Aikmaarsotie Gourant
Indische Eremek.
-s
Vrijdag 15 April.
M
Sport
BinnenBand
8Tb. 89.
027
^•ndgrd Negen en Twfngsw /oaigang,
XXVII.
Over Macasser naar de oliestad
Balik-Papan. Aan iiet oerwoud
ontwoekerd.
Onze Paketboot kHieft cngeveer een dag de
kalme waterea der Java-zee en als wij den
anderen ochtend uit onze patrijspoort de si-,
tuatie opnemen, ontwaren wij op het water-
vlak roncvom ons schip een ongewo-ne bedlrij-
vig'heid van prauwenwij zijn op de reede
yan Macasser. Met de aigeheele minachting
voor conventie en de instinotmatige behoefte
om het ons nu en voortaan zoo makkelijk mo-
gielijk te maken, die al spoediig den Indischen
toerist, en zeer te recht, eigen wordt, aaizelen
wij geen oogenbiik om na een vluchtig kam-
metje door onze haard'ossera in pyjama het
dek te betreden en over de reeling leunend
ons niets van den aanblik bij het binnenvaren
te laten ontgaan.
De haven Macasst r bicdt een Europeeschen
aanblik, althans mist zij het karakteristieke
Indische aspect, dat onze opvolgende pleister-
plaatsen bij de vcorizctiirag der reis zullen
toonen. Een mod erne havenaanlegplaats met
kademuren en sLigtrs dcemt op uit de och-
tendnevelen en terwijl ons schip allengs raa-
'der glijdt ondersc'heiaeri wij daarachter een
aaaea^esloten rij Europeesche gebouwen,
kantoren, pakhuizeni, havenbureelen. Inder-
daad, Macasser de hoofdstad van Zuid-Ce^
bes, is in' nog geen twaalf jaar tijds van een'
klein onbeteekenend bavenplaatsje geworden
een belangrijke mod'erne haven, een knoop
punt op de groote handelswegem van Oost
naar West en vice en versa, waar alle groote
leederijen, alle groote Indische handelshui-
zen en banken hun filiafen gevestigd hebben.
Hier treft het den reiziger voor het eerst uit
eigen aanschouwing, wait de zoogenaamde
buitenbezittingen hedten ten dage eigenlijk
voor enorme beteekenis hebben gekregen voor
Indie's en Nedtrland's groel en bloei, dank
zij de vooruitziende blikktn van mannen als
Heutsz en zijn medewerkers. En er is alle
reden om aan te nemen, dat de ontluikendf,
bloei dier buitengeweeten is van een ontwik-
keling, welke die van Java naar de kroon zal
sicken en wellicht eens zal overvleugelen.
De zon brandt fel onddnks het vroege uur
en na een nauwelij'ks verfrisSchend oclitend-
bad en een haastig ontbijt gaan wij van
boord om met de stad' Macasser raader kennis
te maken. Hier als overal elders die onvermij-
dielijike Chineesche „kamp", de wijik waar de
nij'vere hamdeldrijvends Chineezen wonen.
Nauwe straten en stegen, krioelende men-
schen en kinderen, drukbezochte pasars, dui-
zend geurtjes, die alle dit gemeen hebben, dat
zij Westersche reukorganen allesbehalve
streelen, vervallen huizen en verweerde pak-
huizen, waaruit men aan talrijke kenmerken
den cuden Hollaradsthen oorsprong en stijl
herkent, al ware Ihet slechts aan de kleirie
ruitjes in de cpschuiframen en aan cle deuren,
die zoowaar in een onder-en een bovenstuk
Eijin verdteeld.
Het Europeesche stadsdeel biedt aangena-
mer aanblik. Hier is alles ruim en groot, met
die bewonderenswaardige Indische royaliteit
van ruimte-indeeling, die van elk niet al te
modern huis een koel paleisje in een klein
plantsoentje maakte, al wordt ook hier In
den laatsten tijd bij het duurder wordten van
den grond helaas dit beginsel bij nreuwere
behuizingen ook lang niet altijd nog doorgt-
voerd. Het centrum van de stad is een enorm
plein, d.w.z. een Indisch plein, derhalve een
uitgestrekte grasvlakte, waarombeen aan
drie zijden .groote, meerendeals officieele ge
bouwen liggen, zooals het gouvernementshuis
het paleis van den gouverneur, maar ook een
kerk en de sccieteit. Aan de vierde zijde van
het plein liggen de kazernes en het kazernt
kerkje, omringd door de Irc-oge steenen wallen
van een oud fort. Langs dit plein loopen
sdhoone en breede schaduwrijike tamarinds-
lanen, waar men de huizen der gezeten Euro-
peanen vindt.
Ondanks zijn groeiende belangrijikheid als
haven en handescentrum is er te Macasser
behalve in de handelswijk en aan den haven-
kant weinig vertier. Wie er behalve de ge-
bruikelijke societeitgeneugten. af en toe een
militair concert of een voetbalwedstrijd mon-
daiu vermaak of levendigheid zou zoeken.
komt bedrogen uit. Als op zoovele Indisclie
piaatsen nioet men de afwisseling des levens
ook hier voornamelijk zoeken in den onder-
lingen omgang. De omstreken bieden den in-
woners weini-g attractie. Daar is de beroemae
waterval van Maros, op 40 paal afstand van
d'e stad, die natuurlijk elke tosrist bezichtigt
dloch lang niet elke Europeaan, die in Macas
ser woont van uit Maros kan men de zooge
naamde piek van ongeveer vijftienhonderd
meter hoogte, in de verre verte aanschouv/en,
dcoh daarbij blijft dan ook vrijwel het prak-
tische bereikbare doelpunt voor uitstapjes' en
tochten. Vacantie-oorden in d'e bergen, om de
x Macassersche hiitte te ontvluchten kent men
er vooralsnog niet, daartoe zijn dte verbin-
dingen op Zuid-Celebes nog te gebrekkig en
het land nog te weinig geciviliseerd. Dat
alles is voor een misschien nabije toekomst.
In den middag keeren wij terug naar ons
schip en't duurt daarna niet lang of de tros-
sen word'en losgegooid en wiji glijden zachtjes
weer de open ruimte tegemoet. Wanneer Ma
casser met zijn huizen en kadlen al reeds
lang met de kustlijn verdoezeld is, zijn het
allcen nog Celebes bergen met die ruim d'rie-
d'uizend meter hooge piek van Bonthain, die
nog la-ngen tijd1 ziehtbaar blijven, totdiaf de
.vallende schemering alles omhult. Terwijl
wij aan het avondmaal versche kracWen op-
dcen voor de komende vermoeienissen, is het
inmiddels geheel d'onker geworden en koerst
ons schip voile kracht naar het land' der toe
komst, Borneo.
Op dit onlzagil'ijike eitand1 met zijn nog ge
heel onbekendte binnenlanden zijn matuurlijk
verbazendfe ontdekklngstochten mogelijk,
waarvan de wonderlijlke relazen- boekdeelen
zouden vullten, maar zulke avonftunen zij-n
voor eenvoudlige toeristen, izooails wij, niet
weggeiegd en d'aarom moet de lezer van mij
dan ook geen sensationeele beschrijr'ingen
verwach'ten van- zulk soprt ondbraemingen,.
TBOHfrW tewsjeiTSteM fflgt" IPH
vldchtige impressie en dlan nog niet eens van
Borneos cerwouden en willde stammen, maar
een/voudig van wat binnen ihielt nu eenmaal
vooropgesMide kader past, een indruk van
earn dfer Europeesche nederzettimgen en dat
dian wel van de allerbelangrijkste, de olie
stad Bald'k-Papani.
Ja, in waaameid, een1 oliestad, en dat wel
een oliestad. ontwoekerd aan het oerwoud!
Want md'erdaad heeft Borneo's Oostkust,
waarlanigs wij sinds uren varen, ons totnog-
toe niets anders gebodlen dan het beeld van
een bergachtijge wildlem'is van ongelooflijke
vegeiiatie. Het oerwoud grenst -hier over een
lengte van honderden kilometers aan de zee-
straaft zonder eenigen sidhijn of schaddw van
stranid spoelt die zee, zooals overal in dezen
troipilsidhien archipel, tegen den ondoordrin^-
baxen muur van eeuwig groen. Maar uit de
verte reeds ontwaren wiji in dteze groene wil-
dernis een piek ails een open wonidie in het
oerwoud'^ eeni kleiwe lidhte piek met vreemde
ronde witte viekiken. Dfeze vliek is Balik-Papan
en de vreemde ronde witte viekiken zijn de die
taries.
De indruk van een leek na een bezoek aan
dit kontolkrijk van de o'iie is samen te vatten
in drie woorden: piijiplHeidihlgen, tanks, machi
nes. En wiji zijn dian bovendien dte verbijSite-
rende ervaring rljlker dat op dit open'gekapt
stdk land aan ailfe ziijden omringd' door on-
dooTdringtear oerwoud een grootbedrijf
wercf aangetroffen-, waarvan ook in Europa
moeilijlk de w-edterga rail zijn te vhwfen.
Maar ons schip ligt aan die kade en wij'
haasten ons aan dten wal. Oe oliestad ligt
voor ons, amp'hitheatersgewijs gebouwid tegen
dte Ihboge heuvelS. Ja:, zoo weinig ruiimte was
hier, dial die we]g ldnigs dte zee imoest word'en
uitgeihouwen in dten heuvel. Ons eerste doel
zijn de instal'llatites van dte Bataafsdhe Petro
leum Miaatschappijt en nu beginnen wij' ond'er
dieSkundig .geleide onzen zwerftoch't door het
reu'sachtig complex van fabrieken, iostalla-
ties en gebouwen van allerlei soort, waar de
ruwe aard-olie, die van soms wel honderd' en
vijftlg kilbmeter ver in ihet binnenland door
het bosch in .pijlplteidinigen wordt aangevoerd1,
gezuiverd word't en beneid tot benzine, stook-
olie en 'het halve of iheele dozijn andere pro-
duoten, die die witte steenk'ool toit het meest
begeerde product in de wereld maken. Voor 'n
deslcundige, een ingenleur b.v., is het hier een
terrein cm van te watertanden, een beeld uit
een zeer stouten dirooim, voor een leek is d'eze
zwerftccht hoogst belangwekkend, maar d'ik-
w'ijls ook vol van ondoorgrondel'ijke techni-
scihe gdhteirmen en dharenboven buitengemeen
vermioeieilid'. Men kan over deze terreinen,
door deze fabrieken en inStallaties, de eene
al verbazingwekkender en technisch volkome-
ner dian die andere, uren dwal'en, maar ook
eeni halvenj, imaar ooik een heelten dag.
Wat mlijn eigen bezoek indertijd aan- dit
dlie-centrum betreft, ik heb het toen onder
deslciinddge leiding vij'f voile uren volgehou-
dlen. Nimmer in mdjin leven heb ik over zoo-
vee'l1 pijipen en buizen moet-en springen en ,heb
ik deze voorwerpen in zooveeil versdhiillende
formaten en afmetinigen gezien, nimmer tevo-
ren had i'k zo-oved machines, zooveel ovens,
ketels en kranen aanschouwd, ik ben nimmer
zooveel trapj-es en trappen op en af geklom-
men, nimmer ben ik zoo moe en dorstig ge-
weest. De lezer diient, alvorens mij van over-
drijVen te beschuld'igem, te bed-enken', dat de
gioeiende tropenzon boven Balik-Papan
brandt zooals misschien nergens in dezen ar
chipel era dat bovenstaande verrichtingen
plaats hadden in een temperatuur van ver bo
ven dte honderd graden, die hier en daar in
een half dozijn keteliiuizen door d'e monster-
achtige ovens nog wat werd aangedikt. Na 5
voile uren waren mijn hersens dan ook gelijk
gesme'lten lood, het weinlge denkvermogen,
dat mij was overgbblcven, was gericht op een
gtaasje koud bier en toen wij op on-zen rond-
gang t'oeval'l'ilg dte societeit passeerden, was ik
met geen stok meer. vcorbij deze inrichting te
krijigen, tct teleurstelling van mijn begeleider,
die nog een viertal fabrieken voor mij in petto
had, Dit bleken bovendien de gewibhtigste van
alien te zijn, want men diende alvorens ze te
kunnen betreden een schri'ftelijke belofte van
gehsimlhoud'ing af te leggen op straffe van
duizemi pond sterling boete. Daar ik mij n'iet
kapitaalkrachtig geno-ag gevoelde om even-
tueeile losliippiglheid te riskeeren, besloot ik
obk melt 'het oog op het bier in de societeit er
de rest aan te geven en nimmer heb ik zoo
ontzaglij'k heerlijk gedronken.
Ik zal over de verdere reslauratie van mijn
inwendigen mensch niets verder mededeelen
dan d'at ze mij in staat steldte om eenige uren
later het niet technische dee-1 van Balik-Pa
pan te bezichtigen. Tussciien de ontelbare
olietanks, die overal als k-cepels van pantser-
forten uit den grond1 rijzen, vonden wij onzen
weg naar dte woonwijk der Europeanen, die
in op palen gebouwde huizen tegen de hellin-
gen wonen in een agglomeratie, die mien een
villapark zou kunnen noemen. Aan den ande-
ren kant van-destad waren de kampongs voor
de inland'sche kcli'es. Maar Europeaan of
koelie, ze hadden alien dit gemeen, het waren
alien olie-mensclhen. Daar is op Balik-Pap'an
niemand, behalve een enkele bestuursambte-
niaar en de maniscfaappen van het kleine gar-
nizoen, die niet beboort tot de Olie. Van hoog
tot liaag, van den lioofd-admi nistrateur, den
ongelcroond'en kon-ing van Bali'k-Papan, tot
den nederigsten koelie staat iedereen in di-enst
van het maditig wereldconcern, dat de Ba-
taafsche is, is ieders denkvermogen en dr-
beiidsilcracht van vroeg tot laat gericht op het
cpvangeni, verwerken- en verse hep en van wat
d'e aarde in zul'k een overdaad uit haren
sdio-ot werpt. En. ook weer ieder, van hoog tot
laag, is er door gemeidct, dlraagt olievlekken
in zijn 'kleeren, in het vuile jasje, maar ook in
het pais gtestev-en en gestre'ken pakje. Alles
ademt olie, is besmet met ole, de atmosfeer is
bezw'angerd' met petroleumgeuren, die ons
binnenvarenidte schip 'in- d'e haven reeds tege
moet woeien.
Een avondije op dte societeit, een' muziek-
clubje, een zwempartij, daar moeten de blan-
ke mannen en vrouwen in Balik-Papan het
van hebben, em dan vender alleen nog van het
lied! Van de arbeidi, waarin zij hun stem pa-
ren. Want Balik-Papan, oliestad, koninkllijk
vara de petroleum, is het eind van de wereld,
een muizenval met als eenigeo ui'hveg de
Ooeaan. De blanke mannen en vrouwen, die
daar's avonds na gedanen arbeid hum avond-
wand'el'inJg zouden willen uitstrekken een eind-
je buiten de stad., zij kunnen niet verder, in
welke ridding zij1 het ook zouden beproeven.
Want njet 00 eenigep afstand. maar ter-
M~ stond da^WIat 0e de <m
gelkapte terreinen voor die huizen der men-
sdhen eindigera, is aan alle Ikanten het oer
woud! ;als een zwijgemde, ondoordriragbare
groene muur. En achter dial muur ligt dui-
zeradlen kilometers diep de even ondoordring-
bane wiMterniis van1 Borneo.
D. B.
Burgerlijke Stand.
SCHERMER'HORN (Maart).
GiEBOKEN:
Jan, zoon van Gerrit Ens en Maartie Edel.
Grietje, dochter vara Wijbel Mandemaker
en Walradina Kleistra. Tine, dochter van
Pieter de Geus en Hendrina Niaop.
OVER'LE'DEN:
Levenloos aangegeven kind van Adam de
Vrjes en Frederiika KonijD. Pieter Burger,
SO jaar, weduwnaar vara Marijtje de Vries.
VOETBAL.
Nederland—Tsjecho Slowakije.
Naar wiji vernemen is van Heel (Feyen-
oord) wegens eeni blessure verhinderd Maan-
dag a.s. voor Nederland uit te komen in dea
wedstrijd tegen Tsjecho Slowakije. Zijn plaats
zal worden ingenomen door Sohetters (Ajax).
Invaller in diens plaats wordt Vara Nus
(Voorwaarts).
Het eliftal van Tsjecho-Slowakije zal als
volgt zijln samengesteld
Doel: Zernara (Slaivia).
Adhter: Burger (Sparta), Novak (Sparta
Kosire).
Midden: Papp (Victoria Z'izkov), Svoboda
(Pardubice), Volf (INUselsky).
Voor: Fleischmann (Sparta), Smolka, No
vak, Lastovicka (alien Zidenice), Sedivy
(Union Ziskov).
If QLYMPISCHE SPELEN 1928,
f I' AMSTERDAM. ?j
HET VO'ETBALTOURNOOI.
In verband1 met dte moeil'ijkheden, wtelke
ontsitaan zijn door het besluit van het Inter-
nationaal Olympisch Congres te Praag, vol-
gens hetwelk deelnemers aan. de G.ympische
Spclen zijn uitgesloten, die vergoediirag voor
loonderving ontvangera, heeft het Ned'er-
lamdsch Olympisch Comite een schrijven ge
richt aan den voorzitter vara het Comite Inter
national Olympique. E>aarin word't gewezera
op dte tegenstrijdigheid tusschen hft besluit
vara het Congres van Praag en de amateur-
bepaliragen van de F. I. F. A.
Aangezien het bijeenroepen van een buiten-
gewoon Olympisch Congres op groote be-
zwaren zal stuiten, richt het N. O. C. tot het
C. I. O. het verzoek, aan dte ledten van het
Iraternationaal Olympisch Conrges, zijnd'e
behalve d'e leden van het C. I. O., de Interna
tionale Federaties era dte NationaKe Olympi-
sche Comte's, bij rondschrijven voor te stei-
len de Olympische amateursbepaling betref-
fende dte loonderving, althans voor zoover be-
trcft het voetbaltournooi, op te schorten tot
het in 1929 te liouclen Internationale Olympi
sche Congres.
DE INDISCHE VOLKSRAAD.
De gouverneur-generaal van Nedl Oost-
Indie heeft in een onderhoud met dr. Soe-
tonio, voorzitter van de Soerabajasche Stu-
diedub, med'egedeeld, d'at een onfwerp tot
wijziging d'er Indische Staatsinrich-ting, strek-
kendte dUs tot het cloen verdwijnen van d'e Eu
ropeesche meerderheid uit d'en Volksraad, Li
beliandteling is. Hij zei daarbij, dat hij zich
vDorstelt nog in d'e a.s. voorjaarszitting van
den Volksraad d'it wijzigiragsvoorstel in te a'ie-
nen.
EEN VAAK VOORKOMENDE
ONVOORZICHTIGHiEID.
Woensdag heeft te Amsterdam de 19-jarige
d'ochter van een schipper, met zijn vaartuig
liggende in bet Y bij Obelt, getracht een
brand-end petroleumtoestel met olie bij te
vullen. De vlam sloeg in de bus, waardoor
de vrouw in brand geraakte. De vader, die
tracbtte het vuur te blusschen door zijn doch
ter tegen zich aan te d'rukken, bekwam ernsti-
ge brandw-ond'en.
De dochter is gisteren in een der ziekenhui-
zen aan de gevolgen overleden.
ART. 4 DER ZONDAGSWET.
MINISTER KAN STELT EEN
ENQUeTE IN.
De minister v^n justitie heeft de aandaclit
van den minister van binnenlandsche zaken
en landbo-uv/ gevestigd' op het feit, dat in een
gemeente op den eersten Pinksterd'ag van het
vorige jaar gedurende godsdienstoefeningen,
welke na het middaguur werden gehouden.
muzick op straat is gemaa'kt. Naar aanleiding
daarvan heeft minister Kan dloor tusscheri-
komst van de commissarissen der koningin
aan de burg-emeesters verzocht te mogen ver-
msmen, welke uitlegging in htfh gemeenten
aan artikel 4 d'er Zond'agswet wordt gegeven.
DOODGEDRUKT.
Op Oog in Al te Utrecht heeft een ernstig
ongeluk pliaats gehad. Op de Everhard
Meysterlaan reed in de richting van de brug
naar den Kanaalweg ieen groentenwagen.
Deze wagen werd, vlak voor ae brug, van
achteren aangereden door een auto. D!e wa
gen kreeg daardtoor een plotselinge uitwijkir.g
naar rechts. Op dat moment liep aan de rech-
tcrzijdte van d'en wagen een 5-jarig jongetje
uit dte J. S. Bachlaan. Hij kwam terecht tus
schen de brugleuning en den groentenwagen
era werd doodgedrukt.
AUTOBUS VAN D'EN DIJK.
Bij dte eerste rit van dten atuobusdienst Gies-
sendam—Go rinch em reed gisteroehtend' de
Chauffeur vermoedelij'k bij het uitwijken te
dicht aan het talud- van den- hoogen Merwe-
dlijk nabij Gorinchem, dW d'oor de velc reigens
zeer zacht was. Het voerhiilg zalcte weg,
stortte omlaag en kwam terecht aan den karat
van het Steenenhoeksclhe kanaal. De twee in-
zittendten en dte chauffeui" werden gewond;
een1 van hen moesit in het ziekenhuis te Oo-
riinchem verbondtera worden. De bus is dleer-
lijk gehavend.
AVONTU'RTER.
De HaagSche chauffeur C. P. van Eibergien,
die pas Woensd'aig door den politierecbter te
Zutphen is veroordeeld tot 10 dagera gevan-
gehisStraT, oSi'dat hij zich ifl FebMafi j.T.
Apeldoorn had uitgegeven voor luitenant d'er
grenadiers, is nu te Gorsel en Deventer opge-
doken in de uniform van len luitenant der in-
famterie. Hij noemdte zich jhr. van N'ispen tot
Seveaaer en bezocht als zoodanig~te Deven
ter en in den omtrek cafe's en dansgelegenhe-
dten. Daarbij bleef het echter niet, want hij
zag in zijn vermeende hoedanighteid kans een
motorrijwiel „op den kop te tikken", hetwelk
hij te Zutphen verkocht. De Gorselsclie poll-
tie heeft hem aangehouden en proces-verbaal
opgemaakt, terwijl dte Deventer recherche een
ondterzoek irastelt in verband met de verduis-
tcring van de motorfiets en van een gewoon
LUCHTVERKEE'R IN NED.-INDIe.
Ten einde de totstandkom'ing van het bur-
geriijlk ludhtverkeer in NederlandsCh-Indie te
bevorderen en daardoor tevens te bereiken,
dat eerlang in den internationalen luchtdienst
het traject over de Nederlandsche kolonieen
mede door een nationalen dienst verzorgd
wordt, hebben de Ntederlandsbhe Handel-
Maatschappij en de Del i- M a a tsch a pp i j het
initlabef genomen tot een bespreking over de
mogelijkheid vara opridhting eener burgerlijke
Nlederlandsdh-Indische luchtvaartmaatschap-
pij.
iHet bedoeldte luohtverkeer, waarbij aan Sa-
bang als eerste beginpunt is gedacht, zal te
vens aan een snellere verfoinding tusschen
Nederland en NederlandsCh- Indie ten goede
komen, alsmede vluggere verbindingen tus
schen dte eilanden mogelijk maken. Bedoelde
bespreking is op 14 dezer gehouden. In begin
sel werd daarbij besloten de oprichtirag van
een burgerlijke Nederlandsch-Ind'ische lucht-
vaartmaatsdiappij' tot stand te brengen.
Te dien einde werd een comite van voorbe-
rdding benoemd, waarin zitting namen de
heeren Dr. C. J. K. van Aalst, president der
Ned. Handel-Mij., E. Enthoven, gedelegeerd
commissaris d'er Deli-Mij., Mr. J. H. van
Hasselt te's Graverahage, P. van Leeuwen
Boomkamp, direeteur der Rubber Cultuur
Mij. „Billiton", P. E. Tegelberg, direeteur
der Stoomvaart Mij, „Nederland", en N. H
ter Kuile, direeteur der Handelsvereeniging
Amsterdam".
Aan dit comite werd toegevoegd als secre-
taris de heer J. Steenbeek, Heerengradit 586,
Amsterdam.
HET GEHEIMZINNIG'E G'EVAL
IN DEN HAAG.
Htet ptotselihg overilijden van den kaipiteia
dei' militaire administratie, M. F. S. R. Queck,
had in de militaire kringen aldaar nogal
opzien gebaard, schrijft de Haagsche corres
pondent van de Tel.:
Het gerucht wilde zelfs, dat hij geweldda
dig om het leven zou zijn gebracht en men
noemdte daarbij roraduit den naam van een ira-
tiem vriend zijner vrouw, den officier van
gezondheid derde klasse, J. C. G., die er wel
meer van zou weten.
De geriiehten bleven hardinekkiig rondgaan
en ten slotte bereikten zif ook dte politic en
j'usti'tie, die voldoende ternien aanwezig acht-
ten om het lijk van kapitein Queck nog voor
de crematie te WesteiVeld gerechtelijk te
scliouwen. Zooals gemeld, werd hierbij een
sterke dbsis sublimaat aangetroffen, gevolg
van en sublimaat-injectie door dr. G. toege-
diend. en dit leidde tot dte aarihouding van
den officier van gezondheid, dr. J. C. G.. die
na verhoor voor mr. Engers, den subsituut-
officier van justitie, in het Huis van Bewa
ring werd opgesloten. Het slachtoffer, kapi
tein Queck, was sinds een jaar in de residen
ce wo-onachtig en was voor een vijftal jaren
in Indie gedetacheerd geweest. Tusschen de
families Q. en G. bestond groote vriendschap.
Dtkwijils kwamen de kinderen bij elkaar spe-
len. Dr. G., die een zeer drukke praktijk heeft,
staat onder zijn collega's go-ed aangeschreven.
Men kon zich dan ook haast niet indenken,
dat hij tot een dergelijke daad in staat zou
zijn. Van bevcegde zijde vernamen wij echter,
d'at het vast meet staan, dat liefdes-motieven
deze affaire hebben beheerscht. Het is te be-
grijpen, dat mevrouw Queck onder deze droe-
vige omstandigheden nauwelijiks in staat was,
een geregeld relaas te geven van de afgeloo-
pen gebeurtenissen.
Van zijn onderhoud met roevr. Queck ver-
telt bovengenoemde correspondent het vol-
gende
Wij troffen haar in haar woning in de
Van Slingelandtstraat, in geztlschap van
haar ouders, die al evenzeer onder den in
druk waren. Allereerst kwam zij op tegen
het bericht, alsof zij aan een verhoor door de
justitie zou zijn onderwerpen. Men had haar
slechts inlichtingen gevraagd Bij een
huiszceking te haren huize ingesteld, had
men niets bezwarends kunnen ontdekken.
Het moet een noo-dlottige vergissing ge
weest zijn van dr. G., verklaarde zij ons na-
drukkelijk: Wij waren veel te goede vrienden
met elkaar .en zijn kinderen kwamen steeds
bij ons thuis spelen. Zaterdagavond waren
wij nog uit geweest, en toen's nachts is mijn
man niet goed geworden. Zijn gev/one dok-
ter, de officier van gezondheid, dr. Blom,
heeft hem toen behandeld Hij klaagde o.a.
over pijn in zijn buik. Hij vroeg nog om een
kop koffie om op te knappen, maar op mijn
advies nam hij een kop chocolade, omdat ik
dit beter voor hem dacht. Zondagmorgen
kwam dr. G. zijn kinderen bij ons "brengen
om te spelen. Mijn man was toen nog zeer
ziek. Dr. G. heeft hem toen nog even behan
deld', waarbij ik niet k^enwoordig was. Al
leen weet ik, dat hij latV" plotseling bijna
achterover sloeg en zeide, dat hij een beroerte
had gehad. Daarop is hij bewusteloos ge-
raakt en zoo overleden.*
Er wordt mij thans een vervviit van ge-
maakt, .vertelde mevrouw Queck verder, dat
er geen advertenties van het sterfgeval in de
bladien verschenen waren. Maar vindt u dat
zoo vreemd? Ik moest alleen zelf alles in
orde maken; alle familie van mijn man
woont in het buitenland en mijn eigen ouders,
zijn te zenuwachtig om iets te doen.
Aan advertenties plaatsen heb ik in het
eerst geen moment gedacht.
Wel liet ik bij den begrafenisondernemer
rouwkaarten drukken en bij onze kennissen
rondbrengen.
Dinsdag kwam mijn zwager uit het buiten
land over en met dezen besprak ik toen het
plaatsen van annonces. Hij zou dit in orde
maken, doch vergat het; Woensdag was de
begrafenis al. Na Dinsdag had het dus geen
zin meer. Bij ons afscheid verklaarde me
vrouw Queck nog eens zeer nadrukkelijk, dat
feTzij geen moffient Icon gelobven, dat mSr opisdl
in het spel kon zijn.
Bij een deskundige hebben wij nog eens ge-
informeerd, of het geven van sublimaat-in-
jecties nu zoo buitengewoon opvallend is. Hij
zelf als geneesheer, had zelfs meermalen bij
zuigelingen van 6 a 7 weken sublimaat-in-
jecties toegepast voor erfelijke ziektegeval-
len. Het gevaar hangt geheel van de dosis
af. Een sublimaat-inspuiting is dus in het
geheel niet opzienbarend, al lijkt het dit voor
den leek ook. Het kan mogelijk zijn, dat de
dosis bij vergissing te groot is geweest en
dit kan in-derdaad een doodelijk gevolg heJ>
ben.
MOORDAANSLAG OP EEN f -
MAREOHAUSSEE.
Het O. M. bij de rechtbank te's Hertogea-
bosch heeft twee jaar gevangenisstraf ge-
eisffht tegen den 42-jarigen visscher C. V. te
Woudrichem, die terecht storad ter zake dat'
■hij, met de bedoeliog een wachtmeester der
marechaussee aldaar van het leven te beroo-
ven, aan die kazerne heeft aangebeld en toen
de deur geopend was, met een- mes naar den
marechaussee Blokland heeft gestoken. Dezs
sprorag echter opzij, zoodat hij ongedeerd
bleef. VerdaChte herinnerde er zich niets meer
van, zoo drenken was hij, naar hij beweerde,
doch de opperwachtmeester Den Toom en de
marechaussee Blokland getuigden, dat hij
niet dronken was. Verdachte heeft trouwens
indertijd zijm misdrijf bekend aan den opper-
wachtmeester. Toen het O. M. zijn eisch go-
steld had, vroeg verdachte sraikkend, om me-
delijden. De uitspraak werd bepaald op 2?
April.
ZIJN BROER MET EEN BROODMES
BED'REIGD. -
De gebroeders H. en J. N., die op een
woonsdhip nabij Groningen woonden, werden
in den vroegen morgen van 17 Januari j.!.
door een buurvrouw gewekt. Gezamenlijk
zouden zij' zich naar hun werk begeven. H.
vroeg zijn breeder evenwel aan den baas te
zeggen, dat hij: ziek was en niet kon komen.
J. weigerde dit, waarop H. uit bed stapte, een
broodimes greep en onder de bedreiging: „Ik
zal je dood steken", zijn broeder achtervolg-
de. De man stond deswege gister te Gronin
gen voor de rechtbank terecht, besdhuldiga
van poging tot doodslag. Tevens was hem
wederspannigheid ten laste gelegd bij zijn
arrestatie. De deskundige, dr. Van Mesdag,
wees er op, dat verdachte lijdende is aan een
zeer gebrekkige ontwikkeling van zijn ver-
standelijke vermogens. De deskundige conclu-
deerde tot plaatsing in een gesticht.
De rechtbank, onmiddellijik uitspraak doen-
de, sloot zich aan bij het rapport en ontsloeg
verdachte van zijn reditsvervolging met als
voorwaarde zijn plaatsing in een gestich*
voor den tijd van een jaar.
BOND VAN' SOCIA AL -D'E MOOR1 AT I -
SCHE VROUWENCLUBS.
Gistermiddag is te Utrecht de jaajlij'ksche
vergadering van den Bond van sociaal-dtemo-
cratische vrouwenclubs begonnen.
De voorzitster, mevr. Wibaut te Amster
dam, noemdte in haar openingswoord, een te-
rugblik Slaande op hetgeen in het afgeloo-
pen jaar ten aarazien van den Bond was
voorgevallen, de ontwapeningsdemonstratie,
waaraan vrouwen zooveel stuwkracht heb
ben gegeven, het hoogtepunt daarvan. Met
demionstraties alleen komt men, zeide spr., er
echter niet; men moet aantasten de grondoor-
zaken van het oorlogskwaad. Het internatio-
naal saamhoorigheidsgevoel moet wordec
aangekweekt door den strijd tegeni het kapita-
lisme. In het Oosten gaat de reus ontwaken,
en wij' weten niet wat daaruit kan voort-
vloeien. De internationale sociaal-dteemocra-
tie zal in dten chaos, die misschien ontstaan
zal, den weg moeten vind'en.
Voorts wees spr. op het feit, dat in Rus-
land zoowel als in Polen de dienstplicht voor
de vrouwen is ingevoerd, terwijl ait ook In
Frankrijk staat te gebeuren. Is dit niet bitter
teleurstellend? Hoe hebben dte vrouwen niet
geagiteerd tegen den oorlog era nu zien we
haar zich laten inlijven in het leger.
Hoewel dte vrouw in ons land' het kiesrecht,
heeft, beschouwt men haar, zoo betoogde spr.
verder, Gch nog altijd als quantite neglige-
able. Hoe lang ijveren wij niet voor het recht
van arbeid voor de vrouw? En thans wor
den overal gehuwdte vrouwen uit het maat-
schappelijk leven gebannen, getuigende vara
een reationnaire gezindheid jegens de vrouw.
Vervolgens sprak de heer A. B. Kleerekoo-
per een woord van begroeting namens het
partijbestuur der S. D. A. P.
De secretaresse decide daarna medte, dat
aanwezig waren 96 afgevaardigden, verte-
genwoord'igende 62 plaatsen.
Blij'kens het jaarverslag vara dte secretares
se, mej. mr. E. Ribbius Peletier, bedroeg op
31 December 1925 het aaratal vrouwelijke
partijled'en 10,338 en op 31 December 1926
12,415, georganiseerd in 76 clubs. N'a be
spreking werd' het verslag goedgekeurd.
De secretaresse, mej. Ribbius Peletier,
hield, in aansluiting op het jaarverslag, een
inleiding over de vooruitzichten der vrou-
wenpropaganda. Zij wees er daarin o.a. op,
dat men niet moet dtenken, dat de arbeid der
vrouwenclubs, geeindigd is, nu het vrouwera-
kiesrecht is veroverd, doch d'at dteze juist
den vrouwen moeten geven datgene wat in de
afdeelingen dter partij niet te vinden is, om
dat daarop de mannen te veel hun stempte!
drukken. Bovendien zullen de clubs de pro
paganda naar buiten moeten gaan voeren.
Het zal daarbij noodza'kelijk zijn, om eera
gezond1 evenwieht te vinden tusschen <Je pro-
pagan cfe en dte ontwik'keling der leden geen'
van beide dteeleo der taak mag worden vesr-
waarloosd.
Verder werden verschillendte huishoudelil
ke zaken afgedaan.
Heden wordt de vergadering voortgezet.
KORTE BE'RICHTE'N.
Te Zweeloo (Drente) is overleden ds T
dden Masman, em. predikanf der Ned. Herv.
gemeente. Ds. Uden was van 1890 tot 1904
predi'kant der Ned. Herv. gemeente aldaar.
De rijksmiddelen hebben in Maart
40.059.000 opgeleverd, of 66.366 minder
dan verleden jaar. Sedert 1 Januari leverdea
zij f 124.656.000 op, zijnde 5.707.000 meer
dan in het eerste kwartaal van 1926.
Een anderhalfjarig knaapje heeft itt
een onbewaakt oogenbiik een theepot met thee
omgetrokken tea huize van zajra moeder, in
'riT'iih.ji
