;<5?5uui|
lippea en Eoaijusn.
bezi'M
oor CJw
ZeefijdiBigen
BiwneBilaBicI
19251
19255
19281
19294
19312
19332
19386
19401
19410
19442
19493
19504
19550
19551
19576
19654
19680
19682
19690
19780
19785
19852
19869
19915
19937
20006
20035
20134
20143
20163
20240
20268
20291
20306
20316
20329
20380
20425
20448
20526
20531
20565
20590
20597
20608
20660
20681
20714
20725
20775
20880
20905
20925
20942
20947
5de klasse, 14de lust: No. 14135 moet zijn
17135.
Provincial nieuws
UIT LIE E RHUGOWA AR D.
Dinsdagavond vergaderde- in het lokaa!
van den heer Rus het bestuur der Prot. ver-
eeniging voor Ziekenhuisverpleging. Voor het
bodeschap bleken zich te hebben aangemeld
elf sollicitanten. Na breedvoerige bespreking
werd ten slotte tot stemming overgegaan,
waarbiji met algemeene stemmen benoemd
bleek te zijn de heer C. Smak.
Door den voorzitter werden hierna eenige
mededeelingen gedaan omtrent door hem in-
gewonnen inlicntingen elders met betrekking
tot eventueele opname van patienten, enz.
Voor het lidmaatschap werden staande de-
ze vergadering nog weer eenige gezinnen
opgegeven.
Bij de rondvraag werd ter sprake gebracht
de verdeeling der bestuursfuncties, welke in
de vorige vergadering had plaats gehad. Uit
de bespreking bleek, dat een groote meerder-
heid der bestuursleden van oordeel was, dat
ide stemming voor secr.-penningmeester niet
was geschied, zooals dit behoorde. Na lang-
durige bespreking viel het besluit alsnog te
doen plaats hebben de herstemming tusschen
de heeren Moedt en de Jong. (Laatstgenoem-
de was in de vorige vergadering zonder eeni
ge tegenspraak verkozen verklaard, toen door
.eerstgenoemde was medegedeeld, dat door
hem geen benoeming kon worden aanvaard).
'De uitslag der tin gehouden herstemming
was, dat op den heer Moedt de meeste stem-
men waren uitgebracht. Deze verklaarde de
benoeming niet te mogen aanvaarden, waar-
op door den voorzitter aan de orde werd ge
steld een geheel nieuwe vrije stemming voor
deze functie. De gehouden stemmingen Rid
den tot een herstemming tusschen de heeren
D. de Jong en A. Groot. Laatstgenoemde ver-
kreeg daarbij de meeste stemmen en werd al
zoo verkozen verklaard. Deze verklaarde in
derdaad wel voor de functie te gevoelen,
doch achtte de situatie nu van dien aard, dat
hij meende te moeten bedanken, zoodat op-
nieuw tot vrije stemming moest worden over
gegaan. Na wederom twee vrije stemmingen
Ikwam het weer tot herstemming tusschen de
•heeren De Jong en Groot, terwijl bij de her-
^stemming opnieuw laatstgenoemde de meeste
'stemmen op zich vereenigde.
Na deze uitspraak der vergadering meende
rde heer Groot ae functie te moeten aannemen.
Hierdoor moest nog weer een verkiezing
plaats hebben voor Viee-voorzitter, waarto:
na de noodige stemmingen werd aangewezen
de heer C. Hartog. De heer de Jong achtte
het na dezen gang van zaken aan zich zelf
verplicht zich uit het bestuur te moeten terug-
trekken, zoodat in de eerstkomende ledenver
gadering in deze vacature zal moeten worden
voorzieri.
UIT B'ROEK OP LANGENDIJ'K.
Gedurende de afgeloopen maand werd op
16 dagen regent in den meter gevonden tot
een gezamenlijike hoeveelheidl van 33,4 m.M.,
terwijl de gemiddelde regenval in Mei 48
m.M. bedraagt. Zes dagen gaven minder, 10
gaven meer dan 1 m.M. De regenrijkste dag
'der maand was 14 Mei met 11 m.M. In 't
geheel is dit jaar nu 238.4 m.M. regen ge-
vallen, tegen 221 m.M. gemiddeld.
Verleden jaar viel in dezelfde 5 maanden
249,4 m.M.
PROVINCIALE BOND .VAN
ZIEKENFONDSEN
IN NOORD-HOLLAND.
Bovengenoemde bond hield zijne jaarverga-
dering Woensdag 8 Juni in lunchroom „Be-
ko" te Amsterdam.
De vergadering, welke zeer goed bezocht
was door afgevaardigden uit alle hoeken on
zer provincie, werd door den voorzitter, den
heer Witbaard, met een welkom geopend.
Spr. was overtuigd niet te beschikken over
die tact en routine, welke zajn vooxganger in
zoo ruime mate bezat, maar waar hij faalt,
willen de leden de goede wil wel voor lief ne-
nien. Hij dirukte den leden op't hart zich
vooral te beperken.
Namens het Hoofdbestuur was aanwezig
de heer Kuijer uit den Haag.
De notulen werden door den secretaris,
burgemeester Visser, van Nieuwe Niedorp,
gelezen en onveranderd vastgesteld.
Uit het jaarverslag van den Prov. Bond
stippen we aan, dat er eenige reden tot opti-
misme is, daar verwacht mag worden, dat de
Ziektewet spoedig in werking zal treaen. De
organisatie is beduidend in kracht toegeno-
men, door meer concentratie in het Zieken-
fondswezien.
Het aantal aangesloten kassen bedraagt 45
met in totaal 6994 leden. Uitgckeerd werd
aan ziekengeld 57.158.85, terwijl aan con-
tributie ontvangen werd 73.991.08. Het be-
zit van alle kassen bedraagt 112.131.97, of
per lid omgeslagen 17. Het onkosten-tijfer
bedraagt 11.527.91. Het aantal ziektedagen
bedroeg in Noord-Holland 29730, dat is 5,2
per lid.
Medegedeeld werd, dat in districten 3, 4 en
5 de bestuurders alien herkozen zijn, terwijl
tevens plaatsvervangers zijn of zullen worden
aangewezen.
Te Zaandijk is nog een personeel-kas toe-
getreden tot het Verbondl
De rekening over 1926 is door de con-
trole-commissie nagekeken en accoord bevon-
den.
Benoemd werd als lid voor deze commissie
„Draagt elkanders lasten" te Broek in Wa-
terland.
Punt 7 a. Voorstel van het Provinciaal Be
stuur om de contributie met 2 cent te ver-
hoogen, wat nader verdedigd' werd door den
secretaris-penningmeester. Spr. was alreeds
zoo vrij geweest over die verhooging te dis
poneeren.
De heer Hamel vond dit voorstel mosterd
na den maltijd en on-organisatorisch. Het is
geen onwil van ons, maar we wenschen ons
!aan het reglement te hodden. Spr. vroeg of er
geen vrijwillige bijdrage meer gevraagd zul
len worden, anders heeft deze verhooging
gleen zin.
De Heer Visser gaf toe, dat de heer van
Hamel formeel gelijk heeft en spr. had eerst
over 20 cent per lid moeten disponeeren,
maar de vergadering zal toch die twee cent
moeten toestaan, zoodat we dan nogmaals
hadden moeten disponeeren, wat weer veel
werk en drukte was geweest. De kassen heb
ben allemaal betaald, dius zijn ze het er wel
mee eens. De vrijwillige bijdrage kon spr.
ook niet oplossen. In 1926 hebben we ons
best gedaan uit de schuld te komen en er
geen nieuwe bij te maken, daarom zijn deze
centen noodig.
Zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
b. Benoeming lid Landelijk Bestuur N.
V. Z. Het bestuur stelde v oor den heer
J. Bergh.
De heer Hamel vond het wel aardig dat't
bestuur een candidaat stelde, maar dat moet
beginnen van onderaf aan. Ieder moet geko-
zen kunnen worden.
De heer Visser antwoordde dat door geen
enkele kas candidaten zijn gesteld1.
De voorzitter merkte op, dat alle kassen
in Februari een rondschrijven hebben gekre-
gen om voor 1 Maart voorstelllen in te die-
nen, doch men heeft het gewoonweg verge-
ten.
De heer J. Bergh werd herbenoemd.
c. Als plaatsvervangend lid van het Lan-
lelijk Bestuur werd gekozen de heer D. Wit
baard.
d. Benoeming lid Dag. Bestuur N. V. Z.
De heer Visser lichtte toe, dat door ver-
schillene provincial bonden candidaten zijn
gesteld. Om een goed inzicht te krijgen in
den gang van zaken is het noodig terug te
gaan in de wordingsgeschiedenis van ons
Verbond. De menschen die er zich voorge-
spannen hadden, werden als Hoofdbestuurs-
leden gekozen. Candidaat de Graaf uit Gou-
da kunnen we niet steunen, doch wel den
heer H. Kruit te Deventer, omdat anders het
overwicht van Zuid-Holland te groot wordt.
De heer Groen (Schoorl) achtte het de ge-
wenschte weg om alle provincien te doen
vertegenwordigen in H. B. N. V. Z.
De voorzitter zegde toe, dat er zooveel
mogelijk naar zal worden gestreefd, daarom
ook stelde het bestuur den heer Kruit voor.
De andere provincies zijn reeds vertegen-
woordigd.
De heer Vos wilde den heer Kruit steunen,
of anders den heer Zeeman, doch deze be-
dankte voor de eer.
Sloterdijk wild? daar tevens de functie
van propagandist aan vastkoppelen.
De heer Hamel wilde niet letten op de kos-
tcn. maar de functies gelijk verdeelen.
Het bestuursvoorstel werd aangenomen.
(Wordt vervolgd).
STOOMVAARTLIJNEN.
STOOMV. M l J. NEDERLAND.
Bintang uitr. 6 Juni v. Singapore.
Jan Pietersz. Coen uitr. 8 Juni v, Suez.
Prinses Juliana uitr. 8 Juni te Southampton
Rembrandt thuisr. 6 Juni v. Padang (verb
Soemba thuisr. 8 Juni v. Suez.
Krakatau 8 Juni v. Batavia te Amst.
KON. NED. STB. MIJ.
Agamemnon 7 Juni v. Constantinopel n.
Bourgas.
Alkmaar uitr. 7 Juni te Cura9ao.
Baam 6 Juni v. Callao n. Cerro Azul.
Clio 6 Juni v. Algiers n. Malta.
Doros 7 Juni v. Totosa te Valencia en vertr.
n. Carthagena.
Euterpe 7 Juni v. Amst. te Bordeaux.
Mars 7 Juni v. Barcelona n. Genua.
Nero 6 Juni v. Amst. te Gothenburg.
Notos 7 Juni v. Cadix n. Faro.
Odysseus 6 Juni v. Amst. te Barcelona.
Oranje Nassau 6 Juni v. W.-Indie te New
York.
Orion 7 Juni v. Volo te Salonica.
Pollux 8 Juni v. Palermo te Amst.
Saturnus 7 Juni v. Algiers n. Amst.
Zeus 7 Juni v. Gibraltar n. Oran.
Almelo 7 Juni v. Gibraltar n. Oran
Almelo 5 Juni v. Talcahuano n. San Antonio.
Calypso 5 Juni v. San Juan, P.R. Kingston J
Iris .8 Juni v. Amst n. Hamburg.
Nereus 9 Juni v. Oporto te Amst.
KON. HOLL. LLOYD.
Kennemerland uitr. 7 Juni v. Santos n Rio
Grande d/Sul.
Salland thuisr. 7 Juni te Teneriffe.
KON. PAKETV. MIJ.
Houtman 8 Juni v. Batavia te Sydney.
HALCYON LIJN.
Stad Dordrecht, v. Rosario n. Rott., 6 Juni te
Montevideo.
HOLLAND AFRIKA LIJN.
Heemskerk uitr. 8 Juni v. Kaapstad.
Randfontein thuisr. 8 Juni v. Algoabaai.
HOLLAND AMERIKA LIJN.
Drechtdijk v. Rott. n. Vancouver 5 Juni v
San Francisco.
Eemdijk v. Rott. n.d. N.-Pacific, 4 Juni v.
Cristobal.
Gaasterdijk v. Rott n Vancouver, 5 Juni te
Los Angeles.
Leerdam v. Rott. n. N.-Orleans, 8 Juni v. Co-
runna.
Siris v. Vancouver n. Rott. 7 Juni te Glasgow.
Spaarndam, v. N.-Orleans n. Rott, 8 Juni v
Corunna.
Maasdam Rott n. New Orleans 7 Juni te
Vera Cruz.
Nebraska Rott. n.d. Pacifickust, 8 Juni v.
Londen.
Nieuw Amsterdam 7 Juni v. Rott. n. N.-York.
HOLLAND BRITSCH INDIE LIJN.
Hoogkerk uitr. 7 Juni te Bombay.
Streefkerk uitr. 7 Juni v. Madras n. Calcutta.
HOLLAND OOST AZIE LIJN.
Gemma uitr. 8 Juni v. Sjanghai.
Oldekerk thuisr. 7 Juni te Sjanghai.
Oostkerk 8 Juni v. Amst. n. Rott.
HOLLAND WEST AFRIKA LIJN.
Oelfland uitr. 6 Juni v. Dakar.
Minerva 6 Juni v. Rott. te Bremen.
Texel thuisr. 8 Juni te Havre.
IJstroom 8 Juni v W.-Afrika te Rotterdam
JAVA CHINA JAPAN LIJN.
Tjisaroe 8 Juni v. Sjanghai n. Cheribon.
Tjisondari 4 Juni v. Batavia n. Hongkong.
JAVA NEW YORK LIJN.
Deli v. Batavia n. Newyorke 6 Juni v. Colom
bo.
Soekaboemi 5 Juni v. New-York te Philadel
phia.
Tydens v. New-York n. Java 8 Juni te Port
Said.
Vechtdijk v. Batavia n. New York 8 Juni te
Suez.
ROTTERD. LLOYD.
Djambi uitr. 8 Juni te Soerabaja.
Menado thuisr. 6 Juni v. Sabang.
Modjokerto uitr. 8 Juni te Soerabaja.
Patria 8 Juni v. Batavia na Rott.
Tjerimai thuisr. 8 Juni v. Finisterre.
Djember thusr. 8 Juni v. Padang.
Madioen uitr. 8 Juni te Antwerpen.
Samarinda 8 Juni v. Batavia l.v. Londen ie
Rotterdam.
Tambora uitr. 7 Juni v. Tanger.
STOOMV. MIJ. OCEAAN.
Laomedon v. Liverp. n. Java, 5 Juni v. Pe-
nang.
Aeneas v. Japan n. I^ott., 6 Juni v. Singapo
re.
Hector v. Japan n. Rott., 7 Juni te Londen.
Idomeneus v. Japan n. Rott., 7 Juni te Suez.
Lycaon v Batavia n. Amst., 8 Juni te Bela-
wan.
Melampus v. Batavia n. Amst, 7 Juni te Suez
ROTTERD. ZUID AMERIKA LIJN.
Algorab uitr. 6 Juni te Montevideo.
DE BUZETTING VAN HET STOFFE-
LIJK OVERSCHOT VAN GENERAAL
J. B. VAN HEUTSZ.
De aankomst van het lijk.
Het stoffelijk overschot van Generaal van
Heutsz is gister naar Amsterdam over ge
bracht.
De leden van het uitvoerend comite, gene
raal Swart, kolonel Veltman en de heer C. G.
Vattier Kraane, die zich met het overbrengen
van het stoffelijk overschot van Clarence naar
Amsterdam belast hebben, zijn met denzelf-
den trein, waarmede het lijk vervoerd is, gis-
termiddag om 3 uur op het Centraal Station
aangekomen.
Daar waren ter ontvangst aanwezig de
plaatselijke commandant majoor H. C
Rouffaer en de commandant der militpire
politie, kapitein Kloeke. Ook waren op het
perron tegenwoordig de 16 ridders in de
Militaire Willemsorde, beneden den rang
van officier, vervolgens een detachement poli-
tietroepen, overste van Dam, commandant
der militaire politietroepen te Den Haag en
ue hoofdcommissaris van politie te Amster
dam, de heer A. J. Marcusse.
De wagon, waarin het lijk was vervoerd,
werd op het doode spoor op het Westelijk
gedeelte van het station, waarb'oven de vlag
halfstok woei, geleid.
De militaire politie stelde zich in een haag
voor den wagon op en terwijl de zware ge-
polijste notenhouten kist door ridders van de
Militaire Willemsorde naar buiten werd ge-
dragen, presenteerden de militairen het
geweer.
De kist werd gedekt met de nationale vlag
en 'n bloemstuk van den Bond van ridders in
de Militaire Willemsorde beneden den rang
van officieren, op welker linten naast den
naam van den Bond de woorden: „Rust
zacht, Generaal!"
Het ridderkruis met de woorden „Moed,
Beleid, Trouw" was er in bloemen ingelegd
op een fluweelen kussen.
Door de ridders werd de lijkbaar in den
Iijkwagen gedragen, die voorafgegaan van en
gevolgd door een escorte van 50 man be-
reden politie-troepen onder commando van
kapitein Goedewaagen naar den Dam reed.
De militaire lijikstoet werd ook gevolgd
door de ridders in de Militaire Willemsorde;
alsmede door generaal Swart, kolonel Velb
man, den heer C. G. Vattier Kraane, majoor
Rouffaer vergezeld van zijn adjudant kapitein
Rinsma, en door kapitein Kloeke.
Mevrouw Wed. van Buurenvan Heutsz.
de zuster van den generaal, alsmede enkele
andere familieleden woonden de plechtigheid
op het station bij.
Velen onder het publiek dat zich op het
Damrak had opgesteld, ontblootten bet
hoofd, toen de militaire lijkstoet voorbijtrok.
Het was reeds over half vier, toen de rouw-
stoet op den Dam arriveerde. De eerewacht.
bestaande uit Marinetroepen en jagers, pre-
senteerde de geweren. De aan den Iijkwagen
voorafgaande politietroepen presenteerden
den sabel, toen de kist door de Ridders der
Militaire Willemsorde uit den Iijkwagen werd
gedragen.
Aan den ingang van bet Paleis, waar een
rouwbaldakijn was aangebracht, was de in-
tendant van bet Paleis, Jhr. Six aanwezig en
stonden de officieren, die de eerewacht in
de rouwkamer zullen betrekken en haie
geschaard.
Toen het stoffelijk overschat het Paleis
werd binnengedragen, werd de vlag van den
toren halfstok geheschen.
Een groote menigte was op den Dam aan
wezig, die deze eenvoudige pkchtigheid gade-
sloeg.
De b'ijzetting.
Op het Centraalstation zoowel als aan dat
van de Wesperpoort heerschte hedenmorgen
een ongewone militaire bedrijvigheid. Hoofd-
officieren, officieren en onderofficieren en
minderen als vertegenwoordigers van alle
onderdeelen der weennacht werden met ver-
schillende treinen aangevoerd om deel te ne-
men aan die plechtige bijzetting van het stof
felijk overschot van wijlen den luitenant-ge-
neraal J. B. van Heutsz.
De militaireni, die aankwamen aan het
Centraal staton gingen naar het Beursge-
bouw en die welke arriveerden aan de Wees-
perpoort, naar de Oranje Nassaukazerne.
Tegen half twaalf trokken al deze militai
re afdeelingen, nog aangevuld met marine
troepen naar het koninklijk paleis op den
Dam, waar het stoffelijk overschot in een
rouwkamer was geplaatst. Een groot ge
deelte van- de troepen nam olaats op den
Dam. Dit plein kreeg daardoor geen schit-
terenden aanblik van kleurige uniformen,
want alle militairen waren in hun veldtenue.
Een ander gedeelte van de militaire deta-
chementen ging zich opstellen in de Raad-
huisstraat en op de Heerengracht.
Middeleiwijt werd de familie van wijlen
generaal van Heutsz ontvangen ten paleize,
waar ook Prins Hendrik en de opper- en
vlag-officieren zich vereenigden.
Om ongeveer 12 uur werd het stoffelijk
overschot uitgedragen door Ridders van de
Militaire Willemsorde. Tusschen de officieren
die de eerewacht in de rouwkamer hadden
betrokken en zich thans in.twee rijen hadden
geschaard, werd de kist naar de affuit ge
dragen. Op het oogenblik dat de kist naar
buiten werd gebracht, sloegen tamboers van
de Marine een roffel. De troepen op den Dam
precenieerden het geweer. Toen de kist op de
affuit, dat door zes paarden werd getrokken,
werd' bevestigd, namens de commandant van
het veldleger luitenant-generaal Muller Mas-
sis en zijn staf benevens de hoofd-officieren
hun plaats in den stoet in.
De kop van den stoet bevond zich reeds,
toen het stoffelijk overschot van generaal
van Heutsz werd uitgedragen, op de Hee
rengracht bij de Oude Spiegelstraat.
Deze stoet werd geopend door een escorte
cavalerie van het le regiment huzaren. Hier-
op volgde de muziek van de tweede divisie
met de tamboers. Bij het in beweging komen
werd treurmuziek gespeeld. Achter dit niu-
ziekcorps kwamen de verschillende militaire
onderwijsinrichtingen, gevolgd door de de-
putaties van de grenadiers en jagers. Hierbij
sloten aan de divisies van de infanterie.
Achter de infanterie liep het vuurpeleton
te zamen 80 man samengesteld uit de Kol.
Reserve, Inlandsche troepen, mariniers en
grenadiers. Dan volgde het eigenlijke hoofd-
gedeelte. Voorop ging- de Koninklijke Mili
taire Kapel. Onmiddellijk daarbij sloten zich
aan opper- en vlag-officieren benevens de de-
putaties van de wapens en dienstvakken.
Aan de affuit ging vooraf de commandant
van het veldleger met zijn staf.
De affuit werd getrokken door zes paar
den, die aan den teugel werden geleid. De
kist werd gedekt door de driekleur waarnaast
vier slippedragers liepen, nl. de luitenants-
generaal b. d. H. N. A. Swart, C. K. van
Rietschoten, S-. A. Drijber en C. K. Dijkstra.
Achter de affuit volgden de 16 ridders der
Mil. Willftnsorde, die als dragers hebben
gefungeerd.
Hierop volgden enkele hofrijtuigen, gere-
den van den bok. In het eerste had prins
Hendrik, als vertegenwoordiger van de ko-
ningin plaats genomen. In de overige koetsen
hoogwaardigheidsbekleeders en familie.
Acter deze rijtuigen schreden officieren en
onderofficieren, alien dragers van de Mil.
Willemsorde, die onder generaal van Heutsz
hebben gediend. Dit gedeelte werd gsloten
door het stafmuziekcorps van ae marine«
Alsnu volgden de vertegenwoordigende af
deelingen van het Oost-Indische leger, waar
biji zich bevond het detachement dat voor deze
gelegenheid uit de kolonien was overgeko-
men. Hierachter sloot zich aan de marine, ge
volgd door genie en artillerie. De stoet werd
gesloten met marechaussee en cavalerie.
Gedurende den marsch naar de Oosterbe-
graafplaats werd door de verschillende mu-
ziekcorpsen, welke in den stoet meeliopen,
treurmuziek gegeven, of werd door tamboers
de doodenmarsch geslagen. Langzaam werd
voortgeschreden langs Heerengracht, Am-
stel, N. Heerengracht, Plantage Midden-
laan naar de Linnaeusstraat.
Bij de' Kruislaan gekomen, marcheerde
het voorste gedeelte van den stoet de be-
graafplaats op, behalve de cavalerie, welke
de Kruislaan vervolgde.
Van alle gemeentegebouwen waaide de
vlag halfstok.
De troepen, die voor de affuit liepen, mai;-
chedrden over een der rijwegen rechts van
het hoofdgebouw gelegen. Het vuurpeloton
stelde zich bij den ingang rechts en links op.
De troepen die achter de affuit marcheer-
den bereikte langs den Middenweg het kerk-
hof.
Inmiddels hadden de ridders van de Mil.
Willemsorde, die achter de affuit liepen, de
kist ervan afgenomen en droegen deze het
kerkhof op. Toen zij langs het vuurpeloton
schreden, werd het eerste salvo afgegeven.
Tusschen de zeer talrijke genoodigden, die de
beide wegen langs het Middengazon vulden,
werd voort geschrbden naar de op dit gazon
opgestelde katafalk. Achter de kist hadden
zich inmiddels aangesloten zij die in de rij
tuigen meekwamen, bovendien de hoofd- en
onderofficieren.
Onder het spelen van treurmuziek door de
Kon. Militaire Kapel, die achter heesters
verborgen stcnd, verzamelden ook de vaandel-
dragers langs het middenperk.
Allereerst trad daarop naar de spreek-
plaats de oud-gouverneur-generaal van Ned.
Indie Idenburg, als voorzitter der commissie.
Deze herinnerde er aan, dat onmiddelijk na
het verscheiden van Van Heutsz zich een
commissie vormde, die groote belangstelling
ondervond en welke de nagedachtenis wilde
eeren allereerst door hem hier ter stede een
laatste rustplaats te bereiden.
Spr. dankte daama voor de belangstelling
van het Koninklijk Huis en de regeering; in
het bijzonder dankte spr. den minister van
kolonien dat een detachement van het Indi-
sche marechausseekorps aanwezig kon zijn,
dat onder van Heutsz' bevel zooveel lauwe-
ren plukte. Tenslotte sprak de heer Idenburgh
nog een persoonlijk woord.
Voorts trad naar voren de minister van
kolonien dr. J. C. Koningsberger, die in het
licht stelde de groote bekwaamheden van ge-
neraal van Heutsz als staafsman.
Hierna was het woord aan den luit-gene-
raal H. N. A. Swart, die deed uitkomen hoe-
veel we aan van Heutsz als krijgsman te
danken hebben. De rij der sprekers werd ge
sloten door den heer C. G Vattier Kraane,
die schetste de groote hoedanigheden van de
zen staats- en krijgsman als mensch
Na afloop van deze redevoeringen werd d<
kist wederom door de 14 ridders der Mil.
Willemsorde, die naast de katafalk ge
schaard bleven, opgenomen en gedragen
naar de graftomb.e.
In dit uit Zweedsch graniet opgerichte
monument werd de kist met het stoffelijk
hulsel geplaatst, terwijl de muziek van de
Marine treurmuziek liet hooren.
Toen de kist in de tombe was geplaatst,
werd een tweede salvo van het vuurpeleton
voor dit monument afgegeven.
Eeni groot aantal kransen van de verschil
lende korpsen en militaire en andere ver-
eenigingen werden daarna gelegd.
Allen die zich op het plankier op het mid-
denpark bevonden benevens de vaandeldra-
gers schaarden zich voor de tombe. Prins
Hendrik onderhield zich nog met enkele
hoogwaardigheidsbekleeders naast het mo
nument opgesteld, terwijl de genoodigden
ook naderbij traden.
Daarna begon het defile der troepen in
gewoon marschtemipo. Zij marcheerden thans
ontdaan van alle rouwteekenen langs het
monument, waarvan de geopende koperen
deur nog toeliet, een blik te werpen in het van
metselsteenen gebouwde gewelf.
Hkrmee was de grootsche plechtigheid
teneinde. De troepen marcheerden naar het
Koloniaal Instituut, waar de stoet ontbonden
werd.
Johannes Bcnedictus van Heutsz werd ge-
boren te Coevorden op 3 Februari 1851.
Hij werd in '1867 vrijwiliiger bij het in-
structiebataljon te Kampen.
In 1872 werd hij oiticier. In 1873 vroeg
Van -Heutz overplaatsing naar Indie, waar
de Atjeh-oorlog begon.
In 1875 was hij adjudant van den twee-
den commandant der krijgsmacht in Atjeh.
Acht maanden later had hij de Militaire Wil
lemsorde. Toen ging hij als le luitenant uit
Atjeh weg, maar kwam er in 1880 terug.
Vervolgens werd hij, na eenige strubbelio-
gen, gedetacheerd aan de krijgsschool.
Einde 1883 kwam hij naar Indie terug,
kwam in 1887 bij den generakn staf en ging
in 1889 als chef van den staf naar Atjeh.
Daar werd hij tweemaal verwond en ver-
wierf een eeresabel en een buitengewone be-
vordering.
In Augustus verliet Van Heutsz Atjeh,
waar de maand tevoren juist Snouck Hur-
gronje zijn onderzoek begon, en 7 October
kwam af zijn buitengewone bevordering tot
majoor „wcgens uitstekende militaire daden,
door hem als chef van den generalen staf in
Atjeh bewezen". Het is terzake zijner ver-
diensten bij de Indie-expeditie van medio '90
vooral, dat Van Teyn hem voordroeg; de te-
genstand te Batavia was groot, maar ten
slotte werd de partij gewonnen. Van Heutz
was nu majoor, en commandeerde weldra het
elide bataljon te Meester Cornelis.
Toen Van Heutsz medio 1983 met verlof in
Flolland kwam, wilde hij den dienst best ver-
laten; hij zou wel gaarne lichamelijk onge-
schikt worden bevonden, maar de genees-
kundige commisie bevond anders. Zij oor-
deelde dat hij nog wel»mee kon. Zoo keerde
hij begin '95 in Indie terug.
Flij was inmiddels overste geworden, 'en
ging naar Medan als militair commandant
van de Oostkust van Sumatra.
In 1896 ging Van Heutz naar Atjeh en
werd daar colonnecommandant.
Op 25 Maart 1898 kwam Van Heutsz' be
noeming af tot gouverneur van Atjeh.
Toen van Heutsz, in den aanvang van
1904 als Gouverneur van Atjeh afgetreden,
naar het moederland terugkeerde, werd hij
erkend als de man, die door zijn beleid als
aanvoerder en bestuurder een einde had ge-
maakt aan den Atjeh-oorlog. Daarvoor werd
hij geeerd, eerst in den Haag, daarna te Am
sterdam. Op 19 Juli 1904 werd hem in het
Concertgebouw een feestmaaltijd aangebo-
den, waaraan 175 personen deelnamen. Zijn
verblijf in Nederland hecit niet lang geduurd,
want met ingang van 1 October 1904 werd
hij benoemd tot Gouverneur-Generaal, als
opvolger van generaal Rooseboom.
Als Gouverneur-Generaal heeft Van
Heutsz het stelsel uitgebreid door de toepas-
sing van decentralisatie, als beginsel van een
nieuwe, zelfbewuste koloniale politiek. Maar
die toepassing is niet overal zonder verzet
tot stand gekomen. Waar net noodig was,
werd krachtig opgetreden, in Djambi en Ko-
rintji, in de Bataklanden en op Borneo, op
Celebes en in de Molukken, op Soemba en
op Bali, en altijd met het succes, dat de
grondslagen van een geregeld bestuur wer
den gelegd. Maar ondefwerping was alleen
middel, geen doei. Het recht zegevierde, waar
onrecht (iad gehcerscht: willekeur en kneve-
larij van hoofden werden gebreideld.
Zelsf indien hij niets meer had gedaan,
is het bewind van Van Heutsz een zegen ge
weest voor Nederland onder de tropen. Het
gezag daadwerkelijk te hebben gevestigd in
vele streken, waar het slechts een naam of
een aanfluiting was, daarin ligt zijn groote,
zijn onvergankelijke verdienste. Zijn bestuur
is een keerpunt geweest voor onze koloniale
geschieaenis. Toen hij op 23 December 1909
het bewind aan Gouverneur-Generaal Iden
burg overdroeg, verklaarde deze, dat hij
slechts had voort te bouwen op hetgeen tot
stand gebracht en vastgelegd was.
Als Gouverneur-Generaal in ruste heef'
hij zich in het voorjaar van 1910 te Amster
dam gevestigd.
Onze abonne J. B. alhftr vraagt:
Wij hebben eeni prachtige Witte Leghorn
die windeieren legt. Ik kijk veel in de rubriek
doch over dit geval tref ik niets aan.
Zoudt U ook een goeden raad kunnen
geven? Wij zullen dien dan dadelijk oipvol-
gen.
Bij voorbaat dankend er voor.
Het antwoord van onzen medewerker is als
volgt: Het kan een individueele afwijking
zijn. De hen kan b.v. te vet zijn of de kalk-
klieren scheiden onvoldoende af. Is het een
voedingsgebrek, dan moet u eetlepel fijnge-
malen natuurlijk krijt (bij den drogist ver-
krijgbaar) per 10 kippen door het zachte voer
mengen.
