DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
RADIO DISTRIBUTIE.
Uit den Alkmaarschen Raad.
w. H. M. PELS ZOON
WIJMA^DEL
No. 6,
Dif ntimmr besfaaf sit 3 blarfett
Honderd dertigste laargang
1928
Deze Conrant wordl ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feesfdagen, nitgegeven.
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maandeo voor Alkauar franco door
ket geheele Rijb /2.50.
Afzonderlijke en bevVtysnummers 5 cents.
Dkeoteur: G. H. KRAK.
TeW.nr. Administratis 3.
Telefoonnr. Redactie 33.
PRUS DER GEWONE ADVERTENTlfeNi
Per regel 0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaafsrafmfe.
Brleven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij r/h HIRM9. G09TBR A gOONi
Voordam G 9.
Hoofdredacteurt Tj. N. ADEMA.
ZATERDAO
r-*mm
De agendapunten er waren er ditxnaal
maar een en dertig vlogen, met een enkele
uitzondering, zonder eenige bespreking of
stemming, onder den voorzittershamer door.
En ware het ndet, dat de levering van ge
meente-drukwerk tot een uitvoerige bespre
king leidde en de ijzel van 21 November een
geanimeerd debat over gladheid en zand-
strooien ten gevolge'had, wij zouden binnen
een half uur weer op straat gestaan hebben
en aan de verbaasde burgerij hebben verkon-
digd hoe roerend de xaadsleden het ditmaal
eens waren, hoe vervelend de vergadering
was en hoe kort ze maar duurde.
Maar er was een punt, dat de burgemees-
ter zorgvuldig voor het laatst bewaarde als
een plumpudding, die eerst tegen het einde
van het diner ter tafel wordt gedragen.
Dat was de levering van het gemeente-
drukwerk.
De heer Bonsema, op drukkerijgebied een
uiterst deskundige, opende een welgericht
mitrailleurvuur van op- en aanmerkinger;
op het college van B. en W. en kon met vol-
doening constateeren, dat verschiilende scho-
ten blijkbaar raak waren.
De heer Westerhof had niet zulke deugde-
1 ijke argumenten. Zijn kanonskogels zijn van
heel wat zwaarder kaliber, maar hij mikt wel
eens slec'ht en het gebeurt, dat zijn ontplol-
bare projectielen over het college heen vlie-
gen zonder iemandl te raken.
Maar er kwam onverwachte hulp van
Katholieke zijde.
Ook in het elftal zitten nog eenige mannen
van niet al te conservatieven huize en juist
toen de heeren Bonsema en Westerhof al
hun kruit verschoten hadden, knetterde er
geweervuur van de overzijde en richtte de
heer Woldendorp zijn welgemikte schoten
naar de groene tafel waarachter de schrik
der ambtenaren zetelt.
De heer Keesom bracht een nieuwe batterij
i>n stelling en toen de heer Van Slingerland
aanstalten maakte om de tafel van B. en W.
met handgranaten te bestoken, heesch de
burgemeester de witte vlag en verzocht een
wapenstilstand tot de eerstvolgende raads-
vergadering.
Blijkbaar hadden B. en W. een strijd van
dezen omvang niet verwa^it.
Zij hadden zich natuurhjk voorbereid op
een aanval van democratische zijde en de
secretaris had met ziin ambtenaren koorts-
achtig gewerkt om zi n edelachtbare tafelge-
nooten met zandzakken vol argumenten en
berekeningen tegen het van de linkerzijde
komende vuur te kunnen beschermen.
Maar toen plotseling ook een aanval
kwam opzetten van den kant waar het elftal
als trouwe lijfgarde gewoonlijk alle politieke
fevaren handig weet weg te werken, heeft de
urgemeester zich in een hinderlaag gevoelci
m onmiddellijk de witte vlag laten hijschen.
Wapenstilstand dus.
Want nog is de strijd niet beslist, hoewel
geconstateerd kan worden, dat de positie
van B. en W. allesbehalve sterk is.
Het gemeente-drukwerk, hoe onschuldig
het er ook uitziet, heeft voor een oogenblik de
kraeht van het elftal gebroken.
De drukkers hebben zoo'n druik uitge-
oefend, dat zij ter rechterzijde de arbeiders-
vertegenwoordigers losgedrukt hebben uit de
star-conservatieve groep, die daar als politie
ke erfenis uit een antidiiuviaansch tijdperk
achter de groene tafel zetelt.
De heer Bonsema had het al voorspeld:
als de beide dagbladen het eens zijn, trekken
B. en W. aan het kortste touwtje.
Geen wonder, dat het secretarie-personeel
opdracht heeft om elken dag nauwkeurig de
beide couranten te vergelij-ken.
Men kent de droeve historie.
De Alkmaarsche drukkers lCven in droeven
druk omdat het drukken niet bijster druik
gaat.
Vandaar, dat de bedrukte drukkers aan de
gemeentegevraagd hebben waarom het
eigenlijk noodig is, dat een massa gemeente-
drukwerk aan drukkerijen buiten de stad
wordt gegeven, waarom dus belastingbeta-
lende burgers, die dat werk evengoed kunnen
maken, gepasseerd moeten worden.
..Houdt het drukwerk binnen de gemeen-
te", zeggen d-e gedupeerde drukkers, maar nu
zijn er raadsleden o.a. een bekend lid der
Katholieke fractie die dat een zeer ge-
vaarlijk systeem vinden omdat het de conse-
quentie zou meebrengen, dat men voortaan
ook bij andere gemeentelijke opdrachten niet
vrij zou zijn het werk aan elders wonenden
te gunnen.
Een vergelijking, die niet op gaat.
Het is heel wel mogelijk, dat men, b.v. bij
scholenbouw, in Alkmaar niet den architect
voor het meest gewilde ontwerp vindt en
evenmin den aannemer, die dat werk het
goedikoopste kan uitvoeren.
Want hier komt de concurrence tot uiting
en kunnen aannemers uit andere plaatsen
vaak belangrijk lager inschrijven dan ge-
meentenaren.
Bij de drukkers is dit evenwel uitgesloten
omdat alien over het geheele land aan de-
zelfde tarieven zijn gebonden. En willen B.
en W. niet terecht komen bij ongeorganiseer-
den, bij hen dus, die zich aan de alom inge-
voerde verplichtingen ten opzichte van hun
personeel onttrekken en in moreel opzicht
zou die houding van een gemeentebestuur
niet te verdedigen zijn dan kost het dus
niets meer of het Alkmaarsche drukwerk in
of buiten de gemeente wordt vervaardigd.
Waarom zou men dan den belastingbeta-
lenden burgers deze verdienste onthouden?
Er is trouwens meer.
Wie het ontwerp maakt en ivie het ook uit-
voert, ook scholenbouw moet ten slotte bin
nen de gemeente plaats vinden en den aan
nemers is dwingend voorgeschreven hoevee'
procent Alkmaarders daarbij te werk gesteld
moeten worden.
Bij gunning van drukwerk aan niet-ge-
meentenaren is er natuurlijk geen sprake
van, dat een der typografen hier ter stede er
iets aan verdienen kan en waar de toestand
in vele dirukkerijen tegenwoordig zoo is, dat
men het als een verliehting gevoelt als zieke
werknemers een d-eel van hun loon uit de
verzekering kunnen trekken, is het niet te
verwonderen, dat de zeer willekeurige distri-
butie van gemeente-drukwerk vanuit de Secre-
tarie en door verschiilende hoofdambtenaren
ernstige ontstemming gewekt heeft.
B. en W. hebben zich verdedigd door druk-
werkcijfers van verschiilende jaren te verge-
lijken,
De heer Bonsema heeft de onbetrouwbaar-
heid van dergelijke cijfers reeds aangetoond
en de heeren Woldendorp en Keesom hebben
er nadrukkelijk op gewezen, dat, waar ver
schiilende jaren verschiilende eischen stel-
len, jaarcijfers, die een stijgenden kostprijs
moeten aangeven, niet vergeleken kunnen
worden.
Ten slotte hebben B. en W. erkend voor
ongeveer 300.buiten de gemeente te heb
ben gegeven, maar tevens verklapt, dat zij
nog veel meer aan buitenstaanders zouden
gegund hebben, wanneer niet overtuigend
gebleken was, dat men het in Alkmaar even
goed en even goedkoop kon leveren.
De burgemeester erkende ruiterlijk zich
vergist te hebben toen hij den Raad onlangs
verzekerde, dat het Alkmaarsche drukwerk
geregeld wordt aanbesteed.
En evenmin werd ontkend, dat vanuit de
secretarie zeer belangrijke drukwerkorders
opdrachten van verscheidene duizenden
guldens willekeurig aan een en denzelfden
drukker hier ter stede waren gegeven, aan
een drukker die daar blijkbaar een wit voetje
had gekregen en die en dat is het mooiste
van de geheele geschiedenis op dat werk
niet eens ingericht was en het daarom groo-
tendeels inAmsterdam heeft laten
maken.
Het bestek van den Ziekenhuisbouw was
aan een drukker in Hilversum opgedragen.
Dat was zoo gemakkelijk omdat de architect
daar woonde en verzenden van drukproeven
daarom niet noodig zou zijn.
Wat een onzin.
Stel al, dat het werkelij.k noodzakelijik was
geweest, dat het werk in ongeloofelijk korten
tijd klaar gemaakt moest worden van-
waar die verschrikkelijke haast? dan wa
ren twee of drie der groote Alkmaarsche
drukkerijen zeker in staat hetzelfde werk in
nog korter tijd af te leveren dan de drukker
in Hilversum dat gedaan heeft.
Nu ging deze met de winst strijken en de
Alkmaarsche drukkers mochten zich tevreden
stelkn met een financieel offer ten bate van
het neutrale Ziekenhuis af te dragen.
Zijn B. en W. verrast door den aanval van
twee zijden, hebben zij tot hun schrik bemerkt,
dat de overwinning, die zij zoo gemakkelijk
dachten te behalen, met vrij groote zekerheid
in een nederlaag zou veranderen?
Hoe het ook zij, de burgemeester heeft
door tijdwinst getracht de dreigendte cata
strophe nog af te wenden.
Hij toonde zich plotseling ten zeerste ver
rast door de mededeeling, dat een belangrij
ke drukwerkorder, welke de protege van de
secretarie in ontvangst mocht nemen, groo-
tendeels in Amsterdam zou zijn uitgevoerd
en vroeg schorsing der beraadslagingen om
dit te kunnen onderzoeken.
Een verbpzing, die wel even vreemd aan
doet.
Want in ons hoofdartikel van 12 Novem-
Postgiro 37£6d.
her j.l. Alkmaar en de 5drukkerspatroons
Setiteld een artikel waarvan wij met zeker-
eid weten, dat de burgemeester het heeft
gelezen, werd reeds medegedeeld, dat de be-
doelde drukker, die ook alle bestekken van
Gemeentewerken thuis gestuurd krijgt, niet
op dit werk berekend is, dat hij geen druk-
kerij van eenigen omvang heeft en het ver-
moeden bestaat, dat hij het werk in Amster
dam laat uitvoeren.
Een verrassend nieuwtje was het dus aller-
minst.
Trouwens, wanneer de burgemeester tij-
dens de raadszitting bedoeldcn drukker even
had laten opbellen, zou hij te weten zijn ge-
komen, dat de drukkerij niet eens over zet-
machines beschikt en dus niet in staat was
het haar opgedragen werk zdfstandig tot
uitvoering te brengen.
Het burgemeesterlijk onderzoek zal tot po-
sitieve resultaten leiden, maar wat doet het er
eigenlijk toe.
Er was geen enkele reden daarom niet te
beslissen, dat het gemeente-drukwerk voor
taan in Alkmaar za! moeten blijven.
Naar wij van alleszins betrouwbare zijde
vernemen, heeft de betrokken drukker op een
vergadering van de patroons hier ter stede
verklaard, dat het groote werk hem thuis ge-
bracht werd, zonder dat hem zelfs prijs-
opgave geyraagd was en dat hij het in Am
sterdam liet zetten voor den voorgeschreven
minimumprijs, dus voor denzelfden prijs
waarvoor verschiilende drukkers het ook in
Alkmaar hadden kunnen uitvoeren.
Is het, met dergelijke voorbeelden voor
oogen, niet te dwaas om de belastingbeta-
lende middenstandto nog langer de dupe
van de willekeur van eenige hoofdambte
naren te laten worden?
Hoe het ook zij, de burgemeester scheen
ten hoogste veriast door de mededeeiingen
van den heer Woldendorp en vond die zoo
verschrrkkelijk gewichtig, dat de debatten er
om geschorst moesten worden.
En wat zal er nu gebeuren?
Sommigen voorspellen, dat zoogenaamd
deze ontdekking maar in waarheid het
dreigende gevaar van een echec B. en W
weldra met geheel andere voorstellen zal
doen komen.
Van verschiilende andere zijden hoorden
wij beweren, dat tijd gewonnen moest wor
den teneinde B. en W. en het conservatieve
deel der rechterzijde gelegenheid te geven
de heeren Woldendorp, Keesom en Van Slin
gerland, die een beetje uit het gareel ge-
sprongen zijn, weer recht voor het wagentje
van mr. Leesberg te spannen.
Het zal weldra blijken, in hoeverre deze
in hun fractie nog recht op een zelfstandig
oordeel kunnen laten gelden.
Van het verdere debat verdient hoofdzake-
lijk de inter.pellatie van den heer Westerhof
de aandacht.
Genoemde Edelachtbare heeft het aange-
durfd om op 21 November, den dag, dat het
zoo glad was, dat iedere wandelaar zijn leven
waagde, een ritje in de tradortram te maken.
Het was eigenlijk meer een glij- dan een
rijpartij en onderweg passeerde men ver
schiilende automobielen, die dwars over den
weg stonden of hulpeloos naar het trottoir
waren geschoven.
De heer Westerhof schijnt dankbaar te zijn
geweest, dat hij na eenigen tijd gezond en
met ongebroken ledematen weer uit de trac
tor kon stappen en hij heeft links en rechts
zijn medeschepselen tot zelfs een deftig
ambtenaar als de gemeentesecretaris op
straat allerlei acrobatische toeren zien uit
voeren, die gewoonlijk alleen maar in een
circus vertoond worden.
Hij heeft burgers ten einde raad met rsch-
bakken naar den rijweg zien loopen en een
politieagent ontdekt, die uit louter hulpvaar-
digheid een bak met asch en glasscherven
strooide voor de wielen van een auto, die
niet op gang kon komen.
Hij heeft vernomen, dat de burgemeester
in hoogsteigen persoon bij de Groote Kerk
door den wind in den rug is gegreper en op
de straat uit zeilen is geweest of hij midden
op de Kager Plassen zat
En hij wees op den heer Speet als het
levende bewijs van gemeentelijke nalatigheid,
omdat deze op dien gedenkwaardigen mor-
gen gevallen is en zijn pols heeft gebroken.
Hij betreurde dat omdat hij zelfs zijn poli
tieke tegenstamWs goed bruiKbare leJeinafer.
toewenscht.
Hij had bij den directeur van Gemeente
werken gei'nformeerd waarom de Kcnnemer-
straatweg niet begaanbaar gemaakt werd en
hij had vernomen dat het een Rijksweg was
en dat er alleen voor het huis van mr. Bos-
man gestrooid werd.
7 JAYI1IM
Daar vanaf 1 Jaiiiiari de ver^iiiiniii^eii voor het
spannen van lfjnen voor HiDIO-lH§TRlBlITIE
weer x|jii vrli^e^even, worden g-egadigden verzocht
zich spoedig op ie geven.
Aanvragers worden in volgwde aangesloten,
geeft U dus nog- heden op aan onder§taande adressen.
J. KdSTERS, Spoorsiraat.
E.N.R.G., Kerklaan, Heiloo.
N.V. A.R.D.O., Langesiraat.
A. BAKKENES, le Landdwarsstr. 25.
Hij had zich verwonderd afgevraagd of de
Alkmaarsche burgers, die aan beide zijden
van dezen weg wonen, dan maar hun armen
en beenen moeten breken met de weinig
troostbrengende gedachte, dat zij het ongc-
luk niet op een gemeentelijken, maar op een
Rijksweg hebben gekregen.
Maar ten slotte het moet al laat op den
dag geweest zijn had hij mannen ont
dekt, die zand van een wagen schepten en
het over de straat strooiden en het bij zon
der langzaam deden omdat zij niet op de
zandkar zaten maar er achter bleven loopen.
Ten slotte vroeg hij om in voorkomende
gevallen van gladheid vlugger en beter maat-
regelen te nemen, zoo noodig daarvoor werk-
loozen in dienst te stellen en scherper op te
treden tegen buigers, die nalatig blijken het
trottoir voor hun woningen met zand te be-
strooien.
Volgens het antwoord van mr. Leesberg
was het eigenlijk heelemaal niet glad ge
weest, althans niet. 's morgens vroeg, maar
al ware dat wel zoo, dan kon hij daar tegen-
over stellen, dat het in Londen en Berlijn ook
glad was en dat daar zooveel ongelukken
gebeurd zijn, dat we allemaal dankbaar mo-
gen zijn, dat hier alleen maar meneer Speet
zijn pols heeft gebroken, nog afgescheiden
van de omstandigheid, dat deze er eigenlijk
nog best afkwam omdat hij evengoed zijn
nek had kunnen breken.
Bovendien hadden de menschen zelf schuld
aan de ongelukken en niet de gemeente, want
de menschen hadden ouwe sokken om hun
schoenen moeten doen, of ijshakken moeten
koopen of hun hakken met ijzeren pennen
laten beslaan zoodat ze op scherp stonden,
net als de paarden.
Er was nu eenmaal volgens de oude ge-
meenteverordening gewerkt, die voorschrijft,
dat er vier ploegen van 5 man aan het zand-
strooien moeten gaan als het glad is.
Dat was dan ook gebeurd en van alle zand-
bakken, die op verschiilende punten van onze
stad staan, was dien dag een dankbaar ge-
bruik gemaakt, zoodat de gemeente niets viel
te verwijten.
Trouwens, ook de burgemeester bleek vol-
daan en hij zou geen gemeente weten, waar
dien dag eigenlijk practischer gewerkt was
dan in de dierbare stad onzer inwoning.
Het is niet te verwonderen, dat de heer
Westerhof met dergelijke antwoorden niet
tevreden was en dat vrijwel de geheele Raad
dit evenmin bleek,
Immers, velen hebben den laatsten tijd wel
eens een reisje gemaakt en kunnen constatee-
ren hoe men bij gladheid vrijwel overal rus-
tig loopen kan behalve in Alkmaar. Mis-
schien zou het zijn nut hebben als de be
trokken bedrijfsdirecteur eens een reisje naar
Berlijn of Londen maakte om daar het glad-
heidsvraagstuk te bestudeeren.
Wat de 21ste November betreft, wij heb
ben geconstateerd, dat 's middags om half
drie door een gemeentewerkman eenige
schoppen zand over de gevaarlijke Berger-
brug werden geworpen en dat de helling van
het Station tot halfweg den Stationsweg vrij
wel vergeten is, zoodat den geheelen dag
auto's in dwarschen stand, met stilstaande
wielen, naar beneden kwamen glijden.
Dergelijke gevaarlijke experimenten moet
men niet met een beroep op een oud systeem
tracbten goed te praten.
Dat zij voorkwamen, bewijst, dat het
systeem niet deugde.
Niet de burgers hebben er voor te zorgen,
dat er overal bakken met ouwe sokken gereed
staan, maar de gemeente moet zoo actief
zijn, bijtijds zooveel zand te strooien, dat
men zonder gevaar voor ongelukken over
de wegen kan loopen.
Op een der gladste dagen van de vorige
week wa9, door het optreden der politic
voor alle huizen in de Langestraat zand of
asch gestrooid, behalve voor het Stadhuis
en het kantoor van den Gemeenteontvanger.
Dat teekent de activiteit van het gemeente
bestuur.
In de buitenwijken trok 50 p€t. der be-
woners zich niets van een strooigebod aan,
zonder dat bekend is, dat iemand proces-
verbaal heeft gekregen.
En nu moge de heer Leesberg betoogen,
dat de politieverordening zoo opgevat moet
worden, dat bewoners van huizen van min-
stens een Meter breedte over den geheelen
rijweg voor hun woning zand moeten
strooien, er zijn gelukkig niet zooveel abnor-
maliteiten onder de burgerij, dat zij in huis-
jes van een Meter breedte kunnen wonen.
Natuurlijk is bedoeld, dat over een Metei
breedte gestrooid moet worden en alleen ovei
het trottoir ter plaatse.
De rijweg blijft, ondanks alle juridisch<
bokkesprongen van mr. Leesberg, gehee
voor rekening van de gemeente.
B. en W. hadden geen erg gelukkigemmid
dag., want nadat de motie in den aanhef wat
vriendelijker gemaakt was, bleek de geheele
Raad er mee accoord te gaan. Mr. Leesberg
zag het dreigend echec in en bespaarde zich
een openlijke nederlaag door met een zuur-
zoet lachje mede te deelen, dat B. en W. de
zoo fel bestreden motie zonder meer zouden
aanvaarden.
De heer Westerhof heeft zich dus op dien
gedenkwaardigen Novembermorgen niet te
vergeefs op glad ijs gewaagd.
Moge spoedig blijken, dat Gemeentewer
ken voor goed met het verouderde systeen'
heeft gebroken.
Van de rest der agenda vermelden wij
slechts, dat de oude vraag of.paal- dan wel
staalfundeeringen de voorkeur verdienen, op-
nieuw ter tafel is gebracht en de deskundi-
gen het er allesbehalve over eens bleken.
De heer Dekker beweerde bij het debat
over de nieuwe brug in den Bergerweg, dat
men het soliedste op zand kan bouwen, wai
in het evangelie naJrukkelijk ontkend wordt,
Paal en staal zullen opnieuw tegen elkaai
worden afgewogen en in de volgende Raads
zitting zal waarschijnlijk verkondigd wor
den, dat het hout ten slotte den doorsla?
heeft gegeven.
Last not least blijft te vermelden, dat dt
burgemeester dit jaar weer den gebruikelij-
ken Nieuwjaarswensch heeft voorgelezen, die
gelukkig wat korter was dan een jaar te
voren.
Wij zijn weer verblijd met allerlei statisti-
sche gegevens waaruit o.a. blijkt hoeveel
varkens ons dit jaar met een bezoek aan
onze markten vereerd hebben, hoeveel pil'en
er door malaria-lijders geslikt zijn, hoeveel
beerputten er dit jaar gebouwd werden, hoe
veel tonnen de wethouder voor de reiniging
kan missen en hoeveel zijn ambtgenoot van
financien er te kort komt.
Der langen Rede kurzer Sinn is, dat Alk
maar weer een jaar ouder is geworden en
dat de financieele toestand er allesbehalve
rooskleurig uitziet.
De heer Govers heeft, als nestor van dien
Raad, weer een waardig antwoord gegeven-.
In den stijl van het antwoord op de troon-
rede, heeft hij gczegd te wenschen en te ho-
pen wat ook de burgemeester gewenscht en
gehoopt heeft en daarmede behoorde dit
jaarlijks terug keerende historische moment
gelukkig weer tot het verleden.
KOORSTRAAT 49-51. TBLEFOON 207.
ALKMAAR.
ALKMAARSCHE CODRANT.
Bia®.-Ki»isMBSssani