DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Volksuniversiteit. Dagelijksch overzicht. BuiienBand W. H. M. PELS ZOOS WUHHMDIX No. 10. Dif nommer besfaaf off 1 bfaden. Honderd dertigste Jaargang 1928 Deze Courant wordl ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagennitgegeven. Ibonnemenlsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor AlLeaar 2,— franco door bet geheele Rijk /2.50. Afzonderlijke en bewtysnnmmers 5 cents. PRfJS DER OEWONE ADVERTENTIfcNi Per rege! /0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsrutmfo. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/b HFWAto, ft fflAi Voordara C9. uri O. H. KRAK. DOVDERDAO Telef.nr. Administratie 3. Telefoonnr. RedactSe 33. Fos giro 37060. Hoofdredacteuri Tj. N, A DEM A. EEN KONING OP STAP. De koning van Afghanistan in Europa. Rusland, Engeland en Afghanistan. Een vorst met moderne begrippen. Europa en moment-eel in 't bizonder Italie g-eni-et de hooge eer bezocht te wor den door Amanulla, koning van Afghanistan, den Mussolini van bet Oosten. Men meene niet, dat de wereld der hoo- gere diplomatic dit feit als een grapje be- schouwt. Integendeel! Bij zijn nadering van Italie werd hij door vliegtuigen begroet voor hij een voet aan wal gezet had. Vervol- gens, bij't opdoemen der eerste vage kust- lijnen, hief hij plechtstatiglijk der rechter- arm op om aan het land den fascistischen gro-et te brengen. En ten slotte wisselde hij de traditioneele handdrukken etc. met de echare autoriteiten die ter zijner verwelko- ming aanwezig was. Men kan glimlachen over zooveel eer- betoon. Goed mits men niet vergeet, dat Amanulla inderdaad een persoon is, die wat in de melk te brokken heeft en die gedu- rende de tien jaren van zijn regeering ge- toond heeft, zich de kaas niet van het brood te laten eten! Om te beginnen heeft hij zijn land vol- komen onafhankelijk gemaakt bij het trac- taat van '921, waarin Engeland voor het •eerst de voile souvereine rechten van Afgha nistan erkende. Voordien stonden de buiten landsche betrekkingen van Afghanistan onder toeziende voo^dij van Engeland. Amanulla bereikte zijn zin door de twee machtige mededingers naar invloed in zijn land, Gr.- Britiannie en Sowjet-Rusland, handig tegen elkaar uit te spelen. Indien Engeland hem niet ter wille ge- weest was, zou hij naai Moskou toe g-e- zwenkt zijn, dat bereid was hem alles toe te staan wat hij maar wenschen kon, en dit was een benauwend vooruitzicht voor de Britsche politiek. Afganistan is de poort naar Britsch-Indie en de Koning weet dat het bezit van den sleutel ervan hem een zeer sterke positie tusschen de twee groote Euro- peesch-Aziatische mogendheden verschaft. Niet dat hij zich tot zwakken speelbal van ■een van beiden zal laten maken, wjant hij schenkt zijn voile aandacht aan de verdedi- ging van zijn land. Het bergachtige en onher- bergzame terrein stelt hem in staat, het met betrekkelijk geringe strijdkrachten uitste- kend verdedigbaar te maken. Als sterke fac tor tusschen de twee in schijnt de Koning (die dezen titel in 192b in plaats van den ouden Emirstitel aannam) besloten, zijn di- plomatieke spel handig en met succes voort te blijven spelen. Intusschen verdient Amanulla ook om and-ere redenen de volledige belangstelling van het Europeanendom. Hij is een Oostersch vorst, die met veel smaak een hoogen hoed plus pandjesjassen draagt en met nog meer smaak zijn vrouw benevens zijn prinsessen weet te kleeden Hij heeft grooten schoonmaak gehouden in den verouderde Islam-dienst in zijn land en zal economische en financieele betrekkingen tot stand trachten te brengen. En ten slotte zal ook de politiek een be- langrijke rol spelen. Eenigen tijd geleden heeft Afghanistan's koning laten doorschemeren, dat hij een nauwere aansluiting van Egypte bij zijn land ten zeerste zou weten te apprecieeren en het hoeft geen verwo-ndering te wekken, dat Engeland zich daarover zorgen maakt. Niet ten onrechte vreest men te Lonaen, dat het land der Pharao's daardoor geheel en al onder Britschen invloed uit zou komen. Geen wonder dus, dat men te Londen grootsche toebereidselen maakt om Amanulla op waardige wijze te ontvangen. Hoe gun- stiger men hem weet te stemmen, hoe meer voordeel waarschijnlijk de Britten zullen be- halen! Inmiddels zorgt de Mussolini van het Oos ten, dat zijn bezoek ook niet van humor is ontbloot. Hij is namelijk voornemens de terugreis naar zijn vaderland via de Sowjet-Republi-ek te doen, de mogendheid, die met Engeland er het meeste belang bij heeft, zich van zijn vriendschap te verzekeren. Het zal de moeite loonen eens na te gaan door wie hij per slot van rekening het be- minnelijkst wordt bejegend en wie het meeste van hem gedaan zal weten te krijgen. Partij kiezen tusschen Rusland en Engeland doet Amanulla niet. Hij bestrijdt den Brit schen invloed en waakt er voor, dat de ideeen van zijn roode buren in zijn land geen verwarring stichten. En wetende, dat beide landen genoodzaakt zijn rekening te houden met hetgeen hij in het Oosten decre- teert, tracht hij uit beide vriendschappen munt te slaan. En zooveel mogelijk! Amanulla is een verstandig man! Een /orst met moderne begrippenl VOLKENBOND. DE ONTWAPENINGSCOMMISSIE. De keer Rutgers te Geneve. De heer Rutgers, lid van de ontwape- ningscommissie en tevens rapporteur van de arbitrage- en veiligheidseommissie, die de kwestie moet bestudeeren van de loyale na- leving der artikelen 10, 11 en 16 van het volkenbondsverdrag, vertoeft voor eenige da- gen te Geneve om aldaar voor de bijeenr komst van 26 Januari te Praag van Benesj met de andere twee rapporteurs van de arbi trage en veiligheidscommissie, Poiltis en Hol- sti, een nadere studie van dit vraagstuk te kunnen maken en met eenige leden van de ontwapeningsafdeeling van den Volkenbond te spreken. Waarschijnlijk zouden, volgens den heer Rutgers, drie afzonderlijke rappor- ten voor begin Februari opgesteld worden om aan de leden van de arbitrage- en veilig heidscommissie toegezonden te kunnen wor den om als basis van discussie op de bijeen- komst van 20 Februari van het arbitrage- en veiligheidscomitie te dienen. DE GESMOKKELDE WAPENS. De correspondent te Praag van de Bel- grader Politika meldt aan zijn blad, dat de kleine entente inzake de wapensmokkelarij te Szt Gotthard besloten heeft den volgenden weg te volgen: Zij zal aan den Volkenbond vragen een speciale commissie te 'benoemen van het in^ellen van een onderzoek ter plaatse; de landen der kleine entente zullen aan die commissie alle gegevens ter hand stellen, waarover zij beschikken. Men acht het waarschijnlijk," dat de Volkenbond dit voorstel aan zal nemen, opdat,, als de omt- wapeningsconferentie bijeenkomit, het vraag stuk van de Hongaarsche wapening zal zijn opgelost CHINA. DE BETREKKINGEN MET RUSLAND. Een volkomen breuk aanstaande? Uit Peking wordt aan de Daily Tele graph" gemeld, dat het Chineesch departe- ment van Buitenlandsche Zaken officieel be- kend maakt, dat de leden van het Chineesehe gezantschap te Moskou niet,, zooals destijds werd gemeld, zijn gearresteerd. De indruk dat zij waren gearresteerd werd gewekt door het feit, dat het gezantschap gedurende eeri paar dagen niets van zich liet hooren. Er be- staat intusschen geen twijfel aan, of te Mos- ko-u zijn toch verscheidene Chineezen gearres teerd. De correspondent zegt dat dit feit, in verband met Ruslands weigering om aan Chineezen visa's te verleenen schijnt te wijzen op een voor de deur staande volkomen breuk tusschen de beide landen. DUITSCHLAND. KNOEIERIJEN BIJ DE LEVERANTIES VOLGENS HET PLAN-DAWES. Er zijn knoeierijen omtdekt bij de leveran- ties volgens het plan Dawes. Duitsche en Fransche firma's werkten samen om goede- ren van minder kwaliteit te leveren en te ac- cepteeren tegen voile betaling en het surplus samen te deelen. Van Duitsche zijde wordt dienaangaande meegedeeld, dat reeds eenige schuldige firma's onidekt zijn. Duitschland leed er in zooverre door, dat een deel van het geld, dat op die wijze binnenkwam, weer naar Frankrijk teruggezonden werd. Omge- keerd zat men in Frankrijk opgescheept met goederen van inferieure kwaliteit, zoodat er ook aan dien kant schade werd geleden. Na- tuurlijk waren tot de ontdekking van het be- drog zoowel de Fransche en Duitsche over- heid als de overdrachtscommissie er onkun- dig van. De knoeierijen zijn in December door den Duitschen dienst voor de leveranties in na- tura te Parijs ontdekt. Volgens sommige bladen zouden de bedra- gen, die met de knoeierijen gemoeid zijn zeer aanzienlijk zijn, doch een mededeeling van het Fransche ministerie van financien noemt de gencemde cijfers ongegrond. MUNITIE-SMOKKELARIJ. Voor Sowjet-Rusland of China? Naar Wolff uit Keulen meldt, heeft de douane in de Holtnauer vrijhaven een voor Oslo bestemde lading munitie, welke naar zij vermoedt van buitenlandsche herkomst is, in beslag genomen. Het gerucht dat de munitie voor de opposi te in Sowjet-Rusland bestemd zou zijn, wordt volgens Wolff niet bevestigd. (De veronderstelling ligt voor de hand, dat de munitie bestemd was voor China, in ver band met het gister opgenomen telegram uit Tstingtou over een zending van 7000 kisten munitie, die d'aar via Hamburg op een Noorsch schip waren aangekomen. Red.) DE GNTPLGFFING TE DAHLEM. Geheimzinnigheid. Hoe verder het onderzoek inzake de ont- ploffing in de villa van Weinartner voort- schrijdt, des te geheimzinniger wordt de ge- heele zaak. Zooals reeds werd gemeld, denkt men, in verband met Stammers huwelijk, aan zelf- moord. In December 1.1. heeft hij reeds een poging gedaan zijn vrouw op straat dood te schieten. Ook weet men, dat de beide echtge- nooten sedert Oudejaar met eikaar geen woord meer hebfoen gewisseld. Verder heeft men een briefje gevonden in het kantoor eener firma, waarvan Weingartner en Stammer deelgenooten waren, in hetwelk Stammer schreef: „Indien ik op een bepaalden dag niet aanwezig mocht zijn, moet geen rekening worden voldaan en niets worden betaald Een Kantoorbediende vond dit briefje, dat klaarblijkelijik in de grootste opwinding was geschreven, des Zondagmorgens, terwijl hot er-des Zaterdagavonds nog niet had gelegen De fabrikant Rielandt, die te Mariendorf bij Neukolln een pyrotechnische fabriek bezit, heeft aan de politie medegedeeld, dat Wein gartner en Stammer hem reeds in 1925 en 1926 knalsismalen voor de spoorwegen had- den besteld, aan welker vervaardiging zij deelnamen. Reeds toen heeft een ernstig onge- luk plaats gehad. Een half pond van de ge- bruikte stof ontplofte. Nielandt werd aan hoofd en handen levensgevaarlijk gewond en moest vier maanden het bed houden. Stammer bezocht hem dagelijks, toonde veel belang stelling, maar toen Nieland't een sehadever- goeding eischte, weigerde Stammer die op barsche wijze. Een gevolg daarvan was, dat hij naar een andere fabriek moest omzien en zijn oog viel op den kelder der villa te Dah- lem. Nielandt waarschuwae hem als deskun- d'ige voor het ernstige gevaar en ried hem aan met de fabricatie op te houden, maar Stammer sloeg den raad in den wind. De „Voss. Ztg." weet nog te vertellen, dat een dergenen, die op de hoogte waren met hetgeen in de villa geschiedde, de voormalige Oostenrijksche aartshertog Leopold was, die onder den naam Leopold Wolfling te Weenen woont. Gp 15 Januari zou een ander lid van den voormaligen Gostenrijkschen adel, prins Khe- renhiiller, de thans verwoeste villa huren. Maandag 1.1., den dag na de ontploffing, zou het huurcontract worden geteekend. Wein gartner had enkele dagen geleden verklaard, dat hij, wanneer de nieuwe huurder het huis betrok, „alles" zou verwijderen, waarmee hij blijkbaar de ontplofbare stoffen bedoelde. Hij en Stammer zouden in de villa blijven wonen, waar htm en hun gezinnen ekele kamers zou den worden afgestaan. OVERSTR'OOMINGEN. Tengevolge van de regens en het smelten der sneeuw zijn op den linker-oever van de Elbe groote overstroomingen ontstaan. De moerassen, die anders als waterreservoir die nen, zijn dichtgevroren en kunnen geen wa ter opnemen. De beken zijn bruisende stroo- men geworden. De Este kreeg bij Moisburg zooveel water, dat het oude dorp geheel in- gesloten werd. In Buxtehude werden ver scheidene straten en pleinen overstroomd. Ook vele andere dorpen zijn geheel over stroomd. De totale schade is zeer groot FRANKRIJK. DE PARLEMENTSZITTING. Cochin present. Cachin heeft d'e Kamerzitting bijgewoond. Hij weigerde te antwoorden op hem gestelde vragen en verklaarde voornemens te zijn heden terug te komen, om deel te nemen aan het debat dat over hem geopend wordt. DE COMMUNISTISCHE KAMERIE DEN. In het Sovjet-gezantschap? De „Petit Parisien" verspreidt het gerucht dat de vier communistische Kamerleden, op wier wederinhechtenisneming de regeering staat, in het Sovjet-gezantschap te Parijs een toevlucht hebben gevonden. ENGELAND. VOOR DE SLACHTOFFERS DER OVERSTROOMINGEN. Het fonds, dat de lord mayor verzame't tot ondersteuning van de slachtoffers der jongste overstroomingen heeft gisteren de 12.000 pond overschreden. Er is volgens oppervlakkige schattingen ongeveer het dub- bele van dit bedrag noodig. Versehillende Londensche vakvertengingsbesturen hebben Baldwin verzocht een commissie van onder zoek te willen instellen, en aan de parlement- taire groep der partij gevraagd om de schuldkwestie door een interpellatie in het Lagerhuis aan de orde te willen stellen. DE OVERSTROOMING TE LO'NDEN. Een 20-jarige heldin. Voor het hof van den lijkschouwer te Ful- ham werd gister meegedeeld hoe een 20-jarig meisje, Madge Franckeiss haar tante en haar jeugdigen neef had gered uit een souterrain, dat Vrijdagavond j.l. door de overstrooming van de Theems onder water was geloopen. Er werd een lijkschouwing gehouden over haar beide nichtjes, die zij ondanks haar moedige pogingen niet had kunnen red'den. Meege deeld werd, dat juffrouw Franckeiss het water hoog in haar slaapkamer zag staan. Zij wekte haar familieleden en ontdek- te dat de eenige uitweg het raam was. Zij ging er door naar buiten en zwom rond in de ruimte voor het souterrain, de „area". Een be- woner van een bovenwoning liet een laken zakken en drong er bij haar op aan dat zij zich met dit lake zou laten optrekken, maar zij weigerde dit en dook met groot gevaar door het raam terug in de ondergeloopen wa ning om haar familieleden te zoeken. Zij bracht een jeugdigen neef naar buiten die met behulp van het laken omhoog werd getrokken en daarop naar de woning terugzwemmend bracht zij haar tante naar buiten, die in uitge- putten toestand eveneens omhoog getrokken werd. Eerst toen zij niet meer in staat was om te zwemmen, gaf het meisje haar reddings- pogingen op en liet zij zich ook omhoog trek- ken. Zij had zulke ernstige snijwonden aan beenen en voeten. dat zij naar het ziekenhuis moest worden gebracht. De lijkschouwer wenschte haar van harte geluk met haar moedig, uiterst heldhaftig ge- drag. Meegedeeld werd dat de mayor van Fulham een fonds had geopend om haar te huldigen. KATGENBRANDEN TE BOMBAY. Een onderzoek naar de oorzaak gevraagd. Uit Bombay wordt aan de „Times" gemeld, dat daar ter stede in den loop van een paar dagen weer zes groote katoenbranden hebben plaats gehad. Men dringt aan op een nieuw onderzoek naar de oorzaak van deze branden, die tot 1914 en volgende jaren niet in zoo grooten omvang zijn voorgekoinen, toen enke le der grootste branden in de geschiedenis van den katoenhandel hebben plaats gehad. KOORSTRAAT 49—51. TELEFOON 207. ALKMAAR. TSJECHO-SLOWAKIJE. ONEENIGHEID ONDER DE TSJECHISCHE FASCISTEN. Gajda in een vechtpartij. Te Triibau in Moravie zou Zondag, naar de „Neue Freie Presse" meldt, een fascistisch congres gehouden worden. Daar er intus schen oneenigheid was ontstaan tusschen de Moravische en de Bofaeemsche fascisten, kwam het voor het congres tot een woesfe vechtpartij. Voordat Gajda, de afgezette ge- neraal, die de aanvoerder van de fascisten is, aankwam, hadden 70 Moravische fascisten het arbeiderstehuis, waar de vergadering ge houden zou worden, bezet. Toen Gaida met zijn Praagsche aanhangers verscheen, werd hun den toegang geweigerd. Gajda trachtte het teliuis te bestormen en er ontstond een gevecht, dat twee uur geduurd heeft en waar- bij men ook Gajda niet verschoonde. Ten slotte werden beide partijen uit het teliuis verdreven, waarcp zij elk afzonderlijk in an dere vergaderlokalen bijeen kwamen. ITALIe. HET PROCES TEGEN DE MAFFIA. 147 leden schuldig verklaard. De eisck. Het proces tegen 154 leden van de Maffia voor het hof van gezworenen hebben over alle bekiaagden op zeven na het schuldig uitge- sproken. Het O. M. heeft voor zeven be kiaagden levenslangen dwangarbeid ge- eischt, voor acht dertig jaar gevangenisstraf en gevangenisstraffen, afdalend van 25 tot 5 jaar voor de overigen. ITALIAANSCHE WENSCHEN. Een proefballon? In sommige Italiaansche kringen wordt ge- zegd, dat Italie zich gaarne het bezit zou gewaarborgd zien van een voldoend uitge- strekt achterland voor Tripolitanie, alsmede de vrijheid van rechtstreeksche verbindingen tusschen Tripolitanie en het Tsjadmeer en de verkrijging van invioedzones in Kameroen. (Op deze wijze zou Italie een achterland krijgen, dat dwars door Afrika tot aan de golf van Guinea loopt. Het Tsjadmeer ligt in het Zuiden van de Sahara, die Fransch ge- bied is en vlak ten Noorden van het Fransch- Engelsche mandaatgebied Kameroen, waarin Italie invioedzones wenscht.) JOEGO-SLAVIe. SPIONNAGE-ZAAK. Een Italiaansch onderdaan gearresteerd. De overheid te Sasjak heeft een Italiaansch staatsonderdaan, August Hendel, wegens het gebruik maken van documenten, die betrek- king hebben op de nationale verdediging van Zuid-Slavie, ten gunste van een vreemde mogendheid. Hendel had een positie als ingenieur bij de marinewerf in Kraljewitza. SPANJE. TREILERS AANGEVALLEN Nabij Gibraltar. De Spaansche treiler „Antonio" rappor- teert, dat het vaartuig, terwijl het op zes mij- 12 J1XIAR9 Volgende week beginnen de cursussen: J. S. BARTSTRA: Eenige belangrijke figuren en onderwerpen uit de Nieuwste Geschiedenis (1 Bismarck en Wilhelm II; 2. Clemenceau; 3. Chamberlain; 4. Raspoetien en Lenien). Aanvang: Dinsdag, 17 Jan. (4 avonden). D. L. DAALDER: Opvoedkunde (Erfelijk- heid en Opvoeding; Mahatma Gandhi als Volksopvoeder). Aanvang: Vrijdag, 20 Jan. (4 avonden). Schrijft tijdig in! len van Gibraltar aan het visschen was, aangevallen werd door vijftig Spaansche vis- schersvaartuigen, waarvan de bemanningen, ten gefale van 300, met pistolen en messen gewapend waren. De Spaansche treiler „Ma- ria" werd op een dergelijke wijze aangeval len. Nadat zij geplunderd waren, werden beide vaartuigen aan den grond gezet. Beide werden later weer vlot gemaakt en keerden naar Gibraltar terug. OOSTENRIJK. EEN ONSCHULDIG VEROORDEELDE, die 19 jaar zat. In het Rothschildhospitaal te Weenen is in den ouderdom van 51 jaar gestorven Leopold Hilmer. Hij verkeerde in zeer ar- moedige omstandigheden. Hilmer is onge- ver 30 jaar geleden betrokken geweest in een proces over een ritueelen moord te Polna, dat toentertijd veel opzien baarde. Nadat hij 19 jaar in een kerker had door- gebracht, werd hij door keizer Karel bege- nadigd. In een later gehouden nieuw gerech- telijik onderzoek is toen zijn onschuld geble- ken. AMERIKA. DE MGORDZAAK SNYDER-GRAY. Geen grata. De New-York Herald meldt, dat gouver- neur Smith van den staat New-York gewei gerd heeft om gratie te verleenen aan me- dood veroordeeld zijn. Waarschijnlijk zullen vrouw Snyder en Henry Gray, die wegens het vermoorden van haar echteenoot ter de twee veroordeeld nu nog voor Zaterdag op den electrisehen stoel moeten plaats nemen. DE MEXICAANSCHE DOCUMENTEN VaN DE HEAR'STBLADEN. De speciale commissie uit den senaat, die belast was met het onderzoek naar de waar- heid van de Mexicaansche documenten, ge- publicecrd door de Hearst-bladen, heeft aar den senaat gerapporteerd, dat de betreffcnd< documenten valsch waren. VOOR EEN LANGER LEVEN. Een nieuwe gift van 2.400.00ft. De heer A. D. Lasker, chef van het adver- tentiebureau Lord and Thomas te New-York, heft te zamen met zijn vrouw een gift van 2.400.000 gtschonken aan het laboratorium voor geneeskundige onderzcekingen van de Universiteit te Chicago, voor onderzoekin- gen naar middelen om het leven te verlengen, voornamelijk door bestrijding van de ziekten van den ouden dag. DE TROEBELEN IN NICARAGUA. Ontrouwe troepen. Weer een Am*, rikaansch vliegtuig gevallen. Naar Reuter d.d. gisteren uit Managua nog nader meldt is er in de stad Somotiilo een opstand geweest, waar soldaten van de Nicaragua'sche veldwacht aan het muiten sloegen. De beweging werd door trouw ge- bleven Nicaragua'sche troepen snel onder- drukt. Er is wederom een Amerikaansch marine vliegtuig, dat was opgestegen om foto's t< nemen, gevallen en te pletter geslagen. Hei vliegtuig geraakte in brand. De vliegers zijr ec'hter ongedeerd gebleven. AUTO-ONGELUKKEN. Meer dan een millioen in een jaa> tijds. De Vereenigde Staten zijn het land van de auto's, maar ook het land van de auto-onge- lukken. Volgens de opgaven van het afgeloo pen jaar zouden er over bet millioen auto- ongelukken zijn geweest. Alleen al in de stad New-York waren er in de eerste tien maanden van 1927 947 dooden, o. w. 358 slachtoffers onder de zestien jaar. Dit geeft natuurlijk een eindelooze reeks processen ter vaststel- ling van schuld, schadeloosstelling etc. Men wil nu in den staat New-York een commissie instellen, die speciaal belast zal wezen met het onderzoek in zake autorampen, het vast- stellen van de schade en de oplegging van straff en. Het wordt meer dan noodig dat de gewone rechtbanken ontlast worden van diet routine- werk inzake de motor-ongevallen. Al het an der werk lijdt er onder en er is enorme ach- terstand:. ALKMAARSCHE COURANT. SfTZSrA*' 'i'"

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1928 | | pagina 1