DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Dagelijksch overzicht* Bulfesiland No. Dif ntttnmer besfaaf nit z biaden. Honderd dertigste Jaargang 1928 Deze Courani wordl ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feesfdagen, nifgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alluaaar 2.— franco door feet geheele Rijfa /2.50. Afzonderlijke en bewijsnammers 5 cents. PRIJS DER OEWONE ADVERTENTlfeNi Per regel /0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaafsrnfmfc Brieven franco aan de N. V. Bock- en Handelsdruktarij r/b HBRMft C08TER ft KHMIi Voordam C 9. Diiecteuri Q. H. KRAK. Telef.nr. Administrate 3. Teiefoonnr. Redactie 33. Hoofdredacleuri Tj. N. ADEMA. SSAAAOAG ""■ansa Postgiro 37060. CONFLICTEN EN VREDE- LIEV'ENDHEI'D IN FRANKRIJK EN AMERIKA. Rond het anti-oorlogsverdrag. De Volkenbond in het gedrang. Schaduwen over de vooruitzichten. Amerika en Nicaragua. De autonomisten in den Elzas. Eenlge dagen geleden, na het bekend wor- flen der plannen tot het buiten de wet stellen van den oorlog en Kellogs voorstel om daar- toe ook andere mogendheden te bewegen, schreven wij reeds in zeer pessimistischen zin over de waarde dezer plannen. De feiten stellen ons opvallend spoedig in het gelijik. Frankrijk heeft n.l. verklaard, dat het wel tot uitbreiding van het te sluiten ver- drag wil overgaan, doch alleen dan, wanneer de bepalingen zich alleenlijk uitstrekken over de aanvalsoorlogen. En dit voornamelijk om de volgende reden: Amerika is geen lid van den Votkenbond en niet onderworpen aan de verplichtingeu welke dit lidmaatschap mede brengt. Frankrijk moet daarentegen die verplichtin- gen bij voorkomende gelegenheid gestand doen en wil zich d'e mogdijkheid niet laten afsnijden om in overeenstemming hiermee hulp te verleenen, wanneer b.v. een zijner bondgenooten in het Oosten wordt aangevai- len. De bondgenoot zou dan een verdedi- gingsoorlog voeren en ook Frankrijk's bij- stand aan hem zou niet als aanval be- schouwd kunnen worden. Vandaar dat Briand in zijn antwoord aan Amerika het denkbeeld oppert slechts den aanvalsoorlog in den ban te doen. De moei- lijkheid is echter dikwijls om bij een eenmaal uitgebroken conflict uit te maken wie aanval ler en aangevallene is geweest. Mogelijk zou de geschieaenis het in honderd jaren daar nog niet over eens zijn, al naar men de bron- nen van de eene of van de andere partij ge- bruikt. Amerika cordeelt dit bezwaar nog al van veel gewicht en heeft dan ook (men zie de ru- briek Buitenland) niet onduidelijk te verstaan gegeven, dat het, wanneer Frankrijk vasi- houdt aan zijn eisch, er weinig voor voelt, tot onderteekening over te gaan. Briand zit dus leelijk in de knel tusschen de keus om den sterken arm van den Volken- bond te verzwakken of Amerika te ontstem- men. Het is weer een leerzaam voorbeeld dat goed bedoelde pogingen met de hoogste vrede lievende doeleinden ook een goede voorberei- ding vereischen, indien zij de zaak van den vrede werlcelijk willen dier.en. Briand's voor stel zou ook eigenlijk erop neerkomen dat Amerika zich aansloot bij het besluit van de jongste Assemblee, waarin zij elken aanvals oorlog veroordeelde. En daar men weet dat Amerika nog steeds bitter weinig waardeering voor den Votken bond toont te bezitten, zal het daartoe wel moeitijk zijn over te halen! Dat het met den Amerikaanschen vredes- wil overigens niet zoo buitengewoon rooskleu- rig gesteld is, bewijzen de maatregelen, die hd blijft nemen tegen den midden-Ameri kaanschen staat Nicaragua. In het begin van het vorige jaar gingen de Vereenigde Staten over tot een militaire inter- ventie in de Nicaraguaan'sche troebelen. In hoofdzaak geschiedde dit, niet zooals gezegd werd omdat de veiligheid van de verbinding tusschen Atlantischen en Stillen Oceaan, d. w. z. het Panama-kanaal, daardoor bedreigd werd, doch om de invloedsfeer der Vereenig de Staten in dit economisch belangrijke gebied te versterken. Openlijk wordt in Amerika zelf beweerd, dat de onderdrukkingskrijg in Nicaragua ten doel heeft dezen staat steeds afhankelijker te maken van de Vereenigde Staten. Een dergelijk streven strookt helaas op- merkelijk weinig met de vredelievende verkla- ringen, die tot uiting komen bij de voorberei- ding van de anti-oorlogsverdragen. Een der eerstvolgende dagen zullen wij cyerigens ruimschoots gelegenheid hebben uitvoeriger op de gebeurtenissen in Nicara gua in te gaan. Heeft Amerika, aldus moeilijkheden die een bedenkelijk licht werpen over zijn vredelie- vendheid, de Franschen hebben in den Elzas te kampen met onaangename gebeurlijkheden, die werkelijk van binnenlandschen aard zijn. De meest fantastische geruchten doen daar- over de laatste dagen, na de arrestatie van enkele autonomistenleiders de ronde. Volgens de beschuldigingen in de Fran sche pers zou het autonomisten-complot reeds zoo ver gegaan zijn, dat plannen zouden zijn gevormd voor de stichting van een onafhan- kelijke republiek Elzas-Lotharigen. En er zou bij de i nbeslag genomen documenten o.a. ook cen lijst zijn gevonden van de ministers, die ne regeering dezer republiek zouden vormen Dit doet eenigszins zonderling aan en de Straatsburger correspondent van de „Neue Ztircher Zeitung" merkt dan ook op dat dit in de Straatsburger biaden gepubliceerde do cument doet denken aan een vervroegde „Fastnachtscherz" en niet zeer geloofwaar dig klinkt. Trouwens de autonomisten wilden toch niets anders, dan een speciale bestuursrege- ling binnen het verbond met Frankrijk en het waren niet in de laatste plaats, sedert het optreden van een linksche regeering in Frankrijk er. het anti-clericalisme van deze, redenen van ke'rkelijken aard, die de Heimat- beweging in Elzas-Lotharingen versterkten Als de beschuldigingen omtrent de republi- keinsche bedoelingen van de „samenzweer- ders" werkelijk jiiist zijn, zou men zeker aar. de geestesgesteld'heid van de autonomistische leiders moeten gaan twijfelen. Het zal dan ook nog moeten blijken wat er waarheid is aan al deze sensationeele onthullingen, welke thans omtrent de autonomistische actie in de door Frankrijk herwonnen provincien worden gedaan. 9 JAUUARI marmr:,.:. DUITSCHLAND. DE ONTPLOFFING TE BERLIJN. Naar het W. B meldt, zijn de deskundigen, die een onderzoek hebben ingesteld naar de oorzaak der ramp in de Landsberger Allee, van oordeel, dat deze moet worden toege- schreven aan een gasontploffing. Het definitieve aantal dooden: 17. Het definitieve aantal slachtoffers van de ontploffingscatastrofe te Berlijn bedraagt 17 dooden. De laatste lijken zijn Zaterdag geborgen, verdere vermisten zijn er niet. OPNIEUW EEN ERNST'^E ONTPLOFFING TE BERL T. T wee doodentwee ernstig en zes lichlgewonden. Zondagmorgen te kwart voor tien heeft in een villa in de Parkstrasse een der voor- naamste woonwijken van Berlijn een ont- ploffing plaats gehad, waarbij, voorzoover tot nu toe bekend is, twee personen werden gedood, en twee ernstig en zies licht gewond. De ontploffing had plaats in een laborato- rium, dat tegen de villa aangebouwd is en waarin schoonheidsmiddelen vervaardigd werden. Het geheele laboratorium is door de ontploffing verwoest, terwijl ook een in de nabijheid staande garage totaal werd1 inge- drukt en instortte. De villa zelf werd zeer ernstig beschadigd. De brandweer was bijna onmiddellijk na de ontploffing die zoo hevig was, dat zij in nagenoeg geheel Ber lijn te hooren was ter plaatse en daar geen brand was uitgebroken, kon onmiddel lijk met de opruimingswerkzaamheden een aanvang woraen gemaakt. Het eerste lijk werd spoedig gevonden en kort daarna het andere. De gewonden wer den naar het ziekenhuis overgebraeht. De politie zette de omgeving van de villa af. De slachtoffers. Nader kan nog gemeld worden, dat de ex- plosie plaats had in de villa, bewoond door de direeteuren van de firma Weingartner en Co. De consul-generaal Weingartner en zijn vrouw bleven ongedeerd. Zijn compagnon, ce heer Stammer, werd evenwel gedotxi. Ver- der werd gedood het dienstmeisje Martha Schonfelder, terwijl ernstig gewond werden de vrouw van den portier Doter en haar dochter Annie. De portier zelf, twee doch- ters van hem en 3 huisbedienden werden even: ens gewond. Van vele villa's in de omgeving werden de vensterruiten vernield. Toen de ontploffing had plaats gehad steeg een geelaehtige rook- wolk boven de villa op. Het laboratorium was in een kelderruimte ondergebracht, waar de opgeslagen chemisehe stoffen op onver- klaarbare wijze geexplodeerd zijn. Een aan- grenzende kelder, waar nog meer lichtont- vlambare chemicalien waren opgeslagen, bleef gelukkig intact. Van de villa werden voornamelijk verwoest het gedeelte, waarin de keuken en de portierswoning gelegen zijn en op de eerste verdieping de slaapkamer van den heer Stammer met aangrenzende badkamer. De politie heeft onmiddellijk een onder zoek naar de oorzaak van de ontploffing in gesteld. Verscheidene voorwerpen zijn in beslag genomen. S choonheidsmiddelen. Het onderzoek naar de oorzaak van de ramp heeft tot dusver slechts tot resultaat gehad, dat geconstateerd is, dat de explosie door een sterk ontplofbare stof is teweeg ge- bracht Met welke stoffen Stammer heeft ge- werkt, kon niet worden nagegaan, daar alles is vernield. Zeer waarsehijnlijk zal het ech ter knalkwik zijn geweest. Niemand in het geteisterde huis wist, wat de beide heeren eigenlijk vervaardigden. Zij hadden slechts verteld, dat zij schoonhends- middelen fabriceerden. In elk geval was niet aan de politie medegedeeld, dat in het per- ceel ontplofbare stoffen waren opgeslagen. De hiervoor benoodigde vergunning zou ook ongetwiifeld geweigerd zijn, aangezien het perceel niet aan de vereischte voorschriften voldeed. De firma Weingartner Co. bezit in een ander stadsgedeelte een fabriek, waar pyro- technische proeven worden genomen. Bij de opruimingswerkzaamheden zijn ook twee zware vliegerbommen gevonden, die evenwel geen lont bezaten. Indien ook slechts een dezer beide bommen zon zijn ge explodeerd, zou de geheele wijk in een puin- hoop zijn herschapen. HET PISCATOR-PROCES. Een speciale voorstelling, waarin de ml van den keizer gespeeld werd. In verband met het bekende proces van den ex-keizer tegen het Piscator-tooneel, dat op het oogenblik in hooger beroep is, heeft de senaat van het auteursrecht van het ge- rechtshof een „Raspoetin"-voorstel!ing bij- gewoond om zich er een oordeel over te vor men, of het weergeven van de figuur van den ex-keizer beleedigend is of niet Voor dit doel werd bij uitzondering de rol van den ex-keizer gespeeld, terwijl zulks bij de gewone voorstellingen op grond van de eerste beslissingen van de rechtbank ver- boden is. EEN GEVAARLIJKE BENDE ONSCHADELIJK GEMAAKT De Kolnische Volkszeitung meldt dat dezer dagen voor de rechtbank te Hagen in West- falen acht mannen, onder wie zes gehuwden, zich te verantwoorden zullen hebben wegens een groot aantal aanrandingpn van vrouwen en jonge meisjes. De acht mannen hadden zich zelfs tot een soort club vereenigd en het heeft bijna een jaar geduurd voor de rec.rer- che tot hun arrestatie kon overgaan. omdat de meeste slachtoffers zich uit schaamtege- gevoel van het geven van inhchtingen ont- hielden. De gewone taktiek was om in de buurt van het station alleenreizende vrouwen be- geleiding aan te biedefl, waarop ze de slacht offers in afgelegen straatjes of naar buiten- wijken brachten waar zij dan onder bedrei- ging met wapenen aangerand werden. De misdadigers schrokken evenmin terug voor gewaagder ondernemingen en gaven zich vaak als rechercheurs uit om verfrouwen te wekken. In een geval hebben eenige leden der bende kans gezien een 15-jarig meisje van haar volwassen geleider te scheiden, waarna zij zich aan het kind vergrepen heb ben. DE ZAAK-JAKUBOWSKY. De grootmoeder heeft riets bekend. Naar het ,.Beri. Tag." meldt, is bij het on derzoek der justitie in de zaak Jakubowsky (de Rus, die, naar men ment onschuldig, we gens moord op zijn buiten echt geboren kind is ter dood gebracht) gebleken, dat de groot- moeder van het vermoorde kind, die volgens een gerucht op haar sterfbed zou hebben be kend den moord te hebben gepleegd, krach- tig tegen deze bewering opkomt. Het zou berusten op buurpraatjes. Naar het blad ver- neemt, wordt nader onderzocht, wie het ge rucht heeft verspreid. NAAR DEN EENHEIDSSTAAT. Een „Bund zur Erneuerung des Reiches" opgericht. Zaterdag is te Berlijn gevormd een „Bund zur Erneuerung des Reiches". De vroegere rijkskanselier dr. Luther heeft bet presidium aanvaard. De Bond stelt zich ten doel mede te wer- ken aan het uit den weg ruimen van de bin- nenlandsche wrijvingen, waaronder niet al leen de verhouding tusschen het Rijk en de landen, doch ook het geheele openbare leven in Duiischland sedert langen tijd lijdt. De aaneensjuiting geschiedt met uitschakeling van politieke richting of beroepsvooroordee- len. Behalve dr. Luther behooren ook de Duitsche Volfcenbondsgedelegeerde graaf von Bernstorff en de eerste burgemeester van Hamburg Dr. Petersen tot de bestuursleden. HET ARTIKEL VAN DEN FRANSCHEN JOURNALIST. In verband met het artikel over den Oude- jaarsavond te Berlijn van den Franschen journalist Georges Blum deelt het bestuur van de Vereeniging voor de Buitenlandsche Pers mede, dat het niet de taak van de ver eeniging kan zijn om censuur uit te oefenen op de journalistieke werkzaamheid van haar leden. Tevens wordt medegedeeld dat Blum zelf in October had verzocht om niet meer in het bestuur te worden herkozen.' DE ARBEIDSCONFLICTEN. Geen overeenstemming irt het Akensche steenkooldistrid. De onderhandelingen, die tusschen de ver- tegenwoordigers van de werkgevers en werk- nemers zijn gevoerd over de tegen 31 Januari opgezegde overeenkomst inzake den arbeids- tijd voor het Akensche steenkooldistrict, heb ben niet tot een resultaat geleid. Staking te Bochunt. In de Duitsche Edelstahlwerke te Bochum hebben de arbeiders na een oproep van de vakvereenigingen Zaterdagmiddag om vier uur na een 8-urigen arbeidstijd het bedrijf verlaten. Ook de nachtploeg is opgedragen om niet langer te werken en hieraan zal waarschijn lijk gevolg worden gegeven. De directie heeft aan de vakvereenigingen meegedeeld, dat zij deze aansprakelijk zal stellen voor de schade. SN'EEUW EN STORMEN. In Opper-Silezie. Sedert Vrijdagavond woeden er in Opper- Silezie hevige sneeuwstormen, die in den nacht en Zaterdagochtend de kracht van een orkaan aannamen en veel schade en storin- gen veroorzaakten. Boven Koblenz en omgeving. Een ontzettende storm, die af en toe de kracht van een orkaan had, riehtte te Koblenz en in de omgeving van de stad veelvuldige schade aan In het naburige Urker werd het kapgebin- te van een huis door den storm losgerukt en op straat gesmeten. Verder werden de lei- dingsdraden van de hoogspanningscentrale vernield, zoodat de geheele plaats zonder licht kwam. Er zijn geen menschen gekwetst. DEEL VAN CHARLOTTENBURG ZONDER WATER. _De serie ongelukken te Berlijn sehijnt nog niet gesloten te zijn De nieuwste ramp is een breuk in de waterleiding in de Charlot- tenburger Ohaussee, waardoor deze breede verkeersweg over een groote uitgestrektheid blank staat. Een groot deel der voorstad, in- zonderheid het Noordwesten, centrum en Zuidwesten, is van water verstoken. De brandweer moest maatregelen treffen, ten einde ingeval van brand op andere wijze wa ter te kunnen verkrijgen. ENGELAND. DE INDISCHE TEXTIELSTAKING. Negen fabrieken stopgezet. De werkstaking in de katoenfabrieken heeft zich tot negen fabrieken uitgebreid, die haar poorten gesloten hebben. Twee andere fabrie ken werken slechts gedeeltelijk. Achtiendui- zend arbeiders hebben den arbeid neergelegd. HEVIGE OVERSTROOMING TE LONDEN. De Theems buiten haar oevers. Yele dooden. Gezwollen door den dooi, de hevige regens en den storm stroomde het water van de Theeirs Vrijdag te middernaCht plotseling over de waterkeeringen en verspreidde zich als een stortvloed. De menschen die in souter- reins sliepen, werden ingesloten. In paniek vluchtten velen in hun nachtgewaad. De poli tie en de brandweer redden in dramatische spanning tal van menschen, die tenauwer- nood den dood ontkwamen. Om de Parlementsgebouwen heen stond het water spoedig een voet hoog. Op de Grovesnor Road zijn vier kinderen van een gezin van acht verdronken. Ook zijn twee meisjes die in Putney in het souterrein sliepen verdronken en in Hammersmith nog twee. Het hooge water werd om half twee's nachts verwacht en ongeveer een uur vroeger begon de Theems buiten haar oevers te tre- den. Behalve de laaggelegen gedeelten van de City en Westminster werden ook Southwalk en Deptford overstroomd. Men schat dat het tij zes voet boven het normale peil was. De noodlottigste gevolgen deden zich voor in Westminster en tusschen de bruggen van Lambeth en Vauxhall waar in het geheel 17 menschen en misschien nog meer zijn omge- komen. Het water drong ook de electrische centrale binnen, waardoor de dienst op den tunnel- spoorweg ernstig ontredderd werd. Na een uur zakte het water. Men zag op straat toen allerwegen overblijfselen liggen. De Tower van Lohden en het paleis van den aartsbisschop van Canterbury behooren tot de gebouwen waar het water is binnenge- stroomd. Bijzonderheden over de nachtelij- ke tooneelen. De hulp der vrijwillers in ro, Toen het water van de Theems na midder- nacht over de kade stroomde bereikte het spoedig het terras van de Parlementsgebou wen en de grasvelden eromheen. Door onder- grondsche gangen verspreidde het zich verder over het Paleisplein en het Parlementsplein. Bij de Naald van Cleopatra aan de Theemskade verspreidde het zich over den rij- weg en verder naar de tuinen van de Temple en andere bekende gebouwen, zooals de Tate- galerij. Het bereikte verder de electrische cen trale in Chelsea, Waterloo en het St. Thomas, ziekenhuis en het arsenaal van Woolwich. Men gelooft echter niet dat op een van deze plaatsen groote schade is aangericht. Het ergst kreeg men van de ramp te lijden in de overstroomde straten van dichtbevolkte wijken en daar zijn een aantal menschen ver dronken. De menschen werden in hun slaap door het water verrast. De politie met vele vrijwillegers alarmeer- de de bedreigde wijken en de bewoners moes- ten dikwijls tot aan het middel door het kou- de water waden. Vele vrijwilligers die in rok avondpartijert bijwoonden, verleenden krachtige hulp. In dekens gerold werden de menschen, die in hun nachtgewaad waren door particuliere auto's naar ziekenhuizen en andere instellin- gen gebracht. Politie-agenten en anderen reden op onge« zadelde paarden door het water om kinderen door de ramen heen in veiligheid te brengen. In de souterreins waren ook slaapplaatsen en in een huis aan Grosvenor Road verdron ken daar vier meisjes van een gezin. De brandweer en de politie uit heel Londen werden gemobiliseerd om bij de redding te helpen en water uit de souterreins te pomperi. Veer tien dooden. Volgens de laatste gegevens zijn 14 mem schen omgekomen bij de overstroomingen. (Zooals men zich zal herinneren werd dit ge tal aanvankelijk op 20 geschat. Red.) FRANKRIJK. OFFICIEREN DOOR EEN LAWINE VERRAST. Een doode; verschillende gewonden. De „Matin" meldt, dat tijdens militaire ski- oefeningen nabij Clavieres (in het departe- ment Var) een aantal officieren door een la- wine bedolven is. De commandant der afdee< ling kwam daarbij om het leven, terwijl ver scheidene andere officieren min of meer era. stag zijn gewond. HET ANTI-OORLOGSVERDRAG. Frankrijk bereid. Het antwoord van Briand inzake het anti- oorlogsverdrag is gepubliceerd. Briand verklaart van oordeel te zijn dat de door Kellogg voorgestelde procedure wel geschikt is om de inzichten der Fransche re geering te bevredigen, en dat het aanbeveling zou verdienen van nu af aan het karakter er- van te bevestigen door de handteekeningeii van Frankrijk en de Ver. Staten. De Fransche regeering is bereid zich bij de Ver. Staten aan te sluiten om een over eenkomst voor alle-staten voor te stellen, gelijk thans door Frankrijk en de Ver. Staten is geteekend en welke bepaalt dat de contrac- tanten van elken aanvalsoorlog afzien en alle vredelievende middelen zullen aanwenden voor de regeling van welke conflicten er ook kunnen ontstaan. De contractanten verbinden zich het ver- drag ter kennis van alle staten te brengen en ze uit te noodigen toe te treden. De Fran sche regeering is er van overtuigd, dat haar voorstel door de geheele wereld met dank- baarheid zal worden aanvaard en het streven der beide regeeringen inzake de algemeene aanvaarding er van met voltedig succes zal worden bekroond. De Ver. Staten mnvaarden den inlasch ,/ianvals"-oorlog niet. Het Fransche voorstel om Kelloggs anti- oorlogsverklaring te a-mendeeren door deze te beperken tot aanvalsoorlogen werpt een seha- duw over de vooruitzichten eener spoedige onderteekening van zulk een verdrag door Frankrijk en de Ver. Staten Het Fransche antwoord is in den namid- dag overhandigd. In officieele kringen heeft men er oogen- bhkkelijk op gewezen, dat het inlasschen van het woord „aanvals"-oorlog de deur zou openen voor eindelooze debaten over de defi- nitie, wie de aanvaller is in eenig conflict er men gaf te verstaan, dat het Amerikaansdw antwoord afwijzend zal luiden. RUSLAND. DE MOORD TE ODESSA. De daders gevonden De moordenaars van den Italiaanschen vice-consul te Odessa Cozzio zijn door de cri- mineele politie en de plaatselijke afdeelin® van de staatspolitie ontdekt en gearresteerd* Een gedeelte van het eigendom van den vermoorde is bij hen gevonden. HONGARIJE. DE WAPEN-SMOKKELHANDEL. De Kleine Entente zou de wedtr< invaering van de militaire conlrole ver langen. De Boekarester „Argus" deelt mee, dat naar aanleiding van de Hongaarsche wa- pensmokkel-affaire een gemeenschappelijk program van de Kleine Entente bij den VoT kenbond is ingediend. De Kleine Entente wil in Hongarije de militaire controle opnieuw invoeren. Volgens een andere lezing zou er slechts een speciale onderzoekingscommissie van den yolkenbond naar Hongarije worden gezon- den. Deze comniissie zou evenwel niet alleen de wapensmokkel-affaire hebben te onderzoe- ken, maar bovendien moeten vaststellen in hceverre Hongarije heeft voldaan aan 'zijn verplichting tot ontwapene» ALKMAABSCHE COUBANT. r inm i 'jll'MIMMH!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1928 | | pagina 1