Buitenland
gen voor den tcgenwoordigen militalren te-
legraafdicnst.
Prof. Aug. Alkbe, oud-hoogleeraar aan de
Rijksacadcmie van Beeldende Kunsten te Am
sterdam, overfeed aldaar op 10 Jan., bijna
90 jaar oud.
Den 13en Jan. overfeed te Wiesbaden, 75
jaar oud, de heer Frits van Haarlem, de
vooral te Amsterdam zeer bekende variete-
Jeider. en bevorderaar der amusements-kuust.
Te Utrecht overleed den lien Jan., 73 jaar
oud, de heer L. Penning, bekend als schrijver
van een geheelg serie godsdienstig getmte,
rornantische werken, in Zuid-Afrika spelen-
die.
Op 48-jarigen leeftijd overleed den 12en
Jan. te Den Haag de schilder A. Dirckx.
Te Voorburg overleed den 21en Jan35
jaar oud, de Haagsche beeldhouwer E. A. F.
Bourgonjon. Hij maakte een aanvang met de
beeldhouwwerken van het Rijksmuseum te
Amsterdam, terwijl hij verder nog talrijke
belangrijke werken in verschillende plaatsen
des lands uitvoerde.
Te Leiden kwam den 21en Jan. door een
noodlottig toeval om het leven de bekende
schilder van bloemstukken Floris Flenric
[Verster, 65 jaar oud.
Een andere schilder, die naar zijn laatste
rustplaats werd geleid, was Willy Martens,
den 24en Jan. te Den Haag overleden.
Op 71-jarigen leeftijd overleed den 6en Fc-
bruari, eveneens in de residentie, Dr. Daniel
Francois Seheurleer, jarcnlane directeur van
het bekende bankiershuis Seheurleer Zo-
nen. Buiten zijn beroepskring wijdde hij
zich aan de muziek; in April 1910 werd hij
op grond van zijn vele en belangrijke presta-
ties op het gebied van muziek-historie door
de Leidsche A lima Mater benoemd tot doctor
honoris causa.
Te Delft overleed den 3en Maart, ruim 81
jaar oud, mr. L. W. C. van den Berg, oud-
burgemeester van die gemeente, oud-lid van
de Eerste Kamer.
Den 4en Maart overleed te Utrecht, in den
ouderdom van bijna 76 jaar, prof. dr. J.
Peels, oud-directeur van de serum-inrichting
te Rotterdam, oud-buite:igewoon hoogleeraar
aan de rijksuniversiteit te Leiden, oud-buiten-
gewoon hoogleeraar aan de veeartsenijkun-
dige school te Utrecht.
Een paar weken na aanvaarding van zijn
arnbt als hoogleeraar in het strafrecht aan
de droningsche universiteit stierf prof. mr.
dr. P. van Heijnsbergen te Amsterdam (5
Maart).
Den 7en Maart overleed dr. Joh. C. Breen,
gemeente-archivaris te Amsterdam.
Den 30en April overleed te Oud-Delfsha
ven (Rotterdam) in den ouderdom van 82
jaar de schilder Gerke Henkes, op een na de
laatste vertegenwo ordiger van de oude garde
der Haagsche Schilderschool.
Op den 3en Mei overleed te Montreux, in
den ouderdom van 74 jaar, prof. dr. R. H.
Saltet, oud-hoogleeraar in de hygiene aan de
Amsterdamsche universiteit, eerste directeur
van den Amsterdacnschen Geneesk. Dienst.
Den 4en Mei overleed te Naardcn Charles
Boissevain, oud-diirecteur hoofdredacteur van
het „Algemeen Handelsblad", eerelid en oud-
voorzitter van den Nederlandschen Journr.lis-
tenkring.
Den len Juni overleed te Amsterdam prof,
dr. J. te Winkel, geboren op 16 November
•1847 in Winkel, waar zijn vader predikant
was.
Op 10 Juni is te Noordwijk, 73 jaar oud,
overleden Marie Sloot, miser bekend onder
haar pseudoniem Melati van Java, schrijfster
van ontspannigslectuur.
In den ouderdom van 84 jaren is den lien
Juni te 's-Gravenhage overleden de kunst-
schilder F. P. ter Meulen.
Den 23en Juli overleed te Noordwijk op
74-jarigen leeftijd de heer A. Sijthoff Jr.,
stichter van de „Haagsche Courant".
Den 26en Juli overleed te Pontresina prof,
dr. Rudolf Magnus, professor in de pharma
cologic te Utrecht.
Te Bloemendaal overleed den 27en Juli
de heer J Nienhuys, stichter der tabaks^ul-
tuur op Dell. In 1866 richtte hij, tezamen met
den heer P. W. Janssen, de Deli-Maatschap-
pij op.
Aan bcord van het stcomschip „J. P.
Coen", waarmede hij op weg was naar Eu-
ropa, overleed den len Augustus dr. C. J. de
Groot stichter en ziel van het radio-statioij
Malabar, boven Bandoeng (Ned. Indie). Met
groote energie wijdde de overledene zich aan
de draadlooze verbinding tusschen Neder-
land en Indie, die onder zijn leiding met reu-
zenschreden vcoruit ging. Juist dezer dagen
werd gemeld, dat er pogingen worden ge-
daan om te komen tot oprichting van een
gedenkteeken voor dezen pionier op radio-
gebied.
Te Utrecht overleed den lOen Aug. op 89-
jarigen leeftijd de gepensionneerde luitenant-
generaal K. Eland, oud-minister van Oorlog
in het kabinet-Pierson (1897). De invoering
van den persoonlijken dienstplicht is groo-
tendeels dank zij zijn krachtige niedewerking
tot stand gekomen.
Den 30en Aug. overleed te Den Haag de
heer E. G. Verkade, oud-directeur en oud-
cotnmissaris van Verkade's Fabrieken te
Zaandam.
Den 8en September overleed te Amster
dam, 78 jaar oud, dr. C. Kerbert, directeur
van Artis. in welke functie hij zich in hooge
mate verdienstelijk heeft gemaakt.
Te Den Haag overleed den 12en Septem
ber, in den ouderdom van 80 jaar, jhr. mr.
W. A. von Schmidt auf Altenstadt, oud-
°-president van het hooggerechtshof in
Indie.
Nvan Nederland's grootete dichters, n.l.
n Gorter, is den 15en September te
weL overleden, na een ernstige ziekts-
lie hem plotsehng ten grave sleepte.
Nederlandsche volk zal hij blijven
de dichter van „Mei". dat een groot
k is. Hij was in 1864 te Wormer-
ren.
fc ii- J. J. Tijl. directeur der Prov.
F(-he en Zwolsche Courant, en van
rsfirma Erven J. J. Tijl, is den 28
,j overleden.
en overleed den 29en September
W Einthoven, hoogleeraar in de
Je aan de Rijksuniversiteit aldaar.
h?t gebied van den hart®lag heeft
m- g'hoven naam gemaakt. Hij yerwierf
en Nobelprijs.
i overleed den len October de vroe-
m. g,rlandsche gezant te Berlijn, W. A
Oevers. in den ouderdom van 71
jaar. Als gezant was hij werkzaam in Rome
en van 1906 tot den aanvang van dit jaar in
Berlijn.
Een andere Nederlandsche gezant, een van
de jongeren, n.l. jhr. dr. van Vredenburch,
die deze belangrijke functie sinds 1919 te
Brussel vervulde, is in het begin van Dec.
aldaar overleden, nog slechts 53 jaren oud.
23 Dec. is te Rotterdam overleden de fleer
dr. A. Plate, oud-lid der Tweede Kamer.
Monument Voogd onhuld op de begraaf-
plaats Crooswijk te Rotterdaln op 21 Decem
ber.
Het is geen verheffende taak aan het eind
van dit jaar de balans op te maken der be-
langrijkste gebeurtenissen. Men behoeft niet
lang te wikken en te wegen, om tot de conclu-
sie te komen, dat de wereld in de afgeloopen
twaalf maanden meer achteruit, dan vooruit
is gegaan. Herhaaldelijk zv/eefde het oor-
logsspook dreigend boven Europa's landen
Conflicten, c:e niet op bev'redigende wijze
werden cpgelost, waren aan de orde
van den dag en dat er geen oorlog is uitge-
broken is eigenlijk alleen te „danken" aan
het feit, dat geen mcgendbeid zich sterk ge-
noeg voelde om door middel van wapenge-
weld aan een ander haar wil op te dringen.
Zeker, de Volkenbond beijverde zich voor
den vrede. Maar was zijn werk niet nage-
noeg volkomen resultaatloos? Zijn op de ver-
gaderingen van den Volkenbondsraad be
langrijke conflicten blijvend tot oplossing ge-
bracht? Heeft de Assemblee in September,
waar zoo schitterend over veiligheid en vrede
gesproken werd, waar Nederland door mid-
del van Jhr. Beelaerts van Blokland en
Polen en Frankrijk zelfs belangwekkende
voorstellen deden, heeft deze assemblee tot nu
toe practisch eenig resultaat gehad? Zijn
door de voorbereidende ontwapeningscom-
missie daden verricht? Helaas: al deze vra-
gen kunnen slechts ontkennend worden be-
antwoord. Evenals over de ter economische
conferentie gedane voorstellen zal over de
voorstellen der andere vergaderingen „nader
worden gesproken Ook in het Poolsch-
Lithausch conflict is slechts een gedeeltelijk
resultaat bereikt. Een voorloopig compro-
mis werd gesloten, nieuwe onderhandelingen
tusschen beide staten zullen echter de ge-
schillen de wereld eerst uit kunnen helpen.
Wei echter valt er te wijzen op het misluk-
ken van de vlootconferentie, die, door Ameri-
ka bijeen gercepen, gehouden werd tusschen
Engeland, Japan en de Vereenigde Staten.
Japan toonde ten minste goeden wil. Enge
land echter weigerde concessies te doen of
een compromis te aanvaarden en het re
sultaat der langdurige besprekingen was
absoluut nihil!
Ziedaar de beteekenis van het vredeswerk
in 1927. In enkele woorden kan het als afge-
handeld worden beschouwd, want waartoe
dient het uitvoerig in te gaan op werk, dat
vrijwel nutteloos geweest is en waarmede
geen der groote mogendheden klaarblijkelijk
ernstig rekening houdt? Het is maar beter
te zwijgen
Beroering daarentegen is er volop geweest.
Bijna onophoudelijk heeft men met conflicten
van min of meer ernstigen aard te doen ge
had en wanneer wij nagaan, waaruit deze
conflicten bestaan hebben, komen wij onwil-
lekeurig bij de Russen terecht, die ongetwij-
feld in de onaangenaamheden van dit jaar
het grootste- aandeel hadden.
RUSLAND ALS ONRUSTSTOKER.
De geheime, zeer onsympathieke, buicen-
landsche politiek der Sowjet-regeenng, dik-
wijls volkomen in strijd zijnde met de aller-
eerste beginselen van eer en fatsoen, is oor-
zaak geweest, dat de bestuurders uit Mos-
kou hun land met niet minder dan drie sta
ten in openlijk conflict brachten, nl. Enge
land, Frankrijk en Polen. Daarnaast staat
een lange, bonte rij van regeeringen, die het
noodig oordeelden, tengevolge der bolsjewis-
tische agitatie, maatregelen te nemen om ver-
dere propaganda voor de Moskovitische
ideeen zooveel mogelijk te beperken.
Het conflict met Engeland werd feitelijk
reeds in Februari en Maart onvermijdelijk
geacht. Sedert lang was de regeering te
Londen en met haar vrijwel het geheele
volk de Russische agitatie in Engeland en
de actie tegen de Britsche politiek daarbuiten
meer dan moe. En toen Rusland in Februari
zich dan ook op ongewenschte wijze begon
te bemoeien met de Engelsche politiek in Chi
na, achtte Londen den tijd gekomen om een
waarschuwende nota naar Moskou te sturen.
Het antwoord da'arop was nog al onbe-
schaamd en wekte groote verontwaardiging
in de Engelsche pers. Maar 't eind van 't
liedje was toch, dat de gemoederen tot beda-
ren werden gebracht en dat de Britsche poli-
tici hun dreigement: de diplomatieke en han-
delsbetrekkingen met de Sowjets af te breken,
onuitgevoerd lieten.
De toestand bleef zooals hij was en
daardoor werd het mogelijk, dat niet Enge
land, maar het onder bewmd van Tsjang
Tso Lin staande Noord China het eerst
met de bolsjewisten in botsing kwam.
Want nadat er eenige maanden geen vuiltje
aan de lucht scheen, verraste Tsjang de
wereld plotseling door op den 6en April zijn
soldaten, met goedvinden van de gezanten
der protocol-mogendheden, een inval te laten
doen in een aantal bijgebouwen der Sowjet
Ambassade. De, Nederlandsche gezant Ou-
dendijk beleefde door dien inval enkele onaan-
gename dagen, daar hem, als deken van het
corps diplomatique te Peking, verweten werd
zijn bevoegdhecfen op bedenkelijke wijze te
hebben overschreden. Spoedig bleek echter
dat hiervan geen sprake was en dat daaren
tegen de Chineezen hun boekje danig te bui
ten waren gegaan. Natuuiiijk diende Rus
land felle protesten in, op een gegeven mo
ment achtten velen een oorlog zelfs niet lan-
ger te bezweren. Maar gelukkig bedaarden
ook ditmaal de stormen en toen na eenige we
ken de gearresteerde Russische en Chineesche
onruststokers weer werden vrijgelaten, wer
den zelfs de diplomatieke betrekkingen niet
geheel en al verbroken.
Het conflict met Engeland.
Het had er veel van of in die dagen de
geheele wereld zich eensklaps tegen Rusland
keerde. Want op den twaalfden Mei deed de
Londensche politie cen gewelddadigen inval
in de Russische Arcosgebouwen om te zoeken
naar cen gchcirn militair document, dat ver-
donkeremaand was en zich daar moest of
kon bevinden. Het stuk werd niet gevouuen,
wel nam de politie echter een aantal stukken
in beslag, waaruit bleek, dat de Arcos nog
heel andere dingen deed dan waarvoor hij
was opgericht: handel drijven met Engeland,
en op ontoelaatbare wijze propaganda voor
de bolsjewistische ideeen maakte. De ver
ontwaardiging in geheel Engeland was
groot en ditmaal voelde men er weinig voor
om het zaakje in den doofpot te stoppen,
maar achtte Groot Brittanie alle termen
aanwezig om de betrekkingen met de Sowjets
zonder pardon af te breken. En al beweerden
de Russen nog zoo hardnekkig, dat zij als
lammeren zoo onschuldig waren, er hielp
geen moederkelief meer aan: den 27sten Mei
werden de diplomatieke en handelsbetrek-
kingen verbroken en weinige dagen later
dropen de Sowjetvertegenwoordigers met
hun staart tusschen hun beenen naar Rus
land terug.
Ook -thans vreesde men aanvankelijk voor
een gewapend conflict. Noch Rusland, noch
Engeland vcelclen daar echter veel voor.
Maar de wereld was wakker geschud en
binnen acht dagen namen Canada, Honkong,
Frankrijk, Italie, Chili, Lithauen, Spanje,
Portugal, Amerika, de Philippijnen, Grieken-
land, Polen, Hcngarije en Argentinie min of
meer ingrijpende maatregelen tegen de Sow
jets. Later in het jaar voegden zich aan deze
respectabele reeks nog' Oostenrijk Luxem
burg, Mexico, Turkije, Joego Slavie, Bulga-
rije en Roemenie toe, zcodat er welbaast geen
land in Europa aanwijsbaar is, dat dit jaar
zonder Russische overlast geweest is. lm
mers: ook Scandinavie heeit zich niet onbe-
tuigd gelaten!
Het conflict met Polen.
Het tweede belangrijke conflict na dat met
Engeland, ontstond met Polen.
Den 7en Juni werd nl. aan het s'ation te
Warschau de Sowjet-gezant Wojkoff door
een naar Polen uitgeweken Russischen mo
narchist neergeschotem. De moordenaar werd
onmiddellijk gearresteerd, maar desniettegen-
staande stuurde Moskpu een in zeer scherpe
bewoordingen gestelde nota. Polen weigerde
toen de verantwoordelijkheid voor den
moord te aanvaarden, ho-ewel het zich bereici
verklaarde desverlangd aan de verwanten
van Wojkoff een schadeloosstelling uit te
keeren.
Den 8sten Juni werd een bomaanslag op
het. gebouw van de Russische Zakenclub te
Petersburg gepleegd, waarbij 26 personen
werden gewond. Te Saloniki braken r.p den-
zelfden dag onlusten uit, die de arrestatie
van een 50 tal communistische belhamels
noodzakelijk maakten. Mexico had reeds den
d-erden Juni een inval laten doen in de Sow-
jetgebouwen in haar hoofdstad. De conflic
ten met Rusland stapelden zich dus op en
omdat toch iemand daarvan de sell old moest
hebben en Rusland haar moeilijk op eigen
schouders nemen kon, werd Engeiand
tot iondebok geproclameerd. Als contrapres-
tatie fusilleerden de Sowjets twirnig Wit-
Russen, onder beschuldiging van spionage
voor Engeland
Met dat al was het conflict met Poler;
nog steeds de wereld niet uit docii toen
den zestienden Juni de moordenaar van den
gezant tot levenslang veroordeeld, werd door
de reohtbank te Warschau, zag Moskou van
verdere repressaillemaatregelen aL
Nog lang nadien verwekteu echter de te-
rechtstellingen in Rusland groote veront
waardiging en lokte het optreden der Sow
jets in China ernstige protesten uit.
De geschillen met Frankrijk.
Zooals gezegd: ook Frankrijk moest reeds
in April protesteeren tegen de ongewenschte
agitatie der Russen. Verschillende malen wer
den later nieuwe waarschuwingen gestuurd,
maar in Augustus eerst kreeg de Fransche
verbittering vasteren voet aan den grond,
door dat bleek, dat van een opstand der Riff-
kabylen in Marokko de Sowjets de aanstokers
waren geweest. Den 30sten Augustus deed
zich een nieuw incident voor, waarbij de
Fransche regeering zich genoopt zag den
correspondent van het Russische telegraaf-
agentschap wegens iendentieuze berichtge-
ving uit het land1 te verwijderen.
Inmiddels was Frankrijk in arren moec.e
geraakt, en toen de onderhandelingen over
een regeling der oude tsaristische schulden
door den Russischen onwil op niets uitliepen
en Rusland voortging op ongeoorloofde wij
ze propaganda voor de communistische
ideeen te maken, werd op den eersten Octo
ber de terugroeping van den Sowjetgezant
Rakowsky verzocht. Toen aan clien wensch
niet snel genoeg gehoor gegeven werd, her-
haalde Frankrijk zijn verzoek en den lOen
October gaf Moskou toe en werd Rakowsky
teruggeroepen. Tot een verbreking van alle
betrekkingen wenschte Frankrijk echter niet
over te gaan, hoewel een groot deel van de
bevolking dit wel degelijk veriangde.
De stemming van „kapitalistisch" Europa
had zich door dit alles danig tegen Rusland
gekeerd. Ten opzichte van nagenoeg de
gansche wereld verkeert de Sowjetrepubliek
in een'uiterst lastig parket, zoodat er voor de
bolsjewisten weinig reden tot juichen was
bij de viering van het tienjarig bestaan van
hun staat op den zevenden November.
Ook voor wat het binnenlandsch bestuur
betreft, hebben de Sowjets met groote moei-
lijkheden te kampen gehad. Niet dan door
een draconisch bewind zijn Stalin en zijn
geestverwanten er in geslaagd aan de door
Trotzki en Zinowjef aangevoerde oppositie
het hoofd te bieden. Zoo sterk werd ten slotte
het verzet tegenover het regeeringsbeleid, dat
Trotzki, Zinowjef, Radek en Kameneff, de
belangrijkste voormannen der oppostie, uit
de communistische partij gestooten, uit hun
functies ontzet en van al hun politieke rech-
ten beroofd moesten worden om erger
te voorkomen.
Het bovensitaande rechtvaardigt o. i. onze
bewering, dat Rusland in 1927 voor de noo-
dige beroering zorggedragen -heeft, meer
dan voldoende.
DE WEENSCHE ONLUSTEN.
Men meene echter niet, dat Rusland overi-
gens stil heeft gezeten. O.a. heeft het een
rol gespeeld in de geruchtmakende Juli-on-
lusten te Weenen.
Den 15en Juli braken in de Oostenrijksche
hoofdstad ernstige ongeregeldheden uit,
naar aanleiding van de vrijspraak van een
drietal Frontstrijders, die zich aan relletjes
hadden sehuldig gemaakt. Een zorgvuldig
voorbereide communistische agitatie nam
de geboden kans met beide handen aan en
hitste de verontwaardigde menigte zooveel
mogelijk op. Een groote schare opstandigen
trok reeds den eersten dag naar het fraaie
Paleis van Justitie, overmeesterde dat en stak
het in brand. Bij botsingen met de politie
vielen tientallen dooden en honderden gewon-
den. Twee dagbladbureaux werden door het
gepeupel verwoest, de telefonische verbindin-
gen in binnen- en buitenland werden verbro
ken, het tram- en spoonvegverkeer werden in
weinige uren tijds stil gelegd, een algemeene
staking werd afgekondigd
Den 16en Juli werden bij een botsing met
communistische onruststokers nog 9 perso
nen gedood en 20 zwaar gewond, zoodat het
totaal aantal slachtoffers ruim 100 en dat
der gewondeh circa 1000 bedroeg. De socia-
listen, die inmiddels tot het inzicht waren ge
komen, dat er aan een revolutie niet te den-
ken viel, haalden bakzeil en traden niet al
leen in onderhandeling met de Seipelregee-
ring, maar verleenden ook daadwerkelijk
hulp bij het ordeherstel. De onrust breidde
zich echter tevens uit over de andere deelen
van Oostenrijk. Men vreesde dat het ook te
Insbruck tot botsingen zou komen en in ge
heel Tirol werd eveneens de spoorwegstaking
afgekondigd.
Reeds den 17en Juli echter werd de alge
meene staking beeindigd en vingen de onder
handelingen aan over het herstel van de tele
fonische en telegrafische verbindingen met
het buitenland. De Heimwehren (burger-
wachten) van Stiermarcken dreigden met een
opmarsch naar Graz, wanneer de spoorweg
staking niet onmiddellijk werd opgeheven.
Tegenover deze dreiging zett'en de socialis-
ten vol ijver hun pogingen om een burger-
oorlog te voorkomen voort.
Langzamerhand verbeterde de toestand, al
werden nog tal van communisten-arrestaties
gedaan, arrestaties van onruststokers van
verschillende nationaliteit.
Het laatst vroegen de Wecnsche troebelen
de aandacht in Augustus. Op den eersten
dag van deze maand deden n.l. de Fransche,
Engelsche en Italiaansche gezanten te Wee
nen stappen in verband met het tijdens de
onlusten opgerichte nieuwe so'cialistische
Weensche politiecorps, welke stappen den
derden Aug. gevolgd werden door een pro
test van de militaire controle-commissie om
dat door de constitueering van dit politie
corps het vredesverdrag geschonden werd.
Ondanks het aanvankelijk verzet werd ten
slotte op den 7en Aug. de „roode garde"
ontbonden. En daarmede behoorden de on
lusten tot het verleden.
DE TROEBELEN IN CHINA.
Reeds hierboven schreven wij, dat de Rus
sische agitatie ook China niet ongemoeid
heeft gelaten. Het is niet doenlijk, van de ge
beurtenissen in dit land een relaas te geven
binnen het uiteraard beperkt bestek van een
jaaroverzicht. Er zouden pagina's noodig
zijn om dat te doen en het eenig resultaat zou
ook dan nog wezen, dat niemand in staat was
zich een behoorlijk denkbeeld van den stand
van zaken te vormen.
Wij zullen daarom volstaan te vermelden,
dat het optreden der Chifieezen in de eerste
helft van 1927 een sterk-uitgesproken natio-
nalistisch karakter droeg. Vijandelijkheden
tegenover de concessies der Europeesche mo
gendheden deden zich herhaaldelijk voor en
de beschieting op het einde van Maart van de
Europeesche nederzetting te Nanking, lokte
zelfs een fel protest en een eisch tot schade-
vergoeding uit.
De voornaainste staten zonden troepen ter
bescherming van hun onderdanen. Ook Ne
derland, dat den kruiser Sumatra stuurde,
welke daad in Holland een weerklank vond,
dien men'in het binnenlandsch jaarover
zicht vermeld vinden kan.
Gedurende den zomer en dit najaar werd
het rustiger en deden zich geen conflicten
van ernstigen aard meer voor.
De burgeroorlog tusschen de Zuidelijken en
Noordelijken is met wisselend geluk door
beide partij en gestreden.
Het behoeft geen betoog, dat daardoor
vooral de bevolking van het platte land vree-
selijk heeft geleden. Verscheidene malen
braken hongersnooden uit in verschillende
d'istricten, waarbij honderden van gebrek
omkwamen
Bij het veroveren of heroveren van steden
waren brandstichtingen en moordpartijen
een zeer norrnaal verschijnsel en de verdeeld-
heid blijft zich verder voortzetten.
Vooral begin December staken de commu-
nisten het hoofd weer omhoog en veroorzaak-
ten ernstige onlusten te Kanton, onlusten,
die aan duizenden het leven kostten.
Men mag zich afvragen, tot welk resultaat
tenslotte de troebelen in het Hemelsche Rijk
zullen leiden
DE ZAAK SACCO EN VANZETTI.
Maandenlang is verder de wereld in 1927
in beroering geweest, niet door een conflict
tusschen twee staten, maar door een grievend
onrecht aangedaan aan twee weerlooze men-
schenSacco en Vanzetti. Zeven jaar geleden
sprak de Amerikaansche justitie het dood-
vonnis uit over deze twee mannen, die be-
schuldigd werden van een roofoverval, ge-
paard gaande met moord, op een bankbe-
ambte in 1921. En zeven jaar lang werd ge-
aarzeld dit doodvonnis uit te voeren, omdat
men zelfs in bevoegde kringen twijfelde aan
de schuld der beide verdachten.
In juni van dit jaar kwam de tijding, dat
het doodvonnis eindelijk, na zeven jaar dus,
voltrokken worden zou. En het regende pro
testen uit alle hoeken der wereld. Vrijwel al-
gemeen was de verontwaardiging over het
feit, dat na een marteling van zeven jaren
van onzekerheid, Sacco en Vanzetti alsnog
met hun hoofd zouden moeten boeten' voor
een misdaad, waaryan in veler oog het be-
wijs niet overtuigend geleverd was.
Bezwijkend voor deze overstelpende hoe-
veelheid protesten en verzoekschriften werd
den 29sten Juni de executie nogmaals voor
dertig dagen uitgesteld. Maar de tijd ver-
streek en er daagde nog immer geen red
ding op voor Sacco en Vanzetti. Toen grepen
de aanhangers naar terroristische dwang-
rniddelen. Op den 23sten Juli werden te
Buenos Aires reeds eenige bomaanslagen
gepleegd als protest tegen de veroordeeling.
En daar de stroom van protesten bleef aan-
houden, werd de datum der terechtstelling
opnieuw verschoven.
Pogingen werden aangewend om een h'er-
ziening van hef proces te^ewerkstelligen,
maar gouverneur Fuller van den staat Mas
sachusetts weigerde gratie te verleenen en
Coolidge wilde niet ingrijpen, omdat het hier
een aangelegenheid betrof die niet den ge-
heelen staat, doch slechts Massachusetts be
trof. Den 5en Augustus trachtten ten gevolge
van deze beslissing communistische organisa-
ties in Parijs en Argentinie door bomaansla
gen en betoogingen eenig resultaat te berei-
ken. En daarna waren de Sacco- en Vanzetti-
relletjes aan de orde van den dag.
Op het I. V. V. congres drong den 6en
Aug. Fimmen aan op een algemeene staking
en boycot, indien S. en V. geexecuteerd zou
den worden. Te New-York werden dienzelf-
den dag twee bomaanslagen gepleegd op den
ondergrondschen spoorweg, te Philadelphia
werd een kerk door een helsche machine ver
woest. Al deze aanslagen werden beschouwd
als protesten tegen de zaak Sacco en Vanzetti
en in verschillende groote steden van Ameri
ka werden uitgebreide politiemaatregelen ge-
trofl'en om verdere uitbreiding der terroristi
sche wandaden te voorkomen.
Desondanks duurde de actie onverminderd
voort en op den 8sten Aug., den dag waarop
het revisieverzoek van de advocaten van de
beide veroordeelden door het Hooggerechts
hof van den staat New-York, dat tevens wei
gerde de terechtstelling te verdagen, verwor-
pen werd, hadden ook in Frankrijk indruk-
wekkende betoogingen plaats.
Den 9en Aug. protesteerde de Kamer van
Afgevaardigden tegen de aanstaande execu
tie, hadden te Parijs botsingen van commu-
nisten met de politie plaats, waarbij negen
agenten ernstig gewond werden en talrijke
betoogers'werden gearresteerd en ontving de
Amerikaansche gezant te Kopenhagen een
dreigbrief, die tengevolge had dat de Am. le-
gatie in Denemarken onder bewaking werd
gesteld.
Te Bazel ontplofte den lOen Aug. een bom
in een station, waardoor 20 personen ernstig
werden gewond, na een betooging voor Sacco
en Vanzetti, terwijl te Casablanca voor het
consulaat van Amerika de Amerikaansche
vlag door betoogers werd verbrand. Rechter
Thayer weigerde op dezen dag zijn uitspraak
te herroepen, maar nog scheen het niet uit-
gesloten, dat de excutie toch nog zou worden
uitgesteld.
In de Vereenigde Staten pleegde het com
munistische gepeupel verscheidene bomaan
slagen, te Utica bijv. (Staat New-York) vlo-
gen drie huizen de lucht in waarbij 20 per
sonen zwaar gewond werden, van wie er en-
kelen overleden. Te Boston werd een complot
ontdekt tegen het leven van gouverneur
Fuller.
Den lien Aug. kwam eindelijk hoop op
redding opdagen. Rechter Sanderson gaf toe-
stemming om de zaak voor het Hof van den
Staat Massachusetts te brengen en in ver
band daarmede werd de voltrekfdng van het
vonnis uitgesteld tot 22 Augustus.
De terroristen gaven echter hun pogingen
niet op: te Brisbane werden de bureaux van
een rechter van i.nstructie door een bomaan
slag totaal vernield, terwijl den zestienden de
woning van een der leden van de Jury, die 7
jaar geleden het sehuldig uitsprak door een
ontploffing werd vernield. Den 18en Augus
tus had te Parijs opnieuw een ernstige bot
sing plaats tusschen betoogers en de politie,
maar de verontwaardiging steeg wel ten top,
toen den 19en het Hooggerechtshof van
Mass. het beroep van de verdediging ver-
wierp en vasthield aan de executie op den
daarvoor aangewezen datum. Nieuwe onge
regeldheden vielen voor en nieuwe beroepen
werden gedaan op het bondsgerechtshof van
de Vereenigde Staten.
Alles was echter vergeefs: den 23 Augus
tus werden Sacco en Vanzetti op den electri-
sehen stoel ter dood gebracht.
Het bekend worden der executie leidde in
verschillende landen tot excessen. Te Geneve
trachtte een groep communisten het Volken-
bondspaleis in brand te steken, wat echter
tijdig werd belet. Bij botsingen te Parijs
tusschen oproerige elementen en de politie
werden ruim 200 pofitie-beambten en mani-
festanten gewond, te Londen hadden even
eens botsingen plaats tusschen betoogers en
politie. In verschillende Zuid-Amerikaan-
sche Staten braken werkstakingen uit, te
Boston en San Francisco vielen ongeregeld
heden voor.
Den volgenden dag duurden de botsingen
voort. Te Londen, Parijs, Berlijn. Leipzig,
Kopenhagen, Amsterdam en Rotterdam
moest de politie ingrijpen. Te Chicago werden
door een bomaanslag 5 huizen verwoest en 3
personen gedood. Ook te Montpellier ont
plofte een bom.
Nog den 27sten Augustus was de agitatie
niet geeindigd: toen Thield n.l. de Parijsche
politie een razzia onder de buitenlardsche
onruststokers, waarvan velen werden gear
resteerd en het land uitgezet, terwijl te Cher
bourg feen anti-Amerikaansche betooging
plaats vond, die tot ernstige botsingen aan
leiding gaf.
Daarna geraakte het geruchtmakende ge-
val Sacco en Vanzetti langzamerhand verge-
ten
Wij kunnen ens van commentaar onthou-
den. Slechts deze opmerking: het is eer
schande geweest voor de Amerikarnscht
justitie, dat dit vonnis op zulke losse bewijs-
gronden ten uitvoer werd gebracht. Maar het
gimotendeels door de communistische oproer-
kraaiers aangestookte terrorisme verdien-
niet anders dan de stelligste verwerping.
DE BALKAN-MOEILIJKHEDEN.
FRANKRIJK EN ITALIe.
In de "afgeloopen twaalf maanden heeft dt
Fransch-Italiaansche vriendschapsverhou-
ding een aanmerkel.ijke verkoeling onder-
gaan. Grootendeels was dit te danken aan de
zucht van beide landen naar de heerschappij
over de Middellandsche Zee, die voornamelijk
tot uiting kwam in het streven naar macht
op den Balkan.
Reeds lang streefde Italie ernaar Albania
onder zijn invloed te brengen en dat dit
met succes bekroond werd, wekte in hevi-
ge mate de verontwaardiging op van Zuid-
Slavie, dat vijandelijkheden van Italie vrees
de. In Maart ontstond tusschen beide landen
een ernstig conflict naar aanleiding van het
door Italie verspreide gerucht dat Zuid-
Slavie oorlogstoebereidselen maakte. De
Slaven beweerden langs hun kant, dat de
Italianen zich aan militaire voorbereidingen
sehuldig maakten en dit had tot gevolo- dat
binnen zeer korten tijd het conflict oniust-
barende afmetinp-er aannam.
