DAOBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Honderd negen en. twintigste laargang Nil. 191 DH numrner bestaaf ait 2 bladen. 1927 Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uilgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkaaar /2»—franco door let geheele Rijk /2.50. Afzonderlijke en bewljsnummers 5 cents. PRIJS DER OEWONE ADVERTENTlfeNi Per regel /0.25, bij groote contracten rabat. Oroote letters naar plaafsrufmfe. N Brieven franco aan de N.V. Boek- en HandelsdrukkeiiJ v/b HERMb. GOITMt Voordam C9. un G. H. KRAK. Telef.nr. Administrate 3. Telefoonnr. Redactie 33. Postgiro 37060. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 16 AUGUSTUS rwwi Dagelijksch overzicht. het ontwakende china. Over't algeimeen zail de lezer die's avonds een deel vain zijin toch al beperkten vrijen tijd besteedf am door middel van de courant op de hoogte te blijven van het wereldgebeuren, bij voorkeur de Chineesche berichten over- slaan. Want niet ten onr.echte spreeikt men van den Ghineesohen warwinkel! Ook hij echter die de moeite neerat zoo- veel mogelijik over de hemelrijksche troebe- len te tezen ten einde zich daarvan een min of meer scherp-omlijnd beeld te kunmen vor- men, zal daarin niet dan met de allergrootste moeite slagen. Want alle berichten zijn vaag, of tegenstrijdig en het juiste weet niemand. Toch mag niet tut het oog verloren wor den dat het gebeuren in China een grootsch gebeuren is, dat onze tijd een periode vomit, die ook in de geschiedenis van dit rijk een ler meest belangrijke zal word!en geneeten. Want eindelijk ontwaakt China uit zijn doodsslaap. Gedurende de eeuwen, dat in het Westen de hedendaagsche cuMiuur groei- de tot wat zij thane is, bleef China onver- and'erlijk op hetzelfde (betreldkelijlk hooge) beschavingspeil staan. Maar voorkomen kon het niet, dat Europa zich zooal niet politick dan toch econo- miech meester maakte van het land en zijn voornaamste hulpbronnen. Verscheidene eeuwen heeft China ge- zucbt onder het juk der Europeanen. Thane, eindelijk, ontwaakt het en de eisch luidt, de rechtvaardige eisch: China voor de Chineezen! Maar vetfkeerde elementen hebben zich, zooals bij welhaast elke revolutie geschiedt de leiding toegeeigend Verdeeldheid in eigen boezem 'deed1 verder voor lang vooruitgang onmogelijk worden. De resultaten van dit vrijunaken zooals het thans geschiedt, zullen lang op zich laten wachten Voor ons echter staat het vast, dat een- tnaal die resultaten zichtbaar zullen wor den en dat uit het hopeloos in zich zelf verdeelde China een nieuw en levenskrach- tiger rijk noodwendig groeien moet. Zelfs de voornaamste leiders blijken ech ter oobetrouwbaar. De storm is van te plot- selinge hevigheid'; niemaid kan, nu ook Moskou de diingen tracht te dwingen een loop te nemen in voor het bolsjewisme gun- stigen an, orde houden. Zoo komt het, dat China zoo'n trooste- loozen aanblik oplevert. Maar Frankrijk d-ed dat tijdiens de groote revolutie ook. En toch: hoeveel darfken wij niet juist aan dien opstand? Hopen wij dus, dat China den Aziaten de opstanding brengen zal! In den toestand in China is immiddels plotseling weer een belangrijke wijziging gekomen door het besluit van Tsjang Kai Sjek om af te treden als opperbeveihebber van de nationalistische iegers en „zich in het particuliere leven J erug te trekken". Blijkbaar gevoelt Tsjang Kai Sjek, diat zijn positie tengevolge van de nederlagen tegen de noordelijke troepen, onder leiding van Soen Tsjoean Fang, onhoudbaar is ge worden. Hij is nog even te Sjanghai ge weest, maar is daar Zaterdag weer uiit ver- trokken en te Sjanghai is men overtuigd, dat de generaal, die wel gezorgd zou hebben voor de toekomst geborgen te zijn, voor goed van het tooneel verdwenen is, en een „welverdiende" rust zal gaan genieten. Maar in het aan verrassingen rijke China moet men aan zuFke voorspellingen nu dade- lijk niet te veel hechten. Hoe dat $j, voor- loopig heeft Tsjang Kai Sjek uitgespeeld Geheel en al vrijwillig trouwens is zijn be sluit niet geweest. Onder de nationalisten. dde hem tot dusver steuinden wilde men hem wel kwijt en in een bijeenkomst te Nanking zou dan ook de meerderheid der nationalis tische leiders hem het opperbevelhebber- schap hebben ontnomen en hem een onder- geschikt bevel hebben opgedragen. Dit zou Tsjang hebben geweigerd en daarop zou hij tot zijn ontslag nemen hebben besloten. Het gerucht, dat hij door zijn knevelarijen zich een beiangrijk kapitaal heeft toegeeigend en zich daannede uit de voeten maakt, wordt intusschen reeds bevestigd Een nieuwe splitsing valt dus te consta- :eeren onder de nationalisten, die misschien nu weer aanleiding zal geven tot pogingen om een verzoening tot stand te brengen tusschen Nanking en Hankau, waar de toestand ook al veranderd is, gelijk blijkt uit het aftreden van den bekenden Eugene Tsjen. Zou daarop weilicht het feit wijizen, dat Koening Yoe, die als opvolger van Tsjen was aangewezen, ziich weer terugtrok of tot lerugtrekken werd genoopt? En er is dan nog altijd" aan nationailis- :ische zijde de z.g. christengeneraal Feng, fee m het westen, aan de flank der noordie- lijlke troepen, voor deze een bedireigiing ijormt en die tot dusver nog steeds tusschen re keuze tusschen Nanking en Hankau ichommelde. 1 De mogelijikiheid bestaat edhtex evenzeer. dat de nationalistische Zuidelijken, nu zoo- wel Borodin als Tsjen en Tsjang van het tooneel verdwenen zijn, zich hereenigen en gezamenlfij'k oprukken tegen het conserva- hieve Noorden. Weliswaar zou dit de strijd met vernieuw- de hevigheid doen ontbranden, doch in iedec geval wordt de kans op een spoedige be- slissing grooter. BuitenBand VOLKENBOND. MANDATENKWESTIE De Fransche mandaten. Uit de door een medewerker van bet „Jour- nal" bij het departement van buitenlandsche zaken ingewonnen iniichtingen blijkt dat er nooit, officieel noch officieus, sprake is ge weest van het wederafstaan van het Fran sche mandaat over Togo en Kameroen aan de Duitschers. De medewerker voegt er aan toe, dat hij gemachtigd was te verklaren dat indien Frankrijk zou worden gepolst, het er nim- mer in zou toestaan zijn mandaat, aan wie ook, af te staan. DE VERKEER5CONVERENTIE. Rusland neemt er niet aan deel. De Russische regeering heeft dien secre- taris-generaal van den Volkenbond telegra- fisch medegedeeld, dat zij zich op de ver- keersconferentie niet zal doen vertegen- woordigen. CHINA. VAN DEN CHINEESCHEN BURGEROORLOG. Uit Sjanghai wordt gemeld, dat de troepen van Tsjang Kai Sjek zich in vollen terug- tocht bevinden. Groote troepenmassa's zijn voor de Noordelijke troepen op de vlucht ge- slagen. Naar verluidt, zou zijn leger alleen reeds in de paar laatste dagen meer dan 30.000 man verloren hebben. Een groot deel zijner generaals is overgeloopen. Uit Nanking wor den groote branden gemeld. DUITSCHLAND. PRINS WILHELM. Contra Harry Dcmeta. Harry Domela heeft een boek geschreven „Der falsche Prinz", verschenen bij de uit- geversfirma Malik te Berlijin. In dat boek is een foto opgenomen van prins Wilhelm van Pruisen, den oudsten zoon van den ex-kroon- prins. Op grond daarvan heeft prins Wit- helm thans een proces ingespannen tegen de firmt Malik op grond van art. 22 van de wet op het auteurerecht van foto's enz. De advocaat van die firma heeft daarop betoogd, dat op grond van een ander arti- kel dier wet een dergelijke foto ook zonder speciale machtiging mag worden gepubli- ceerd: als lid van de familie Hohenzoltern, (constateert de advocaat) die door zijn be- trekkdngen tot de rijksweer enkele maanden geleden in het middelpunt van de politiek heeft gestaan, kon prins Wilhelm zich thans niet plotseling beroepen op zijn positie van eenvoudig burger der republiek, vooral daar het boek zich volstrekt niet met zijn persoon bezig houdt en de foto uitsluitend ertoe dient, den lezer een oordeel mogelijik te niaken over de gelijkenis van beide perso- nen. WIELRIJDERS TE BERLIJN. Speciaal toezicht. Evenals te Amsterdam, waar tihans een verscherpt toezicht is ingesteld, worden te Berlijn vaak klacbten vernomen over het drukke rijwieiverkeer en over het schenden van de betreffende voorschriften door fiet- sers. Naar aanleiding van een daartoe strek- kend verzoek heeft de Beflijnsche politie thans besloten speciale patrouilles op mo- torrijwielen te vormen, die uitsluitend belast zijn met het door wielrijders doen opvolgen der bestaande verkeersvoorschriften. DE FRAUDE BIJ DE PRUISISCHE STAATSLOTERIJ. Naar aanleiding van de verduisteringen bij de Pruisische klasseloterij beweerde de Welt am Montag, dat Hugo Haase, de bekende so ciaal-democratische leider, in October 1919 is doodgeschoten, omdat hij niet wilde geloo- ven, dat er onregelmatigheden bij deze lot mogelijk waren. Haase is indertijd voor den Rijksdag dood geschoten door een arbeider, Johann Voss genaamd, die bij zijn verhoor verklaarde, dat hij had gemerkt, dat er in 1918 bij de trek king van de Pruisische klasseloterij ernstige onregelmatigheden waren gepleegd. De man had gezien, dat de beambte, belast met de trekking, als er groote winsten werden ge- trokken, andere nummers dan de juiste had afgeroepen. Hij had dit ter kennis gebracht van Haase, die eehter geen geloof aan de me- dedeeling hechtte. De verklaringen van Voss zullen thans opnieuw worden onderzocht. •A.. FRANKRIJK. i>. STORMEN EN ONWEER. Dorpen ernstig geteisterd. Gedurende het einde der week is vrijwel heel Frankrijk door een waar noodweer be zocht. In het departement Ain is een gan- sche streek veraield, terwijl in het dep. Altier, dat een zware beproeving had te doorstaan, de dorpen Vatigmat, Naves, Cha- lignat en Saint-Bonnet-de-Rochefort bijna geheel vernield zijn. Op tat van plaatsen is de wijnoogst er aan gegaan. Door het omwaaien van telegraafpalen is het trein-verkeer hkr en daar ook ernstig ge- stoord geweest. De express ParijsVentimi- glia moest worden omgeleid. Een onweer van ontzettende hevigheid ontlastte zidi boven de streek van Charolles, de Saone en Loire, waardoor voor tien tot vijftienduizend francs schade werd aange- richt en de oogsten werden vernield. Ver scheidene duizenden boomen zijn vernield. KAMERONTBI'NDING Een alarmeerend artikel. In politieke kringen is een ware sensatie veroorzaakt door een artikel van Pomaret, kabinetschef aan het ministerie van binnen- landsche zaken, over de noodizakelijkheid de Kamer te ontbinden. Men meende dat het't voornemen der regeering was om de Ka mer te ontbinden teneinde de crisis te ver- mijden, welke de financieele debatten zouden uitlokken, daar elke afgevaardigde poogt om ten bate zijner herkiezing een wijziging in de begrootmg te verkrijgen, hetgeen Poin- care zou moeten weigeren. De minister van binnenlandsche zaken heeft reed's verkliard niet solidair te zijin met zijn kabinetschef, doch dit heeft de tal- rijke parlementsleden, die naar Parijs tele- grafeerden om liitleg, niet bevredigd Zij zouden wilten dat Poincare zelf het incident zou bijteggen door in een rede te verklaren dat de Kamer tot het einde van haar man daat zal blijven voortbestaan. ENGELAND. HEVIGE STORMEN EN REGEN5. Oroote schade. Hevdge stormen hebben in den nacht van Zondag op Maandag gewoed en bleven gis- teren boven vele ged'eelten van Engeland aanhouden. Zware regens zijn geregistreerd zoo te Barrow, waar een val van 2.43 inch werd opgeteekend. Er is veel schade aan hui- zen toegebracht en de tram- en omoibus- diensten ondervonden vertraging. In het Edendai in Cumberland werden de beide spoorKjnen tusschen Carlense en Ap- peley tengevolge van een aardvenschuiving geblpkkeerd, zoodat de hoofdlijn naar Schotland omgelegd moest worden. Ook de Zuidikusit is door zwaren storm en golfslag geteisterd;. DE POLITIEKE TOESTAND IN IERLAND. Onzeker. De politieke toestand in den Ierschen Vrij- staat zal wel niet opklaren voordat heden de stemming is gehouden over de motie van wantrouwen in de regeering van Cosgrave. De uitslag dier stemming hangt in ruime mate af van de houding der Nationale liga, de partij van Redmond, die juist op de wip zit. Tijdens het weekend is allerlei twijfel ge- uit aan het besluit, dat Redmond ten slotte zal nemen, m. a. w. of zijn partij voor de motie zal stemmen of zich zal onthouden. BALDWIN'S BEZOEK AAN CANADA. Een geestdriftig afscheid te Winnipeg. Baldwin, de Engelsche premier, heeft het Westen van Canada weer verlaten. Vrijdag scheept hij zich te Sydney (Nieuw Schot land) in voor de terugreis. Zaterdagavond heeft hij te Winnipeg een groote afscheids- rede gehouden. Deze zou eerst in een zaal gehouden worden, doch die was veel te klein om de belangstelleaden, wier aantal op 4000 geschat werd, te bevatten. Daarom sprak de minister buiten. Hij bracht eerst hulde aan de eerste Canadeesche pioniers, die het zoe- ken naar de Noordwestelijke doorvaart com- bineerden met den handel in pelswaren en daarin een vefgoeding zochten voor de tro- pische producten, welke zij bij het vinden van de doorvaart bemachtigd zouden hebben. Het tweede deel van zijn rede was aan En geland gewijd, dat, naar Baldwin zeide, nog lang niet afgedaan heeft of overvleugeld is. „Wij zullen", zei de premier, „er door been komen en dat doen wij ook, langzaam, ge- stadig en zeker." Deze woorden lokten een geweldig applaus uit. ZWITSERLAND. G RE'NSON A ANGE N A A M HE D EN Verontschuldigingen van Mussolini. Sinds eenigen tijd was er ontstemming merkbaar, ook in de pers, over de wijze waarop fascisten aan de Italiaansch-Zwitser- sche grens en zelfs op Zwitsersch grondge- bied optreden tegen personen, die aldaar op bergtochten zijride. op Italiaanscb terrein wmm kwamen, daar het heette dat, met het oog op Italiaansche legermanoeuvres, waarbij allerlei geheime proeven worden genomen nieuwsgierigen streng geweerd moesten wor den. De „Voss. Ztg." meldt thans dat bonds- president Motta, tevens leider van het de partement van buitenlandsche zaken, in den Bondsraad heeft meegedeeld, dat de Itali aansche regeering haar leedwezen heeft be- tuigd en verontschuldigingen heeft aangebo- den voor verschillende incidenten. Inzake de Zwitsersche eischen tot het ver- strekken van instructies aan de fascistisclie grenswachten ten einde voortaan dergelijke gebeurtenissen te voorkomen, en tot het te- ruggeven van verschillende aan Zwitserscne toeristen behoorende, in beslag genomen za ken (als fototoestellen enz.) heeft de Itali aansche regeering nog g°en beslissing geno men. Zwitserland niet tevreden. Ofschoon de Italiaansche regeering ver ontschuldigingen aanbood naar aanleiding van de jongste incidenten aan de Alpen- frens, met name wegens de arrestatie van witsers op Zwitsersch grondgebied door fascisten, is de Zwitsersche bondsraad niet voldaan. Geeischt wordt, dat de Italiaansche regee ring afdoende maatregelen zal treffen om een herhaling van dergelijke incidenten te voor komen. DE AARDBEVING TE ST. MORITZ. Een nachtelijke paniek. De correspondent van het „Berl. Tag." te St. Moritz meldt nog enkele bijzonderneden over de aardbeving van Vrijdag op Zaterdag. Het eerste beven werd gedurende enkele seconden waargenomen 's nachts tegen twee uur. De ruiten rinkelden; meubels, spiegels en schilderijen bewogen. Vijf minuten later volgde een tweede schok en kortien tijd daar op nog een, beide echter veel zwakker. Niette- min vermeerderde zij terdege de schrik en ontsteltenis, die onder de uit hun slaap ge- wekte bevolking en gasten waren ontstaau. Allen ijlden, in wilde verwarring en in nachtgewaad gekleed de straat op. Moeders en kinderen op den arm liepen rond, luid om hulp roepende. Zenuwachtig en angstig ver- telden de menschen elkaar hun ervaringen, in alle mogelijke talen werd wild door el kaar gepraat. Gedurende de aardbeving was de hemel bewolkt. Ten einde zooveel mogelijk de paniekstem- ming te bezweren en de onrustige menigte, die daarbuiten op straat door elkaar liep, wat te kalmeeren, werden alle hotels hel ver- licht. Maar pas heel langzaam, toen geen nieuwe schokken werden waargenomen, trad geleidelijk die rust weer in en zocht een ieder zijn kamer weer op. Dergelijke berichten komen ook uit Pont- resina. In Chur werd de beving heel zwakjes waargenomen. Nergens is schade aangericht. AUTO IN DEN AFGROND. Twee dooden. Op de Furkastraat is een personenauto uit don Elzas in den afgrond gestort, over den kop gestagen en vervolgens aan de rotsen blijven hangen. Twee der inzittenden werden geaood, de beide arderen kwamen met den schrik vrij. PORTUGAL. DE OPSTANDIGE BEWEGING. Een onder ho ud met dictator Carmona. Dezer dagen, kort voor het losbreken der jongste revolutionnaire actie, heeft een me dewerker van de „Neue Freie Presse" een onderhoud te Lissabon gehad met generaai Antonio Carmona, de president der Portu- geesche repu'bliek en voorzitter van den mi- nisterraad, die een soort diotatoriale macht uitoefienit. Carmona vertelde dat hij zich voor Mei van het vorig jaar nooit met politiek had1 ingelaten. Toen echter het leger zich tegen het be wind da Silva, onder wiens regeering zich het schandaal met de Banco d'Angola en de kwestie van het tabaksmonopolie voordeden, giing verzetten en Carmona's vrienden daaraan deelnamen, werd hij van zelf meegesleept. Op een vraag of de staatsgreep van Pri- mo de Rivera van inv.oed op de gebeurte nissen in Portugal is geweest, antwoordde Carmona bevestigend. Had zooiets in Franikrijik plaats gevonden, dan had Portu gal het voorbeeld misschien wel den volgen- den dag al gevolgd, daar de Invloed van al- les wat in Frankrijk gebeurt zeer sterk is. De terugslag van de gebeurtenissen in Ita- lie en Spanje was niet zoo plotseling, doch het was duidelijk dat het vroeg of laat zoo ver i'n Portugal moest komen. Carmona geloofde dat een militaire dicta- tuur zich slechts als overgangsstadium kan handhaven, doch gedurende een paar jaar is zij onontbeerlijk. Hij gaf te verstaan dat hij nog vooreerst zonder parlement en met een censuur zal blijven doorregeeren totdat de grondwet gewijzigd is. Later zou go streefd kunnen worden naar de stichtimg van een groote lepubliikeinsche, doch con- servatieve partij, weBoer taak het zou zij den invloed der democratische partij, die de link sche etrooming in de republiek vertegeti woordiigt, te verlamimen. Wat de buitenlandsche politiek betreft verklaarde Carmona, dat de spil dezer poli tick het eeuweniange bondgenootschap met Engeland zal zijn. j POLEN. 'j DE VLUCHT VAN ZAGORSKI. Den generaai op het spoor Volgens bedcht uit Modkou aati de Duit- sche bladen zou de recherche een spoor van den ontsnapten generaai Zagorski gevonden hebben. Een redaeteur van een Mad te Kalfouiiz, die den generaai persoonlijik kent, moet ver- klaard hebben, Zagorski Donderdag j.l. op het station te Laskowitz in gezelschap van een anderen heer te hebben gezien. De generaai zou d'ien dag tegen 5 uur met den Orient-trein in de richting Danzig ver- trok'ken zijn. AM ERIK A. J Sacco en Vanzetti. Naar bekend wordt, zal de Paus tusschen- beide komen in de zaak Sacco en Vanzetti ten gunste van beide veroordeelden. De Pauselijke afgevaardigde te Washing ton heeft opdracht gekregen, zich de aange- legenheid ter harte te nemen. Naar verno men wordt zijn er gemeenschappelijke bespre- kingen geweest tusschen de Amerikaansche kardinalen, teneinde een besluit te nemen ten aanzien van een plan, om gemeenschap- pelijk een beroep te doen op gouvemeur Ful ler en indien dit mislukt, een persoonlijk ver zoek te richten tot President Coolidge. De Paus is tot dit besluit gekomen, nadat de vader van Sacco een dringend beroep op hem had gedaaji. De tekst van de Pauselijke instructie is nog niet bekend. j SACCO GEEFT DE HONGER- STAKING OP. Na dertig dagen weer voedsel. Sacco heeft gister, na een faongerstaking van dertig dagen, weer eenig voedsel tot ach genaraen. Gistermorgen gebruikte hij wat bouillon, nadat hij eerst geweigerd had te ontbijten. Is Vanzetti krankzinnig geworden? Een reeds oud bericht uit Boston, door de autoriteiten hardnekkig tegengesproken, zei, dat Vanzetti's geestvermogens kort geleden zoozeer geschokt werden geacht, dat men hem naar een gecapitonneerde eel heeft rooe- ten overbrengen. Thans is echter na een be- zoek van den arts verklaard, dat men Van zetti nauwkeurig observeert op een „terug- keer van de geestesverschijnselen, die on- langs zijn afzondering in een speciale eel noodig maakten." Ook deze verklaring is achteraf weer gedementeerd, maar ditmaal was ze van meer tot spreken gerechtigde zijde afkomstig. Zoodat te Boston de mee ning zich heeft gevestigd, dat Vanzetti krankzinnig is geworden. GEEN ACTIE DER SCANDINAVISCHE VAKVEREENIGINGEN TEN GUNSTE VAN SACCO EN VANZETTI. Het Executief Comite van het te Stockholm vergaderende Scandinavische Vakvereeni- gingscongres heeft een voorstel der Russische delegatie om een resolutie ten gunste va^ Sacco en Vanzetti op de agenda te plaatsen, afgewezen op grond der opvatting, dat alles dient te worden vermeden, wat den indruk zou kunnen wekken van een eenzijdige orien teering. DE INDIANEN-OPSTAND IN H IT* BOLIVIA. De toestand zeer ersntig geacht. Berichten uit La Paz (Bolivia) melden, dat de opstandige Indianen en de buitenlandsche communistische leiders thans de spoorlijn bezet houden. Hun aantal is aanzienlijk ge- stegen en bedraagt thans bijna 200.000. De blanken worden vermoord en hun huizen ver band. Zij hebben een beroep op de regee ring gedaan, die den toestand eveneens zeer ernstig acht. 1 DENEMARKEN. DE ACTIE IN ZUrD-JUTLAND. Petersen bij den turning. Het W. B. sein uit Kopenhagen het ietwat zonderling klinkende bericht, dat de koning gisteren in tegenwoordigheid der ministers de Tandbouwers Coraelis Petersen en Mol- ler heeft ontvangen, die hem het „besluit" zouden hebben overhandigd om de zuidelijke gebieden in bezit te nemen en aan het wan- bestuur een einde te maken. De koning zou hierop hebben verklaard, dat bedoelde gebieden na een vrije volksstem- ming ingevolge het verdrag van Versailles langs wettelijken weg bij Denemarken zijn. ingelijfd en daarvan een onafseheidelijk deel uitmaken, zoodat zij a art de Deensche grond. wet onderworpen zijn, waarmee een bizonde- re positie voor die streken onyereenigbaar js. ALKMAARSCHB COURANT. jOr-iiSOU

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1927 | | pagina 1