Alkmaarsche Gaurant
Onrechtmatig bezit,
FEUILLETON.
Henderd negen en twintigsto Jaargang,
Radio-hoekje
Stadsnieuws
No 188,
1927
Maandasr 18 Juli.
Abonne's, die de stad verlaten en hun
courant wenschen nagezonden te hebben,
worden verzocht hiervan twee dagen te voren
kennis te geven.
DE ADMINISTRATE.
Dinsdag 19 Juli.
Hilversum, 1050 M. 12.— Politieberichten.
,j2 302.Lunchmuziek door het trio van
restaurant „De Rozeboom", te Bussum, on-
der leiding van Willem Lohoff (viool). 6.—
8— Concert door het A.N.R.O.-orkest, onder
leiding van Nico Treep. Paul Pul, bariton
7 45 Politieberichten. 8.10 R.K. Radio-avond.
Mej N. Verkroost, sopraan. Mej. F. Belin-
fante, cello. Mej Frouwe Boomgaard, piano
Mej L Wijngaarden, viool. la. Sarabande
en Gavotte, Popper, b. Menuet, Loeullv (cel
lo piano). 2a. Sicilienne, Paradis. b. Poupee
valsante, Poldini-Kreisler (viool, piano). 3.
Rede door Dr. J Witlox, professor Semenarie
St. Michielgestel, over: De Katholieke Staats-
partij een Landsbelang. 4. Aria uit de Judas
Makkabeus, Handel (sopraan). 5. Trio no.
I.1 op. 1, Beethoven (piano, viool, cello), ea, 6
Rumanische Volkstanze, Bela Bartok. b
Nocturne, Boulanger. c Cortege, Boulanger
d. Capitan Fracassa, Castelnuova, Tedasco
(viool, piano). 10.30 Persberichten.
Daventry, 1600 M. 11.20 Het Daventry-
Icwartet en solisten (sopraan, bariton, pianc,
dialect). 1.20—2.20 C. Windeatt's band en J.
Kerr, sopraan. 3.0'5 Muziekles. 3.40 Z. M. de
Koning van Engeland opent de G lads to n?-
dokken in Liverpool. 4.10 Fransche les. 4.40
Orkestconcert. 5.20 Lezing: Portugal. 5.35
IKinderuurtje. 6.20 Dansmuziek. 6.50 Tijd-
6ein, weerbericht, nieuws. 7.05 Dansmuziek.
7.20 Lezing: Why Big Ben? 7.35 De sonates
van Beethoven. 7.45 Lezing: Nature and her
limitations. 8.05 Licht symphonie-eoncert. A.
Gatterall, viool. W. Widdop, tenor. Sympho-
nie-orlcest. 9.Speech aan het Grocers Ban
quet. 9.20 Weerbericht, nieuws. 9.40 Lezing:
Music and the ordinary listener. 10.Sym-
pbonie-concert (vervolg). 11.—12.20 Dans
muziek.
Parijs Radio-Paris", 1750 M. 10.50
II.20 Concert. 12.50—2.10 Orkestconcert.
5.055.55 Trioconcert (piano, viool, cello).
B.50 „Rose et Colas", van Gretry. Mile. De-
winsky en de heeren Cartigny en Lamoree.
Langenberg, 469 M. Miinster 242 M.,
Dortmund, 283 M. 1.25—2.50 Kamermuziek
(viool, piano). 5.50—6.50 Orkestconcert
g.50—6.50 Orkestconcert. 8.5010.40 Popu-
lair concert. Werag-orkest en Annemarie
Richartz, sopraan.
Ronigswusterhausen, 1250 M. en Berlijn
'484 en 566 M. 12.208.05 Lezingen en les
sen. 8.50 Declamaties van Fortane door A
Krauszneck. 9.20—10.50 Concert door de
Kosleck sche blazersbond..
Hamburg, 395 M. 4.35 Vroolijke voor-
draditen. 6.20 Concert. 8.20 Orgelconcert in
de St. Georgskerk Hamburg. Daarna dans
muziek in Sollners Guten Stuben.
Brussel, 509 M. 5.20—6.20 Dansmuziek
8.2010.20 Militaire muziek. Mile. Djanel,
rang.
VEREENIGING TOT VERBETERING
VAN DEN WOLHANDEL IN
NOORD-HOLLAND.
Zaterdag had in het Landbouwhuis een
Vergadering plaats van bovengenoemde ver
eeniging. De voorzitter, de beer Jac. Zuur-
bier, decide in zijn openingswoord mede, dat
de vergadering eigenlijk eerder had moeten
worden gehouden, maar men had die tot nu
uitgesteld, in de hoop het bezoek daardoor
te kunnen bevorderen.
Dat deze hoop ijdel is gebleken (er waren
een 20-tal heeren aanwezig), meende
spr. te moeten toeschrijven aan het voor den
hooibouw gunstige weer.
De werkzaamheden onzer vereeniging
hebben een gunstig verloop, zei spr.
Hij heette de aanwezigen hartelijk wel-
kom, speciaal den heer Huisman en de pers
en sprak dan zijn teleurslelling er over uit,
dat de boerenbevol'king, die meermalen over
allerlei zaken een goed oordeel heeft, zoo
weinig weet van de wol en al wat aan dat
vraagstuk vast zit.
Hierop verklaarde spr. de vergadering
voor geopend, hopende, dat hetgeen bespro
ken zal worden, moge strekken tot bloei der
vereeniging.
Naur het Engelsch van Dorothea Gerard.
Door Mr. G. Keller.
95)
„Jij heet Marzsia Lavronka", riep Olym-
pia tot Katya, to-en deze het haar ter hand
gestelde papier openvouwde.
„Wat er ook moge gebeuren, vergeet in
's hemels naam niet hoe je heet!"
„Vrouw van Jan Lavromca," las Katya in
haar paspoort.
„Ze hebben mij tot een getrouwde vrouw
gepromoveerd! Waar is dat goed voor?"
„Vraag dat maar liever aan Jan Lavronka
zelf. Kijk, daar staat hij!"
Een blik werpend over het erf zag Katya
een grooten boer in een jas van schaapsvel
en met een groote bonte muts op het hoofd
uit een schuur komen. Hij had een langen
baarti, waarvan het bruin een gouden weer-
schijn had, en grijsblauwe oogen, die iets of
iemand schenen te zoeken.
„Dat is toch nietstotterde Katya.
„Neen, natuurlijk niet. Het is Jan Lavron
ka. Kijk maar in ziin paspoort, als je me
niet gelooven wilt.
„Dat is jouw werk!" riep Katya, nu wel
weer zoover op krachten, dat zij boos kon
»orden, en verre van bleek. terwiil *ii dat
Naar aanleiding van de door den secreta-
ris, den heer E. Dz. Govers, gelezen uotulen,
merkte de heer D. J. Govers op, dat de daar-
in uitgesproken verwachting over een spoe-
dig geruisehloos maken van de Paternoster-
straat voorloopig nog wel niet vervuld zal
worden, zulks als gevolg van den minder
goeden financieelen toestand van de ge
meente Alkmaar.
De secretaris decide mede, dat van den
L. T. B. bericht was ingekomen van de can-
didaatstelling van den heer Jac. Zuurbier
voor lid van het bestuur der Federatie.
Ingekomen was voorts het rapport over
het verkammen van de tweede kwaliteit wol,
waaruit bleek, dat het rendement 1.8 pCt.
hooger was dan wat gegarandeerd werd,
zoodat een toeslag van 4)4 cent mogelijk
was.
Behoudens goedkeuring van de Federatie
zal een toeslag worden uitbetaald over aile
wol van 2 cent per 'kilo naast dien, voort-
spruitende uit het kamrendement
Omtrent de te verwachteh scheercontrole
decide de secretaris mede, dat 70 rammen-
vachten, benevens 9 collecties van 1-jarige
ooien en 4 van oudere ooien te verwachten
zijn.
De secretaris las hierna de rekening en
verantwoording van de Vereeniging en van
de Federatie.
Laatstgenoemde sloot met een batig saldo
van f 931.62, waarbij het nadeelig slot van
het vorig jaar, groot 394.92)4, is weg-
gewerkt.
De Vereeniging tot bevordering van den
Wolhandel heeft daarnaast een batig saldo
van f 482.33.
Medegedeeld werd, dat de Nederlandsche
Wolfederatie het boekjaar afsloot met een
winstsaldo van 2673.62, waardoor de re
serve stijgt tot boven f 25.000. Dienten-
gevolge zal een gedeeltelijke terugbetaling
der berekende kosten plaats vinden, n 1.
1 cent pei K.G. verkochte wol, terwijl de
reserve dan komt op f 26200.
Een der aanwezigen vroeg, of bet in over-
eenstemiminig is met de statuten, dat het ka-
pitaal is gestegen tot 25000.
De voorzitter antwoordde, dat de statuten
er niet over spreken, omaat niet te voorzien
was, dat er zoo'n winst zou worden gemaakt.
Verleden jaar is reeds besloten, dat het kapi-
taal bij het passeeren van 25000 voor dat
meerdere zou worden gerestitueerd aan de
leden, hetgeen nu ook gebeurd is.
Het kapitaal wil men in tact doen Wijven
om steeds proefnemingen te kunnen doen en
desnoods onkosten te kunnen maken voor
zaken, die weer aan de vereeniging ten goede
komen.
De secretaris lichtte bet besluit van de
vergadering van verleden jaar, door den
voorzitter genoemd, nader toe.
Aan het hierop door den secretaris uitge-
brachte jaarverslag ontleenen wij het vol-
gende:
In het afgeloopen jaar werd ontvangen
72386)4 K.G., wat een vermeerderin^ was
van 77.3 pCt. Het grootst was de toename
in Purmerend, het klei.nst op Wieringen. De
kwaliteit viel te roemen. De beide beste kwa-
liteiten omvatten 75.2 pCt. van de levering
tegenover 72.9 pCt in het vorig jaar.
Het percentage prima was bijna verdub-
beld, terwijl er van 3e en 4e kwaliteit respec-
tievelijik slechts 4.5 pCt. en 1.3 pCt. was.
De omstreken van Purmerend en Alkmaar
leverden de beste wol. Het gemiddeld ge-
wicht der vliezen was 4.93 K.G., voor de
prima was zulks 4.48, voor eerste kwaliteit
4 98 K.G. Niettegenstaaode de verbeterde
kwaliteit was het gewicht iets toegenomen,
'hetwelk grootendeels aan de zwaarclere
prima vachten te daoken was. Het gewichts-
verlies in het veem was gemiddeld 0.7 pCt.
De verkoop is voor de hoogste prijzen
iets te vlug geschied. Desniettemin was de
gemiddelde uitbetalingsprijs f 148)4 voor
alle kwaliteiten dooreen; daartegenover be-
taalde de handel buiten de vereeniging voor
alleen de uitgezochte partijen ten hoogste
1.50. Een mooi resultaat werd behaald door
den verkoop op kamrendement, waarmede de
superioriteit van de vereenigingswol bewe-
zen kan worden. Het onkostencijfer lean te-
ruggebracht worden tot 10 cts per K.G.,
niettegenstaande met de kosten voor uit-
voercertificaten bijna 2 cts. per K.G. gemoeid
was.
Het aantal leden nam per saldo met 90 toe,
dat der L. T. B.-contractanten nam met 1 af.
De secretaris bracht onder instemming der
vergadering een woord van hulde aan den
heer Morsch voor het sorteeren van de wol.
Tevens bracht spr. dank aan de administra-
trioe voor haar vele werk in het belang der
vereeniging, alsmede aan den voorzitter.
Het jaarverslag werd goedgekeurd.
Omtrent den markttoestand deelde de heer
E. Dz Govers mede, dat de vooruitzichten
gunstig zijn (Engeland is 10 tot 15 cent hoo
ger dan verleden jaar), maar de basis, waar-
op de handel geschiedt, is niet zoo gezond
als verleden jaar.
zeide.
„Toch niet. Het is een voorstel van een
paar dier meisjes, dat het comite heeft goed
gekeurd. Onder de socialisten schijnen eenige
romantische geesten te zijn."
„Enik moet met hem mee?"
„Het is de eenige uitweg. Jullie paspoorten
kloppen met elkaar en dragen jullie beider
namen. Trouwens een boerenmeisje met jouw
uiterlijk kan niet zonder geleide reizen."
„Maar het is een leugen
„Het behoeft toch niet lang een leugen te
zijn?" fluisterde Olympia. „Krakau ligt
vlak over de grens en er zijn daar heel wat
kerken en heel wat vriendelijke priesters. Je
behoeft niet eens te wachten tot Malania Pe-
trowna zich bij je voegt, als je ten minste
voor deze gelegenheid niet bijzonder gesteld
ben op een gezelschapsjuffrouw. Hier beste
vriend, je zoekt naar je vrouw, nietwaar? Het
wordt tijd om te vertrekken."
En zij duwde het verbijsterde meisje naar
voren.
Ongeveer ter zelfder tijd, dat de troep uit-
een ging, belde de gevangenisdirecteur van de
Pawiak de administratie van de Citadel op,
om te vragen, waarom de gevangeniswagen
nog niet was teruggezonden.
De koetsier van dien wagen liep dien dag
zoowel zijn ontbijt als zijn middagmaal mis,
maar deed in de plaats daarvan een flinken
dut, daar men eerst tegen drie uur in den
oamidda? na een koortsachtiu;en jacht, geor-
De heer C. Boots te Beemster, me als &e-
stuurslid1 op 30 April 1928 moest aftreden,
werd op voorstel van den heer D. J. Govers
bij aeclamatie herkozen en nam deze her-
kiezing verder aan.
Als bestuurslid van de federatie in Noord-
Holland werd, eveneens op voorstel van den j
heer D. J. Govers, bij aeclamatie herkozen
de heer Jac. Zuurbier. Ook deze nam de
herbenoeming weder aan onder d'ankzegging
voor het in hem gestelde vertrouwen.
Als afgevaardigde naar de op 30 April
1928 te houden afgemeene vergadering van
de Federatie werd na een paar stemmingen
gekozen de heer C. Fok te Beemster.
Aangenomen werd het bestuursvoorstel
tot het opleggen van een boete aan een niet-
leverend lid. Mededeeling werd gedaan van
de in deze gevcerde correspondentie, waaruit
bleek, dat het betrokken lid schade had gele-
den door het verkoopen van de betreffende
zes vachten buiten d'e vereeniging om. De
vergadering ging er mee accoord om de mi-
nimum-boete van 10 cent per kilo (samen
3.-) op te leggen, waarbij de plicht tot het
betalen van contributie blijft bestaan.
Twee leden werden geroyeerd wegens niet-
betaling der contributie.
De begrooting 1927'28 werd vastge-
steld op 717.14 in ontvangst en uitgaa!
Bij de rondvraag vroeg de heer Stapel wat
het beste zal zijn: aan te sturen op het ver-
krijgen van zwaarder gewicht aan wel of op
die productic van prima kwaliteit.
De heer D. J. Govers meende, dat iedere
fokker in die richting moet gaan, waarin hij
het meeste voordeel ziet.
De secretaris had zich verheugd over de
vermeerdering van de prima kwaliteit wol en
over de gewichtstoename. In het algemeen
meende spr., dat men vachten moet zien te
krijgen, waarvan de opbrengst het hoogst
is
Opgemerkt werd nog, dat door het toe-
leggen op het verkrijgen van een fijne wol-
vacht het gewicht der schapen afneemt.
De heer D. J. Govers, herinnerende aan de
wolexpositie cp de tentoonstelling van verle
den jaar te Alkmaar, sprak de hoop uit, dat
voor de op 21 Sept. alhier te houden tentoon
stelling vanwege de afd. der H. M. v. L. we-
derom een inzending zal komen.
De Secretaris bracht rapport uit van de
scheercontrole en de wolkeuring. Wij stippen
hieruit aan, dat deze kouring werd uitge-
breid door de toevocging van een drietal ru-
brieken, n.l. vachten van ooien van een eige-
naar, vier vachten van eenjarige ooien van
een ram en zes vachten van weideschapen.
Het gewicht der rammenvachtem viel te
gen, n.l. 5.9 K.G. tegenover 6 K.G. in het
vorige jaar. Desniettegenstaande werden
vachten gevonden met 7.8 K.G. prima wol
en 8.9 K G. eerste kwaliteit. Het rendement
was 1.4 pet. hooger. De kwaliteit was over
het algemeen beter, zoodat het aantal punten
tenslotte boven dat van het vorige jaar
kwam.
Bij de eenjarige ooienvachten werd de be,-
merking gemaakt, dat de grocp met het
hoogste aanal punten den prijs kreeg, doch
mogelijk niet afkomstig was van den ram,
die ten opzichte der wolkwaliteit het meest
zeker fokte. De collection van andere vachten
muntten op een uitzondering na niet uit. Be
ter brachten de weideschapen het er af,
waarvan niet de zwaarste en niet de fijnste,
doch juist de algemeen gemiddelde dien prijs
behaalden.
De heer Jonker bracht hulde aan den
voorzitter voor wat deze voor de vereeniging
heeft gedaan, ondanks zijn 7'Ojarigen leef-
tijd en een hem overkomen ziektegeval. Spr.
hoopte dat de heer Zuurbier thans nog eeni
ge jaren als voorzitter zal kunnen fungee-
ren.
De voorzitter zegdte dank voor deze vrien
delijke woorden en sloot hierop de vergade
ring.
VEREENIGING VAN
SOCIAAL-DEMOCRATISCHE LEDEN
VAN GEMEENTERADEN
EN PROVINCIALE STATEN IN
NOORD-HOLLAND.
Men schrijft ons:
In de Unie te Alkmaar vergaderde op Zon-
dag 16 dezer bovengenoemde vereeniging.
De zaal gaf door de vaasjes met groen en
roode anjelieren op de tafeltjes een aardigen
aanblik.
Wanneer een kwartier over het aanvangs-
uur (half elf vcorm.) de voorzitter, de heer
W. van de Vail, van Heiloo, de vergadering
opent, blijken volgens de presentielijst aan
wezig te zijn 46 Gemeenteraads- en Prov.
Statenleden, waaronder een viertal dames.
Er zijn voor onze vereeniging redenen, al-
dus spr., in opgewekte stemming in deze eer
ste bijeenkomst, na de gehouden verkiezingen
voor Gemeenteraden en Provinciale Staten
bij elkaar te zijn, aangezien uit het jaarver
slag zal blijken, dat in ons Gewest het aantal
partijgenooten-raadsleden steeg van 122 op
138 en we van 4 Statenleden 'op 5 klommen.
Waar de winst van raadsleden voor onze
ganiseerd door den Duitschen chef der poli
tic, er in slaagde, het voertuig op te snorren,
op welks bodem de Herculische knaap nog
steeds vreedzaam sluimerde.
„Ik wilde, dat ik dien kapitein in handen
had", zou de gouverneur-generaal van War-
schau, naar men beweerde, later aan den
Duitschen hoofdeommissaris gezegd hebben.
„Om hem naar die galg te zenden, excellen-
tie?"
„Neen, om hem uw plaats te doen innemen.
Mannen van dat slag zijn zeer bruikbaar."
In den laten avond van dien dag zaten
aan het grensstation Granica in een coupe
derde klasse een jong boerenpaar in met
schaapsvacht gevoerde kleeren. Hij een groo
te, gebaarde kerel, wiens magere wangen een
bewijs schenen voor de schraalheid van den
grond, dien hij vermoedelijk bebouwde, zij
een levendige brunette, een schoonheid, gelijk
men wel meer onder de Poolsche vrouwen,
zelfs bij den lageren stand opmerkt, hoewel
feitelijk het type meer Russisch dan Poolsch
was.
Zwijgend en blijkbaar doodaf met wonder-
lijk schitterende oogen leunde zij tegen het
houten beschot van de coupe. De hand die
op het bundeltje goed op haar knieSn rustte,
was vuil en bestoven door de reis, maar was
toch geen echte werkhand. Langs haar beide
slapen, nu onder een zwaren doek bedekt,
stak een dunne witte lok, die er den vorigen
dag niet was, sterk af tegen het overigens
ziideachtig zwarte haar. Het was de rceschie-
partij in ons geneeie land 70 bedroeg, (Sent
geconstateerd te worden, en met vreugde, dat
dit Gewest bovenaan staat.
De nieuwe leden werden met een woord
van welkom begroet, waarna werd overgc-
gaan tot afhandeling der agenda.
Uit het door den secretaris, den heer
J. Westerhof van Alkmaar, voorgelezen jaar
verslag stippen we als voornaamste bijzon-
derheden aan, dat in het afgeloopen jaar als
inleiders voor de vereeniging optraden de hee
ren Dr. Mol, Directeur van den Keurings-
dienst te Alkmaar; de heer Margadant, Di
recteur der Gemeentewerken te Alkmaar, en
Dr. W. Voorthuizen, Directeur van het Ge-
meente-Slachthuis te Alkmaar. Alle drie cur-
sussen, die een uitnemenden indruk op de
leden hadden gemaakt.
Door dsn secretaris van het Advies-Bureau
den heer J. Westerhof, werden 41 schrifte-
lijke en 22 mondelinge adviezen verstrekt
over de navolgende onderwerpen:
Arbeidsbeurs 2Armbestuur 2Armenraad
3Begrooting 1Belastingen 8Dienstcom-
missies 1; Slachthuis 2; Georganiseerd
Overleg 3; Grondbedrijf 4; Keuringsdienst
2Kweekschool 1Marktwezen 2Onder-
wijs 11; Pensioenen 4; Politie 2; Vereenig-
baarheid van functies 1; Vischmarkt 2; Wo-
ningbouw 8; Ziekenhuisverpleging 2; Wo-
ning- en Bouwtoezicht 2.
Het verslag besioot met den wensch, dat
in de komende 4-jarige periode de vereeni
ging een krachtige steun moge zijn voor de
leden bij hun arbeid in Raden en Staten.
Onder dankzegging aan den secretaris
werd het jaarverslag goedgekeurd.
Als bestuursleden werden herkozen de hee
ren W. van de Vail, Heilco, voorzitter;
J. Westerhof, Alkmaar, secretaris; P. Zee-
man, Zuidscharwoude, penningmeester
K. Prins, Zaandam; H. Bakker L2n., Oud-
karspel, terwijl in de plaats van de afgetre-
den leden de heeren H. Kofma van .Enkhui-
zen en D. de Boer van Landsmeer, gekozen
werden de heeren J. Visser van Enkhuizen
en G. Edel van Purmerend.
Het jaarverslag van den penningmeester
vermeldde een batig saldo van 38, waarna
op voorstel van den heer H. van Drunen
van Alkmaar r.aimns de commissie van kas-
nazieners den penningmeester voor zijn ge-
vcerd beheer decharge werd verleend.
Op voorstel van het bestuur werd hierna
door den secretaris ingeleid het onderwerp:
Het R. K. Lyceum te Alkmaar en
de aanvraag aan de verschillende
buitengemeenten om subsidie.
Spr. wil beginnen met te constateeren,
dat de strijd voor geiijkstelling van het
openbaar en het bijzonder lager onderwijs,
waaraan door ons sociaal-demccrateu is me-
degewerkt, gebracht heeft uiterlijke geiijkstel
ling. in werkelijkheid is van geiijkstelling
geen sprake. De voordeelen zijn alleen geko-
men aan het bijzonder onderwijs, zeer vaak
ten koste van het openbaar onderwijs. Voor
het openbaar onderwijs is geen of bijna geen
geld te vinden voor nieuwbouw of zeer nood-
zakelijke groote verbouwingen van scholen,
omdat het bijzonder onderwijs voor zeer vaak
bij het luxueuse af ingerichte, aan alle mo-
derne eischen voldoenue gebouwen, de gelden
uit de openbare kas heeft opgeconsumeerd.
Allen waar de linkerzijde in de meerder-
heid is krijgt het openbaar onderwijs wat
het toekomt.
Geiijkstelling
Wat hebben wij te zeggen over de benoe-
ming van onderwijzers bij het bijzonder on
derwijs? Niets. Terwijl rechts de brutaliteit
zoo ver drijft, om ons sociaal-democraten uit
te sluiten voor benoemingen als hoofd van
een school, getuige het schandstukje wat de
Alkmaarsche toevallige rechtsche meerderheid
aandorst en wat zeer zeker niet is geschied,
zonder dat de groote landelijke voormannen
van de rechterzijde zijn geraadpleegd.
Wij moieten en zullen hieraan de beteekenis
hebben toe te kennen, dat wanneer de anti-
revolutionnaire christelijk-historische en de
roomsch-katholieken weer tot de macht wor
den geroepen, wij in alles weer buiten de
gemeenschap zullen worden gestooten.
Met deze door rechts zelf geschapen nieu
we situatie zal rekening moeten worden ge
houden in de toekomst, al zal dat in dit ge-
val niet ons leid-motief kunnen zijn.
Op grond van de Wet moet het bijzonder
onderwijs gegeven worden vaarop het reciit
heeft. Alles wat daarbuiten valt behoeft de
gemeente niet te doen.
Thans poogt men subsidieering te krijgen
voor het onverplichte bijzondere onderwijs.
Oudergewoonte begint men met kleine bedra-
gen te vragen, alhoewel 10 per kind, het
welk 't Lyceum zal gaan bezoeken, voor me-
nige plattelandsgemeente nog niet zoo'n ge-
ring bedrag is.
Namens het bestuur van uwe vereeniging
zeide spr., zeggen wij, zoolang het openbaar
lager onderwijs in al zijn geledingen niet ge-
kregen heeft wat noodig zal zijn. is de heele
pacificatie een aanfluiting en denken wij er
niet aan het onverplichte bijzondere on
derwijs te subsidieeren.
denis van een nacht, in zilveren letters ge-
schreven.
De paspoorten waren zooeven teruggege-
ven. Het lange, martelende wachten was
voorbij, men stond op't punt van vertrekken.
Een van die met stof bedekte handjes gleed
zacht in de hand van haar reisgezel. De coupe
was vol, en het was het eenige mogelijke mid-
del om op dit beteekenisvolle oogenblik met
hem van gedachten te wisselen. Hij zou ze
ker die trilling van haar vingers begrijpen
en haar zelfs de tranen in haar oogen verge-
ven, Keerde zij haar vaderland niet den
rug toe wellicht voor altijd? In ieder ge-
val voor het oogenblik en vermoedelijk voor
vele jaren. Lubynia was verloren. Zoolang
het schrikbewind woedde kon noch hij noch
zij het wagen er een kijkje te nemen. Timosh,
de onovertroffen waakhond, zou desnoods
nog kunnen zorgen, dat het dak er op bleef.
Maar zou het ooit hun dak worden? Was
dit het slot van haar pogen om het onrecht
matig bezit aan den rechtmatigen eigenaar
terug te geven, of slechts een uitstel? Wat
hun levensweg had doen samenkomen en hen
vervolgens had gescheiden, was thans uitge-
schakeld uit hun bestaan, had hen met ledige
handen tegenover elkaar geplaatst, ten min
ste voor het oogenblik, rijk slechts in hun
liefde, rijk ook in hun jeugd, welk het hun
nog mogelijk maakte plannen voor de toe
komst te vormen.
En wat zou die toekomst brengen?
Daa*- oe de harde bank gezeten, in een at-
In Alkmaar heeft rechts het subsidie er
weten door te halen, mede dank zij een over-
looper van de linkerzijde.
Deze subsidie-aanvrage is een aangelegen
beid, die niet door een en'kele raadsfractie af-
zonderlijk dient te worden beoordeeld los
van onze vereeniging, maar waarin wij ge-
meenschappelijk een standpunt dienen in te
nemen. Dat eischt het groote belang van het
openbaar onderwijs.
De voiledige gelijlkstelling van het niet-
verplichte bijzonder onderwijs zal rui'nee-
rend werken op de gemeente-financien.
Nu al moeten in verschillende gemeenten
sociale maatregelen halverwege worden
stopgezet r moet ingekrompen worden het
terrein van overheidsbemoeiing, waar uit-
breiding noodzakelij'k is. In Alkmaar moest
f 21.000 worden bezuinigd op onderwijs
Ten plattenlande krijgt het openbaar onder
wijs niet meer dan strikt en strikt noodzake
lijk is en soms nog niet eens
Het vervolg-onderwijs is in 800 van de
1100 gemeenten in ons land opgeheven.
Het lager onderwijs moet minstens 7-jarig
zijn, terwijl wij voor het 8e leerjaar zullen
verhaalreclxt mogelijk is, verhalen op 2 na
Doordat bij het handels-onderwijs het
verhaalrecht mogelijk is, verhalen op 2 van
alle rondom Alkmaar liggende gemeenten dit
op de ouders van de deze scholen bezoeken-
de kinderen, waarvan natuuridjk de arbei-
derskinderen de dupe worden.
Wij eischen eerst voor deze maatregelen
het geld, voor wij er aan kunnen denken bet
onverplichte bijzondere onderwijs te sub
sidieeren. (Applaus).
Door den voorzitter wordt voorgesteld de
concl-usies van den inleider opgesteld in over-
eenstemming met het bestuur samen te vat-
ten in ae navolgende motie:
De afdeeling Noord-Holland Noord der
Vereeniging van Soc.-Dem. leden van Ge
meenteraden en van Provinciale Staten in
Nederland. te Alkmaar in jaarvergadering
bijeen op Zondag 17 Juli 1927,
spreekt als hare meening uit, dat eerst dan,
als het openbaar onderwijs in al zijn geledin
gen welverzorgd is, er aan gedacht kan wor
den van gemeentewege onverplicht subsidie
of bijdragen te verleenen aan bijzonder
onderwijs,
onder uitdrukkelijk voorbehoud, dat waar-
borgen worden gegeven, die voor de finan-
cieele geiijkstelling wettelijk gelden en de
gemeentefinancien het verder mogelijk
maken,
gaat over tot de orde van den dag.
Aan het debat op de inleiding en over de
motie werd door een liental personen deel-
genomen, waarbij verschillenden verkiaarden.
dat zij n meer positieve uitspraak wild en. In
scherpe'bewoordingen werd gehekeld de hou-
ding van de Alkmaarsche rechterzijde en wij
kregen den indruk, dat dit geval in tal van
gemeenteraden in dit gewest ter sprake zal
komen, niet in de laatste plaats om te weten,
of deze houding de toekomstige gedragslijn
van de rechterzijde in de gemeenteraden zal
zijn.
Tenslotte werd met op 1 na algemeene
stemmen (die van den beer Visser van Zaan
dam) de motie aangenomen. Hierna werd er
van half twee tot twee uur gepauseerd.
Na heropening van de vergadering werd
het woord gegeven aan den heer J. Hilgenga
van Utrecht, secretaris van den Landarbei-
dersbond, voor het houden van zijn inlei
ding over „de werkloozenzorg ten platten
lande."
In zijn geschiedkundig overzicht van 1820
tot aan heden schetste deze spreker, wat er
voor de werkloozen ten plattenlande werd
gedaan in de crisis-periode 18201840 en
18771895. Winterloonen voor landarbei-
ders in. de Noordelijike provincien van ons
land van 2.50 per week, zomerloonen van
5. De eenige remedie die men destijds
had voor de werkelooze landarbeiders was
de bedeeling en het steenenkloppen, het
laatste in sommige gemeenten nog in zwang,
maar wat we hier in Holland, op een enkele
gemeente na, gelukkig niet meer tegenkomen.
Spaarzaamheid werd door de moralisten van
toen den armen landarbeiders voorgehouden.
Men had toen echter nog de mogelijkheid
van emigratie.
Van eenig verzet in de eerste landbouw-
crisis was geen sprake. De predikant Hel-
dring constateerde in zijn gemeente op een
dag 400 bedelaars.
Een gansch ander beeld geeft de tweede
periode in de jaren 18771895.
De arbeidersbeweging ging zich ontwik-
kelen. Wel was het verzet nog primitief, maar
er was verzet, 't welk zich uitte in de leuze:
Werk en brood.
Bij de staking destijds op het Friesche
Bildt was ook een van de voornaamste
leuzen: Werk, in den zomer zoowel als den
winter.
We treffen ten plattenlande aan twee soor-
ten werkloosheid. Seizoen- en crisis-werkloos-
heid. De eerste is verbonden aan het bed'rijf,
waardoor vooral de losse arbeiders worden
a
mosfeer bezwangerd met de benauwende geu-
ren van schaapsvachten en goedkoope tabak,
trachtte Tadeusz een blik te slaan in de gehei-
mer der toekomst. Zouden die ontzettende
stuiptrekkingen, waarin het lichaam van het
Russische monster zich kromde, barensweeen
of doodstuipen zijn? En wat zou dan de reus-
achtige vrucht zijn van zulk een reusachtig
aangekondigde geboorte?
„Vergeefs! De geschiedenis bewaart haar
geheimen steeds even zorgvuldig. Uit de
schaduwen van morgen blikt de toekomst van
Rusland met sphinxoogen den onbescheiden
vrager aan.
Een oorverscheurend gefluit werd gevolgd
door het dichtslaan van coupedeuren van het
eene eind van den trein tot het andere alsof
er gamma gespeeld werd op houten noten.
„Fertig?" riep de. Oostenrijksche station-
chef, wiens blauwe uniform voor hen, toen zij
haar zagen, een zinnebeeld der vrijheid was.
En de conducteur riep ten antwoord
„Fertig!"
Ja, dat ontroerende hoofdlstuk in hun leven
was ook „fertig". Het was af, voor altijd ge-
sloten.
De houten banken trilden, toen de wielen
begonnen te draaien.
Achter hen lag Rusland, lag het verleden:
v66r hen Oostenrijk en de toekomst, welke
was weggelegd voor hen, ballingen, doch
hand in hand.
EJNDL
