Verstopping
was zeer veel lelangsteHing van autoriteiten I
en particulieren. Oreder hen war en aanwezig
vele p-redikanten, kerkvoogden en kerkeraada-
i-eden van naburige ge me en ten.
een eenigszin-s verdacht geval. Zij deden
een inval in. de garage en hielden daar twee
mannen aan die in het bezit waren van
3500 gulden. De amd-ere twee, die tevens aan
de inbraak hadden medegedaan, werden later
in den cht aangehouden.
De brandkast had een_ bedrag van 5000
gulden bevat; slecht-s 3500 g-ld. heeft mere
-teruggevonden-. De politie speurt thans nog
naar het ontbrekende gedeelte van het gestc-
len bedrag.
WINKELSLUfTlNG EN AUTOMAAT.
D. plaatsvervanger.de 1 antonrechter, mr.
G. J. Salm, te Amsterdam, heeft scliril'teiijk
vonins gewezai in de cp 25 Februari j.l. be-
handelde zaak tegen den beer Martin van
Dam, si-garenwinkelier, die zieli tc Vera-ht-
wocrdett had lo. wegens- bet hebben van si*
garen en sigareitea in een automaat, welke
zich bevindt in een vcor het publidk toegan-
kelijke plaats; 2e. wegens overrreding der
yerordening op de winkelsluiting.
Met den ambt-enaar van het O. M. was de
kantonreehtcr van oordeel, dat het toestel
zich Jilfet bevtmd in een voor het publi-ek tce-
gankelijice plaats, zoodat voor de prim aire te-
lastelegging vrijsprdak moest volgen, maar
dat het sub 2o. telaste geiegde wettig en
overtuigend bewezen is.
Deswege verklaarde de kanfonrechter den
heer Van Dam schuldig met vero or dealing
tot f 0.50 boete of 1 dag hechtenis.
KNOEIERIJ-EN.
Ter gemeente-secretarie van Rheden zij-tt
ftntdekkingen gedaan, welke ten gevol-ge zui-
len hebben, dat het door deli secretaris ge-
vraagde ontslag met eervol zal kunnen wor
d-en verleend. De secretaris heeft reeds 36
'diens-t jaren bij de gem-eente.
FRAUDE VAN 150.000.
Bij een filiaal der Incasso-Bank.
Vrijdagavond la at zijn in een particuliere
tvoning in het Oosten van Rotterdam gear-
resteerd de directeur en een bediende van het
bijkantoor van de Incasso-Bank aan den
uoudschcsingel in de Maasstad. i Zaterdag-
ochtend is de procuratiehouder van dat bij
kantoor in arrest gesteld.
Dit drietal heeft zich aan verduistering van
ongeveer 150.000 schuldig geftiaakt.
Deze verduisteringen zijn gepleegd naar
Aanleiding van specula ties voor eigen rcke-
ning. Buitengewoon gerafffineerd is men te
werk gegaan. Door een toevallig feit heeft
men bij de controls der boeken achterdocht
gekregen en daarna is een uitgebreid onder-
zock ingesteld, dat o.m. door den directeur
ran het booftikantoor van de Incasso-Bank te
Amsterdam, den heer Visman, persoonlijk is
geleid. Aanvankelijk werd ontkend maar
Vrijdagavond zijn de directeur en de bediende
door de mand gevallen. OrwniddelHjk daarop
zijn deze beide person en in de woning waar
zij zich toen bevonden gcarresteerd. Den vol-
genden odd end is toen de procuratiehouder
aangehouden, die heeft de verduisteringen
naar alle waarschijnlijkheid reeds gcdurer.de
een reeks van iaren gepleegd. Voorzoover op
het oogenbilk kan werden nagegaan heeft
men de verduisteringen weten te markeeren
door valscha boekingen en valsche afschrif-
ten.
De Incasso-Bank is door verzekering tegen
schade gedekt,
GEVAARLIJK KINDER-
SPEELGOED.
„Voor de tweede maal in korien tijd, aldus
schrijft een inzender in het „Ned. Tijdschrift
voor Geneeskunde', vind ik een speelgoed-
beestje met gevaarlijke glazen „oogen." De
oogen zijn n.l. kopspijkers met naaldfijne
ount, welke conisch toeioopen van den kop af.
De eefste roaal maten zij 25 tn.M., dezen
keer 13 m.M. Toen indertijd het eigenaardige
gebakstrooisel (glas en metaalscherfjes)
werd aangetroffen, kon daar, meen ik, met de
wet in de band tegen opgetreden worden. Is
■dat ook hier mogeiijk? Het zou wenschelijk
zijn, voora! daar de meeate kinderen toch
m ins tens pogingen. aanwenden, htm speel-
•goed gtheel of bij stukjes als consumptie te
gebruiken.
GEEN AFZET GENOEG.
On de mijn „Laura" te Eygelshoven (L.)
werd Zaterdag wegens gebrek aan afzet niet
gewerkt.
BELANGRIJKE SCHENKINGEN
AAN DE ALG. DOOPSGEZINDE
SOCIeTEIT.
Penningmeesters der A. D. S. deelen in
„De Zondagsbode" mede, dat zij van een
breeder in de verstrooiing, die geheel onbe-
kend wenscht te" blijven, voor de Societeit, in
effecten, een gift hebben ontvangen van circa
40.00-0 en voor het Mennofonds eene gift
van drie van aeszelfs 3 pCt.-obligatien van
f 1000.
HET VOLKENBONDSGEBOUW.
Zateriagmiddag werd in de zalen van den
Haagsche Kunstkring een tentoonstelling ge-
opend van Nederlandsche inzendingen voor
de prijsvraag voor een gebouw voor den
Volkenbond.
De jury kende van de 377 inzendingen be-
kroningen toe aan 3 categorieen, elk van 9
stuks. Tot de 2de categorie behoorden d«
ipzendingen van onze landgenooten H. Th.
Uydeveld te Amsterdam en E. van Linge te
Groningen, tot de derde categorie die van
de heeren Lutkmann en Wouda te 's-Graven-
hage.
Behalve deze ontwerpen zijn nog tentoon-
gesteld inzendingen van de heeren ir. A. H
■van Rood, ir. C. Bremen, ir. D. Roosenburg,
ir. M. P. J. H. Klijsen, welke een beeld1 geven
van den stand van onze moderne bouwkunst.
DE KERK TE BORCULO.
Zaterdagmiddag te half twee is in een
pteehtigen dienat der Ned. Her v. Gemeentc
te Borculo de hsrbpuwde kerk dezer ge-
meente, die door den cytioon van Augustus
1925 was yergield, in gebruik goxiomen. Er
GELUKTELEGRAMMEN.
In Januari werden 9225 Geluktelegram-
men verzonden voor het binnenland, 329 voor
■het buiteniand, en 1 voor een binnenl.
scheepsstationter will van het buiteniand en
de buitenlandsche schcepsstations resp. 274
en 35 Geluktelegrammen ontvangen werden.
Van de cpbrengst der Geluktelegrammen
over Januari werd door Het Nederlandsch
Jeugdleiders Instituut cen bedrag van
f 28.50 beschikbaar gesteld voor het Kin-
derfonds van het P. T. T.-personcel.
Een merkwaardig feit is wel, dat Amster
dam steeds vc-rreweg het grootste aanta Ge
luktelegrammen' verzendt, gewoonlijk zelfs
liet dubbele van '3 Gravenhage en Rotterdam.
Van alle uit die hoofdstad verzenden tele-
grammen, welke een gelukwensoh bevatten,
zijn 55 pCt. Geluktekgrammen, terwijl dit
van soortgelijke tie Amsterdain ontvangen te
legram-mere slechts 11 pCt. is.
EEN BELANGRIJKE BESLISSING.
Aan de i uinbouwvedingsvereenigkig
,,Beemster, Purmerend en Omstreken" was
medegedeeld' dat de verklanrtg van het lid-
maatschap op een zegel van 50 cent gesteld
moest worden en dat zoo veel led en daarop
mochten teekenen als er plaats is, mils op
denzelfden dag.
Voor de led-en die op dezen dag niet ge-
teekend hadden en voor nieuwe leden zou
teikens een nieuw zegel noodig zijn.
De voorzitter der vereeniging, de heer D.
Kooiman te Purmerend wendd-e zich echter
tot den minister van finamcien met de v-raag
te willen berichten of het ledienregister zijner
vereenigingj dat niet door de leden getee-
kend wcrdt, en- de schriftelijke aanmeldingen
als lid Zegelplichtig zijn en zoo ja krachtens
Welke wetsbepaling.
Ook vroeg hij of het voor de toepassing
der zegelwet bezwaar oplevert dat met mon-
delinge aanmelding als lid genoegen wordt
genomen.
De minister antwoordtie hierop als volgt:
„Het ledenregister eener vereeniging dat
niet door de leden geteekend wordt, is vrij
van zegel. Wordt daarin wel geteekend, dan
is het onderwerpen aan formaatzegel. De
schriftelijke aanmeldingen als lid zijn even
eer-s op grond van artikel 23; no. 12 der
Zegelwet 1917, aan formaatzegel onderwor-
pen tenzij zij worden, opgemaakt in brief-
vorm.
Is dit laatste het geval dan zijn zij niet .aan
zegelrecht onderworpen
Aan de zegelwet 1917 kan geen bezwaar
ontleend worden tegen mondelinge aanmei-
dtng van leden".
HOGGE RAAD.
Aan mr. J. A. A. Bosch is op zijn ver-
zoek met ingang van 1 Mei a.s. eervol ont
slag verleend als vice-president van den
Hoogrn Raad der Nederlanden, onder dank-
betuiging voor de langdurige en gewichtige
diensten, door hem ire rechterlijke betreklnn-
ken aan den lande bewezen. Benoemd met
ingang van 1 Mei a.s. tot vice-president van
den H-oogen Raad der Nederlanden mr. C. O.
Segers, thans raadsheer in grmekl college.
POGING OM EEN OUDEN MOLEN
TE BEHOUDEN.
Gnder leiding van den burgemecster van
Slo'ten (Fr.) heeft zich een commissie ge
vormd, die zal trachtcn den korenmolen, die
met de waterpoort en het bolwirk een schil-
derachtig geheel vormit cn welke in zeer ver-
vallen toestand verkeert, aan te koopen en
te restaureeren.
DE DROOGLEGGING VAN DE
ZUIDERZEE.
De Scand. correspondent van het Idbld.
meldi
Terwijl onze landgenoot, ir. tie Blocq van
Kuffeler te Kopenhagen en Stockholm vcor
drachten hield over de drcoglegging van de
Zuiderzee, werd te Oslo ditzelfate oredierwerp
toegelicht in de Polyteclmische Vereeniging
door den haven directeur Smith. Hij werd in-
gcicid door ir. Gjerloff, die zeer vriendelij'kc
dingen zei over Nedeiiamd en de Ncderian-
ders, die hij „de kloeks'te, ond-ernemendste en
het meest gezond denker.de vclk van Europa"
ncemde. „Men boort weinig van de Neder
landers", zei hij, „maar overal cp de we-
reld doen zij zich geldere. Het is een rijk volk,
maar de rijkdom heeft hen niet uft het even
wicht geslagen".
STEEKPENNINGEN.
De bal roll steeds verder.
In een uitvocrige beachouwing van mr. J.
W. Tijsma in de „Leeuwarder Courant" over
de gascorruptie lezcn we, dat het hem door
tamelijk betrouwbare gegevens bekend is,
dat wanneer de campagne tegen de gasdirec-
teurcn beeindigd is, een soortgelijke campag
ne zal beginnen tegen de bij het electrici-
teisbedrijf in ons land betrokkenen en daarna
tegen de gemeente-architecien.
HET TREKUONDEN-PROBLEEM.
In het ,,Algemeeu Poiltieblad" is opgeno-
men de navolgende medcdeeling
Ter kennis van de burgemeesters wordt
gebracht, dat het hoofdfcestuur der Neder
landsche Veieeniging tot beseherming van
dieren te kerenen heeft gegeven, dat in ge-
vallen, aarin afmaken van afgekeurde trek-
honden gewenscht wordt of noodig wordt
geoordeeld en de middelen om den dood op
pijnlooze wijze te doen intreden ontbreken,
texwij'l geen bercep kan worden gedaan op
een afdeelingsbestuur der vereeniging, het
boofdbestuur bereid is, de noodzakelijke kos-
ten vcor zijn rekening te nemen.
Tevens verklaart voornoernd boofdbestuur
zich bcreid om desgewenscht kosteloos een
dteskundige tor keuring van de trekhonden
beschikbaar te stellen.
Aanvragen te richten tot het bureau der
vereeniging, Prases Mariestraat 40 te 's-Gra-
venhage, telcfoon 12755.
TOOROP OVERLEDEN.
De schild-er Jan Toorop is Zaterdagmiddag
te zea uur in het Roode-Kruis-Ziekenhuis,
waar hij sedert eenige weken verpleegd werd,
overleden.
Zijn toetand was de laatste dagen, naar
men weet, uitermate zorgwekkend geworden.
Voortdurend was de patient buiten kennis.
Zonder tot bewustziin gekomen te zijn is hij
thans r'va. lift-
leden, zacht en kaim en. zpnaer eemg uiterlijk
fceeken van doodsslrijd heeflgegaan.
Het Haagsche Corr.-Bureau verneemt nog,
dat de schilder de laatste dagen niet meer tot
bewustzijn gekomen was en zijn toestand
gaandeweg verergerde.
Hij overleed kalm en rustig, zonder eenigen
uiterlijken doodstrijd. Zijn naaste familie-
leden stondien om zijn bed geschaard.
De begrafenis van het stoffelijk overs-chot
van Jan Toorop is bepaald op Woensdag a.s.
op de Roomsch-Katholieke Begraafplaats
aan de Kerkhoflaan te 's-Graverthage.
Te tien uur v.m. zal er in de R.-K. kerk aan
de Elandstraat een pl-echtige requiemmis
worden opgedragen, waarna de uitvaart
plaats heeft.
Jan Toorop werd 1858 in Poerworedje op
Java geboren.
Op negen-jarigen leeftijd trok hij met
een Arabisch schip van Banka naar Batavia,
waarna hij zijn ouders nooit weer zag, wat
waarschijnlijk een inwendige vereenzaming
gaf, die zijn gevoelsleven verfijnde.
Op zij-n 14e jaar zeilde hij in 109 dagen om
de Kaap naar Holland.
Als Indoloog kwam hij in Holland in de
kost bij -een leeraar, waar hij echter tot diep
In den- nacbt niets anders deed dan teekenen
De kunstverzamelaar Ahor in Den Haag
gaf de stoot aan zijn artistielce levensloop,
door hem in aamaking te brengen met
Josef Israels en, zijn bring, zoodat hij in 1880
op de Amsterdamsche teekenacademie kwam
met Jan Vetli en Derkinderen.
Jan Veth getuigde later van Toorop, dat
reeds dadelijk bleek welk een bij uitstek be-
genadigde Toorop was, die desondanks reeds
in zijn eerste werkjaren, met opoffering van
elk vrij uur, zwoegde en ploeterde, om einde-
lijk na jaren van moeizamen strijd, iets van
die wezenlijke kracht van uiting te verwerven,
welke men in de weelde oogst van zijn rijpe
leeftijd, zoo weldadig ontplooide.
Na een jaar de Amsterdamsche academic
bezocht tc hebben, ging hij met Derkinderen
naar de Brusselsche academic
In de Borinage maakte hij ontzettende
woelingen mee, 'gevechten van arbeiders met
politie en soldaten.
Hij beleefde het daar, hoe de vrouwen met
ontblootte borsten voor de stakers het leger
tegemoet trokken en werden neergeschoten.
De indruk van deze tragedie legde Toorop
in 1887 in twee .schilderijen vast
Persoonlijk werd hij zoo opstandig ge-
stemd, dat hij in het gebouw van de Kamer
te Brussel schreeuwde: „A bas la calotte",
waardoor hij uit tie Kamer werd verwijderd.
lets later werkte hij in Londen, waar hij
de vuil-e bedelaars van Londen Bridge na-
liep en op zijn kamer haalde om de ellende
vail krotten en asyls te schilderen, terwijl hij
als pikant contrast de weelde van de Engel-
sche buitenhuizen metie maakte.
Als een wonderlijke wildeman werd de
Oosterling met zijn iange haren, bij d-e En-
gelsche arristocraten ontvangen
Ook leerde hij een Iersch meisje kennen,
mis Hall, waarmede hij in de Anglikaansche
Kerk trouwde.
Na zijn htlwelijk vestigde hij zich in Den
Haag.
De Brusselsche storm voelde men nog in
vele zijner werken, waarin de geest van
Domela Nieuwenhuis sprak.
Een zenuwoverspanning tastte zijn oogen
en zijn geheele wezen aan, waardoor hij ge-
durende een jaar niet kon werken en weer
naar BrusseL trok, waar hij op zijn eentje,
de bijbel lezende, droomde van een vaag
mystuisme.
In 1889 ging hij. als haftstochtelijk lief-
hebber van de zee in Katwijk wonen.
Met de natuur pakte hem de gezonde vis-
schersbevolking, dat in zijn eenvoudige oer-
■kracht normaler model leverde, dan de ge-
degenereerden uit de wereldsteden
Twee jaar later ging hij weer naar Den
Haag, waar hij met Theophile de Book de
Haagsche Kunstkring stichtte.
In Den Haag deed hij zich spoedig kennen
als de meest litteraire schilder, verzadigd van
herinnering aan veelzijdige schoonheid en
wijsheid en langzamerhand hervatte hij daar
zijn pelgrimstocht naar het geloof.
In 1909 verhuisde hij weer naar Katwijk,
waar hij omgang kreeg met Querido en
Heijermans.
In 1902 kv/am het tusschen Toorop en
Berlage, wiens muziekkamer hij versierde, tot
sam-enwefking in groote stijl. Toorop trok
de aandacht als schepper van een monumen-
tale schiiderkunst.
In dezen tijd van strijd en smart, waarin
het onder de architecten gistte en waarin zij
tot verzet werden opgezweept, had deze
tijdgenoot van de Nieuwe Gids, de meester,
wiens arbeid een luwende invloed op de
architectuur uitoefende en hen door zijn ar
beid tot rust bracht, zeer veel invloed. Uit
zijn werk putten de best-en in de architectuur
de kraeht voor het op'oouwen eener groote
en schoone gemeenschapskunst.
In 1902 bezocht hij ook /Gent, waar hij
het Begijnenhof vond.
De voile kerk bracht hem aan het snikken
en aan het denken over zijn leven. Hier bleef
hij in een hoek van tie kerk, tot de koster hem
v-erdreef.
De beslissing was gevallen. Hij had een
vonk in zijn hart gevoeld en een inwendige
stem gehoord.
Met vrouw en dochter trok hij naar Parijs,
waar hij de schilder Maurice Denis en de
musicus Vincent de Indy bewonderde, als
harmonisch strenge naturen en Roomsche
raskunstenaars.
Na den zomer te Domburg, waar hij zich
voor goed thuis ge voelde, te hebben 4oor"
gebracht, waar hij ook een kerk voor tie gas-
ten hielp bouwen, trok hij naar Amsterda.'~i,
waar hij tegen Pascben 1905 met zijn- dochi. r
ire de Vondelkerk als Katholiek werd gedoopt.
In het Kathoiicisme vond1 dezen grooten
kunstenaar de verlangde synthese van sociale
ku.ist en monumentaal werk.
In 1922 werkte de groote kunstenaar ge-
durende den zomer in Bergen, in het atelier
van het door den architect P. Kramer voor
zijn dochter Chatty aan den Beurweg ge-
bouwde land'huis. Hier maakte hij, o.m. ook
bet portret van wijlen mevrouw van Reenen-
Volter.
Zijn laatste levensjaren woonde Toorop in
Den Haag, waar hij verschillende groote op-
■drachten uitvoerde.
De indruk van het overlijdem-
bericht in den Haag.
MM cwivvp ontefluwinif. aldu® Mian-
dagochtendblad, heeft de Residents kennis
genomen- van het overlijden van een harer
beroemdste burgers: Jan Toorop.
Hoewel de berichten der laatste dagen het
erg-ste deden vermoeden, kwam het einde
Zaterdag toch nog vrij cnverwacht. Vooral
ook in kunstenaarskringeni is de deelneming
zeer groot, en algemeen had men met het
langdurige ziekbed van den grooten schilder
meegeieefd.
Buitengewoon was de belangstelling, die
doorloopend aan her woonhuis, aan de van
Merlenstraat 124 werd getoond. Ondanks
dat de familie den slag de laatste weken als
onvermijdelijik zag aankomen, heeft het ver-
scheiden van Toorop zulk een indruk op me
vrouw Toorop gemaakt, dat zij heden zoo
goed als geen bezoek kon ontvangen en al-
leen de nabestaanden en enkele der intiemste
■kennissen van den overledene in de van Mer
lenstraat konden worden toegelaten. Men
verzocht van rouwbeklag verschoond te
blijven en een bordje „niet thuis" trachtte het
voortdurend bezoek tot een minimum te be-
perken. Naar wij vernamen zal het stoffelijk
overschot Maandagmorgen van het Roode
Kruis Ziekenhuis naar het woonhuis aan de
van Marlenstraat 124 worden overgebracht.
Het zal aldaar in den salon temidden van tal
van zijn Werken op een katafalk worden ge-
plaatsit. Dinedagavond wordt het dan over
gebracht naar de R. K. kerk in de Eland
straat, waar Woensdagmorgen een Requiem-
mis zal worden opgedragen na afloop waar-
van de uitvaart op de R. K. begraafplaats
aan de Kerkhoflaan plaats zal vinden.
.Van de zijde van kennissen van den over
ledene vernamen we nog, dat Toorop in de
uren van helderhei'd tijd'ens zijn ziekte zeide,
te willen blijven lev-en, vooral met het doel
zijn nog onvoltooide werken af te- kunnen
maken. Daaroilder bevindt zich -een fries „het
off-er" en het port-ret van „Mussolini" dat nog
ni-et geheel kant en klaar is.
Tijd-ens zijn ziekte heeft Toorop ook van
Mussolini nog -een brief g-ekregen met wen-
ech-en voor zijn herst-el, terwijl zooals ge-
meld, de Paus hem zijn z-egen schon-k. Door
zijn groot karakter had Toorop zich tal van
warm-e vriCnd-en gemaakt. En in Den Haag
was hij bij de m-eesten bekend. Als hij in zijn
d-riewielig rolwag-entje door de strat-en werd
gereden de laatst-e jaren was hij aan zijn
sto-ei g-ek-luisterd wees men hem b-ewonde-
rend na, dat is Toorop, de beroemde schild-er.
Bij zijn uitvaart Woensdag zal men kunnen
b-emerken hoe groot de achti-ng en bewonde-
ring was, die men in de R-esidentie hem toe-
droeg.
KORTE BERICHTEN.
Te Zaandam is voor d-e N. V. Holl.
Deurenfabrie-k C Bruynzeel en Zn. aanbe-
steed bet bouwen van een schaverij m-et
lijstwerk, en-z. Laagste inschrijver K. v. 't
V-eer, Assend-elft voor 98.960 e
Vrijdagavond is in de Vrolikstraa-t te
Amsterdam een oude man, die een raam
op-ende, van de tweede v-erdieping op straat
gevallen. Hij werd dood opg-enomen.
Oad-minister Koolen, lid van den Raad-
van State, is van zij-n studiereis naai- Indie,
die hij verled-en jaar 31 Oct. aa-nving, te Den
Haag teruggekcerd.
niemifs
BERGER
is bestaan ajd. Bergen der
S. D. A.
Ter viering van haar 10-jarig bestaan
hield d-e afd. Bergen der S. D. A. P. Za-t-er-
dagavond in „e Kustende Jager" een fe-est-
vergadering, waar d-e heer' A. de Vries van
Zaandam het woord v-oerde en waar d-e
A. J. C. van Alkmaar en mevr. Mies Zwier-
zina uit Den Haag hu-n medewer'king ver-
leenden.
De voorzitter de heer L. den Das,
bracht in zijn cpeningswoord dank aan de
afd. Bergen van den Bouwvakarbeidersb-ond
en aan de afd. der S. D. A. P. te Egm-ond
aan Zee, Koedijk en Schoorl vcor de ingezon-
den bloemstukken, Hij deed vo-orts mededee-
ling van e:n ingekomen telegrafischen g-eluk-
wensch van een oudi-lid- dier afdeeling, mevr.
Ruiter-Swaan, en zeide, dat bestuur de pio-
nierster voor de s-ociaal-democratie Je Bergen,
mej. Lucie Baart, die 0111 gezondheidstedenen
niet aanwezig kon zijn, bloemen had gez-on-
den-. Dit wos geschied om haar voor
het 'door haar in Bergen verrichte werk te
huldigen.
Het bleek zeer rt-ceilijk om in Bergen radi-
cale geestesopvatting-en ingang te doen vin
den. Teen de opgerichte afdeeling haar cerate
openbare vergadering in Bergen hield, zaten
de enkele toeg-etreden le-d'en o-p de kerkemuur,
cm toe te zien of er vo-or die vergadering be
langstelling was. Thans is dit anders gewor-
den en komen wij meer en meer op den voor-
grond.
Voor 5 jaar toonde de afd. zelfs den moed
om aan de gemecnteraad-sverkiezingen mee
te doen. De afdeeling was lclein en het ge-
beurde schoorvoetend, want de arbeiders
moesten hier zelf hun boontjes doppen. Toch
wisten wij 154 stemmen te verkrijgen en dit
terwijl dd afd. maar pl.m. 20 leden telde.
Door de vestiging in Bergen van tal van
menschen, die van elders afkoms'tig waren
en de toename van de bevolking, werd onze
invloed grooter en de laatste gemeenteraads-
verkiezing bracht ons 376 stemmen. Vo-or
ons is dit een goed- teeken. Het is alleen te
leurstellend-, dat niet meerd-eren daadwerkelijk
aan het partiileven meed-oen en dat de afdee
ling nog zoo klein blijft. Spr. hoopte, dat
de zich rocd-bewusten tot de afdeeling zullen
toetredien om die daardoor te versterken.
(Appaus).
Mevr. Z w i e r z i n a deel ameerde hierna
een mo-oi fragment uit Droomkoninkje van
Herman Heijermans; Matten vlechten van
Van Col-urn; Meiverbeel-ding van Adama
van SshsJlejffia, en Od# aan Hien: man van
Julia Frank. D.ze declajuatrice bsschikt
ever een mooie stem; ook aan geestdrift ont-
breekt 't haar niet, wat vooral in Meiver
beel-ding en in D-e Daad van Schdtema, la-
ter door haar met nog eenige a-ndere num-
mers gegeven, tot uiting kwam, de intonatic
laat bij haar echter nog wel wat te wenschcn
over en zij zal dan cok goed doen, daarop
wat meer'te letten en tevens de rustpunter,
Wat meer in a-cht te nemen.
De heer de Vries hield hierna een gees-
-tig;e rede, d-ie echter ook oui de geestdrift,
waarmede ze werd gegeven, insl-oeg.
Spr. stelde in het algemeen in het iicht,
hoe d-e stemming ten opzichte van de Soc.-
Damccratie is veranderd. Wanneer men thans
vierk-ant kleur bekent, dan w-ordt het als ie>s
gewoonis geaccepteerd, dat men soc.-dem. is.
Er zijn velen, die d-en strijd van de soc.-dem.
even noodig oordeelen als't doel, dat wordt
nages-treefd, en die des-ondanks nalaten, deel
te nemen aan dien strijd. Van Christelijke en
Kath. arbeiders kan spr. dit begrijpen, al
weet hij, dat ook deze zullen komen om den
strijd van de soc.-dem. mee t-evoeren. Mr. Bo.
mans r-ekende reeds uit, dat 140.000 Room/
sche arbeiders rood hebben ges-temd. Die be-
geeren d-us met vuur, dat er in d-ie rich-ting
bestuurd Wordt. Voor hen is het echter n-iet
eenvoudig om lid van de S. D. P. te wor
den. Wanneer men zich voorstelt, wat het
voor hen beteekent, dan zou men met meer
respect over hen spreken, dat zij alleen
maar rood stemmed. Er zijn echter ook arbei
ders, die het milieu niet tegen zich hebben
en toch cm d-en kant blijven loopen en te
gen hen wil spr. aller-eerst zijn philippica
richten. Ze zijn er ook ire Biergen-, want van
de 360- r-ood-stemmers zijn er nog geen 60
lid van de afdeeling.
De S. D. A. P. strijdit al 30 jaar in ons
land. Voor 30 jaar waren cffe toestanden
van de arbeiders in oils iand ellendig. Aan
d'e hand van enquetes stelde spr. in het iicht,
hoe vaak 40 uur aan een stu-k werd gewerkt
en hoe kinderen van 6, 7 en 8 jaar, 10 tot
15 uur in de fabri-eken werden afgebeuld.
Met eerbied gewaagd-e spr. van den pio-
niersarbeid in ons land, voord-at die S.D.A.P.
werd cpgerich-t, door Domela Nieuwenhuis
en de zijnen verricht. Hun wo-ord-en klon-ken
als een kree-t en zij hebben heel wat oogen
geopend, zoodat wij aan hen buitengewoon
veel vers-chuldigd zijn. Zij werkten onder de
allermoeilijkste omsfandig'heden.
Wij, als arbeidtersklasse, hebben die afgs-
beuld-e kinderen uit die handen van het kapi-
talisme gerukt en wij hebben gezegdOok
zij zullen de beschaving deelachtig worden.
Wij hebben gezegd: Moed-ers, ga voor je
kin-dje staan, want daar komt het kapitalis-
me aan en spr.'s meening is, dat ook thans
n-og misdad'en aan dfe kinderen worden ver
richt. Dank zij den strijd van de S. D. A. P.
is de politieke democratic veroverd.
Spr. herinnerde aan den arbeid van Troei-
stra, voor het kiesrecht verricht en bracht
daarbij de rood-? Zondagen en roode Dinsda-
gen in herinnering. Hij laakte het in de Com-
mun-isten, toen georganiseerd in de S.D.A.P.,
dat zij di-en arbeid voor de veroverin-g van't
alg-emeen kiesrecht, hebben gekleincerd. Die
arbeid voor bet petitionn-ement gedaan, was
zoo grcotsch, dat een d-ergelijlce arbeid niet
spoedig meer verricht zal worden. De de
mocratic op politiek t-erreift is er. En als de
arb-eidersklasse niet anders stem-t dan zij
doet, dan bewijst ze daarmede, nog niet rijp
te zijn en dan is het ook goedi, dat het gaat,
zooals het gaat, omd-at voor alles die arbei-
dersbeweging m-o-et weten, wat ze wii. Wij
moeten het bes-ef, dat noo-dig is, bij brengen.
In wez-en is juis-t daarom het b-olsjewisme
verkeerd:, omda-t het cte democratie niet hand-
haaft. Spr. wil vasthouden aan het socialis-
me en aan de democratie. Wie d-en democrat!-
sch-en weg verlaat, bevindt zich op d-en ver-
keerd-en v/eg en daarom zal ook het facisfte
geen stand houden, omdat het, evenmin als't
b-olsjewisme, rekening li-oudt met de meerder-
h-eid van de bevolking. Socialisme zonder dat
de meerderheid van de bevolking het wil, is
niet mogeiijk. Het kapitalisme mo-et zich dcor
het militarisme han-dhaven. Wij als soc.-dem;
aieenen, dat d-e leuze van het kapitalisme:
Als-gij d-en vred-e wilt, bereidt u ten oorlog,
een valsch-e leuze is. Wij zeggen: breekt dan
d-e sabels en stuurt d-e soldaten naar huis.
Spr. riep de aanwezigen toe, zich achter de
banier van de S. D. A. P. te scharen, opdat
men kan krijgen een gelukkige bevolking, die
in vr-edfe leeft over de geheele wereld! (Ap-
plaus).
Nam-ens de afd-. Alkmaar voerde hierna de
heer Bons-ema secretaris d-ier afdeeling, het
woord, die de afdeeling Bergen complinlen-
teerd-e en med-edec-lde, dat de lijn van zijn af-
deeling was, om bij 12i/2-jang en 25-jarig be
staan bloemen te zend-eri. Spr. hoopte, dat de
beide afd-c-elingen, die in het verleden reeds
vaak ha-dden sarfienge-werkt, ook in d-e toe-
koms-t nog veel gemeenschappelij-k werk zul
len kunnen verrichten.
De A. J. C. zong hierna het lied: Uit der
d-aghe en voerde ve'rschillend-e dansen uit,
waarvan vooral: De gezelligheid en Drikufr
man zeer in d-en smaak vielen.
Ook de aard-ige dansen, door een viertal p>
ren uitgevo-erd, deden het goed.
De mandolinenumniers v-oldeden minder
goed. Het numm-ertje: D-e paard-edief van
Driehuizen, door een drietal l-ed-en als slat
gegeven, slceg goed in.
Bet is merkwaardig, hoe fijn in dit voor
400 jaar d-oo-r Hans Saks ges-chreven stukje,
de menschen in hun gebreken geteekend wor
den.
Ve'rmelden wij nog, dat er in de pauze een
verloting, waaraan vele aardige prijzen wa
ren verbonden, werd gehouden.
Dfe voorzitter sloot de vergaderin?
met een woord van dank aan alien, die tot't
welslagen hadden medegewcrkt en de mede-
d-eeling, dat men een nieuw lad had kunnen
in-schrijven. j
SINT PANCRAS.
Vrijdagavond trad voor den Bond van
Staatspensionn-eering als spreker op ds. Baar
uit Alkmaar, die als onderwerp had gekozen:
„Als de noodkl-ok luidt".
Spreker constateerde met droefh-eio,
dat het nog noodzakelij-k was in een Christe
lijke maiatschappij te m-oeten strijden voor
premievrij Staatsp-ensioen. Hij nam aan, dat
juist d-e s-ocial-e wetten van thans corzaak
zouden zijn, dat wij er nog zoo ver van
verwijderd zijn. Bij de invcering van de wet
op de Oud-erdoimsrente werd vastgestdd,
dat Pond 223000- nrofite, rden van het kostfr
F'os-a© r*s
Alom verkrijgbaar
Ats gij last hebt van
gedruktheid. schele
hoofdpijn. het zuur.
prikkelbaarhcid, cnz..
als gevolg van ver
stopping. gebrulk dan
Foster's Maagpillec.
het ideale laxecrmid-
del.
SVSstagJipSeSeKra
a f 0.65 per flacon
De 20-jarige arbeider E., werkzaam
bij de N.V. Philips Gloeilampenfabrieken,
die eenige dagen geleden ernstig aan den
buik werd gewond door een losschietende
boor van een boormachine, is thans over
leden.
De Algemeene Nederlandsche Typo-
grafenbond zal op Zaterdag 10 dezer, zoo
noodig voort te zetten den volgenden dag,
te Amsterdam een buitengewone vergade-
ring houden, ter bespreking van de wijzi-
gingen, die in het collectief arbeidscontract
voor de typografische bedrijven en in dat
van het boekhindersbedrijf zijn gebracht en
om daarover een beslissing te nemen.
