DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. RESTANTEN-UITVERKOOP Dageiijksch overzicht. BuiienBand No. 9. D!f nommer Besfaat Bit 1 Maaett, Honderd dertigste Jaargang (928 Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, nitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruiibelaling per 3 maanden voor Alkaaaar /2.—franco door let geheele Rijk /2.50. Afzonderlijke en bewysnumrnera 5 cents. PRUS DER OEWONE ADVERTENTlfeNi Per regel /0.25, bij groote contracten rabat. Qroote letters naar pfaatsra?mfew Brieven franco aan de N. V. Boek- en ISandelsdrukkerij v/h HBRAte ft Voordam C 9. Di^cteurt O. H, KRAK* Telef.nr. Admlnlstratle 3. Telefoonnr. Redactie 33. Hoofdredactetiri Tj. N AOEMA. WOEliDAG Postgiro 37060. 11 JA^UAHI Rond het anti-oorlogsverdrag. De strijd tegen de opposite in Rus land. Naspel van de Juli-onlusten te Weenen. Zooals bekend heeft Frankrijk, na Kel- foggs voorstel am het anti-oorlogsverdrag ook tot andere mogendheden uit te breiden, een wijziging voor gesteld, inhoudende, dat alleen de aanvalsoorlog buiten de wet zou worden gesteld en de verdedigingsoorlog ge- oorloofd zou blijven. Het wijzigingsvoorstel is volgens Franschc beweringen een gevolg van het feit, dat men nu meer de puntjes op de i moet zet- ten, en in de tweede plaats denken aan de ver- plichtingen, die het lidmaatschap van den Volkenbond oplegt. Vandaar de bijvoeging omtrent den aanvalsoorlog. Amerika toch, hcewel zelf geen Volkenbondslid, moet begrij- Sen dat de landen, die dit wel zijn, zich niet ij bijzondere overeenkomsten aan de daaruit voortvloeiende verplichtingen kunnen onttrek- ken, en mocht het geen genoegen nemen met de restricties, die deze oplegt, dan kan van het heele plan niets komen. Ook Engeland zou tegenover het voorstel van Kellogg om van elken oorlog zonder on- derscheid af te zien, zich moeten beroepen op het pact van Geneve en de overeenkomsten van Locarno. Te Parijs wacht men thans den verderen gang van zaken af, want het woord is aan Kellogg, maar onderstreept dat niet Frank rijk op zijn voorstel teruggekomen, doch dat Amerika de voorwaarden, waaronder het ge- daan werd, heeft gewijzigo. Overigens heeft het voorstel reeds nut gehad door den invloed op den tekst van het preambule van het Fransch-Amerikaansch arbitrage-verdrag, dat thans in behandeling is en waardoor dit een grootere algemeene beteekenis krijgen zal Omtrent de uouding van Japan bestaan op het oogenblik nog geen aanwijzingen, doch men gelooft algemeen, dat het gunstig staat ten opzichte van een multilateraal verdrag tegen den oorlog, onder voorbehoud van be- paalde restricties, daar het „oprechtelijk den wensch koestert zijn kosten voor leger en vloot te verminderen." Als't maar waar is!!!! Wij maakten gister melding van het be- sluit tot verbanning van de voornaamste op- positieleiders in Rusland, w.o. Trotsky, Zi- nowjef, Kamenef en Radek. Reeds sedert eenigen tijd werd op Stalin pressie uitgeoefend, om tot den thans geno- men maatregel zijn toestemming te geven, maar hij trachtte een beslissing uit te stellen. daar hij vreesde, dat deze een ongunstigen indruk zou maken in binnen- en buitenland. Het zal hem niet gemakkelijk zijn gevallen, al- dus de mannen te treffen, die met Lenin de bolsjewieksche revolutie tot de overwinning hebben geleid en die door hun persoon en ta- lenten den radenstaat geestelijken glans ver- leenden. De groote hoofden worden afgesla gen, een nivelleering heeft plaats, de partij- massa zonder individualiteit blijft de eenige belangrijke factor. Dit is wellicht slechts de logische ontwikkeling van een anti-democra- tisch systeem, want een der voortreffelijkste eigenschappen der democratic is de mogelijk heid, steeds uit alle lagen des volks leiders te kunnen kiezen. Uit het besluit volgt ten slotte de conclu- sie, dat men blijkbaar nog steeds zeer ernstig bevreesd is voor den invloed der oppositieki- ders op het Russische volk, van hetwelk de „partij" slechts een zeer gering deel uit- maakt. Zou Stalin zich tot de verbanning hebben laten bewegen, indien men hem niet had aangetoond, dat de sympathie voor Trotzky en de zijnen onder het volk zeer groot is? Men moet het gevaar wel zeer dreigend hebben geacht en het is nu maar de vraag, of men geen nieuwe gevaren in het leven roept. Het hof van gezworenen te Wcenert heeft Koplenig, den secretaris van de communisti- sdhe partij vrijgesproken van de aanklacht van ophitsing tijdens de Juli-onlusten, waar- voor hij ruim twee maanden in preventieve hechtenis heeft doorgebracht. Alle niet-socia- listische bladen becritiseeren heftig de ge- woonte van de hoven om alle bek'aagden van de Juli-onlusten maar vrij te spreken en voor- al in dit geval, omdat Koplenig de rechtszaa! gebruikt heeft om een scheldrede tegen de re- geering en de huidige staatsorde te houden, waarbij hij verklaarde overtuigd te blijven van de noodzakelijkheid van een gewapende omwenteling, die zijn partij, waarmee hij zich volkomen een verklaart, onvoorwaardelijk wi! trachten uit te lokken. Herhaaldelijk moesten de president van het hof en de procureur den beklaagde wegens zijn matelooze heftigheid tot de orde roepen. De socialistische en communistische bladen flaan natuurlijk een heel anderen toon aan ian de „burgerlijke" bladen. De Arbeiterzei- tung constateert, dat mgr. Seipel, de bonds- kanselier, met de Juli-processer. geen geluk Jieeft en ook de Rote Fahne triomfeert. Kop lenig, zoo zegt het roode blad, heeft in de rechtszaal moedig het communistische pro- gramma ontvouwd en geen ruimte voor mis- verstand opengelaten. Koplenig is dus vrijgesproken! En alle meer conservatieve elementen in de Oosten- rijksche republiek zijn met bezorgdheid ver- vuld over dergelijke uitspraken van gezwore nen. Hun erzet tegen de juryrechtspraak wordt er niet minder op, nu op de stelsel- matige vrijspraak van mannen en vrouwfcn, die uit jalousie of achterdocht hun echtgenoot vermoord hebben, een even geregelde vrij spraak volgt van de verwekkers der Juli-on lusten. VOLKENBOND. HET ONDERWIJS EN DE BOND. Een antwoord der Nederlandsche. regeering. In antwoord op de circulaire van den secre- taris-generaal vah den Volkenbond met de adviezen van de commissie van deskundigen inzake het onderwijs van de jeugd over het wezen en doel van den Volkenbond, heeft de Nederlandsche regeering, de door haar ge- troffe maatregelen ter kennis gebracht. Daar uit blijkt dat zij er naar streeft het onderwij- zend personeel voor den Volkenbond te inte- resseeren. Zij voegde er leerboeken met schoolopstellen aan toe. HET ZWEEDSCHT EN NOORSCHE VOORSTEL VOOR HET VEILIG- HEIDSCOMITe. Van de op het Volkenbonds-secretariaat in- gekomen ontwerpen van Zweden en Noor- wegen voor een wereld-arbitrage-verdrag is nog geen officieele tekst bekend gemaakt. Men weet echter in Volkenbondskringen wel wat de inhoud hiervan is. De ontwerpen zul- len als basis van de discussie dienen in het arbitrage- en veilgheidscomite en zullen in de eerste plaats op de bijeenkomst van Benesj metde drie rapporteurs van de arbitrage- en veilgheidscommissie, die op 26 Januari te Praag gehouden zal worden, besproken wor den. Het Zweedsche voorstel wil in de eerste plaats verplichte algemeene arbitrage van rechtsgcschillen en de andere geschillen, die, alvorense voor den Volkenbondsraad ge bracht worden, aan een verzoeningscommis- sie onderworpen worden. In de arbitragebe- palingen gaat het Noorsche voorstel, dat voral gebaseerd is op het voorstel Nansen van de laatste Volkenbondsvergadering, iets verder. Deze voorsteien zijn zeker nuttig om het arbitrage- en veiligheidscomite er op te wijzen, dat het zich niet uitsluitend met de veiligheidslrwestie te bemoeien heeft, doch eveneens met waarborgbepalingen in Fran- schen geest, al zal zij niet veel vooruitgang in het veiligheidsvraagstuk brengen. CHINA. EEN MANIFEST VAN TSJIANG KAI SJEK. Tsjiang kai sjek heeft 'n manifest geri-cht tot de nationalisten te Nanking, waarin hij zegt, dat hij den post van opperbevelhebber van het nationalistisehe leger weer op zich neemt. Hij belooft, dat hij zelf de expeditie tegen het Noorden zal ieiden, dat hij de cen- trale overh>eden zal steunen en alle commu nistische betoogingen zal onderdruken. Hij spreekt ten slotte de hoop uit, dat alle Chl- neezen hem zullen steunen. DUITSCHE WAPENEN VOOR NOORD-CHINA. Een protest in de pers. Een te Tsjingtou verschijnend blad pro- testeert er tegen, dat een Noorsch s.s. on- iangs uit Hamburg te Tsjingtou was aange- komen met 70'00 kisten mu-nitie van Duitsch fabrikaat, die waren afgeleverd aan de strijdkrachten der Noordelijken. Het blad protesteert tegen zulke zendingen van wapentuig uit landen die zich „neu- traal" noemen. Het is al zoo werd beweerd de twee de dergelijke zending van onlangs uit Europa. DUITSCHLAND. MUNITIE-CONTRABANDE TE KIEL. De „Kieler Neueste Nachrichten" meldt: De in de haven van Kiel voor anker lig- gende Noorsche stoomboot „Aker" zou hedenochtend een uit 250 ton stukgoederen bestaande lading innemen. Deze stukgoede ren waren met en 15-tal spoorwagens uit Halle naar Kiel vervoerd. Toen deze lading reds halverwege was ingenomen, werd bij een door de douane verrichte steekproef ont- dekt, dat het hier een hoeveelheid geweren en munitie betrof. De ladingswerkzaamheden werden daarop door de commiezen gestaakt en alle reeds ingenomen „stukgoederen" wer den weer aan wal gebracht. Momenteel is het stoomschip bezig kolen in te nemen; de contrabande bleek Ortlen tot bestemming te hebben, Ook doet het gerucht de rondte, dat de „stukgoederen" voor China bestemd waren, doch wat de oorsprong van de zen- dinc is bliift vooralsnoc een open vraag. Aangenomen mag worden, dat het hier gaat om een buitenlandsch transport, terwijl Holle slechts de plaats van overlading schijnt te zijn geweest. Nader wordt gemeld, dat het Noorsche stoomschip de haven van Kiel al weer ver- laten heeft. NAAR DEN EENHEIDSSTAAT. In een commentaar op het gebied aangaan- de de opriehting van den „Bund zur Er- neuerung des Reiches" merkt de Beiersche „Staatszeitung" o.a. op, dat men, voor zoover men is ingelicht, in toonaangevende Beier sche politieke kringen afwijzend staat tegen- 'over den nieuwen Bond, dien men overbodig acht. EEN LAWINE. Een doode en twee zwaargewonden. Zaterdag gingen vier heeren en een dame uit Stuttgart van Schattwald uit op een ski- tocht. Toen het gezelschap de sneeuwgrens had bereikt, stortte een lawine naar beneden. Slechts twee der mannen konden zich uit de voeten maken, terwijl de anderen bedolven werden. De dame en een der heeren konden, zwaar- fewond, uitgegraven worden, doch de andere eer stierf aan zijn verwondingen. EEN ONTPLOFFING TE HAMBURG. Gisternacht heeft in een benedenwoning in de wijk Hammerbrook een ernstige gasoni- ploffing plaats gehad. In de woning van een schipper, waar zich zijn vrouw met zeven kinderen bevonden, be- merkte een der kinderen een gaslucht. Het kind wekte de moeder, die met een brandende kaars kwam kijken. Op het zelfde oogenblik had de ontploffing plaats. De vrouw werd ernstig gewond. ten vijftien-jarige jongen kreeg eveneens brandwonden, terwijl de ove- rige kinderen ongedeerd bleven. In het huis is groote verwoesting aange richt. DE A RB EIDSCONF LICTE N. Arbitrate uitspraak bindend verklaard. De arbitrale uitspraak in de Saksische metaalindustrie van 29 December 1.1. inzake de loon- en arbeidsvoorwaarden is door den rijksminister van arbeid bindend verklaard. DE ONTPLOFFING TE BERLIJN. Volgens het Berl. Tagebl. zal het bij de vervolging van Weingartner, den bewonc van de villa te Berlijn-Dahlem, die Zondag door de ontploffing van knalkwik is vernield, niet blijven. Er zijn nog andere deelgenooten in de firma Weingartner, die eveneens zullen worden vervolgd, omdat zij wisten hoeveel ontplofbare stoffen in de villa waren opge- slagen en welke proeven er werden genomen. Enkele dagen voor de ramp was de portier Deter, die Zondag licht gewond is, ook al door een kleine ontploffing gekwetst. Men had toen den ouden man bewogen, daarover niets uit te laten. Thans heeft hij het aan d? autoriteiten meegedeeld. DE ONTPLOFFING TE DAHLEM. Starner heeft misschien met voor- bedachten rade gehandeld. Naar de „Voss. Ztg." verneemt, volgt de politie bij haar onderzoek in de aangelegen- heid van de ramp in Dahlem een nieuw spoor. Er is vastgesield, dat het huwelijksteven van Stammer zeer. ongelukkig is geweest en dat Stammef herhaaldelijk over zelfmoord heeft gesproken. Het is daarom mogelijk, dat Stammer zich in de lucht heeft willen laten vliegen en zich van de gevolgen, die dit voornemen zou hebben, niet duidelijk bewust is geweest. Men zoekt nam den aard van de ontplofbare stof. De sectie van gister op het lij-k van Stam mer, die bij de ontploffing te Dahlem is omgekomen, wees uit dat Stammer door de vreeselijke uitwerking van de ontploffing buitengewoon zware verminkingen heeft op- geloopen. Men hoopt langs chemischen weg te kun nen nagaan door welke stoffen de ontplof fing is veroorzaakt. Ook acht men het moge lijk om in gedeelten van het lichaam en in het bloed nog resten van het ontploffings- middel aan te treffen. OVERWERK BIJ WEST-DUITSCHE MIJNEN. Een aantal mijnondernemingen in de streek van Dortmund hebben volgens de Vorwarts aan de bedrijfsraden het verzoek gericht om zich bereid te verklaren, dat op grond van de werktijdverordening van Juli '27, overwerk zal worden verricht. Twee- maal per week zal een vierde ploeg twee uur overwerken. Het Duitsehe mijnwerkersver- bond heeft de bonden aangeraden het ver zoek om vergunning tot overwerk af te wij- zen. j-vfasrs@5ee.il- 'WmmtmiM FRANKRIJK. DE LOONEN BIJ DE SPOORWEGEN. Geen verhooging in zicht. TarcEeu, de minister van openbare werken, heeft dezer dagen een brief tot het bestuur van directeuren der groote spoorwegmaat- schappijen gericht, waarin hij haar verzocht de kwestie van de loonen der spoorweglieden opnieuw in studie te nemen, ten einde deze op te lossen op een wijze, welke meer in over- eenstemming is met de door de regeering ten opzichte van haar eigen ambtenaren gevolgde politiek. Op dezen brief heeft thans het bestuur van directeuren geantwoord, dat het onder de hui dige omstandigheden niet mogelijk is de loo nen der beambten te verhoogen zonder tezelf- dertijd de tarieven te verhoogen. Een verhoo ging van de loonbasis zou een vermeerdering der uitgaven met eenige honderden millioenen met zich brengen. Een dergelijke uitgave zou slechts mogelijk zijn, indien men over overeen- komstige inkomsten beschikte, welke alleen maar uit een verhooging der tarieven zouden te verkrijgen zijn. Het bestuur ziet zich daarom in de nood zakelijkheid geplaatst elke loonsverhooging vooralsnog na te laten. EEN TEHUIS VOOR OUD STRIJDERS. Een geschenk der buitetilanders in Frankrijk. Zondagochtend is in de Invalides te Parijs een Tehuis geopend voor de verminkte oud- strijders, die de gepensioeneerden van het In- stitut Nationale des Invalides zijn. Het Te huis is tot stand gekomen op initiatief van de Unie van Buitenlandsche Kolonies in Frank rijk, welke 1027 leden telt, alien uitteraard fcuitenlanders, die in Frankrijk gevestigd zijn. Het Tehuis bevat leeszalen, een bioscoop, een bibliotheek, enz. HET PARLEMENT WEER BIJEEN. De laatste ronde. De Com munistische Kamerleden. Kamer en Senaat zijn weder bijeen geko men voor de laatste zitting voor de verkie- zingen. In de redevoeringen waarmede zij de beide vergaderingen openden, uitten de oud- ste leden in jaren hun vertrouwen en hun hoop op het nieuwe jaar en wenschten zij de regeering geluk met den voor 't financieel herstel verrichten arbeid en met haar daad- werkeldjke deelneming aan de beweging strek- kende om den wereldvrede te verzekeren. De regeering heeft besloten, Donderdag in de Kamer een nieuwe opheffing van de parlementaire immuniteit der vijf veroordeel- den te vragen en de vertrouwensvraag te stellen tegen elke motie, waarbij van links de invrijheidstelling mocht worden gevraagd. Onder deze omstandigheden is het niet twij- felachtig of zij zal door de meerderheid der Kamer worden gevolgd. In linksche Kamerkringen wordt de hou- ding der veroordeelde communisten dom ge- noemd Men meent, dat zij zich beter had- den kunnen laten gevangen nemen als wan- neer zijn ongetwijfeld zonder eenige cam- pagne herkozen zouden zijn. De communistische partij oordeelt echter blijkbaar beter het martelaarschap der hun- nen te kunnen aantoonen door de vogelvrij- heid der ontsnapten dan door him gevangen- schap en wenscht zich voor de komende ver- kiezingen haar voornaamste leiders niet te laten ontnemen. Niettemin oordeetl men vrijwel algemeen, dat het ontbreken van enkele hunner gevaar- lijkste tegenstanders vooral aan de socialis- ten ten goede zal komen en deze laatsten zijn dan ook zeer ingenomen met den loop van zaken, al zullen zij Donderdag onge twijfeld met verontwaardiging opkomen voor de rechten hunner collega's, hetgeen zij aan hun reputatie verplicht zijn. De hervatting van de werkzaamheden der Kamer had gister onder groote kalmte plaats. Buiten het Palais Bourbon was een groote politiemaeht aanwezig om, indien de veroordeelden gekomen waren, hun arresta- tie buiten het gebouw zelf te kunnen uitvoe- ren. DE SPOORLIJN DOOR DE SAHARA. Met plan goedgekeurd. Na een discussie vandertig jaar is thans de kwestie van den spoorweg door de Sahara opgelost. De ministerraad heeft het plan tot den aanleg goedgekeurd. De lijn zal de rechte route Algiers—Tim- boektoe volgen. BELGIe. OVERSTROOMINGEN. De overstrooming in het Noorden van West-V1 aanderen heeft ten gevolge van den Snellen dooi der groote massa sneeuw, welke in deze streek was gevallen, een aanzienlijke U'itbreiding genomen, zoodanig zelfs, dat zij begint te lijken op een ramp; verscheidene dorpen zijn zwaar beproefd. Te Stalhille, Jabbeke, Houttave, Varsenaere en Meetkerke moesten talrijke boerengezinnen met bootjes worden gexed; op vele plaatsen in het blank- H. BULTHUBS, Langestr. 98. Hoogstr. 18 VRIJDAG a.s., 's morgens Qi uur begint de Best yoed. Spotkoopjes. staande polderland heerscht gebrek aan voedsel, daar de afgezonderde landbouwers hunne hoeven niet kunnen verlaten. Tot dus- ver zijn geen menschenlevens te betreuren, maar veel vee en pluimgedierte is verdxon- ken De steden Brugge en Ostende blijken van den watersnood niet te hebben geleden. RUSLAND. DE ECO NO MISCH E TOESTAND. Een pessimistische uiteenzetting, De correspondent te Moskou van hei „Berl. Tagebl." meldt, dat de opperste eco- nomische raad een overzicht van den econo- mischen toestand, in verband met het zeer onbevredigend verloop der campagnevoor het beschikbaar stellen van graan, pubU- ceert. In weerwil van drie opeenvolgende goede oogsten en ofschoon de boeren overschotten hadden, neemt niet alleen de aanvoer van graan en voedermiddelen op de markten af, maar ook die van grondstoffen, zooals olie- zaden, leder, vlas en vet. Het program voor den in- en uitvoer loopt hierdoor gevaar en de voorziening der Industrie met binnen- en buitenlandsche grondstoffen en vet, mitsga- ders de voorziening der groote steden met le- vensmidelen, worden ernstig bedreigd. Wel- iswaar heeft de industrie ongeveer 10 pet. meer geproduceerd dan in hetzelfde kwartaal van het vorig jaar, maar de koopkracht der boerenbevolking is sterker toegenomen dan deze productie Derhalve moeten met spoed maatregelen worden getroffen om door een toenemenden aanvoer van goedren naar hei plateland de bereidwilligheid der boeren om te koopen te verhoogen. Voor het thans afge- loopen kwartaal blijven echter de prestaties der industrie aanzielijk ten achter bij de nor mate productie, met name in die industrie welke belangrijke massa-artikelen voor de boeren vervaardigt. De economische raad spoort thans aan tot verhooging der productie en om meet voort te brengen, dan in het program is vast gesteld. TOLSTOJ'S HANDSCHRIFTEN. De directie van het Tolstoj-museum tt Moskou bereidt de eerste wetenschappelijke beschrijving voor van de handschriften van Tolstoj ter gelegenheid van het eeuwfeest. De handschriften bevinden zich in de Openbare Bibliotheek van de Academic van Weten- schappen. De beschrijving van enkele manu- scripten is reeds voltooid. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de opstelling van een nieuwe bibliographic van werken over Tolstoj. Deze bibliographie zal, wil zij eenigszins volledig zijn, honderdduizenden titels van boeken en tijdschrift-artikels moeten bevatten. HOOGER ONDERWIJS IN RUSLAND. De professoren spifbelen. Een kortgeleden ingesteld onderzoek naar de toestanden bij de inrichtingen van hooger onderwijs in sowjet-Rusland heeft, volgens de Krasnaja Gazita, aan het licht gebracht, dat door de studenten op emstige wijze ge- spijbeld wordt. Behalve door de studenten, wordt echtei ook op groote schaal gespijbeld doord« professoren en docenten! Herhaaldelijk koml 't voor, dat dezen niet op het bestemde utu aanwezig zijn of zonder geldige redenen di colleges afzeggen. Bepalingen om deswegi tegen de spijbelende docenten op te treden bevatten de reglementen der hooger-onder wijs-inrichtingen niet. De besturen dezer in richtingen hebbc-n thans alle een aanschrij- ving ontvangen, waarin hun wordt opge- dragen, geregeld lijsten van verzuimde of niet gegeven colleges bij te houden en aan de hand daarvan jaarlijks en rapport op te maken en in te zenden. Van dezen maatregel verwacht men een zekere preventieve wer- king. Mocht die uitblijven, dan zal nade overwogen worden, hoe aan het genoemdi euvel een einde kan worden gemaakt. KORTE BERICHTEN. Bij Modena in Italie is een autobus bij het nemen van een boeht geslipt en in het kanaal gereden. Zes passagiers verdronken. Drie anderen zijn zwaar gewond. Volgens een telegram uit Quebec heeft de Canadeesche regeering in overleg met de Fransche regeering besloten een gezantschap te Parijs te vestigen. Daartegenover zal Frankrijk in Canada een gezant benoemen. Ten gevolge van stortregens zijn er in het gebied van Beiabbes, Mascara en Saida (Algiers) nieuwe overstromingen voorgeko menu - v ALKMAARSCHB COURANT SHBS NHcM&m.- .DE 0NN00ZEIE SCHAAPJE3

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1928 | | pagina 1