DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. S. KROBL VOLKSUNtVERSITEIT. Bezoebt de te ilmsterdam, „FIAT" Stand te bezichtigen. VoortzGtting Restanten-Opruiming. Stoomery en Ververy van Ook de Heerencostunms stooraen wy voor de ge- weldige prysvermindering. No. 19 Dit nnramer besfaaf nil 2 bladetr. Honderd dertlgste Jaargang 1928 AJbonncmentsprijs t>ij vooruitbetaling per 3 maanden f2.fr. per post f2.50. Bewijsn. 5 ct. Advertentiepr. 25 ct. p. regel, grootere letters naar plaatsrulmtft Brieven franco N.Y. Boek- en Handelsdr. v.h. Herrns. Coster Zoon, Yoordam C9, Tel. Administr. No. 3. Redactio No. 33. YRIJDAO Directeur:. G. H. KRAK. Hoofdredactenr Tj. N. ADEMA. 5SO .I A VI A III OageSpsch overzschi. HET EINDE VAN DE GESSLER- CRISIS. Generaal Greener tot opvolger benoemd. Zijn antecedenlen. De Linkerzijde juickt. Zoo werd dus gister in de crisis, ontstaan floor bet aftreden van den Duitschen Rijks- Wcerminister, dr. Gessler, door president Hindenburg de Gordiaansche knoop op ener- /ieke wijze door gehakt. Ondanks het veizet /an verschillende zijden dreef Hindenburg s.l. zijn wil door en benoemde generaal i5roener. een bekende militair figuur tot op- /olger. Woensdag nog hadden de Duitsch-nationa- len zich in een bespreking tusschen Hinden- >urg en de leiders van de coalitiepartijen na- irukkelijk tegen de candidatuur-Groener ver- tlaard terwijl de Duitsche Volkspartij zelf lanspraak maakte op de rijksweerportefeuil- je. Gister zijn eenige he-eren van de Beiersdie /olkspartij den rijkspresident nog eens koinen rerklaren, dat ook zij tegen Groener waren, naar Hindenburg heeft niettemin voet bij jtuk gehouden. Hij wenschte dat Groener, die een van de bekwaamste officieren van het &ude leger was en die na de omwenteling te- samen met Hindenburg het Duitsche leger )n voorbeeldige orde naar Duitschland heeft teruggebracht, aan het hoofd van het rijks- weerdepartement zou staan. Zich niet bekom- merend om het partijgekonkel heeft dus Hindenburg in overleg met den rijkskanselier zijn plan verwezenlijkt. In een artikel in het Acht Uhr Abendblatt wijdde Scheidemann, de bekende sociaal-de- mocratische afgevaardigde, een artikel aan den nieuwen minister, dat zeer waardeerend is. Hij herinnert er aan hoe hij tijdens den oorlog, deel uitmakend van den generalen staf, op schitterende wijze als leider van de levensmiddelendistributie, later als troepen- leider aan het Westelijk front optrad en vele wantoestanden hardnekkig bestreed. Ook zijn rol bij het einde van den oorlog verdient de aandacht. Toen uit de nota's van Wilson duidelijk bleek, aldus Scheidemann, dat het afdanken van den keizer in elk geval werd verlangd,, weigerde Groener te voldoen aan het desbe- treffende verzoek van prins Max von Baden. Groener was overtuigd monarchist en kon als officier niet tot een dergelijk optreden besluiten als officier had hij echter ook zijn bijzondere opvattingen van de plichten van den vorst en daarom liet hij den keizer in de critieke Novemberdagen van 1918 door zijn adjudant-generaal den raad geven, zich in de loopgraven te begeven, niet om er ijzeren kruisen te gaan uitdeelen, maar om te gaan strijden. De keizer weigerde, zooals bekend, dit te doen, wilde echter wel aan het hoofd van de troepen naar Berlijn oprukken, om het eigen volk te onderdrukken. Toen was het Groener, die intusschen de naar Zweden vex- trokken Ludendorf als generaal.kwartier- meester was opgevolgd, die den keizer te ver- staan gaf, dat de troepen wel onder leiding van de generaals, maar niet onder die van den keizer naar huis zouden terug keeren. De generaals von Hindenburg en Groener, besluit Scheidemann, Eleven na de catas trophe in dienst van de regeering Ebert- Scheidemann. Ze hebben de millioenen sol- daten, ondanks de grootste moeilijkheden, in de best mogelijke orde naar het vaderland te- ruggeleid, om vervolgens het leger te ont- binden. Hun samenwerking met de eerste re- volutionaire regeering was vrij van alle wrij ving. Groener heeft zich later nogmaals ter beschifeking gesteld van de republiek, na te hebben ingezien, dat Duitschland alleen als republiek kan leven en herworden. Ieder, die Groener kent, zal moeten begrijpen, dat hij niet de man is om in republikeinschc- dienst diezelfde republiek nauwelijks te dulden. De bladen van rechts beperken zich er toe, hun lezers in kennis te stellen met de benoe ming van den nieuwen bewindsman en voe- gen aan het bericht alleen enkele biografi- sche bijzonderheden toe. Uit de republikeinsche bladen blijkt, dat de linkerzijde de benoeming van generaal Groener met een z-ekere sympathie begroet. Ze verwachten, dat hij met succes de in het leger heerschende wantoestanden zal bestrij- den en de rijksweerbaarheid tot een betrouw- bare democratische instelling zal weten te maken. De rij'ksdag zal w-eldra met den nieuwen minister kennis kunnen maken, daar hij spoe- dig de begrooting van zijn departement te verdedigen zal hebben en bij deze gelegen- heid ook de door de communisten aangekon- digde interpellatie, aangaande de door zijn departement aan de Phoebus Film-onder- neming verstrekte credieten zal moeten be an twoor den. In Frankrijk heeft Groeners benoeming een vrij gunstigen indruk gemaakt. KORTE BERICHTEN. Naar uit Milaan gemeld word, heeft de politie in Tripolis een slavenhandelaarskara- vaan gearresteerd, die in Midedn-Afrika jon- ge slavinnen ver'kocht en zich tevens met het smokkelen van wapens bezig hield. De voormalige Russische consul te Kan- fon en de andere Russen. die uit die stad zijn verdreven, zijn nu naar Wladiwostok vertrok- ken. Buitenland CHINA. DUITSCHE WAPENS VOOR CHINA? De regeering te Nanking beweert dat de regeering te Peking door tusschenkomt van eenige Ehiitsche handelshuizen te Tientsin, Tsinan en Tsingtao, tot een bedrag van vijf miljoen dollar wapenen en ammunitie ge- kocht heeft, die in Duitschland vervaardigd zouden zijn. Naar aanleiding van deze beridhten be- veelt de minister van buitenlandsche zaken aan, indien na grondig onderzoek de berich- ten juist blijken, het schip aan te houden, alle filialen van de betrokken Duitsche firma's te sluiten en alle Chineezen en buitenlanders, die met dezen wapenhandel te maken hebben, te straffen. DUITSCHLAND. DE MIJNEN IN HET ROERGEBIED De loonbeweging. Het bestuur van den sociaal-democratische mijnwerkersbond uit het Roergebied deelt mede, dat de nieuwe loonbeweging a.s. Zon- dag officieel zal beginnen. In naam van 400.000 mijnwerkers zullen dan de tarieven opgezegd worden. De socialistische mijnwerkers nemen een andere positie in dan de christelijike organisa- ties doordat ze de loonkwestie niet aan die van de werktijden willen vastknoopen. STAKING IN DE MIDDEN-DUITSCHE METAALINDUSTRIE. De op het rijksdepartement van arbeid ge- voerde onderhandelingen tusschen de ver- tegenwooTdigers van patroons en arbeiders in de metaalindustrie van midden-Duitseh- land zijn mislukt. Men acht het, in bevoegde kringen niet waarschijnlijk, dat de door een seheidsgereCht voorgestelde loonsverhooging van 3 pfennig per uur door den minister bin- dend zal worden verklaard. Het aantal sta- kers dat tot nu toe ongeveer 20.000 bedroeg, zal aanmerkelijk toenemen. EEN FONDS TER BEVORDERING VAN DEN WERELDVREDE. Een half millioen mark geschonken. Uit Heidelberg wordt gemeld dat een der bekende personen uit de chemische groot- industrie aan de universiteit een fonds van meer dan een half miljoen mark heeft aange- boden om hoogleeraren en studenten der uni versiteit in de gelegenheid tev stellen reizen naar het buitenland te ondernemen en meer intellectueel contact met andere mnden en volkeren te houden. De algemeene bestem- ming van het fonds is het bevorderen van den wereldvrede. Over enkele punten der aanbie- ding onderhandelen de curatoren en de schen- ker nog. NOOD OP RiiGEN. Tailooze bedrijven stilgelegd. Aan de „Prommersche Tagepost" wordt door een bijzonderen corespondent op Rugen gemeld, dat de gedwongen stopzetting van bedrijven op Rugen den omvang van een catastrofe aanneemt. Totnutoe zijn 80 ondernemingen stilgelegd, waarvan er 45 tot de grootere ondernemingen behooren. Hof en akker liggen volkomen ver- laten; de arbeiders zijn ontslagen. Alleen her vee wordt door vast personeel bewaakt. Het is de algemeene opvatting van de be- drijfs-eigenaren, dat alleen de uiterste nood hun dezen harden maatregel heeft gedicteerd, daar alle hoop op hulp onvervuld is gebleven DE LANDENCONFERENTIE. Een resolutie aanvaard. De Duitsche landenconferentie heeft zijn zitting gesloten met het aanvaarden van een resolutie. die in veel woorden vrijwel niets zegt. Zij begint met de mededeeling, dat de rijks- regeering en de regeeringen van de Duitsche landen het er over eens zijn, dat de te Weimar getroffen regeling van de verhouding tus schen het rijk en de landen onbevredigend is en principieel gewijzigd dient te worden. Er kon echter geen overeenstemming be- reikt worden of die wijziging moet worden ge- zocht in de richting van den eenheidsstaat dan wel of zij een meer federatief karakter dient te dragen. Men was het er over eens, dat iedere gedeeltelijke oplossing bedenkelijk is en dat in geen geval de zwakke landen door het rijk als rijkslanden (zooals bijv. vroeger Elzas-Lotharingen) mogen worden opgeno- men. Indien echter kleine landen aansluiting wenschen bij hun groote naburen, dan doet dit zooveel mogelijk in de hand te worden ge- werkt. De oplossing van het geheele probleem zal voorbereid worden door een commissie, waar- in het rijk en de landen volgens het pariteits- beginsel vertegenwoordigd zullen zijn. GAAT OOK MINISTER VON KEUDELL HEEN? Volgens de Vossische Zeitung is het niet uitgesloten dat ook von Keudell, de rijksmi- nister van binnenlandsche zaken „om gezond- heidsredenen" ontslag zal nemen. In werke- lijkheid moeten de regeeringspartijen den mi nister tot heengaan hebben bewogen om hun positie in het kabinet te versterken en ook de kansen der regeeringspartijen bij de aan- staande verkiezingen. De Vossiche Zeitung wijst er op dat von Keudell tijdens de c«nfe- rentie met de vertegenwoordigers der bonds- staten een volstrekt lijdelijke rol heeft ge- speeld, hoewel hij eigenlijk door zijn fundie in de eerste plaats aan de gedachtenwisseling had dienen deel te nemen. Het ontslag van dezen minister zou reeds eenigen.tijd geleden zijn ingediend, indien de Duitsch nationalen het slechts onderiing over een opvolger eens hadden kunnen worden. DE BEGROOTING VOOR 1928. De Rijksdag heeft gister een aanvang ge maakt met de behandding van de begrooting voor 1928. De begrooting sluit in ontvangsten en uit- aven met rond 9% miljard. Dit is een ver- ooging van het eindcijfer met 367 miljoen, hetwelk zeer gunstig is als men bedenkt dat de verhooging der uitkeeringen volgens de regeling-Dawes alleen 369 miljoen bedraagt. De inkomsten uit alle rubrieken zijn 940 miljoen hooger geschat. Dit lijkt een schrikaanjagend getal, maar daarbij is het overschot van 1927 van tenmin ste Vi miljard inbegrepen. HET CONFLICT MARX—STEGER- WALD BIJGELEGD. In den boezem van de Centrum-partij wa ren moeilijkheden ontstaan in verband met de publicatie van een brief van den partij-voor- zitter Dr. Marx tengevolge waarvan er tus schen Dr. Marx en Dr. Stegerwald een ernstig geschil rees, hetwelk tot heden steeds niet was bijgelegd. Gister is het bestuur van de rijksdagfractie van het Centrum bijeen gekomen en is een schrijven aan Dr. Stegerwald heeft dr. Marx bevestigd, dat thans alle moeilijkheden zijn opgelost. ENGELAND. TIEN VROUWELIJKE BURGEMEESTERS BIJEEN. Op uitnoodiging van de Lady Mayor van Liverpool, mejuffrouw Bevin waren gisteren 9 burgemeesteressen van andere gemeenten in vol ambtsornaat in Liverpool verschenen om kennis te maken. De tien dames lieten zich, onder groote belangstelling, op de trappen van het stadhuis te Liverpool fotografeeren waarna haar een maaltijd en een toch door de stad en de havens werd aangeboden. Het aantal vrouwelijke burgemeesters is grooter, maar eenige dames waren verhinderd. BELGIe. TEGEN DEN GASOORLOG. Te Brussel is d'ezer dagen een Internatio nale conferentie tegen den gasoorlog gehuo- den. De conferentie was van oordeel dat het ge- wenscht is dat het publiek in elk land er van overtuigd zou worden dat het Roode Kruis zich krachtig bezighoudt met het vraagstuk der bescherming, maar ook dat welke voor- zorgsmaatregelen of hulpmiddelen er worden voorzien, de chemische oorlog toch altijd als een ongehoorde manoeuvre moet worden be- sohouwd, waardoor ook de niet-combattanten aan de grootste rampen zijn blootgesteld. De chemische oorlog moet uitdrukkelijk in het Volkenrecht veroordeeld blijven. Hiermede was de conferentie afgeloopen. BRUSSEL—WASHINGTON. Draadlooze telefomsche verbinding. Het B. T. A. meldt uit Brussel, dat gister- middag om 2 uur 55 de Nationale Bank de draadlooze telefonische verbinding tusschen Brussel en New York in commercieel opzicht heeft ingewijd. Om 4 uur 30 werd de dienst door den Ameri- kaanschen gezant en den Belgischen minister van post en telegrafie ingewijd. Er werden mededeelingen gewisseld met dfen Belgischen gezant te Washington, en Kellogg, d'en Ame- rikaanschen staatssecretaris van buitenland sche zaken. De beste wenschen werden geuit voor een nauwer aanhalen der banden tus schen beide landen. De verbinding was zeer duidelijk. DE MILITAIRE ORGANISATIE. Generaal Galet acht haar onvoldoende. In de gemengde militaire commissie heeft generaal Galet, chef van den generalen staf, een uiteenzetting gegeven van de geografi- sche positie van Belgie Het nieuwe politieke statuut van Belgie, zooals dit in het Verdrag van Versailles is gedefinieerd, heeft niet in de laatste plaats de positie van Belgie modlijker gemaakt. De generaal besprak de gevolgen van het accoord van Locarno en verklaarde, dat het vermijden van oorlog en het handhaven der slaglinie aan de grens het dbel van de mili taire organisatie van Belgie moet zijn. Vervolgens zette de generaal den militai- ren toestand van Belgie uiteen en toonde aan, dat het leger over onvoldoende hoeveelheid materiaal en munitie beschikt. Versdhillende leden vroegen om de com missie in kennis te stellen van de dausules van het Fransch-Belgisch militair accoord De kwestie zal de regeering worden voorge- legd. BELGIe EN DE VEILIGHEID. Gisteravond heeft het Volkenbondssecreta- riaat de Belgische nota gepubliceerd, welke reeds voor eenige dagen was binnengekomen en waarin Belgie's opvatting inzake het vei- ligheidsprobleem is uiteengezet. De nota is zeej- kort samengevat en er wordt mede vol- staan de wenschelijkheid uit te spreken dat de rapporteurs van de veiligheidscommissie meer materiaal dienen te verzamelen. Verder wordt verwezen naar de verklaringen van senator de Broucquere in de diveise Volken- bondscommissies afgelegd, terwiji tenslotte adhaesie wordt betuigd met het Zweedsche arbitrage-voorstel. FRANKRIJK. DE D IE NSTP LICHTWET. De dienstplicht van 1 jaar wordt in 1930 ingevoerd. De Fransche Kamer heeft gisteren met 41'0 tegen 23 stemmen het ontwerp aangeno- men, waarbij de een-jarige militaire dienst plicht in 1930 weer zal worden ingevoerd. Van te voren was een socialistisch voorstel om het artikel over den datum van invoe- ring van de eenjarigen dienstplicht te schrap- pen, met 33218f stemmen verworpen. In tie volgende week beginnen de cursussen: Dr. J. HEMELRIJK: Een Heldendicht van Homerus, op Dinsdag 24 Januari (3 avonden). HUIB LUNS: Rubens, op Woensdag 2 Januari (4 avonden). §chr'uft U ttjdig- in. Programma's verkrijgbaar aan de Open- bare Leeszaal en bij den Boekhandel. SCHANDELIJK MISDRIJF VAN EEN AUTOMOBILIST. Overrede, man op de spoorbaan gelegd. Een bewoaer van Meaux, Bloque ge- naamd, wordt beschuldigd van een zeer bij- zonder misdrijf. De hvin uit Meaux naar Senlis is namelijk over een lichaam van een man gereden, dat op de spoorbaan lag. De politie vend later nabij de pelk, waar het on- geluk plaats had, glasscherven, die waar schijnlijk afkomstig waren van een autolamp Thans wordt beweerd, dat Bloque bekend heeft den man met zijn auto te hebben over- reden en ernstig gewond. Daama hebben hij en zijn twee vrienden het slachtoffer, dat nog leefde, op de rails gelegd, om op deze wijze het ongeluk te verbergen Bloque is thans gearresteerd en heeft inderdaad be kend. POLEN. DE ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN LITHAUEN EN POLEN. Naar het blad Przeglond Wieczorny mede- deelt, zou het antwoord' van Lithauen op de Poolsche nota als een grondslag voor verdere onderhandelingen beschouwd worden. Wgens het blad A. B. C. zullen de Poolsch-Lithausche onderhandelingen volgen- de maand1 te Helsingfors of Stockholm een aanvang nemen. RUSLAND. DE VERBANNINGEN. Het bericht officieel bevestigd. Naar uit Moskou gemeldt wordt, is thans het bericht over de verbanning van een der- tigtal oppositieleiders, w.o. Trotzki, Radek, Rakowsky en Kamenef, officieel bevestigd. SPANJE. SCHEIDINGSPLANNEN VAN KONING ALFONSO? Om redenen van dynastieken aard. De „Rumeur" (waarvan de betrouwbaar- heid niet boven elken twijfel verheven is) brengt het sensationeele bericht, dat koning Alfons van Spanje voornem-ens zou zijn, zich van zijn vrouw te lafcn scheiden. De redenen tot dezen stap moeten in de zorg voor de troonsopvolging zijn gelegen. Geen der beide zoons, die de Koningin hem geschonken heeft is namelijk geschikt den Koning op te volgen. de een is doofstom, terwijl de ander aan longbloedingen lijdt. De Koning zou zich ook reeds zijn toe- kemstige gemalin hebben uitverkoren. Bij het huwelijk van de oudste dochter van den hertog De Guisse met den hertog De Pouille, zou Koning Alfonso namelijk door de charme en grade der jongere zuster van de bruid diep getroffen zijn. TURKIJE. DE COMMUNIS.TISCHE ACTIE. Russische interventie overwogen. In een bijeenkomst van agenten der Sovjet- regeering, welke in het Russische gezant- schap werd gehouden, is, naar men gelooft, sprake geweest van de kwestie om een vertoog tot de regeering te richten ten gunste van 57 gearresteerde comunistische samenzweerders, die zouden hebben verklaard volgens instruc- ties der Derde Internationale te hebben ge- handeld. DE INDISCHE HERVORMINGEN. Het vertrek der parlementaire commissie. De leden der Britsche parlementaire com missie vertrokken gister naar Bombay tot het ^stellen van een onderzoek naar het stelse] van 20 tot en met 29 Januari a.s. en verzuim vooral niet de Inlichtingen omtrenf dit wereldberoemda 31 merk dagelijks aan stand No. 15b door de Agenten: A. DAM Co., Alkmaar. van politieke hervormingen, dat bij de wet van 19U9 w-erd ingevoerd, en het onderzoeken van de kwestie der uitbreiding van de hervor mingen in de richting van eventueel zelfbe- stuur binnen't Britsche rijk. Het feit dat in ie commissie geen Indiers zitting hebben, heeft groote oppositie verwekt onder de Indiers, en het dreigement uitgelokt van een boycot der commissie. OORRUPTIE. De parlementaire commissie heeft de over* tuiging gekregen, dat de gewezen minister van marine Ihsan bei bewust onregelmatig- heden en misslagen begaan heeft ten aanzien van het contract voor het herstel van de krui- ser ex-Goeben. De medeplic'htigheid werd vastgesteld van den afgevaardigde dr. Fikret en van den gewezen kolonel Nazim, die een commissieloou van 120.000 pond gedeeld hebben, gest-ort door de maatschappij die de opdracht kreeg. Eveneens is de verantwoor- delijkheid vastgesteld van den chef van den marinestaf Hoesssm.din bei en den vloot- voogd Fakhari bei. De commissie zal de volgende week haat rapport indienen. LITHAUEN. GEEN REVOLUTIE JN LITHAUEN. De minister-president Woldemaras heeft den vertegenwoordiger van de Telegraphen Union g-emachtigd, de geruchten omtrent het uitbreken van een revolutie in Lithauen, welke geruchten in de buitenlandsche pers werden verspreid, tegen te spreken. De minister- president verklaarde, dat in het geheele land rust heerscht en hij opperde de verond-er- stelling, dat het bericht door Poolsche be- trokkenen is gelanceerd. „DE ONliOOZELE SCHAAPJES" H.BULTHULS Lanqcstraat 98 HoogstraaMS ALKMAAR. Extra voordeelig. Op gewone goederen nog 10 korting. PERZIeT" EEN OPSTAND IN ARABISTAN. Een bloedige botsing. Naar wordt gemeld, zijn er in Khoezistan (Arabistan) ernstige gebeurtenissen voorge- vallen. De geheele boerenbevolking zou tegen de regeering in opstand zijn gekomen ten ge- volge van haar besluit de belastingen te ver- dubbelen. De opstand begon in het district Kasha, niet >ver van Abadan. Nadat er een detache- ment Perzische troepen naar Kasba was ge- zonden, ontstond er een gevecht, waarbij meer dan60 rebellen werden gedood. De Perzische regeering zendt thans eer aanzienlijk contingent troepen uit Rawaz on den toestand het hoofd te bieden. AMERIKA. DE MISDAAD TE FLINT. Met verbluffende snelheid en daarbij in het geheim is de moordenaar van het meis- je Schneider te Flint in Michigan reeds voor den rechter geweest en tot. levenslange gevan. genisstraf veroordeeld. Zijn verdediger had „krankzinnigheid en degeneratie" van zijn client gepleit. Er zijn 10.000 man troepen op de been om een lynch-' partij te beletten. De man zit nu veilig en wel op-geborgen, en voor goed. Het vonnis moest „levenslang" zijn, daar in Michigan geen doodstraf bestaat. Een verwarde historie, Nader wordt bericht: Het is met de misdaad te Flint, of liever met wat er thans met den dader geschied is of nog geschieden zal, een ietwat verwarde historie. Volgens sommige telegrammen is de ver- oordeeling tot levenslange gevangenisstraf ef al. Volgens andere en aannemelijker tij- dingen zou enkel de verwijzing naar de open* bare terechtzitting er zijn. Uit vrees voor de woedende hartstochten der menigte, zou de RMAARSCHE GODRANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1928 | | pagina 1