BinnenBand
De waarde van de landbouwproducten is
bekendvan de industrie is ddt niet het geval,
zoodat spr. die cijfers niet kan geven Wei
ton spr. de cijfw* s geven van de waarde van
de industrie-prod uctendie ons land werden
uifirevoerd.
In 1925 was er vrijwel evenwichi m de
waarde van de landbouwproducten en die
van de industrieproductendtie ons land ver-
lieten. De waarde van de landbouwprodnc-
ten, die toen werden uitgevoerd, bedroegen
toen 726 millioen en die van de nijverheids-
producten 750 millioen. Hieruit leer! men,
dat de gezamenlijke export van de landbouw-
producten van evenveel beteelcenis is als die
van de industrie. De landbouw is dus niet
alleen van belanig voor de gen-en, die erbii be-
trokken' zijn, maar ook voor de geheele
samenleving Een lrwijnende landbouw zal
dus niet alleen een tenigslag geven in land-
bouwicWngen. maar ook in andere kringen
der samenilevinig. Er is d'us geen twijfel aan,
dat de overheid ten aapzien van den land
bouw een bepaalde taak heeft, aangezien een
bloeiende landbouw een nationaal beTang is
De iaren van 18781900 hebben wel ge-
leerd. dat een landbonwcrisis niet alleen in
land'bouwfamgen misere brengt.
Hoe meet de overheid hoar taak
fr' vervullen?
Spr. kwam hierop aan de vraag, hoe de
overheid haar taak heeft te vervullen. Ze kan
in de eerste pflaate den landbouw helpen door
kunstmabge prijssteTlin-gin de tweede
plaats door wegnemintg van de fasten, die op
de landbouwbedrijven rusten en in de derde
olaats door lanes indirecten weg den land_
bouwer te helpen. de producten, die hij
v-oortbrengt, goedkooper voort te brengen
en door hem te helpen, de opbrenigst per
H.A. te vergrooten.
Alvorens te bespreken hoe de overheid in
de toekomst kan steunen, wenschte spr na te
igaan, wat er tot dusver door de overheid is
gedaan. Hiermede kwam hij aan het tweede
dee! van z'jn voordracht.
In den rranschen tiid besto-nd er, evenals
gedurende den laatsten oorlog een intensieve
belangstelling voor den landbouw. omdat
van den landbouw het eten moet komen. Men
leefde toen in de tijden van de Physiqcraten
en die belangstelling uitte zich ook in het
Continentale Stelsel, door Napoleon inge-
voerd, die niet wilde, dat Nederland handel
dreef met Engeland.
De gelden, die de overheid voor den land
bouw beschikbaar stelde, putte men echter
niet uit de algemeene kas, maar liet men de
-boeren zelf bijeen brengen, door in 1799 het
z.g.n. veefonds in te stellen tot dekking van
de kosten van de runderpest. In 1815, toen
dnze onafhanke! ljkhcid word hersteld, nam
de periode van staatszorg voor den land
bouw een einde. Door tie- samenvoegmg van
iNederland en Belgie trok in Nederland de
industrie meer belangstelling dan te voren.
Men kwam in den ti]d, dat Adam Smith
werkte en de zorg voor den landbouw werd
overgedragen aan de Provinciale besturen.
Men meende, dat het particular initiatief de
plaats van de overheidsbemoeilngen moest
innemen. De Staat kon toen, vlak na den
grooten oorlog, niet veel doen en bovenoien
had de bestrijaing van de runderpest alles
noodig, wat voor den landbouw beschikbaar
was. lot 1845 had men de kosten, verbonden
aan de overheidsbemoeiingen voor den land
bouw geput uit de specia.e belasting, die
daarvoor op de landbouwers was gelegd. In
dat jaar was de Kamer echter van oordeelj
dat de uitgaven, voor den landbouw gedaan,
thuis behoorden op de Staatsbegrooting en
uit de algemeene middelen moesien worden
bestreden. Toen in '51 het Veefonds was
uitgeput, werd die belasting niet hernieuwd.
Van het beschikbaar stellen van gelden uit
de algemeene middelen ten behoeve van den
llandbouw, kwam tusschen 1850 en 1880 met
veel, omdat die tijd stond in het teeken van
„afkeer van overheidsbemoei'ing" als reactie
op de periode, waarin de overheid zich met
alles bemoeide. Men leefde in den tijd van
selfhelp, het oud-liberale standpunt. Wel
yerleende men langs anderen weg steun aan
den landbouw.
Tot 1835 kende men-in Nederland een in
voerrecht op granen. In 1835 werd diit afge-
schaft en voerde men het variabele tarief in,
het stelsel van „het sparen van de geit en
de'kool". De handel wist daarbij niet, waar-
aan hij toe was en verzette zich dan ook
met hand en tand tegen die schadelijke rich-
ting en toen wij in 1847 in ons land een soort
van revolutietje beleefden, werden die scha
delijke rechten afgeschaft, althans belangrijk
verlaagd, zoodat ten aanzien van het graan
ons land bijna een vrij-handelsland werd. In
1877 werden die schadelijke rechten geheel
afgeschaft. Daarna brak de landbouwcrisis
uit, als gevolg van het felt, dat men in Ame
rica een roofbouw kon toepassen op de
vruchtbare gronden, die men met de spoor-
wegen kon beretken, waardoor men het goed-
Ikooper koren op de wereldmarkt kon brengen
en de graanprijzen sterk naar beneden gin-
igen. Ook Argentinie volgde later eenzelfde
politiek. Deze grondprijzen, die na 1870 om-
hoog waren gegaan, l'iepen na 1877 sterk
jterug en vele boeren gingen ten gronde. Van
'alle kanten werd er bij de regeexing op aan-
gedrongen, de behulpzame hand te bieden
en er voor te zorgen, dat het goedkoope Amc
rikaansche koren niet in ons land kwam. De
regeering gaf aan dien aandrang geen ge-
iVolg, omdat men in de geheele wereld de
- voorkeur gaf aan den vrijhandel en omdat
in de tachtiger jaren bleek, dat onze land
bouw achterlijk was vooral op het gebiec
ivan de zuivelindustrie was dit het geval.
In 1886 benoemde de regeering een staats
commissie, die concludeerde, dat de toe-
stand van de boeren treurig was. Deze com
missie adviseerde niet tot directen steun, om
dat tengevolge van de crisis in 1880 de land
bouwbedriiven in Nederland zich in sterke
mate hadaen gewijzigd. Voor 1870 was de
graanbouw de hoofdzaak. Daarna ging men
in de richting van de veeteelt. Vooral in de
zandstreken trad er verandering in en op het
oogenblik is de toestand zoo, dat de boeren
in Drente en Gelderland, de rogge en de
haver,' die zij verbouwen, niet op de markt
brengen, maar vervoeren aan hun vee, waar-
van ze de producten wel ter markt brengen
Na 1880 maakte men dus op alle manieren
tie landbouwbedrijven variabel. De staats-
commissie was dan ook van oordeel, dat de
verbetering door de ontwikkeling van de
en verxiaarae zici
door het bevorderen van hct» landbouwonder-
wijs en het aankweeken van landbouwleer-
aren en veeteei tconsulenten, die de theorie
onder de boeren moesten brengen. Proefsta-
tions werden gesticht, opdat de 'andbouw
de zekerheid kreeg, dat er met de kunstmest
niet te veel geknoeid werd. Men richtte een
en ander naar Duitsch model in. Het insti-
tuut voor den phyto-pathologischen dienst,
dat van de Rijks-seruminrichting en dat van
de keuring voor vleesch-export kwamen tot
stand.
Door voorlichting harnaste de regeering
de menschen voor den strijd, terwijl ver-
schillende wetten als die op de Paardenfok-
kerij tot stand kwamen, terwijl subsidie aan
de paardenfokkerij werd verleend.
Spr. gaf nog een opsomming van hetgeen
veroer werd gedaan en stelde in het licht,
dat op de laatste begrooting voor den oorlog
3V, millioen ten bate van den landbouw
stond geplaatst, zij 't dan ook voor indirec
ten steun, in den vorm van lager onderwijs,
Middelbaar Landbouwonderwijs, landbouw-
voorlichting en aanmoedigingspremies voor
de paarden- en rundvee-fokkerij en het aan-
leggen van proefvelden. Langs dien weg ge-
lukte het om den landbouw uit de periode
van achterlijkheid omhoog te werken en te
brengen in de periode waarin er van den Ne-
derlandschen boer gezegd kan worden, dat
hij tot de meest ontwikkelde boeren van Eu-
ropa behoort.
Toch was die regeeringsbemiddeling niet
alleen in staat om de crisis te bezweren. Een
andcre factor heeft daartoe meegewerkt. In
diezelfde jaren ontwikkelde in Duitschland
en Engeland de industrie zich in sterke mate.
Hierdoor ontstond er een groote vraag naar
de producten van onzen landbouw en spe-
ciaal naar die van de veeteelt. Een derde
factor was, dat men het diepste punt van in-
zinking al spoedig gehad had. In Amerika
zag men zich genoodzaakt om al spoedig,
ten gevolge van den roofbouw minder goede
gronden voor den graanbouw te gebruiken
en teen bleek, dat ook de Amcrikaansche boer
op de allerlaagste graanprijs niet kon be-
staan.
Langzamerhand kwam de Nederlandsche
landbouw door een en ander in een periode
van bloei. De oorlog schiep bizondere toe-
standen. Veel werd den boer ontnomen, maar
veel werd hem ook gegeven. Na 1880 is het
karakter van de regeeringsbemoeiing niet
gewijzigd. De hooge prijzen zijn thans in een
zigzaglijn naar beneden gegaan Voor dege-
ncn, die tfjgcn de hoogste prijzen land koeh-
ten of huurden, brengt dit een dubbel be-
zwaar. Zij hebben geen rendabel bedrijf, om
dat de loonen de prijsdaling van de produc
ten niet in gelijke mate hebben gevolgd en
ongelukken zal men dan ook in de naaste toe-
comst in sterker mate zien gebeuren.
De vraag is, of de overheid bij het tegen-
woordige stelsel kan blijven of van stelsel
veranderen moet, zooals in andere landen is
gekeurd, temeer, omdat de Nederlandsche
landbouw de dupe wordt van den steun, die
buitenlandsche regeeringen aan de landbou
wers in hun land* geven.
Spr. hoopte in de middagvergadering deze
vraag te bespreken. (Applaus.)
(Wordt vervolgd.)
Zenuwsftillend
en Zenuwsterkend is de working van
Mijnhapdt's Zenuwtabletten
Glazen 6*uisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
HAVENDIEFSTALLEN.
Begin November 1926 werd bij de rivier-
politie te Rotterdam aangifte gedaan van
diefstal aan boord van een zeeschip. Er was
ingebroken in de hut van den kapitein en de
dieven waren daarbij heel brutaal te werk ge
gaan. Al spoedig kwam er weer een aangif
te en weldra ging er haast geen.dag voorbij,
of er kwamen meldingen van diefstallen aan
boord van zeeschepen. Meestal lagen deze
sehepen in de Maashaven, een enkel vooral
in de Waalhaven, en een keer heeft er een in
tie Rijnhaven gelegen.
De rivierpolitie, die dadelijk de zaak met
kracht heeft aangepakt, stond aanvankelijk
voor een raadsel. De diefstallen toch werden
in den regel gepleegd op aan boeien liggen-
de sehepen en hoewel des nachts vele recher-
cheurs rond de havens werden geposteerd en
in elke haven een boot van de politic op de
loer lag, mocht het niet gelukken, iets van de
daders te ontdekken, hoewel nog steeds aan-
giften binnen kwamen. Ook de wachtslui,
aan boord van de sehepen, waar werd inge-,
broken, bemerkten niets.
De dieven bezochten bij voorkeiy de hutten
van de kapiteins of van den eersten officier.
Merkwaardig was, zoo vertelt de N. R. Ct.,
dat de benadeelden in den regel in de hut
hadden liggen slapen, toen de dieven aan het
werk waren, maar dat zij er hoegenaamd
nietif van hadden bemerkt. Zelfs uit de laden
onder de kooien werden allerlei kostbaarhe-
den gestolen, zonder dat de slapende wakker
werd. Hierujt en uit de omstandigheid, dat
de betrokkene d^n volgenden morgen meestal
zware hoofdpijn had en verklaarde opvallend
zwaar te hebben geslapen, leidde men af, dat
de inbrekers met verdoovende middelen te
werk gingen. De buit bestaat meestal uit gou-
den horloges, kettingen, ringen, revolvers,
vulpenhouders en portefeuilles met geld.
Uit verschillende omstandigheden leidde de
rivierpolitie af, dat men met vreemdelingen
had te doen en dat men de daders onder
Spanjaarden althans Spaansch spreken-
de personen in de haven algemeen als
Spanjolen aangeduid, had te zoeken.
Een insrrcteur van dezen dienst, trok er
daarop mc; twee rechtrcheurs op uit. In het
Witte Huis, een cafe op Katendrecht, waar
altijd veel Spanjolen samen komen, werden
op een avond alle daar aanwezige vreemde
lingen aangehouden en gehoord. Uit hetgeen
deze en gene los wilde laten, kwam men op
het spoor van enkele Spanjolen, die meer van
de zaak moesten afweten.
De Spanjolen werden niet met hun naam,
maar met den naam van de plaats waar zij
vandaan kwamen aangeduid1 en zoo trok men
op zoek naar de Tampico, de Bilbao, de
Mexico, de Valentia en de Catageen. Twee
van deze heeren werden opgespoord. Bij
fouilleering werden inderdaad enkele van
de gestolen voorwerpen op hen gevonden
Een derde bleek geruimen tijd ter beschik-
king van den vreemdelingendienst gesteld te
zijn geweest, maar juist even v6or dat de
aanwijzingen tegen hem zich hadden opge-
stapeld, over de grens te zijn gezet. Zijn sig-
nalement werd opgegeven aan de politie te
Roosendaal en weldra werd hij, toen hij de
vrijmoedigheid had, weer in Nederland te
komen, daar aangehouden.
Deze drie Spanjolen zijn ter beschikking
van de justitie gesteld en opgesloten in het
huis van bewaring. Dondeidag 10 Februari
zal hun strafzaak voor de rechtbank worden
behandeld.
Nadat de rivierpolitie de ban had gelegd
op deze drie mannen, bleven anderhalve week
de aangiften van diefstal aan boord van
sehepen uit. Maar toen begon het opnieuw,
hoewel de diefstallen niet zoo brutaal meer
werden gepleegd. Opnieuw trok de rivierpo
litie op onderzoek uit. Op een avond werden
alle logementen en logeergelegenheden op
Katendrecht Eagezocht op zoek naar Span
jolen, maar aanvankelijk zonder resultaat.
Men kreeg evenwel verdenking tegen een
Spanjool, die hier met een Beigische vrouw
samenleefde. Men wist echter met waar hij
woonde. De politie heeft daarna de cafe's
van den Schiedamschen dijk afgezocht en
ten slotte vond men een bar, waar d e ver-
dachte wel eens kwam. Geruimen tijd werd
bij den bar de wacht gehouden, maar de ver-
dachte kwam niet opdagen. Een van de re-
chercheurs kende evenwel een vrouw in den
buurt, die veel voor de vreemdelingen wascht
en strijkt. Zij werd des avonds laat uit bed
gebeld en wist te vertellen, waar de Spanjool
met de Belgische zoo ongeveer woonde. Dit
bleek in de Baan te zijn. Men ging naar het
opgegeven adres en belde aan. Even later be-
woog het gordijn van een voorkamer even.
Toen er, werd opengedaan was er aanvanke
lijk maar een Spanjool in het huis te vinden.
Deze zeide den gezochten man niet te kennen
en niets van een Belgische vrouw af te we'-
ten. De voorkamerdeur bleek echter te zijn
afgesloten en toen de politie eens hard op
deze deur bonsde. klonk er binnen opeens
een gilletje.
Na herhaalde sommatie werd de deur ein-
delijk opengedaan en binnen vond men den
gezochte en de Belgische vrouw. Deze vrouw
bleek in het bezit te zijn van tal van sieraden,
welke even te voren waren gestolen uit de hut
van een kapitein, die zijn vrouw op de reis
had meegenomen.
Bij den Spanjool werden eveneens gestolen
sieraden gevonden. De Spanjool, die men het
eerst in het huis had aangetroffen, bleek ook
*1 in het bezit van gestolen voorwerpen te
zijn. De vrouw vertelde, dat de Spanjool
die bij zijn aanhouding opgaf, juist te zijn
binnengekomen al maanden met haar had
samengeleefd, en dat hij des nachts zelden
thuis was. Hij had haar verteld, des nachts
te moeten werken op Amcrikaansche sehepen.
Eerst nu was haar gebleken, wat onder dit
werken verstaan moest worden. Zij vertelde
voorts, dat dikwijls een Spanjool haar vriend
kwam halen. Zij gaf een beschrijving van
dezen man, die dikwijls in het Witte Huis ver
blijf bleek te houden. De inSpecteur trok er
met zijn beide rechercheurs op af en toen
men bij dit cafe aankwam, holde er juist een
man uit, die in een net weg rijdenden auto
bus sprong. De inspecteur holde den bus na,
omdat hij vond, dat deze man veel weg had
van den man, dien hij zocht. Het gelukte hem
den autobus in te halen en er in te springen.
Hij hield den vluchteling aan, die inderdaaa
de gezochte bleek te zijn Ook op hem zijn
gestolen sieraden gevonden. Hij en de twee
bewoners van de Baan zijn nu pok in het huis
van bewaring opgesloten. Nadien zijn geen
havendiefstallen meer voorgekomen.
Eenigen tijd geleden lag het stoomschip
Queens worth te Vlaardingen. Des nachts
werd de kapitein wakker, doordat hij ge-
stommel in zijn hut hoorde. In het aonker
deed hij een greep en ineens had hij een man
te pakken. Hij maakte licht en wilde zijn
arrestant in de badkamer opsluiten, toen deze
man opeens een revolver te voorschijn haal
de en den kapitein daarmede fcedreigde* De
kapitein moest loslaten en de man ging er
water gelaten, naar het gemeentedok no 4
in de Maashaven, in welk dok de deur van
de bekisting zal worden ontdaan. Zooals
ook reeds werd gem-eld, zijn deze deuren de
grootste sluisdeuren van de wereld. De af-
metingen zijn: lengte 53.50 meter, breedte
8.40 meter en ho'ogte 20 meter. Het gewicht
van elke deur is ongeveer 1,200,000 K G.
Deze eerste deur aan de tweede is men
zoo juist begonnen te bouwen is horizon-
taal te water gelaten en platliggend moest
het gevaprte, waarvan verreweg het grootste
gedeelte onder water was, naar de Maasha
ven worden overgebracht. De grootste diep-
gang bedroeg ongeveer 7 meter.
Om vijf minuten voor achten gaf de kapi
tein van de Duitschland het sein tot aanvan-
gen. De Maas en de Vecht sloegen hun
trossen aan de voorzijde aan, terwijl de
Duitschland en de Griekenland, welke booten
krachtiger zijn, aan den achterkant vast-
maakten. Het hakkepoffertje Schiehaven
ging vooruit om naderende sehepen er op
attent te maken, dat er wat bijzonders aan
de hand was. De sleepbooten voeren evenals
de deur een rooden vlag, ten teeken dat men
met de sleep niet kon manoeuvreeren. Even
over achten begon de tocht. Recht voor het
tij ging het zacht aan naar de Willemsbrug.
Op de deur waren, behalve een groot aan-
tal runners, de bedrijfsleider van de werf
Burgerhout, de heer J. H. Eddes; de opzich-
ter van den rijkswaterstaat, de heer Visser, en
de walkapitein van Piet Smits riviersleep-
dienst, de heer van der Lee. Het directieboot-
je van de werf Burgerhout, de Axial I, bleef
in wijde kring-en rond de sleep varen, verder
kwamen de rijksbakenmeester in zijn grijze
motorboot en een onderhavenmeester met een
van de Havenwerken eens kijken.
Al voor negen was de sleep voor tie brug,
op welke vele belangstellenden naar het werk
waren komen kijken en onwillekeurig gingen
de gedachten terug naar dien Zondag waar-
op eveneens een belangrijk sleepwerk onder
deze brug doorgebracht moest worden
het dok voor Tandjong-Priok dat juist
onder de brug is vastgeraakt en daar tot den
volgenden morgen is blijven liggen, ook al
hebben vele sleepbooten haar uiterste krach-
ten ingespannen.
Kapitein v. d. Lee had voor dezen tocht
een anderen doorgang gekozen dan dien,
door welken het dok is gevaren. De deur werd
naar de Noordelijke doorvaart gesleept, waar
de diepgang het grootst is, maar de door-
vaarthoogte kleiner, en zonder dat de ach-
terste booten behoefden te remmen, gleed de
deur in hetzelfde tempo, waarin steeds was
gevaren, onder de brug door. En verder ging
het, langs het kantoor van den sleepdienst,
waar het personeel vol belangstelling naar
het werk kwam kijken, voorbij de Leuveha-
ven, de Parkhaven en de Jobshaven naar
den mond van de Maashaven. Daar, juist
bij het rondzwaaien in den havenmoiid,
kwam er even een benauwd oogenblikje. De
bemanning van een opvarende motorboot
legde zooveel belangstelling aan den dag
voor de drijvende deur, dat niemand meer
naar voren keek en de boot liep met voile
kracht boven op onze sleepboot. Het kostte
de Griekenland een stuk berghout; de motor-
boot kreeg een ingedeukte boeg en de kapi
tein van dit vaartuig kreeg een aantal van
die kernachtige uitdrukkingen te hooren,
welke aan dnidelijkheid niets te wenschen
over laten.
Kwart voor elf lag de sleep voor het dok.
Daar moest men tot twee uur wachten, eer't
dok klaar zou zijn, de ongewone vracht in
ontvangst te nemen.
Gelijk is gemeld, zal de deur daar van de
bekistingen worden ontdaan, waarna zij
naar IJmuiden zal worden gesleept.
vandoor. Van den wal af heeft hii nog eenige
schoten op den kapitein gelost. Hij bleek nog
twee kameraden bij zich te hebben gehad.
Bij zijn vlucht had hij evenwel zijn hoed ver-
loren. Deze hoed was in St. Nicolas (Bel
gie) gekocht. De reeds eerder Belgische
vrouw bleek familie te St. Nicolas te hebben
en een onderzoek wees uit, dat de hoed het
eigendom is geweest van den vriend van de
vrouw, zoodat hij voor deze poging tot dief
stal met bedreiging zal worden vervolgd.
Uit het onderzoek is voorts gebleken, dat
de dieven in den regel dadelijk nadat zij een
rnbraak hadden gepleegd, naar Antwerpen
gingen, waar zij de buit verkochten. Den vol
genden dag kwamen zij terug, om een nieu-
we inbraak voor te bereiden.
Met de aanhouding van deze zes Spanjo
len heeft de rivierpolitie een goeden slag ge-
slagen. De aangehoudenen bleken alien in
het bezit te zijn van automatische pistolen
Heel waarschijnlijk hebben zij zich ook schul
dig gemaakt aan den overval met roof aan
boord van in de Waalhaven liggend schip.
eenige weken geleden gepleegd. Het onder
zoek hiernaar wordt nog voortgezet.
MET DE GROOTSTE DEUR VAN DE
WERELD OP REIS.
Triest en taag, schrijft de N. R. Ct. kwam
de grauwe dag; het scheen als wild-e de nacht
niet wijken. Maar aan den havenkant was
het al drukte en bewegin'g. Zware vxachtwa
gens denderden langs,- laadboomen lichtten
hun zware lasten en brachten ze met een
krachtigen zwaai boven de gapend-e muil
waaronder 'n rossig schdjnsel, de geheim-
zinnige diepte van het ruim schemerde; tjin-
gelende trams schoven vol werkvolk langs
Aan de kade van de Boompjes, waar de ran-
ke lijnen van een Batavierboot nauw zicht-
baar waren- in het vale licht, lagen de fiere
sleepbootjes, met haar door rook gepluimde
geel-gerande schoorsteenen en haar stoom-
spuwende buizen al klaar, jcacht wiegelend
op de deining. En toen wij met een van deze
scheepjes, in welke een wonderlijk groote
kracht is verscholen, naar „boven" waren
fevaren, naar de werf van Burgerhout's
lachinefabriek en, Scheepswerf, toen lagen
daar langszij van de schipgeworden sluis
deur al enkele andere booten vaarklaar, om
zich van haar taak van dezen dag te kwijten
Deze taak dan was de eerste van de drie
sluisdeuren, welke voor IJmuiden zijn be
stemd en welke bij de werk Burgerhout wor
den gebouwd, over te brengen van deze werf
waar zij naar is gemeld Zaterdag is te
EEN NIEUWE LAGERE L.AND-
BOUWSCHOOL.
De Nieuwe lagenelandbouwschool in Nrd.-
riolland, waarvoor door de gemeentebesturen
van Alkmaar, Beemsier, Beverwijk, Hoorn en
Purmerend geijverd werd, om die in hunne
gemeente te vestigen, zal volgens fcesluit van
den minister van onderwijs te Purmerend ge-
vestigd worden. Het gemeentebestuur aldaar
heeft een schoolgebouw ter beschikking ge
steld.
OFFICIEELE AFSCHEID
BEZOEKEN.
Nadat Vrijdag de afgetreden ccmmandant
der marine te Willems-Oord, vice-ackniraal
Fock, afscheids-bezoeken had afgelegd bij den
minister van marine a.i. en eenige legei-auto-
riteiten, heeft gistev schout-bij-nacht Quant,
de nieuw opgetreden commandant der Mari
ne te Willemsoord, Gfficieele bezoeken afge
legd bij minister Lam-booy, bij den comman
dant van het veldleger en den chef van den
generalen staf.
DE MOORD IN DEN HAAG.
In verband met het gister reeds onder te-
legratische berichten opgenomen, melden wij
nu de volgende thaus bekend geworden bij-
zonderheden
Eindelijk hoopt de politie eenig licht te
kunnen brengen in den geheimzinnigen moord
op juffrouw Wilk, aan het Bezuidenhout, in
Den Haag, welke misdaad gister 14 dagen
geleden gepleegd werd.
Sinds eenige dagen leidde een spoor naar
Brussel. De politie was ter oore gekomen,
dat twee personen, die omstreeks den tijd,
dat de moord gepleegd1 moet zijn ,in de on-
middellijke omgeving van het perceel waren
gezien en zich daar op verdacbte wijze op-
hielden, in den nacht van Dinsdag 18 Ja±
nuari op Woensdag 19 Januari naar Brus
sel waren vertrokken.
Uit nog enkele andere getuigenverklarin-
gen kwam de politie tot de conclusie, dat de
ze gegevens zeer nauwkeurig onderzocht
moesten worden.
De inspecteur van de recherche Melse
ging Vrijdagnacht naar Brussel om daar
ter plaatse een onderzoek in te stellsn.
Als resultaat van dit onderzoek heeft de
heer Melse Zaterdagmiddag de twee Neder-
landers aangehouden en hen overgegevtn
aan de Brusselsche politie. Deze heeft hen
opgesloten in het huis van bewaring.
Op het telegrafische bericht van deze er-
restatie, is Zondagochtend de inspecteur van
afdeeling C, de heer Van den Heuvel met 6
getuigen naar Brussel vertrokken; Zondag-
avond laat is hij weer in Den Haag terug-
gckeerd.
De getuigen werden met de tw-ee verdach
ten geconfronteerd, en er zijn eenige verkla
ringen afgelegd, welke voor de beide aange
houdenen en in het bijzonder voor een van
lien zeer bezwarend zijn.
Toen de heer v. d. Heuvel rapport had
uitgebracht over het onderzoek in Brussel,
heeft er Zondagnacht een langdurige confe
rence plaats gehad tusschen den officier van
justitie, mf. Hermans, den hoofdeommissaris
en commissaris Kramer. Deze conference
heeft tot resultaat gehad, dat de officier van
justitie besloten heeft, gister aan de Haag-
sche rechtbank te verzoeken, langs diploma-
tieken weg de uitlevering van de beide aan-
gehoudene Nederlanders aan de Belgische
regeering te vragen.
Inspecteur Melse blijft voorloopig nog in
Brussel. Een andere inspecteur vertoeft
sinds eenige dagen in Antwerpen, ten einde
daar nog enkele zaken nader te onderzoeken.
Hoewel de oplossing van dit raadsel met
deze arrestatie een stap naderbij schijn-t ge
komen te zijn, blijft de politie grooten prijs
stellen op de verklaringen van hen,die mis-
schien nog iets naders kunnen meedeelen
omtrent deze zaak.
Juist door de groote medewerking van <ie
zijde van het publiek is de politie er in ge-
slaagd, eenig richtsnoer in deze zaak te ver-
krijgen, efl zij doet dan nogmaals een beroep
op het publiek, alle dingen, hoe onbelangrijk
deze ook moge schijnen, welke op den bewus-
ten dag in de omgeving van bet Bezuiden
hout 165a zijn opgemerkt, te harer kennis te
brengen.
Naar uit Brussel aan de N. R. Ct. wordt
gemeld, zijn de beide daar aangehouden Ne
derlanders de 20-jatige C. V. eh de 38-jarige
P. B.
Zij zijn aangehouden in het postkantoor
in het Noorderspoorwegstation, toen zij brie-
ven post restante in ontvangst wilden nemen.
Men mldt uit Ede aan de N. R. Ct.:
Nadat hier Zondag het signalement van
den persoon tegen wien met betrekking tot
den moord aan den Bezuidenhoutschen weg
in Den Haag ernsCge vermoedens waren g<-
rezen, was aangeplakt, hebben, versqlieidene
personen alhier aan het politieburau kennis
gegeven, dat ze Vrijdag j.l. vermoedelijk de
ze prsoon te Ede gezien hebben. Hij ver-
voegde zich op verdachte wiize hier en daar
en vroeg of men hem ook adressen kon op-
geven van'personen, die uit Brabant of Lim-
burg kwamen. Een had hem een gulden ress-
geld gegeven.
Het zijn, meldt de Telg. nader, de 20-jari-
ge, Cornelia Vingerli-nck en de 38-jarige Piet
Broers.
HET ONDERZOEK VAN MESTSTOFFEN.
Het verslag van het Rijksland-bouw-Proef-
station te Maastricht -bevat weer veel wetens-
waardigs vooa- alle landbouwers en tuindere,
die kunstmeststoffen in hun bedrijf gebrui
ken. Wij laten de voornaamste mededeeliogen
der onderzoekingen hier volgen.
- Bij de stikstofmeststoffen valt voor Chih-
salpeter een daling van het aantal monsters
van 2055 tot 1810 en voor zwavelzuren am-
moniak van 2137 tot 1969 waar te nemen.
Aan deze dalingen zal de toename van het
gebruik der nieuwe re stikstoftnesistoffen wel
niet vreemd zijn. Zoo werden in het vorig
jaar slechts 25 monsters kalksalpeter en
Norgesalpeter ontvangen, tegen than® 193,
terwijil het aantal monsters Leunasalpeter
van 60 tot 134 steeg.
Tot heden werd slechts een staat gemaakt
der gecontroleerde hoeveelheden meststoffen,
waarvan monsters werden ingezonden door
de verbruikers (landbouwers). Meerdere ma-
len deed zich echter de vraag voor, of de be-
lantgrijkheid der controle-funcCe van het sta
tion door dezen staat wel geheel tot tilting
kwam. Inderdaad is dit niet het geval, om
dat daarop niet voorkomen de belangrijke
hoeveelheden, welke voor den handel gecon-
troleerd werden. Ter vorming van een beeld
in cijfers, werd daarom overgegaan ook een
staat samen te stellen, waarin de voor den
handel gecontroleerde hoeveslheid meststof
fen is opgenomen.
Evenzeer als voor den landbouw is ook
voor den handel een votkomen betrouwbaie
en snelle werkwijze van het station van groot
belang.
Van Chilisa-lpeter werden 1810 monster#
ingezonden, waarvan 1808 onderzocht.
Een monster bleek niet uit Chibsalpeter,
doch uit ruw keukenzout te bestaan, terwijl
in verschillende andere monsters in mimdere
of meerdere mate vreemde bestanddeelen,
zooals zand, kafniet en kieseriet, werden aan
getroffen.
Ook dii-t jaar bevatten enkele monsters
boriumverbindingen en bleken deze een af-
valproduct te bevatten ten gevolge waarvan
het stikstofgehaTte tot 10,5 en 13,7 pot.
daalde.
Eenige monsters van door brand bescha-
digd Chilisalpeter bevatten nog van 5,90 tot
15 pet. siikstof. Uit het uiterlijk dezer mon
sters kon omtrent de overgebleven waarde
als stikstofmeststof niets worden afgeleid.
Een 70-tal monsters werd voledig geanaly-
seerd om ons een beeid te kunnen vonnen
van de samenstelh'ng van het tegenwocxrdige
Chilisalpeter.
Deze 70 monsters bleken te bestaan voor
80,7 tot 96 pCt. uit natriumniiraa-t; voor 0.4
tot 13,1 pCt. uit kaliumntttraat; voor C tot 0,6
pCt. uit kaliumpercMoraai; voor 0,2 tot 1 pCt.
uit natriumsulfaat; voor 0 tot 3,3 pCt. uit
keukenzout; voor 0 tot 1,4 pCt. uit magnesi-
umchloride; voor 2,1 tot 4,9 pCt. uit vocbt,
en voor 0,1 tot 0,9 pCt. uit in water onop-
losbare bestanddeelen.
Opvallend is het reeds vroeger waarge-
nomen hooge kaligehalte, welk gehafte zich
bewoog tusschen 0,2 en 6,5 pCt. en dat bijna
uitsluitend op rekenirag van aanweag
kaliumnitraat komt.
Van zwavelzure ammoniak werden inge
zonden 1969 monsters. Daarvan werden er
1959 onderzocht.
Een monster bleek niet uit zwavelzureH
ammortiak, doch uit keukenzout te bestaan;
bij een monster, dat slechts 16.60 pet. stik-
stof bevatte, bleek de oorzaak -van dit lage
gehalte aan de aanwezigheid van een belang-
rij'ke hoeveelh-eid glau-berzout (natriumsul-
faat) te moeten worden toegeschreven. Ook
kwam het eenige ma-len voor, dat met cmbe-
lamgrijke hoeveelheden zand werden aaoge-
troffen.
Van Kalkstikstof we den 72 monsters trtge-
zonden en 70 onderzocht. Het stikstofgehalte
bewoog zich tusschn 16,'20 en 19,85 pet. AHe
voldeden aan de hoogere eisdien aan deze
meststof in den nieuwen codex gesteld.
Van Superphosphaat werden 2767 mon
sters ingezofldea. tegeaover 2441 in het vorkr
