L. Frankenberg, Alkmaar.
Buitenlandsch gemengd nisuws.
Bioscopen
Rechtszaken
uefl fie ffilWHieM rrecprf Art rarer CrSTR, wopm CVSf VePBtSHSf gtOtW.
Nederlandsche bestuur heeft ongetwijfeld de le f 2 b oete of 2 dagen hechtenis, de 2e
veel gedaan om de volkswelvaart te bevorde-
ren.
Maar u bent dus voldaan over hetgeen
u gezien hebt op Java?
Meer dan voldaan.
ROOMSCH-KATHOLIEKE
JOUR N ALISTE NVE REE N1G INC
t>e herdenking van het 25-jarige bestaan
van de Roomsch-Katholieke Journahsten-
vereeniging is Zaterdag te Utrecht besloten
met een feestmaaltijd in het hotel Kasteel van
Antwerpen.
Aan dezen disch hebben het woord gevoerd
de burgemeester van Utrecht, dr. Fockema
Andreae; minister Lambooy, oud-minister
Ruys de Beerenbrouck, 't Tweede Kamerlid
mgr. Nolens, de heeren Kersters, voorzitter
van de feestvierende vereeniging; Hans, voor
zitter van den Nederlandschen Journalisten-
kring; Vieroeg, voorzitter van de Vereeniging
van dagbladdirecteurenTeulings, voorzitter
van de vereeniging van directeuren der R.-K.
dagbladen en Wierdels, directeur van De Tijd.
Aan dezen maaltijd, waaraan een 90 per-
sonen deelnamen, zaten ook aan oud-minister
Aalberse en de heer Van Bolhuis, voorzitter
van de Haagsche Journalisten-vereeniging.
Wij leveren alle LEDERWAREN
met voile garantie.
VERDRONKEN.
Te Zaandam is Maandagmorgen uit de
vaart achter het Veutje het lijk opgehaald van
een man, naar schatting ongeveer 45 jaar
oud, en vermoedelijk uit Amsterdam afkom-
6tig. Hij is Zondag gezien in gezelschap van
een ouden man met een zijden pet op, waar-
schijnlijk iemand uit een Oude-mannenhuis,
met wien hij op stap is geweest. Men ver-
inoedt, dat hij bij het zoeken van den weg
naar het spoorwegstation te water is geloo-
oen.
i DE PAEDAGOG1SCHE TENTOON-
J STELLING.
De organisator vhn de Vereeniging van
Directeuren van Electriciteitsbedrijven in Ne-
derland deelt ons het volgende mede.
Veel is er veranderd sinds wij 3 September
1925 onze bijeenkomst in Hcorn hadden,
waar het leermateriaal, bestaande uit school-
platen, boekjes en films ter bezichtiging werd
gesteld.
In de jaren, die sindsdien zijn voorbijge-
gaan is er voortdurend gearbeid om het leer
materiaal te verbeteren en het zijn vooral de
films, die, met medewerking van een speciaal
in het leven geroepen filmcommissie (waann
o.a. ook de schcolbioscoopleider in den Haag,
de heer van Staveren zitting had) een groote
verbetering hebben cndergaan. Het opwekken
en transformeeren van de electriciteit is door
teekenfilms verduidelijkt, waardoor het voor
de kinderen mogelijk is, den stroomloop van
de electriciteit te volgen.
En wat ons tentoonstellingsmateriaal be-
treft, voor hen, die het bcekje van den heer
van Balen kennen (en dat zijn dus bij voor-
keur dames en heeren onderwijzers(essen),
die in de klassen het onderwijs hebben gege-
ven is het mogelijk, al de behandelde leerstof
op de tentoonstelling in modellen te zien
Het werkprogramma omvat nu het volgen
de:
.'s Morgens bezoeken van de leerlipgen aan
de bioscoopzaal, waar de films „Van kolen
tot electriciteit" en „De voortgeleiding van
de electriciteit" worden vertoond en toege-
licht.
Daarna worden de kinderen in groepen
van pirn. 60 onder leiding van hun onoer-
wijzer(es) in de tenioonstellingsruimte toe-
gelaten, waar door heeren, welwillend door
de directie van het Provinciaal bedrijf aange-
steld, de noodige voorlichting wordt gegeven.
Het eerste deel omvat: Van kolen tot
stoom,
Het tweede deel omvat: Van stoom tot
electriciteit,
Het derde deel omvat: De voortgeleiding
van de electriciteit,
Het vierde deel omvat: De toepassing van
de electriciteit.
Daarnaast zal door het Provinciaal- en
Gemeentelijk Bedrijf zooveel mogelijk de toe-
passing van de electriciteit verzorgd worden.
Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat des
morgens, tijdens het schoolbezoek, de pae-
dagogische tentoonstelling voor het publiek
gesloten is.
WERKLOOZENZORG EN WERK-
VERRUIMING.
Het bestuur van het Nederlandsch Ver
bond van Vakvereenigingen heeft besloten
Dinsdag 1 Nov. a.s. te Amsterdam een bui-
tengewoon congres te houden ter bespreking
van de volgende -vraagstukken
1. De werkloozenzorg en de wettelijke re-
geling der werkioosheidsverzekering.
2. De werkven-uiming als middel tot be-
strijding der werkloosheid.
Als inleiders zullen optreden de heeren E
Kupers en F. van de Walle.
Tct dit congres zullen naast de hoofdbe-
sturen der bij het N. V. V. aangesloten orga-
uisaties een aantal bestuurdersbonden wor
den uitgenoodigd.
KORTE BER'ICHTEN.
Alte ins»tanties hebtben besJist over het
Jot van de openbare school te Noord'wijiker-
bout. En het e:nde is gekomen. En ,,meester
Endema", die bijna 30 jaren zijn krachten
gaf aan het openbaar onderwijs, gaat met
wachtgeld.
f 3 boete of 3 dagen hechtenis
L. D. v. d. E. te IJmuiden, overtreding
Leerplichtwet, 2 X 3 boete of 2X3 dagen
hechtenis.
P. B., S. K, J. V„ J. B., C. K., N. B., A. G.,
P. M., A. W., J. K., J. B. te Heer-Hugowaard,
overtreding Bouwverordening, ieder 2
boete of 1 dag hedhtenis.
W. S. te Bergen aan Zee, W. S. te Huizen,
J. M., H. R. te Alkmaar, S. J. de V. te De
Rijp, overtredimg Arbeidswet, de le 12 X
2.50 boete of 12X2 dagen hechtenis, de 2e
6 X f 6 boete of 6X6 dagen hechtenis, de
3e 39 X f 1 boete of 39X1 dag hechtenis,
de 4e 31 X 1 boete of 31X1 dag hechte
nis, de 5e 16 X 2 boete of 16X2 dagen
hechtenis.
L. B. te Egmond aan Zee, S. R. te Limrnen,
A. H. A. R., J. A. te Haarlem, A. P. V„ C. B.
te Heiloo, G. Z., j. Z. te I itgeest, J. W. K..
W. T. K.,.C. S. te Castricum, J. B. te Zuid- en
Noord-Schermer, S. de W. te Alkmaar, J. H
C. R. te Rotterdam, A. S. te Fielder, B. B. te
Akersloot, H. rt., G. K., J. A., C. J. P. te
Amsterdam, D. C. B. te Callantsoog, F. S
te Zaandam, D. H. te Koog aan de Zaan,
overtreding Politieverondenmg, de le, 2e, 5e,
6e, Te, 8e, 9e, lOe, lie, 16e en 23e ieder 1
boete of 1 dag hechtenis, de 3e, 4e, 14e, 15e,
17e, 18e, 19e, 20e, 22e ieder f 2 boete of 2
dagen hechtenis, de 12e f 6 boete of 6 dagen
hechtenis, de 13e en 21 e ieder 1.50 boete of
1 dag hechtenis.
W. Z. te Schoorl, J. V. te Egmond aan den
Hoef, D. D., J. S. te Bergen, C. M. te Uit-
geest, C. H. v. K. te Sassenheim, A. N. te
Santpoort, H. J. Th. de W., C. J. de G. te
Wijk aan Zee en Duin, H. de G. te Bloemen-
daal, G. V., H. j. S. te Beverwijk, J. P., N. S.,
J. C. M., J. F. S, H H„ P. K. R. te Alkmaar,
P. B. te Oudorp, H. M. v. H. te Wormer-
veer. J. S. te Assendelft, A. S. v. d. L. te Am
sterdam, K. K. te Anna Paulowna, A. S. te
Schermerhorn, J. W. te Zijpe, overtreding
Motor- en Rijwielv/et, de le, 2e, 3e, 13e, 17e,
25c ieder f 2 boete of 2 dager. hechtenis, de
4e 5 boete of 5 dagen hechtenis, de 5e, 8e
14e, 19e, 20e, 21e, 24e ieder f 4 boete of
4 dagen hechtenis. de 6e, 7e, Qe ieder f 10
boete of 5 dagen hechtenis, de lOe, 12e, 23e
ieder 8 boete of 4 dagen hechtenis, de lie
f 20 boete of 10 dagen hechtenis. de 15e, 16e
ieder 2.50 boete of 3 dagen hechtenis, de
18c vriispraak, de 22e f 6 boete of 3 dagen
hechtenis.
KANTONGERECHT TE ALKMAAR.
MondeHnge uitspraak 23 September 1927.
J. H. v. S. te Heer-Hugowaard, over
treding wet Haindelsregister, f 5 boete of
5 dagen hechtenis.
J. L. te Schoorl, overtrediing broodbesluit
j 10 boe4e of 5 dagen hechtenis.
G. K., F. K. te Heer-Hugowaard, over
treding Jacht- en Vissdmrijwet, de le 1
boete of 1 dag hechtenis, de 2e f 4 boete of
4 dagen hechtenis.
R. H. G. te Alkmaar, dronkenschap, 6
boete of 3 dagen hechtenis.
tJ. H. H. C. te Egmond aan den Hoef, J. H.
HONGARIJE.
17 MEISJES SPOORLOOS
VERDWENEN.
Meisjeshandelaars aan het werk?
Te Boedapest kwamen in den laatsten tijd
steeds meer gevallen voor, waarin jonge meis-
jes spoorloos verdwenen. Op het oogenblik
worden er in de Hongaarsche hoofdstad in
totaal 17 jonge meisjes vermist.
Men vreest, dat meisjeshandelaars hier
misschien de hand in het spel hebben.
ZWITSERLAND.
DE OVERSTROOM1NGEN.
Enorme schadie aangericht.
8 dooden ondereen inge
st o r t h u i s.
Over de overstroomingen in Zwitserland
wordt nog gemeld:
De Rijnbrug bij Halberstein is ernstig be-
schadigd. Van een andere brug is de middel-
ste pijler weggeslagen.
Ook het gebied van Bellinzona en- C'hur is
door de overstroomingen getroffen. Bij Ca-
saccia is de Wildbach buiten de oevers ge-
treden, zoodat het plaatsje overstroomd
werd. De bewoners konden zich slechts met
moeile in veiligheid1 brengen. Te Tavanasa
is een groot huis ingestort, waarbij acht
personen om het leven kwamen.
De verbindigen met het Engadin zijn op
verschillende plaatsen onderbroken. Op den
Rati-apoorweg zijn de rails op enkele plaat
sen weggeslagen, zoodat het verkeer moest
worden gestaakt. Ook op enkele andere
spoorliinen moest het verkeer worden stop
fezet. Het telefonische en telegrafische ver-
eer is mede zeer gestoord.
De waterstand in de Bodensee is tenge-
volge van den grooten watertoevoer buiten-
gewoon hoog. Echter zijn de oeverterreinen
nog niet overstroomd. Het plaatsje Rinken-
berg heeft hevig geleden. Flier is o.a. de
kerk verwoest. Bij Riiti wees de peilschaal
een stand van 9 M. aan, terwijl de normale
stand 5 a 6 M. is. In den afgeloopen nacht
is de waterstand echter gedaald.
In Tirol 'hebben vooral het Zillerdal en
het Wippdal onder de overstroomingen te
lijden gehad. Telefoon- en telegraaflijnen
zijn vernield en het sipoorwegverkeer moest
worden stop gezet. Het plaatsje Zell in het
Zillerdal staat gebeel onder water. Bij Inns
bruck is de Sill, een zijrivier van de Inn,
buiten haar oevers getreden, waardbor twee
stadsgedeelten onder water zijn gezet. Twee
bruggen zijn weggeslagen. De electriciteits-
fabriek, welke aan Innsbruck stroom levert,
wordt bedreigd. Het electrische tramverkeer
stond gedurende geruimen tijd stil.
KORTE BER1CHTEN.
De bladen melden, dat tengevolge van
een typhoon, gepaard met vloedgolf, te Yoeng-
kong, 150 mijlen ten Zuid-Westen van Hong
kong, 5.000 personen zijn omgekomen.
Twintigduizend huizen en honderden vaar-
tuigen zijn vernield.
De Praagsche politic heeft bij een huis-
zoeking in het bureau der fascisten gevonden
materiaal aan den krijgsraad overhandigd
De auditeur-militair heeft daarna onmiddel-
lij'k een instructie geopend tegen Gajda en een
aantal hooge officieren van het Praagsche
garnizoen.
In de buurt van Gogelsberg in Neder-
Oostenrijik is een met 37 personen bezette
vrachtauto omgeslagen. De chauffeur, diens
vrouw en een passagier werden gedooa, ter
wijl 3 passagiers ernstig en de overigen licht
gewond werden.
In Straatburg zijn bekende autonomis-
ten bijeengekomen om een officieele onafhan-
celijkheidspartij op te richten tegen de aan-
staande verkiezingen.
Blij'kens een met vertraging overgeko-
men bericht uit Marathan 'Mexico), zijn in
den' aaWan^ der vbtTgb ^eek 30 robvters gb-
dood, toen een bende van c.a. 100 man een
aanval deed op een trein van de Southern
Pacific. Het was een trein met een militair
geleide. Van de soldaten zijn er tien gekwetst.
De aanval geschiedde tusschen Barrancas en
Laquemada.
Bij een vliegdemonstratie te Paderborn
is gisteren de bekende parachutist Kleynen-
berg uit Bielefeld van een hoogte van 700 M
ait een vliegtuig gesprongen. De parachute
ging niet open, zoodat Kleynenberg ter aarde
stortte en onmiddellijk dood was. De echtge-
noote van den ongelukkige, die in het vlieg
tuig zaf, viel in on-macht toen zij zag wat er
gebeurde.
Een bankwerker te Blanmesnil heeft zijn
huwelijiks-ongeluk gewroken door een der
minnaars van zijn vrouw te dooden en een
anderen en haarzelf levensgevaarlijk te ver-
wonden. Een poging zelfmoord te plegen mis-
lukte. Al eerder had een 19-jarige jongeman
zich terwille van de vrouw het leven benomen.
HET MAKTELAARSCHAP DER
VRIJGEZELLEN
In den provincieraad van Brabant was
onlangs een voorstel ingediend tot het invoe-
ren van een provinciate belasting op alle
vrijgezellen van 25 tot 60 jaar oud, alsoo-k
op de gehuwden en weduwnaars zonder
kinderen. Dit voorstel werd echter naar uit
Brussel gemeld wordt, door de met het on-
derzoek a'aarvau belaste afdeeling verwor-
pen en wel om de volgende eenigszins onver-
wachte redenen, opgesomd in Het Laatste
Nieuws:
„De man en de vrouw aldus de motivee
ring van het verwerpende votum die, el-
kander tot steun dienend, door het leven
gaan, zijn sterker; zij zijn vereenigd en ver-
oonden in tegenspoed, zooals in welvaart,
terwiji de ongehuwdc geen andere toevlucht
heeft (ian zicti zelf ot eenige buren of vrien-
den, wier opbeurende raadgevingen niet al-
tijd vrij van belangsteTling, doch gesteund
zijn op die wederzijdschc gezonde en oprech-
te toegenegenheid welke men in die verheven
instel-ling, het huwelijk, ontmoet.
Laat ons die beklagen die den ongehuw-
den staat verkiezen, want dikwijls is de oor-
zaak van de beslissing van den ongehuwde
to vinden in een innerlijk verdriet.
Laat ons ook den weduwnaar beklagen die
geen kind heeft om aan zijn vroegere levens-
gezelBin te herinneren.
Laait ons hun geval niet verergeren, met
hun door een jaarlijkse belasting te herinne
ren aan gedachtenissen die in den vergeet-
hoek moeten blijven.
De voorgestele belasting schijnt dus zede-
loos, onbillijk en wederrechtelijk, en dat is
de reaen, waarom al de leden der le sectie ze
verworpen hebben."
HET EEUWFEEST VAN DEN R
OMNIBUS.
In de Engelsche pers is de vraag aan de
orde, wanneer de eerste omnibus eigenlijk in
de straten van Londen verschenen zou zijn.
Men wist alleen dat het eeuwfeest niet ver
mesr kon zijn. Nu deelt een inzender in de
„Times" mede, dat hij vele jaren geleden den
oudsten omnibuskoetsier te Louden tegen het
lijf Hep en een lang gesprek met hem had.
Hij had zesfig jaar lang in de straten van
Londen gereden, eerst met een „ooach" en
daarna met een omnibus. Hij decide mede,
dat de eerste omnibus in 1829 verschenen
was op den dag van de Derby-wedrennen.
Hij was met vier paarden bespannen en liep
van Haymarket (Londen) naar Epsom. Daar
na kwam hij te Londen zelf in gebruik en
liep van de City naar Paddington. De vracht
was 1 sh. en behalve passagiers nam hij
ook pakjes me?.
In al die 60 jaar was de man nooit ten
Zuiden van de Theems geweest en had hij
maar eens een week vacantie gehad. Hij
zodit famile buiten op, maar na drie dagen
kon hij het daar al met uithouden en keerde
hij naar zijn geliefde Londensche straten te-
rug.
Een andere inzender had Zaterdag ge
meld, dat hij een plaat in zijn bezit heeft van
1 Januari 1819 met het opschrift „Op weg
naar de Derby" en waarop verscheidene om-
nibussen staan afgebceld. Die van 1829 zal
dus wel niet de eerste zijn geweest, al was
het misschien de eerste, die een geregelden
dienst in Londten zelf onderhield.
GETROUWDE VROUWEN LEVEN
HET LANGST.
Het is wel spijtig voor de dames die zich
heilig voorgenomen hebben, nooit te trouwen
(als zulke dames ten minste bestaan). Maar
het is voor vrouwen heusch veel beter om wel
te trouwen en te zorgen, dat zij getrouwd blij
ven. Want een Biitsdh regeeringsrapport
heeft het onbetwistbaar bewezen: het sterfte-
cijfer onder getrouwde vTouwen is kleiner dan
dat van ongetrouw-de, en onder de weduwen is
de sterfte het grootst.
Sir Alfred Watson, de man die het rapport
heeft opgesteld, heeft een aantal statistieken
opgesteld aangaande de sterfte in Engeland.
Hif gaat uit van het resultaat van de volks-
telling van 1921 en het gemiddelde sterftecij-
fer der jaren 1920—'22. Voor de alterjong-
ste leeftijden, waarbij vergelijking mogelijk
was, constateerde hij' het laagste sterftecijfer
voor ongehuwde vrouwen. Maar daarna kwa
men de getrouwde vrouwen in een veel gun-
stiger positie te staan. Bovendien constateert
de rapporteur, dat de sterfte voor ongehuwde
vrouwen tusschen 18 en 27 toenemende is.
Zoo staat dus vast: gehuwde vrouwen leven
het langst.
De oorzaak? Dr. Ethel Browning zeid?
dienaangaande: Waarschijnlij-k is de grootere
sterfte onder jonge ongetrouwde vrouwen te
wijten aan het feit, dat zoovelen van haar
hard moeten werken en vaak in kantoren op-
gesloten zitten. En bovendien besteden zij dan
s avonds haar vrijen tijd aan bioscopen en
dans in plaats van hun gezondheid te verzor-
gen.
In het algemeen zijn volgens den rappor
teur de levenskansen vergroot. Een jongen
kan nu rekenen 55.62 jaar te leven, een meis-
je 59.58 jaar, vergeleken met resp. 48.53 en
52.38 in 1906 en 51.50 en 55.35 in 1911.
Tusschen de leeftijden van 30 tot 60 is de
vitaliteit van beide seksen aanzienlijk verbe-
terd. maar, zooals reeds gezegd, achteruit-
5s slechls te consfafeeren voor meisjes
van 18 tot 27. Getrouwde vrouwen van dien
leeftijd zijn gezonder dan ooit.
DE VERSTOORDE BRUILOFT.
Terwijl de bruid, de bruiloftsgasten en de
E-dikant te Glasgow verleden week op den
ruigom waohtten, deed zich het tragische ge
val voor dat de bruigom plotseling dood bleef
Buchanan, een meester loodgieter, was op den
dag van zijn huwelijk nog even een bezoek
gaan brengen aan de nieuwe woning, die hij
na de plechtigheid met zijn jonge vrouw
dacht te betrekken. Toen hij wegbleef, ging
men hem zoeken en vond hem daar dood in
een stoel liggen, bezweken ten gevolge van
hartver lamming.
EEN MEISJE OFFERT HAAR
VERLCOFDE OP OM ZICH TE
REDDEN.
Het gerecht verklaart haar niet
strafbaar.
Een jonge B-erlijinsche, gymnastiekleerares
van beroep, was met haar verloofd-e op een
meer in Meckteniburg gaan roeien, toen een
hevig onweer hen ve-rraste. E>e beschadigde
boot Meek op een gegeven oogenblik het ge-
wicht van twee personen niet meer te kumnen
dragen. Dies achtte de Berlijnsche jonge-
dame het't beste, haar toekomstigen echt-
vriend met een fikschen ribbenistoot in 't
water te werpen, waarin hij weldra wegzonk.
De koelberekenende Germaansche schoo-
nen had zich deswege voor den strafrechter
te verantwoordien wegens doodslag. Doch 'n
bepaling van het Duitsche strafwetboek, be-
treffende ..Notstand1" behoedde haar voor ge-
vangenisstraf.
Op grond van deze bepaling namelijk, die
zegt, dat ieder, die, in doodsgevaar verkee-
ren-d, een ander leven vernietigt om zijn eigen
leven te redden, niet strafbaar is, sprak de
rechtbank de beklaagde vrij.
EEN WIJSGEERIG WONDERKIND.
Gedachten over het heelal.
Gustaaf Manoble oud 14 jaar.
In het „Zfr. f. angew. Psychologie" ver-
taalt prof. Willian Stern een artikel over Gus
taaf Manobla, een 14-jarig wijsgeerig won-
derkind,dat geschreven was door Henri
Serouya te Parijs.
De 14-jarige jongen is geboren in Jeruza-
lem en woont daar thans nog. Levy-Bruhl, de
bekende filosofie-historieus van de Sorbonne
zei, nadat hij de eerste stukken van de wijsbe
geerte van den jongen gelezen had, dat hem
geen tweede voorbeeld bekend was van wijs
geerig denken op zoo jeugdigen leeftijd.
De jeugdige wijsgeer bezat op zijn tiende
jaar twee boeken van den Talmoed. Zijn va-
der, tijdens den oorlog gestorven, was een vrij
ontwikkelde man. De moeder, die in behoefti-
ge omstandigheden achterbleef, stuurde het
kind naar een volksschool, waar't in wiskunde
uitblonk. Op zijn 13e jaar verliet Gustaaf de
school, waarop een ingenieur hem dadelijk op
zijn bureau nam. In he t jaar 1921 stuurde
Gustaaf Manoble, die toen precies 14,3 jaar
oud was, zijn eerste stuk aan Serouya, waar-
van hier een proeve volgt:
„God bestaat, daar alles bestaat. Het be
staan van alles is God. Als er geen „bestaan"
zou zijn, dan is de gedachte er ook niet. God
zou heelemaal niet bestaan hebben, want wij
vormen God met onze gedachte en de gedach
te bestaat, daar ons bestaan er is. Wij laten
God bestaan, daar hij ons heeft doen bestaan
en indien wij niet bestaan, dan is dat, wijl Hij
niet bestaat. Door het bestaan van het Heeal
kent men God, enz." (De subtiele bewijsvoe-
rfng is weggelaten. Ze voert tot het zuivere
idealisme):
„Er bestaat een enkele kracht, dat is het
Universum (die Existenz), daar alles wat
niet voor zichzelve bestaat, niet bestaat en al
deze lichamen voor deze kracht bestaan. Dit
bewijst hun bestaan."
„Ik twijfel aan alles, ook aan datgene, wat
ik zeg
Dadelijk na de ontvangst van dit stuk wijs-
begeerte, wonderbaarlijk, daar een 14-jarige
zich verheffen kan tot die hoogte, dat hij over
den bouw van het Heelal nadenken kan,
schreef Serouya naar Palestina om nadere ge-
fevens betreffende het tot stand komen van
it geschrift.
Manobla zond hierop een ontwerp (een gf-
krabbel van cijfers en aanteekeningen in
Kebreeuwsch en Fransch) en schreef dat de
ideen God en het Heelal hem sinds bij de
school verlaten had, niet meer losgelaten had
den en dat hij aan heftige hoofdpijn had ge
leden door het nadenken over de kwellende
vraag: „Wat is het Heeal?"
Eenige maanden daarna zond hij Serouya
andere „gedachten over Schepping, geest en
tijd":
„De 3cheppTng Ts geten'vraagsfuk rrT.Ds
lichamen, die wij zien ontstaan, bestonden
altijd, maar onder anderen vorm. Derhalvc
zijn het de vormen die beginnen te ontstaan
en niet de stof, waaruit de vorm samengesteld
is. Daaruit blijkt dus, dat de deelen van het
Heeal nooit hebben kunnen beginnen te ont
staan.
„Nu moet nog bewezen worden, dat het
Heelal zelve nooit kon beginnen met te be
staan. Maar dan dringt zich daartusschen
een vraag van den geest.
„Kan ik mij wel voorstellen het „niet-be-
bestaan", dat niets dan tijd en ruimte zou zijn
(daar de stof buiten tijd en ruimte niets is)?
Ik zou kunnen zeggen, dat deze stoffelijke
wereld in een geheel anderen vorm had kun
nen bestaan, maar dan toch altijd in ruimte
en tijd. dat wil dus zeggen, dat ze eeuwig be
staat. En daar het Heelal niet kan beginnea
te bestaan, heeft het nooit een schepper no>
dig. Derhalve dus, als de wereld nooit begin*
nen kan te zijn, is er ook geen schepper meer.
Er is een begin en een einde voor de vormen
van het Heelal of zijn deelen, maar nooit voor
het Heelal
„Door welk middel kunnen wij kennis krij-
gen van den geest? Door onzen geest alleen
immers. Onze zinnen, zonder iets, dat ik geest
noem, zouden niet weten, dat ik iets waar-
neem."
Hoe moet men dit wonder lijk verschijnsel
van wijsgeerige vroegwijsheid verklaren,
vraagt Serouya. Hij gelooft niet, dat herinne-
ringen aan Talmoed-lectuur in staat kunner
zijn, het te verklaren, omdat de Talmoed ter.
slotte niet in strengen zin de zuivere metaphy*
siea behandelt. En zelfs als men aanneemt,
dat hij Spinoza's „Ethik" en Kant's „Kritik
der reinen Vernunft" gelezen en begrepen zou
hebben, dan zou dat niet minder verbazing-
wekkend zijn.
Voor Serouya is de eenige aannemelijke
verklaring, dat we hier te doen hebben met
een erfelijkheidsverschijnsel, indirecte erfenis
van zijn volk en zijn ras, directe van zijt
ouders. Zijn grootvader van moederszijdf
was wijsgeer en dichter. Het milieu schijm
geen actieve rol te hebben gespeeld. Voorts
wijst Serouya erop, dat in den godsdienst van
Israel alles wat op God betrekking heeft, op
zuivere geestelijke ea metaphysische beschou-
wing berust.
Voorts deelt de schrijver nog mede, dat
Man bla behalve wiisgeer ook dichter en
kunstschilder is. en dat zijn gemoedsleven
sterk ontwikkeld is, hetgeen vooral in zijn
schilderwerk en in zijn gedichten uitkomt.
Aan de heriditeit is, naar ook wij aan-
nemen, in dit geval groote beteekenis toe te
schrijven. Samuel Reschewski, het schaakwon-
derkind, waarover we een aantal jaren ge
leden een en ander gaven hij was acht jaar
toen hij van 20 partijen simultaan ook
blindspel er 17 of 18 won was ook uit
Joodsche ouders geboren, evenals verschillen
de muzikale wonderkinderen, zooals b.v
Stephan Partos en Erna Rubinstein, om maai
enkele te noemen.
Alkmaarsch Bioscoop Theater.
De Hetnel op aarde.
Het A. B. T. brengt deze week als tweede
programma een werk van de Ufa., een klucbt
mel Rei-nhold Schiinzel in de hoofdroi.
Erg gemakkelijk is de positie niet, waarin
deze hoofdpersoon geraakt.
Op den dag n.L, dat hij trouwt en als ka
merlid zijn eerste speech hondt tegen alles,
wat maar iets uit te staan heeft met alcohol,
nacht-cabarets, dansgekgenheden enz. krijgt
hij van den notaris bericht, dat hij erfge-
naam is geworden van een half millioen, be-
nevens van een der meest bekende cabarets:
De hemel op aarde. Wil hij deze erfenis niet
verliezen, dan moet hij elke nacht van tien
tot drie uur in het etablisse.nent aanwezig
zijn. Tot welke dolkomische verwikk-elingen
dit alles aanleiding geeft, is niet te vertelien.
De avonturen in het danspaleis. waar de
Jasz en de Charleston hoogtij vieren, zijn
«emg. Maar ook door optreden van het
jonge vrouwtje van de kamenier, van de
schoonouders enz. wordt menig komisch
tafreel de toeschouwers geboden. Er is har-
telijk gelachen. De dans viert in deze fifm
triomfen en het spel der hoofdpersonen is
uitnemend geschikt om een klucht als deze
zoo goed mofwlijk te doen slagen. Reimhold
Schiinzel is in dergelijke komische roll en uit-
stekend op zijn plaats. Charlotte Auder is
een heel lief vrouwtje en ook andere mede-
spelenden o.a. de male knecht van Karstea
typeeren zeer goed.
Jounnaal en teekqafilm van Felix gaan
vooraf.
Thuis van de reif
De vrouw: Jan, er is ingebroken, de voordeur staat open.
De optimist: Een bof zeg! Ik bedenk me juiat, dat ik d«
huissleutei vergeten heb.jPimdtjj R
1
