Mkmaarsche Courant
flonderd aegen en i«inti|st0 Jaargang.
Radio-hoekj®
YCunsf
RiiKnenSanel
Zaterdag 23 Juli.
s==s^asss
VERORDENING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van ALKMAAR brengen te algemeene ken-
nis dat in het Gemeenteblad van Alkmaar nr.
1062 is opgenomen het besluit van den Raad
dier gemeente van 14 Juli I927,.waarbij is
vastgesteld eene
Xerordening tot wijziging der Xerorde-
riing regelertde de levering van gas door
de gemeente-gasfabriek (Gemeenteblad nr.
928).
Deze verorden'ing is ,'heden afgekondigd en
gedurende drie maanden ter Secretarie ter le-
zing gelegd, waar zij in afdruk tegen betaling
der kosten, verkrijgbaar is gesteld.
Alkmaar, 22 Juli 1927.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
WENDELAAR, Burgemeester
A. KOELMA, Secretaris
-
Zondag 24 Juli.
Hilversum, 1060 M. 8.30 V.P.R.O.-och-
fendwijding in het Geb. van den N. P. B te
Hilversum. Spr.: Ds. C. C. de Kloet, over
Moeders Kind. Ch. v. d. Meer, cello. F
Kloek, orgel. V.P.R.O.-koor, onder leiding
van Ferd Kloek. 1. Ps. 92 (cello, orgel). 2
Zegenbede. 3. Ev. Gez. 179:1. „Mijn eerste
gevoel zij dankbaarheid" (N.P.B.-bundel,
Lied 180:1) (koor). 4. Voorlezing Ps 116:
16. 5. Toespraak: Moeders Kind. 6. Ev. Gez
207 (cello, orgel). 7. Ps. 138:4 (N. P. B-
bundel, l'ied 228:2 „Als ik omringd door te
genspoed, bezwijken moet" (koor). 8. Zegen
bede. 9. Sluiting. 10.15—12.— Dienst in de
St. Dominicuskerk te Amsterdam. Zangkoor
onder leiding van G. Kimmijzer. „M'issa tri-
bus vocis: Amatae filiae Gertrudae", van W
Heydt Begeleiding door Evert Haak, orga
nist. Het koor zal nazingen: Laudate Domi-
num van Jan Nicland, 4st. mannenkoor. Pre-
dikatie door J. P. Huibers, over: „Aan hun
vruchten zult gij1 ze kennen". Voor het „Ky-
rie": Ps. 46(47) 1-3. Na het „Gloria in exel-
sis" (graduate)Ps. 33(34) 12,6. Ps. 46(47)
1-3. Na het „Credo" (Offertorium)Dan.
3,40 Na het „Agnus Dei" (Communio): Ps.
30(31) 3. 12.301.30 Concertmuziek. Pavil
ion Victoria Ensemble uit Scheveningen, be-
staande uit de heeren K. Wisse, viool, H
Boesnach, piano. Lou Frank, cello. Willem
Burbach, bassist. 1.302.N.O.V.-uitzen
ding. Lezing over Esperanto als wereldtaal
en het wereldcongres der Esperantisten te
Danzig, door Mej. C. Offerhaus, hoofdbe-
stuursl'id van l'Estonto estas nia. 2.3.N
O. V.-uitzending. Operamuziek. Fragmenten
uit Faust van Gounod a. le tafr.Faust en
Mephisto. Jos Besselink, tenor. Paul Pul,
bariton. b. Juweelen-aria van Margaretha.
Magda Litef, sopraan. c. Cavafine van Faust,
J. Besselink, tenor, d. Duet van Margaretha
en Faust. M. Litef, sopraan. J. Besselink, te
nor. e. Serenade van Mephisto. P. Pul, bari
ton. f. Finale van de laatste acte. M. Litef,
sopraan. J. Besselink, tenor, P. Pul, bariton
3.3.30 N. O. V.-uitzending Causerie door
den heer J. C. Nonnpkens (lr.), over storin-
gen in radiotoestellen en hare verbetepngen
3.304.30 N. O. V.-uitzending.
Concert van leeraren van
leeraren en hare verbeteringen. 3.304.30
N.O.V.-uitzending. Concert van leeraren van
Sam Schuyver's muziekschool. Sophie Haase-
Pieneman, zang. Sam Schuyver, cello. D
Sonnega, piano. 6.20 Dienst in de Groote
Kerk te's Gravenhage. Voorganger: Ds. A
B. te Winkel, Ned, Herv. Predikant. 1. Zin-
gen Ps. 138:1. 2. Votum en zegen. 3. Belij-
denis der Geloofs. 4. Zingen: Gez. 52:13. 5.
Schriftlezing: 6. Gebed. 7:. Zingen Ps 89
en 8. 8. Preek over Handelingen 26:29 9
Tusschenzang. Gez. 49:5. 10. 2e ged. preek
11. Dankzegging. 12. Nazang: Ps. 73:13
8.15 Aansluiting van het Kurhaus te Scheve
ningen. Het Residentie-orkest onder leiding
van Prof. Georg Schneevoigt. Co van Geuns
zangeres. In de pauze optreden van de 3
Gebr. Nehring, Xylophoonvirtuosen.
Daventry, 1600 M. 10.50 Inwijding van
een oorlogsgedenkteeken in Yperen. Speeches
zang en muziek. 11.5012.50 Dienst in de
Winchester Cathedral Bournemouth. 3.50
5.50 Fransch programma. S. Bertin, sopraan
A. Morrison, piano. Symphonie-orkest en
koor. Werken van Fransche componisten
8.20 Kerkdieinst. 9.15 Lieifdadigheidsomroep
9.20 Weerbericht, nieuws. 9.35 Het Covent
garden Strijk-orkest. Smith, bariton. K Tay
lor, piano. 11.05 Epiloog.
Parijs „Radio-Paris", 1750 M. 12.201
1.05 Gewijde muziek en preek. 1.052 10
Orkestconcert. 5.055.55 Dansmuziek. Ho
monyme Jazz. 8.5011.20 Nationaal con
cert. Orkest, gemengd koor en solisten
Langenberg 469 M., Miinster, 242 M.
Dortmund, 283 M. 9.20—10.20 Kath. Mor
genfeest. 1.20—2.50 Orkestconcert. 4.05
5.35 Concert. Mandolineclub. 5.50—7.20 We
reldkampioenschappen Wielrijden in Elber
feld. 8.35 Fransche avond. Werag-orkest. H
Huebner v. Lukowitz-Toepel, piano. R. Rieth
declamatie. Daarna tot 12.20 Dansmuziek
Konigswusterhausen, 1250 M. en Berlijn
184 en 566 M. 6.50—8.20 Vroegconcert
9.20 Morgenconcert. 11.50—1,10 Orkestcon-
xrt. 5.20—6.50 Orkestconcert. 8.50 Fran
sche avond J Schwarz, piano. D. Bernstein
Borner, sopraan. P. Bildt, declamatie. Fran
sche muziek. 10.5012.50 Dansmuziek.
Hamburg, 395 M. 6.508.20 Vroegcon
cert. 9.35 Morgenconcert. 11.50 Openlucht
concert. 1..25 Orkestconcert. 3.20 Vroolijk
concert. 5.50 Dansmuziek. 6.50 Sportuitzen
ding. 8.35 Fransche Avond. Fransche muziek
Orkest en solisten. 11.10 Einde.
Brussel, 509 M. 5.20—6.20 Dansmuziek
s.20 Vlaamsche voordracihten. 8.50 Orgelcon-
eert. 9.20 Orkestconcert in de Kursaal Osten-
ie. 10.5011.20 Dansmuziek. v"
Maandag 25 Juli.
Hilversum, 1050 M. 12.Pblitidfetichten.
12.352.Lunchmuziek door het Trio van
het restaurant „De Rozenboom" te Bussum,
onder leiding van Willem Lohoff. 3.30—
4.30 Vrouwenuurtje door Mevr. Rhemonda.
^•405.55 Kinderuurtje door Antoinette
Egbert Veen, pianobegeleiding. 7.45 Politie-
berichten. 8.10 Lezing door Prof. H.-G. Can-
negieter van het Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bilt, over: Onweer en on-
weersverschijnselen. Daarna aansluiting van
het Kurhaus te Scheveningen. Het Res'identie
orkest, onder leiding van Ignaz Neumark. 8e
Symphonic F-dur van Beethoven. 10.45 Pers-
berichten. 10.30—10.50 en 11.2012.
Dansmuziek in het Hotel Restaurant „Riche"
te Zandvoort. „Teddy Staves and his band".
Daventry, 1600 M. 12.20 Daventry-kwar
tet en solisten (sopraan, bariton). 1.202 20
Orgelconeert. 3.20 Bowman's trio en solisten
(contra-alt, tenor, cello). 5.20 Huishoud-
oraatje. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Daventry-
(wartet. 6.45 Causerie. 6.50 Tijdsein, weer
bericht, nieuws. 7.05 Het Daventry-kwartet.
7.20 Dram, critiek. 7.35 Liederen van
Strauss. J. Armstrong, tenor. 7.50 „Dros
Gymru (Voor Wales). Welsh'e avond. Or
kest. Mountain Ash, meisjeskoor. Mona
Hughes, declamatie. M. Da vies, contra-alt.
9.20 Weerbericht, nieuws. 9.40 Causerie in
Gloucester dialect. 9.55 Populaire kamermu-
ziek door het Daventry-kwartet. 10.35 Varie-
10.5511.20 Drie walsen van Joh
te
Brown's octet. 11.20i12 20
Strauss. A.
Dansmuziek.
Parijs „Radio-Paris" 1750 M. 10 50
11.20 Concert. 12.502.10 Orkestconcert.
5.055.55 Dansmuziek. 8.5010.50 „Le
Domino noir", van Auber. Opera-comique
Koor, orkest en solisten.
Langenberg, 469 M., Miinster 242 M.
Dortmund, 283 M. 1.302.50 Orkestconcert
5.506.50 Volksliederen. 9.0510.20' Ame-
rikaansChe muziek. Werag-orkest 10.40—
11.40 Amerikaansche muziek. Orkest en P
Baumgartner piano. 11.4512.20 Dansmu
ziek.
Konigswusterhausen, 1250 M. en Berlijn
484 en 566 M. 12.208.05 Lezingen en les
sen. 8.50 Liederen van Max Dauthendey.
Muziek en declamatie. 9.5010.50 Vocaal
concert. P. Seebach, bas bariton. Pianobege
leiding.
Hamburg, 394.7 M. 4.35 Werken van Dau
thendey. Declamatie. 6.20 Orkestconcert. 7.20
Orkestconcert. 8.20—11.10 Mandol'inecon-
cert.
Brussel 509 M. 5.206.20 Trioconcert.
8.20 Kamermuziek (Blaasinstr. en piano)
9.2010 50 Dansmuziek
yatn
FRANS ERENS.
Heden den 23en Juli zal't zeventig jaar ge-
leden zijndat Mr. Frans Erens te Schaesberg
in Limburg werd geboren, en deze dag mag
ook in Kennemerland zeker niet ongemerkt
voorbijgaan. Want het zijm niet alleen de
Limburgers, die veel aan hem te dankeni heb-
ben en aan die dankbaarheid uiting zullen
geven: een groot aanlal Hollanders zal zich
aan bunine zijde scharen en diit artikel moge
daarvan een bewijs zijn.
Het is niet eenvoudig om de beteekenis
van het werk van Erens voor de Na^erland-
sche litteratuur te karakteriseeren en vast te
leggen. Misschien is daarvoor de fijd nog
niet gekomen, zooals het ook nog niet moge-
lij'k is ten aanizien van zijn tijdigenooten. Ik
denk nu in het bijzonder aan een van hen,
met wien hij wellicht het meeste gemeen had,
al deelden zij niet steeds elkaars meening,
aan Alphons DiepenbroCk, die in dezelfde
jaren, dat Erens zijn meest karakteristieke
proza gaf, in de schaduw van de Bossche
kathedraal zocht naar de verrukkelijke har-
monieen van zijn Mis en tegelijkertijd zich
verdiepte in de wonderlijk boeiende littera
tuur van het fin-de-siecle Frankrijk, in de fas-
cineerende lectuur van Nietzsche toen
nauwelijks bij name bekend van de nobel-
ste en verfijndste romantiek en vooral in de
o.a. door de Gourmomt en Huysmans weer
tot leven gewekte schoonste fragmenten van
middeneeuwsche Latiniteit, die tot den clas
sicus en musicus beiden spraken. Het is een
zekere geneigdheid tot veel van deze d'in-
gen, die de verwantschap van deze beide
figuren bepaalt en at speelde Amsterdam in
beid'er leven een groote ro), waarvan de
sporen in hun werk zijn terug te vinden
in Diepenbrock's Gijsbrecht, in veel van de
prozagediichten van Erens toch moet de
verklaring en oorsprong van zeer essenitieele
elementen in beider mentaliteit gezocht wor-
den elders, n.i. Zuidelijiker en Oostelijker dan
het stroomgebied van Amstel en Y, in het
gebied van Rijn en Maas, tusschen de centra
van Germaansche en Latijnsohe beschaving,
dat zoo rijk is geweest aan groote talenten
en dat o.a. in diezelfde jaren aan Frankrijk
een Barres had geschonken, dat aan Belgie
ook in die jaren componisten en Htteratoren
schonk en aan ons Erens gaf en ook, al werd
hij dan in Amsterdam geboren, wat affiniteit
betreft, door atavistische invloeden be-
heerscht, met deze streken onverbreekbaar
vast geklonken, den Meester van alle tach-
tigers en van zooveel anderen, siphons
Diepenibrock.
net is dunkt mij ondoenlijk om, over Erens
schrijvende, niet tcvens den naam Diepen
brock te noemen. Want het is mij wel eens,
en ik heb reden om aan te nemen, dat ik
hieri/n niet alleen sta, bij het lezen van
proza van Erens zoo vergaan, dat plotse-
ling muziek van Diepenbrock, de klank van
een enkel accoord, voor hem karakteristiek en
voor geen enkel and'er, mij1 te biinnen kwam
en steeds heb ik dat meenen te moeten ver-
klaren uit de hierboven genoemde verwant
schap. Er zijn sommige prozagedichtent van
Erens, waarvan ongetwijifeld een bijzonder
proza-rythme een muzikale intentie heeft,
maar ik kan hierbij aanteekenen, dat die as-
sociatie met Diepenbrock°s muziek optrad
juist bij: andere sc'hetsen, waar het dement
,,proza-kunst" geen rol speelt, althans niet
in dieto zin, dat daarbij gestreefd is naar
een bijzonderen rythhius en een bijzondere
plastiek. Ik denk o.a. aami 2 stukken „Ber(b-
ke" en „De Conferentie". Beiden zijn go-
sehreven in een uiterst eenvoudig en gewoon
proza, zondler eenige bijzondere uiterlijke
versiering, in eem kalmen bijna egalen ver-
haaltrant. Eigenlijk hebben die stukken iets
nuchters, iets gewoons. Toch houd ik dit voor
het allerbeste wat Erens heeft geprodu-
ceerd Er is in die korte schetsen geen woord
te veel en toch hoe buitemgewoon is het plas-
tisch effect, dat met zoo een gering aantai
middelen wordt 'bereikt. Ik zou mij' niet kum
nen voorstellen, dat iemand, die eenmaal „De
..Qogfe^tiejL heeft g^lezen .oojjt hot verljaal
Limburgsche pastorie en pratende en etende
pastoors in zijn gedachten bewaart. Dat is
het geheim van deze kunst, dat Erens tot
een der grooten maakt. Want dit iproza is
slechts sc'hijnbaar nuchter en gewoon en
ieder woord verbergt een wereld van ont-
roeriaig, die men raden kan maar die nim-
mer met eenig opzet wordt aangeduid of
versterkt. De ipersoonlijkheid van den schrij-
ver houd't zich op een verren achtergrond en
toch is hiji voortdurend aanwezig op iedere
bladzijde, in iederen zin, in ieder woord.
Niet alle schrijvers hebben zoo gewerkt en
het is niet het kenmerk van den stijl van de
meeste der Tach tigers.
In Frankrijk zou men Merimee kuinnen
noemen. Maar misschien volgde Erens, be-
wust of onbewust, meer nog dan zijn voor-
beeld de traditie van oud-Nederlandsche,
laat-primitieven en vroeg renaiscancistische
schilders, aan wier werk deze kunst doet
denken. Zij suggereert in ieder geval een
zellfde rust en beschouwende bezonkenheid,
door de afwezigheid van alle overdaadl, door
deze methode van schijnbaar-nuc'htere, pre-
ciese beschrijving, van wegcijfering van al
het te-persoonlijke. Deze methode is ook in
wezen Latijinsch en niet Germaansch waar-
voor ook Diepenbrock bewondering had en
haar tot de zijne maakte. Beiden hebben
haar aan de Latiniteit in den ruimsten
zin te danken en beiden konden daar
voor ontvankelijk zijn dank zij de in hen le-
vende traditie, die hen zoowel voor Ger
maansche als Romaansche invloeden open
deed zijn. Hebben zij daarom niet vooral
werkelnjk universeele Nederlanders _kunnen,
zijm op het voetspoor van 16e en 17e eeu-
wers?
Naast prozaist is Erens criticus en essay
ist. In 1883 verscheen van zijn hand een op-
stel over Baudelaire als eerste aankondi-
ging in Nederland van Les Fleurs du Mai,
en het zal dunkt mij altijd zijn niet genoeg
te prijzen verdienste blijven, dat/hiji een der
eersten was, die met kenins van zaken in
Holland spreken kon van de Fransche Litte
ratuur dier dagen, dki van zoo bijzondere be
teekenis voor de Hollandsche zou blijken te
zijm. En sedert dien volgen de opstellen el-
kaar regelmatig op tot aan den huidigen
dag, werden gebundeld en vinden lezers. Ook
in deze opstellen onderscheidt de auteur zich
van veel van zijn tijdgenooten, niet alleen
dcor een zeker aristocratisch eclectisme, dat
hem cap zich zelf reeds kenmerkt, maar voor
al door een grooten eenvoud van stijl en zeg-
gingsvorm. Er is in al deze kritieken eigen
lijk nooit iets „litterairS" naar den vorm, de
stijl is nitnmer gewild, niet gekunsteld, doch
van een groote natuurlijkheid en vloeiend-
heid. Dit moet dunkt rniji altijd weer de groo
te aantrekkelijkheid uitmaken van dit proza
voor diegeneni zijmer lezers, die al lang ge
noeg hebben van het ingewikkeld en litterair
gewichtig doen van veel van zijn tijdgemoo-
teni (en nog meer wellicht dfer jongere epigo-
nen van deze tijdgenooten), wier critiekem
trouwens gewoonliijk met meer gewichtigheidi
over heel wat minder gewichtige zakeni han-
delen. De tijd en volgemdte generaties zullen
hierover hebben te oordeelen en niet de
schrijver dezer regelen, maar het wil hem.
voorkomem, dat in komende tijden de bun-
dels van Erens een betrouwbaarder docu
ment zullen vormen voor de beoordeeling
van hedendaagsche litteratuurwaardeering
dan veel wat met minder bescheidbnheid' en
meer pathos in de laatste 50 jaar werd ver-
kondigd en op de argeloozen d'aardoor in-
druk kon) maken. In ieder geval zai zijn werk
immer blijven 'n school voor goeden smaak,
waaraan in dit land voorloopig nog wel
eenige behoefte zal blijven bestaan.
Hiermee moge kortelings in het bestek
van een dagbladartikel zijn gezegd, wat
wij meenden, dat ter gelegenheid van dezen
zeventigstem verjaardag, nog eens gezegd
mcest worden, uit dankbaarheid en eerbied.
Anderen zullen het elders en beter dor-n, voi
led iger zeker, maar steeds zal toch blijken,
dat zij allien in het werk van Erens iets ge-
vonden hebben, dat in deze landen steeds
zeldzamer wordt, terwijl de behoefte er aan
met den dag groeit Ik heb dat hierboven ge
noemd „goede smaak" en ben mij bewust
daarmee slechts iets voor imgewijden te heb
ben gezegd, wat zij reeds lang wisten en
voor ieder ander mij tot een vaagheid te heb
ben bepaald. Maar het is beter zoo, omdat
het geen zin zoude hebben hier dieper op in te
gaan. Alleen het werk van Erens zelf kan
het ant woord geven, niet geschrijf en gerede-
neer daarover, dat „letterkundig" en daarom
altijd min of meer onleesbaar zoude zijn.
DE STRIJD OP DE MARGARINE-
MARKT.
Van bevoegde zijde mcldt men aan het
Hbld.:
De van verschillende zijden over den mar-
garinestrijd gedane mededeelingen zijn naar
enze meening niet volledig. Reeds einde 1926
is er tusschen de concerns Jurgens en Van
den Bergh verschil van meening ontstaan
over de margarine-omzetten in Nederland
Jurgens voerde daarbij een reclamecampagne
op groote schaal en ging er toe over om het
product tegen belangrijk lagere prijzen aan te
bieden, waardoor de concurrentie zich ge
ducbt deed gevoelen.
Dit laatste dateert reed's van het begin van
dit jaar en de strijd is daarna in hevigheid
toegenomen, dat nu reeds eenigen tijd marga
rine tegen 18 cent per Kg. verkocht wordt
Zelfs worden er bovendien nog groote bedra
gen in contanten ten geschenke aangeboden
daar, waar zij trachten afnemers van elkan
dfer te kunnen bemachtigen.
Dat deze handelwijze enorme bedragen
verslindt, is teb egrijpen, wanneer men weet.
d'at in Nederland 1000 a 1100 ton morgarine
per week geconsumeerd wordt, waarvan zeer
zeker het overgroote percentage tot de goed
koope kwaliteiten behoort.
E)e winst op de z.g. standaard-merken
speelt hierbij geen groote rol, omdat de ver-
koop hiervan slechts enkele procenten van de
totale consumptie bedragt, zoodat een verliesr
cijfer van 250.000 per week alleen voor
Holland geenszins overdreven is.
Uit bovenstaande uiteenzetting blijlkt, dat
de toestand'en in de margarine-indtistrie in
Holland aan het onmogelijike grenzen en he:
is te wenschen rn het belang der betrokken
maatschappijen, voor de geheele industrie en
voor den handel, dat hier in ten spoedig&te
De toestaden der margarfne'-rndustne in
Engeland, Frankrijk en Belgie zijn ook zeer
ongunstig. De mogelijkheid is niet uitgeslo-
ten, dat indien de strijd in ons land niet zeer
spoedig een einde neemt, deze eveneens in bo-
vengenoemde landen in dezelfde mate zal ver-
scherpen.
DE COMMUNISTISCHE BEWEGING
IN NED. INDIe.
Wat een Fransch blad zegl.
De Parijsche correspondent van het Hbl.
seint d.d. gister:
Pertinax, in „L'Echo de Paris" de com-
munistische relletjes in Ned.-Indie bespre-
kend, schrijft dat juist het groote succes der
Nederlandsche kolonisatie voor het bolsje-
wisme het bedje gespreid heeft. De economi-
sche ontwikkeling heeft een ware vernieu-
wing meegebracht op administratis en poli-
tiek terrein, door het onderwijs, door de uit-
breiding der bureaux, waarin vele inlanders
zijn opgenomen. Door de instelling van den
Volksraad is het gezag der vroegere oude
kolonisten-families verminderd en de kran-
ten doen de rest.
Pertinax bespreekt dan het verloop van de
oeweging aan de hand van he trapport aan
den Volksraad en besluit dat het noodige is
gedaan. De G. G. en zijn ambtenaren onder-
drukken methodisch den opstand, zoodra de
ze het hoofd oprichtzij hebben politie en
leger versterat, die gevaarlijk verzwakt wa-
ren na de economische crisis van 1920, toen
een drastische bezuiniging moest worden in-
gevoerd.
De Engelschen in Singapore vernietigen
in overleg met het gezag in Ned.-Indie het
communistische broeinest, dat zich op hun
grondgebied heeft gevormd.
Deze geschiedenis mag Franschen niet on-
verschillig laten, concludeert Pertinax,
want als we niet oppassen, speelt ze zich op
een of anderen dag ook in Indo-China af.
EEN LIJK NA VIJF MAANDEN
OPGEHAALD.
Vijf maanden geleden werd', zooals men
weet, de ongeveer 70-jarige nachtwaker van
de Nederlandsche Scheepsbouw Maatschap-
pij aan de Conradstraat te Amsterdam des
morgens verm'ist. Men vreesde, dat hem een
ongeluk was overkomen, daar men hem des
nachts tegen halftwee nog had gezien.
Dagen achtereen werd gedreigd1 en zelfs
na maanden werd af en toe nog met de dreg
een onderzoek ingesteld. Men had hoop, dat
als de „Van Noort", het groote stoomschip,
zou zijn weggesleept het lijk zou boven ko-
men. Ook dit was niet het geval. Woensdag-
midag echter, bij het verhalen van kranen,
kwam het lijk plotseling boven. Het verkeerde,
zooals begrijpelijk is, in verschrikkelijken toe
stand. Het werd per ambulanceboot naar he*
Binnen-Gasthuis gebracht. Hier herkende de
familie het aan de schoenen, het horloge en
de sleutels. Het uurwerk wees halftwee; het
ongeluk is dus gebeurd, even nadat men hem
gezien had.
Zeifmocrd of misdrijf wordt uitgesloten
geacht.
HET PEIL DER STUDENTEN.
Wie wel eens met studenten in aanraking
komt, kan zich soms verbazen over gebrek
aan algemeene ontwikkeling en inderdaad
blijkt het peil van velen beneden redelijke ver-
waehtingen te blijven.
De heer Johan Hepp, redacteur van „Ut
Cogncscant te", orgaan van den Bond van
oud-ieerlingen van het gereformeerd gymna
sium te Amsterdam, heeft de aardige gedach
te gehad van de 60 studenten, die in October
1926 akn de Vrije Universiteit te Amsterdam
aankwamen, er willekeurig 30 uit te kiezen en
die te onderwerpen aan een enquete naar hun
intellectueel peil en naar hun levenshouding.
Hij publiceert het resultaat in het Mei- en
Juni-numimer. Onder die 30 waren er 18 voor
theolcgie, 3 voor rechten en 9 voor letteren
Onder deze 30 waren slechts, zegt de heer
Hepp, 2 niet-rookers en 3 geheelonthouders
12 deden in het geheel niet aan sport, S
slechts zeer matig, terwijl er maar 8 echte
sportmen bij waren. Een derde gedeelte had
nog nooit .,ge-Lord-Listerd", terwijl 20 Lord
Lister, Buffalo Bill enz. hadden verslonden;
17 van hun verzekerden, thans die lectuur te
hebben afgezworen.
Studenten en bobbed-haar.
Op de vaag: Zou je een vrouw willen trou-
wen met bobbed- of shingled-haar, antwoord-
den 13 ontkennend, 15 zeiden „natuurlijk
wel".
Xoorkeur voor een dagblad.
Van deze, uit zuiver rechtsche kringen
voortkomende studenten hadden 3 geen voor-
keur voor een bepaald dagblad, 16 gaven de
voorkeur aan een linksch. Slechits 11 perfe-
reerden een rechts blad.
Het aantal bioscoopbezoekers is groot. De
officieele banvloek over de cinema uitgespro-
ken heeft niets gebaat. Ze doen het toch
Slechts 5 hadden nog nooit een bioscoop be-
zocht. Van de anderen (w.o. slechts 6 alleen
wetenschappelijike of historische films gingen
zitn) hadden niet minder dan 20 van hun ge-
reformeerde ouders toestemming tot bios-
bezoek gekregen.
Altedaagsche kennis.
Verschillende studenten kenden afkortingen
niet b.v. v. G. L. (3 niet), V. B. (7 niet),
Schupo (25 niet), 22 wisten niet wie Henri
Bergson was. 8 niet wie Annie Besant is, 6
niet: dr. A. H. de Hartog, Herriot, Krishna-
murti.
Van Piet Mondriaan werd gezegd een
groot biljarter, van Van Doesburg, een groot
wielrijder, van Ghandhi: propagandist voor
't communisme. Kees Boeke werd door twee
verward met Hein Boeken, 8 kenden den va-
der der relativiteitstheorie niet, slechts 4 wis
ten dat Henri Dunant de stichter van het
Roode Kruis was; en' 18 was den naam
Yogha en Kabbalah volkomen onbekend, 14
wisten het woord) coeducatie niet te verkla-
ren.
Kunst en letteren.
Dm schilder van de ,,Mona Lisa" kenden
er 3, van de muurschildenngen in de Sixtijn-
sche Kapel 19, ,,'t Angelus" kende niet een.
„Het straatjer" 19. Den schrijver van „Droom
koninkie" konden 9 niet noemen, die van „Ar-
moede kenden 8, van de „Cavaleria Rustica-
na" 1, van „Eine kleine Nachtrausik" 8.
De enqueteur mertk op, dat de romankunst,
wat bekendhe'id betreft, de gunstelinge is, „al
moet men niet denken, dat meer dan 10 .pet
;.de genoemde boeken gelezen heefV"?."
Alle 3b zijiT lfd'eener geref. kerk, 20 als
dooplid, 10 als belijdend lid. 17 berichtten;
dat ze anti-revolutionnair zijn, 3 conservatief,-
1 democratised, terwijl 9 nog geen.keuze heb
ben gedaan.
Op de vraag, of ze antithetisch stonden te-*"
genover het socialisme, antwoordden 12 be-'
vestigend, 15 (dat is 50 pet.) ontkennend,
waren onzeker.
De evolutie-theorie wordt door slechts 6.
van de hand gewezen, door 17 niet. 7 zijn nog
onzeker. Naar aanleiding hiervan zegt de
schr.: i j
„Wie de teekenen der tijden verstaat, her-
kent ook hier symptomen van in stilte begon-
nen veranderingen, een los raken van wat
voor bazalt gehouden werd". 1
Is het wel zoo erg als het schijnt? vraagt
het Hbl. i!
Men vergete niet, dat het tenslotte nog jon-'
gens zijn, menschen in wording nog van 19,
a 20 jaar, in wier geestelijk leven nog zooveel
veranderen kan en moet.
Overigens zou een soortgelijke enquete bij
aankomende studenten van openbare univer-
siteiten vermoedelijk een weinig ander beeld
geven dan die van den heer Hepp.
En in zooverre heeft zijn onderzoek niet iets,
dat speciaal leerrijk is voor de kennis der re-
sultaten van het onderwijs op het gerefor
meerd gymnasium. Maar toch leert het on
derzoek, naar het schijnt, wel iets en dit is:
het doet er niet toe, of men op een gerefor
meerd of op een neutraal of zelfs op een „mo-
nistisch" als dat bestond gymnasium
gaai, de persoonlijkheid, van de leer onafhan-
kelijk, komt er loch vroeg of laat uit.
Of men iu een gereformeerd milieu wordt
grootgebracht of b.v. in een socialistisch, be
paalt het resultaat maar voor een deel, en
een klein deel misschien.
DE KRUIDHOF TE ARNHEM.
Minister Kan begaf zich gister naar Arn-
hem ten einde aldaar den Kruidhof van ge-
neeskrachtige gewassen te openen.
In de openingsrede deed de minister uitko-
men, dat de cultuur van geneeskundige krul-
den te eerbiedigen is als een groot belang.
Spr. schetste de beteekenis der vereeniging,
die beoogt langs systematischen weg tot bet
teelen van de beste kruiden te geraken en ken
nis aangaande het te kweeken materiaal te
verspreiden.
EISCHEN VAN VOO'RGEOEFENDHEID. 1
Bij Kon. Besluit van 30 Juni 1927, opgeno-
men in „Staatsblad" No. 230, zijn vastgesteld
de eischen van voorgeoefendheid: a. van al-
gemeente lichamelijke vaardigheid; b. van
militaire bekwaamheid.
DE KERKELIJKE HOOFDELIJKE
OMSLAG TE AMSTERDAM. A
Het door de nheer G. A. de Ridder bij het
classicale bestuur van Amsterdam ingedien-
de protest tegen het onlangs gehouden refe
rendum omtrent den verplichten hoofdelijken
omslag, is, naar wij vernemen, door genoemd
bestuur in zijn buitengewone vergadering
van 13 Juli afgewezen. De heer de Ridder zal
nu bij het Provinciaal Kerkbestuur zijn be-
zwaren indienen.
HET IS OOK NOOIT GOED.
Dat niet alleen de taal, maar ook de toe-
standen in Nederland groote moeilijkheden
kunnen opleverken voor een vreemdeling, be-
wijst he volgende verhaal, dat „waar ge
beurd" is, aldus het Hbld.:
Een Engelsch toerist stapit met vrouw en
kind op het voorbalcon van een Amsterdam-
sche tram en morrelt aan de gesloten tus-
schendeur om naar binnen te komen, waar
hij blijkbaar in elk geval wenscht te zijn. De
conducteur, de situatie begrijpend, maakt na
eenige aarzeling een uitzondering en ontsluit
de deur. Desalnietteman komt de vreemdeling
met de zijnen eenigszins verstoord binnen, en'
zegt tot zijn buurman op de bank ogeveer:
't Is hier een mooie boel. Gisteren wou ik in
een bam van achteren opstappen en moest ik
met alle geweld van voren er in; nu stap ik
van voren op en is hetweer niet goed.
De Amsterdamsche eenmanswagen kent
men in Engeland niet
DE INBRAAK TE BUDEL.
De gemeentepolitie te Someren hield aldaat
een persoon aan, die nog iets met de justitie.,
te vereffenen had. De burgemeester onder-]
wierp hem aan een verhoor, waarna de aan-,
gehoudene bekende ook debet te zijn aan de
inbraak bij den stationschef te Budel. 1
De man zeide niets te hebben kunnen vin
den en was blij toen hij bij de worstehng on-,
der de handen van den stationschef uit was.
Vervolgens ging hij naar de keet, staande
even over de spoorlijn langs het spoorlijntje
dat naar Dorplein leidt en legde zich daar tot
tegen den morgen ter ruste. Daarna stapte
hij op naar de richting Weert. Dat hij den
stationschef met een mes had verwond, kon
hij zich niet herinneren; hij zeide nooii
iemand kwaad te hebben gedaan.
Zwaar geboeid werd hij door de polit:e
naar de marechausseekazerne gebiachi en
opgesloten.
DE NEDERLANDSCHE M1JN-
INDUSTRIE. HX
Het ee:ste half jaar 1927 is voor de Ne
derlandsche mijnindustrie niet ongunstig
geweest. Alhoewel de financieele resultaten
niet bekend zijn, de productiecijfers getuigen
van een streven om het rendement zoo hoog.
mogelijk op te voeren. i
In de afgeloopen maand Juni werden
rond 753.586 tonnen steenkool inclusief ko-.'
lenslik voor het verbruik beschikbaar ge-'
steld. Er is dus, in vergelijking met de1
maand Mei, een verhooging der productie'
waar te nemen van 18093 ton. Toch is deze
productie-vermeerdering, vergeleken bij het
productieverschil van dezelfde maanden van
net vorig jaar dat toen rond 63841' ton:
bedroeg niet groot en zelfs aanzielijk min-i
der. Hieruit blijkt, dat de herleving in de'
steenkool industrie omstreeks de maand Juni
van het vorige jaar begon en geleidelijk is
toegenomen, zoodat, abnormale omstandig-
heden buiten beschouwing gelaten, een der-
gelijk productieverschil tusschen twee opeenl
volgende maanden wel niet meer zal voor«
komen. -,J
De totale productie der eerste zes maan
den bedroeg rond 4.483.529 ton, hetgeen
365.691 ton meer is dan gedurende dezelfde
Eeriode van het vorig jaar. Het aantal at;'
eiders in dienst van de Nederlandsche mif]
nen stijgt gestadig. Op 1 Juli waren op de
gezamenlijke mijnen werkzaam 33425 arbei-
.der§, een toen.ajgpe.dus van 1131,arbei^^rs gf;
Dijik. 6.15—S.—
IJ X. X. X.
Bioscoop.
