
Haarlem en K. F. C.
West-Frisia won met 3—0 van Bloemen-
daal.
I
Akmaria III speelde gisteren voor de eer
ste klas N. H. V. B. een aardigen wedstrijd
tegen Bergen I. Eerstveroverden de in het
blauw gekleede Alcmarianen een 20 voor-
sprong, waarna Bergen een tegempunt
maakte.
Na de rust nam Alcmaria het spcl meer en
meer in handen en ten slotte voerde zij den
stand op tot 51. Toen scoorde Bergen nog
eenseens en maakte Alcmaria haar zesde en
laatste doelpunt, alzoo winnend met 6:2. Er
werd vrij gced gespeeld soms zag men heel
goede staaltjes voetbal. De Bergensche kee
per liet zich tweemaal verrassen door boog-
schoten van den linksbuiten.
De stand in 2 A is na de gisteren ge-
speelde wedstrijden als volgt;
Haarlem
10
7
2
1
23—13
16
K. F. C.
10
6
2
2
21—14
14
Zeeburgia
11
5
2
4
27—25
12
Akmaria
9
5
1
3
26—18
11
West-Frisia
9
4
1
4
29—21
9
Hollandia
10
3
3
4
23—23
9
Helder
9
3
2
4
22—24
8
Bloemend.
10
2
3
5
15—21
7
V. V. A.
7
2
1
4
15—23
5
Schoten
9
1
1
7
17—35
3
Ook in de eerste klasse bkven de verras
singen niet uit. Zoo verloor Ajax met 1—0
van H. V. V. en Feijenoord met 4—2 van
V. O. C., uitslagen, die zeker niemand had
verwacht.
SpartaStormvogels 0—3
't GooiBlauw Wit 20
D. F. C.—V. U. C. 3—2
R. C. H.Excelsior 14
SpartaanH. F. C. 03
H. B. S.—Z. F. C. 5-1
A. S. C.—Edo 2—5
U. V. V.Hilversum 40
Ook in 2 B merkwaardige uitslagen.
VeloxHercules 03
Z. V. v.—H. V. C. 1—2
A. F. C.—W. F. C. 4-1
D. E. C.Donar 60
VoorwaartsKampong 4—0
Afd. III. E. Boys—Z. A. C. 3—1
HeraclesVitesse 21
Go AheadDo to 2—1
WageningenEnschede 05
Hengelo—Robur 00
Afd. IV. WilhelminaBredania 10
Willem IIPhilips 00
N. A. C.Roermondl 53
M. V. V.—Noad 0—0
Afd. V. Velocitas—G. V. V. 6—1
FrisiaLeeuwarden 26
VeendamFriesland 22
W. V. V.—G. V. A.'V. 3—5
V. A. F. C. IROOD WIT I 4-4.
Men schrijft ons:
Het publiek heeft kunnen genieten van
deze plaatselijke ontmoeting, welke in de
beste verstandhouding is gespeeld. V. winr
den toss en R. W. trapt af. De eerste aan-
vallen zijn voor V. A. F. C., doch worden
door de goed spetende achterhoede van R.
onschadelijk gemaakt.
Als er ongeveer een kwartier is gespeeld
maakt R. W. het eerste doelpunt, wat V. aan-
leiding geeft om nog beter aan te pakken, en
gelukt haar dan ook spoedig de gdijkmaker
in het net te deponeeren.
De wedstrijd gaat dan gelijk op en als rust
aanbreekt hebben beide partijen nog een
doelpunt er aan toegevoegd. 2—2.
Na rust weer hetzelfde spannende spel. R.
W. is evenwel wat gelukkiger als V. en weet
den stand zelfs op te voeren tot 42.
Aanvallen op het R. W.-doel zijn nu aan
de orde, doch de doelman houdt voorloc-
pig stand en laat niets door.
Nog ongeveer 12 minuten moet er gespeeld
worden. V. geeft zich nu geheel, en zag dit
dan ook beloond door 2 fraaie doelpunten.
Menig toeschouwer dacht zelfs nog aan
een overwinning voor V., doch de tijd was
verstrekeq en het einde van dezen wedstrijd
kwam met een gelijk spel.
De sche ids red iter voldeed matig.
LOTISSEMENTEN.
Ieder vreemdeling, die Frankrijk door-
treinde, heeft zich bij het naderen van een
groote stad wel eens afgevraagd, wat toch
die groote lappen grond zijn, met al die pa-
len erop en al die omheiningen, waar hier en
daar wat hutjes op staan kltine houten huis-
jes, in elkaar getimmerd van alle mogelijke
soort planken en ander tweedehandsch mate-
riaal, en daar tusschen door af en toe een
zeer bescheiden huisje van steen.
Dat zijn de z.g. „lotissementen."-
Zulke groote lappen grond in allcmaal
kleine stukjes veraeeld, ziet men vooral heel
veel in de omstreken van Parijs.
Parijs is overvol van inwoners. Voor den
oorlog is de woningcrisis daar al begonnen,
en na den oorlog in die crisis chronisch ge-
worden, en het wordt er hoe langer hoe erger
mee.
Door den ocrlog heeft zich onder de jon-
gere generatie der Fransche boeren-bevol-
king, een onweerstaanbare trek naar „de
stad" gevormd, naar de groote menschenop-
eenhoopingen, naar het intense en veelsoor-
tige leven der groote centra. Het leven op het
land zijn ze saai gaan vinden, triestig en
wanhopig eentonig. Licver dan dat te ver-
dragen willen ze op elkaar gehoopt wonen
in de nauwe krotten der Parijsche voorste-
den, willen ze in de fabrieken daar werken,
en in de gelegenheid zijn van tijd tot tijd
naar een cinema te kunnen gaan, naar een
cafe-chantant, naar een volksbal verre,
verre verkiezen ze dat boven het onafgebro-
ken werken en de zeer zeldzame vermaken
van het boeren-leven.
Ook het aantal vreemdelingen neemt steeds
toe in Parijs; en dat heeft bij de huiseigena-
ren het verlangen opgewekt om meer geld
aan hun huizen te maken dan ze tot nog toe
deden, zooveel mogelijk geld daarvoor te
maken. En daar een hotel-kamer drie, vier
maal zooveel opbrengt ais een kamer, die
per kwartaal verhuurd wordt hebben vele
huiseigenaars hun huurders op straat gezet,
en hebben hun huizen in hotels doen om-
bouwen
En wij? waar moeten wij nu wonen? zoo
vroeg zich de Parijsche werkman af, en de
kleine winkel- en kantoorbedienden en
vooral wanneer ze getrouwd zijn en kinde-
ren hebben, wordt het geval moeilijk want
een gezin met kinderer daar heeft bijna
ieder Parijsch huiseigenaar een broertje aan
dood. En zoo hubben die toen hun blik-
ken laten vallen op het land het verlaten
boerenland, waar zooveel woonplaats te
over is!
En eenzelfde gedachte heeft zich meester
gemaakt van de kleine burgers. In plaats van
ieder jaar, als ze met vacantie naar buiten
gaan, daar in een hotel of pension te gaan
wonen, gingen de kleine Parijsche burgers
bedenken, zou het toch veel prettiger zijn om
een rustig plekje te hebben, heelemaal van
hemzelf, waar hij met vrouw en kinderen zijn
zomer-rust van enkele weken zou kunnen
gaan genieten. En ze kochten in de dorpen
oude leegstaande boeren-woningen, waarvan
de eigenaar gestorven was, en waarover de
erfgenamen zich niet meer bekommerden; en
op een goeden dag komt er een troep werk-
lui naar zoom oude woning, gooit de oude
muren naar beneden en op de plaats der
oude huizen, waar heele geslachten landbou-
wers geleefd en gewerkit hebben, daar ver-
rijst nu uit de ruines een coquet vfllatje, een
Zwitsersch chalet, of een Engelsclie cottage
Maar voor den werkman en de kleir.e win
kel- en kantoorbediender. zijn zulke boeren-
woningen, voor hoe betrekkelijk geringen
prijs die ook gekocbt kunnen worden, nog
veel en veel te duur. En ten hunne behoeve
nu zijn daarom de ,.lotissementen" in het
leven geroepen.
Uitgesterkte bouwlanden. weiden. bes-
schen, die aan een enkelen eigenaar toebe-
hoorden, worden verdeeld in honderden Tteel
kleine stukjes, en worden zoo stukje voor
stukje aan particulieren verkocht. Om tege-
moet te komen aan zelfs de a 1 lerbescheidenste
beurzen, geschiedt de koop op afbetaling, te
gen zooveel per maand.
Het succes, dat die eerste lotissementen
hadden was z66 geweldig, dat er aan alle
kanten navolgingen verrezen. En zoo ziet
men nu sinds eenige jaren al de muren van
Parijs behangen met reusachtig groote aan-
plakbiljetten, die lotissement-terreinen in alle
mogelijke soorten en in elken prijs aanbie-
den, tot op een afstand van 60 K.M. buiten
de barriere zelfs.
Het verschil in prijs hangt af van twee
dingen voornamelijk; lo van den afstand tot
Parijs, en 2o. van de bewooubaarheid der
terreinen.
In het begin werden die terreinen verkocht
z66 als ze daar lagen; zonder wegen, zon-
der drinkwater, ^pnder rioleering. Er bestond
dienaangaande geen enkele verplichting, noch
van de zijde des verkoopers, noch van die
des koopers. En dus ook geen enkele aan-
sprakelijkheid.
Zoo werden lappen grond verkocht te
gen zeer lagen prijs, dat is waar! die door
en door moerassig waren. Het waren de al-
lerarmsten, die afgingen op zoo lage prijzen.
Op hun kleine moerassige plekje zetten ze
hutjes neer zoo armoedig en zielig \an uit-
zichtEn als de winter gekomen was.
stonden die hutjes midden in het water!
De Parijzenaar, die naiuuriijk niet het minste
vcrstand heeft van terreinen, van grondsge-
steldheid, en dus geen oordeel bad voor zijn
keuze, kocht maar van alles, wat aangeboden
werd, lukraak. En pas later, wanneer hij al
zijn spaarduitjes al in aankoop gestoken had,
bemerkte hij pas dat zijn terrein zoo laag lag,
dat de naburige rivier het's winters onoer
water zette, dat geen begaanbare wegen er
heen voerden dan, dat er heelemaal geen
drinkwater was en dat hij dat honderden
meters ver door de modder heen moest
halen!
Toen zijn er klachten geuit, zijn er protes-
ten ingediend. Met het gevolg dat de regee-
ring er zich mee is gaan bemoeien
En nu mag geen enkel terrein meer in Lo-
tissement als woon-terrein verkocht worden
wanneer de verkooper niet op zich neemt
voor behoorlijke wegen en voor drinkwater
te zorgen
Ja, maar wegen aanleggen, en voor wa-
ttrleiding zorgen voor honderdtallen v. hec-
tairen grond heen, dat kost handen vol geld
aan ten lotissement-ondernemer, en daar
door moet die noodzakelijkerwijze ook zijn
verkoopsprijs doen stijgen! Waardoor
weer een heele massa kleine beurzen als
koopers worden uitgeslottn.
En toen vonden de ondernemers een true
uit om de wet te ontduiken. Sindsdien ziet
men overal op de Parijsche muren aanplak-
biljetten en het zijn de brutaalste! met de
meest schreeuweride kleuren en aanprijzin-
gen! die aankondigen tegen lagen prijs
„tuin-terreinen te koop".
„Tuinterreinen? wat zijn dat? zoo
vraagt het adspirant klein-grond-eigenaartje
zich af. Tuin of geen tuin, op mijn eigen
grond mag ik natuurlijk doen wat ik wil!"
En hoewel in het koopcontract, dat hem ter
teekening wordt voorgelegd, er een clausule
staat, waarbij vastgesteld wordt, dat de koo-
per zich verbindt geen woon-huis op zijn ter
rein te zullen zetten, en enkel zich daarvan als
iuin te zullen bedienen de lage prijs van
het terrein lokt hem z66 aan, dat hij toch
koopt, en teekent, en het tuinterrein is zijn
eigendom.
Honderden hectaren worden op die ma-
nier verkocht, en de meeste eigenaren van
een perceeltje zetten toch een houten huisje
op hun terrein neer, maar ze zijn er geen
oogenblik zeker van, dat niet op een kwaden
dag de politie z.ch zal aanmelden net het
bevel, onmiddellijk dat huisje daar weg te
nemen, en hun op den koop toe nog een pro
ces-verbaal geeft wegens contractbreuk
Inmiddels floreeren de ondernemingen van
lotissementen; van dag tot dag neemt hun
aantal toe, en reeds zijn er teekenen, dat het
aanbod de vraag binnenkort overtreffen zal.
Reeds is er geen sterke concurrentie-geest
waar te nemen in de aanplakbiljetten en kran-
ten-advertenties. Beloften van wegen, water-
leiding, gas- en electriciteits-aanleg worden
gedaan met grooten ophef; de kwaliteiten der
terreinen worden geroemd; en hoe langer
hoe gemakkelijker wordt de afbetaling ge
maakt.
De boeren zelf, begonnen mee te doen.
Daar er geen werkkrachten genoeg zijn om
he land te bebouwen, daar bijna alle jonge
mannen weggetrokken zijn naar „de stad",
naar fabrieken en handelshuizen, bieden de
boeren zelf hun vele braakliggende ten'einen
aan de „Parijzenaars" te koop aan.
Op sommige plaatsen zijn door die lotisse
menten al heele dorpen ontstaan. En wan
neer men 's morgens of s avonds met een
Parijschen werkmans-trein meereist, hoort
men daar over niets anders praten dan over
de hoedanigheid van verschillende terreinen,
de prijzen van huizen, over soorten bouw-
grond, het kweeken van groenten, het fokken
van kippen, enz., enz.
In de week liggen de meeste lotissementen
stil en verlaten daar. Maar !s Zondags
dan komt er leven in! Dan gaan de nauw-
bewoonbare houten huisjes open, en de
Parijsche werkman, de winkel- en kantoor-
bediende, vergezeld van vrouw en kinderen
komt indien het weer daartoe gunstig is
uitrusten van zijn wekelijksche werk in de
stad door hier zijn grond te komen om-
spitten, zijn magere plantjes te verzorgen. en
te droomen van den welgelukzaligen tijd,
wanneer hij eens werkelijk een huis, een
„echt" huis zal kunnen bouwen op zijn Iapje
grond, en er zooveel mogelijk porfijt en ple-
zieT van zal kunnen trekken.
Menschen van alle beroepen en bedrijven
wonen er naast elkaar in zoo'n lotissement;
een gendarme, een kantoorklerk, een tim-
merman, een drogistEn al die men
schen kennen elkaar, en groeten elkaar vrien-
delijk, voelen zich loteenooten, levensgenoo-
ten, begrijpen elkaar. Want alien leven samen
in de eene, zelfde grodte droom van hun
leven, daar eens, £ens een comfortabe! huis
te bezitten, waar ze omringd van hun fami-
lie in vrede zullen kunnen leven, midden in de
frissche buitenlucht, rustig hun eigen tuinije
bebouwend
M. DE ROVANNO.
4 Nov. 1926.
f
