DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Honderd dertlgste Jaargang Dageiijksch overzicht. Dlf nommer beslaaf nil 2 blatfen* 1928 Beze Conrant word! ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagennitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alluasar 2.—. franco door bet geheeie Rijk /2.50. Afzonderlijke en beWijsnuinmers 5 cents. PRUS DER QEWONE ADVERTENTlftNi Per regel /0.25, bij groote contracten rabat. Qroote letters naar plaafsrafntfe, Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerfj r/h HERMs. COSTER i JKXMN Voordam C9. Dioscuri O. U. KRAK. DII§»AO Telef.nr. Administrate 3. Telefoonnr. Redacts 33. Postgiro 37060. Hoofdredacteuri Tj. N. ADEMA. 1* JA1IJARI DE PAN-AMERIKAANSCHE OONFE'RENTIE. Latijnsch tegen Noord-Amerika. Moeilijke kwesties ter oplossing. Reeds sedert maanden ziet geheel Amerika vol spanning uit naar de gistermorgen offi- cieel te Havana geopende Pan-Amerikaan- sche conferentie. Deze spanning was voornamelijk te dan- ken aan het feit, dat bij deze ongetwijfeld be- langrijke besprekingen tusschen de politieke eenheden van het Westelijk halfrond een felle strijd op vermoedelijk. vreedzame wijze zal worden uitgevochten. De strijd n.l. tusschen de Vereenigde Staten eener- en Latijnsch Amerika anderzijds. Het loont de moeite de wenschen der beide groepen eens naast elkander te stellen. In de eerste plaats verlangen de Zuid- Amerikaansche staten dat de Pan-Ameri- kaansche Unie tot nu toe een officieus verbond, waarin de Vereenigde Staten den meesten invloed hadden zal worden omge- vormd tot een wettelijk erkend lichaam, waarin alle staten gelijke politieke rechten zullen bezitten. Onmiddellijk daarmede verbonden staat de wensch tot aanneming van een resolutie, waarbij gewelddadige inmenging door de eene mogendheid in de particuliere aangde- genheden van de andere ten stelligste wordt afgekeurd en daarentegen de verplichte arbi trage in alle internationale geschillen wordt voorgeschreven. Feiteliijk is het dus de bedoeling van Cen- traal en Zuid-Amerika om de Pan-Ameri- kaansche Unie te maken tot een orgaan, soortgelijk aan den Europeeschen Volken- bond. De kwestie is thans hoe de Vereenigde Staten tegenover deze wenschen staan. Het zal een ieder duidelijk zijn, dat een re solutie tegen inmenging in de aangelegen- heden van een anderen staat en vcor ver plichte arbitrage in Noord-Amerika wel te- genkanting vind.n zal. Een dergelijke resolu tie kan niet anders uitgelegd worden, dan als een onomwonden veroordeeling van de interventie der Noordelijke Staten in Mexico en Nicaragua. Daarnaast valt het echter te bezien en dit is wel de belangrijkste zijde der conferen tie of de Vereenigde Staten bereid zullen blijken hun overheerschersaanmatiging in het westelijk halfrond op te geven, met andere worden of zij bereid zijn de Monroe-leer al- dus te wijzigen, dat zij niet langer een een- zijdige politieke verklaring vormt, docli een internationale overeenkomst, belichaamd in de Unie, waarin alle Amerikaansche republie- ken dezelfde rechten hebben. De politiek der Vereenigde Staten is gedu- rende de laatste jaren geheel en al gericht ge weest op't verkrijgen van een steeds grooter overwicht. En het is dus de vraag, of dit- tnaal deze kwestie afdoend tot oplossing zal worden gebracht. Vast staat in ieder geval, dat vooral de Zuid-Amerikaansche Staten met klem zullen aandringen op een duidelijke vaststellinq van het standpunt der U. S. A. Dit kan aan Coolidge en zijn gedelegeer- dcn nog wel eens onaangename oogenblik- ken bezorgen. Maar tevens is het een vingerwijzing om de toekomst. Als er geen overeenstemming bere:kt wordt zal de kloof tusschen de tfereen'ude Staten en Midden- en Zuid-Amerika wiider worden en zullen ernstige conflicten tusschen de snel zich^ ontwikkelende Latiinsche en de reeds tot bloei nekomen Noordelijke Staten onvermijde- hj'k blijken. Hoe vreesachtig men intusschen is om de urgente problemen aan te roeren, moge blij ken uit het versla? van de redevoerinnen van Coolidge en Maehado, dat wij onder „buitenland" publiceeren. AMERIKA. De Pan-Amerikaansche conferentie. De opening te Havana. Re- devoeringen van Maehado en Coolidge. Kleurlooze bespre kingen. Le Havana is gisterochtend het zesde con- gres van de Pan-Amerikaansche Unie geopend, waaraan niet minder dan 21 staten deelnemen. (Over de beteekenis dezer confe rentie geeft ons Overzicht nadere bizonderhe- den.) Maehado, de president der republiek Cuba, opende de conferentie met een welkomst- rroord, zonder een enkele toespeling te maken 0? de netelige pan-Amerikaansche problemen. Hij verklaarde slechts dat het pan-Ameri- kanisme de samenwerking voor den were'd- vrede omvat. ^aarna hield Coolidge een groote rede, ""is. woo.? 0p .(jeo rjjkdom van den bo- dem der Amerikaansche landen, op den bloei van kunsten en wetenschappen en de voordee- len van een goed onderwijs, en zeide dat de geest van vrijheid algemeen is. Een vredelie- vende gezindheid overheerscht bij de verschil- lende naties, en „het besluit om geschillen on der ons zelf niet door het toevlucht nemen tot geweld, maar door het in toepassing brengen van de beginselen van rechtvaardigheid en billijkheid tot oplossing te brengen is een onzer grootste karaktertrekken". De heiligste taak der Amerikaansche staten noemde de president de vestiging en uitbrei- ding van den geest der democratic, die alle Amerikaansche staten gemeen hebben. Daar naast trekt de vredelievendheid der staten echter eveneens de aandacht. Coolidge legde er den nadruk op, dat alle ter conferentie vertegenwoordigde staten op voet van volkomen gelijkheid staan: de klein- ste en de zwakste spreekt met hetzelfde gezag als de grootste en de krachigste. Het bijeenkomen dezer conferentie, welke wordt gehouden ter beraadslaging over zui- ver Amerikaansche maatregelen, sluit geen antagonisme ten opzichte van eenig ander deel der wereld in. Zij beduidt, dat de o'naf- hankellijke republieken van het westelijk half rond, bezield door dezelfde idealen en de zelfde zegeningen van vrijheid en vrede ge- nietend, zich er van bewust zijn, dat er vele aangelegenheden van gemeenschappelijk be- lang zijn, welke het best kunnen worden on- derzocht en geregeld door het vriendschap- pelijk contact en onderhandelingen, noodig voor een gemeenschappelijke actie. De politieke betrekkingen. Na over de toenemende handelsbetrekkin- gen tusschen de Amerikaansche landen te hebben gesproken, en er op te hebben ge- wezen, dat de landen elkaar op landbouw- en industrieel gebied aanvullen, verklaarde Coolidge dat er in de politieke betrekkingen eveneens groote vorderingen zijn gemaakt De Amerikaansche republieken hebben de wereld het schoone voorbeeld gegeven hoe internationaal geschillen kunnen worden op- gelost, zonder tot geweld zijn toevlucht te nemen. Indien de thans geopende conferen tie iets beteekent, dan beteekent zij dat zij alle Amerikaansche volken stelliger en vollediger onder de heerschappij der Wet brengt. De stichters onzer republieken aldus de pre sident streefden niet naar voordeel van hen zelf. De geest van onbaatzuchtigheid, welke onze vroegere conferenties heeft beheerscht, heeft de Amerikaansche familie van naties een eerste plaats in de beoordeeling der we reld verschaft. Ten slotte wees Coolidge nogmaals op het gemis van elk streven naar overheer- sching bij de verschillende landen en de vol- strekte eerbiediging van de rechten van alle naties. Juist door de strikte eerbiediging dezer wetten is internationale samenwerking mogelijk. Dit legt alien een verantwoorde- 1 i jk he id op, waaraan niemand zich wenscht te onttrekken. Het licht, dat Columbus volg- de, faalde niet, de moed, die hem voort- stuwde, leeft nog. Zij zijn de erfenis van het volk van Bolivar en Washington Het is opmerkelijk, dat zoowel Coolidge als Maehado op zeer neutrale en voorzich- tige wijze gesproken hebben over de proble men die op deze conferentie op oplossing wachten en waarover wij in ons overzicht reeds een en ander mededeelden. DE AMERIKAN'EN IN NICARAGUA. Een huwelijksverbod voor de Ame rikaansche mariruers. De bevel'hebber van de Amerikaansche troe- pen in Nicaragua heeft aan de Nicaraguaan- sche katholieke geestelijkheid verzocht, geen huwelijk tusschen Nicaraguaansche meisjes en Amerikaansche marinematrozen in Nica ragua in te zegenen. Mgr. Canuto Jose Reyes, bissehop van Cranada, heeft thans, volgens bericht uit New York aan de „Times", een circulaire uitgegeven, waarin hij het verzoek inwilligt op grond van de overweging, dat de maiiniers geen vast verblijf hebben en dat de kans bestaat, dat zij de meisjes in den steek laten, en 00k omdat de mariniers niet over voldoende middelen beschikken om behoorlijl een gezin te onderhouden. Aan de priesters wordt daarom verboden, voortaan deze huwe- iijken in te zegenen. CHINA. ONLUSTEN IN MANDSJOERIJE. De houding der Japansche regeering. Uit Mandsjoerije komen berichten over een opstand van boeren tegen de ambtenaren, die door roofzucht groote ontevredenheid en ver- ontwaardiging hebben gewekt. Er wordt niet gemeld, welken omvang deze opstand heeft aangenomen, doch uit Tokio wordt bericht, dat de Japansche regeering niet voornemens is, in Mandsjoerije tot interventie over te gaan tot het beschermen van de Japansche onderdanen, daar de regeering van Moekden voldeed aan het verzoek van Japan om troe- pen te zenden naar de streek, waar voor de Japanner gevaar dreigde. Volgens den cor respondent van de „Times" echter heeft de Japansche regeering het zenden van troepen achterwege gelaten met het oog op den poli- tieken toestand in Japan zelf. Zij beschikt in den binnenkort samenkomenden Landdag niet over een meerderheid en is besloten verdere verwikkelingen in China te vermijden. DUITSCHLAND. ONTPLOFFING IN EEN HOOOOVEN. Eenige dooden en gewonden. Gistermorgen omstreeks 5 uur had te Volk- lingen een ernstige hoogovenontploffing plaats. Door de gloeiende massa werden een aantal arbeiders zwaar gewond. Om 8 uur waren twee onherkenbare lijken te voorschijn gebracht. Het aantal gewonden zou 15 ol 16 bedragen. NAAR DEN EENHEIDSSTAAT. Conferentie tusschen de Bonds- staten. Pruisen bereid zijn zeif- standigheid op te geven. Op de gister geopende conferentie tusschen de vertegienwoordigers van de bondstaten te Berlijn, heeft Bazille, de minister-president van Wurtemberg, een parallel getrokken tus schen de grondwet van Bismarck en die van Weimar. Het werk van Bismarck moge een sprekend voorbeeld zijn; hij verlangde daar om dat de rijksraad een rol zou spelen bij de wetgeving. Ook dr. Held, de Beiersche minister-presi dent, bleek voor dit laatste voorstel, dat de stichting van een hoogerhuis beoogt. Dr Held zeide voorts, dat Beieren door de maat regelen, die het voor de vereenvoudiging van zijn administratief apparaat heeft getroffen wel heeft bewezen, niet gekant te zijn tegen reorganisatie van het algemeene staatsbe- stuur. Dr. Braun, Pruisisch minister-presiiderit, die vervolgens aan het woord kwam, ver klaarde dat Pruisen bereid is zijn eigen zelf- standig bestaan prijs te geven ten gunste van het rijik, maar dat natuujliik een dergelijke stap zinneloos zou zijn, indien niet alle overi- ge bondsstaten zich er bij aansloten. De deelnemers aan de conferentie zijn gis- teravond de gasten geweest van president Hindenburg. Na den eersten dag kan hog niet vastge- steld worden, tot welke besluiten de conferen tie zal komen, maar wel is gebleken, dat de moeilijke problemen vrijmoedig worden onder 't oog gezien, zoodat morgen bij de bespre kingen de nocdige resultaten zullen kunnen gevonden worden, LIJKSCHENNIS IN EEN CREMATORIUM. De portier heejt zich opgehangen. De portier van het crematorium te Berlijn- Wilmersdorf heeft zich gisternacht opgehan gen aan een boom in een in de nabijheid van het crematorium gelegen straat. Deze zelf- moord staat in verband met de lijkschennis, die in het crematorium heeft plaats gehad en dezer dagen door de potitie is ontdekt. Gister- middag is nog een huiszoeking in de woning van den portier gehouden. De gearresteerde stokers zijn gisteren aan een nieuw verhoor onderworpen. Een hunner zou hebben verklaard, dat hij met toestem- ming van het directorium van het cremato rium den dooden voor de verbranding de roorwerpen van waarde heeft ontnomen De beschuldigde ambtenaar heeft ten stelligste ontkend ooit een dergelijke instructie te heb ben gegeven. STAKING VAN METAALARBEIDERS in de districten Halle en Anhalt. Maagdenburg, In de Zondag te Halle gehouden vergade- ring van afgevaardigden van de metaalarbei- ders in de districten Maagdenburg, Halle en Anhalt werd met algemeene stemmen beslo ten de door een scheidsgerecht voorgestelde loonregeling niet te aanvaarden en Maandag den arbeid neer te leggen. Het aantal arbei ders, betrikken in deze loinbeweging, wordt op 50.000 geschat. Te Halle zijn gisteren alle metaalfabrieken gesloten. De stakers trokken in de ochtend- uren met vaandels door de straten. In de stad Maagdenburg, waar gisterochtend nog eerst een referendum werd gehouden, spraken 97 a 90 pCt. van de metaalarbeiders zich uit voor de staking. De arbeid werd hier gistermiddag drie uur neergelegd. Te Maagdenburg alleeh staken 10.000 man. Op het rijksdepartement van arbeid zal he- den een bespreking tusschen vertegenwoordi- gers van arbeiders en patroons plaats vinden. Het initiatief tot deze bijeenkomst is uitge- gaan van den rijksminister van arbeid. FRANKRJJK. HET FINANCIEEL HERSTEL. Een rede van Caillaux. In een rede te Rouaan heeft Caillaux er kend, dat Poincare opmerkelijke financieele resultaten heeft bereikt, die echter slechts de voorbereiding zijn van het financieel herstel Er moet een wettelijke stabilisatie plaats hebben en bij de bepaling der nieuwe waarde van den gouden franc moeten de nieuwe mo- netaire omstandigheden zich volkomen aan- passen aan de economische en financieele mo- gelijkheden des lands, waarbij een voldoende marge moet worden gelaten voor winsten voor landbouw en industrie, opdat het stelsel geen gevaar loopt op de werkelijikheid schip- breuk te lijden. Caillaux zette voorts uiteen, dat de interge allieerde schulden in werkelijkheid geliqui deerd zijn; zij worden vertegenwoordigd door de schatkistbons welke de staten, die schuld eischers zijn, in omloop zoud'en kunnen bren gen. Het gaat er dus niet meer om de schui den te regelen maar een vermindering van het totaal te verkrijgen en daarom moet Frankrij'k zioh met zijn schuldeischers ver staan. Vervolgens verklaarde Cailleux zich beslist tegen een heffing van het kapitaal. Daar- tegenover beval hij een stelsel aan, waarbij een extra-bijdrage zou worden gevraagd van de inkomsten uit vermogen als tegenstelling van de inkomsten uit arbeid. NIET ONTPLOFTE BOMMEN. De staat voor een aanzienlijk be- drag benadeeld. In het magazijn van een vertegenwoordiger van een Engelsche firma te Boulogne werd een vrij groote voorraad niet-ontplofte bom men ontdekt, die op de slagvelden waren bij eengezameld en die aan den staat moesten worden afgedragen. De man, ijb wien de voor raad gevonden werd, beweerde te goeder trouw te zijn. Het aan den staat berokkende nadeel moet aanzienlijk zijn; men spreekt van 80 millioen. De zaak heeft betrekking op de gebieden van Valenciennes, Atrecht, Ka- merijk en Lomme bij Rijssel. EEN NOODLOTTIGE VERGISSING. Een echtpaar in de rue Bargue te Parijs werd 's nachts wakker doordat er aan het slot gemorreld werd. Daar er sedert eenige dagen een sleutel vermist werd, vermoedden man en vrouw onraad. Wie daar? riep de man tot driemaal toe, doch kreeg geen ant- woord. Hij greep daarop een revolver en loste vier schoten in de rich ting van de deur. Toen hij even later ging kijken, vond hij het li chaam van een medebewoner onbewegelijk voor de deur liggen. De ongelukkige, die kort daarop overleed, had zich in de deur ver- gist. ENGELAND. EEN CONFLICT MET ABESSYNIe. Oroot-Britannie dreigt met het afbreken der betrekkingen. Uit Addis Ababa wordt aan de „Times" gemeld, dat tusschen de Britsche regeering en de regeering van Abessynie een conflict is^ge- rezen. De Abecsynische regeering weigerde n.l. de handteekening te erkennen van den heer Photius Zaphiro, secretaris voor Ooster- sche zaken bij de Britsche legatie, op een offi- cieel stuk. De Britsche regeering, die niet voornemens was haar vertegenwoordiger te verloochenen, dreigde toen met het afbreken van de betrekkingen, waaroo de Abessyniscb' regeering haar weigerende houding prij,s gaf Het conflict is daarmede niet opgeiost, want het loopt reeds vele maanden. Een jaar geleden nam de Abessynische regeering aan- stoot aan een verklaring, die Zaphiro zou hebben afgelegd in verband met de slavernij in Abessynie. Zaphiro ontkende dat hij deze verklaring had afgelegd, doch de regeering weigerde deze ontkenning te aanvaarden en sprak den wensch uit, dat hij van de legatie zou worden verwijderd, hetgeen de Britsche gezant weigerde. EEN OPZIENBAREND SPIONNAGE GEVAL. Voor de Central Criminal Court te Londen werd gister behandeld de zaak tegen zekeren Thomas Mc Cartney, Britsch onaerdaan en tegen George Hansen, aangeduid als Duitsch student, die beiden worden verdacht van spionnage. De procureur-generaal. Sir Douglas Hogg deelde mede dat de feiten, welke bij het verhoor der vier getuigen aan het licht zullen komen dermate ernstig zijn, dat dit met gesloten deuren dient te ge- schieden. Vervolgens zette hij uiteen hoe verdachten gepoogd hebben zich belangrijke gegevens betreffende de Britsche luchtstrijdkrachten te verzamelen. De autoriteiten werden echter op de hoogte gesteld en nu werden wel gege vens verstrekt, doch deze waren onjuist en van geen beteekenis. Tevens bleek dat Hansen buitengewoon spion was voor Rusland. Ten slotte werden beide mannen gearres- teerd verdacht van samenzwering tegen den staat. UIT AUSTRALIA De zeeliedertstaking geeindigd. Uit Sydney wordt aan de „Times" gemeld, dat de zeelieden den arbeid op de schepen, die het verk-eer tusschen de staten van het gemeenebest onderhouden, hebben hervat. De zeelieden legden den arbeid eind De- Ocmber neer. Het^eschil tusschen de zeelie den en de reeders ontstond naar aanleiding van het houden van een „stop work '-verga- dering door zeelieden aan boord van "de 1 stoomschepen „Mackabra" en „Saros". Krachtens een overeenkomst moeten „stop work"-verg.aderingen op den laatsten Dins- dag d«r maand worden gehouden. De be- trokken zeelieden hielden hun vergadering echter op den laatsten Woensdag en werdeni voor deze inbreuk op de overeenkomst met twee dagen inhouddng van loon gestraft Zij maakten bezwaar tegen deze straf en ver lie- ten hun schepen, die werden opgelegd. Het geschil breidde zich tot vijf schepen uit. RUSLAND* DE STRIJD TEGEN DE OPPOSITIE. Trotzky moest gisteravond naai zijn verbanningsoord vertrekkeru Naar uit Moskou aan het „Berl. Tag." wordt meegedeeld, staat sedert Donderdag- avond vast, dat Trotzky naar Wjerny aan de Chineesch-Toerkestansche grens verbannen wordt. Hij moest Zondagavond daarheen ver- trekken. Radfek is reeds naar de Oeral vertokken, waar hem zijn verdere woonplaats zal wor den aangewezen. In de afgeloopen week zijn reeds een kleine vijftig oppositioneelen naar Sifcerie getransporteerd. DE VERBANNING DER OPPOSITIE Mevr. H. Roland Hoist heeft thans naar „Het Volk" meldt het initiatief genomen tot een actie voor Trotsky en de andere verban nen leiders der Russische oppositie. „Zij wil socialisten van alle landen en alle richtingen oproepen om gezamenlijk tot de Sovjet-regeering het verzoek te richten, de bannelingen te vero-orloven zich buiten Rus land te begeven naar het land dat zij ver- kiezen." GRIEKENLAND. PLANNEN VAN VENIZELOS voor een omwentelingf, Uit Athene komen berichten over een nieuw omwentelingsplan van Venizelos met behulp van een deel van het leger. De Grieksche re geering spreekt officieel deze berichten tegen, doch geeft toe, dat het leger in twee groepen is verdeeld en dat een der generaals uit poli tieke overwegingen ontslagen is. In regee- ringskringen gelooft men, dat Venizelos, die als zeer goed gezind tegenover Engelanc geldt, ip zijp beurt op Engeland's steun re- kent bij zijn pogingen im aan het bewind te komen. OOSTENRIJK. EEN VLIEGTUIG GESTOLEN. Twee van een militaire vliegschool te Prossnitz weggezonden leerlingen hebben Zondagnaeht de wacht van deze school over- vallen. Ze bonden de soldaten en sloten hen ge« boeid in een lokaal op. Daarna hebben ze een vliegtuig naar buiten gebracht en zijn ii Noord-Oostelijke richting weggevlogen. Men heeft tot nu tee geen spoor van het vliegtuig kunnen ontdekken. Men neemt aan, dat het doel van de dieven van het vliegtuig is geweest om naar Rusland te komen. DE JUL1-REVOLUTIE. Het laatste proces tegen de deeU nemers. Te Weenen is het laatste proces tegen een groep deelnemers aan de Juli-revolutie te Weenen geeindigd met hun aller vrijspraak. Het waren elf jonge arbeiders en arbeid- sters, die hadden deelgenomen aan de be* storming van een politieposthuis en het op- werpen van barricaden. Opmerkelijk was hierbij de verklaring van den officier van justitie, dat de kroongetuige der politie, die verscheiden beklaagden had beschuldigd op 16 Juli geld onder de betoo- gers te bbeben verdeeld, op grond van een psychiatrisch rapport krankzinnig was ver- klaard. ZWITSERLAND. ONGEVAL OP EEN BOB-BAAN. De heer Nolthenius ernstig gewond. Op de bobbaan van Laret naar Klosters 19 deze week een ernstig ongeluk gebeurd, waar bij een Nederlander de heer Tutein Nolthe- nieus ernstig gewond is. Een bob waarop de heer Tutein Noltheni us als stuurman, twee dames als middenbe- manning en een Engelschman als rem- mer zaten, kwam in groote vaart deze baan af. Maar beneden bleek de z.g. „Schluss- kurve" niet in orde te zijn gemaakt, en de Engelschman die vermoeid was had niet meer voldoende kracht om te remmen, zoodat de bob tegen een muur geslagen is. Door het zware gewicht werd het rechterbeen van den heer T. N. boven den enkel afgeknepen. De heer T. N. verloor het bewustzijn en werd ijlings naar het ziekenhuis te Davos-Platz ge transporteerd, waar amputatie van het rech terbeen tot onder de knie noodzakelijk bleek. De toestand van den heer T. N. laat zich thans hoopvol aanzien. KORTE BERICHTEN. Te Cannes heeft een hotelrat's nachts na een gevaarlijke klauterpartij kans gezien uit een kamer op de tweede verdieping van ALKMAARSCHE COORANT Saw-i-tnii-ium lU'iiuii'mniwwK

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1928 | | pagina 1