DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
llclagie
Paige
HatEiis
Minerva
Klaa* Baas
Bezoebt de
itl-inni
De exoloitatie van den
Muziektnin.
te Amsterdam,
„FIAT" Stand te bezichtigen.
Honderd dertlgste Jaargang
DaggeB5Jksch oveFzichf.
van 20 tot en met 29 Januari
a.s.
A. E>A$I Co., Alkmaar.
IS.
DTf nnmmer ocsfaaf nli 3 bladfeo.
1928
Deze Courant wordt ELKCN AVOND, behalve Zon- en Feesfdagen, nltgegeven.
Abonnementsprijs bij vooruitbelaling per 3 maanden voor Alkoaar /2.—franco door
bet geheele Rijb 2.50.
AfzonderUjke en bewijsnnmmers 5 cents.
PRIJS DER OEWONE ADVERTENTlfcNi
Per rege! 0.25, bij groofe contracten rabal. Groote letters naar pfaafsrufmfe.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en HandelsdrufefeeriJ r/b HgRMft <t08T8R ft 100^
Voordam C9.
Oire«4euri 0. H, KRAK.
ZATERDAG
Telef.nr. Adminisfrafie 3.
Telefconnr. Redaclae 33.
Postgiro 37060.
Hoofdredacteuri Tj. N. ADEMA.
I.
Nog weinige maanden en het contract van
de gemeente met de exploitatie-commissie
van den Stedelijken Muziektuin loopt ten
einde.
En dan staat men voor de groote vraag of
het tegenwoordige contract al dan niet ver-
lengd zal moeten worden met deze exploita
tie-commissie wanneer zij daartoe bereid
mocht blijken of met een andere.
De tegenwoordige toestand is zo6, dat de
gemeente den tuin verhuurt, zoodat zij telken
jare precies weet welk bedrag daarvoor in
onze stedelijke schatkist zal komen.
De exploitatie van den tuin, het financieel
risico dus, is geheel voor rekening der ex
ploitatie-commissie en in de afgelccpen vijf
jaren is meermalen gebleken, dat deze ex
ploitatie-commissie vrijwel geheel naar eigen
inzicht over het gebruik van den tuin kon be
schikken.
Een onzer raadsleden heeft, bij vroeger
voorgekomen klachten, in den Raad wel
eens meegedeeld, dat de verhouding tusschen
de gemeente en de exploitatie-commissie
eigenlijk een zuivere verhouding van ver-
huurder tot huurder is.
Zoomin als een verhuurder zich in den re-
gel zal bemoeien met de wijze waarop een
door hem verhuurd huis bewoond wordt
mits hij er natuurlijk op kan rekenen, dat
men dit niet opzettelijk zal vernielen
evenmin heeft de gemeente er eigenlijk mee
te maken op welke wijze de exploitatie-com
missie van hare bevoegdheid gebruik maakt
en bepalingen of prijzen vaststelt waarop zij
den tuin al dan niet voor diverse coricerten,
uitvoeringen of vergaderingen wenscht te
verhuren.
Tegenover deze meening staat die van an-
deren, die er op wijzen, dat een Stedelijke
Muziektuin toch iets anders is dan een par-
ticulier woonhuis.
Immers een Stedelijke Muziektuin, op wel
ke wijze men dien dan ook wil exploiteeren, is
een instelling ten algemeenen nutte.
Geheel Alkmaar moet daarvan kunnen
profiteeren, de exploitatie daarvan moet zoo-
aanig zijn, dat geen enkele vereeniging en
zeker geen enkele muziek- of zangvereeniging
moeilijkheden ondervindt als zij van dien
tuin gebruik wenscht te maken. Ja, velen
gaan zelfs nog verder en stellen zich op het
standpunt, dat elke organisatie die hier ter
stede voor hare uitvoeringen of vergaderin
gen een zaal kan huren, ook gerechtigd is
voor zoover de tuin niet besproken mocht
zijn voor hare bijeenkomsten van den Ste
delijken Muziektuin gebruik te maken.
Zoo alleen zou de tuin zijn karakter van
een gemeentelijke instelling blijven behouden.
En nu zijn er de laatste jaren meermalen
klachten naar voren gekomen, dat bij de ex
ploitatie van den tuin door een exploitatie-
commissie meer naar het behalen van winst
dan naar het dienen van de kunst gestreefd
wordt.
Het zou zijn voorgekomen, dat men ver-
eenigingen, die uitvoeringen wilden geven,
zulke financieele eischen stelde, dat de con-
certen niet konden doorgaan, het zou men
herinnere zich nog eens de Dageraad-debat-
ten zijn voorgekomen, dat men het er op
toelegde bepaalde vereenigingen te weren;
het zou ten slotte zoover gekomen zijn, dat
men den tuin niet eens meer wilde verhuren
en muziek- of zangvereenigingen daardoor
genoodzaakt werden op bepaalde financieele
voorstellen in te gaan, die zulke risico's met
20 tot 29 Januari
AMSTERDAM
op stand 10 en 17
ziet U onze merken, als:
Vertegenwoordiger
Kennemerstraatweg 102106
Alkmaar Tel. 851
zich brachten, dat het gebruik van den Mu
ziektuin daardoor beduidend is verminderd.
Het is een feit, dat de laatste jaren veel
minder gebruik van den tuin worat gemaakt
dan dit vroeger het geval was.
En dat is iets wat algemeen zeer betreurd
mag worden. Wie nagaat hoeveel kosten aan
de totstandkoming van dezen tuin zijn be
steed verbouwing van het paviljoen, aan
leg van den tuin en het bouwen van een nis
wie daarbij bedenkt welk een prachtige
gelegenheid deze tuin 'szomers voor con
certen en vergaderingen biedt, mag het zeker
betreuren wanneer dit alles door een ver-
keerde wijze van exploitatie niet tot zijn
recht zou komen.
Er zijn er in onze gemeente, die het wille-
keurig besturen van den tuin door een ex
ploitatie-commissie niet in het belang der
gerneenschap achten.
Er zijn anderen, die zich met deze exploi-
tatiewijze nog wel zouden kunnen vereeni-
gen, mits men er maar voor zorg droeg, dat
die commissie uit ingezetenen bestaat, wien
het niet allereerst om het maken van een zoo
groot mogelijke winst te doen is.
Er zijn er, die deze commissie niet lukraak
uit enkele bij elkaar gekomen particuliexen
wil laten bestaan, maar de meerderbeid daar
van uit deskundigen op muzikaal ot vocaal
gebied wil samenstellen.
Ook zijn er, die tegen een willekeurige ex
ploitatie-commissie geen bezwaar maken,
mits ze als huurster van den tuin, door regle-
menten en voorschriften van geme.ntewege
minder vrijheid van optreden krijgt dan zij
tot dusverre gehad heeft.
Er zijn stadgencoten, die de bestaande
wijze van exploitatie heel goed vinden, die
zich cok met de personen en daden der ex-
pldkatie-cccnmissie kunnen vereenigen en
van oordeel zijn, dat het verminderd gebruik
van den tuin in hoofdzaak aan andere oor-
zaken b.v. aan de radio is te wijten.
En daart.genover zijn er ten slotte ande
ren, die aan den bestaandcn toestand een
einde willen maken en deri muziektuin door
de gemeente willen laten exploiteeren op de-
zelfde wijze als dit b.v. met het Gemeentelijk
Sportpark het geval is.
Laten wij de bijkomstigheden op het oogen-
blik rusten, dan is de groote vraag dus deze:
zal binnenkort de Muziektuin weer aan een
exploitatie-commissie verhuurd worden ot
zal de gemeente de exploitatie met het
daaraan verbonden risico van winst of ver-
lies zelf ter hand nemen?
Om een overzicht te krijgen van de meenin-
gen van hen, die in het aigeloopen vijfjarig
tijdperk op een of andere wijze met den mu
ziektuin in aanraking zijn gekomen en dus
met ervaring kunnen spreken over het al dan
niet wenschelijke van den tegenwoordigen
exploitatievorm, hebben wij hun een drcu-
laire gezonden met het verzoek hun meening
te willen publiceeren.
Wij hebben deze circularie tevens gericht
tot eenige musici, die al maakten zij wel-
licht geen gebruik van den Muziektuin
toch een deskundig en waardevol antwoord
kunnen geven op de vraag of naar hun mee
ning de kunst met name muziek en zang
in onze gemeente door een Muziektuin en
door een bepaalde exploitatie daarvan al dan
niet zal gediend worden.
Instrumentale en vocale kunst moet de ge
heele gerneenschap ten goede komen en dit
belang rechtvaardigt zeker het zoeken naar
den bestcn weg waarop de ingezetenen van
de uitvoeringen in deze gemeente bet meest
kunnen profiteeren.
Wij willen dit artikel beeindigen met de
vermelding, dat de dczer dagen door ons ver-
zonden circulaire van den volgenden inhoud
geweest is
„Het ligt in onze bedoeling binnen af-
zienbaren tijd het vraagstuk der exploitatie
van den Muziektuin te behandelen.
Met het oog daarop zouden wij gaarne
vernemen of het U al dan niet we ischelijk
voorkomt, dat de tegenwoordige gang van
zaken exploitatie door een commissie
uit de burgerij bij het afloopen van het
contract met de gemeente bestendigt dient
te worden.
U zult ons zeer vcrplichten wanneer U
zoo vriendelijk wilt zijn Uwe meening te
mo'tiveeren of met het mededeelen van ge-
beurtenissen uit het afgeloopen tijdvak te
verduidelijken.
In hoofdzaak gaat het natuurlijk om de
vraag of Alkmaar het meest gebaat zal
zijn door exploitatie van den Muziektuin
door de gemeente dan wel of de tegenwoor
dige toestand verhuring aan een exploi-
tatie-comimssie bestendigd moet wor
den.
Waar deze kwestie waarschijnlijk weldra
in den Raad ter sprake zal komen, zouden
wij Uw advies gaarne spoedig in ons be-
zit hebben.
Wii stellen er prijs op te vernemen of U
er bezwaar tegen hebt, dat daarbij ook
Uw naam gepubliceerd wordt.
Waar het hier een zaak van algemeen
belang geldt, zult U daar wa'aischijnlijk
geen bezwaar tegen hebben, te meer daar
anonieme adviezen natuurlijk veel van hun
waarde verliezen.
Mochten er onvoorziene bezwaren zijn,
zoodat een advies niet onderteekeiid kan
worden, dan mag daarin natuurlijk geen
critiek op met name genoemde personen
voorkomen.
Wij zeggen U bij voorbaat beleefd dank
voor Uwe medewerking".
In een volgend artikel zullen wij publicee
ren welke antwoorden daarop bij onze re-
dactie zijn binnen gekomen.
DE MISDADEN IN AMERIKA.
Een moordepldemie. Geringe
beschaving? Is het in Europa
beter? Abnormaliteit en zeden-
verwildering onder de jeugd.
Europa wordt den laatsten tijd nog al eens
vergast op griezelverhalen over in Amerika
gepleegde misdaden. Aanhoudend leest men
van opzienbarende moorden of roofoverval-
len, van ontvoeringen etc. en als gevolg
daarvan begint bij velen de overtuiging post
te vatten, dat het met de hemelhoog geprezen
beschaving der nieuwe wereld eigenlijk maar
treurigjes gesteld is.
Na de terechtstelling, verleden Vrijdag, van
den beruchten „gorilla-man", die erkende niet
minder dan vier-en-twintig moorden op vrou-
wen en meisjes op zijn geweten te hebbende
executie van mrs. Snijder en haar minnaar
Gray, die gezamenlijk den heer Snijder van
het leven beroofdenna de gruwel-geschiede-
nis van den moord op de 2-jarige Marion
Parker, is dezer dagen het, vo'gens het re'aas
in de bladen, indertiaad beestachtig misdrijf
te Flint gepleegd, waarbij een vijf-jarig meis-
je ter dood werd gebracht.
Het behoeft geen betoog, dat na dit alles
de waardeering voor de Amerikaansche cul-
tuur er niet groote: op wordt, in tegendeel
Maar toch meenen wij te moeten waarschu-
wen tegen een al te overhaaste oordeelvelling.
Het is verkeerd, om, zooa's velen doen, te
generaliseeren en zonder nadere overweging
te ooncludeeren, dat een land, waar dergelijke
misdaden mogelijk zijn qua beschaving op
een laag peil moet staan. Immers: bij eenig
nadenken, kan het niet anders, of het moet de
aandacht trekken, dat de uitgestrektheid van
Amerika te dikwijls uit het oog verloren
wordt.
Alleen de Vereenigde Staten bes'aan reeds
Diefstallen, inbraken, aanslagen enz. ge
pleegd door nog nauwelijks bewust levende
kinderen, vormen een niet minder verbiisteren-
de statistiek. En over het dansen van H.B.S.-
meisjes met b'loote beenen in pub'ieke gele-
genheden, de aanstootelijke kleederdracht van
kinderen in de puberteitsjaren etc. verwekken
niet zelden opspraak.
Nogmaals: het is in Amerika ook lang niet
alles goud, wat er blinkt.
Maar erger dan in Europa zal het in ieder
geval wel niet zijn: de zedenverwildering
trekt ook hier de aandacht en het aantal mis-
drijven is naar verhouding niet minder
groot dan in het land van Columbus. Mis-
schien zelfs wel grooter.
Wij herhalen, dat het generaliseeren van
velen, bij het lezen van Amerikaansche gru-
welverhalen, en het schimpen naar aanlei-
ding daarvan op de beschaving van dit we-
relddeel, met reden ongemotiveerd genoemd
mag worden.
BaaiteM laeid
CHINA.
DE MOORD OP KNOWLES.
Naar uit Peking wordt gemeld, is de En-
gelsche luitenant Knowles, die bij de lijf-
garde van den Britschea gezant te Peking
was ingedeeld, en die sinds October van het
vorige jaar vermist wordt thans teruggevon-
den. Knowles was met een Chinees op jacht
gegaan en was niet teruggdkeerd. Zijn Iijk is
nu ontdekt; waarschijnlijk zijn zij in aanra
king gekomen met de Sjansi-troepen en is
Knowles toen doodgeschoten.
DUITSCHT AND.
ONTVOERING VAN EEN MEISJE
DOOR ZIGEUNERS.
Sinds Kerstmis was een 8-jarig meisje.
Ellie Reinfeld spoorloos uit Berlijn verdwe-
nei). Alle pogingen om het spoor te vinden
waren tot nu toe tevergeefs. Volgens de Mor-
genpost zou het meisje thans eindelijk zijn
gevonden te Ossmiinde, bij Leipzig,' bij een
bende zigeuners.
Deze zigeuners zijn gevangen gen omen,
maar volgens Wolff is het een zeer twijfel-
achtig geval. De zigeuners hebben n.l. papie-
ren overlegd, waaruit zou blijken, dat het
meisjes een kind van een hunner is, die en
dit is wel zeer toevallig ook Reinfeld heet.
Men zal het meisje nu naar Berlijn over-
brengen om het te confronteeren met men-
schen die het vermiste kind goed kennen.
Na het bericht van de Morgenpost, dat dc
politie er was in geslaagd de sinds eenige
weken verdwenen kleine Ellie Reinfeld op te
sporen, is Donderdag in het Westen der stad
een chauffeur gearresteerd, die reeds herhaal-
een oppervlakte die ongeveer vier/vijfde van delijk wegens het plegen van misdrijven tegen
Europa's grootte is, met een bevolking van de goede zeden met de justitie in aanraking
circa 100 millioen zielen. Voeg daarbij de
Canadeesche, Midden- en Zuid-Amerikaan
sche gebieden, die in de dagbladen veelal
onder een rubriek behandeld worden - en men
heeft reeds te doen met eeen gebied „ruim vier
maal zoo groot als Europa.
Het zou belangwekkend zijn, een statistiek
te vervaardigen van de groote misdrijven ge
pleegd in Europa en in het Amerikaansche
werelddCel.
Het zou ons niet verwonderen, wanneer,
ware door de vergelijking daarvan eenig peil
te trekken op de gemiddelde beschaving,
Amerika in dat geval het verreweg van
Europa won.
Het aantal afschuwwekkende misdrijven is
ook in de „oude wereld" opvakend groot en
toch zal niemand gaarne iets afdingen op de
tweeduizend-jarige cultuur daarvan!
Natuurlijk dient men hierbij rekening te
houden met de omstandigheid, dat de oorlog
aanleiding heeft gegeven tot bedenkelijke de-
mora'iseering vooral van de geestelijk-middel-
soortigen, maar de herinnering aan Landru
en vele anderen die zich op verschillend mis-
dadig gebied een wereldreputatie wisten te
veroveren, mogenochtans een aansporing zijn
om niet overhaast te schimpen op de Ameri
kaansche beschaving.
Een geheel andere kwestie is natuurlijk, of
in Amerika alles dan ideaal is. Het zij verre
van ons, iets dergelijks te willen beweren.
Op de Amerikaansche rechtstoestanden
wordt door talrijke duskundigen ernstig cri
tiek uitgeoefend. De arbeidsvoorwaarden,
waarmede de Amerikaan zich tevreden moet
stellen, schijnen ondanks de als „ideaal"
gekenschetste regeling bij de Ford-industrie
zeer veel te wenschen over te laten.
En ten slotte kan men uit Amerikaansche
vakb.'aden op paedagogisch gebied zonder
veel moeite een schitterende bloemlezing aan-
leggen over losbandigheid en abnormaliteit
onder de jeugd!
Herhaaldelijk komt het voor, dat kinderen
van 14 jaar en jonger zelfmoord plegen, als
gevo'g van een „ongelukkige liefde".
Schaking van zeer jonge meisjes door even
jeugdige „mannen" onlangs vonden wij
een geval vermeld van een meisje van 10 en
een jongen van 13 jaar komen meer voor
dan men veelal vermoedt
is geweest. Tijdens zijn verhoor zou hij ver-
klaard hebben, te weten dat Ellie Reinfeld
nog in leven was, waar zij zich bevond was
hem eehter onbekend.
In hoeverre geloof aan de uitlatingen van
den chauffeur kan worden geheeht moet nog
worden vastgesteld.
INTERNATIONAAL VERBOND VAN
VAKVEREENIGINGEN.
De bijeenkomst gesloten, nog geen
besluiten gencmen.
De te Berlijn gehouden bijeenkomst van
den raad van het Internationaal verbond van
vakvereenigingen, die gisteren werd gesloten.
heeft geen positief resultaat opgeleverd, daar
zoowel ten opzichte van de verplaatsing van
het secretariaat, als van de benoeming van
een nieuwen secretaris-generaal het nemen
van een besluit tot de volgende bijeenkomst,
die over zes maanden plants vindt, werd uit-
gesteld. Het secretariaat blijft dientengevolge
voorloopig te Amsterdam.
FRANKRIJK.
UIT DE KAMER.
Interpellates.
De Kamer heeft de interpellaties over de
betoogingen ten gunste van Sacco en Van-
zetti, Augustus 1.1., behandeld.
De communisten verklaarden dat de politie
de betoogers en sprekers tijdens de demon
strates aanviel. De gematigden merkten
daartegen op dat de betoogingen voort-
sproten uit de voorbereiding van een opstand
door de Derde Internationale. Zij vroegen
de regeering welke maatregelen deze denkt t?
nemen om de revolutionnaire actie te verhin-
deren.
BELGIe.
DE DIEFSTAL TE DOORNIK.
Het Christusbeeld gevonden.
De dader gearresteerd.
In den nacht van 11 op 12 September
werd, naar men zich wel zal herinneren, in de
kathedraal te Doornik ingebroken en o.a. een
Christusbeeld van Duouesnoy gestolen, een
ivoren beeld, dagteekende uit 1630.
Eindelijk zijn de daders en het gestolen
beeld te Brussel ontdekt.
Drie weken geleden ging de politie tot de
aanhoudine over van Frans Wills meuhet.-
21 JAWUARI
en verzuim vooral niet de
Inlichtingen omlrent dit wereldberoemde
31
merk dagelijks aan stand No.
156
door de Agenten:
maker, wonende te Brussel. Tijdens de huis-
zoeking vond de politie verdachte voorwerpen.
Vermoedenis vie: en ook op een beroepsdief,
Simon Amedee. Uit het onderzoek bleek na-
melijk, dat beide mannen te zamen te Doornik
waren gezien. Simon werd te Doornik ont
dekt en aangehouden. De twee inbrekers ont-
kenden alle schuld.
Intusschen zette de politie het onderzoek
voort. Bij een zekere Jeanne Claessens, wo
nende te St.-Gillis, ontdekte zij het gestolen
beeld. De heelster werd op haar beurt achter
slot en grendel gezet. Simon Amedee legde
daarna bekentenissen af en ldaagde Frans
Wills, als zijn medeplichtige aan.
Het beeld van Duquesnoyy is naar Door-
nix teruggebracht.
TSJECHO-SLOWAKIJE.
SPIONNAGE.
De crimineele politie te Praag is op hel
spoor gekomen van een nieuwe spionnage
organisatie en heeft den hoofdleider, den op-
perrentmeester op het landgoed van graaf
Andrassy, Alexander Horvath in hechtenis
genomen. Hij legde een volledige bekentenis
af, op grond waarvan nog andere personen
aangehouden zullen worden. De inhechtenis-
neming verwekte in de heele streek groot
opzien.
Zooals men weet is tegen den eigenaar
van het landgoed indertijd de klacht inge
diend, dat hij het slot Vilashy in brand ge
stoken had, toen daar Tsjecho-Slowaaksche
troepen ondergebracht waren. Andrassy
werd aangehouden maar onder borgstelling
van 700,000 Tsjechische kronen weer op vrijr
voeten gesteld.
HONGARIJE.
EEN COMMUNISTISCHE
ORGANISATIE ONTDEKT.
Naar de bladen te Boedapest melden, is (ft
politie aldaar een commnnistische organisatie
op het spoor gekomen. Ze doet nog geen
mededeelingen, maar de bladen weten te be-
richten, dat 22 communistische agitatoren
Donderdagavond in een cafe zijn gearres
teerd, die na aanvankelijk gelogen te ^hebben,
bekenden. Dientengevolge zoude in Boedapesl
en 17 provinciesteden meerdere arrestaties
verwacht kunnen worden. De centrale orga
nisatie zou zich met communistische celvor-
ming en propaganda bezighouden en opwek-
ken tot opstand tegen het staatsbestuur.
De leider van de organisatie zou zich t'
Weenen ophouden.
POLEN,
CORRUPTIE BIJ DE POLITIE.
Te Warschau dient sinds enkele dagen eel
proces tegen een aantal gewezen hoogge-
plaatste ambtenaren van de stedelijke politie.
Uit de verklaringen van de getuigen blijkt,
welke wantoestanden bij de politie van de
Poolsche hoofdstad hebbei# geheerschi Als
b.v. een beroepsmisdadiger een misdaad had
gepleegd, werd den plaatsvervangenderi
hoofdeommissaris van politie, die de voor-
naamste beklaagde in het proces is, verzocht
zijn foto uit het misdadigersalbum te venwij
deren. Aan dit verlangen werd tegen betalincr
steeds voldaan.
Een dief, die steeds een ambtenaar had om-
gekocht, decide dezen op zekere dag mede,
dat hij sinds jaren niet meer had1 gestolen en
zich dus niet meer verplicht gevoelde den
ambtenaar nog langer te steunen. Deze zou
daarop hebben geantwoord1: Steel liever en
betaal. Kleine kooplieden ontvingen vaak be-
zoek van agenten, die dreigden hun boeken in
beslag te zullen nemen, indien niet een be-
paald bedrag werd betaald. Weigerden de
kooplieden aan dit verzoek te voldoen, dan
namen de beambten inderdaad de boeken
mede, waardqqr de kooplieden vaak in de
grootste moeilijkheden geraakten en tenslotte
toch maar betaalden.
Een getuige verklaarde, in een jaar tijds
zonder de mmste reden 60 maal te zijn gear
resteerd en telkens weer tegen betaling van
een paar honderd zloty in vrijheid te zijn ge
steld. Indien hij niet stipt betaalde, werd hij
in het huis van bewaring slecht behandeld.
Voor den rechter van instructie is hij Dimmer
ALKMAARSCHE COORANT.
■BHWM—lUFgW
ver&chftnaix