BitinenBand
zich te handlhaven a!s eersteklasser.
Op 3 April won Duitschland met 3-
hockeywedstrijd tegen Nederland.
Op 18 April won ons Ned. Elftal met 8-1
van Tsjecho-Slowakije en op 1 Mei met 3-2
van Belgie.
6 Mei. Denemarken wint voor den Davis-
Cup met 41 van Nederland.
12 Mei. Amerika wint door Tilden met
41 den wedstrijd tennis tegen Nederland.
Op 15 Mei behaalde ons voetbaldftal een
sehitterende overwinndng op de Engelsche
prof club Newcastle-United met 40.
Op 18 Mei legde Prins Bendrik den eer-
sten steen voor het nieuwe Stadion te Am
sterdam.
26 Mei. Bij de Universiteitsroeiwedstrijden
won Laga (Delft) vier nummers o.a. het
hoofdnummer.
Op 29 Mei wonnen wij met 6—0 den korf-
balwedstrijd Belgie—Nederland.
Kap. A. E. W. de Jong won begin Juni in
den Haag het militair degenkampioensehap
van Europa.
6 Juni. Moeskops sprintkampioen en van
Nek kampioen over den langen afstand.
12 Juni. Denemarken—Nederland (voet-
bal) te Kopenhagen 11. Denis bezeerde
zijn arm.
De N. V. B.-beker werd te Arnhem door
V. U. C. gewonnen op 19 Juni.
Op Schaakgebied behaalde Nederland in
Juli een mooi succes. Van 16 landen, die elk
met een viertal uitkwamen kwam Nederland
op die vierde plaats.
19 Aug. onderscheidde het IJ zich te Lyon
doordat alle zwemnunicniers aldaar gewonnen
werden. Een tenniswedstrijd Nedrland—
Frankrij-k werd door de Franschen met
100 kewonnen.
H. C. C. I werd wederom Cricketkampioen.
Op 24 Aug. won Leddy den 100 K. M. wed
strijd in het Stadion.
De athletiekwedstrijd tegen West Duitsch
land' werd met gering verschil door Holland
gewonnen. Ook wonnen wij den polowed-
strijd tegen Belgie.
Snoek versloeg op de wielerbaan te
wijk den wereldkampioen Linart bij
.wedstrijd achter groote motoren.
Onze tennisspeler Timmer behaalde te Lu-
zern in het enkelspei het kamp. v. Zwitsier
land'.
3 Sept. Mr. J. R. Carp won met de Adtai.
de Rurjter den zesmeterwedstrijd om het
Scheldejuweel te Antwerpen.
Bij de Europeesche zwemkampioenschap-
pen te Bologna won Mej. Braun de 400 M
Mej Vier dag de 100 M. en Mej. den Turk de
100 M. rugslag.
De beide Internationale wedstrijden van
ons elftal in Nov. brachten een 1—0 overwin-
ning op de Zweden in Amsterdam en een
22 te Keulen tegen Duitschland.
De Ned. hockeyploeg behaalde een mooi
succes door de Engelschen met 3—1 te ver-
slaan. Tegen Duitschland werd met 30
verloren.
18 Dec. Kapitein A. E. W. de Jong wint
het schermkampioenschap van Nederland op
den degen.
Het komende jaar 1928 betooft voor Ne
derland het gloriejaar te worden op gebied
van de Sport. Dan toch zullen de Olympische
spekn te Amsterdam gehouden worden. Ge-
weldig is de arbeid die aan de voorbereiding
ten koste wordt gelegd. Laten wij hopen, dat
de Spelen in alle opzichten een succes mo-
gen zijn, en d'at Nederlands naam overal in
den vreemde met eere zal worden genoemd.
^an. ^1 1928 voor ons land het schoonste
jaar uit de sporthistorie worden.
steeds te stiigen-
1 rkn nL'uLCTiTTd"" T soonlijk te overtuigen van de vordenngen,
De kornagin en de koningin-moeder gaven die de eommunisten gemaakt zouden hebben
°6h h° yoort?f.ld t0I steun van de rijks- met hunne bevrijdingsplannen.
een
Nog een paar uren en het jaar 1927, hier
hoopvol, daar met angst en beven en elders
weer met onverschillige gelatenheid tege
moet gezien, zal weer voorbij zijn en der ge-
woonte getrouw zetten wij ons, om als in
vogelvlucht na te gaan wat het bijna afge
loopen tijdvak ons gebracht heeft.
Storm en regen,
Laten wi] dan beginnen met op te merken,
dat zeer zeker velen teleurgesteld zijn geweest
over de weersgesteldheid, die het afgeloopen
jaar gekenmerkt heeft. En terecht, want veel
regen en wind is ons deel geweest, waardoor
met alleen tal van uitstapjes in letterlijken
zin in het water zijn gevallen, maar wat veei
erger is, groote schade werd toegebracht aan
veld en weide, met als gevolg verslechtering
van den financieelen toestand van tal loos
velen (Juni was de natste maand sinds
1855).
In verschillende deelen des lands veroor
zaakte de wind een ramp. Wie herinnert zich
met den len Juni, toen de Achterhoek zoo
zwaar geteisterd werd door een cycloon?
t was in de buurt van Borculo, maar dit
stadje, twee jaar tevoren getroffen door een-
zelfde ramp, werd nu gespaard. De omgeving
van Neede vooral leed zwaar, huizen, boo-
men, akkers, zelfs een groot deel van de tex-
tielfabriek der firma ter Weeme werd ver-
nield, en verder noordelijk (in Overijsel tot
Bathmen) deed het verwoestende element
zich gelden. Zeer te betreuren was, dat deze
cycloon, behalve zeer veel gewonden, een ne-
gental dooden eischte. Gelukkig heeft ook nu
weer weldadig Nederland getoond offervaar-
dig te zijn, en ook uit Indie kwamen weer
groote bedragen tot hulpverleening. Voor
velen in de zwaar bezochte streek zal het een
steun zijn geweest te ondervinden dat Neder
land weet mee te lijden met de lijdenden en
dat het koninklijk huis daarin voorgaat, ge-
Iijk twee dagen na de ramp bleek, toen de
koningin en prinses Juliana reeds persoonlijk
zich van het gebeurde op de hoogte kwamen
stellen. De door den cycloon aangerichte
schade werd op circa dirie millioen geschat
Nauwelijks was de ernst van de ramp vol
doende tot overig Nederland doorgedrongen,
of een nieuwe windhoos verrichtte vernielend
,werk, al was het dan gelukkig in minder
ernstige mate. Thans was het Abbekerk, dat
het moest ontgelden.
Daarna hebben nog enkele malen wind-
hoozen gewoed (Rhenen 11 Juli, Weesner-
karspel 27 Juli, boven het Gaasterland en
verschillende plaatsen langs de Noordzee-
kust op 8 Aug., Kruiningen en Loosduinen
op 10 Sept., Leiderdorp en Zoeterwoude 23
Sept.)
Werklooshtid. Radio.
De economische toestand van ons land is in
4927 niet zooveel verbeterd als door ieder ge-
poopt mocht worden. Het indexcijfer der
bktk zelk in Jujji nog
schatkist door blijvend afstand te doen van
een tiende deel van haar grondwettelijk in-
komen.
De opbrengst van de njksmiddelen was
in de eerste tien maanden van dit jaar ruim
15 millioen gulden hooger dan over die
maanden in 1926.
De werkloosheid blijft nog altijd erg en is
bijna geen enkele gemeente of men heeft er
mceten omzien naar werkverschaffing
voor ten minste een deel van het leger van
hen, die er niet in kunnen slagen hun ar-
beidskracht te verkoopen. Geen wonder dan
ook, dat met leede oogen wordt aangezien,
dat vele leveranties hier te lande werden ge-
daan door buiten de grenzen'gevestigde fir-
ma's. In verband hiermee herinneren wij
even aan de aanbesteding van den bouw van
de Koninginnebrug te Rotterdam, waarvoor
de regeering een subsidie had verleend, ten
einde den bovenbouw door de Nederlandsche
firma Werkspoor te kunnen laten uitvoeren.
De behoefte aan werk steeg zoozeer, dat offi-
cieele aanschrijvingen verschenen om bij niet
a! te veel prijsverschil aan Nederlanders de
uitvoering van allerlei werken on te dragen.
Besprekingen tusschen den minister van
binnenlandsche zaken en landbouw met de
wethouders der vier groote steden inzake te-
werkstelling van' werkloozen leidden tot een
voorloopig gunstig resultaat, Besloten werd
een aantal arbeiders werk te verschaffen in
Drente bij de ohtginning van landerijen.
Eenigszins vi-eemd doet dit wel aan, als
men bedenkt. dat arbeiders uit de venen wer
den dvergeplaatst naar fabrieken in Twente
en Eindhoven, ook al als middel tot werk-
loosheidsbestrijding. Men zou zoo zeggen,
dat de Drentsche arbeiders zich toch beter in
de ontginningen thuis zouden gevoelen dan
in fabrieken, terwijl men den stedeling allicht
beter op zijn plaats acht in een werkplaats in
de stad.
Wie ook al van werkloosheid moge hebben
te lijden, zeker niet de firma Philips te Eind
hoven. Deze toch heeft zich in weinig jaren
een wereldnaam verworven en mag zich er
op beroemen thans aan meer dan 11000 men-
schen werk te verschaffen alleen in hare hier
te lande gevestigde fabrieken. De snelle toe-
name van den omvang van dit bedrijf is voor
een groot deel te danken aan de radio. Op dit
terrein toch hebben de aan de laboratoria van
1 hilips' fabrieken verbonden ingenieurs zulke
belangrijke vorderingen gemaakt, dat zij te
recht de wereld verbaasden. Het begon met
een concert in de fabriek, dat midden in den
oceaan gehoord werd en daarna kon men het
in Indie ook hooren.
Op 31 Mei en 1 Juni spraken de koningin
en prinses Juliana resp. West- en Oost-Indie
toe en volgens de berichten kwamen de stem-
men duidelijk verstaanbaar over. Welke mo-
gelijkheden nog op dit terrein verborgen lig-
gen, vermag niemand te zeggen, maar zeker
is, dat op de reeds bereikte successen zal wor
den voortgebouwd; misschien komen we nog
wel tot geregelde telefoongesprekken met de
Indien en dan mag men den Nederlandischen
ben gegeven, niet onthouden. Proeven in die
richting hebben nog dezer dagen tot veel be-
lovende successen geleid.
Op radio-gebied staat Nederland trouwens
toch lang niet achter. Men bedenke slechts
dat wij in ons kleine land tegenwoox-dig
al twee zenders hebben, behalve nog het
rijks-radio-telefoonstation, dat op 3 Jan. te
ScheveningenHaven geopend werd voor
de uitzending van zakelijke berichten
Van een redevoering, in de Tweede Kamer
door dezen volksvertegenwoordiger gehouden
over de interneering der Indische eommunis
ten en de huiszoeking bij de studenten boven-
genoemd, werd weinig notitie genomen en een
tweetal moties door hem over een en ander
gesteld, alsmede een motie van ir. Cramer
een met Indische zaken uit eigen ervaring
goed bekenden soc.-dem. werden den 26
Oct. ontworpen.
Wij mogen er hier nog even aan herinne
ren, dat den 25 Jan. in de Rotterdamsche
haven aan boord van het s.s. Aferauke in
beslag genomen werden 125 revolvers en
29.000 patronen, vermoedelijk bestemd voor
Ned.-Indie.
Sterk heeft bovengenoemd Kamerlid L. de
Visser ook gefulmineerd tegen het zenden
door Nederland van een oorlogsgetuige
naar Sjanghad ter bescherming van onze
belangen aldaar. De heer de V. ziet in deze
strijd in China (zie hierover wat in het
overzicht „Buitenland" wordt gezegd) een
beyrijdingspoging ongeveer gelijk aan die
in Indig. Maar wij 1 het gemeentebestuur van
Sjanghai prijs stelde op de zending van het
schip, v/enden de mariniers toch maar ge-
land (21 Maart) Dat was voor den heer de
V. het sein tot het stellen van een motie, die
echter-29 Maart verworpen werd. Tot 6 Mei
bleef de ..Sumatra" te Sjanghai. Eerst toen
werd order gegeven de reis naar I.idie voort
te zetten.
Senaat van zijn vetorecht gebruik zal maken.
1 oen op 26 Jan. bij koninklijk besluit de
huurwetten nog een overblijfsel uit de
crisisjaren werden ingetrokken met ingang
van 19 Juli, waren er aanstonds eenige ge-
meenten (wij noemen slechts Amsterdam en
Zaandam), die meenden dat deze wetten nog
niet uit de samenleving gemist konden wor-
rijksambte-
40 van het
Wat betreft het verzet van de
naren tegen den Staat over art.
■Bezoldigingsbesluit valt te memoreeren, dat
op 28 Jan. de advocaat-generaal bij den
Hoogen Raad concludeerde tot verwerpino"
van het beroep van den heer v. d. Wielen
Een ander groot succes in verband met de
verkorting van den afstand tusschen Neder
land en zijn Aziatische kolonien is behaald
door eenige koene vliegers. Midden Juni wa
ren het Geyssendorffer en Scholte (eerstg°-
noemde als leider) en de mecanicien Weber,
die den Amerikaan van Lear Black, met wien
zij reeds verschillende andere groote afstand-
vluchten hadden gedaan, naar Batavia
brachten met een Fokker-vliegtuig van de K.
L. M. Den 23 Juli keerden zij behouden te-
rug, eveneens per vliegmachine.
Hun succes werd nog overtroffen door de
vlucht van luitenant Koppen, die met Krjjns
en Ellermans binnen een maand heen en te-
rug naar Indie vloog met een week verblijf
aldaar. Het gold hier een postvlucht en het
resultaat ervan heeft de mogelijkheid van een
postverbinding met Indie door de lucht vol
gens deskundigen aangetoond. Verwacht mag
worden dat binnen afzienbaren tijd een vaste
postdienst zal zijn ingesteld.
De gedachte aan de vliegtochten naar In
die brengt als vanzelf in onze herinnering te-
rug de relletjes, die in den loop van 1927 in
ons Insulinde plaats vonden. Het begon al
onmiddellijk bij den aanvang van het jaar en
heel wat bloed is er vergoten alvorens de rust
hersteld was. Ernstig is er soms gevochten
tusschen de opstandelingen en de vertegen-
woordigers van het Nederlandsche gezag.
Dat het nu overal volmaakt rustig is, zouden
wij niet graag willen beweren, maar het
schijnt intusschen toch wel, dat de Overheid
den toestand meester is. Het verzet uitte zich
voornamelijk ter Westkust van Sumatra en
bleek het werk te zijn van communistische
agitatoren. Uit verschillende aanwijzingen,
o. a. stukken, die men bij huiszoeking en bij
eenige leiders vond, bleek de hand van Mos-
kou. Enkele dezer leiders werden ter dood
veroordeeld en velen werden gestraft met
verbanning.
Op een vraag in de Kamer aan den minis-
er Koningsberger om de doodstraf in Indie
af te schaflen, antwoordde dezebewinds-
man, dat het daarvoor thans niet het juiste
oogenblik is.
Ook in Nederland zelf werd gewerkt aan
wat door de eommunisten genoemd wordt de
Jevnjding van Indie. In Juni werden te Den
iaag en Leiden invallen gedaan bij eenige
indische studenten en daarbij kwam ook vast
te staan, dat er nauw verband (in hoofdzaak
yan financieelen aard) bestond tusschen de
Indische beweging en de Russische regee
ring. De studenten werden in arrest gesteld.
Jet behoeft zeker geen verwondering te ver-
welcken, dat onze regeering in dit stadium
der zaak het Tweede Kamerlid L. de Visser,
den grootcn vereerder van Moskou, liet we-
ten, dat hij niet zou worden toegelaten in
Ned.-Indig en dus geen gevolg behbefde te ge-
yen apn ziin voornemen opi zich dear per-
De achttiende verjaardag van prinses Ju
liana is met bijzondere opgewektheid gevierd
en onder grooter feestbetoon dan bij andere
yerjaardagen van dit vorstenkind gebruike-
lijk is. Het beteekende voor haar ook iets an-
ders dan gewoon, omdat het immers den 18en
verjaardag gold, den dag dus waarop zij
meerderjarig werd en voor haar in ernst de
voorbereiding begint op de taak die haar
eenmaal op de schouders zal worden gelegd
Een der midd^len daartoe is het volgen van
verschillende colleges aan de Leidsche uni-
veisiteit, waartoe de kroonprinses zich met-
terwoon te Katwijk heeft gevestigd.
Een andere gedenkwaardige dag in het le-
ven der prinses is geweest de 12e Juni, toen
zij in de J ulianakerk in de residentie beves-
tigd werd als lid van de kerk harer vaderen,
de Ned. Herv. kerk. Er vond geen enkel bij-
z°nder ceremonieel bij plaats, zoodat de prin
ses te midden van een aantal meisjes van ge-
hjken leeftijd als zij bevestigd werd door ds.
welter, die haar ook godsdienstonderricht ge
geven heeft. Natuurlijk liet ds. Welter, die in
tegenwoordigheid van de koningin, den prins
en de koningin-moeder sprak, de beteekenis
van het feit uifkomen, maar de prinses trad
gewoon met de andere aannemelingen de
stampvolle kerk binnen en verliet met dezen
net kerkgebouw. De geheele plechtigheid
droeg een hoogst eenvoudig Jcarakter en on
derscheidde zich in ,niet£ van een gewonen
dienst. Dit ligt geh'eel in de lijn van de ko
ningin.
Uiterlijk bewijs van mcerderjarigheid van
prinses Juliana was, dat zij dit jaar haar
ouders vergezelde bij de opening van de zit-
ting der Staten-Generaal, op 20 Sept., waar
voor zij een dagje vacantie had genomen in
Leiden. Deze aanwezigheid van hare dochter
gaf de koningin aanleiding tot het spreken
van eenige zeer gevoelvolle woorden.
Naar protectie
Pe Trponrede, waarmee H. M. het nieuwe
zittingsjaar der Staten-Generaal opende,
maakte over het geheel een goeden indruk,
maar voorstanders van den vrijhandel heb
ben er in meenen te ontdekken een aan-
wijzing van het verlaten door ons land van
den vrijhandel, als gevolg van het steeds
hooger optrekken van de tariefmuren rondon
ons. Nu is het waar, dat in vrijwel alle lan-
aen de invoerrechten zeer hoog zijn en dat
daar door enkele Nederlandsche producten
nadeel ondervinden, maar of dit nu voldoen-
de aanleiding mag zijn om van den be-
proefd goeden weg van vrijhandel af te gaan
eni dien van protectie te betreden, mag betwij-
feld worden. Bovendien vergete men niet, dat
de schade allicht overdreven wordt voorge-
steld. Wij hebben dit nog gezien met de cera-
mische industrie in Maastricht.
De wetgeve/ule arbeid.
De wetgevende arbeid onzer regeering
heeft dit jaar verschillende keeren verhoogde
belangstelling genoten. Wij denken hier al-
lereerst aan het verdrag met Belgie, dat door
de Tweede Kamer was aangenomen, waarna
tal van organisaties aan de Eerste Kamer
verzochten het te verwerpen of ten minste
niet ongewijzigd te aanvaarden. Onder deze
tegenstanders behoorden o.a.: het verbond
van Ned. Werkgevers, het verbond van Ac-
tual isten, verschillende hoogleeraren der
handelshoogeschool en 88 Utrechtsche advo-
caten. Den 9 Maart begon onze Senaat met
de openbare behandeling van het ontwerp-
verdrag, dat den 23 d. a. v. door minister
yan Karnebeek verdedigd werd, maar deson-
danks den dag daarna toch verworpen werd
33 tegen 17 stemmen, een beslissing, die
in Belgie veel ontevredenheid verwekte en
genoemden minister tot heengaan noopte.
Hij werd opgevolgd door jhr. mr. F. Bee-
laerts van Blokland ep, zonder te kort te wil
len doen aan de bekwaamheid van jhr. van
Karnebeek, mogsn erkend worden de goede
kwaliteiten als bewindsman, die de nieuwe
minister heeft ten toon gespreid. (Men leze
hiervoor slechts wat elders in dit nummer in
het jaaroverzicht „Buitenland" over zijn op-
treden in de jongste Volkenbondsvergadering
te Geneve is geschreven).
De nieuwe wet op de naamlooze vennoot-
schappen, den 1 April in de Tweede Kamer
aangenomen, heeft wedcr een stroom van
adres?en naar de Eerste Kamer doen vloeien
met. verzoek haar veto er over uit te spreken.
Binnen niet te langen tijd zal dat college het
ontwerp in behandeling nemen en door zeer
yelen wordt verwacht, dat ook in dezen de
den en daarom gemeentelijke verordeningen
ontwierpen, die hetzelfde doel beoogden, n.l.
het tegengaan van huuropdrijving, maar de
een na de ander kreeg ze afgewezeo tetug
van de hoogere wetgevende lichamen en op
13 Juni gaf minister Slotemaker de Bruine
een afwijzend antwoord op een verzoek om
wettelijke maatregelen te nemen voor Amster-
dam bij het opheffen der huurwetten.
Den 10 Maart verwierp de Tweede Kamer
met 41 tegen 29 stemmen de motie-Oud tot
voorbereiding van een nieuwe regeling van
den steun aan mobilisatie-slachtoffers. Een
teleurstelling voor zeer velen!
Het wetsontwerp tot wijziging van de land-
en tuinbouwongevallenwet-1922 werd in de
Tweede Kamer op 15 Maart aangenomen
met 44 tegen 23 stemmen.
De vreemdelingen wet-1918, nog een
erfenisje uit den oorlogstijd, kan in het alge-
meen belang volgens den minister van justi-
tie nog niet ingetrokken worden.
Den lOen Juni werd in de Tweede Kamer
aangenomen het wetsontwerp, dat een einde
moet maken aan het bestaan van de departe-
menten van oorlog en van marine. Er zal
voor in de plaats komen een ministerie, dat
heeten zal Departement van Defensie.
Dank zij een besluit van de Eerste Kamer,
d.d. 29 Juni, werden de pensioenen der oud-
gepensionneerde West-lndische militairen
verhoogd. Minder gelukkig zijn de andere
oud-gepensionneerden (van voor 1918). Im
mers de moties-Oud en> Ter Laan om de pen
sioenen van deze menschen te verhoogen,
werden 6 Dec. verworpen. 't Zou een mooie
Sinterklaas zijn geweest, als de stemming in
de Tweede Kamer anders ware uitgevallen.
In verschillende steden hebben de oud-gepen
sionneerden protestvergaderingen gehouden,
maar of 'thelpen zal? Zij hebben al zoo
vaak gevraagd en voorbeelden van armoede
aangetoond, maar steeds zonder succes.
Den 16 Sept. werd ingediend een wetsont
werp tot wijziging van de Gemeentewet ten
aanzien van de plaatselijke belastingen, in
hoofdzaak betreffende de forensenbelastin-
gen.
Een ander wetsontwerp, waar zeer velen
mee te maken hebben, is 11 Oct. ingediend.
Wij bedoelen het ontwerp tot wijziging van de
rijwielbelastingwet, waarbij voorgesteld
werd de belasting van 3 op een rijksdaal-
te brengen.
Een veer den dagen geleden werd dit ont
werp in de iweede Kamer aangenomen, na-
dat een motie om het bedrag op twee gulden
te stellen van den heer Hiemstra, die verle-
den jaar reeds op geheele afschaffing- der rij-
wielbelasting had aangedrongen, was ver
worpen.
Bij de behandeling in de Tweede Kamer
van het bekende wetsontwerp inzake steun
aan de Rotterdamsche Bankvereeniging (het
Robaver-ontwerp) heeft de regeering harde
noten hooren kraken. Elaar werd n.l. verwe-
ten, dat zij de Kamer voor een voldongen feit
stelde. J en slotte werd het ontwerp aangeno
men met 57 tegen 23 stemmen. Dus nog heel
wat tegenstemmers! Het ontwerp tot wijzi
ging van de dividend- en tantiemebelasting
ging er denzelfden dag (19 Oct.) door zon
der hoofdelijke stemming.
Een belastingverlaging zal tot stand ko
men, nu de Tweede Kamer op 21 Dec heeft
aangenomen het wetsontwerp tot verlag'ng
der inkomstenbelasting met 20 pet. Dit lijkt
echter mooierdan het is, want de gemeenten
krijgen het recht wat meer te heffen. En dat
zuikn zeker vele doen!
Dat minister Waszink op 9 Nov. zich ge-
noodzaakt gevoelde om een ziekteverlof van
drie maanden te nemen, is een tegenvaller
voor hen, die hoopten op spoedige behande
ling van zijn wetsvoorstel tot invoering
van de zevenjarige leerverplichting. De
minister immers liet mededeelen, dat hij
op bijwoning van de behandeling groo-
ten prijs stelde. Het zal dus nu toch
wel niet eerder worden dan 1 Juli dat het ze-
vende leCrjaar er komt, zooals de minister
bedoelde met zijn op 14 Oct. ingediende wets
ontwerp. In antwoord op een vraag van den
heer Albarda had de minister reeds op 3 Oct.
meegedeeld, dat invoering van het zevende
schooljaar tegen 1 Jan., zooals deze toen
wenschte, niet zou gaan. Een wetsvoorstel-
Albarda om de leerverplichting tot 7 jaar uit
te strekken en dit in te voeren op 31 Jan.,
werdl den 14 Dec. door de Kamer verworpen
met 52 tegen 39 stemmen.
Belangrijk als teeken des tijds zij vermetd,
dat de S. D. A. P.-fractie der Tweede Kamer
bij dat hchaam een voorstel-ontwapenings-
wet indiende. Het kwam 25 Febr. in behande
ling en werd 8 Maart ingetrokken, nadat art.
1 met 53 tegen 32 stemmen was verworpen.
fijdens de behandeling deden zich voorname
lijk op 3 Maart rumoerige tooneelen in de
Kamer voor.
In strijd met het ontwapeningsvoorstel is
wel het wetsontwerp, dat op 7 April door de
Tweede Kamer werd aangenomen, n.l. dat tot
aanschaffing van vliegtuigen voor Ned. In
die. Er waren 19 tegenstemmers, 42 leden
waren er voor.
De voorzitter van de Eerste Kamer, baron
Van Voorst tot yporst, zag zich wederom in
die functie voor een jaar herbenoemd.
Jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck viel dezelf-
de eer te beurt vcor de Tweede Kamer.
Ds. Lingbeek, een der Tweede Kamerleden,
die bekend staat als tegenstander van de
macht van Rome, deed in Nov. een voorstel
om te komen tot opheffing van het pauselijk
gezantschap hier te lande. Het werd ver-
worjoen met 49 tegen 3 stemmen.
Uit deze stemming blijkt wel, dat de Ka
mer toen maar nauwelijks voltallig was.
Den 23 Dec. nam de Tweede Kamer met
79 tegen 1 stem het wetsontwerp aa.n, waar
bij de vaccinedwang voorloopig e6n jaar
wordt opgeschort.
benoemfng aanvaarcfde en zich sinds dien
een waardig opvolger betoonde van ziin
overleden voorganger.
Ook de S. D. A. P. kreeg een anderen
yoorzitter, ter vervangmg van den heer Po-
iak, die bedankt had In het buitens-ewoon
congres op 18 Dec. werd de heer J. Oude.
geest als voorzitter aangewezen, die hiermee
genoegen nam.
De 9 Febr. was voor den oud-minister van
O., K. en W., dr. J. Th. de Visser, een ge
denkwaardige dag. Hem bleek toen (hij werd
oien dag- 70 jaar) hoeveel vriendvn hij had.
Len leestehjke huldiging moest hij zich laten
welgevallen, terwijl de Kroon hem eerde door
.-cv ordering tot commandeur in de orde van
den Neder'andschen Leeuw.
Een andere groote staatsman met een
schitterend verleden, n.l. mr. S. van Houten,
haalde zijn 9'0en verjaardag op 17 Febr. en
werd bij die gelegenheid eveneens gehuldigd
Niet als staatsman, maar als priester werd
op 25 April mgr. dr. Nolens veel eer bewe-
"hap Vlerde toen zijn veertigjarig priester,
Len jubile werd ook gevierd door jhr. mr.
dr. A. Roeli, commissaris der koningin in
N.-Holland. Den 19 Juli had hij n.l. 12K
jaar dat ambt vervuld. Vele woorden van
hulde werden dezen populairen bewindsman
toen toegezwaaid met den wensch dat hij nog
vele jaren de eerste ambtenaar der kroon in
dit gewest zal zijn.
Prof. Naber te Utrecht (natuurkundige)
kreeg om zijn groote verdiensten op 8 Nov,
een Fransch eeredoctoraat, n.l. van de Sor-
bonne te Parijs, wel een bewijs dat zijn ken-
nis tot ver over de grenzen erkend wordt.
Een gebeurtenis van groot gewicht is ge
weest het overbrengen van het stoffelijk over-
schot van den drie jaren geleden te Clarens
bij Montreux gestcrven Nederlandschen ge-
neraal J. B. van Heutsz, naar Amsterdam,
waar het piechtig wtrdi bijgezet in een praal-
graf op de Nieuwe Oosterbegraafplaats.
Deze gebeurtenis is daarom van zooveel be-
lang, omdat daarmee werd erkend welke bij-
ere eigenschappen dezen man sierden.
wij mogen er hier even op wijzen, dat hij niet
slechts was de bedwinger van Atjeh, maar
bovenai een staatsman, die alles deed om een
toestand van vrede, orde en veiligheid in
Indie te scheppen als grondslag voor wel-
vaart en volksgeluk. Dat heeft hij metterdaad
getoond in de jaren, dat hijgouverneur-
generaai was (1904—1909).
De bijzetting had plaats met militair
eerbetoon van €en omvang en een indrukwek-
kendheid als men in ons land nog nooit eer-
oer zag. Er was een detachement militairen
uit Indie voor overgekoqjen, alkmaal manr
nen, die nog onder hem hadden gediend.
Een ander overleden groot Nederlander,
dr. Schaepman, werd op 11 Aug. geeerd door
de onthuiling van een monument te Tubber-
gen, zijn geboorteplaafs.
Mr. P. J. Troelstra werd gehuldigd met
de opening van het Troelstra-oord te Beek-
bergen, een rustoord voor soc.-dem. (13
Aug.)
Het jubile van het Leger des Heils, dat
op 8 Mei zijn 4t>jarige werkzaamheid hier
te lande herdacht, mag v/el even in herin-
nering gebracht worden. De insteliing is in
ciien tijd voor velen ten groote zegen geble-
ken.
1 wee belangrijke en voor ons land zegen-
njke innchtingen hebben hun 50-jarig be
staan herdacht, n.l. de rijksIahdbouwpfoef<
stations (3 Oct.) en de gemeentelijke univer
siteit te Amsterdam (15 Oct.)
Nfeuwe partijvoorzilters. thil-
diging van bekende Nederlanders.
Lengevolge van het overlijden van den
heer H. C. Dresselhuys heeft de Vrijheids-
bond een anderen voorzitter mocten kiezen.
Hij vond dien in mr. D. Foek, oud-gouver-
neur-generaal van N«d.-Indie, die. 9 Ian, de
Onbewaakte overwegen. Spoor*
wegongev alien.
De onbewaakte overwegen hebben ook dit
jaar weer zeer vele slachioffers geeischt,
waaruit wel blijkt dat het Nederlandsche pu-
bliek nog altijd niet geleerd heeft, voldoende
uit te kijken, al mogen we anderzijds ook niet
vergeten dat het uitzicht bij lang niet alle
overwegen voldoende vrij is. Opmerkelijk is,
dat de directie der spoorwegen slechts bij uit-
zondering genegen wordt bevonden om of de
beletselen voor een vrij uitzicht op te ruimen
of de bewaking te herstellen. E6n van de be-
ruchtste overwegen is die te Kethel, die niet
minder dan zeven offers vroeg, en in onze
omgeving heeft die te Bakkum nog zeer on-
langs zijn gevaarliikheid bewezen, om over
de overwegen bij Heiloo en Oude Niedorp
nog maar te zwijgen.
Wij zullen hier natuurlijk niet alle onge-
vallen bij onbewaakte overwegen afzonderlijk
noemen, maar toch meenen wij even te moeten
memoreeren het ongeval bij RillandBath,
waar de trein een met stroo beladen vracht-
auto aanreed, tengevolge waarvan ruiten
werden vernield in een coupe, waarin zeer
toevallig de directeur der Spoorwegen mee*
reisde, de heer Kalff.
Het vraagstuk >der onbewaakte overwegen
is langzamerhand zoo nijpend geworden,
dat de Tweede Kamer op 9 Dec. een motie
aannam betreffende het instellen van een on-
derzoek daarnaar. Als het rapport nu maar
niet te lang uitblijft en weder-bewaking van
althans de gevaarlijkste punten het gevolg er
van wordt.
Behalve ten aanzien van de overwegen
heeft het treinverkeer nog meermalen aan
leiding gegeven tot critiek, waarbij we echter
ook al weer moeten bedenken, dat de beste
stuurlui aan den wal staan. Er hadden ver
schillende spoorwegongelukjes plaats, zoodat
het publiek zich "ongerust begon te maken
over den algemeenen toestand van de vilig-
heid onzer spoorlijnen en op minister van der
Vegte aandrang werd uitgeoefend tot instel
iing van een commissie van onderzoek. Deze
deelde op 9 Mei echter mee, zulk een com
missie niet noodig te achten.
Wij memoreeren hieronder een paar ange-
vallen: Op 28 Jan. liep te Heerenveen een
sneltrein op eenige geladen goederenwagens,
tengevolge waarvan de machinist werd ge-
dood. Den 18 April liepen te Voorschoten
twee electrische treinen op elkaar, waardoor
eenige passagiers en een conducteur meer of
minder ernstig werden gewond en een paar
wagens zwaar beschadigd. Bij Lage Zwalu-
we derailleerde den 19 Aug. een goederen-
trein, waarbij twee spoorwegbeambten licht
werden gewond; de materieele schade was
aanzienlijk. Den 19 Sept. werden te Amster
dam 15 personen gewond, doordat een tram-
trein op een stilstaanden tramwagen li#p.
Den 16 Oct. liepen te Rijswijk twee eleotri-
sche treinen op elkaar, met als gevolg veer-
tien gewonden van wie twee ernsfjor Dot
