Alkmaarsche Gourant
Een speelbal der fortuin.
VISITE K AARTEN
FKlllLLKTON.
Vrjjdag 10 December
Mftfttfird Acht in Twintigsti laargaRg,
Provinciaal nieuws
UIT HEILOO.
Rustende Jager" werd Woensdag-
de eerste jaarvergadering gehoudwn
de gymnastiekvereenigjs< „D. O. V.
E. S.", oader voorzittetachap van den hw
hi -De
amid de
J. L 6root.
He! jaarver»lag
»n dtn secretaris ge-
waagde van gr.x>ten bloei der vereeniging.
Het fcdental lciom tot 139 en het aantal doua-
teurs tot 105. Dank werd gebracht aan het
ffoneentehestuur, de leidister roej. Langen-
fcerg en den leider den heer Schusjt. Degoed
gealaagde turndag werd gememoreerd en
dank werd gebracht aan den heer K. Muijs,
die belangwoos zijn terrein daarvoor afstond.
De voorzitter zette uiteen, dat geen reke-
ning en verantsvoording ken worden gedaan,
•moat er nog geen commissie benoemd was.
In die commissie werden nu gekozen mej.
Wasterval en de heeren Daalder en Balder.
In de vaca+ure-G Wasterval werd als be-
stuurslid gekozen de heer K Heijt. In de
vacature-mej. Deekens werd gekozen me].
T. Visser.
Onder algemeene instemming werd de
voorzitter bij acc'.amatie herbenocmd, die
zich erkentehjk betuigde voor het genoten
vertrouwen.
De voorzitter uitte zijn dankbaariieid te-
genover het gemeentebestuur, dat gratis een
verlicht en verwarmd lokaai afstond. Dit
voldoet echter niet meer, omdat mm er geen
toestellen kan bevestigen, terwijl er ook ncg
ongeriefelijkheden bestaan. Daarom stelde
het bestuur voor om de tent van d«i heer
Nap te huren tegen 1.50 per avond, verlicht
en verwarmd, waar bovendien de toestellen
gratis zullen worden bevestigd.
De voorzitter deelde nog mede, dat de zaal
van „H. O. C. E." gratis was aangeboden,
doch de leidster en de leider hadden deze
ongeschikt bevonden. Het voorstrl van het
bestuur werd aanvaard.
Voorts stelde het bestuur voor, aan de
gemeente een subside te viagen met de be-
doeling hiermede de huur te betalen.
Het bcJuur heeft een begrooting voor aan
te schaffen materiaal gemaakt, groot 490.
Aan kas was thans 269.8914.
Verschillende besprekingen werden ge-
voerd om aan geld te kotnen, doch zij leidden
tot geen resultaat.
De voorzitter decide daarop mede, het be-
drag als renteloos vcorschot te willen ge-
ven, onder garantie der leden. Dit werd on
der applaus aanvaard.
De vergadering verecnigd'e zich met het
idee om een gratis aanbod van den auiobus-
houder dc Bruijn te accepteeren voor re
clame voor „D. O. V. E. S.". Men meende,
dat een gekleurd dock met opschrif* „Is u al
dcnateur(trice) van D. O. V. E. S. zou in-
slaan.
Dc voorzitter wilde bchalve dit nog huis-
bezock voor het werven van contribueerende
leden
In eene commissie daarvoor werden geko
zen de dames J. Wasterval, T. Visser,
A. Bakker en G Bakker.
Op voorstel van het bestuur werd de ge
kozen kascommissie ook benoemd voor 1927.
Op voorstel van den heer Heijt werd bc-
sioten een vergadering te beleggen voor den
turndag.
Besloten werd een feest-avoud (oefen-
avond) te houden voor donateurs(trices).
De secretaris deed een beroep op de da -
mes-leden tot het vervaardigen van clubvlag-
gen.
Na bespreking van huishoudelijlke zaken
volgde slutting.
f UIT BERGEN.
In Hotel Kreb .sprak gisteravond Ds. A.
R. de Jong uit Bussum voor de Vereeniging:
Voordrachtavonden te Bergen over het on-
derwerp. Heilige of Held (Ichnaton-Horem-
heb).
In zijn rede stond1 spr. uitvoerig stil bij
hetgeen door de opgravingen in Egypte be-
kend was geworden van de Egyptische
Farao Ichnaton, dien hij een man noemde,
die een uitzonderingsplaats inneemt in de
geschiedenis van het menschelijke ras en ver-
geleken kon worden met Christus, hoewel
hij 14 eeuwen voor deze leefde. De ontzag-
gelijke beteekenis van het Egyptische werelfi-
rijk belichtte spr. tevens, er daarbij op wlj-
zende, hoe dat rijk monumenten van kunst
heeft voortgebracht, waar tegenover men ook
thans nog in stille bewondering staat.
De geweldige tempels van de oude Egypte-
naren waren centrums, waarin de cultuur
zich samen bond.
De Egyptenaren waren menschen, die het
Naar het Engelsch van Rafael Sabatim.
Geautoriseerde vertaling van A. T.
62)
„Mijn vriend," had de dokter hem reeds den
tweeden dag van haar ziekte gezegd, „als ge
zoo voortgaat, zult ge eindigen, met u zelf te
dooden."
Holies had glimiachend geantwoord: „Als
zij blijft leven, zal haar leven goedkoop voor
zulk een prijs gekocht zijn. Als zij sterft,
komt het er niet op aan."
De dokter, onbekend met haar werkelijke
identiteit, en nog steeds overtuigd, dat het
paar man en vrouw was, was ^etroffen door
wat hij meende, dat een uitdrukking van
voorbeeldige, echtelijke liefde was. Dit bracht
hem echter niet van zijn pogingen af, om
Holies van zijn hardnekkigheid te genezen.
„Maar als zij blijft leven en gij sterft,"
vroeg hij hem, waarop Holies hem verbaasd
had door een plotselingen aanval van toorn.
„Kwel me niet langer!"
Daarna had Dr. Beamish hem zijn eigen
an laten volgen, bedenkende in overeen-
stemming met het algemeene geloof, dat de
dokter geheel deelde dat ten slotte de man
leven zwaar aanzagen, maar roch verTfdrt
door de zon, die straalde en fonkelde en
maakte, dat het leven toch gedragen werd
door het licht. In die tijden werd de Farao,
van wien alles was, ^ediiend als een Gods-
zon. Alleen de pnesfers hadden een ontzag-
gelijkca mvloed en maakten Amon tot den
hoofd-God in Thebe, dat een ban werd in
de ontwikkeling van Egypte.
Ichnaton werd op 13 a 14-jarigen leeftfid
Konrng. Om politieke redlenen hadden zijn
ouders den zonne-God Aton bevorderd
Spoodig deed Ichnaton zich keimen als
sprong-varieteit van den gcest, die vol Tat
van ideeen, die de wereld nog nooit had
hoord en waarvoor de wereld nog zoo wemig
rijp was, dat ze na zijn dood verzooken in
het graf van de eeuwen om eerst in onze
tijden weer op te staan. Hij zag reeds, dat
het ging om het onzienlijke. Bij hem werd die
zwaarmoedigheid van het Egyptische den-
ken opgelicht en kwam de bliimoedigheid. Hij
predikte het besef van den God, die de zon is
en eigenlijk de vader van alles en gaf daar-
van een mooier begrip dan het Christendom
Bij hem was alles het kind van den vader.
Ceremonien wees hij af. Hij wilde eenvou-
dige vormen, omdat het leven eertvoudig is.
Hij bracht het teedere er in en wilde dit alles
zonder gezag. Aton is goed, zoo leerde hij.
Hij was een geweldig poeet en wijsgeer en
predikte, dat Aton geen bloed vraagt, ook
niet het bloed van den vijand. Aton vraagt
de vreugde van de menschen, die met elkan-
der zingen de liederen van het licht en van
het leven en met elkander willen trachten,
zich zelf te zijn.
Ichnaton zag het leven open en kwam
daardoor in botsing met de priesters van
Amon, zoodat hij het niet in Thebe kon uit-
houden en een nieuwe stad stichtte.
Ichnaton vond op 21-jarigen leeftijd het
monotheisme. Hij stierf, toen hij 30 jaar was
Hij was doorloopend ziek en was misvormd
ook was hij epilepticus, evenals Paulus en
Dostojewski
De door hem gestichte nieuwe stad werd
in een paar jaar een gloriepunt in de Egyp
tische cultuur. Door hem kwam een kunst
van zuiver inzien, die weergeeft het blijde,
het opene
In tegenstelling met de tempels voor
Amon waren zijn tempels open en kon de zon
er van alle kanten in. Hij waardeerde de
vrouw en was de vriend van de menschen.
De priesters noemden hem den ketterkoning,
waardoor hij de menschen, die hem niet be-
grepen, tegen zich kreeg, zoodat hij lang-
zamerhand moet hebben doorleefd, dat, wat
hij had bereikt, met hem zou versterven.
De verder afwonende volkeren gevoelden,
dat er een andere geest in Egypte heerschte
en maakten daarvan gebruik om onafhanke-
lijk te worden en Ichnaton, die voor den
vrede was, zag zich voor de moeilijkheden
geplaatst, „neen" te zeggen, toen overal om
het zenden van troepen werd gevraagd.
De Amon-priesters maakten er gebruik
van en betoogden, dat Ichnaton niet wist,
wat het was om te triomfeeren en andere vol-
ken te doen sidderen aan zijn vpeten.
Ichnaton had echter geen God, die op een
melo-dramatische manier verheerlijkt moest
worden. De eer van Aton was, dat de men
schen voor hem den vrede wilden bevorderen.
Ichnaton zag zich door alle menschen ver-
laten, die Amon uitriepen. Hij stierf, maar
zijn grafschrift was zijn triumfzang. Opge-
geven had hij het niet. Hij heeft gezegd:
„Eenmaal zal het anders zijn" en glorieus
ging hij in den dood.
Een van zijn schoonzoons Toeth-ank-amon
verplaatste de residentie weer naar Thebe en
na he mkwatn Horehmeb, die weer met le-
gers het land intoog en het rijk weer uit-
breidde. Horemheb was weer een van de ge-
wone soort, van het type van Jan Pietersz.
Koen, die de menschen neerbeuken, opdat zij
zelf groot kunnen zijn.
Ichnaton werd vergeten, maar wie zijn
binnenste laat spreken, zal hem toch kiezen
boven Horemheb.
Het Openluchtspel van de Lustrumfeesten
van de studenten in Utrecht, waarin sym-
bolisch het leven van Ichnaton en Horemheb
werd voorgesteld, schetste spr. als een cul-
tuurdaad. Zeer schoon werd het wezen van
Ichnaton, de Heilige, die vanuit den geest
leefde en zich losmaakte van alles, wat hem
omlaag haalde, daarin geteekend.
Hij vertegenwoordigde het allerbeste ?n
den mensch en daamaast stond Horemheb,
de held.
Deze twee vormen het groote levenspro-
bleem. De een zegt: de liefde is het hoogst;
de ander. de macht en het gezag. De een
overwint het kwaad door het goede; de an
der spreekt van: oog om oog en tand om
tand. De een zegt: de grootheid van den
mensch is, dat hij zich geeft, dat hij dient,
dat hij offert voor den ander, de ander zegt:
de grootheid van den mensch is, dat hij zich
sterk maakt tegen den ander.
Beiden wilden een wereldrijk. maar Ichna
ton wilde een wereldrijk, waarin alien en
alle volkeren gelijk zijn.
het krachtigste voorbehoedmiddel in zich zelf
had door het feit, dat hij niet bang voor de
besmetting was.
Maar ofschoon Holies al de voorbehoed-
maatregelen in den wind sloeg, die de dokter
hem zoo dringend voor$chreef, rookte hij
toch veel, als hij aan het raam van haar ka-
mer zat, dat dag en nacht open bleef in de
verstikkende hitte van die vreeselijke Juli-
maand. En het groote vuur, dat op bevel van
den dokter steeds branden moest, hielp mede
am de lucht te zuiveren. Misschien hebben
al deze dingen meegewerkt, om hem ondanks
zich zelf, vrij te houden, daar zij een ontsmet-
tingsmiddel waren.
Het was geheel een gevolg van die onver-
moeide zorg en de aanhoudende warme om-
slagen, die hij maakte, dat op den vierden
dag het gezwel in den oksel van de patiente
rijp was geworden en het doodelijk vergift
begon los te laten, dat in haar lichaam was.
Beamish was even verbaasd als verheugd.
„Mijnheer, mijnheer," prees hij den kolonel
op den avond van den vierden dag, „uw
moeite wordt beloond. Zij heeft reeds een
wonder uitgewerkt."
„Bedoelt u, dat zij in leven zal blijven,"
riep Holies met angstige verwachting.
De dokter wachtte even en matigde zijn
tevredenheid, daar hij bang was voor zijn
eigen optimisme.
„Dat kan ik nog niet beloven. Maar het
ergste is voorbij. Met goede zorg en Gods
Horemheb wilde een wereldHjl, waarin
Egypte de eerste was en alien van de Egyp
tenaren afhankelijk.
Wat Ichnaton accuut stelde, is in ooze
dagen het probleem voor ieder mensch, die
nadenkt.
Historisch wehn wjj, dat de wereld niet
alleen bij het licht staat, xnaa r ook bij de
dujstemis, waardoor het geweld historisch is
gerechtvaardigd. Thans is edhter het mo
ment, dat de mensch zich mensch gaat vin-
den en zich bewust wordt, dat hij heeft te
zeggen over den gang van zaken. Toch is er
in ons iets, dat oos zegt: Ichnaton is ons
het liefst.
Odk Henriette Roland Hoist voelt, dat
wij moeten naar: de stille krachten van den
geest. Wij groeien naar het besef, dat de
gebalde vuist niet iels is, waarmede men iets
goed maakt. Wij gaan lachen om heeren
achter groene tafels en in uniformen en er
komt een menschelijkheid, die zelfs de staats-
macht durft weerstaan, al zullen wij nog
niet zoo ver zijn als Ichnaton en zeggen:
„Daarvoor willen wij in den dood."
Wij moeten uitgroeien uit ons geloof in
het geweld, als zou dit het laatste middlel
zijn om cultuur te maken.
Bij Ichnaton vinden wij terug het belang
van het middel, dat wij gebruiken voor het
bereiken van het doel. Hij zeide: Ik kan geen
vrede-rijk stichten door het zwaard.
En langzaam is de mensch de wereld dy-
namiseh gaan aanzien. De wereld beweegt
zich en eindelijk is het oogenblik gekomen,
dat de mensch mee gaat bewegen. Het middel
heeft de beteekenis van het vooruitgrijpen
van het doel. In het middel moet het doel al
aanwezig zijn. Wijsgeerig komen wij nooit
aan het doel toe. Onszelf kunnen wij dan ook
alleen doen kennen door het middel, dat wij
gebruiken.
Spr. meende, dat men met Horemheb in de
verkeerde richting was. Geweld wekt geweld.
De oorlog maakt niet anders dan nieuwe
oorlog. Geweld is geen recht. En nu wij tot
dit inzicht zijn gekomen, kunnen wij niet
meer aanvaarden dat het geweld ons kan
helpen bij het bevorderen van een nieuwe
cultuur. Het probleem is: Moeten wij nog
het geweld, ook het nationaal geweld ge
bruiken?"
In dit licht is de dienstweigering van cul-
uur-historische beteekenis. De dienstweige-
raar laat zich geen geweer meer in de han-
den drukfcen om op anderen te schieten als
het hem gecommandeerd wordt. Hij wijst af
het machtsinstituut, dat tot den ouden tijd
behoort en niet tot1 de nieuwe. z
Spr. weet wel, dat wij niet in een keer klaar
komen. Wanneer wij zeggen: Het is goed,
dat wij ingaan tegen het militarisme, omdat
het onrecht is, aangezien het ligt op het ge-
bied van het geweld, omdat de eene mensch
een medemensch beleedigt, dan volgt daaruit
nog niet de volstrekte geweldloosheid. Het
geweld op economisch gebied, als de werksta-
king, oordeelde spr. geoorloofd, omdat dit
niet raakt de persoonlijkheid; integendeel be-
let men daardoor den mensch, om nog groo-
ter onrecht te doen.
Spr. concludeerde, dat Horemheb zijn
historische taak volbracht heeft, maar ook
zijn tijd heeft gehad.
Wie aan Ichnaton denkt, dlenkt aan de
diepere menschelijkheid, aan datgene, wat
nieuwe cultuur wil zijn. Met Ichnaton kiest
men voor het diepere, religieuse besef, dat
uit de groote, Goddelijke rechtvaardigheid
van het leven leeft en zich doorzet. De zachte
krachten zijn de krachten van dien geest die
verband houden met de eenheid en de harmo-
nie. (Applaus.)
De Voorzitter, de heer Daalder, betreurde
het, den spreker, die inmiddels was vertrok-
ken, omdat hij den trein nog moest halen,
geen woord van dank kon brengen en decide
mede, dat 18 Januari Mej. Menager Challa
een voordrachtavond zal houden over een be-
kend boek.
Sedert vele jaren is het gewoonte geweest,
dat de Rijksontvaager buitengemeenten uit
Alkmaar, op den tweeden Donderdag van
elke maand (een paar maanden uitgezonderd)
ten raadhuize in deze gemeente zitting hield
tot het cntvangen van belastinggelden.
Naar wij vernemen heeft de Rijksontvaa
ger hedenmiddag voor het laatst alhier zit-
g gehhouden. Van 1 Januari a.s. af zul
len de diverse belastingen ten postkantore
moeten v/orden betaald.
Door den heer A. Schalkwijk is aan
Ged' Staten dezer provincie concessie ge
vraagd voor de exploitatie van een autobus-
dienst op het traject BergenAlkmaar, v.v.
De gezondheidstoestand van den heer
E. P. Rengs, pastoor alhier, die in het St.
Elisabethsgesticht eene operatie heeft onder-
gaan, is steeds vooruitgaande. Bij dezen
voortgang zal hij in het begin der volgende
week het ziekenhuis kunnen verlaten.
Het is ons weer een goot genoegen te kun
nen fcerichten dat de schenkingen zoo schit-
terend binnenkomen. Ook nu kunnen wij er
weer eenige melden.
hulp vertrouw ik, dat we haar kunnen red
den."
„U behoeft aan de zorg niet te twijfelen.
Zeg mij maar, wat ik doen moet."
De dokter zeide het hem, en de uitgeputte,
maar vastberaden Holies luisterde oplettend
naar zijn woorden, bedwong zijn doodelijke
vermoeidheid, en begon met ijver alles uit te
voeren, precies, zooals het hem gezegd was.
En intusschen, alsof ze uitgebroed werd
door die ontzettende hitte, verspreidte de pest
zich nu door Londen in een mate, die de stad
scheen te bedreigen met dien volkomen onder-
gang, dien de boetpredikers voorspeld had
den. Door Beamish hoorde Holies van die
plotselinge toeneming van de pest, en de on-
rustbarende sterftelijst, en dat het aantal
slachtoffers binnen de muren in die week al
leen tot bijna duizend gestegen was. En af-
gezien van wat de dokter hem gezegd had,
waren er overvloedige bewijzen van de ver-
wcesting zelfs in den kleinen omtrek, dien
hij van zijn gevangenis uit zien kon. Uit dat
venster op de eerste verdieping, waar bij dag
en nacht zooveel uren doorbracht, zag hij
Knight Ryder Street dien eens zoo drukken
weg dagelijks stiller worden, terwijl ook
dagelijks het gegons van de drukte van Lon
den, dat als het ware de harteklop van die
groote stad was, zwakker en zwakker werd en
getuigenis aflegde van het wegvloeiende le
ven.
Daar in Knight Ryder Street kon hij de
HANDELSDRUKKERIJ
N. V. v.h. HERMS. COSTER ZOON
J
De heer Diesfeldt. Een ebbenhouten diri-
geerstok met zilver montuur.
De heer P. Nagelkerken. Verg. zilv. med.
De heer C. Bruin (Duinvermaak) verg.
zilv. medaille.
Bergens Harmonie, zilveren lauwertak.
Bergens Belang, verg. zilv. medaille.
Handeldrijvende Middenstand, verg. zilv
medaille.
Tooneelvereeniging „De Maskerspelere",
zilv. medaille.
Ons feestconcert heeft 23 December plaats
en het belooft een tn ootsche.avond te worden.
Zooals uit een an nonce in dit blad blijkt,
geeft bovengenoemd koor op Zaterdag 11
Dec. haar eerste concert in ait seizoen.
Het koor heeft hard gewerkt en is in den
laatste tijd weer enorm vooruitgegaan
Het bestuur van het koor is zoo gelukkig
geweest den heer J. v. Reenen bereid te vin
den als beschermheer der vereeniging op te
treden in de plaats van wijlen me vrouw M.
v. Reenen-Volter, die vanaf de aprichbng in
woord en daad de beschermvrouwe van het
koor was.
Verder werken aan dit concert mede mej
N Goetmakers sopraan, Amsterdam, leerliri-
ge van mej. Jo Immink, leerares voor solo
zang aan de Particuliere Muziekschool van
den heer Brands te Alkmaar.
We hoorden juffrouw Goetmakers op den
voorlaatsten Volkszangavond te Alkmaar en
konden constateeren dat de stem enorm
vcciuitgegaan is.
Ze zal liederen zingen van Reger, Brahms,
Strauss, Pijzel en Andriessen.
De heer Grondsma als declamator heeft
verder zijn medewerking tcegezegd. Deze
voor Bergen geen onbekende, is een leerling
van mevrouw Anna Verbeek-de Swerk, even-
cens aan meergenoemde muziekschool ver-
bonden voor declamatie.
Het groot talent van den heer Grondsma
is den laatsten tijd spreekwoordelijk gewor
den, waartoe de Alkmaarsche radio-avond
niet w. .n'g neeft bijgedragen.
Wij citeeren uit een recensie van een con
cert te Santpoort, onder leiding van den heer
Brands op 20 Nov. j.l.:
„Zoo sloeg dat in, dat de heer Gr. bijna
gedwongen werd een toegift te geven. Bij het
verlaten van de zaal werd hem een ware
ovatie gebracht.
Het was een welgeslaagde avond".
Den Bergenaren wacht dus Zaterdagavon,"
een genotvolle avond.
UIT AKERSLOOT.
Door het bestuur der R. K. Statenkies-
kring Zaandam is tot plaatsvervangend can-
clidaat op de lijst geplaatst de heer v d. Heu-
vel, burgemeester dezer gemeente.
UIT OTERLEEK.
Donderdag gaf de tooneelvereeniging
Kunst naar Kracht" haar eerste uitvoering
in dit seizoen in't lokaai van den heer O. de
Vries.
De zaal was zoo goed als gevuld. Opge-
voerd werden: „Een uitgeknepen citroen",
in een bedrijf, van Inte Onsman, en: „0. W.",
zedenspel uit den oorlogstijd, in drie bedrij-
ven, door ds. S K. Bakker.
De vereeniging heeft door het bed'anken
van vier der beste leden een gevoelig verlies
geleden, zoodat de verwachtingen niet hoog
gespannen waren. Wij werden echter niet te-
leurgesteld.
Het voorstukje met een mooie propagan-
distische strekking leed eenigszins schip-
breuk door te weinig spel'kwaliteit.
Het nastuk maakte alles weer goed'. Alle
medespclenden hebben zich uitstekend in de
uti te beelden rollen weten te verplaatsen.
Het stuk „0. W." bracht ons weer levendig
den mobdlisatietijd voor den geest, een stuk
met dolle situaties, maar ook emstige mo-
menten kwamen er in vcor.
Zooals wij dat gewoon zijn, droeg de gri
gesloten huizen zien en er waren er reeds
drie binnen zijn gezichtskring aan de over-
zijde der straat ieder met zijn rood kruis
en dag en nacht een gewapend bewaker voor
de afgesloten deur.
Levensmiddelen en wat er verder noodig
was, kregen zij ieder door middel van hun
eigen bewaker. Holies, die nog ruim voorzien
was van geld, dat Buckingham hem voor zijn
avontuur gegeven had, liet het noodige geld
in een mandje naar beneden zakken. Langs
demzelfden weg zond de bewaker de inkoopen
naar boven, die hij voor de menschen in het
huis gedaan had, voor dat doel ging hij dan
korten tijd weg, maar liet altijd de deur ge
sloten en nam den sleutel mede. Bij de betrek-
kelijke en steeds onheilspellend vermeerderde
stilte van de lucht, werd de algemeene som-
berheid nu aanhoudend vermeerderd door het
luiden der klokken voor de dooden; en des
nachts, dadelijk als het donker was maar nog
voor het aanbreken van den dag, klonk nu het
geluid van een andere klok, die veel afschuwe-
lijker was door de ellendige gedachte, die er
aan verbonden werd, en de stilte van de
straat werd verstoord door het gekraak en
geratel van wielen, een langzaam hoefgeklep-
per en een rauwe stem, die den vreeselijken
oproep liet hooren: „Breng uw dooden naar
buiten!"
Naar beneden kijkend, zooals hij altijd
deed, kon hij den doodenwagen schemerach-
tig zien aankomen als hii langzaam nader
me van den heer B. C. Loevens uit Alkmaar
niet wenig bij tot een goed geheel.
Naar wij vernemen is voor de volgende
uitvoering de keuze gevallen op „Mottige
Janus".
Een gezellig' bal besloot den avond.
Rechfszaken
MONKFEEST CONTRA DEN
STAAT.
In de conclusie van het O.M. bij het ge-
reehtshof te's Gravenhage in de zaak van F.
Monkhorst contra den Staat der Nederlan-
den, wien op grond van zijn genot van pen-
sioen als gep. adspirant-onderofficier-kwar-
tiermeester N. I. L., een deel van de aan zijn
nieuwe betrekking van res. lste-luitenant der
militaire administrate verbonden geldelijke
voordeelen (mobilisatietoelage) onthouden
was, o.m. betoord, dat de minister hiermee in
strijd kwam met de wet, die aan gepension-
neerden onverkorte uitbetaling van hun pen-
sioen waarborgt. Om die reden alleen reeds
achtte de rechtbank de ministerieele beschik-
king tot vermindering der mobilisate-toelage
aan gepensionneerden niet alleen onbillijk en
onrechtvaardig, maar ook onwettig.
Onverkorte uitbetaling van pensioen is aan
gepensionneerden gewaarborgd bij de wet
voor het reserve-personeel "der landmacht
1905, in artikel 49, bij een Kon. besluit van
4 October 1913, No. 39, betreffende cumula-
tie van pensioenen en onderstanden met ande
re rijks-inkomsten en daarna nog eens bij K.
B. van 11 Jan. 1915, no. 69.
Uit al die bepalingen biijkt, dat aan het
pensioen niet mag worden getornd.
Nu heeft de minister aan alle militairen,
die op den dag, waarop de landmacht op voet
van oorlog is gebracht, in of buiten hun vaste
standplaats moesten blijven, een verblljftoe-
lage per dag toegekend.
Tegemoetkoming in de duurdere levenswij-
ze, het gescheiden leven van het gezin, waren
uit den aard der zaak de redenen voor die
mobilisatie-toelage en die regel gold voor
alle militairen.
Gaat het nu aan, die molilisatie-toelagete
verminderen voor gepensionneerden?
Aan hun pensioen' mag niet worden ge-
raakt, maar omdat men in de Kamer vond,
dat de regeling pensioen plus toelage te duur
werd voor de schatkist, heeft de minister naar
een middel gezocht om die toelage te vermin
deren en meende dat middel gevonden te heb
ben in het reisbesluit 1916.
De minister was vrij om de toelage voor
alle militairen te bepalen. Bleek de" toelage
te groot te zijn, dan had zij kunnen worden
verminderd, maar het gaat niet aan, alleen
voor een enkele categorie, de gepensionneer
den, te verminderen en dat wel alleen omdat
zij pensioengerechtigd waren.
Op die wijze blijft er van de onverkortbaar-
heid van het pensioen niet veel over.
Als de minister zegt: ik zal uw pensioen
onverkort laten, maar verminder de toelage
die alle militairen genieten, ten uwen opzichte
tot de helft, alleen om reden dat gij pensioen
geniet, dan gelijkt dat toch, zoo al niet in
naam, dan toch inderdaad, veel op korting
van dat pensioen.
Men moet aannemen, dat de toelage noo
dig was als tegenmoetkoming in de duurdere
levenswijze en wanneer u de gepensionneer
den met die verminderde toelage niet konden
voorzien in die duurdere levenswijze, dan
moeten zij dit wel van hun pensioen bekosti-
gen en op die wijze werd de vermindering
van de toelage wel degelijk een aanranding
van het pensioen.
De trouvaille, waarom de minister vermeen-
de gerechtigd te wezen de toelage te vermin
deren, was het reisbesluit 1916, tot bepa-
ling van de reis- en verblijfkosten van ambte-
naren, die in's rijks dienst op reis zijn. Mili-
ratelde, daarheen aangetrokken door die ge
sloten huizen, evenals een roofvogel in af-
wachting van zijn prooi. Altijd bleef hij staan
voor de deur van Holies, door het zien van
den bewaker en het roode kruis, dat dof ver
licht werd door zijn lantaarn; en die rauwe
stem klonk weer, nog sterker in haar aan-
roep, die nu als een bevel klonk, brutaal en
cynisoh :„Breng uw dooden naar buiten!"
Dan op een woord van den bewaker ging
het vreeselijke voertuig langzaam verder, en
sidderend keek Holies over zijn schouder heen
naar de lijderes, die koortsachtig zich be-
woog, en hij vroeg zich met vrees af, of plicht
en onmeedoogende noodzakelijkheid hem zou-
den dwingen dien aanroep te beantwoorden,
als hij weer klonk, en dat liefelijke lichaam
moest overgeven, om gevoegd te worden bij
de vreeselijke lading van dien afschuwelijkeii
wagen.
Tot den morgen van den zesden dag, toen
hij van het aanbreken van den dag tot na
acht uur plotseling met groot ongeduld op de
komst van Beamish wachtte Toen hij eindelijk
kwam, trad Holies hem boven aan de trap
tegemoet.
Het gezicht van den kolonel was doods-
bleek, zijn oogen stonden koortsachtig, en
hij beefde van angstige opwinding.
„Zij slaapt rustig en kalm," zei hij den
dokter, fluisterend met een vinger aan zijn
lippen.
(Wordt vervolgd.)
278
1936
VOOR HET
LEVEREN
VAN UW
BEVELEN WIJ ONS
ZEER GAARNE AAN.
