DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BAL
\l\4ii der
Aan 10 dezer ballonnen zit voor U een BON
voor een SOUVENIR bevestigd.
J. C. POUWELS. Tel. 146.
J
morgenmiddag om 3.30
op den
Kennemerstraatweg
zullen worden opgelaten
ter gelegenheid van de
Bioscopen
no. 218
Honderd negen en twlntigste laargang
AJbonnemcntsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden f2.—fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Advertcntiepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsrnlmte.
Brieven franco N.V. Boek- en Handelsdr. v.h. Herns. Coster Zoon, Voordam C9, Tel. Administr. No. 3. Redactie No. 33.
YR1JDAG
16 iEPTEHBER
ICunst
Dif nummer besfaaf nil 2 bfadetf.
1927
T.
11,
Diredenr: O. H. KRAK.
Hoofdredaefenr Tj. N. ADEMA.
DageBijksch overzicht.
WAT GEBEURT ER IN MEXICO?
Een chaotische Toestand. Gods-
diensthaat en Priestervervolging.
Middeleeuwsche Gewelddaden en
nishandeling van vrouwen. Wat
s de waarheid?
Het is in Mexico nooit erg piuis gewecst
Bijna onophoudelijk heeft dit land kunnen
bogen op de twijfelachtige eer, dat er dlingen
mcgel'ijk waren en gebeurden! die in
geen anderen staat bestaanbaar zouden zijn
De tijd, waarin het Mexicaansche leger meer
generaals dan torporaals telde, ligt nog niet
zoo heel ver achter ons.
De laatste maanden is herhiaaldelijk de
aandlacht in sterkere mate naar dezen Mid-
del-Amerikaanschen Staat uitgegaan, dan
tevoren het geval was. En niet all een de be
richten omtrent de pogingen van president
Calles tot het ord'e brengen in den chaoti-
schen toestand, die in Mexico heerschte en de
mededeelingen over zijn optreden tegen het
gevreesde banditisme (dat hij te vuur en te
zwaard wilde uitroeien) waren daarvan de
oorzaak, doch evenzeer de geruditen over
een oplaaien van godsdliensthaat en een daar-
mede gepaard gaande vervolging van pries-
ters.
Wij hebben van deze geruchten meermalen
op zeer sobere wijze melding gemaakt. En er
bestond ook geen aanleiding om dat niet te
doen. Wat wij echter vermeden hebben, dat
is: (onzen lezers berichten voor te zetten, die
slechts in de katholieke pets de ronde deden
en een min of meer bevooroordeeld karak-
ter droegen. Wij wachtten af, tot ook die neu-
trale bladen notitie zouden gaan nemen van
deze geruchten en er dus grootere zekerheid
zou bestaan omtrent de waarheid ervan.
Welnu, dat is thans geschied. De Tele-
graaf bevat n.l. een reeks artikelen van den
Amerikaanschen publicist Francis Mc. Cul-
lagh, waarin over het ten hemelschreiende
optreden van president Cades' poldtie en le-
germacht tegen het niet met hem sympathi-
seerende (meerendeels Katholieke) deel der
Mexicaansche bevolking, zulke afschuwelijke
details worden gegeven, dat zelfs de meest-
flegmatieke Hollander een hoogst bedenkelijk
nachtmerrie-lijder zou worden, wanneer hij
den moed had deze episteis meer dan een-
maal aandachtig te lezen.
De gruwelijkste wreedheden, de bruutste
gewelddaden worden er allergenoegelijkst in
verhaald. Drama's in het bosch en moordten
en doodslagen, zijn schering en inslag. En
wat er over vrouwenmishandfeling en zelfs
onteering in ten beste gegeven wordt gaat
letterlijk alle perken te buiten.
Het ligt niet op onzen weg daarvan een
uitvoerig relaas af te drukken. Wij widen al-
leen vermelden, dat volgens de corresponden-
tie van dbn heer Cullagh de gewelddaden te
gen de katholieken inderdaad voor een be-
schaafd land meer dan schandelijk zijn, dat
president Calles en zijn geestverwanten niet
tegen de ergerlijkste dwangmiddllen opzien
om hun macht te handhaven. Mag men de
artikelenreeks in de Telegraaf als waarlfcids-
getrouw aanmerken, dan dient erkend, dat
wat de Katholieke pers over de Mexicaan
sche gruwelen te lezen gaf niet slechts zeer,
zeer gematigd was, doch eerder de schri]-
nendste wreedheden verzweeg om niet den
schijn te wekken propagandistische munt te
slaan uit sensationeel weergegeven gebeurte-
nissen.
Vclledigheidshalve citeeren wij uit de Te
legraaf van gisteravond een der passages.
Na een wreeden moord op een katholiek
priester te hebben beschreven, vervolgt Fran
cis Mc Mullagh:
„Direct na de wreedheid is de lust naar
geld dc overheerschende factor bij de verhe-
ven patnotten die thans Mexico regeeren; er
is zeer weinig ideeele fcezieling in hen. Gene-
raal Amaro, de volbiced-Indiaan, die minis
ter van Oorlog en opperbevelhebber is, en
die dfe militaire operaties in Jalisco' leidde,
dreigde om .militaire redenen" den oogst te
laten neerhalen en het vee van alle groot-
grondbezitters weg te drijven. als dezen hem
niet geld genoeg uitbetaafden om een leger
te kunnen fcekostigen vcor gebruik tegen de
rebelien De landeigenaars moesten een sol-
daat uitrusten voor elk veelvoud van 5000
pesos dat hun land waard was; d.w.z. zij
moesten htm een voile uitrusting verschaf-
fen en drie wekcn soldij vooruitbetalen. Hoe-
veel van dit geld Amaro zelf opstreek is on-
bekend, maar men heeft mij gezegd dat het
6 1/4 ton go nets bedraagt.
Een andtr voorbeeld van deze geldzueht:
te Tacuba, nabij Mexico-stadi, bepaalde een
oude dame dat haar nalatenschap zou dienen
voor den bouw van een oude-liedengesticht,
met de tcevoeging, _dat het toezicht aan de
nennen zou ten d'eel vallen. Op 25 Mei wer-
den deze nonnen veertien in getal, de
meesten harer ionge vrouwen gearres-
teerd, ofschoon zijgeen religieuze kleed'ij
droegen, en gebracht, niet naar de gevange-
n s, maar naar een kazerne, waar zij in een
kamer werden geworpen die reeds vol sol da-
ten was. De vrouw van Roberto Cruz, den
beruchten inspecteur-generaal, is toevallig
een geloovig katholieke, en tot haar wend-
den zich eenige kennissen der nonnen. Zij
wendde zich op haar beurt tot haar woesten
gemaal, en het eind was dat Guerra Leal,
de advocaat van den inspecteur-generaal
werd uitgestuurd om met de zuster-overste
van het gesticht te spreken. Hij bad tot taak,
haar een document te laten teekenen, waar-
bij het gesticht met alien bijbehoorenden
grond aan de regeering werd overgedragen,
tegelijk met alle beschikkingen waaruit het
profijt trok.
Aanvankelijk was zij natuurlijik ongeneigd,
dat stuk te teekenen, maar toen haar ge
zegd werd dat als zij weigerde haar jonge
nonnen voor onbepaalden tijd bij de 8oldia>
ten zouden worden gelafen, bond zdj in en
teekende. De nonnen werden toen vrijgelaten,
maar zij moesten uiteengaan, omdat zij zon-
der middelen en zonder tehuis waren. Wat
het gesticht betreft, dit wordt door de regee
ring niet voortgezet. Het zal verkocht wor
den, en de opbrengst zal haar weg vinden
naar de particuliere bankrekening van den
een of anderen Mexicaanschen staatsfuncti-
onnaris".
Ons inziens spreekt bovensfaand citaat
als het op waarheid berust, voor zichzelf.
Maar diat is juist de groote vraag. Want de
artikelenreeks in de Telegraaf draagt duide-
lijk de sporen van sensatiezucht en is geba-
seerd1 op de lust van de menschen om te lee-
ren griezelen. En wat de katholieke pers over
dit alfes meldt is wellicht niet geheel onpar-
tijdig.
Men zal goed doen hoewel men zich
overtui'gd mag houden dat er inderdaad in
Mexico gebeurtenissen plants grijpen, die al-
les behaive in den haak zijn nadere be-
vestiging der gruwelen af te wachten.
Bevatten de geruchten waarheid, dan mag
men terecht spreken over Mexico als van een
onbeschaafde natie, als van een wilde-
m a n s 1 a n d
BuifenBaoid
VOLKENBOND.
DE VOLKENBONDSVERGADERING
Belgie niet herkozen als Raads-
lid. Canada, Cuba en Fin
land gekozen. Perzi'e niet tevre-
den over de samenstelling van
den Raad. Een Oekrainsehe
delegatie te Genhve.
Men zal zich herinneren, dat Belgig, aan
de beurt zijnde voor aftreding als niet-per-
monent lid van den Vol'k enbon dor a adj po
gingen had aangewend herkozen te woraen
als zoodanig, hoewel een herkiezing niet reg-
lementair geoorloofd is. Aanvankelijk ver-
keerde men in de meening, dat Belgie groo
te kans van slagen had, omdat velen het in
't algemeen belang achtten dit land, dat een
afzonderlijke positie inneemt als oud-oor-
logvoerende mogendheidl, wel te herkiezen.
Gedurende de laatste dagen daalden de
Belgische papieren echter aanmerkelijk en 't
resultaat is dan ook geweest, diat gister door
de tegenwerking van de landen die zelf op
een zetel hoopten, Belgie geketst werd.
Van de 48 staten, die aan de stemming
deelnamen verklaard'en er zich 29 voor her,
keizing en 19 tegen. De vereischte meerder-
heid was dus niet behaald1, zoodat Belgie
den Volkenbondsraad verlaten moet.
Vanderveldle verklaarde claarna te meenen,
dat deze niet herkeizing niet aan antipathie
geweten moet worden, doch aan principi-
eeele overwegingen. Belgie zal dan ook met
denzelfden ijver de Volkenbondsbelangen
blijven dienen.
Hierna werden Canada, Cuba, en Finland
als niet-permanent lid van dien Volkenbonds
raad' gekozen.
Dantziger vraagstukken.
Na de rede van Vandervelde kwamen een
aantal Dantziger vraagstukken aan de or-
de. Het voornaamste was Dantzig's eisch tot
verplaatsing van het Poolsche munitiediepot
van de Westerplaat. De juridische commis-
sie, die hierover rapport moest uitbrengen,
heeft eerst de principieele vraag beantwoord
of de opheffing van een vroeger raadsbesluit
geoorloofd is. Deze vraag is bevestigend be
antwoord voor het geval dat er nieuwe om-
standigheden aangevoerd worden, die bij het
nemen van het radasbesluit nog niet beston-
den.
De beslissing nopens Dantzig's eisch is
daarmee echter nog niet ingewilligd, aange-
zien de commissie om formalistische redenen
tot het besluit is gekomen, dat Danitzig zijn
voorstel eerst weer bij den Volkenbondscom-
missaris prof, van Hamel aanhangig
meet maken.
De beide andere geschilpunteni, n.l. de ex-
territorialiteit van de Westerplaat en het
recht van Dantziger burgers, die in dienst
zijn van de Poolsche spoorwegen, om zich te
bercepen op de Dantziger rechtspraak, zijn
op voorstel van Stresemann nog enkele da
gen aangehouden, met dtien verstande, dat
beide punten nog in deze zitting, maar dan
door den nieuwen raad zullen behandeld
worden.
Oekralnische delegatie te Genlve.
Te Geneve is aangekomen een, Oekrafnl-.
sche Rationale delegatie onder leiding van
den vroegeren staatssecretaris Perfatsky
Deze zal aan dent voorzitter van de Volken-
bondsvergadering een door dr. Petroesife-
witsj. president van den Oekrai'nischen Na
tion,alen Raad, geteekend memorandum ter
hand stellen.
In dit memorandum wordt geprotesteerd
tegen het feit. diat 8 millioen Oekrai'ners, on-
danks het zelfbeschikkingsrecht der volken.
onder Poolsche Roemeensche en Tsiecho-
Slowakijsche heerschappij moeten leven. In
het memorandum wordt gezegd, dat ge-
noemde staten de West-Oekraniens onder-
drukken en dat zelfs het recht der minder-
heden op bescherming voor hen geen toe-
passing viindt. Ten slotte wordt voor de
Oekrai'ners autonomic geeischt en herzie-
ning van de bepalingen, waardoor zij tegen
hun wil onder de heerschappij van andere
staten zijn gebracht.
Perzil wenscht Aziatisch lid.
Nadat de verkieztng der niet-pemxamente
Raadbleden had pleats gehad,, verklaarde de
Perzische gedelegeerde, diat hij er ditmaal
van afgezien badl de verkiezing voor den
Volkenbondsraad nog meer te compliceeren
Hij wenschte echter te constateeren, dat ook
thans weer hoofdlzakelijk vertegenwoordi-
gers der Am er ikaansch-Europeesche cultuur
in den Raad zitting hebben en hij behield
zich het recht voor, het volgendi jaar iemand
candidaat te stellen, die tot die Aziatisch-
Mohammedaansche cultuur behoort.
De handel in blanke slavinnen.
In de vijfde commissie werd gister de han
del in bianke slavinnen behandeld, waar bij
de Ned1, gedelegeerde Mevr. Kliiijver een be-
langrijke rede hield over deze kwestie.
Zij btoogde, dat de bordeelen de groote
oorzaak van het kwaad zijn en sprak de
hoop uit, dat de staten, waar ontuchthuizen
nog geoorloofd zijn, aan dien toestand spoe
dig een einde zullen maken.
De Duitsche gedelegeerde verklaarde, dat
na October in Duitschland alle bordeelen
zullen worden afgeschaft.
ONTWAPENTNG EN VEILIGHEID.
Geruchten over een voorstel-Briand
In Britsche kringen doet het, tot dusver on
bevestigde, gerucnt de ronde, dat Briand
voor het einde der thans bijeen zijnde Assem
blee een nieuw voorstel zal indienen. Dit zou
tot strekking hebben, alle aanhangig ge-
maakte voorstellen voor het sluiten van een
veiligheidspact te laten varem, mits d'e huid'ige
Assemblee accoord gaat met de opstelling van
een nieuw protocol, voor te leggen aan de in
1928 bijeen te roepen negende "Volkenbonds
vergadering, te zamen met een volledige ont
werp-omtwapeningsconventie.
CHINA.
BAN1DIETENOVERVAL TE PEKING.
Een der bandieten onthoofd.
De Chineesche tooneelspeler Meilang Fang,
die steeds vrouwenrollen vervult, werd aan
een intiem, gezeliig diner, dat hij in zijn bui
tenhuis aan eemgen van zijn viienden gaf.
onaangenaam verrast door de komst van drie
gewapende bandieten, die een bedrag van
50.0i(X) dollar eischten. Een der gasten, een
Chineesch journalist, bood- aan als onderhan-
delaar op te treden. Hij hield de bandieten
tot het aanbreken van den dag aan die praat,
Toen namen zij1 eindelijk genoegen met een
cheque van 20.000 dollar. Intusschen was he'
echter een der gasten gelukt de politie te
waarschuwen, die het huis omsingelde.
Een hevig vuurgeveoht volgde, waarbij de
aanvoerder dler bandieten werd gedood, de
twee andieren konden echter ontsmappen, na
dat zij nog den journalist hadden doodge-
schoten. Een van de twee werd later gevangen
genomen en voor het huis van den acteur
onthoofd, waarna zijn hoofd! in een ijzeren
kooi werd tentoongesteld. Den geheelen dlag
trok een diehte menigte langs't huis van den
acteur om het gruwelijke sdhouwspel gade te
slaan.
E>e acteur heeft besloten uit dlankbaarheid
den familieleden van den vermoorden journa
list een lijfrente te verleenen.
DUITSCHLAND.
DE REGELING MET DE VORSTEN-
HUIZEN.
Sedert het begin van dit jaar heeft Pruisen
aan het vroegere vorstenhuis een bedrag van
2.200.000 mark uitbetaald. De Pruisische
staatsregeering stelt zich op het standpunt,
dat na de misiukking van de desbetreffende
rijkswet een regelirig slechts langs den weg
van afkoop mogelijk is, waarvoor men een
basis van 121/?. pet. wil vaststellen. Volgens
het Berl. Tagehl. is te verwachten, dat de
Pruisische staatsregeering, aan den landdag,
die op 11 October bijeenkomt, een wetsont-
werp in dezen zin zal voorleggen.
FRANKRIJK.
MILLER AND CONTRA MOSKOU.
Erankrijk meet met de Sovjet spreken.
Milleramd, de voormalige president der
republiek, die zich candidaat heeft gesteld
voor den Senaat bij de tusschentijdsche ver-
kiezingen in het departement Orne, heeft zijn
verkiezingscampagne heden te Alen^on ge-
opend met een heftigen aanval op het commu-
nisme. Hij noemde de Sovjet-ambassade te
Parijs het boofdkwartier der revolutie en
eischte van de regeering, dat zij den Sovjet-
gezant zijn paspoort zal overhandigen en den
Fransehen gezant te Moskou zal terugroepen
Die noemde hij den eenigen maatregel, waar
door men een slag aan het communisme kan
toebrengen. Er mag geen sprake van zijn, dat
een methode wordt gevolgd, waarvan Frank-
rijk de dupe wordt, namelijk door de Sovjet-
regeering te vragen in plants van Rakofski
een anderen vertegenwoordiger der derde in-
ternationale te zenden, hetgeen de Sovjet-
regeering maar al te gaarne zou doen.'omdat
dit voor haar het gemakkelijkste middel is om
uit de moeilijtoheden te komen.
Er is geen andere oplossing, aldus Mille-
rand, dan een breuk. Het heeft geen zin in
prachtige redevoeringen te verklaren, dat het
communisme onze vijand is. De daad moet
bij het woord gevoegd1 worden en dat heeft de
regeering niet gedaam
JAPAN.
DE WERVELSTORM.
400 lijken geborgen, vijfhonderd
visschersvaartuigen vergaan.
Volgens de berichten uit het geteisterde
gebied op het eiland Kioe-Sjioe, wordt daar
door 3000 man troepen meegewerkt met de
plaatselijke organen aan het zoeken naar
slachtoffers van de ramp.
Er zijn tot nu toe 400 lijken geborgen.
Ter hoogte van de kust van Nagasaki zijn
500 visschersvaartuigen vergaan. Er zijn 25
visschers verdronken.
In de warmwaterbadplaats Kawatje zijn 12
hotels door overstrooming totaal vemield.
AMERIKA.
LANGS DEN SPOORWEG IN
MEXICO.
Telegraafpalen als galgen.
Naar een telegram uit Nogales meldt, heeft
het persomeel van een trein, die Woensdag
nadit Guyamas in den Mexicaansche staat
Sonore binnenkwam, medegedeeld, liangs de
spoorbaan in den staat Nayarit aan boomen
en telegraafpaien 38 lijken te hebben zien
hangen. Men gelooft, dat dit de lijken zijn
van oolamgs gevangen genomen bandieten.
Programma van Vrijdag 16 tot en
met Donderdag 22 September.
Theater Cinema Americain.
Hoofdnummer: De Garde-Luitenant. Pa
ramount-film in 7 acten.
Hoofdrol: Adolphe Menjou.
Alkmaarsch Bioscoop Theater.
Hoofdnummer-. Droomkoninkje. (Heyer-
mans).
Hoofdrollen: Henkie Klein en Willem van
der Veer.
Victoria Theater.
Hoofdnummer: Na de parade. (De laatst
overgeblevenen). Geschiedenis uit den groo-
ten oorlog.
Hoofdrollen: Edua Best, Rex Davies en
let paard Jack.
ORGELBESPELING.
Gisteravond heeft de heer Jam Zwart de
laatste orgelibespeling in de Groote Kerk ge-
gegeven. Voor dit seizoen althans. want de
oelangstelling van het publiek is dezen zo-
mer van dien aard geweest, dat de kunste-
maar het volgendi jaar in de zomeranaamden
wel weer een nieuwe reeks zal aanvangen
De belangstelling voor deze concerten is
zichtbaar groeiende, zich ook uitende in 'n
enkel ingezonden stuk in de Alkmaarsche
Courant, en in brieven aan den concert-
gever gericht. Het laatste programma zou
gevuld word'en met numme-rs door het pu
bliek op te geven, doch de llijst der verzoek-
nummers werd zoo uitgebreid, dat er in-
plaats van een, twee programma's van ge
geven moesten wooden.
We kunnen nu ook wel zeggen, dat de
orgekoncerten van den heer Zwart burger-
recht hebben venkregen en er velen zullen
zijn, die ze niet gaarne meer zouden willem
missen.
Op dezen laatsten avond werd uitgevoerd1:
van J. S. Bach, de Dorische Toccate en het
Adagio in de kleine terts, van S. de Lange
„Carilion*' en voorts „Al'legretto grazioso"
van Tours, ..Allegro Vivace" van Widor,
„Doodenmarsch en Engelenzang" van
Guilinant, „Andante con Moto" van Pom-
per, en van den heer Zwart zelf Hymne over
Ps. 75, vers 1, ..Andante religioso" over
Ps. 25, vers 2, en Finale en Koraal (Evange-
lisch Gez. 4, vers 1). Hoe de heer Zwart die
stukken ten uitvoer brengt, hebben we
zeker niet meer te zeggen, zijn meesterschap
op het koninklijk instrument is genoegzaam
bekend.
Waard e heer Zwart, tot volgenden zomer.
A. K.
Provincial! nieuws
UIT ST. PANCRAS
Vergadering van de voetbalvereeniging
„Vrone" op Woensdag 14 Sept. ten lokale
van den heer H. Gerritsen onder leiding van
den heer C. Kloosterboer.
Medegedeeld werd, dat de competitie zal
aanvangen met een wedstrijd tegen N. V. V.
I te N. Niedorp, terwijl het 2e elftal tliuis
speelt tegen N. V. V. II. Besloten werd het
entree-geld voor nieuwe led en te verlaoen
op 0.50. s
Indeeling voor het Ie elftal: S. D. W. I,
Alkmaar II, Schoorl I, West-Frisia III, Hol-
landia IV, Hoom I, N. V. V. I en Vrone I.
Indeeling 2e elftal: Alkmaar III, Heiloo II,
N. V. V. II, D. T. S. Ill, Hoogkarspel I,
Ale. Victrix V, Schoorl II en Vrone II.
Nog werd besloten overblijvende leden,
welke enkele malen meespelen, per keer con-
tributie te laten betalen.
Na eenige huishoudelijke besprekingen.
volgde sluiting.
MET GROOT-VERLOF.
Op 24 September a.s. worden de herha
lingslichtingen der Infanterie in het gemot
van groot-verlof gestelcL
I
Imtooiisieilig
nnemer Autogarage^