Alkmaarsche Gaurant
MARTIN'S VERJONGINGSKUUR.
vssnrnmmm
FEIJILLETON.
Henderd negen en ftffltigsto Jaargang.
Maandas 15 Augustus.
Radio-hoekje
Dinsdag 16 Augustus.
Hilversum, 1060 M. 12.— Politiebcrichten.
j2 302.Lunchmuziek door het trio D.
Groeneveld, viool. A. van Leeuwen, cello. P.
Tochemse, piano. 6.-8.— Concert door het
A N. R- O.-orkest. Populair programma.
Het brandweermannenkoor „Oefening na
Arbeid", Dir. Jacob Hamel. 7.8.Opera-
programma. Hr. Koning, bariton. 7.45 Poli
tieberichten. 10.30 Persberichten.
810—10.30 R. K. Avond. De heer en
Mevr. Carl Fischer en Constance Lacueille
tenor en sopraan. Felice Togni,viool. Evert
Haak, piano. Spreker: P. vanRiel, voorzitter
van de Kath. Kunstkring „Oisterwijk Om-
hoog", te Oisterwijk. Duitsche Volksliederen-
duetten, tenor en sopraan. la. De unten im
Tale. b. Schwesterlein. c. Die Sonne scheint
icht, raehr, Brahms. 2. Rede va P. van Riel:
De geschiedenis der openlucht, spelen in
Noord-Brabant. 3. Ciaconna, Vitali, viool
4a. Ach, wie ist's moglich. b. Am Brunnen
vor dem Tore. c. Die Auserwahlte, Bruno
SeidlerWinkler, Tenor en sopraan. 5. Drie
kleine Klavierstukjes. Evert Haak, piano. 6a.
Du, du, liegst mir im Herze. b. In einem
Kuhlen Grunde. c. Ein Schafermadchen wei-
dete, Bruno Seidler-Winkler, tenor en so
praan. 7. Romanze in F. Beethoven, viool. 8a.
Zwei Konigskinder. b. Sandmachen, Wilhelm
Berger, -tenor en sopraan. 9. Romance op. 5,
Tschaikowsky, piano. 10a. Der Tausch, E.
G Elsaesser, b. Liebesweh, Gertenbergs. c.
Das bittersiisse Lied, Gertenbergs, tenor en
sopraan.
Daventry, 1600 At. 12.202.20 H. Sen-
side Quintet en solisten, sopraan, gesyncop.
liedjes, Schotsche komiek. 3.20 Daventry-
Jrwartet en solisten, contra alt, tenor. 4.20
Orkestconcert. 5.20 Lezing: In the Canadian
Rockies. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Dansmu
ziek. 6.50 Tijds. weerbericht en nieuws. 7.05
Dansmuziek. 7.20 Lezing: Sociafl life in Tur
key to-day. 7.35 De sonates van Beethoven
7 50 Variete. 8.20 Een Promenadeconcert.
Werken van Mozart. Sir H. J. Wood en zijn
symphonie-orkest. A. Moxon,sopraan. H.
Nash, tenor. E. Steele, viool. A. Brain, hoorn.
IjO.Weerbericht en nieuws. 10.15 Prome
nadeconcert (vervolg). 10.50 Nieuwberichten.
10 55 Lezing: Persian Poetry. 11.2012.20
Dansmuziek.
Parijs „Radio-Paris", 1750 At. 1.30—2.50
Orkestconcert. 5.50—6.50 Aria's en duetten
voor sopraan en tenor. 9.05 Vroolijke avond.
M Kehrig-Kcrn, deciamatie. Leden van het
Stedeljjk orkest. 11.15—12.20 "Dansmuziek.
Langenberg, 469 At., Dortmund, 283 At.
en Munster, 242 At. 1.30—2.50 Concert. A.
Frankel, sopraan. 4.505.20 Concert. So
praan metpianobegel. 5.506.50 Orkestcon
cert. 8.50—10.40 Symphonieconcert. Werag-
orkest en Ch. Crull, sopraan.
Konigswusterhausen, 1250 At. en Berlijn,
484 en 566 At. 12.20—8.05 Lezingen en les
sen. 8.50 „Mutter Erde". Concert. Dr. Kass-
ner, inleiding. Orkest. K Ebert, deciamatie
G. Bronsgeest, bariton. Pianobegel.
Hamburg, 395 At. 4.35 Werken van Meck-
lenburgsche dichters. 8.20 De groote humo-
risten uit de 19e en 2Gste eeuw. Hans Lang-
meack, F. Hauser, Hans Balzer, Heinrich
Stopfel, Sigmund Haag. Daarna tot 11.10
Dansmuziek.
Brussel, 509 At. 5.20—6.20 Dansmuziek.
8.20 Concert in de Antwerpsche dierentuin.
In de pauze voorlezing. 10.20 Sluiten.
ter van Reenen, tevens secretaris.
Medegedeeld werd:
a. dat de woning, welke doof K. Kooij uit
nood was verhuurd, thans weer ontruimd is;
b. dat bij den gemeente-ontvanger in kas
was en moest zijn 395.47i/£;
c. circulaire van den Minister van Onder-
wijs enz., dat door Oterleek te veel is genotea
f 404.93;
d. idem inzake de krotopruiming.
De voorzitter meende, dat men daar
niet veel aan heeft, omreden de gemeente geen
woningen heeft.
D heer W i 11 e v e e n informeerde of deze
culaire slaat op gcmeentewoningen of op
woningen in de gemeente.
Na voorlezing bleek, dat bedoeld zijn wo
ningen in de gemeente, welke voor onbewoon-
baarverklaring in aanmerking komen en door
de eigenaars niet meer opgebouwd kunnen
worden. Als voorschot wordt door het- rijk
hoogstens 300 verstrekt, indien de gemeente
eenzelfde bedrag beschikbaar stelt, tegen een
rente van 4.75 pet, De woningen zullen niet
betrokken mogen worden door gezinnen,
welke een gelijkwaardig pand bewonen.
De heer D e k k e r meende, dat men het
gevoegelijk aan kant kan leggen.
De heer Witteveen was het daarmee
niet eens. Momenteel is hier geen enkel con
creet geval, maar wanneer we het aan
kant leggen en er komt een aanvrage, dan is
de betrokkene daarvan de dupe met verwij-
zing naar het genomen raadsbesluitjuister
achtte spr. het, indien deze circulaire werd
aangehouden.
De voorzitter wilde afwachten en ci-
teerde een artikcUje uit de „Gemeentestem".
De heer W i 11 e v c e n noemde enkele voor-
beelden uit do gemeente en meende, dat de
aangewezen weg is: beginnen met onbewoon-
baarverklaring, om zoodoende tot betere wo-
ningtoestanden te komen.
De voorzitter Zijn de heeren het ei
mee eens om er af te stappen?
De heer W i 11 e v e enAbsoluut niet,
mijnheer de voorzitter. Deze gelegenheid om
eenige verbetering te krijgen in de woning-
toestanden dienen we aan te grijpen.
De heer de Boer vond het afkeuren van
woningen een paardemiddel.
De heer D e k k e r achtte het hog al be-
zwaarlijk met het oog op rente en aflossing.
Men zou het wel kunnen aanhouden. Het
mocht nog eens noodig blijken en dan was
spr. het eens met den heer Witteveen.
De heer B o n t e s was nog in gedachten
en had het idee, dat dit schrijvcn een beetjc
zwak staat.
De heer d e B o e r achtte het een bezwaar,
dat de eigenaar over eenig kapitaal beschik
ken njoet.
De heer Witteveen meende, dat men
voot ongeveer 2300 een arbeiderswoning
kan bouwen, doch gaf bij voorbaat toe geen
deskundige te zijn. Wanneer rijk en gemeente
ieder 300 verstrekken, dan zal op het pand
f 1700 hypothcek geplaatst moeten worden.
Spr. achtte het risico voor de gemeente uitge
voor de ge
heel wat ge-
ProvEsidaal nieuws
UIT OTERLEEK.
Men schrijft ons:
Het bestuur der gymnastiekvereeniging
„Turalust" alhier heeft het voornemen om
ter gelegenheid van de kermis weer als voor-
gaande jaren op Dinsdag een openlucht-
nitvoerimg te doen houden en daaraan vet
bonden volksspelen op het terreio van den
beer Boeder, die dit teliken jare voor dit do-ei
afetaat. De heer G. de Rie uit Alkmaar heeft
ie leiding, als directeur der vereeniging
Dit jaar mogen alleen daines en heeren,
die den leeftijd van 14 jaren bereikt hebben
en trader. Turners en turnsters zijn van d eel-
name hitgesloten. Het is te hopen, dat Turn-
lust in zooverre succes zal hebben, dat vele
Oterleeker burgers en burgeressen zich zul
len opgeven om tegen elkaar te kampen om
de vele mooie prijzen, door Turnllust be
schikbaar gesteld. Vermoedelijk zal er dit
jaar niet op tijd geloopen worden. Als 't
weder medewerkt, zal ook dit volksfeest
een mooien kermismiddag geven.
Vrijdag 12 Augustus, des voormiddags 10
uur, vergaderde de Raad dezer gemeente.
Door Rafael Sabatini.
Uit het Engelsch door C. M. G. d. W.
5)
„Kapitein" zei hij en hij keek bijzonder
ernstig, „ik heb redenen te gelooven dat niet
al'les gaat zooals het behoort in het heuvel-
land van het district Monteiimar."
,,Is er oproer, mijniheer?" vroeg de kapi-
tein verschrikt.
„Zeker ben ik er niet van, maar het kan
wezen" antwoordde de Senechal geheimzin-
org. „Ge zult morgen ochtend volledige beve-
len onitvangen. Maak u intusschen gereed om
morgen naar Monteiimar te vertrekken met
ten paar hwonderd man".
»Een paar honderd man, mijnheer!" riep
Aubran uit. „Maar dan blijven er geen
manschappen in Grenoble achter."
»Wat d'oet er dat toe? Wij hebben ze hier
zeer waarschijnlijk niet noodig. Geef van
avond bevel dat ziji zich gereed maken, zoo-
^t zij morgen ochtend bijt,ds klaar zijn. Als
ge zoo goed \yilt zijn om morgen vroeg bij
te komen, dan zal ik u mijn bevelen
geven."
Zeer benieuwd wat dat alles beduidde ver-
sfoten. In dit verband is de kans voor de ge
meente om een strop te krijgen
ringer, dan b.v. bij de Landarbeiderswet,
waar de gemeente voor alles borg is. En wan
neer hier op deze wijze tien woningen tot
stand mochten komen en een ervan zou een
strop opleveren, dan zou spr. dat niet erg
vinden, omdat er dan nog altijd 9 overschie-
ten, die aan een woning geholpen waren.
Werd besloten tot aanhouding.
Ingekomen stukken:
a. een verzoek tot aansluiting bij de
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemid
deling. Uit dit adres bleek, dat in Oterleek
13 Jeden zijn in vasten dienst, wat volgens
de rijksregeling de gemeente 2 lA cent per lid
en per week kost.
De voorzitter: B. en y/. komen in
deze met geen voorstel; omdat we niet weten
hoe we zitten met de losse arbeiders. Deze
zullen niet willen aansluiten.
De heer S p a a n zou als eisch willen stel-
len dat 50 pet. van de losse arbeiders zich
aansluit.
De heer Witteveen zou het voorstel in
beginsel willen aanvaarden.
De heer d e Boer zou er aan toe willen
voegen, dat de gemeente bereid is tot aan
sluiting, indien ook de losse arbediers zich
organiseeren. Ter aanmoediging zou dan aan
de georganiseerden de voorkeur gegeven moe
ten worden.
Werd zonder hoofdelijke stemming aange-
nomen.
b. verzoek om tcekenning eener subsidie
aan het R. K. Lyceum te Alkmaar groot 150
per jaar per leerling.
De voorzitter stelde namens B. en W.
voor de gevraagde subsidie te verleenen.
De heer Witteveen wenschte niet mee
te werken aan het sektarisme van de R. K.
Het verbaasde spr. ten zeerste, dat een libe-
raal college van B. en W., volgelingen van de
groote Thorbecke, daar wel aan meedoen.
Inzake de stichting van het Ceneraal Neu-
traal Ziekenhuis hebben de katholieken
steeds beweerd, dat indien de linkschen een
eigen ziekenhuis wenschten, dat ze dan ook
trok kapitein d'Aubran om zich van zijn op-
dracht te kwijten en mijnheer de Senechal
ging beneden soupeeren, zeer voldaan over
zijn slimheid om het garnizoen uit Grenoble
weg te zendfcn, Het' was een slimme manier
waardoor hij zich redde uit den moeilijken
toestand waarin zijn gehechtheid aan de be-
langen van de douairiere van Condillac hem
anders waarschijnlijk zou brengen.
Maar toen die volgenden morgen aanbrak
was hij minder ingenomen met het plan,
voorail omdat hij niet in staat was geweest
een reden te bedenken waarom de te nemen
maatregelen noodzakelijk waren en d'Aubran
was ongelukkig een intelligent man.
Hij kon zeer nieuwsgierig wezen, hetgeen
zeer begrijpelijk, maar tevens lastig zou zijn.
Een aanvoerder van een troep soldaten heeft
het redht ten minste iets te weten van de on-
dereneming waarmee bij belast wordt. Ep
dien morge n besperde Tressan daarenboven
dat de nacht zijn ijver merkwaardig bekoeld
had.
Hij verkeerde in het eenste stadium van
spijit over zijn overhaaste belofte.
Toen kapitein d'Aubran werd aangekon-
digd, liet hij hem vragen over een uur terug
te willen komen, Zijn eerst gevoel van spijt
was reeds overgegaan in bitter berouw over
zijn belofte. Hij zat aan zijn schrijftafel vol
papieren met het hoofd in de handen, een ver-
warring van gedachten^ waanzinnige pogin-
zeide spr. thans wederkeerig: indien de ka
tholieken een Lyceum wenschen, goed, dat is
hun recht, maar zorg dan zelf ook voor de
moppen.
De heer de Koning wilde alleen maar
zeggen, dat hij met het voorstel van B. en W.
accoord ging. De katholieken willen hun kin-
deren evengoed laten leeren en dan is het
eerlijk, dat ze ook vergoeding krijgen.
De heer D e k k e r wilde wel verklaren,
dat hij er persoonlijk voor gestemd heeft uit
billijkheidsoogpunt. Onze gemeentelijke ver-
ordening zegt, dat alle voorkomende kosten
van Hooger Onderwijs voor rekening der ge
meente zijn. Daaronder zijn alle scholen be-
grepen.
De heer Witteveen Het neutraal on
derwijs wordt langzaam doodgedrukt.
De heer D e k k e r Onze verordening is
destijds met algemeene stemmen aangeno-
men. We dachten toen ook niet dat het zoo-
veel zou bedragen.
De heer S p a a n was ook vierkant tegen
afscheiding. De heer Dekker is daarin volko-
men juist. We zitteg hier voor de gemeen-
schap.
De heer Witteveen beschouwde de
zaak vanuit principieel oogpunt. Moeten wij
de katholieken toestaan, wat ze ons nooit
zcud:n gunnen? In dit verband deed spr.
een aanhaling uit de rede van Dr. H. Moller
uit Tilburg/te Alkmaar gehouden.
Commentaar op dit schandalige ,,modde-
ren" kan naar spr.'s oordeel gevoegelijk ach-
terwege blijven, doch mijnheer Dekker, u als
man van eer, die in dit opzicht ondervinding
hebt kunnen opdoen met uw kinderen, vraag
ik, of u dit ooit hebt kunnen bemerken. Er
zijn nog verschillende menschen (ook katho
lieken) bekend, die H. B. S. enz. hebben be-
zocht en zeer hooggstaande menschen ge-
worden zijn.
De heer Dekker We zijn het er wel
over eens, maar de billijkheid vordert, dat
we betalen.
De voorzitter betreurde persoonlijk
de afscheding, doch achtte het niet meer dan
billijk, dat we ook voor de katholieken beta
len.
De heer Witteveen meende, dat het bil-
lijkheidsgevoel hier misplaatst is.
De heer B o n t es was voorstander van
cpenbaar onderwijs en zal dan ook tegen
stemmen. Spr. wilde niet verder gaan dan de
wet verplichtend stelt.
De heer Witteveen zou voor stemmen,
indien hij door tegen te stemmen de katholie
ken den pas afsneed om Hooger Onderwijs te
volgen, doch de katholieken zijn volkomen vrij
om gebruik te maken van H. B. S. enz. even
goed als een atheist, jocd of christen. Dat de
dag daar niet begonnen wordt met het aan
roepen van God, juichde spr. juist toe, dat
behoort z. i. binnenskamers of in de kerk te
gebeuren.
Het voorstel van B. en W., om de ge
vraagde subside te verleenen, werd ten slotte
met 5 tegen 2 stemmen aangenomet), die van
de heeren Bontes en Witteveen.
UIT URSEM.
Naar wij vernemen is de heer H. Lange-
dijk, tijdelijk onderwijzer en waarnemend
hoofd der school alhier, thans benoemd tot
onderwijzer aan de R. K. Jongensschool te
Spierdijk.
De heer H. Langedijk heeft zich in dien
korten tijd dat hij waarnemend hoofd der
school is geweest, doen kennen als een uitst
kend onderwijzer en groot kindervriend.
Donderdagmorgen circa half acht ver-
trokken alle kinderen van de R. K. school van
den H. Bavo, vergezeld van het mannelijk
personeel, benevens de commissieleden van
de vereeniging, per motorboot en aanhang
boot naar Alkmaar. Vele ingezetenen waren
bij de school en langs den weg om de kinde
ren uitgeleide te doen en onder het zingen
van verschillende schoolliederen werd de
tocht naar Alkmaar ondernomen. Direct were
naar de tram gewandeld en circa 11 uur
was de geheele stoet in Bergen-Binnen. Toen
daar door de jeugd flink geravot was, trok
men de duinen in, waar de heele school ge-
kiekt werd. Op dien zandberg hebben de kin
deren genoten, evenals later aan het strand
want later trok men met z'n alien weer pe
tram naar Bergen aan Zee. Men kon de kin
deren eigenlijk moeilijk mede naar huis krij
gen, want het was maar steeds: „Meeste
laat ons nog w?.t blijven".
UIT HEERHUGOWAARD.
Aan den dienstplichtig? S. de Beurs, uit
deze gemeente, is voorgced vrijstelling van
den dienstplicht verleend.
opend. Als een machtig symbool van gene-
genheid verheft het zich boven de dichte den-
nebosschen en heidevelden. 't Beheerscht den
omtrek, zooals eens Troelstra zijn partij be-
heerschte en leidde.
Bij de feestklanken, die over en door de za-
len ruischten, was't wel 'n teleurstelling, dat
Troelstra, de man, wien men deze hulde
DiitnenSanciS
H'ET TROELSTRA-OORD.
Tuschen Apeldocrn en Loenen, op een
schilderachtige plek, waar dennegeur de luch't
verzad'igt, is Zaterdagmiddag op treffende
wijze tot uiting gebracht de danfebaarheid,
welke de moderne arbeiders-beweging koestert
jegens haar grooten strijder en pionier, mr.
P. J. Troelstra.
Te zijner eer is daar opgericht het Troei-
bereid had, zelf niet aanweZig kon zijn. Een
ernstige ziekte heeft den voorvechter der
so cia a 1 -democra tische arbei dersbewegi n g
machteloos naar lichaam, maar niet naar deh
geest, die nog zoo hdder is, dat hij alle ge
beurtenissen met groote aandacht volgt.
Hiervan gewaagden naar de Telg. meldi
de vfle sprekers. die bij de overdracht van het
oord het woo-rd voerden. Veel, heel veel is er
gesproken, en uit alle redevoeringen sprak
een diep medeleven met den man, die zijn
heele leven in dienst van het proletariaat
heeft gesteld.
Het is moeilijk alle namen te'noemen van
hen, die op dezen dag niet achtter wilden blij
ven om hun dank jegens Troelstra te urten.
Wij zagen daar de heeren F. M. Wibaut,
Henri Polak, Van Staal, Brauiigam, Schaper,
Jan van Zutphen. K. ter Laan, en voorts be-
stuursleden van bij het N. V. V. aangesloten
vereenigingen.
Om twee nam de overdrachtsplechtigheid
een aanvang. Toen het gezelschap zich in de
groote, smaakvolle benedenzaal van het
Troelstra-Oord had verzameld, nam de voor
zitter van het N. V. V., de heer R. Stenhuis,
het woord. i
Van zijn plaats bracht hij mr. Troelstra
een groet, waarbij hij tevens den wensch -uit-
sorak, dat de zieke spoedig zou mogen her-
stellen.
Dankbaar was de heer Stenhuis alien, die
aan de stichting van het gebouw hadden me-
degewerkt. Wij, als moderne vakbeweging,
zeide hij. hadden behoefte den grijzen poli-
tieken leider een huldeblijk aan te bieden en
wij meenden zulks niet beter te kunnen doen
dan door dit monument. In de sociaal-demo-
cratische arbeidersbeweging toch was mr.
Troelstra immer de figuur, om wien alles
draaide. Was er aanvankelijk een klove tus-
schen de partij en de vakbeweging, in 1922
kwam op gelukkige wijze samenwerking tot
stand, een gebeurtenis, waarvan de heer
Stenhuis met blijdehap en voldoening ge-
waagde.
Mr. Troelstra zoo viervolgde de spre
ker die tot het laatste moment voor de
emaneipatie der arbeidersklasse heeft gestre-
den, is het na moeitevollen arbeid gelukt, het
proletariaat uit zijn vertwijfeling te redden
en het te ontrukken aan de gedachtensfeer
van een machteloos anarchisme. Van hem kan
gezegd worden, aldus de heer Stenhuis, dat
hij onder alle omstand'igheden de gewijzigde
economische en poldtieke verhoudingen heeft
begrepen
In dit verband herinnerde de heer Stenhuis
aan de dagen van 1918, een beweging, die
door Troelstra's initiatief was ontstaan. Hij
Was het, die het sociale weerglas met vaste
hand voorzette. Voor de arbeidersbeweging
heeft hij het pad geeffend, dat heeft geleid
naar geestelijke vernieuwing.
Mr. Troelstra is een droomer, maar een
droomer met schoone denkbeelden, die hij wist
te verwezentijken. Droomen en doen zijn dan
ook geen tegenstelling. Het bewijs hiervan
heeft de heer F. v. d. Walle, secretaris van
het N. V. V., geleverd. Hoe zou, zoo ver
volgde de heer Stenhuis, dit oord er uit zien
als v d. Walle niet gedroomd had. Aan zijn
onverzettelijken wil en zijn stuwende kracht
is het te danken, dat wij heden dit gebouw
kilnnen betreden. Met trots en met dankbaar-
heid zijn wij vervuld, omdat hier iets is ge-
wrocht door de kracht der organdsatie.
Geleidelijk veroveren de arbeiders hun va-
cantie.
Na deze met 1-uid applaus begroete rede
zette de heer F. v. d. Walle zich voor het
spreekgestoelte. Namens het N. V. V. zou hij
het Troelstra-Oord overdragen aan de Troel
stra-Stichting.. De wijze waarop hij dit deed,
ontlokte den aanwezigen een daverend ap
plaus. Evenals de heer Stenhuis gewaagde
ook hij van de gaven van den man, ter eere
van wien dit gebouw is opgericht. De heer
v. d. Walle vestigde er ten overvloede de aan
dacht op, dat het Troelstra-Oord uitsluitend
vocr de arbeidersklasse bestemd is. Het zal
zijn een waarachtig vaeantie-oord in den zo-
mer, en in de overige maanden de verblijf-
plaats van hen, die 'hun geest willen scher-
ptn. Te dien einde zullen hier cursussen wor
den gegeven op sociaal-economisch en poli
tick gebded.
De gelegenheid zidh te ontwikkelen, is hier
dan ook ruimschoots aanwezig. Dank zij de
A* J- C., zeide spr., heeft het Troelstra-Oord
de beschikking over een bibliotheek om
jaloersch op te worden. Gaarna zal men het
Troelstra-Oord dienstbaar willen maken aan
de kunstenaars in de sociaal-democratische
kringen. Zij zouden van dit gebouw gebruik
kunnen maken om hun producten te exposee-
ren. Aldus opgevat, wordt een groot doel na-
gestreefd, dat voor de ontwikkeiing der arbei-
Merkwaardig is het zeker, zeide spr., dat
dit doel zoowel buiten als binnen de muren
van het gebouw is uitgcbeeld. De architect,
de heer J. H. Mulder uit Amsterdam, is ei
wonderwel in geslaagd hier een waar kunst
werk te scheppen, dat zich harmonisch aai
het schilderachtie'e heideland aanpast.
De heer v. d. Walle kon dan ook niet nala
ten, den bouwmeester namens het N. V. V.
van harfe geluk te wenschen, evenals den aan-
nemer en verder alien, die aan den bouw
daadwerkelijk hebben medegewerkt. Erkente-
lijk was de secretaris van het N. V. V. dr. H.
P. Berlage, die als adviseur was opgetreden
en die van architect Mulder's werk getuigd
had, dat het van groote schoonheid is.
De heer v. d. Walle bracht ook dank aan
de lange rij van personen en vereenigingen,
die het Troelstra-Oord met gesohenken had
den overladen. Een bijzonder woord van dank
verdient, zeide hij, mevr. Van Zutphen, die
de haar toebehoorende gronden voor den
bouw van het oord heeft afgestaan. Zij was
het, die het N. V. V. in de gelegenheid steldt
te bouwen.
Na deze woorden, die met sponitaan ap
plaus werden begroet, droeg ae heer v. d
Walle het Troelstra-Oord over aan de Troel-
stra-Stichting.
Het was daarna de heer L. v. d. Wal, die
namens de Troelstra-Stichting het monument
dankbaar aanvaardde. Eevenals de vorige
sprekers bracht hij eerbiedige hulde aan den
oud-S. D. A. P.-leider, die hier door den heer
G. W. Sannes was vertegenwoordigd.
Dr. Berlage dankte na deze rede voor de
hepi gebrachte hulde. Als blijk van sympathie
bood hij den heer v. d. Wal een door hem ge-
beeldhouwden voorzittershamer aan.
Nogmaals dankte de heer Stenhuis Neder-
lands grootsten bouwmeester voor zijn wefwil-
lende medewerking.
Eindelijk trad ae heer G. W. Sannes naar
voren om namens mr. Troelstra het woord te
voeren.
Het was, zoo zeide de heer Sannes, Troeb
stra's liefste wensoh met zijn vrouw de ope
ning te mogen bijwonen om persoonlijk zijn
dankbaarheid jegens de aanwezigen te kun
nen uiten. Het heeft helaas niet zoo mogen
zijn. Troelstra de man, die zich zoo geducht
kon roeren, brengt thans gebrekkig tot uiting
de gedachten, die in zijn gelukkig nog heU
deren geest opwellen.
Ik weet, vervolgde de heer Sannes ontroerd,
wat Troelstra op dit moment voelt, denkt en
gen te doen om iets goeds te bedenken.
Aldus vond Anselme hem, toen hij de por
tiere opzij wierp om aan te kondigen dat er
een zekere mijnheer de Garnarche, uit Parijs,
beneden was en mijnheer die Senechal dadelijk
te spreken vroeg over een staatszaak.
Tressan sidderde en zijn hart stond een
oongenblik stil. Toen, in zijn wanhoop, vatte
hij plotseling moed. Hij bedacht wie hij was
en wat hij was, Senechal des konings in de
provincie Dauphine. In die geheele provincie,
van de Rhone tot aan de Alpen was zijn
woord wet, zijn naam een schirk voor boos-
wichten en voor anderen ook. Zou hij sid-
dteren en beven bij het hooren van een lakei
van het hof uit Parijs, die hem een boodschap
kwam brengen van de koningin-regentes?
Groote hemel! wel neen!
Hij richtte zich op in zijn voile lengte; die
ged'achte deed hem goed en gaf hem moed;
zijn oogen glinsterden en er was een donker-
der gloed dan gewoonlijk op zijn wangen.
„Laat dien mijnheer de Gamache binnen-
l.omen" zeide hij met een zekere fierheid, en in
zijn hart overwoog hij wat hij1 zeggen zou en
hoe hij het zou zeggen; hoe hij zou gaan
staan en zich bewegen en hoe hiji zou kijiken.
Zijn dwalende oogen vielen op den secretaris.
Daar bedacht hij iets de geliefkoosde hou-
ding zich een man te gevoelen dompelde hem
diep in de gewichtige bezighetien. Op scher-
pen toon sprak hij den naam uit van zijn se-
verwacht van deze schepping. Spr. dankte het
bestuur van het N. V. V. voor het genomes
initiatief. Het is de mooiste hulde, die de vak
beweging mr. Troelstra bereiden kon, een
schoon gebaar, dat Troelstra lief is.
Namens mr. Troelstra bracht de heer Satt
nes hulde aan den bouwmeester, den uitvoer-
der Westra en diens helpers. Met bijzondere
waardeering vermeldde hij het werk van den
heer F. v. d, Walle. Zich tot dezen richtend
zeide de heer Sannes, dat hij een was met
de wording van het Troelstra-Oord. Mr.
Troelstra heeft het gewild, dat het portret
van den heer v. d, Walle een eereplaats in dit
huis zou krijgen. Daarom had hij dezen emi-
nenten werker door zijn zoon laten uitbeelden.
Deze mededeeling werd met een langdurig
applaus ontvangen.
Namens mr. Troelstra bracht de heer San
nes nog hulde en dank aan den becldhouwet
van mr. Troelstra's buste, den heer Mend>?s
da Costa. Met den wensch, dat het oord aan
zijn doel zou mogen beantwooTden, eindigde
de heer Sannes zijn luid toegejuichte rede.
Het was reeds laat in den middag, toen men
de vergaderzaal ver liet om het Troelstra-
Oord te bezichtigen en zich daarna gereed te
maken voor het avondfeest op den Vrijenberg.
Een goed geslaagd avondfeest.
Om acht uur nam het avondfeest een aan
vang. Tegenover het Troelstra-Oord was op
de hei een groot podium opgesteld', aan weers.
zijden geflankeerd door groote, breede zuilen.
Op die zuilen waren diepe zinken tobben ge
plaatst, waarop straks de vuren zouden wor
den ontstoken.
Het programma bestond uit muziek, dans
en declamatie-nummers, uitgevoerd door jon-
gens en meisjes, leden der Arbeiders Jeugd
Centyale. f
Zeer suggestief was de massa-declamatife
van het spreekkoor. De liederen, welke op uit»
nemende wijze vertolkt werden, maakten op ck
honderden aanwezigen een diepen indruk?
Het feest bereikte eerst zijn hoogtepunt toen^
bij het vallen van de dhisternis, de vuren op.
de zuilen werden ontstoken. Te schooner werd
het effect naarmate lichte neveldampen rich
als een ragfijn web om het feestterredn spom,
nen. En achter dien lidht doorzichtbaren
sluier lijnden strak en majestueus de contou-
ren van architect Mulder's imposant bouwi<
werk naar omhoog. Windstil was het nu gfr>
worden. Op de zuilen zoemden en .crromden
de petroleumvuren, dikke rookwolken ver\
spreidend, die wairelend ineensmolten, zoo-'
dat't somtijds leek, alsof zwarte draperieen
aan onzichtbare koorden boven het podium
waren uitgespannen. En in het schijmsel der
hoog oplaaiende vlammen, die tot ver in den
cretaris
Babylas hief het gelaat op; hij begreep
wat er op handen was, zoo iets was reeds zoo
vaak het geval geweest. Maar er was geen
spoor van een glimlach op zijn hanglippen,
geen ondeugende glans in z'n lijdzame oogen.
Hij schoof de papieren waaraan hij zat te
werken op zij, legde een nieuw vel voor zich
om den brief te schrijven, dien hij bij voor
baat wist dat Ttressan hem zou dicteeren aan
de koningin-regentes. Wanneer er zulke maat
regelen genomen werden was hare majesteit
de eenige waarmee Tressan correspondeerde.
Toen ging de deur open, de portiere werd
opemgeworpen en Anselme kondigde aan;
Mijnheer de Garnache."
Tressan keerde zich om toen de genoemde
heer vlug binnenkwam en boog, met den hoed
in de hand zoodat de lange, donkerroode veer
op den grond sleepte, toen hief hij zich kaars-
recht op zoodat de Senechal hem goed kon
opnemen.
Tressan zag een man voor zich staan van
een flinke lengte, breed in de schouders, met
magere beenen; op het eerste gezioht leek hij
zeer eenvoudig in leder gekleed. Hij droeg een
lederkleurig nauwsluitend buis, een donker
roode korte wijde broek, waarover een paar
kolossale rijlaarzen van ongelooid leder. Ir.
een leeren sabelriem, met goud geborduurd
aan de randen, stak een lang rapier met een
lang stalen gevest in een lederen schede met
stalen plaat. De mouwen van zijn wanbuia
die uit de lederen jas te voorschijn kwamen
waren van de zelfde kleur als de poffen van
zijn broek. Met de eene hand hield hij zijn
grooten zwarten hoed met roode veer vast, in
de andere had hij een klein rolletje perkament
papier. Wanneer hij zich maar even bewoog
hoorde men het kraken van het leer en het
rinkelen van zijn sporen, een aangenamen
klank voor krijgsmansooren.
Maar in de eerste plaats eischte het hoofd
van den man, dat flink op zijn schouders
stond;, eenige aandach. Hij had een vrij groo
ten haviksneus. blauwe oogen, zoo helaer als
staal en nog al groot. Boven een fijnen mond
met dunne lippen, droeg hij een rossigen kne-
vd, die al wat grijs begon te worden en uit-
stond als de snorren van een poes. Hij had
donkerder haar, bijna bruin beha've aan
de slapen, waar de jaren er den aschkleun-
gen tint hadden gegeven, Over het algemeea
genomen rnaakte hij den indruk van een
forsch, krachtig man.
De Senechal, die hem aanzag met de oogen
van een tegenpartijdig man-, had geen zin in
dat uiterlijik. Maar hij rnaakte een hoffelijke
buiging, wreef in de handen en mompelde;
„Uw dienaar, mijnheer de
„Gamache" luidde de scherpe krachtige
stem en de naam klonlc als't ware als een
vloek van; die lippen. (Wordt vervolgd).
■P®
