DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Eenniiters en Kasglas, ¥oor het leutrale Gentraie Ziekenhuis. Uit den Alkmaarschen Read. NOORD-HOLL GLASHANOEL Kc. 213 Dif nmntnei oestaaf sit 3 bladeo. Honderd negen en twintigste Jaargang i927 Atooimcmcntsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden f2.—fr. per post f2.50. Eewijsn. 5 ct. Advcrtentiepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsrttinite. Brieyen franco N.Y. Boek- en Handelsdr. y.h. Herins. Coster Zoon, Yoordam C9, Tel. Administr. No. 3. Rcdactie No. 33. ZATERDAG Direcfeur: G. H. KRAK. Hoofdredacteur Tj. N. ADEMA. lO SEPTEMBER Wij ontvingen deze week de volgende hijdragen ten bate van het Neulrale Cen- trale Ziekenhuis: Van den heer K. als over- schot van zijn kermisgeld 2.50 iUit den spaarpot van Martin Dick2.50 Van een huiselijke collecte door een meisje uit Heiloo 7.80 Een bijdrage van den heer L. om de laatste loodjes voor de ijverige redactie eenigszins te verlichten100. Van een werkende vronw 2.50 Van een paar ambtenaren (geen rijksambtenaren) 8. Als opbrengst van een doosje oude stuivertjes1.50 Van den heer W. F. K. te A. 1. Van een oud-Alkmaarsche uit Den Haag2.50 Van M. D. per postcheque 0.50 Van iemand „ergens in Neder- land", die reeds 27 jaar met ziekte te kampen heeft 0.50 Van een oud-Alkmaarsche 2.50 Totaal131.80 Bij den penningmeester van het hoofd- comite, mr. Moens alhier, is deze week niets ingekomen. De vorige week was bij- een9433.86^ Bijgevoegd van beide in- zamelingen131.80 In totaal dus thans 9565,66V£ Het lijkt wel of wij tot den eersten tijd van algemeen enthousiasme teruggekeerd zijn, zoo spontaan heeft men ons deze week van verschillende zijden een bijdrage gezonden. Hartelijk dank aan alien, die nog voor onze inzameling wordt afgesloten, mede- gerekend willen worden tot hen, die wel- dra met voldoening zullen bedenken, dat dit Ziekenhuis ook door hun medewer- king in exploitatie gebracht werd. Met oude vuur is dus nog niet gedoofd, men is er ncg altijd trotsch op door geza- menlijke actie dit groote werk tot stand te kunnen brengen. Naast de bekngrijke bijdragen treffen ditmaal weer de kleinere giften als bewijs, dat men in aile kringen met dit doel sym- pathiseert, dat men begrepen heeft, dat een gced ziekenhuis voor rijk en arm een ze- gcnrijke insteliing zal biijken. De heer H. is niet alleen zoo besehei- deu, dat hij ons zijn naara verzwijgt, hij heeft ook met zooveel gematigdheid ker mis gehouden, dat er nog een saldo van 2.50 in zijn portemonnaie werd gevon- den. Het pleit zeker voor zijn zelfbeheer- sching, dat hij dit bedrag, ondanks de ver- leiding van het Hagenbeck-circus, direct voor het ziekenhuis kwam afdragen. Martin Dick heeft eens aan zijn spaar- varken geschud en er een rijksdaalder voor het goede doel uitgepeuterd en een meisje uit Heiloo nomina sunt „helaas" odiosa kwam na het lezen van onze vorige verantwoording op de schitterende ge- dachte na tafel een huiselijke collecte te houden. Dat deze niet minder dan 7.80 op- brachf, pleit zeker voor de goede stem ming der huisgenooten, dank zij wellicl}! de bijzondere capaciteiten van de chef de cuisine. s De heer L. zond ons niet minder dan J 100 om de laatste Icodjes tc verlichten. Wij weten niet waarv'oor wij het meest dankbaar moeten zijn, voor deze royale gift of voor de waardeetende woorden, die de gever wel zoo vriendeiijk gewcest is tot de leoactie te richten. Met nog vier zulke medewerkers zullen er geen loodjes nicer overblijvca en kan inplaats van een zvvare taak van een verblijdendcn arbeid worden gesproken. Een v/erfcende vrouw zond een rijks daalder, die wij als vrijwilllge bijdrage aiet minder appreciecren en een paar amb tenaren hebben blijkbaar willen toonen, d?t, al was voor hen door de klasseverhoo- ging geen voordeel te verwachten, zij des- nieitemin gaarne bereid zijn menigen rijks- co' ega een goed voorbeeld te geven. Een doosje oude stuivertjes, destijds door den heer B. afgedragen, vond een belangstcbend kooper, die er een daalder voor offerde en de heer W. F. K. wiens ini- tialen velen nog wel bekend zullen zijn, stuurde ons van uit zijn nieuwe woon- plar.ts een postwissel met de mededeeling dat hij ons streven ten zeerste waardeerde. Zulke supporters zijn ons altijd aange- naam. Hoe meer er langs het lijntje staan hoe liever en met groote ingenomenheid maken wij dan ook nog melding van twee giften van een rijksdaalder, beide afkom- stig van dames, die vroeger te Alkmaar woonden en blijkbaar nog getrouwe leze- ressen van onze courant zijn gebleven. Ten slotte zond de heer M. D. een post- cheque van 0.50 onder het motto „die geeft wat hij heeft, is waard, dat hij leeft" en maken wij nog met bijzondere voldoe ning melding van een gift van 0.50 in postzegels van iemand „ergens in Neder- land", die reeds 27 jaar met ziekte heeft te kampen. Het adres is niet erg volledig en wij be- twijfelen of de post een zoo geadresseerd bedankbriefje onzerzijds, wel aan het goe de adres zou bezorgen. Evenwel kan niemand beter dan deze inzender het nut van een goede ziekenin- richting waardeeren en wij willen hier gaarne verkondigen, dat wij dit blijk van sympathie op zeer grooten prijs stellen. Juist hadden wij deze lijst gesloten toen nog een kleine bijdrage binnen kwam, die wij dus Zaterdag a.s. zullen verantwoor- den. Wij naderen nu snel het einde van onze inzameling. Wie helpt ons de laatste loodjes in re- cord-tijd bijeen te brengen? Laien wij aan hen, die ons zoo dikwijls een mislukking voorspelden, de volgende week nu eens het onweerlegbare bewijs van hun volslagen gebrek aan inzicht toonen. Het was weer eens wat anders dan wij ge- woon waren. Het was of er een klas was overgegaan, of alle jongens in nieuwe banken zaten en hier en daar zag je wat vreemde gezichten, wat nieuwelingen, die voor het eerst oj) school kwamen. Het was vol aan beide groote tafels van onze raadszaal, want de stad was Grids twaalf uren wethouderloos en zij die eens deel van het college uitmaakten, zaten nu als gelijkgerechtigden naast hun broeders en zuster, in afwachting van de dingen die ko- men zouden. En aan de tafel waar destijds het college zetelde, troonden nog slechts de burgemees- ter en de secretaris en zij gevoelden zich een- zaam als schipbreukelingen op een onbe- woond eiland. Een rnisdadiger, zegt het spreekwoord, komt altijd terug op de plaats waar hij zijn misdaad gepleegd heeft. Wij weten niet of het altijd zoo is, maar er schijnt iets dergelijks op vroegere raadsleden toepasselijk. Mevrouw Westerhof had een vooraan zit- tend plaatsje op de publieke tribune gekregen en aan de andere zijde volgde de heer Van Drunen met spanning het verloop der debat ten. Het za! beiden ongetwijfeld eenige moeite gekost hebben zich als gewone toeschouwers te gedragen en zelfs geen enkcle maal te mo- gen interrumpeeren. De leden zaten ook nu weer zooals dat ge- bruikelijk is. Links zaten de bokken en rechts de scha- pen of omgekeerd, maar zij waren behoorlijk van elkaar gescheiden. Want nog loopt de groote scheidingslijn tusschen de politieke partijen tusschen de linksche en rechtsche groepen, tusschen Thor- beckianen en Schaepmanianen met hun diver se geestverwanten of beter gezegd, tusschen de mannen die allereerst voor de openbare- en zij die voor de bijzondere school strijden. Er zullen er niet velen geweest zijn, die na datgene wat onze courant over het verloop der fractie-besprekingen gemeld heeft, nog eenigen twijfel koesterden over het bezetten der wethouderszetels. De Alkmaarsche Courant bleek daarvan reeds dr.gen lang uitstekend op de hoogte en hoewel het N. Holl. Dagblad telkens met groote pret zeide te constateeren hoever wij de plank ir.issloegen, haastte het blad zich toch steeds onze mededeelingen den volgen- den dag vrijwel in hun geheelen omvang voor zijn lezers over te nemen. Het is nu dan ook wel gebleken, dat alles zoo uitgekomen is als wij het voorspeld had den, dat de drie wethouders die wij noemden gekozen zijn, dat hun salaris op 1500 is ge7 laten en dat de verbonden groepen ter rech- terzijde het eens geworden zijn op een alien bindend program van bezuiniging. Zoo hebben wij het voorspeld en zoo is het gebeurd, maar een andere vraag is natuurlijk of het zoo ook goed is. En dan kunnen wij niet ontkennen, dat de nieuwe combinaties in den Raad op ons een heel eigenaardigen indruk maken. Wij hadden ons kunnen voorstellen, dat men een andere scheidingslijn tusschen de politieke groepen zou hebben getrokken, waardoor aan de eene zijde de democraten en aan de andere zijde de behoudende ele- menten zouden komen. Wanneer het den Sociaal-democraten en Vrijzinnig-democraten gelukt was met de beide katholieke arbeiders-afgevaardigden een meerderheidsgroep te vormen, zou de strijd in den Raad een heel wat zuiverder ka- rakter dan thans hebben gekregen. Nu toont de scheidingslijn een paar opmer- kelijke en onnatuurlijke kronkelingen, nu sluit zij niet alleen de beide katholieke arbei- dersvertegenwoordigers bij de conservatieve groepen in, maar voegt daarbij ook de twee Vrijheidsbonders, die, hoewel zeker conserva tief, toch door afkomst en principes niet aan de zijde der coalitie behooren. Waar de Alkmaarsche raad rechts of links kon zijn, al naarmate de partij die op de wip stond zich aan de eene of de andere zijde schaarde; was het vanzelfsprekend van het grootste belang hoe die partij zich ten slotte zou gedragen. Van de Sociaal-democraten, noch van de Vrijzinnig-democraten was te verwachten, dat zij toenadering tot de coalitie zouden zoe- ken. De beslissing in welke richting onze ge- meente in de komende vierjarige periode zal geregeerd worden, berustte bij den Vrijheids- bond en er zullen zeker niet zoo heel veel V. B.-ers zijn die er mee sympathiseeren, dat hun afgevaardigden de linksche meerderheid ditmaal in een rechtsche hielpen veranderen. Te verwachten of beter gezegd te vteezen was dit zeker. De heer Thomsen is vanaf de Handels- school-tragedie door velen als een wethouder met katholieke neigingen beschouwd en de heer Govers is een der conservatiefste Vrij heidsbonders, wien de klove met de democra- tische elementen zoo groot schijnt, dat hij zich nog gemakkelijker bij de groepen ter rechterzijde kan aansluiten. Zoo heeft de raadszaal thans deze verande- ring ondergaan, dat weliswaar nog rechts de coalitie en links de andere groepen zetelen, maar dat van die linker paxtijen thans de beide V. B.-ers tot de verbonden broeders van de overzijde aoeten worden gerekendl Zij mogen dat onTFennen en de heer Go vers iiet reeds uitkomen, dat men maar af- wachten moest welke houding hij voortaan tegenover het openbaar onderwijs zal inne- men vast staat toch, dat zij als leden van het nieuwe elftal heel wat van hun politieke vrijheid moeten inboeten, dat zij zich ten slotte naar de besluiten der meerderheid zullen moeten gedragen en dat die meerder heid, onder leiding van mr. Kusters, tot de R. Kath. fractie behoort. En al rnoge men zooals de heer Wester hof dit deed den heer Thomson na alle politieke avonturen, die hij dit jaar door- maakte, niet meer als een rasechten Vrijtheida- bonder, maar als een Wilde beschouwen, bij de gratie van anti-Bosmanianen, en door be- middeling van huisbezoekers en tusschen- komst van den burgemeester met voorkeur- stemmen in den Raad gekozen, toch valt er dan een verzwakking van het vrijzinnige ele ment te erkennen, die wij van harte betreu- ren. Niet het minst omdat dit zeker niet de wil der kiezers geweest is, omdat de uitslag der raadsverkiezing duidelijk op een versterking der democratische elementen en een verzwak king der conservatieven heeft gewezen. Een Vrijheidsbonder viel als offer van het politick beleid der partijvertegenwoordigers en de Sociaal-democraten wonnen een zetel. Had de vorige Raad een linksche meerder heid, lxier moest de coalitie dus nog sterker in de minderheid komen. Zij is er daarentegen in geslaagd een meer derheid te vormen en dit is te onnatuurlijk om van een eenigszins langen duur te kun nen blijven. Wij zullen niet ontkennen, dat de positie voor de lieeivn Govers en Thomsen, voorna- melijk voor laatstgenoemde een weinig aan- trekkelijke geweest is. Aan hen was de keus zich bij links of bij rechts te voegen en zij konden, op de wip staande, met zekerheid weten aan beide zij den met open armen te worden ontvangen. De heer Thomsen meet zich ongetwijfeld als het fabeldier gevoeld hebben, dat tusschen twee schelven hooi wanddde en niet wist van welke zijde hij zou eten. Het meet hem ten slotte vrij cnverschillig zijn gebleven of hij voortaan door links of door rechts, door den heer Westerhof of door mr. Kusters, wordt beleedigd. Hij moest kiezen en het verloop der wet- houdershistorie bewijst wel, dat liij van den beginne af meer tot toenadering naar de ka tholieke zijde bereid was. Mr. Kusters heeft hem althans voor de Handelsschool-reorganisatie aan de orde kwam zoo herhaldelijk voor een onbruik- baar wethouder uitgemaakt, het Noord-Ho!!. Dagblad heeft zoo dikwijls spottend betoogd, dat deze wethouder blijkbaar zelf niet besefte wat hij doen en laten moest, dat de heer Thomsen wel eens wat anders heeft willen hooren. Nu is hij l'enfant cheri des coalitie, nu Is het Noord-Holl. Dagblad ,.de courant van Thomsen" geworden, en zal de heer Wester hof de taak overnemen in de toekomst het be leid van dezen zwijgenden politicus aan de scherpst mogelijke critiek te onderwerpen. Toch is er in dit alles iets dat ieder onbe- vooroordeelde tegen de borst stuit en meer dan ooit wordt men bij een wethoudersverkie- zing van de gedachte doordrongen, dat poli- tiek een minderwaardig iets is, dat het oor- spronkelijk fiere karakters tot huichelaars maakt, dat het den mensch neerhaalt als er geld en maclit in het spel komen. Vier jaar geleden zou de heer Thomsen geen wethouder zijn gewordeni, als de heer Westerhof zich niet ruiterlijk aan zijn zijde geschaard had, als de S. D. A. P. niet met obstructie gedreigd had zoo rechts het snood bedrijf zou ten uitvoer brengen over den heer Thomsen le mort sans phrase uit te spreken. In vol'ksromans wordt zoo iets altijd be loond en bliijkt dte geredde later de weldoe- ner van- zijn redder te worden. Niet aldius in de politick. De heer Thom sen heeft vrijwel gelijlrtijdig met links en rechts onderhandeld, hij heeft den heer Westerhof en mr. Kusters eens aangekeken en gewogen. Entre ces deux mon coeur ba lance heeft hij gemijmerd en ten slotte is hij naar de coalitie als meest winstbelovende partij overgeloopen. Men kan nu van snoode ondankbaarheid spreken maar mag daarbij dan toch ook niet oyer het hoofd zien, dat de omstandigheden bij vier jaar geleden wel wat veranderd zijn. Nadat het laatste jaar in vele schoolkwes- ties de heeren Westerhof en Thomsen niet langer zij aan zij hebben gestreden, zijn zij niet meer de politieke Siameesche tweelingen die zonder elkaar niet kunnen leven. Ja zelfs1 heeft de heer Westerhof van den aanvang af verkondigd, dat hij en een katho- liek recht op een wethouderszetel zouden hebben. Daarna nog een derde, men moest zelf maar uitzoeken wie en allereerste zou den z. i. die Vrijz.-democraten daarvoor in aanmerking moeten komen. Daaruit blijkt wel, dat de Scc.-dem. drie wethouders wensehten en er dus zonder blik- ken of blozen toe zouden medewerken een der hee-.en uit het college te wippen. Daaruit blijkt ook, dat zij geen speciale voorkeur voor den heer Thomsen hadden, dat zij, wanneer de heer Sietsma daartoe in staat gesteld was, dezen zouden hebben ge kozen of, wanneer de kath. arbeidersafge- vaardigden zich aan hun zijde hadden ge schaard, wellicht den heer Ringers op het kussen geholpen zoudien hebben. De heer Thomsen wist wat hij ditmaal van die zijde te vreezen had en dit maakt het wel begrijpeiijk, dat ook hij besloot voor zich zelf te zorgen, dat hij den z. i. voor hem meest veiligen weg heeft inges'lagen. Wat niet wegneemt dat noch hij noch de heer Govers aan de rechter zijde behooren, en dat het gevaar niet denkbeeldig is, dat de Vrijheidsbond, die door de houding zijner afgevaardigden den laatsten tijd reeds een zoo bedenkelijke crisis doormaakte, ook hier- van weer een gevoeligen weerslag zal on- dervinden. De heer Westerhof is thans als edelacht- baar slachtoffer gevallen en wie hem aan- hoort in zijn verontwaardiging, wie hem beurtelings ziet dreigen en smeeken, zou medelijden met hem krijgen, als men niet wist dat hij een offer van een politiek spel was geworden en dat hij in den strik die hem thans gevangen houbt met alle pleizier een ander zou willen vastmaken. Een fiere en zeifbewuste houding, een in alle opzichten ridderlijk spel zou meege- bracht hebben, dat hij met zijn geharnaste vuist op tafel had gestagen en gezegd had: mijne heeren ik nec-m deze uitdaging aan en zal u bevechten, tot een van ens beiden sneu- velt. Het is mij niet om geld of macht te doen, ik begeer niet meer toegeworpen te krijgen wat gij mij1 thans weigert, ik zal het door de macht mijner wapens, gesteund door mijn goed recht, zelf veroveren. Die houding neemt de heer Westerhof niet aan. Of beter gezegd, hij neemt wel de hou ding aan maar zijn woorden zijn daarmede in flagrante tegenspraak. Hij polst en lokt en wenkt. Komt op met jullie programma, wie zegt, dat ik er ten- slotte niet mee accoord1 zal kunnen gaan, maar ik lean dat niet bewijzen ais jullie hex achterbaks houdt. Hij lokt en wenkt dte mannen, die hem nog redden kunnen, de katholieke dtemocraten. Hij is vriendeiijk eq hatelijk om beurten en vleit zich met de hoop, dat zij in de pauze hun bondgenooten nog afvallig zullen wor den, dlat zij zich op het laatste oogenblik nog aan zijn zijdle zullen scharen. Om dan gezamenlijk een anderen wethou der dan hem zelf er uit te gooiea. Het mag zijn, dat men aan de rechterzijde den heer Westerhof langzamerhand is gaan zien als een man, die dictatoriale eigenschap- pen begon te krijgen, die zich als vanzelf sprekend vastzittend aan zijn zetel geloofde en wel zoo vriendeiijk was ook anderen wat te willen toekennen. Zag hij niet zijn fractie vergroot en ver- concurreerende prijzen. ALKMAAR. - ZAADMARKT 35. TELEFOON 380. sterkt, is niet het woord van mevr. Westerhof bewaarheid geworden, dat zes flinke mannen zouden terug keeren, al zit de heer Veen dan ook als een kanariefje tusschen twee mach- tige roofvogels. Het kan zijn, dat men den aanvoerder de> zer fractie een gevoelige les heeft willen geven. En daarin zal men ongetwijfeld geslaagd biijken. Een andere vraag is of dit alles zoo moet blijven, of dit ten slotte tegenover de demo cratische kiezers recht en billijk is te noe- men. Is het goed gezien, den democratischen wethouder uit het college te wippen op het moment, dat het democratische element in den Raad versterkt is? Is het redelijk en op den duur houdbaar, niet minder dan acht van de negentien raadsleden als een quanitite negligeable te beschouwen? Heeft men ook wel bedacht, dat de burge meester het leven nu heel wat lastiger zal gemaakt worden, dat hij, boven de par tijen staande, aan geen enkele intrige zal mogen meewerken, dat zijn taak en zijn werk bemoeilijkt en verzwaard worden als hem bet contact met het democratische deel der bevolking wordt ontnomen? Het is niet goed en het is niet billijk, dat een meerderheid van elf een minderheid van acht tracht te negeeren. Het is vanzelf sprekend, dat deze minder heid den strijd met alle bruikbare middelen zal voeren, dat een groep van 5000 kiezers zich niet zonder meer onmondig laat ver- klaren. Dat alles het is Dinsdag dooi het niet afhardelen der agenda en ook bij de comrnis- sie-benoemingen al gebleken moet rem- mend op den gang van zaken werken, het maakt elk overleg, elke vruchtbare samen- werking in het belang der gemeente onmoge- lijk. Wij leven niet meer in den tijd, dat een kleine meerderheid zonder eenig risico elken tegenstand op brute wijze kan onder- drukken. Het bloed der martelaren is het zaad der kerk. De onderdrulaking der democraten zal hun de sympathie van een groot deel der be volking doen wimnen en het getal hunner kiezers in belangrijke mate vergrooten. Den slinger, die nu kunstmaHg hoog naar een zijde wordt opgeheven, zal men op een gegeven moment niet langer kuninen vast- houden. Dan zal die slinger, volgens de wetten der natuur, naar de andere zijde doorslaans. zwaarder en verder dan iemand heeft kunnei verwachten. Heeft men in de geschiedenis na elk tijd- perk van wiilekeurige onderdrukking niet steeds een tijd van groote en bloedige reactie gekend! Men zal verstandig doen zoo speedig mogelijk het bezuinigingsprogramma ter tafel te brengen en het den democraten te toonen, die als vertegenwoordigers hunner kiezers toch zeker ook recht hebben daarvan kennis te nemen. Is onze indruk juist, dan zal het niet veel moeite kosten tot een compromis te komen. Men komt dan terug op het besluit om slechts 3 wethouders te kiezen en geve den heer Westerhof opnieuw den zetel, die hen rechtens toekomt. Doet men het niet, dan treft dit nieuw ver bonden elftal de voile verantwoording, als de belangen onzer gemeente straks ernstig geschaad biijken. Dagelijkscli owerzscht. WAT GEBEURT ER THANS TE GENeVE. De Nederlandsche en Poolsche voorstellen en de groote mogendhe- den. De veiligheidskwestie. De gansche Volkenbondspolitiek, zooals die de laatste jaren gevoerd werd, trilt in haai voegen. Na de rede van Jhr. Beelaerts van Blokland, na de Poolsche voorstellen voor een non-agressie pact, lijkt inderdaad een finale wijziging het meest waarschijnlijke en in ieder geval is reeds bereikt, dat de klei nere mogendheden, als bij tooverslag wakker geschud, gaan beseffen dat hun rol van ja- knikkers bij al wat de groote zusters in't mid den geliefden te brengen een onwaardige rol was. Zij beseffen thans, dat zij geen figuran ten behoeven te zijn, doch hun stem mogen laten klinken. Zij beseffen, dat hun belangen door het teveel aan aandacht, gewijd aan de belangen der groote mogendheden, schrome- lijk zijn verwaarloosd. Steeds hebben de machtigsten het heft in handen gehad, hebben zij goedwillig gehoor gegeven aan al wat die machtigsteii decre- ALRMAARSCHE COURANT. nMHBawgHMi

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1927 | | pagina 1