tajeno-d koor onder flezelfde leialwg, met O.
Hekket als ninmst, „De Stem des Volks"
(waarn. dir. C. Jonker), mannenkoor „de
Vereenigde 7angers" (Keereweer) met W.
Hessink, cn mannenkoor „Orpheus" (Roeske)
dat in .Je Groote kerk het 20-jarig bestaan
faeevtacht met de H. O. V. en de H.-H. Schans
jttan (tenor) en Smorenberg (bariton)
Laatstgenoemde solist zong ook op het tuin-
eoneert van „Orpheus" met den heer van Lan-
gen, organist alhier, als klavierbegeleider.
Vervolgens was er een zangersfeest van
arbeiderszangvercenigingen met 1000 leden
en een opera-concert van twee dames, den heer
Jules Moes, den heer Dirks en den heer
Kreeft.
Italiaansche opera-artisten concerteerden
in Aug. in't Gulden Vlies en in dezelfde zaal
traden in Sept. in operafragmenten op Mevr.
Bouwmeester. mej. Scheepmaker en de hee-
ren Moes, v. d. Ploeg en Kreeft.
Het internationale concertbureau Ernst
Krauss kwam met „Kammerspiele" door ar-
tisten van de Berliner Spieloper en deed ons
verder kennismaken met den cellist Foldesz
(begeleider Baerwald), het Dresdener kwar-
tet en den Hindce-zanger Mohammed Ali
Kahn (begeleider Tabbernal). In Oct. von-
den plaats een concert van de dames Jo
Meeuwse (viool) en Jenny Hoekstra (piano),
een vioolavond van Albert Sluyter, met onzen
stadgenoot, den pianist Jan Cotvvee. Nov.
kwam met iets nieuws, n.m. een Alkmaarsche
radio-avond door Hilversum uitgezonden,
waaraan werd deelgenomen door het Stede-
lijk Muziekkorps, Alkmaarsch Strijkorkest,
Doopsgezind Zangkoor, de zangvereeniging
„Harmone" van Heiloo (beide koren staan
onder leiding van den heer Brands), mej.
Meeuwse, mej. Hoekstra, Mevr. Ruijgh
Krens, de heeren Hogervorst, Slinger en
Grondsma en de Alkmaarsche Volkszang-
afdeeling (Brands, en Mevr. Ohlen voor de
klavierbegeleiding).
In Nov. begon ook de kamermuziekvereeni-
•gmg weer en gaf het eerste concert met den
Weenschen pianist Paul Wcmgarten, de A
O. V. kwam met een matinee, waarop werken
voor strijkorkest werden uitgevoerd en onze
stadgenoote mevr. Langeveld-Holleman als
zaogsoliste optrad. Dit concert werd later als
volksconcert herhaald. Het muziekcorps „St
Caecilia" concerteerde in die maand, als ook
de arbeidersmuziekvereniging „Excelsior''
(Anderson) 2 uitvoeringenDec was
bestemd voor Toonkunst met de solisten me-
vrouw Pieneman-Haase, Hendrik Koning,
Theo de Vries, Alkm. Strijkorkest en mej.
Oort (o.a. Ps. 13 van Liszt), een leerlingen-
avond van den heer Kiahier en de beide
Kerstdagen kondigden's middags (le Kerst-
dag) een voorstelling door een opera-ensem
ble onder leiding van den heer Jules Moes
aan en 2e Kerstdag een matinee door den
heer Joh. Kuiper, muziekleeraar alhier met
medewerking van de zangeres mevr. Jo van
IJzer-Vincent en den heer Maschhaupt
(cellist) ten voordeele der kinderbewaar-
plaats. De Volkszangavonden werden op ge
regelde tijd en gegeven en wat de kerkconcer
ten betreft, 8 Oct. was de heer Slinger op z'n
post en gaf een concert met Jeanne Bacilek
(sopraan), v. d. Meer (cellist) en Hespe's
klein koor a cappella. De ook in Alkmaar
welbekende orgelvirtuoos de heer Jan Zwart
gaf weer zijn veertiendaagsdie orgelbespe-
ling.
Zoo ziet men dat er in Alkmaar op mu-
ziekgdbied heel wat te doen is geweest en het
spreekt van zelf dat er avonden geweest zijn
waarop weinig publiek was, want wat er aan-
geboden is was voor onze stad te veel.
A. K.
Sport.
Natuurlijk kon het niet anders of ook dit
jaar waren in vele takken van sport de voor-
bereidingen gericht op het hoogst belangrijke
sportgebeuren dat ons land in 1928 staat te
wachten n.l. De Olympische spelen te Am
sterdam. Toch gelooven wij dat er nog steeds
velen zijn, die niet genoeg beseffen de buiten-
gewone beteekenis die deze spelen voor ons
land zullen hebben, vooral tegenover<het bui-
tenland. Het is een gebeurtenis die ons land
tot in de vcrst afgelegen landen ter wereld
zal bekend maken en daarom moet alles in 1t
werlc gesteld worden om deze spelen zoo
schitterend' mogelijk te doen slagen. De bouw
van het nieuwe Stadion onder leiding van
onzen oud stadgenoot Jan Wils vordert
uitstekend. In de tumwereld heeft een
groote verandering plaats gevenden. Hei
oude bestuur heeft plaats moeten maken voor
een nieuw en men is met krachtige hand be-
gonnen om ten minste te trachten het toestel-
tumen een flink eind omlioog te brengen, zoo-
dat wij tenminste tegenover de beroemdc
krachten uit het buitenlank geen als te pover
figuur slaan. De bekende Zwitsersche voor-
turner G. Miez is drie maanden in ons land
geweest en heeft uitmuntend werk verricht.
Hij heeft met de beste krachten geregeld ge-
oefend, hun veel geleend en bovendien liefde
en toewijding aangekweekt.
Dat zijn werk succes heeft gehad bleek bij
de Steenwedstrijden met Kerstmis te Amster
dam gdhouden, waar Fortuin en Mej Polak
de overwinning behaalden.
Ook de geweldige crisis die de Ned. Wie-
lerbond heeft doorgemaakt, mag wel geme-
ffloreerd worden en 't zou werkeiijk van veel
belang zijn als men er in slaagde alles tot 'n
goed einde te brengen en de vele goede krach
ten voor de wielersport wist te behouden zoo-
als b.v. burgemeester Kolfschoten van Edam.
Wat het voetbal betreft, gaat het spelpeil
niet vooruit en is de belangstelling in de
groote plaatsen dalende. Onze internationale
reputatie is niet meer van den eersten rang,
wij wonnen van Zwitserland, maar verloren
van Belgie en Duitschland.
Bepaalde uitblinkende krachten voor diver
se plaatsen in't elftal bezit ons land momen-
teel niet en wij gelooven, dat er tbans wel
vier elftallen waren samen te stellen, die
elkaar niets in kracht zouden ontloopen. Het
is de triomf van de middelmatigheid.
Alcmaria kon het in't vorig seizoen niet
fcampioen brengen en ook dit seizoen lijkt one
de kans practisch uitgesloten, theoretisch be-
staat zij echter nog wel.
Toch zijn hier heel goede wedstrijden ge-
speeld en waar de belangstelling ook mag
achteruit gaan, in AHcmaar zeker niet. Men
denke slechts aan den wetstrijd Alcmaria—
Haarlem.
Een feit van beteekenis was d'at een Alcma-
ria-speler dit jaar werd gekozen in het Ned.
Elftal. J. Elfring bezette ml. tegen EHiitsch-
Tand met succes de echtsJhiitenplaats.
Op tennisgebrek heeft ons land een zeer
gunstiv indruk gemaakt dit jaar. Wii ver
loren (vc-iswaar den Davis Cup wedstrijd
tegen Italic, maar wonnen een landenontmoe-
ting tegen Belgie, terwijl onze kampioene
Mej. Kea Bouman inderdaad op internatio-
naal gebied1 van zich deed spreken.
Voor de eerste maal werd een internatio
nale hcckeywedstrijd gespeeld en wel tegen
Duitschland in het Stadion. Met slechts een
dodpunt verschil werd verloren.
De paandensport werd met toewijding ge-
diend door de sportclubs te Duindigt, Hilver
sum, Woudensteijn en niet het minst te Alk
maar, waar verschillende belangrijke courses
van de Kenn. Sportclub groote belangstelling
rokken.
Op het gebied van de zeilsport neemt ons
land nog steeds een belangrijke plaats in en
ook op het terrein der geestelijke sporten, zoo-
als dammen en schaken, mogen onze verte-
genwoordigers met eere genoemd.
Vos, Damme en Keller behcoren tot de
damspelers ter wereld en op schaakgebied is
Dr. Max Euwe nog steeds onze groote voor-
vechter. Op hot eind van dit jaar speelde hij
een match met den grcohneester Aljechin,
maar de uitslag is terwijl wij dit schrijven
nog niet bekend (na de vicrde partij 31
voor A.)
Op athletiekgebied is in ons land nog ge-
weldig veel te verbeteren en er zal ontzettend
hard gewerkt moeten worden om bij dc-
Olymp spelen in 1928 succes te behaien Dat
leiding noodig is, heeft de Athletiek Unie
ingezien en daarom den Zweedschen trainer
Kriegsman geengageerd.
Op zwemgebied blonk ons land weer uit en
van de dames was het vooral Mej. Baron, die
Neerlands naam hooghield, door het wereld-
record 200 M schoolslag op haar naam te
brengen.
Zoo wordt er in alle takken van sport ijve-
rig gewerkt om de prestaties op te voeren.
1927 wordt het groote jaar der vo&rberei-
ding.
Alle krachten moeten ingespannen om te
trachten in den eerewedstigd der volkeren
,een goede plaats in te nemen.
BUITENLAND.
Waar op Oudejaarsavond 's menschen ge-
dachten dikwijls zijns ondanks terug-
gaan tot hetgeen het ten einde spoedende jaar
bracht, willen wij ons weder stellen in de po-
sitie van den verteller, die aan de hand van
de hem ten dienste staande gegevens nagaat
wat er van het wereldgebeuren de moeite
waard is in herinnering te worden gebracht.
Wij beginnen dan met den
VOLKENBOND.
Deze organisatie, bijna zeven jaar geleden
(10 Jan. 1920) opgericht als een lichaam dat
een herhaling van 1914 moet voorkomen,
heeft in het vroege voorjaar de vraag doen
rijzen, of zij wel voor hare taak berekend was,
of haar opzet niet te groot is en daardoor de
resultaten niet in verhouding tot de verwach-
tingen. Het was in de tiendaagsche zitting te
Geneve in Maart, dat zich een ergerlijk gekijf
en gesjacher voordeden in den Volkenbonds-
raad over de vraag van Duitschland om toe-
lating tot den Bond.
De groote of zich groot wanende mogend-
heden konden niet tot overeenstemming ko-
men over de vraag of den aanvrager al dan
niet een vaste zetel in den Raad zou moeten
toegewezen worden. Als Duitschland een per-
manenten zetel kreeg, wilden ook verschillen
de andere landen dien en het gevolg was dat
de vertegenwoordigers der 48 aanwezige
Staten uiteen gingen, zonder dat eenig resul-
taat was bereikt.
In Sept. ging het beter. Duitschland werd
nu toegelaten, andere Staten trokken hunne
eischen om een permanenten zetel in, behalve
Spanje en Brazilie, welke landen den Bond
den rug toekeerden en boos wegliepen, omdat
zij hun zin niet konden krijgen. Heelemaal
zonder strijd kreeg Duitschland echter ook
nu nog zijn zetel niet, want Frankrijk bleef
sterk aandringen op een zetel ook voor zijn
bondgenoot Polen. Deze nieuwe Staat kreeg
er ten slotte een voor den tijd van drie jaren,
waardoor Frankrijk in den Raad een steun
te meer heeft voor zijn positie tegenover
Duitschen invloed. Immers Frankrijk vreest
altijd nog een poging van Duitsche zijde om
tot herziening van net vredesverdrag van
Versailles te komen.
Frankrijk ontkende wel, dat zijn streven om
Polen een zetel te verleenen voortsproot uit
verlangen naar steun tegen Duitschen in
vloed, en zei dat het alleen ging om Po
len in staat te stellen zijn belangen te verde-
digen tegen „Duitsche kuiperijen", maar deze
redeneering gaat niet op, omdat immers elke
Staat, wiens belangen in den Volkenbonds-
raad ter sprake komen, tijdens den duur dier
besprekingen in den Raad wordt opgenomen.
Heel lang en soms vrij heftig is er gedebat-
teerd en in de verschillende landen zelf leef-
den de politici alien mede, wat ook daar meer-
malen tot drukke vergaderingen aanleiding
gaf, waarbij moties voor en tegen uitbreiding
van den Volkenbondsraad werden aangeno-
men.
De heeren in Geneve werden het echter ten
slotte eens over een compromis, behalve dan
Brazilie en Spanje, die zich er niet mee kon
den vereenigen en daarom meenden te moeten
bedanken voor het bondslidmaatschap. Zij
blijven krachtens het statuut van den Bond
nog twee jaar lid, misschien komen zij voor
het verstrijken van dien termijn nog terug.
Gebeurt dit, dan hebben zij alle kans om een
zetel gedurende drie jaren te krijgen, want
Chili en Roemenie, die er thans een kregen,
zijn niet herkiesbaar verklaard, in tegenstel-
ling met Polen, welks zetel dan wel weer
vernieuwd zal worden.
Voor Nederland beteekende de reorganisa-
tie van den Volkenbondsraad de verkiezing
voor den tijd van twee jaar.
Al geeft de Volkenbond geen reden tot
groot optimisme inzake den wereldvrede, toch
is hij, zij het dan indirect, wel zeer bevorder-
lijk aan dien vrede. Door de bijeenkomsten
van den Bond toch leeren de invloedrijke po
litici elkaar kennen en waardeeren en dat is
al een stap in de goede richting. Daarin vond
het verdrag van Locarno van Oct. 1925 zijn
oorsprong en ook de besprekinger van Thoi-
ry tusschen Briand en Stresemann (resp.
Fransch en Duitsch minister van buitenland-
sche zaken) waren er het gevolg van. Een
toenadering tusschen de standpunten hunner
landen was net restfnaat, veel van wat hun
tot dusver was toegedicht inzake geringe ver-
zoeningsgezindheid werd hierbij opgehelderd
en misschien zou er nog meer zijn bereikt,
als niet Poincare, die nog altijd Duitschlands
wederopleving vreest, premier in Frankrijk
was geweest en daardoor veel invloed heeft.
Maar in elk geval kan niet worden ont-
kend, dat Briand en Stresemann, ondanks te-
genwerkende invloeden in de door hen verte-
genwoordigde landen, veel deden en ook be-
reikten ten aanzien van een betere verstand-
houding. Hun werk in het belang van den
vrede werd beloond door de toekenning van
den Nobel"-vredesprijs 1926.
Eenzelfde prijs over het jaar 1925, die
toen niet werd toegekend, is thans toegewe
zen aan twee andere figuren, die zich ver-
dienstelijk maakten voor de vredesgedachte,
n.l. Austen Chamberlain, feritsch minister
van buitenlandsche zaken, die de totstandko-
ming van het verdrag van Locarno wist te
bewerken, en de Amerikaansche generaal Da
wes,- die het naar hem genoemde plan voor
Duitschlands financieel herstel ontwierp.
De vergadering van de Volkenbondscom-
missie ter voorbereiding van een ontwape-
ningsconferentie, waartoe op een Bondsver-
gadering in 1925 reeds werd besloten en die
gehouden zou worden 15 Febr., is toen niet
doorgegaan als gevolg van het onderling ge-
harrewar tusschen verschillende Staten. De
een gaf den ander de schuld en allerlei argu-
menten werden aangehaald en ten slotte
werd de datum van bijeenkomst vastgesteld
op 15 Mei en daarna weer uitgesteid tot
1 Sept.
Wie nu mocht meenen, dat de groote con
ference spoedig zou volgen, vergist zich
deerlijk, want thans is er nog geen datum
voor vastgesteld, alleen is bepaald dat zij zal
plaats vinden voor Sept. 1927. Of zij dan zal
doorgaan? Het is moeilijk te zeggen, omdat
b.v. Engeland en de Vereenigde Staten heel
andere ideeen hebben ten opzichte van de
landverdediging dan Frankrijk, wat geen
verwondering behoeft te verwekken, als men
bedenkt dat beide eerstgenoemde Staten wei
nig belang hebben bij een bewapening te
land.
Een groot aantal arbitrage-verdragen
werd gesloten tusschen verschillende staten
.van het vasteland. Hierbij werd veelal ook
hulp en militaire steun toegezegd bij een
oorlog, die niet door de verdrag-sluitende
mogendheden is uitgelokt. Dergelijke verdra-
gen, zij mogen dan een gevolg worden ge
noemd van Let nog niet volkomen aan zijn
doel beantwoord van den Volkenbond, dienen
toch ongetwijfeld den vrede.
DUITSCHLAND.
Voor Duitschland sluit de politieke balans
van het afgelgopen jaar met een batig saldo,
doorda^ het er in geslaagd is zich te ont-
worstelen aan zijn isolement, waarin het ge-
raakte ten gevolge van den verloren oorlog.
De bekroning van het weder-opnemen in het
Europeesche concert was het besluit van den
Volkenbondsraad (11 Dec. j.l. genome. om
de militaire controle volgens het verdrag van
Versailles op 31 Jan. 1927 te staken en daar-
voor in de plaats te stellen een toezicht van-
wege den Volkenbond en dan nog slechts na
een klacht. Hiermee is het bewijs gdeverd
van de vredelievende gezindheid van de ver
schillende machthebbers een voortzetting
van Locarno. Dat zelfs ten slotte Poincar^
toegaf aan Briand's telegrammen uit Geneve
om de in principe gesloten overeenkomst goed
te keuren, pleit wel ten zeerste voor het veld-
winnen van de vredesgedachte en een terug-
keer van het vertrouwen.
Inmiddels is ook reeds besloten tot vermin-
dering van de bezetting in het Saargebied,
terwijl mede als een gunstig teeken des tijds
mag worden beschouwd het op 7 Mei te Pa-
rijs geteekende verdrag, waarbij de vrijheid
van het niet-militaire Duitsche luchtverkeer
werd hersteld en teruggekomen werd op de
eertijds genomen beslissing, dat de lucht-
schiphal te Friedrichshafen moest worden
gesloopt. En dan natuurlijk de ontruiming
van de Keulsche zone, wel ruim een jaar la
ter dan aanvankelijk was toegezegd, maar dat
kwam door de tekortkomingen aan Duitsche
zijde inzake de demilitariseering.
Op binnenlandsch politiek terrein heeft
Duitschland veel beroering doorstaan. De
kabinetscrisis, reeds in 1925 ontstaan na het
teekenen van het verdrag van Locarno, werd
20 Jan. opgelost (dr. Luther als formateur),
toen eindelijk een compromis werd bereikt
tusschen de politieke partijen, behalve de
Duitsch-nationalen. Al aanstonds openbaar-
de zich echter een minder vriendelijke stem
ming, toen in de regeeringsverklaring de toe-
treding tot den Volkenbond en de invoering
van sociale wetten werden aangekondigd.
Een motie van vertrouwen, reeds 27 Jan.
door de regeering geeischt, kreeg slechL 160
stemmen, terwijl er 150 tegen waren en 130
bianco. In Mei kwam al weer een kabinets
crisis, die eindigde met den terugkeer van de
meeste ministers. Dr. Luther verdween als
rijkskanselier (opvolger werd dr. Marx van
het Centrum, tot dusver minister van j*'sti-
tie). Later kwam nog eens weer een „repara-
tie" voor, maar een goede samenwerking tus
schen de groote partijen was niet mogelijk
door de afzijdigheid van de Duitschnationa-
len van de regeering en aanvankelijk ock
van de soc.-dem. Moties van wantrouwen
kwamen dan ook herhaaldelijk voor: op 17
Dec. is het ministerie ten val gebracht.
Een hoogst belangrijke kwestie en voor de
regeering en voor het volk was de regeling
van de schadeloosstelling der vroegere Duit
sche vorsten, door dezen geeischt na hun
vrijwillig aftreden van de regeering. Zeer
veel is over deze zaak geschreven en gespro-
ken en hard waren vooral vaak de opmer-
kingen aan het adres der Hohenzollerns, wie
verweten werd dat zij door hun vlucht het
land hadden verraden. Groote kapitalen zijn
hen reeds in 1925 uitgekeerd krachtens rech-
terlijke uitspraken, op grond veelal van oude
kabinetsorders, maar nu werd nog teruggave
van kunstschatten, kasteelen, enz. geeischt,
ter waarde van 2600 millioen mark. Het ver-
zet daartegen werd groeiende in den larde
naarmate de stabilisatie van de economische
toestanden toenam, en de soc.-dem., den com-
munlstiscnen invloecr vieezende, TTefen zioff
vinden voor samenwerking met dezen, waar-
van de indiening van een door beide partijen
opgestehl wetsontwerp tot een regeling met
de voormalige vorstenhuizen het gevolg was
(24 April).
Een stemming onder het Duitsche volk ge
houden, besliste met 12'A millioen stemmen,
dat dit zich bij referendum wilde uitspreken
over het op 6 Mei door den rijksdag verwor-
pen linksche radicale voorstel tot onteige-
ning van de bezittingen der vroegere vorsten
zonder eenige schadeloosstelling. Als men
bedenkt, dat de soc. en communisten onge-
veer 10 millioen stemmen konden uitbrengen,
moet men wel tot de conclusie komen dat de
ontevredenheid over der vorsten inhaligheid
zeer groot was. En dat is geen wonder, om
dat de liefde der onttroonden voor hunne
landskinderen, waarvan zij steeds zoo hoog
opgaven, niet bleek te bestaan. Anders toch
zouden zij geen 2600 millioen durven
eischen, waar de gezamenlijke spaarpennin-
gen van het heele volk op 1600 millioen ge-
schat werden, terwijl bovendien niet vergeten
mag worden, dat de door hen gesmade en
bestreden republiek hun reeds 1600 mark per
dag en per vorst uitkeert, waartegenover aan
duizenden oorlogsinvaliden slechts een mark
of nog minder wordt betaald.
Het referendum weTd gehouden op 20 Ju-
ni. Van de ongeveer 39.5 millioen kiezers
stemden er pl.m. 15 millioen voor, zoodat de
onteigening zonder schadeloosstelling niet
doorging. Dat er geen meerderheid voor werd
gevonden, is stellig een gevolg van de hou-
ding der reactionnaire partijen, die adviseer-
den om zich van stemming te onthouden.
Hierdoor werd mogelijk te controleeren wie
voor het wetsontwerp was (ieder die stemde)
en dat beteekende natuurlijk vooral ten plat-
telande, waar de reactie den boventoon voert,
wraakneming op alle mogelijke terrein, zoo
dat vrees voor benadeeling ook in economi-
schen zin velen zal hebben weerhouden hun
stem uit te brengen voor het wetsontwerp,
dat anders wel hunne instemming had.
Al is dan nu de invloed der monarchisten
en andere niet op revolutionnairen bodem
staande partijen groot genoeg gebleken om 'n
onteigening zonder meer (door hen afgekeurd
als een aantasting van het particulier bezit)
tegen te houden, de groep der tegenstemmers
is in elk geval wel zoo groot geweest, dat zij
wel de°;elijk de vroegere machthebbers te den-
ken zal geven.
Een door de regeering ingediend wetsont
werp voor een regeling met de ex-vorsten
werd door haar na de tweede lezing in den
rijksdag ingetrokken, omdat de soc.-dem. had
den besloten tegen te stemmen en de verwer-
ping dan zeker zou zijn. De geldigheidsduur
van de wet tot opschorting van de processen
der bondestaten met de gewezen vorsten werd
tot 31 Dec. erlengd en juist dezer digen
werd daaraan nog weer een half jaar
toegevoegd in afwachtiflg van een moge
lijke minnelijke schikking.
Zoo'n compromis kwam in Oct. tot stand
tusschen den Pruisischen staat .n den ex-
keizer, maar zeker is wel, dat de groote mas-
sa des volks ontstemd in over datgene, waar
in de landdag na verschillende zeer rumoeri-
ge zittingen bewilligde. Dh is dan ook geen
kleinigheid. Men oordeele: aan het onttroon-
de vorstengeslacht werden toegewezen
250.000 morgen land, 10 kasteelen, 24 villa's
en groote heerenhuizen, 15 millioen goud-
mark, het geheele vermogen der vroegere
kroonschatkist, stapels kostbaarheden, 5 mil
lioen goudmark als schadeloosstelling voor
schilderijen en beeldhouwwerken, die reeds
sinds lang staatsbezit en voor het publiek te
bezichtigen zijn, alsmede de aan den onttroon
den keizer en koning verleendc vergunning,
op het slot in Homburg te gaan wonen en het
archief van het vroegere Koninklijke Huis te
laten bAeeren door een door hem benoemden
„Hofarchivaris", dus voor profane nieuws-
gierigheid te behoeden.
(E)e vrees der soc.-dem. dat de ex-keizer
zich op dit slot zal vestigen, zal wel wat
voorbarig zijn geweest, tenminste de Pruisi-
sche regeering liet officieel verklaren, dat
zij zulks in geen geval zou toestaan).
Is het wonder dat tegen zulk een overeen
komst verzet ontstond en men der regeering
verweet, dat zij den Hohenzollerns te zeer ter
wille is geweest? Een dergelijke overeenkomst
had men niet verwacht van een regeering, die
uit soc.-dem., centrum en democraten is sa-
mengesteld. De socialistische leden van den
landdag onthielden zich van stemming over
de door hun partijgenoot Braun als minifter-
president aanbevolen regeling misschien
de beste houding die zij uit het oogpunt van
partijbelang konden innemen, maar waarmee
zij de aanneming van het compromis tot een
feit maakten.
Intusschen geeft deze heele schadeloosstel-
lingskwestie wel een kijk op de eigenaardige
zig-zaglijnen der binnenlandsche politiek in
Duitschland.
De kwestie van de veemmoorden heeft
Duitschland het heele jaar door bezig gehou
den. Men weet dat hiermee bedoeld worden
de verschillende moorden, weloverlegd ge-
pleegd in oodracht van de verschillende zoo-
genaamde vaderlandslievende militaire orga-
nisaties, die na de revolutie van 1918 door de
monarchisten werden opgericht in strijd met
de republikeinsche grondwet. Zij hebben heel
wat op hun kerfstok, menigeen die tegen de
beginselen dezer organisaties had gezondigd
b.v. iemand die lid was geworden zonder
goed te weten wat zij beoogden en zich met
het streven later niet kon vereenigen heeft
dat met zijn leven moeten boeten en ook tal
van voorstanders van de anders gezinde par
tijen men denke aan Erzberger, Rathenau
en anderen hebben ondervonden dat de
heeren werkten volgens den regel: wie niet
met ons is, is tegen ons en daarom des doods
schuldig.
Verschillende van de gepleegde moorden,
waarvoor men de bewijzen door de bij rijks-
dagbesluit van 23 Jan. ingestelde enquete
meende te kunnen aanvoeren, werden behan-
deld door het hof van gezworenen in het
kleine Brandenburgsche provinciestadje
Landsberg aan de Warthe, en het moet ge-
zegd worden dat de rechters de zaken goed
uitgeplozen hebben, zoodat tal van misdrij-
ven kwamen vast te staan en de moordenaars
gestraft konden worden. Echter de menschen
die het geld en het intellect voor de geheime
vereenigingen beschikbaar stelden eigen-
lijk de hoofdschuldigen dus heeft men on-
gemoeid gelaten en dat schokt wel het ver
trouwen in den ernst djen officieel Duitsch
land Bij deze zdfcen loonde.
Maar er kwam meer aan het licht, H.I. dat
de zoogenaamde zwarte rijksweer gesteund
werd door de officieele regeering, wat dus
wil zeggen, dat deze, ondanks Locarno, Ge
neve en Thoiry, zich schuldig maakte aan
het ontduiken van de bepalingen van het
verdrag van Versailles inzake de militaire
macht van Duitschland.
Minister Gessler, die reeds zeven jaar het
departement van de rijksweer beheerde,
heeft dat wel ontkend en zelfs het heele be
staan van een zwarte rijksweer geloochend
de arbeiderscommando's en andere niet-
officieele militaire organisaties waren ge-
sticht tot afweer van Polen's annexatiezucht
maar dit wer^. begrijpelijkerwijze lang
niet algemeen geloofd. Dezer dagen is daar-
over bij het groote rijksweer-deoat in den
rijksdag door den bekenden socialistischen
spreker Scheidemann menig hartig woord
gezegd en daarop volgde ondanks de
weerlegging zijner woorden door den rijks
kanselier dr. Marx de indiening eener mo
tie van wantrouwen niet alleen tegen Gessler
maar tegen het heele ministerie. Deze motie
werd den 17 Dec. aangenomen met de stem-
men van socialisten, communisten, Duitsch-
nationalen en Volkischen (249—171). Uit
deze stemming blijkt overtuigend de geringe
steun, dien de regeering nog genoot
Wat de rijksweer betreft, deze heeft ook
nog eens van zich doen spreken, toen bleek
dat een zoon van den vroegeren kroonprins
zich daarbij had aangesloten. Dit wes na
tuurlijk in een republiek niet toelaatbaar
zonder dat het den schijn zou wekken dat
aangestuurd wordt op het opnieuw vestigen
van de monarchic. Doordat bleek dat de
leider der rijksweer, generaal von Seeckt,
met de toetreding van den prins op de hoogte
was geweest, koslte het hem zijn functie (6
Oct. verzocht hij ontslag). Een en ander
was voor den socialistischen rijksdagvoor-
zitter Lobe aanleiding om aan te dringen op
wettelijke regeling van de recruteering voor
de rijksweermc.cht.
Botsingen tusschen politieke tegenstanders,
in vorige jaren zeer vaak gemeld, deden zich
in 1926 minder dikwijls voor wat ontegen-
zeggelijk een gelukkig verschijnsel kan wor
den genoemd.
Op 24 Jan. werd er bloedig gevochten te
Erfurt, dooden vielen er echter niet; 21 Mrt
ongeregeldheden te Metz; 28 Nov. ernstige
botsingen met een aantal gewonden te Ber-
lijn.
Ongeregeldheden van geheel anderen aard,
voortspruitende uit de wijnbelasting, deden
zich in de laatste dagen van Febr. voor in
het Moezelgebied, met als resultaat afschaf-
fing dier heffing.
Een groot aantal spoorwegongelukken
had in den loop van dit jaar plaats, waarvan
het ergste is, dat mocht worden aangenomen,
dat velen ervan te wijten waren aan misda-
digen opzet, zooals dat van 19 Aug. bij
Lehrte in Hannover, waarvan de beide
hoofdschuldigen op 4 Nov. ter dood werden
veroordeeld. Dit spoorwegongeluk kostte aan
meer dan twintig personen het leven.
Andere waren o.m.: 25 Mei te Munchen
30 dooden en 60 gewonden; 13 Aug. te t-an-
genbach in Beieren 12 dooden; 3 Sept. bij
Neurenberg 2 slachtoffers. Van hoogerhand
werd een onderzoek ingesteld naar de oorza-
ken, met als resultaat dat scherpe maatrege-
len werden genomen ter beveiliging van de
spoorlijnen, want deze bleek in zeer vele ge-
vallen alles te wenschen over te laten, zoo
dat misdadigers vrij spel hadden.
Natuurrampen wolkbreuken, overstroo-
mingen en onweer richtten dit jaar zeer
veel schade aan, vooral in Midden- en Zuid-
Duitschland. Nabij Berlijn werd op 4 Juli
een kegelbaan door den bliksgm getroffen,
waar een aantal personen was gaan scln.ilen
tegen den regen. Dertien hunner keerden niet
levend terug en vele anderen werden gewond.
Een ernstige typhus-epidemie eischte in de
tweede helft van Sept. en begin Oct. in Han
nover en Maagdenburg ongeveer 260 men-
schenlevens.
In het bezette Duitsche gebied is het in het
laatst van Sept. tot eei. uiting gekomen van
den tegenzin der bevolking in ae aanwezig-
heid der vreemde soldaten. Het gevolg was
dat op 26 Sept. te Germersheim eenige per-
dat op 26 Sept. te Germersheim een p oon
door een dronken Fransch officier werd
neergeveld en een ander zwaar gewond; op
5 Oct. hadden te Nevstadt vechtpartijen
plaats tusschen Franschen en Duitschers
met aan weerskanten gewonden
De Fransche krijgsraad te Landau heeft
den 21 Dec. vonnis geveld in eerstgenoemde
zaak en daarbij tot verwondering van ieder
en teleurstelling van velen het aangedurfd
om den officier vrij te spreken en de Duit
schers die bij het geval betrokken waren te
veroordeelen tot gevangenisstraf een de
zer die thans nog in het ziekenhuis ligt, zelfs
tot twee jaren. De krijgsraad nam aan dat de
luitenant in zelfverdediging gehandeld had.
De Duitsche journalisten, die het proces bij-
woonden, zonden direct een protest aan Bri
and te Parijs en ook de regeering protesteer-
de en't is te verwachten dat de Fransche mi
nister van buitenlandsche zaken niet erg in-
genomen zal zijn met de uitspraak, omdat
zij weer zooveel nadeel zal berokkenen aan
den in Locarno en Thoiry geschapen geest
van toenadering.
Zonder financieele schandalen schijnt in
Duitschland geen jaar voorbij te kunnen
gaan. Na de Barmat-zaken (die in Jan a.s.
opnieuw behandeld zullen worden) en de om-
kooperijen door Kutisker (deswege op 30 Ju-
ni veroordeeld tot 5 jaren tuchthuisstraf, 10
jaar eerverlies en 4 millioen mark boete)
kwam er in juni een serie verduisteringen bij
de spoorwegen aan het licht tot een bedrag
van 15 millioen mark en thans is er ook weer
iets ontdekt aan een van de ministeries.
Vermelden wij thans nog de natnen van
eenige in den loop van dit jaar overleden
bekende Duitschers. Den 3 Febr. stierf te
Potsdam de theoloog en kerkpoliticus dr.
Lepsius, vooral bekend om zijn in de bres
springen voor de Armeniers. Twee dagen la
ter verloor Duitschland een zijner grootste
beeldhouwers, prof. G. Eberlein te Berlijn.
Den 5 Maart stierf te Gross-Flottbeck de
Duitsche romanschrijver Otto Ernst (p#eu-
doniem O. E. Schmidt), tot wiens bekendste
werken o.a. behoort „Asmus Sempers Ju-
gendland". 26 Maart ©verleed te Fni-
m