DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Voor hot leutrale Centrale Ziekenhuis. Ko. 84 Honderd ncgen en twintigste Jaarcanar 1927 ZAXERDAG 9 APRIL Dagelijksch overzieht. BuBtenland Dlf nutnmer besfaat on 3 blaflen. Deze Conrant word! ELKEN AVOND, behalve Zon- en PeestdagennHgegeven. ibonnemenlsprijs bfj vooruitbetaling per S nraandeu voor Aikmaar /2,—f franco door bet geheele Rijk /2.50. Afzonderluke en bewqsnommers 5 cents. PRUS DER OEWONE ADVER fENTlfcMi Per regel /0.25, bij groofe contracten rabat Groote letters naa pfaafsrnfmfe. Brleven franco aan de N.V. Boek- en (iandelsdnikkcrij r/b HER, J, COSTER ft ZOOR* Voordam C 9. Directeur: O. H. KRAK. Telef.nr. Administratis 3. Telefoonnr. Redacfie 33. Postgiro 37060. Hoofdredacteuri Tj» N. ADEA&A* Wij ontvingen deze week de volgende bij- dragen voor de 3e en iaatste inzameling ten *»ate van het Neutrale Centrale Ziekenhuis: Uit den spaarpot van C. van S. Jr. f 2.50 Van een kaartavondje 1. (iFamilie S C. V. te Heiloo i JNog een steentje Mevr. S. Van de Domineerdub V. H. C. j. Penningske van een ouden kluizenaar Ver. „Onder Ons" te Heiloo Totaal 1.50 1.— 1.- k 4.50 2.50 10.- 2.50 17.25 48.75 het hoofd- Bij den penningmeester van unite Mr. Moens is ingekomen: C. M. f 10.— P. A..010.— Totaal De vorige week was bijeen Bijgevoegd van beide inzamelingen 20.— f (907.60 68.75 ,In totaal dus thans f 1976.35 Dat ziet er al beter uit dan de vorige week, toen er in totaal maar 13 was ingekomen. Het oude enthousiasme is dus nog niet dood en er zijn altijd nog geesidriftigen voor deze goede zaak, die tot het einde toe met ons mee willen werken. Als het zoo gaat als nu, zullen de 10.000 nog wel bij elkaar komen en kan aan de voorwaarde, dat particulieren in totaal 150.000 zullen schenken, worden voldaan. Hartelijk dank aan alien, die mede werkten deze week dit resultaat te bereiken. Juist doordat er van officieele zijde wij bedoelen de jaarlijksche subsidies door bui- tengemeenten toegekend tover het alge- meen zoo weinig medewerking getoond is, doet het zoo goed te zien, hoe particulieren het goede voorbeeld geven. Mede door de geringe subsidies van vele omliggende gemeenten moest een kleiner zie kenhuis in exploitatie komen en reeds gaan er hier en daar al stemmen op, om daarom nog maar minder te geven. Dan moet het ziekenhuis nog kleiner wor den en zal men wellicht andermaal besluiten, om WEER minder te geven en zoo gaat het in afdalende lijn, tot er ten slotte van die subsidies weinig of niets meer zal over- blijven. Geldgebrek dwong tot een kleiner plan en daarom moeten de subsidies hooger en niet lager worden. Dankbaar mag geconstateerd worden, dat een raadslid in Bergen een der grootste, dichtst bijgelegen en meest belanghebbende gemeenten thans zal trachten den Raad aldaar nog tot het toekennen van een sub- sidie te bewegen. Het zou inderdaad te betreuren zijn, als Bergen bleef toonen, het algemeen belang van deze streek niet te willen behartigen. Laat ons de volgende week opnieuw met dank aan de milde gevers een belangrijk be drag kunnen verantwoorden. De (Jiflag der Staten verkiezing. 'Het geeft altijd eenige rust als een verkie- £mg weer achter den rug is. 'Er zijn van die gelukkige naturen, die er zich weinig of niets van aantrekken, die een- voudig gaan stemmen of dikwijls niet gaan stemmen en zich voor den uitslag bitter weinig interesseeren. Zij zijn immuun voor de verkiezingsbacil, een der meest gevaarlijike 'bacterien, die haar slachtof'fers nooit meer loslaat. Maar er zijn.ook van die fanatici, die niets liever doen dan eindeiooze cijferreeksen van diverse verkiezingsjaren vergelijlken, die con- troleeren en c-ombineeren en kansberekenin- gen voor de toekomst maken.. Een journalist is noodgedwongen een van d:e angel ukkigen, die of hij er ieis voor Voelt of niet d'ken verkiczingsuitslag als fhoogst belangrijk nieuws moet behandelen, derdeelen van districten moet napluizen, die allea wat eigen gebied betreft zoo overzichte- lijik mogelijk moet uiteenzetten en dlaarnaast alle andere djfers moet publiceeren die voor vergelijking en groeikansberekening van di verse partijen van beteekenis kunnen zijn. Wij gelooven dat wij in alle deze dagen ge- geven bulletins, beschouwingen en overzicli- ten zoo uitvoerig mogelijik geweest zijn. Er valt over de Statenverkiezing onzer provincie inderdaad niets meer te zeggen, dan wij vanaf Woensdagavond reeds gepu- bliceerd hebben. De conclusie is, dat de linksche partijen hun meerderheid belangrijk versterkt hebben, zoodat de verhouding 40 tot 37 thans 46 tot 31 is geworden, Voomamelijk is dit te danken aan de abnor mal winst der soc. democraten, die vijt zetels meer veroverd hebben, en drie daar- van, zooals wij gisteren reeds uiteengezet hebben, uitsluitend aan het verhinden hunner lijsten te danken hebben. Het stelsel d'Hondt bewijst eens te meer, dat verschillende afgevaardigden hun zejel niet zoozeer aan hun kiezers als wel aan net kiesstelsel danken. De Chdstelijk-Historischen, die bij de vo rige Statenverkiezing 3 zetels wonnen en er nu weer twee verliezen, zullen beseffen, dar het verkiezingsscheepje in stomachtige da- gen soms in heel onbetrouwbaar vaarwater terecht komt. Trouwens, ook A R. Kath. Staatspartij heeft het er niet best afgebracht. Men brengt aan die zijde zoo gaame de groote gezinnen in verband met het steeds groeiende kiezcrs- tal naar voren, maar deze Statenverkiezing, waarbij niets gewonnen en daarentegen twee zetels verloren werden, bewijst wel, dat voor- spellingen altijd gevaarlijk blijven. Wij kunnen den uitslag der Statenverkie zing, in zooverre zij' onze geheele Provincie betreft, verder laten rusten. Siechts willen wij er nog met een enkel woord aan herinneren, dat twee onzer stad- genooten, die lid der Prov. Staten waxen, daarin niet zullen terugtkeeren. Ware het niet dat de heer Westerhof op nieuw is afgevaardigd, dan zou Aikmaar niet een Statenlid meer onder zijninwooers tellen. Mr. W. C. Bosman, die jarenlang in het provinciale bestuurscollege zitting had, die men denke maar eens aan de kanaalplan- nen zich ten zaerste voor de verkeers- en sociale belangen van dit gewest interCsseer- de is niet hedkozen. 'Nog onlangs heeft hij in een in de Harmo- nie gehouden lezing blijk gegeven van ver schillende provinciale tcestanden uitstekend op de hoogte te zijn en het is daarom te be treuren, dat zijn plaats thans door een zijner partijgenooten zal worden ingenomen. Ook de heer Balk is slachtoffer van den wispelturigen volkswil geworden. Als plattelander was hij tot dusver de eenige in de Staten die naast de algemeene belangen in het bijzonder die van boeren, kweekers en tuinders heeft behartigd. Aikmaar is maar een heel klein onderdeel- tje van de geheele provincie en wij wezen er reed's op, dat de stemmi rigs uitslag te dezer sted'e siechts daarom door ons zoo uitvoerig en overziehtelijk gepubliceerd' is, omdat wij binnen enkele weken voor de Raadsverkie- zingen staan en velen wel eens willen weten in welke groepen en naar welke getalsver- houding de Alkmaarsche' kiezers op het oogenblik verdeeld zijn. Vergelijkt men de Alkmaarsche .eijfers van niu met die van dte vorige Statenverkiezing, dan blijken voornamelijk de sociaal-democra- ten zeer S'terk vooruit te zijn gegaan. In 1923 werden 10670 geldige stemmen uitgebracht en thans 12405, d. i. een zesde deel meer. De soc.-denr. verkregen toen 1960 stem- mem. Naar verhouding moeten zij dus thans 7/6 X 1960 stemmen dus 2287 hebben verkregen. Zij tellen er 3412, dus 13/4 maal zooveel als in 1923 wat op een voor- spoedige krachtsontwikkeling wijst. Dat zij in 1925 bij de Kamerverkiezingen tot een to taal van 3677 kwamen, zal wel te danken znij aan de omstandig1heid, dat er voor die verkiezing over het algemeen meer belang- stelling is dan voor die van Prov. Staten. De Roomsch-Katholieke Staatspartij heeft thans in onze gemeente 3788 stemmen gekre- gen tegen 3582 in 1923. Naar verhouding had deze partij er thans 7/6 maal 3582 moeten hebben, duo 4179, trou wens ook in 1925 bij de Kamerverkiezingen was het aantal katholieke stemmen (3852) grooter dan nu. Hoe het N.-HoTl. Dagblad kan constateeren, dat de Alkmaarsche katholieken in het alge meen tevreden mogen zijn, is ons dan ook De Katholieke Volkspartij hieeft 207 stem- men verkregen, maar behaalde er in 1925 bij de Kamerverkiezing 322, zoodat bij1 die Iaat ste te Aikmaar gehouden stemming vergele- ken, de katholieken thans een allies behalve bevredigend reSultaat hebben verkregen. De Christelijk-Historischeii loopen vrij hard achteruit. Bij de Staten-verkiezing in 1923 behaalden zij te Aikmaar 1111 stem- men, bij die Kamerverkiezing in 1925 verkre gen zij 980' stemmen en thans maar 976. Er zijn Woensdag in onze glemeente 12405 geldige stemmen uitgebracht. Was die verkiezing er een voor den Raad- geweest, dan zou voor 19 zetels de kiesdeeler 653 geweest zijn. We krijgen dan de volgende zetelverdee- S. D. A. P. Vrijh.-Bond Comm. Wijnkoop Comm. sec. Hoi. Christ dem. Anti-Revol. Lijst Seijmour Middist. partij Vrijz.- Detnocr. Piatt. V. D. R. K. Volksp. Christ. Hist. R. K Staatsp. Lijst Kuij'k 3412 st. 1628 at. 2 113 st. 31 st. 43 St.— 469 st. test. 35 st.— 1493 st. 2 127 st. 207 st. 976 st. 1 3788 st. 5 5 zetels rest 147 322 113 31 43 469 65 35 187 127 207 323 523 18 18 st. Vijftien zetels waren dan direct verdeeld. De andtere 4 komen aan de partijen met de grootste resten, waarbij de partijen, die per zelel niet minstens 75 pet. van dien kiesdeeler 490 stemmen hebben, geen rest krijgen toegewezen (in dit geval de Christ. Hist., die in totaal niet 2 X 490 St. of 980 st. verkre gen). Zij komen dus den. Vrijheidsbond. dte R Kathi, de Vrijz. >em. en de S D. A. P. De soc.-dem. zoud'en dan dus 6 zetels ver- krijgen (1 winst), dte R. Kath. 6 zetels, de Vrijh. Bond 3 zetels, de Vrijz. Dem. 3 zetels (1 winst), dte Christ. Hist. 1 zetel (1 verlies) en dte Anti-Rev. (die geen 75 pet. van den kiesdeeler halen) 0 zetels (1 verlies). Madden de Christ.-Hist. en d'e Anti-Rev. hun lijsten verbonden, dan haddten zij teza- men 2 zetels gehaald, dus elk een en zou de S. D. A. P. er een minder hebben gekregen en dus 5 zetels in den Raad behouden. In elk geval zouden de linksche groepen 1 zetel gewonnen en de rechtsche 1 zeiel verlo rent hebben. Men begfijpt, dat in deze kansberekening vele onzuivere factoren zitten, voornamelijk omdlat wij eenvoudig de kleine partijen ver- waarloosd hebben. In onze gemeente wordt bij dte RaadSver- kiezing gelukkig nog siechts met de groote partijen rekening gehoudten en het is natuur- lijk niet te voorspellen hoe verschillende kie zers, die nu b.v de lijst Staalman of de Plai- telanders steunden, voor de groote partijen zullen stemmen Accepteeren wij, "wat het meest aannemelijk lijkt, dat de communisten en de Seijmour- grocp de S. D<A. P. zullen stemmen, de Mid denstanders en Plattelanders den V. Bond (Govers), de Herv. Staatspartij (Kuijk-groep) de verbonden lijsten van Christ. Hist, en An- ti-Revolutionnairen en tellen we de 43 Christ. Democraten bij de Vrijz Democraten, dan zou. naar den maatstaf van deze verkiezing, de Raadsverkiezing er als volgt uiigezien hebben Groep S.D.A.P. 3621 st. 5 zetels rest 356 Groep Vrijh.-Bond 1790st. 2 484 Groep C.-H. A.-R. 1463 st. 2 157 R.K. Volkspartij 207 st. 207 Groep Vrijz.-Dem. 1536 st. 2 230 R. Kath. Stsp. 3788 st. 5 523 Zestien zetels waren dadelijk verdeeld1. De andere drie komen aan de R.-Kath., den Vrijh. Bond en de S. D. A. P., zoodat de Raad er dan als volgt zou uitzien 6 S. D. A. P. (1 winst), 3 Vrijh.-Bond', 1 Christ. Hist. (1 verlies), 1 Anti-Revol., 2 Vrijiz.-Dem., 6 R.-Kath. Ook d'am zouden de linksche groepen 1 ze tel gewonnen en de rechtsche 1 zetel verloren hebben. Evenwel het bovenstaande is niets meer dan een kansberekening. Een kansberekening, welker berekening de grootste kans heeft on juist te.zijn omdat bij de raadsverkiezingen allerlei bijzondere fac toren een rol spelen. Het aantal kiezers voor den Raad is waar- schijnlijk iets kleiner dan dat voor de Prov. Staten, hoewel dit voor de zetelverdeeling over de partijen natuurlijk geen verschil be- hoeft te maken. Te meer omdat men zich over het algemeen meer voor een raadsver kiezing interesseert en er dlus niet zoo veel „thuisblijvers" zullen zijn. Maar persoonlljke sy'mpathieen en anti- pathieen spelen in een betrekkelijk kleine pro- vinciesbd een belangrij'ke rol en wie opmerk- zaacx 'gevolgd heeft wat zich den laatsten tijd bv. in den, VriiKeidsbond heeft afgespeeld, begrijpt wel1, dat het bij dte nu komendte ver kiezing niet zuiver om dte partijen, maar voor een groot deel om de personen zal gaan. De (huisblijvers van nu behooren over het algemeen niet tot de best gedisciplineerde po- litieke groepen en waarschijnlijk het minst tot die rechtsche partijen. Neemt men dit in aanmerking, dan staat de S. D. A. P. er niet slecht voor en is er alle kans dat zij, ten koste van dte rechtsche groepen waarsdiijnlijk ten koste van de Christ. Historischen bij die komende raads verkiezing een zesden zetel zal veroveren. De inval in de Sowjetlegatie. Duitschland en de Mogendheden. „Nieuwsuit Rusland. De constematie, verwekt door den inval der Chineezen in die gezantschapsgebouwen der Sovjets te Peking blijft meer dan gewel- dig. Toch dient hier onmiddellijk opgemerkt te worden, dat de verontwaardiging niet overal even groot is en in even heftige be- woordingen wordt geuit. TerwijI namelijk de Russen en hun politieke economische vrienden (voomamelijk de Duitschers) uit alle macht to keer gaan over dezen onrechtmatigen stap, daarbij voorna melijk hun woede bot vjerend tegen het di- plomatieke corps en in het bizonder tegen den deken van dit corps, den Nederlandschen gezant Oudendijk, die volgens sommigen op eigen houtje, volgens anderen met machti- ging van het corps diplomatique de vergun- ning aan de Chineezen verleende staat men in Frankrijk en vooral in Engeland heel wat kalmer tegenover deze kwestie. De Russen en Duitschers schreeuwen moord en brand en traohten zooveel moge lijk het te doen voorkomen alsof voorname lijk de anti-Russische drang, uitgaande van de Britsche en Fransche politici, de oorzaak is geweest, dat de heer Oudendijk toestem- ming aan de Chineezen verleende om zich in de legatiewijk te begeven. De Times daarentegen wijst er op, dat ten- einde het gebruik van -de legatiewijk als toe- vluchtsoord of operatiebasis voter misdadi- gers en samenzweerders te voorkomen, de Chineesch politie-autoriteiten recht hebben bij het corps-diplomatique vergunning te vragen voor huiszoekingen en arrestatie in deze wijk, mits daarbij de onschendbaarheid der legatiegebouwen zelf strict in acht wordt genomen. En het is de gewoonte dat deze vergunning, als ze wordt aangevraagd ook wordt verleend. Ook in Frankrijk wijst men er op, dat in de legatiewijk tal van gebouwen zijn, welke niet de diplomatieke immuniteit bezit'ten. Zoo bevindt er zich o.a. een Russisehe bank en het is in.bet gebouw van deze bank, die dus vol- strekt buiten de diplomatieke onschendbaar heid valt, dat de Chineesche politie haar in val deed. Dit alles doet echter niets af'aan het feit, dat de Chineesche politie, eenmaal toegelaten in de Legatiewijk, hare bevoegdheden te bui ten is gegaan en de heer Oudendijk heeft dan ook reeds geprotesteerd, een protest, dat naar men verwacht door het corps-diplomatique nader zal worden bekraehtigd. Dat het intusschen tot een oorlog tusschen Rusland en China zal komen, lijkt niet waar schijnlijk. Wel wordt een volkomen verbre- king van de Russisehe betrekkingen met Pe king en de erkenning door Rusland van de Zuid-Chineesche regeering, als de eenige wettige regeering in China verwacht. Definitief weet men echter ook hieromtrent op dit oogenblik nog niets. Duitschland begint kribbig te worden. Weliswaar toont het dat niet openlijk, doch af en toe zijn er toch teeken-en, die er op wij- zen, dat men zich danig ergert aan de zgn „onrechtvaardige" houdin gder vroegeer ge- allieerden tegenover het land, dat d'oor hen „overwonnen" werd. Thans is het de Kolnische Zeitung die, in verband met d'e ontwapeningsdicussies, de be- trekkelijke logische vraag stelt, hoe het nu eigenlijk staat met de plannen om Duitsch land na zijn toetreding tot dten Volkenbond werkelijk als gelijkgerechtigden, souvereinen staat te behandelen. Het blad vestigt daarbij de aandacht op het feit, dat terwijl in het vredesverdrag uit- drukkelijk werd vastgesteld dat de bewape- ningsbespreking ten doel heeft den aanvang mogelijk te maken van een algemeene beper- king der b-ewapening, Duitschland nochtans ook na zijn toetreding tot den Volkenbond, wat de bewapening betreft, nog altijd niet op gelijkgerechtigdheid kan bogen. En ondanks de Fransche officieuze verkla- ring dat er tusschen Duitschland en de an dere mogendheden in dit opzicht geen gelijk- heid van recht en van feiten bestaan kan, daar de anderen voile bewegingsvrijheid heb ben. terwijl het, rijk tengevolge van zijn ne- derlaag in '18 door een verdrag, hefwelk geen internationale conferentie buiten wer- kihg zet'ten of' ve'randeren kan, ontwapend is, vraagt h|t blad zich ai of het geen tijd word' VOORJAARSBLOEMEN-TENTOONSTfLLINS, De bezoekers op 10 Apr:t morgen worden verzocht het mooiste perk hyacinten uit te zoeken, waaraan een Kunstvoorwerp, baschikbaar gesteld door Mevr. Bosman— Leopold, wordt toegekend. Toegangspr. 30 ct. RESTAURANT MATINEE. voor de Duitsche diplomatic om den Volken- bondsraad' de vraag voor te leggen of dit college ook van geen gelijkheid voor Duitsch land in het ontwapeningsvraagstuk weter, wil. Mocht het antwoord bevestigend zijn, dan, zoo besluit het blad1, heeft Duitschland in de ontwapeningscommissie niets meer te hopen en te zoeken en moet het zich veeleer werkelijk afvragen, of het in den Volkenbond zelf nog iets te zoeken heeft. Duitschland wordt kribbig. En dat is eenigszins te begrijpen. Maar: a qui la faute? De wijze waarop Duitschland tot nu toe ontwapend heeft, is nu niet precies vlot in zijn werk gegaan. En de geallieerden mee- nen, dat Duitschlands ontwapening zelfs in de zeer aanvechtbare wijze, waarin zij i? doorgezet, een der meest. afdoende voorwaar- den voor het behoud van den vrede is. De bolsjewiki vertellen aan dte vreemdtelin- len, die een ,)studie-reis" door Rusland onder- nemen, dat het hun is gelukt de prostitutie in Rusland geheel uit te roeien. Vele vreemdelingen hebben dien onzin ge- loofd en in dezen geest geschreven: In werke- lijkheid is de toestand ook op dit gebied in het sovjet-paradijs veel en veel erger dan waar dan ook in de wereld. In dte sovjet-pers komen dan ook vaak alarmeerende stukken voor over dit vraagstuk Daarbij worden fei ten medegedeeld, zoo menschonteerend, zoo ontzettend, dat geen enkel Nederlandsch blad ze zou kunnen ovememen. Gewoonlijk weigeren de bolsjewist'ische bladen eijfers te noemen. Daar de bolsjewiki juist een soort van afgodsdienst voor statis- tieken belijden, is deze nadrukkelijke weige- ring eijfers te geven een bewijs van de ver- schrikkelijke afmetingen van de prostitutie in Rusland. Over hH aantal prostituees te Moskou kan men oordeelen naar de volgen de gegevens (in de „Prawda" van 18 Maart): alleen op het Koersky-station bevin- den zich niet minder dan 300 prostituees, waarvan 15 pCt. minderjarige meisjes zijn. Het gevolg, van deze toestanden is een vreeselijke toeneming van het aantal vene- rische ziekten. In doorsnee constateert elk der daarvoor ing. bureaux te Moskou per maand pl.m. 1000 nieuwe gevallen. Daar Moskou vele dergelijke bureaux bezit, zoo is het niet moeilijk zich een beeld te vormen van den toestand op dit gebied.' De protistuees worden groot'endeels gere- cruteerd uit arbeidsters en boerinnen, die naar die stad komen om er werk te zoeker en werkloos worden. De sovjet-staat laat dezt meisjes en vrouwen geheel aan haar lot over, zoodat zij onvermijdelijk het breedte pad der prostitutie moeten opgaan. En dan beweert men in" Rusland nog, dat er in de communistische samenleving geen plaats is voor dergelijke uitwassen van het kapitalisme! CHINA'. Ook een inval in Russisehe han delshuizen te Tientsin. De Chineesche politie heeft met machti ging van den Franschen consul een inval ge daan bij vijf bolsjewistische handelshuizen in de Fransche concessie, die verdacht wor den van Sovjetpropaganda. De maatregelen tegen de Sovjet-agenten te Peking, Tientsin en Sjanghai vallen samen met belangrijke maatregelen tegen de communisten van ge- neraal Tsjang Kai Sjek, welke in de eerste plaats gericht zijn tegen de tyrannie van dte arbeiderssynd'icaten, in de tweede plaats te gen de propaganda van het politick bureau der Zuiaelijken, dat door de communisten wordt geTnspireerd. De generaal heeft aan de inlandsche pers verboden, de propagand.* van het politieke bureau te publiceeren. Het is duidelijk, dat Tsjang er zich op voorbereidt, het communisme met alle midde- len, politieke en militaire, te bestrijden. Het Sovjet-consulaat te Sjanghai Het Sovjet-consulaat te Sjanghai word thans bewaakt door een politiemacht vafl 1900 man, die niemand in of uitlaten. Nog geen stap van Moskou. Het agentschap Tass meldt, dat het Volkscommissariaat van buitenl. zaken tot dusver geen stappen heeft gedaan in ver band met den inval in de legatie te Peking, daar't niet in het bezit is van officieel beves- tigde inlichtingen. Agitators Sjanghai gefusileerd De door Tsjang Kai Sjek op touw gezette beweging tegen de communisten ontwikkelt zich. Verscheidene gewapehde agitators, die weigerden bra wajjens af te. le^en, ALKMAARSCHE IBM A <s 99

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1927 | | pagina 1