WOUDA's
Regglifsseaken
Branawonden, kneuzingen, sneden en
schrammen behooren onmiddellijk behandeld
te worden met Foster's Zalf. Deze a-n-ti-
septische zalf verlicht de pijn en gaat ontste-
king tegen. Zij is voorts zeer heilzaam voor
aambeien, eczeem en alle jeukende huid-
ziekten.
Foster's Zalf is alom verkrijgbaar a 1 75
per doos, f 1.per tube.
opmerkingen van den heer Nobel zich in de-
zelfde lijn bewogen als die van den heer
Blaauwboer. Hetgeen de heeren betoogden
wijst er op, dat bet pachtcontract niet zoo
miserabel werkt als men wel wil doen be-
vroeden. Als men het rapport van de com-
inissie-prof. Diepenhorst leest, dan kan men
«1 lerlei feiten tegen komen die anders zijn
dan de heer Nobel voorstelde. Er is ten
drang naar de verbetering van het pacht
contract. Wanneer dit in werkelijkneid blijk-
baar nog zoo gunstig werkt, dan mag
daarop toch niet bij de uitgifte van de Zui
derzeegronden worden v-ertrouwd. Wanneer
dit mogelijk was dan begrijpt spr. niet dat er
in pachtkringen, blijkens de enquete van
prof. Diepenhorst, zoo't groote wensch is
om het pachtcontract om te vormen
Het komt in spr. lijn, dat de verbetering en
den eigenaar-verbruiker meer ten goede ko
men dan aan den pachter. De genoemde
drang wijst op een ontevredenheid bij een
groot aantal pachters onder de heerschende
iwet,
In het ra-pport-Diepenhorst kan men ook
lezen, dat onder den invloed van de na-oor-
lo-gsjaren de pachten sterk zijn verminderd.
Ook dat de onzekerheid van den pachter door
een langere termijn kan worden verminderd.
'Maar dit bewijst de minderwaardigheid van
pa-cht tegenover eigendom. D e laatste jar en
zullen er altijd zijn en die geven altijd moei
ilijkheden. Men kan den eigenaar zijn recht
niet afnemen, te verpach-ten, aan wien hij wil
-en doet men dat, dan krijgt men het Iersche
stelsel, de toestand, dat de rechter den paiht-
prijs vaststelt, een toestand, -die verkeerd uit-
pakte en daarmee eindigde, dat alle pach
ters in Ierland weer eigenaar geworden zijn.
Dit is een eigenaardige ontwikkeling, die
ons ook iets te leeren heeft. Men heeft daar
droeve ervaringen opgedaan met de verbete
ring van het paehtstelsel en het slot is niet
anders geweest, dan dat men de pachters
weer eigenaars maakte. (Applaus.)
De heer Best (Berkhout) zou het betreu-
ren, wanneer al de 'drooggemaakte gronden
tegelijk op de publieke markt kwaroen of ge
kocht werden door groot-kapitalisten of bui-
tenlandsche instellingen. Niet iedereen past
het koopen van een boerderij van 40 H.A. a
■f 500 per H.A. Spr. vroeg of het niet aanbe
velenswaardig zou zijn om eventueel koopers
het koopen mogelijk te malcen door gemakke-
lijke annui'teitsvoorwaarden. Hij oordeelde
het ook niet gewenscht, dat de gronden te
vro-egtijdig na die droogmaking worden uit-
gegeven.
Prof. Bordewijk merkte op, dat dit
alles slaat op het tweede deel van zijn voor-
dracht. Z. i. zou de Zuiderzeewerken zich in
de handen wrijven, wanneer prijzen van
2500 per H.A. bedongen konden worden.
be kesten zouden er dan met glans uitkomen,
doch daar gaat bet tenslotte niet om. De
voorkeur zal gegeven moeten worden aan
een voldoende waarborg voor een- behoorlijke
exploitatie door den biedenden boer.
Natuurlijk zal niet alles in eens op de
rna-rkt moeten worden gebracht. Aan men-
schen, die bekwaam zijn, zal door credieten
de helpende hand moeten worden geboden,
ihoe de organisatie zal worden, is een tweede
kwestie. Bij de landa-rbeiderswet kent men
den vorm van annuiteiten al. Het is een
een vraag, of dit bij het uitgeven van de
Zuiderzeegronden door den Staat moet ge-
schieden. Daarop kan spr. niet zoo ineens
antwoord geven.'Het bezwaar van spr. tegen
het overheidscrediet is, dat de overheid een
te grooten invloed krijgt op den gang van
zaken, aangezien degene, die hypotheek
geeft, economisch de eigenaar is. Evenzeei
als spr. er tegen is, dat de grond in handen
van den Staat blijft, is hij er ook op tegen,
dat de Staat de eenige is, die de hypotheek
geeft. Het zou dan niet te keeren zijn, dat de
politiek storend tusschen beide komt, omdat
de Overheid allerlei voordeelen wil uitdeelen
aan degenen, die haar op het kussen heb
ben gebracht. Dit vergiftigt het politieke le-
ven en daarom behoort de overheid zoomin
mogelijk rechtstreeks betrokken te zijn bij het
economische leven (Applaus.)
De heer D. de Boer (Stompetoren) had
den indruk, dat de heeren Blaauwboer, Nobel
en Prof. Bordewijk langs elkander heen had-
den gepraat. Het onderwerp, dat zij aanroer-
den, is van groote beteekenls, maar de vraag
of de eigenaars dan wel de pachters slechter
boeren zijn, mocht men naar zijn meening
zoo niet stellen. Men moet zich d-enken een
bepaalden boer, spaarzaam en energiek en
waarop zoo min mogelijk aan te merken valt.
Aan de heeren Nobel en Blaauwboer stelt
spr de vraag of zoo'n boer als pachter en
dus niet volkomen meester in het voeren van
z'n bedrijf omdat een verpachter andere be'-
langen heeft, en dus niet die verbeteringen
kan aanbrengen, die hij wenscht, er als
eigenaar niet beter voor staat. Dan toch kan
hij zelfstandig verbeteren. Spr. meent, dat
als men de zaak zoo stelt, er tusschen de
drie heeren geen verschil van meening kan
bestaan. (Applaus.)
De heer C. Nobel was van meening,
dat het daarover niet gaat. Het gaat over de
vraag of de landbouwer-eigenaar het bedrijf
beter uitoefent dan de pachter. Op het
oogenblik, terwijl ongetwijfeld aan het paeht
stelsel fouten kleven, spreken de feiten in
deze richting, dat de pachter het bedrijf even
intensief uitoefent als de eigenaar en dat de
landbouw op zichzelf niet op een hooger
standpunt is gekomen door den eigendom.
Een andere vraag is, of de welvaart van
'den pachter over het algemeen niet in betere
banen geleid kan worden en spr. komt dan
tot de tweede vraag of het niet gewenscht is
om aan den pachter een langer duur van
gebroiksrecht te geven.
De heer Ir. Smeding was van meening,
dat, hetgeen de heer Nobel gezegd had, vol
komen waar was. In vele gevallen is het re-
sultaat van een pachtbedrijf grooter dan dat
.van een eigenerfden boer, maar dit komt,
'omdat de praktijk leert, dat de bezwaren, die
aan het paehtstelsel kleven, niet zoo
"ijke verpachtcrs en daar'door kunnen vele'
pachters goede -resultaten voor zich verkrij-
gen. (Applaus.)
De heer H. K. K o s t e r (Wieringer-
waard) merkte op, dat men de zaak ook zoO
kan stellen, dat alleen de eigenaar-boer zich
de weelde kan permitteeren, den grond slecht
te gebruiken. Over het algemeen is echter
het eigenbelang een groote factor voor goed
grondverbruik. De eigenaar kan verbeterin
gen aanbrengen, omdat hij weet, dat de voor
deelen daarvan aan hem komen, terwijl de
pachter geen zekerheid heeft, dat de verbete
ring, die hij aanbrengt, niet zal leiden tot
verhooging van de pacht.
Prof. Bordewijk was het in groote
trekken eens met de heeren De Boer, Koster
en Smeding, maar hoe gunstig ook in d-e
praktijk het paehtstelsel in so-mmige streken
moge zijn, kan men toch bij de uitgifte van
de Zuiderzeegronden geen stelsel voor de
uitgifte van die gronden bouwen en moet m-en
o-pen oog houden voor de noodzakelijkh-eid
van het hebben van goede waarborgen. Men
mag niet vergeten, dat er bij de toenemende
bevolking een sterke aandrang bestaat in de
richting van het grondgebruik en- juist die
aandrang maakt de pesitie van de pachters
stcrker. Zij krijgen een monopolie-positje en
en men mag aan de yerpachters geen boven-
menschelijke eigenschappen stellen, waar het
't eigenbelang geldt. Het eind draagt de last
en het te sterk opdrijven van de gronden zou
spr. bij het uitgeven van de Zuiderzeegron
den zoo ver mogelijk verwijderd willen
houden.
Hierop werd gepauseerd.
Welnu, hetzelfde geldt van den landbou-
wende bevolking. De boer en den boerenar-
bcider moeten zich waarlijk Jiinnenst buiten
keertn, voor en aleer zij de positie van gesa-
larieertc in het gemeenschapsbedrijf zuilen
gaan verkiezen boven het hebben van een
eigen bedrijf of bedrijfje op gepaehien of
liefst eigen grond. De weinige gevallen, dat
eigen beheer slaagt ik wensch daar niets
van af -e doen bewijz-en voor de volkomen
algemeen en uiiiformbedodde agrarische po
litick van het sccialisme niets hoegtnaamd.
Wanneer enktle gemeenten vooral op histori-
sche gronden wat landerijen hebben en zon-
dcr ongelukktn m eigen beheer explciteeren,
fitat. Maar wanneer een algemeene landspc-
litiek ging aar eturen op de generalisatie van
deze „soc:alisatie" en aldus het gros d-er lan-
delijke bevolking tegen zich kreeg: men
zou als eenig resultaat de waarheid besp-eu-
ren der spreuk, dat het met enwidige hc-nden
slecht hazen vangen is. Een boer heeft veel
goede en ook wel eenige minder goede eigen-
schapen. Tot de eerst-e reken ik zijn onverzet-
telijkheid, zijn taaiheid, al heeft deze ook wel
weer s> liadtiwzijden. Maar't is toch wel een
deugd, dat iemand zich in wat de kern raakt
van zijn bestaan niet laat dwingen, ook niet
door wie het goed met hem meent."
Ik heb uitvoerig bij deze polemiek stilge-
staan, omdat hieruit duidelijk blijkt,. wat in
de eigendoms- en pachtkwestie de z.g. bur-
gerlijken en de sociatisten verdeeld houdt.
Zooals men echter ziet, heb ik mij vooral van
psychologis-che en economische argumentcn
bediend. Geenszins heb ik willen betoogen,
dat de eigendom een volmaakte vorm van
grondgebruik is. Volmaaktheid is niet van
deze wereld. En zeker ontken ik niet, dat on
der omstandigheden de eigendom zoo ondoel-
matig kan zijn ingericht, b.v. door sterk over-
heerschend groot grondbezit gepaard gaande
met een achterlijke pachtersbevolking, of orn-
geke'vd door een veel te ver gaande versnip-
pering van den bodem zoodat de bedrijven
ondof'matig worden en de opbrengsten ge-
ring: ik herhaal: zoo ondoelmatig ingericht,
da-f het verlangen naar verbetering onwe_er
staanbaar wordt. Maar dan is het toch voor
alles zaak te bedenken, dat niet de eigendom
als zoodanig, maar dat het de bijzondere
ontwikkeling van dien eigendom in een be-
paa'd land- of een bepaalde streek is -geweest.
die tot den slechten "toestand heeft geleid.
Wat doet b.v. de terecht geprezen ruilverka-
veling anders dan met behoud van den
grondeigendom een slechte ontwikkeling van
zijn verdefling vervangen door een nieuwe
indeeling, die wel beantwoordt aan de
eischen van akkerbouw en veehouderij? En
wanneer in bepaalde streken de eigen geerf-
den gebukt gaan onder sehulden de z.g
Ueberschudung een geval, waarop in het
Socialisatierapport sterk den nadruk wordt
gelegd, dan is dat ongetwijfeld wederom een
ongunstig-e omstandigheid, die echter aller
minst regel is noch regel behoeft te zijn voor
het bcerenbezit. Natuurlijk vergroot het ere
diet ook hier het risico en komt het nu en dan
voor, dat een landbouwer wegens hypotheek-
schuld moet worden geexecuteerd. Dat trekt
dan echter steeds sterk de aandacht en
meestal loopt het zoo'n vaart niet. Elken me
daille heeft twee zijden, ook de medaille van
het crediet! En nu is het juist een van de
weldaden van het door hypotheek gedekte
grondcrediet, dat het voor-e-erst den minder
kapitaalkrachtigen landbouwer in staat stelt
op eigen grond een grooter bedrijf te begin-
nen dan zonder crediet mogelijk was, zoodat
hij letten kan op den meest wenschelijken
omvang van het bedrijf zonder dadelijk
finaneieel vast te loo-pen-; en verder, dat het
bij erfdeeling een der zonen in staat stelt het
bedrijf in zijn geheel over te nemen en met
de opbrengst van den hypotheek d-e mede-erf-
genamen uit te koopen, waardoor een in het
algemeen zeer wen-schelijke stabiliteit van
grondbezit wordt verkregen. Bovendien
vormt dit crediet een zeer welkome gelegen-
heid, den drang tot sparen, die aan den boe-
renstand in hooge mate eigen is, te bevredi-
gen op de meest natuurlijke en voor de hand
iiggende wijze. De gedachte, dat spaarzaam-
heid en vlijt zullen leiden tot het g-eleidelijk
van schuld bevrijden van de boerderij, komt
in hooge mate ten goede aan de versterking
van de economische positie van den landbou
wer en bij het plaatsje natuurlijk ook van
d-en landarbeider terwijl in niet minder
mate de ga-nsche maatschappij daarmee is
gebaat. Tegenover deze zeer groote voordee
len eischen de gevallen, waarin de schuld te
zwaar is en het risico te groot, m. i. in het
niet. Dat bij een t-eruggaande conjunctuur
groote moeilijkheden kunnen rijzen, spreekt
van zelf. Wie zich de gevolgen. herinnert van
de groote landbouwcrisis van plm. 1877 tot
1896, zal dit beamen. Een crisis ma-akt altijd
veel slachtoffers. Doch wij moeten ons niet
instellen op abnormale omstandigherien
gaande conjunctuur is net een machtige heT 17789
boom om aller welvaart te vergrooten. 18393
Men zal uit bet voorgaa-nde gemakkelijk 18789
kunnen afleiden, dat bij de vraag, hoe de 19738
Zuiderzeegronden moeten worden uitgege- 20695
ven, voor mij het antwoord tot zekere boogie
gereed ligt: de uitgofte in eigendom zal een
hoofdrol moeten spelen. Imm-ers deze vorm
beantwoordt het meest aan de behoeften van
de boerenbevolking.
Aangaande de belangrijke vraag naar de
technische indeeling van de gronden, zou ik
alleen will-en opmerken, dat zooveel mogelijk
alle grooten klassen moeten ziin vertegen-
wooi'-digd, doch het zwaartepunt zou moeten
liggen bij de gro-epen van 1020 en 20—50
H.A., die ook thans in ons land pl.m. 60 pCt.
van alle landbouwgi'O-nd in beslag hebben
genom-en.
Daarnaast eenige niet talrijke grootbe-
drijven en veel bedrijven van 15 en 510
H.A. Ook mogen arbeid-ers, plaatsjes en per-
ceelen natuurlijk niet tekcrt komen.
De vraag kan rijzen, of niet naast eigendom
ook aan erfpacht een plaats dient te worden
g-egund. Deze vraag is ook onder de oogen
gezien door d-e Staatscom-missie van den
Landbouw, toen het er om ging, vast t-e stel
len, welke r-echtsvorm voor de landarbeiders-
plaat-sjes als de beste moest worden be-
schouwd. Erfpacht vertoont met eigendom
menigen trek van v-erwantschap. Terwijl zij
oorspronkelijk een recht was, dat vooral
dienstbaar werd gemaak-t aan ontginning, is
langzamerhand erfpacht en toegepast op
stedelijk bouwierrein, met des»bedoel!ing de
gemeenschap te doen profiteer-en van de
waard-evermeerdering van den grond. Bij
tijdelijke erfpachten doen zich moeilijkheden
voor, die eigendom uiteraard niet kent, door-
dlen een r-egeling omtrent schadevergoeding
vooraf moet zijn getroffen, daar al het ge-
bouwde bij bet einde van het recht toekomt
aan den eigenaar en den grond. Het afloopen
van het recht en de daarm-ede gepaard gaande
vermind-ering in waarde maken het hypothe-
cair crediet huiverig en terughoudend, waar
het gaat om belegging in erfpachtsrechten
Nu is er ook -eeuwigdurende erfpacht, waar-
van de Commissie zegt, dat zij den eigendom
zoo dicht nad-ert, dat er geen rede zou zijn
om naast eigendom nu ook nog erfpacht aan
te bevelen. Ik zou meenen, dat, al is de zeker
heid bij altijddurende erfpacht grooter dan
bij erfpacht op termijn, toch die zekerheid
stellig achterstaat bij eigendom, en wel door
de bepali-ng van art. 780 B. W., waar twee
■gevallen worden geregeld, waarin de erf-
pacht-er van zijn recht kan word-en v-ervallen
verklaard, n.l. zoo hij werkelijk-e schade aan
het goed toegebracht of het grovelijk mis-
bruikt heeft en verder zoo hij gedurende vijf
-op elkander volgende jaren den Lande niet
heeft betaald en vrucht-eloos bij behoorlijk
exploit ten minste zes weken voor het in
stellen van de actie tot betaling is aange-
maa-n-d. Nu zal men zeggen: dat -komt niet
veel voor, doch het is duidelijk, dat de
m o g e 1 ij k h e i d van deze vervallenver-
klaringen voldoende is, nu een hypothecate
geldschieter afk-eerig t-e maken van cr-ediet-
verleening. Het hangt im-mers geheel van de
gedragingen van diens schuldenaar, den erf-
pach-ter, af, of de zekerheid zal blijven be
staan, dan wel door vervallenverklaring van
de erfpacht zal te niet gaan. Er is maar een
ding, dat de erfpacht in het oog van sommi-
gen aantrekkelijk kan maken, en dat is. dat de
waardestijging van den grond voor een deel
aan de gemeenschap kan komen, door een
met de jaren opklimmenden canon en bij tij
delijke erfpacht ook door het afloopen van
den termijn. Toch -kunnen m.i. deze voordee
len den doorslag niet geven. Men ziet in ver-
schillende steden de onbillijke werkin-g van
een stijging van den canon, terwijl de prij
zen van woningen en bouw-terreinen aanmer-
kelijk zijn gedaald. Dit zou men ook voor
den landbouwgrond kunnen bel-even. En een
waarde aan was ten spijt van de gemeen
schap op het eind van afloopende erfpacht
gaat gepaard met de bezwaren, die ook de
gewone pacht tegen het einde van den ter
mijn t-e zien geeft: uitboren van den grond of
althans niet meer de zorg er aan besteden,
die noodig is om zijn productievermogen op
peil te houden.
(Wordt vervolgd.)
17999
18470
19222
19812
20766
18003
1.8649
19507
20096
20780
18050
18669
19550
20106
20817
18293
18727
19627
20255
20901
18317
18783
19633
20429
20954
N i e t e n.
Blanke Boekweitgort
Voor winkeliers en Gross, bij v/h M. DE
HAAS, Alkmaar.
446s'te- STAATSLOTERIJ.
Trekking van Dinsdag 31 Januari.
5de klasse, lOde lijst.
pi groot
zijn als door politieke partijen wordt voor- Reeds bij stationnaire welvaart blijkt dit cre-
gesteld. Er ziin cejukkig nog vele mensche- diet ongiishaar te zijn, en bii een vooruit-
Prijzen van 70,-
309
80
87
144
158
201
315
374
377
438
484
522
559
611
730
759
940
944
987
1096
1136
1171
1227
1296
1350
1688
1787
1853
1955
2233
2287
2564
2641
2732
2959
3008
3023
3103
3177
3258
3363
3372
3463
3507
3570
3779
3898
3949
3955
3978
4036
4062
4065
4076
4137
4165
4224
4259
4624
4625
4682
4868
4971
5080'
5232
5241
5299
5324
5394
5416
5453
5783
5889
5971
5978
6049
6146
6157
6179
6214
6232
6338
6397
6609
6611
6634
6646
6870
9656
6060
6974
7545
7640
7710
7714
7939
7970
8016
8027
8179
8706
8773
8928
9021
9102
9283
9346
9488
9603
9651
9662
9667
9946
9951
10028
10037
10057
10173
10181
10273
10274
10403
10455
10504
10571
10592
10812
10784
10879
11033
11088
11181
11327
11394
11791
11912
12023
12047
12094
12157
12170
17173
12211
12300
12408
12454
12475
12525
12579
12642
12752
12850
12905
12990
13047
13052
13329
13344
13366
13383
13418
13431
13438
13501
13652
13735
13828
13987
14025
14131
14322
14323
14463
14467
14500
14614
14705
14795
14819
14875
14895
14909
14942
14952
15003
15025
15077
15093
15161
15232
15380
15484-
15613
15884
16046
16051
16170
16207
16211
16250
16358
16365
16369
16371
16663
16719
16971
16995
17015
17063
17108
17139
17312
17630
17663
17778
26 27 58 93 103 116
166 197 198 204 234 275
323 339 421 454 462 490
593 636 672 724 745 764
799 817 836 854 858 860
1000 1051 1064 1121 1156 1235
1241 1309 1371 1400 1421 1443
1458 1558 1560 1604 1621 1629
1636 1639 1651 1705 1791 1883
1926 1991 2001 2020 2049 2074
2189 2191 2373 2406 2480 2509
2542 2543 2575 2580 2586 2594
2704 2712 2719 2748 2765 2786
2797 2805 2853 2876 2903 2917
2961 2977 3013 3020 3042 3140
3141 3144 3256 3294 3346 3354
3357 3359 3370 3465 3469 3551
3580 3591 3643 3646 3722 3726
3730 3744 3764 3804 3821 3846
3923 3943 3952 4002 4046 4048
4102 4200 4202 4231 4264 4393
4402 4447 4487 4491' 4497 4512
4527 4546 4575 4619 4704 4773
4779 4795 4881 4885 4897 4916
4928 4961 4996 4998 5008 5014
5019 5059 5100 5157 5224 5242
5293 5308 5321! 533b 5344 5367
5384 5474 5509 5542 5573 5579
5612 5658 5713 5726 5775 5780
5815 5820 5822 5833 5858 5922
5928 5993 6003 6011 6012 6027
6047 6052 6054 6057 6087 6099
6148 6159 6162 6171 6215 6230
6257 6301 6315 6321 6345 6381
6407 6474 6480 6502 6540 6671
6701 6730 6737 6774 6796 6797
6838 6848 6874 6977 7001 7034
7107 7133 7137 7139 7148 7164
7165 7194 7223 7238 7287 7339
7344 7358 7416 7421 7560 7574
7603 7643 7646 7777 7780 7795
7800 7811 7818 7857 7963 7964
7986 7993 8057 8058 8104 8157
8168 8191 8263 8269 8330 8384
8429 8437 8460 8499 8501 8511
8574 8614 8717 8732 8746 8774
8775 8776 873 8789 8813 8826
8833 8843 8880 8904 8908 8918
8942 9026 9073 9081 9100 9146
9154 9160 9329 9336 9363 9373
9375 9429 9433 9495 9501 9514
9569 9574 9605 9748 9761 9782
9800 9860 9911 9917 9961 9963
9973 9981 10073 10094 10111 10112
10126 10143 10183 10195 10223 10259
10266 10270 10349 10378 10388 10406
10407 10433 10453 10488 10514 10518
10562 10576 10630 10643 10648 10708
10749 10753 10854 10892 10922 10964
10984 10991 11036 11039 11113 11133
11155 11158 11168 11178 11237 11238
11250 11267 11272 11316 11373 11390
11411 11444 11448 11467 11523- 11550
11609 11631 11638 11668 11669 11674
11682 11715 11717 11744 11806 11826
11828 11886 11904 11924 11959 11960
12064 12081 12153 12196 12293 12296
12302 12387 12401 12407 12423 12496
12565 12566 12602 12617 12673 12700
12713 12731 12785 12821 12836 12887
12890 12930 12939 12946 12957 12962
12973 12978 13030 13035 13036 13042
13079 13098 13105 13120 13214 13235
13257 13265 13304 13325 13466 13474
13518' 13552 13633 13670 13680 13792
13811 13812 13814 13866 13878 13902
13917 13929 13942 13964 14013 14020
14082 14108 14117 14118 14128 14171
14173 14179 14185 14204 14214 14235
14260 14272 14341 14349 14378 14388
14415 14422 14431 14449 14455 14508
14530 14599 14605 14649 14700 14740
14748 14799 14816 14882 14883 14898
14933- 15011 15030 15035 15058 15088
15092 15135 15140 15176 15322 15340
15351 15352 15441 15538 15558 1566
15602 15604 15659 15698 15709 15710
15713 15740 15764 15780 15874 15886
15919 15931 15955 15983 16021 16164
16178 16193 16196 16244 16246 16268
16274 16318 16378 16408 16468 16473
16484 16527 16561 16601 16620 16625
16781 16853 16861 16887 19614 16958
17019 17028 17031 17040 17059 17127
17141 17205 17213 17233 17257 17264
17272 17281 17293 17297 17303 17327
17332 17370 17414 17436 17438 17442
17447 17480 17494 17498 17501 17522
17566 17575 17605 17636 17655 17714
17756 17772 17788 17842 17847 17849
17852 17905 17908 17932 17983 17984
18052 18130 18161 18163 18222 18266
18334r 18367 18477 18481 18519 18530
18539 18575 18604 18620 18697 18701
18711 18723 18725 18738 18743 18964
18980 18996 18999 19012 19084 19119
19129 19125 19205 19283 19317 19319
19396 19429 19433 19452 19461 19492
19501 19546 19587 19620 19640 19651
19684 19743 19754 19759 19768 19776
19805 19816 19878 19912 19938 19950
19954 19986 19990 20022 20039 20047
20059 20109 20132 20144 20154 20159
20280 20281 20322 20332 20368 20404
20406 20461 20479 20489 20567 2056S
20604 20661 20684 20757 20845 20893
20^80 20987
5dle klasse. 9de lijst: No. 11001 70 moet
zijn 11013 70.
DE MOORD TE CAPEI.LE.
Na den doodslag naar e,en zang-
uitvoering.
Voor de Rotterdamsche rechtbank heeft
gistermorgen de zaak gediend tegen den 20-
jarigen inwoner van Cape lie a/d. IJssel, die
op den avond van 27 Aug. van het vorig
jaar G. Deklcer zou hebben gedood.
De dagvaarding legde verdachte ten laste,
dat hij op dien bewusten avond Dekker op-
zettelijk van het leven- zou hebben beroofd,
althans dat hij hem zoodanig zou -hebben
mishandeld, dat Dekker is overleden. Voorts
werd hem diefstal van 10 ten laste ge
legd, althans verduistering van een bankbil-
jet van 10.
Ten slotte legde de vertegenwoordiger van
het O. M. mr. J. H. Holstein hem lijkver-
berging ten laste.
Voor deze zaak bestond groote belangstel
ling. Op de publieke tribune was eeen plaats
je meer onbezet
De president, mr. O. L. van Oosten Slin-
gerla-nd, begon de behandeling van deze
zaak, waarin 14 getuigen a charge en 17
getuigen a decharge zijn gedagvaard, met
het hooren van den verdachte, die buitenge-
woon zenuwachtig, vaak stotterend, dan weer
op toonloos vlugge wijze de hem gestelde
vragen beantwoordde.
Op Zaterdagmiddag 27 Aug. is verdach
te naar Dekker toegegaan om hem te spreken
over praatjes, welke Dekker over verdachte
had rondgeStrooid. Toen hij binnen kwam,
zat Dekker aan tafel. Verdachte is tegenover
hem gaan zitten en zij hebben over allerlei
gesproken. Verdachte ontkende geld te ken
gevraagd te hebben, hoewel hij dat vroeger
voor den rechter-commissaris heeft verklaard.
Volgens verdachte. was Dekker tijdens d«i
gesprekken handtastelijk geworden en daar.
over was tusschen hen twist gerezen. Dekker
was opgesprongen en hij had zich toen opi
den verdachte geworpen. Verdachte stomp,
te hem daarop tegen den buik, waarop Dek<
ker achterover viel en in een hoelc van d<;
kamer bleef liggen. Even later zou Dekkei!
verdachte weer hebben aangevallen; hij had
toen verdachte's das te pakken gekregen e«
stijf aangetrokken.
„Dekker laat me los", had verdachte toeq
geroepen, maar Dekker bad daarop geanti
woord„Dat zal je duur te staan komen". i
Verdachte heeft zich toen weten los it
rukken en hij gaf Dekker stompen op de®
linker en den rechter wang. Beiden zijn zijt
daarop gevallen en Dekker lag onder. Ver
dachte lag met de palm van zijn hand op
Dekker's keel en na een poosje zag hij, dat
Dekker blauw werd en dat er rood schuim op
zijn mond kwa-m. Daarna zou Dekker cog
hebben getracht verdachte te trappen en
daarom-is verdachte hem vast blijven hou
den Opeens was Dekker slap geworden en
bekl. liet hem toe^i los.
„Ik sehrok zoo", vertelde verdachte ver
der, „want ik dacht dat ik hem gedood had.
Ik heb hem toen wat verlegd omdat men
hem misschien van buiten zou hebben kun
nen zien liggen. Uit zijn broekzak heb .ik
toen een Lipssleutel genomen en uit zij®
vestjeszak een bankbiljet van 10, dat daar-
uit hing. Daarna ben ik naar huis gegaan.
Daar heb ik wat bloedvlekken, welke op
mijn pak zaten, weggemaakt. Een vriend
heeft mijn dasje, dat erg stijf zat, voor me
losgemaakt. Na eerst bij den barbier geweest
te zijn, ben ik naar het dorp gegaan om te
zingen. Ik had mij laten zien en dus wil®
ik niet wegblijven, maar veel heb ik niet ge-
zongen. Om 10 uur was de zang ongeveer
afgeloopen en toen ben ik met de bus naar
Kralingsche veer gegaan, waar ik in een cafe
wat heb gedronken, om daarna tegen half 12
naar het huis van Dekker terug te gaan om
te zien, of deze wenkelijk dood was.'
In het huis van Dekker vond verdachte
zijn slachtoffer op den rug liggen met open
oogen. Verdachte heeft toen het huisraad,
dat bij den twist omgevallen was, weer over-
eind gezet. Het lijk heeft hij naar buiten ge
bracht, hij droeg het tegen den dijk op. Daar
hoorde bekl. menschen aankomen, die later
bekende jongens bleken te zijn. Volgens de
verklaringen van verdachte hebben de jon
gens de vlucbt genomen, toen zij zagen, wat
verdachte bij zich had.
Zoodra de jongens weg waren, heeft verd.
het lijk opgeno-men en- het in het water ge
worpen: Nadat hij zich van het lijk had ont-
daan, is hij thuis naar bed gegaan. Het
geld heeft hij in zijn zak gehouden.
Zondagnacht is hij gearres-teerd. Er zijn
toen 23 a 24 in zijn zak gevo-nden en
daarbij was het briefje van 10 van Dek
ker. Verdachte ontkende, dat hij al het geld
bij Dekker zou hebben weggehaald.
Aan het eind van verdachte's verklaringen
heeft de officier van justiti-e voorlezing ge
vraagd van de verklaringen, we'ke verdachte
bij den rechter-commissaris heeft afgelegl,
omdat deze verklaringen afwijken van het
geen gister ter terechtzitting tot uiting kwa-m.
Na het verhoor van den verdachte werden
de burgemeester van Capelle aan den IJssel
en de vel-dwachter van die gemeent-e gehoord.
Deze getuigen verklaarden, dat zij zich niet
kunnen indenken, hoe in de woning van den
verslagene zoo hevig zou zijn geworsteld, als
verdachte wil doen voorkomen. Slechts de sui-
kerpot hebben zij omgevallen gevonden. Ver
dachte is op school altijd erg lastig geweest.
Naar den geestestoestand van verdachte is
een onderzoek ingesteld, door de doktoren
Van Londen en Penon. De eerste deskundigi
heeft den indruk -dat 'verdachte zeer nerveus
is, iemand die zeer teruggetrokken is en daar
bij gauw in zijn eer getast. De jongen is im-
pulsief; getuige acht hem wel in staat in eet
opwelling van drift een daad als waarvooi
hij thans terecht staat, te volbrengen. Warn
neer men hem verminderd toerekenvatbaai
noemt, is dat naar getuiges meening feitelijl
een te sterke uitdrukking.
Dr. Penon beschouwt verdachte als iemand
die prat gaat op zijn kracht en heel graag
haantje de voorste is. Daartegenover staai
dan zijn nervositeit, tengevolge waarvan ver
dachte stottert. Get. noemt verdachte een beet,
je verwilderd, ontoerekenbaar is hij echtej
niet.
In den namiddag werden de jongens ge
hoor-d, die verd. bij het kreupelhout aan der
dijk hebben gevonden. Achter het hout hadder
de jongens eenig gerucht gehoord. Ze wier
pen een -klinker in de richting waar het geluic
vandaan kwam, en toen klonk een stem;
„Vandaag wou hij mij nemen, nou heb it
hem. Ik heb Dekker vermoord, daar ligt hij!'
Een van de jongens is onmiddellijk gevlucht;
de ander heeft nog eenigen tijd met verd. ge
sproken, maar is daarna ook weggeloopen.
De vader van verd. verklaarde dat zija
zoon een goede werkkracht was, die zijn ver-
dienste altijd afgaf. Hij kreeg drie gulden
zakgeld. Nimmer heeft de vader last van zijn
zoon gehad, voor zijn moeder vloog hij, al
was het in den na-cht.
De rechtbank hoorde nog een aantal getui
gen, daarna was het woord aan den vertegen
woordiger van het O. M.
Ter zake van doodslag, diefstal en lijkver-
berging vroeg spr. schuldigverklaring en
veroordeeling. Bij de stra-fmaat moet in de
eerste plaats worden gelet worden op het rap
port van de psychiater.
Spr. eischt een gevangenisstraf van IS
jaar.
Verdachte's raadsmae concludeerde, dat
het eerste ten laste noch het primaire noch
het subsidaire niet is bewezen even mi a d®
