VASELIN
Parijsohe Brieven.
Tooneel.
IC&insi
Binnenland
Do'k Piet Groot is door den duw dien verd.
ihem gatf, te water geraakt. De drie getul-
gen, alien jongens beneden deo leeftijd van
Id jaar, werden buiiten cede gehoord. Tegen
!Jan R, die gunstig bekend staat, vorderdie
ihet O. M. 15 boete subs. 10 dagen. Vonnis
wereenkomstig dezen eisch.
©FLIGHTING.
De niet verschenen verdachte Simon V.
hieeft op 26 Nov. den winkelier Jb. v. d.
SJi/aal aldaair opgelicht voor een heerenjas
ter waarde van 35, die 'hij onder 'het opge-
ven van een vallschen naam Cor Hoogstraa-
ten heeft weten los te krijgen. Verdachte
heeft beloofd de schade te vergoeden, doch
ycrzuiinde tot dusver die belofte na te 'komen.
De off icier vorderde aamhouding tot a.s.
week en voorgeleiding van verdachte. Al
dus besloten.
EENiVOUDIGE BELEF.DIGIN'G.
i. De bakkersknecht Sietse de G., een inwo-
ner van Enkhuizen, niet verschenen, heeft op
23 Februari zijn stadgenoote Catharina Ma
nuel, huisvrouw van een heer met een on-
yerstaa-nbaren naam, eenvoudig, maar daar-
omi niet minder gevoelig be'eedigd. Volgens
de beleeddgde dame viel verdachte haar wel
eens meer lastig, voornamelijk des avonds.
Eisch 15 boete of 14 dagen. Vonnis f 20
'boete of 20 dagen.
OPNIE'UW MiSHANDELING.
De momenteel werklooze verdachte Jacob
<K. te Alkmaar stond terecht dat hij op
Maart met een stuk bout heeft los geslagen
op den vader van zijn echtgenoote met wie
hij een proces tot echtscheiding heeft. Hij is
op gezegclen datum ten huize van zijn
schoonouders, alwaar ook zijn vrouw haar
toqvlucht heeft gezocht, verschenen met
het minder nobele doel zijn schoon-
vader een pak slaag te geven
Verdachte heeft een dour ingetrapt en
de hierboven omschreven mishandeling ge-
pleegd. Het stuk hout daartoe gebezigd, had
hij op het erf van zijn schoonvader opge-
raapt. Verdachte was boos omdat hij z.l. ten
onrechte werd verdacht, bij zijn schoon
ouders de ruiten te hebben vernield.
De officier achtte bewezen dat verdaclrie 3
pers. heeft gestagen, den schoonvader, diens
vrouw en zoon.Van eenig noodweer is niets
gebleken. Eisch f 40 boete of 20 dagen hech-
tenis. Verdachte heeft bezwaar tegen een
voorw. straf doch wil wel btiooven zijn
schoonouders met rust te laten. Nadat de
zaak hem echter nader is toegelicht, neemt
hij genoegen met een voorw. straf, en wordt
alzoo veroordeeld tot 2 maanden voorwaarde-
lijk met 1 jaar proeftijd.
NIET VOLDAAN A AN EEN AMBTE-
LIJKE VOR'DERING.
De verdachte Willem de G in deze zaak is
niet verschenen. Hij reed in den avond van
23 Februari op het Keern te Hoorn op een
onverlioht rijwiel en weigerde op de daartoe
strekkende lastgeving van den rijksveld-
wachter A. de "Groot af te stappen. Eisch /20
boete of 20 dagen. Vonnis 15 boete of 15
dagen.
MISHANDELING.
De pluimveekoopman Jan Z., van Barsin-
gerhorn, stond teredit wegens mishandeling
van den getuige Bais, welk feit is gepleegd
op 3 Maart te Schagen. De verdachte had
een ongeval gehad met zijn ket en wagen, die
in stukken op den grond lag. Bais merkte
het relletje op en kwam naderbij. Hij waagde
een onschuldige opmerking over het gebeurde
en werd toen door verdachte op een hevlgen
slag tegen het hoofd onthaald. Verdachte
dreigde Bais ook nog met zijn zweep. De hr.
Jacob Roggeveen heeft waargenomen dat
Bais een goeie klap die raa'k was, heeft ge-
kregen. Gevorderd werd 25 boete of 25 da
gen. Vonnis 20 boete of 20 dagen. Stuffing.
Tartuffe, Mijspel in vijf bedfijven van Mo
liere, door het N. Ned. Tooneel.
Met N. Ned. Tooneel gaf gisteravond in
het Gulden Vlies de laatste der abonnements-
voorstellingen in dit seizoen. De keuze was
ditmaal vevalen op't bekende werk van den
beroemden Franschen auteur uit de 17e eeuw
Tar tuff e van Moliere. Meteen kreeg men dan
gelegenheid den grooten Vlaamschen acteur
Hubert la Roche te bewonderen, een acteur,
'die zoo langen tijd in ons land groote succes-
sen behaalde, doch nimmer in Alkmaar op-
trad.
In Tartuffe heeft Moliere op scherpe wijze
de schijnvroomheid en huichelachtigneid ge-
teekend. Organ heeft den armeni Tartuffe in
zijn huis opgenomen en deze buichelaar weet
zich zoo in de gunst van zijn gastheer te
dringen, door goedheid, vroomheid en braaf-
heid van gemoed te veinzen, dat de andere
huisgenooten bij Orgon niet meer in tel zijn.
Ook Mevr. Pernelle, de moeder van Orgon
staat geheel aan de zijde van Tartuffe. Maar
de anderen doorzien den hudcheiaar, vooral
Dorine, de kamenier van Marianne, Orgoirs
dochter. Deze laatste hoopt te kunnen trou-
,wen met Valere, doch Orgon breekt zijn eens
gegevem woord ten gunste van Tartuffe. Pas
m het derde bedrijf verse hijnt Tartuffe zeit
ten tooneele en reeds dadelijk blijkt in het
onderhoud met Elm ire, Orgon's vrouw de
ware aard van het gemecne individu. AIs Or
gon verteld wordt, wat is gebeurd, weet de
buichelaar zich door geveinsde deemoedlg-
heid te redden, en Orgon jaagt zelfs zijn
zoom de deur uit. Duideliik biiikt dat Orgon
met te genezen is van zijn overcfreven gene-
genheid voor Tartuffe, dat hdji ten slotte den
waren aard van den huichelaar leert kennen,
als hij ond'er tafel verborgen een nieuw on
derhoud van Tartuffe en Elmire bijiwoont.
De booswicht, zich ontmaskerd ziende, toont
dan pas zijn ware karakter. Het begint er
voor Orgon leelijk uit te zien, doch aan 'f
slot wordt Tartuffe ontmaskerd en krijgt Ma
rianne haar Valere als ec'htgenoot.
In praohtige costuums, die met zwier wer
den gedragen, werd het stuk onder leading
van Hubert la Roche ten tooneele gebracht.
Schitterend heef la Roche zelf de rol van
den huichelaar vertolkt. Reeds zijn eerste
optreden in III deed het ware karakter door-
voelen. Zeer mooi van houding en gebaar,
fijin handenspel en met 'n gelaatsmimiek, die
aan duidelijkheid niets te wenschen overllet,
stond de figuur voor ons. Mooi de overgan-
gen van vroomheid1 naar uiting der menscbe-
lijike lusten. En welk een indruk maakte zijn
optreden na de ontmaskering! la Roche toon-
de ten voile hoe zeldzaam juist hij de rol
doorvoelde. Het enthousiaste applaus was in
alle opzichten verdiendi.
Naast hem dient in de eerste plants ge-
noemd Julia de Gruijter ,die in Dorine een
rol vond, die speciaal voor haar geschreven
kon zijn. Geestig en tintelend van dartele
vrijmoedigheid speelde zij de kamenier.
Eenig was haar optreden tegen Orgon en
Tartuffe, fijn haar spel in de groote scene
met de twee ge lief den-. De toeschouwers
waardeerden even eens haar uitbeelding in
hooge mate.
Mevr. Sophie de Vries wist op bijzondere
wijize de rol van Elmire te doen uitkomen en
boeiend was haar spel, juist passend in het
milieu, in de twee groote scenes met Tartuffe.
Mevr. TreepVinik was een alilerliefste
dochter, fijn en teer. Zij wekte aller sym-
pathie door haar spel in II.
Antoinette Sohns gaf de rol van Mevr.
Pernelle in het geheel de juiste plaats. Ban
Kreeft toonde zich ook nu weer een acteur
van groote routine en ernstige toewijding in
de ro-1 van Orgon. Rien van Noppen was
jong en zwierig als Valere en voortreff JWjlk
in de twist der geliefden.
Carl Veerhoff als Ckante trof steeds den
goeden toon en Philip ae Vries was de zoon
Damis. Noemen wij verder nog Sam de
Vries als de deurwaarder en Johan te Wechel
als de commissaris.
Het geheel deed ons een van Molieres
meesterwerken op voortreffelijke wijze genie-
ten. Alkmaar zal Hubert la Roche gaarne
nog eens terugzien.
G.
geweud
TOONKUNST.
Met een uitvoering van het oratorium
,,'Die Legende voor den Heiligen Elisabe'th"
van Franz Liszt heeft onze „Toonkunst"-
zanigvereeniging, onder leading van den
heer J. Henri Oushoorn, gisteravond haar
muziek-seizoen gesloten. Het is een welge-
slaagde uitvoering geweest, waarvoor men
uitmuntende solisten had weten te ver-
krijgen.
Allereerst de sopraan-zangeres Mevr. Jo
van IJzerVincent. We weten hier maar al
te goed, hoe Mevr. van IJzer zingt en ook
dezen avond zijn wij niet teleurgestel'd, maar
hebben van haar opvatting der Elizabeth's
partij volop genoten.
Bijv. in het tweede tafereel, de scene miet
„Landgraf Hermann" besloten met het duet:
„Ihm, der uns diesen Segen gab", enz. en in
het vijifde tafeneea haar „Gebed"'.
Vanaf „Die Luft-e schauen kuhf' hebben
we niets meer gehoord. Een omvanigrijk
werk als dit is niet alfijd voor buiten "Alk
maar wonenden op tijd afgeloopen, en dan
is men genoodzaakt iiets te moeten missen.
Doch wat daaraan was voorafgegaan, ook
in de niet genoemde tafereelen, was meer
dan genoeg am te kunnen vaststellen, dat de
zangeres voor deze partij zeer kan worden
aanbevolen.
Dan hadden we onze Alkroaarsche alt,
mej. Annie Veenenbos, die zich evenmin on-
betuigd liet, en al dadeiijk bij „Sieh um Dich"
enz. (le tafereei) uitstekiend gedisponeerd
scheen, en dat later (in 4e tafereel) als „Land-
grafin Sophie" voortdurand demonstreerde
De heer Anton Diiks, bariton, als opera-
zanger zeer bekend, zong met mooi gelu-kf
waardig en zonder het er dik op te 1-egigen
de partij van „Landgraf Hermann". In zijn
zang was warmte, overtuiging en waar noo-
d-ig forschheid. Ook week kan die stem klin-
ken, als bijv. in „Aus dem Nebel der Thaler"
eniz. met dat gevoelige „Du, mein Heimat-
gefild" enz (2e tafereel). Van opera-allures
geen spoor Het duet met mevr. van IJzer
„Ihm, der uns diesen Segen gab" was al
heel mooi. En het koor vervolgde die door
dat duet gewekfe stemming door den zang
van „Selige Lose" enz. Dat is 'n prachtig
slotkoor, waarin de heer Oushoorn een goed
opgebouwd crescendo wist te verkrijgen.
Frisch klonk van het koor het „Willkommen
die Brant", goed het „Fr6hliche Spiele", be-
schaafd en zuiver „In's heiFgie Land, in's Pal-
menland" van de heeren. Dit is temeer te
waardeeren, omdat zij zoo weinig talrijk zijn.
Strij'koikest en mej. Oort waren als steeds
aangewezen voor de instrumentale begelei-
ding. Alles bij elkaar genomen, was het een
uitvoering, die de goede resultaten van zorg
vuldige voorbereiding liet hooren, en daar
voor zijn de heer Oushoorn en mej. Oort, die
toch wel het meeste werk bij 'n dergelijke
voorbereiding hebben gehad, in't bizonder
herdacht door toespraken van personen uit
het koor, gepaard gaande met het aanbieden
van prachtige bloemstukken, die met het ge-
sprokene de dankbaarheid van het koor voor
dirigent en pianiste vertolkten.
A. K.
NED. HERV. PREDIKANTEN-
VERGADERING.
Nadat den avond tevoren een godsdiensti-
ge samenkoinst met e-emeenteleden in de Dom-
Iedere moeder dient Foster's ZaK voorra
dig te houden, want kinderen lijden vaak
aan jeukende huidroos, uitslag, schavingen
of puistjes. Foster's Zalf is zeer heilzaam
voor dergelijke kwalen, en wordt ook aanbe
volen tegen ringvorm, insectenbeten, psoriasis
en eczeem.
Foster's Zalf is alom verkrijghaar a 1.75
per doos, 1 per tube.
kertk had plaats gehad, waarbij: dr. Troelstra
('s Gravenhage) voorging, is gistennorgen
de Nederl. Herv. Predikabtenvergadering
geopend door dr. Lammerts van Bueren, met
gezang, gebed en schriftlezing.
Dr. K. J. Brouwer (Oegstgeest) hield een
toespraak naar aanleiding van de woorden
Mijee genade is u genoeg (2 Cor. 12:9).
Daarna hield prof. dr. A. J. de Sapper (als
gast) een referaat over: „De voorwaardem
voor die mogelijkheid van operå."
Er werden eenige opmerkingen gemaakt,
die prof. dr. Sopper beantwoordde.
In de middagvergadering hield ds. H. W
G. W. Briede, van Amsteraam, een referaat
over: „Gemeente en Wetenschap".
Ook op dit referaat volgde discussie.
's Avonds hield ds. H. Kluin eon referaat
over: „Onze houding ten opzichte van het be-
vindelijk Christendom in onze gemeenten"
VERGADERING VAN MODERNE
THEOLOGEN.
Gisteravond hebben in het gebouw van de
Vrije Gemeente te Amsterdam de Maderne
Theologen hun jaarlijksche bijeenkomst ge-
houden.
Na de openingsrede van prof. Knappert
kreeg prof. B. D. Eerdmans het woord om
te behandelen: „Nopen de jongste Oostersche
vondsten tot wijziging in de gesdiiedenis- en
bijbelbeschouwing van het modernisme?"
GEDENKTEEKEN VOOR JULIANA
VAN STOLBERG.
Het dagelijksch bestuur van het Nationale
comite voor het gedenkteeken voor Juliana
van Stolberg deelt o.a. mede, dat de plech-
tigheid van de eerstesteenlegging op 30 dezer
te 11 uur voormiddags dtoor jhr. mr. D. J.
de Geer, minister van financien, voo'rzitter
van den raad van ministers, een eenvoudig
karakter zal dragen en van korten duur zal
zijn.
DOOPSGEZINDE PREDIKANTEN.
Gistermiddag is de vergadering der Af-
gem. Ned. Doopsgez. Predikanten Vereeni-
ging te Amsterdam voortgezet en werd het
tweede referaat aan de orde gesteld, n.l. dat
van ds. A. Binnerts Sz. van Haarlem: Be-
schouwingen over een nieuw boek over het
katholirisme.
Er volgde eenige discussie.
De volgende vergadering zal te Leeuwar-
den worden gehouden, in September.
OM HET KIND.
De rechtbank te Arnhem heeft vrijgespro-
ken, conform den eisch van het O. M., G. A.
v. E., huisvrouw van G. J. v. T, te Harskamp,
die terecht had gestaan wegens het onttrekken
aan het ouderlijk gezag in casu van den va
der, van haar zoontje.
VRIJZINNIG HERVORMDE PREDI
K ANTENVE RG A DER 1NG.
De bijeenkomst gisteren te Amsterdam
door de Vereeniging van Vrijzinnige Her
vormden in Nederland belegd, is geopend
door den voorzitter, den heer G. A. de Ridder,
die in zijn openingswoord in de belangstelling
voor deze vergadering een symbool hoopte te
mogen zien niet alleen van de versterkte be
langstelling in de Vrijzinnig Hervormde be-
weging, maar ook van de hernieuwde belang
stelling in het predifcantsambt.
Op de rede van ds. G. Horreus de Haas
volgde gedachteniwisseling.
LUTHERSCHE PREDIKANTEN.
De vereeniging van Luthersdhe predikan
ten heeft gisteren vergaderd te Amsterdam
onder voorzitterschap van ds. J. Ph. Haumer-
sen van Beverwijk.
Na afloop van huishoudelijke zaken werd
als voorzitter van de volgende vergadering
aangewezen ds. A. D. Wempe uit Amster
dam. Tot bestuurslid werd gekozen ds. de
Meijere uit Haarlem. Besloten werd in het
najaar weer te vergaderen op den len dag
der jaarvergadering der alg. ver. van Vrijz.-
Lutherschen,
Prof, van Bakel deelde mede, dat er thans
aan het seminarium wel een voldoend aantal
studenten is, maar dat er gebrek is aan vrij
zinnige studenten; het zal dus goed zijn vrij
zinnige jongelui op te wekken zich voor te
bereiden voor het ambt.
Ds. G. Mun-ter uit Harlingen leidde een
bespreking in over Het Weidsoh Ornaat, vac
dr. H. W. Ph. E. van den Bergh van Eysinga.
Naar aanleiding dezer inkiding ontspon
zich een uitvoerige gedachtenwisseling.
Ds. J. W. K. Hoevers uit 's Gravenhage
sprak hierna over godsdienstonderwijs naar
aanleiding van „door tijd en ruimte" van dr.
J. L. Snethlage.
Aan het slot der gedachtenwisseling na
deze inleiding besloot de vergadering in eene
volgende samenkoms-t nogmaals over het
godsdienstonderwijs te handelen.
DE MOORDAANSLAG TE
SCHAARSBERGEN.
Voor de rechtbank te Arnhem heeft giste
ren terecht gestaan, de 23-jarige landarbei-
der J. v. L., uit Barneveld, wien ten laste was
gelegd, dat hij op Zaterdag 12 Februari van
dit jaar, 's morgens, getracht heeft zijn
vrouw van het leven te berooven door een re
volver, geladen met scherpe patronen op haar
af te schieten, althans haar op die wijze
zwaar lichamelijk letsel toe te brengen.
De verdachte legde wat de hoofdzaak be-
treft een volledige bekentenis af.
Het O. M. achtte het ten laste gelegde be
wezen en eischte veroordeeling van verdachte
tot een jaar gevangenisstraf. Spr. meende dat
er geen termen zijn om verdachte voorwaar-
delijlk te veroordeelen.
DE SLUISBOUW TE IJMUIDEN.
De Kamer van Koophandel te Amster
dam heeft naar aanleiding van het overne-
inen van den dienst van ir. J. A. Ringers in
het district Sluisbouw IJmuiden door ir. C.
T. C. Heyning aan eerstgenoemden hoofdin-
genieur van den Rijkswaterstaat een brief ge-
zonden om uiting te geven aan haar groote
waardeering voor de uitnemende en energieke
wijze, waarop het werk van den sluisbouw
door hem werd geleid en voor een zoo be-
langrijk gedeelte tot voltooiing werd ge-
bracht.
KORTE BE RICH TEN. _r,
De burgemeester van Sap-pemeer, de
heer Eikema, is plotseling overleden in den
ouderdom van 45 jaar.
RADIOFONISCH WEERBERICHT,
naar waamemingen, verricht in den morgen
van 27 April,
i. Medegedeeld door het Kon. Nederl.
Meteorologisch Instituut te E>e Bildf.
Hoogste barometerstand 766.0 te Biarritz.
Laagste barometerstand 745.3 te Haparan-
da
Verwachting (geldig tot den avond van 28
April)
Tocnemende tot krachtge, later afnemende
zuidwestelijke tot noordwestelijken wind,
zwaar bcwolkt met tijdelijke opklaring, waar-
schijnlijk regen- of hagelbuien, weinig veran-
dcring in temperatuur.
LEQMUSX,
Inhetdagelijksche Seven
komen vaak kwetsuren,
brand-, snijwonden, enz.
voor.Verwaarloozing baart
dan groote zorg. Behoedt U daarvoor met
VASELINE-CHESEBROUGH
iy-- (spreek uit: Tschiesbro)
want deze is de eenige zurenvrije ter
wereld. 'n Doosje, tube of fleschje in huis
is een hulp in' den nood.
Vraagt nooit Amerikaansche ..Vaseline",
maar met nadruk Vaseline-Chesebrough
I Het beste middei voor de huid!
1 Qtbraikt ook Chesebrough Cold Cream
I en Chesebrough Vanishing Cream
de ideale vetvrije huid-cream
lnSBioiiaBSiuiMBmuMBniiiaBiiiiMBiiniiMl
Y
(Van onzen Parijschen correspondent).
(Nadruk verbodten).
De afgrond van den franc.
Parijs, 9 April.
Beetje bij beetje begint het lioht te vallen
op den onderkamt der politieke en financb
eele gebeurtenissen, welke in den loop van het
vorige jaar zich hebben afgespeeld in geheim
en duistemis, behaive voor enkele ingewijden,
die schaamteloos winst sloegen uit het Hge»
meene ongeluk.
Het blijkt thans overtuigemd, dat er in Juli
1926 een waaraohtig complot gesmeed is tege*
lijkertijd tegen Caillaux en tegen den franc,
een politieke manoeuvre, ten uitvoer gc
bracht door de onnoozele groote menigte, ter=
wijl zij, die laaghartig den eersten stoot ertoe
hadden gegeven, de voordeeltjes oogstten der
maar al te goed gelukte operatic.
Iemand die bijzonder goed geplaatst was
om de waarheid te weten, de heer De Mouy,
toenmaals directeur d'er geldfondsen aan het
departement vain financien, heeft in de „Re«
vue Universelle" van deze laatste maanden
een serie artikelen geschreven vol nieuwe en
zeer ernstige onthullingen inzake de bcdenke=
lijke handelingen van eenige politioi, wier
vreemdsoortig optreden in den loop der poli*
tiek=financieele crisis reeds de aandacht ge*
trokken had. Niettegenstaan.de het fe-it dat de
„groote" pers deze uiterst interessante artike*
len absoluut heeft doodgezwegen, hebben zij
algemeen de belangstelling gewekt, zoozeer
dat de twee nummers van het tijdschrift,
waarin zij werden opgenomen, in enkele dagen
geheel waren uitverkocht.
Onder het opschrift „L" experience de M.
Poinca-re wij'dt de sohrijver het voornaamste
deel zijner beschouwingen aan een uiteenzet*
ting van de financieele middelen door Poin*
care met zoo eclatant succes te baat genomen
om den franc weer er boven op te helpen.
Doch alvorens tot deze uiteenzetting over te
gaan geeft hij een overzicht van de gebeurte*
nissen, welke tot den rampzaligen toe-stand
van einde Juli 1926 hadden geleid en crankrijk
letterlijk aan den rand hadden gebracht van
den afgTond. En dat overzicht, in zijn his tori*
sche waarheidsgetrouwheid, onthult ons din*
gen waarvan wij zelfs in Parijs tot dusver geen
vermoeden hadden gehad.
Ik veroorloof mij, een paar grepen eruit te
doen en voor u te vertalen:
Zaterdag 17 Juli 1926 aldus verhaalt de
heer De Mouy om twee uur des middags
bevond zich de groep van radicale en radicaal*
socialistische kamerleden bijeen in een van de
nevenzalen van het Paleis Bourbon, in af*
wachting van de vergadering der Kamer, die
om half drie geopend zou worden. De bijeen*
komst had ten doel, de* situatie o-nder het oog
te zien en te trachten den vorm te vinden van
een amendement, dat de kamer in staat zou
stellen de special© volmachten aan te nemen,
welke de heer Caillaux, minister van finan*
cien, in dit critieke oogenbliek vroeg van het
parlement. Om 3 uur was men hiermee klaar
en de heeren stonden op om naar de groote
zittingzaa1 te gaan. Niet zonder moeite was
overeenstemmdng bereikt en de instem-ming
der leden van de kamergroep met het pro*
gramma van den minister was verzekerd met
een sterke meerderheid van stemmen. Dien*
tengevolge, daar de groep juist in het midden
van de wipplank stond, mocht men er nu op
rekenen dat Caillaux straks de gevraagde vol*
machten zou krijgen van de Volksvertegen*
woordiging, en eindelijk, als een soo'rt van fi*
nancieele dictator, zou kunnen overgaan orde
te brengen in deo chaos en met vaste hand zijn
plannen tot verwezenlijking te brengen.
Frankrijk scheen een keer te meer gered,
toenjuist op hetzelfde oogenblik, dat de
heeren het zaaltje verlieten, de heer Georges
Bonnet aan enkele der nog aanwezige leden
vertrouwelijk in het oor fluis-terde, dat Her*
riot, voorzitter van de kamer en tevens
voorzitter van de radicals e:\ radicaabsocia*
listische partij, besloten had zich in het debat
te werpen, dat nog dienzelfden n.iddag zou
plaats hebben en waarin over het lot van het
kabinet zou worden beschikt.
Het complot, waarvan de beschuldiging is
van De Mouy Georges Bonnet een van de
aanstichters was, was uitgebroed in alle stilte
door een half dozij-n politici en financiers, die
de grootst mogelijke voorzorgen hadden ge*
troffen, dat niets ervan zou uitlekken. Tooh
was er zoo verhaalt onze schrijver den
vorigen avond aan een tafeltje in het restau*
rant Larue een gesprek gevoerd tusschen een
zeer invloedrijk linksch Kamerlid en een
belanigrijk Hollandsch bankier", dat had te
den-ken gegeven dat er niet uitsluitend Fran*
schen zaten in het plannetje. Misschien wel
was de aanwezigheid van d-ezen bankier in
Parijs niet heelemaal toevallig.
Eerst in de minuut, waarin hij plaats nam
op de bank der ministers, hooide Aristide
Briand voor het eerst van de samenzwering.
Een kabinets*attache, ijlings toegesneld,
bracht hern ervan op de hoogte. De feesten
ter eere van den Sultan van Marokko hadden
den heer Herriot juist in den loop der vcoraf*
gaande dagen meermalen in de nabijheid van
den president der republish en de leden van
het ministerie gebracht. Hij had er gebruik
van gemaakt om aan den een zoowel als aan
de anderen de verzekering te geven zijner al*
geheele medewerking in de buitengemeen
ernstige omstandigheden. Hij had met milde
hand betuigingen van vriendschap en vcrzeke*
ringen van toewijding en sympathie uitge*
deeld, welke hij enkele uren later zou logen*
straffen op even opzienbarende als verraderlij*
ke manier.
Ge herinnert u, hoe het optreden van Her*
riot de weegschaal deed overslaan teeen de
regeering, hoe Bnand en Caillaux gedwongen
verden af te tre-den cn hoe Herriot de teugels
an het bewind in de handen nam voor een
halven dag, ook op zijn beurt onmiddellijk
omvergeworpen door een kamcr*in*paniek.
Het eenvoudige bericht, waarin het kabinet
Herriot werd aajigekondigd volstond om een
paniek te wekken als Frankrijk nog nooit had
beleefd. Het pond en de dollar liepen duize*
lingwekkend omhoog. In een enkel uur rezen
de aandeelen der Koninklijke Petroleum aan
de beurs te Paiijs meer dan 10.000 francs per
stuk! Men bestormde ba-nken en spaarkassen
en postkantoren, ledereen wilde het gauwste
buitenlandsche effecten koopen, zijn geld van
de bank halen, schatkistbiljetten verzilveren.
Aan de loketten begon men geld te kort te
komen. Op de beurs kwamen de orders in
zoo n massa binnen, dat het niet meer moge.
lijk was ze uit te voeren en dat voor de meeste
beleggingswaarden zelfs niet eens meer een
koers kon worden opgesteld. De menigte
drong de groote winkels binnen en kocht, het
deed er niet toe wat.
Op de Avenue de l'Opera stegen de prijzem
in de etalagekasten van uur tot uur. Vanuit
Parijs won de beweging de provincie. De pre*
fecten telefoneerden dat de ka-ssen leegliepeo
als bij tooverslag
Intusschen was De Monzie, de nieuwe mi*
nister van financien, naar liet departement
gegaan om zich daar door den heer Caillaux
en de voornaamste hoofdambtenaren den wa*
ren stand van zaken bloot te doen leggen.
Aan zijn colleg-a s, die hem bij zijn terugkeer
opwachtten, kon hij niet ande-rs ze-ggen dan
dat de toestand vrijwel hopeloos was.
De schatkist was volmaakt leeg.
Een regeering die nog over geen stuiver be*
schikte, moest probeeren het schip van Staat
toch nog weer vlot te brengen en de eenige
uitweg dien zij daartoe zag, was: het land met
handen en voeten over te leveren aan buiten*
landsehe wpekeraars. Het kort kamerdebat,
waarmee hA nieuwe kabinet zich aan het par*
lement presenteerde, zou het enkele uren la*
ter bewijzen.
Tot op het laatste oogenblik had het kabi*
net zoo weinig geloof gehecht aan een con*
frontatie met de kamer, dat de minister van
financien zelfs niet eens een expose had opge*
steld en dat hij op de tribuneeen financieel
programma moest improviseeren. Terwijl hij
sprak, deed er zich een dramatisch incident
voor. De Monzie liep zenuwachtig op het
spreekgestoelte heen en weer, telkens zich het
voorhoofd afwisschend. Hij was letterlijk op
van vermoeidheid. Hij wist dat hij verloren
was. Men hoorde hem zeggen, met heersche
stem:
„Ik meen, dat wij het recht en den plicht
hebben hulp te zoeken in het buitenland.
Welnu, s-e'dert geruimen tijd ontvangt Frank*
rijk niet alleen aanvragen van Amerikaan*
sche groepen, die groepen bevin-den zich ter
plaatse en zoeken een onderhoud met ons te
hebben".
- Inderdaad, zegt de Mouy, contracten waren
,jn de grootste haast in elkaar getimmerd en
op papier geworpen. De minister had ze, in
zijn portefeuilie, voor zich liggen, geheel
klaar, geree-d ter onderteekening. Toen riehtte,
links uit de zaal, iemand een doordringenden
blik op den sprekcr, en de heer Marcel Astier
want hij was het slingerde alleen deze
paar woorden, den nadruk le-ggen-d op elke
lettergreep, naar den minister toe: „Pas de
marche de gre a gre!" (Geen onderhandsche
overeenko-mst). Dat was alles, doch een oogen*
blik dacht men De Monzie te zullen zien in
elkaar zakken. Hijgend klemde hij zich aan de
tribune vast om vervolgens achteruit wanke*
lend tegen den muur te gaan leunen. De heer
Astier fixeerde nog steeds den minister, de
hand op een dikke portefeuilie.
Buiten brulden de manifestanten, door de
garde republicaine uiteengejaagd: „A bas
Herriot!" (Weg met Herriot!)
Het waren, zegt de Mouy, niet alleen Ameri*
kaansche groepen die zochten tepraten.
Makelaars uit alle Ian-den, vertegenwoordigers
van trusts, gezanten van de internationale
finance waren daar, loerend op den prooi.
Men stond immers aan den vooravond van
pracht*operaties in een land dat ging liqui*
deeren. Men fluisterde al, dat een aanbod tot
verkoop der legervoorraden en der Staatsge*
bouwen was gedaan aan een groep Holland*
sche bankiers. Frankrijk's inboedel ging on*
derhands aan de opkoopers over. En wat al
geheimen sluimerd-en er voor hoe lang
nog? in de dikke acten-tasch van den heet
Astier?
Enkele oogenblikken later, cum 9 uur 35,
viel het kabinet. Om half een aanvaardde Ray*
mond Poincare, op het Elysee geroepe-n, de
opdracht om een ministerie samen te stellen,
En den 6en Augustus, zonder dat er nog
ook n-.aar een enkele maatregel genomen was,
was het pond sterling gedaald tot op 159 frs.
ccn baisse van meer dan 90 punten!
Het merkwaardige in heel deze overigens
zeer verheugende geschiedenis der herrijzing
vain den franc, is dat Poincare eenvoudig
(met hulp van den door Caillaux aangcstelden
directeur van d-e Banque de France, en met
hulp van de luitenants van Caillaux aan het
ministerie van financien) het plan heeft uit*
gevoerd, dat Caillaux had opgezet toen h(j
door Herriot werd omvergeworpen. Poincard
en Caillaux zijn geslagen vjjanden, sinds 20
jaar. En daarom is ook zeer interessant de
onthuljing welke Caillaux onlang-s heeft ge*
daan in een rede te Le Mans, dat de voor*
naamste helpers van Poincare bij het omhoog*
drijven van den franc deDuitschers zijn
geweest en met name het Duitsche bankiers*
hui-s Mendelssohn.
Toen het pond op 241 ston-d, bood Mendels*
sohn op termijn ponden aan voor 200 francs,
En hij deed dit zoo overweldigend, dat enkele
dagen later het pond 190 noteerde. Waarop
hij de ponden kocht die hij verkoeht had voor
200 en ze dus leverde met 10 frs. winst per
pond. Dit trucje werd nog eenig malcn met
succes van Berlijn uit herhaal-d. Mendelssohn
verkoeht op termijn ponden voor 180 toen ze
190 stonden en leverde na ze gekocht te heb*
ben op 170. Het handigheidje ging zoo enorm
op, dat op een gegeven oogenblik, toen het
pond op 120 stond en Berlijn offreerde voor
110, de moffen*vreter Poincare niet anders
doen kon dan eens met Duitschland te gaan
pr-ten. En zoo zag de wereld opeens, tot haar
verbazing, Frankrijk toegevend ge-stemd teD
opzichte van de ontruiming van den linker
Rijnoever, terwijl tegelijkertijd, evenzeer tot
ieders verbazing, het pond ophield te stijgen
en de franc op iets onder ons dubbeltje bleel
staan.
