lltiiirstkt ConnnL
lie beteekenis wan ITALIANG
He®hfssaken
ondfiri! derate 'aar^ang,
No. 53 1928
Vrtidag n Maart.
iinnenland
""eoTmeisje als verkeers agent.
Een kind ,.kan de wasch dteen" te-g-enwoor-
Hio- en cokbet verkeer regelen. Woens-
dao'middag, terwijl dte verkeersagent op het
Lefdscbepkin te Amsterdam een auto aan-
hield stcnd er plotseling een meisje, het leek
een s'choolkind van een jaar of 14, aan het
ctopbord en regelde doodikalm het verkeer.
En trambestuurders, chauffeurs, wielrijders
gehoorzaamden gedwee aan de wenken van
ket jonge ve^keersagentesie.
LOQNACTIE GRONINGEN LAND-
ARBEIDERS.
Ofschoon de bestaande collectieve arbeidls-
contracten in de vijf landbouwdistricten in
he provincie Grcningen met Mei a.s. eindi-
een bebben over de afsluiting van nieuwe
overeenkomsten nog geen besprekmgen tus-
schen besturen van werkgevers- en werkne-
mersbonden plaats gevonden.
Volgende week zal evenwel de eerste con-
ferentie worden gehouden voor de Marne-
streek en wel op verzoek van den neutralen
werkgeversbond aldaar. Intuschen zijn de
arbeiders-organisaties druk aan 't vergade-
ren over het loonprogram voir 1928/1929.
O'NRUST IN INDIe.
In verband met het vinden op Bali van een
spoor van twee tegen het gezag gerichte
vereenigingen zijn thans drie personen ge-
arr-esteerd. De vereenigingen telden samen
meer dan 1000 leden, doch het staat vast, dat
zij nog niet onder commuinstischen invloed
stondem.
Een actie in Atjeh.
Een patrouille onder leiding van luitenant
Van Baer van Slangenburg heeft in het
Bakongansche een kwaadwiltige neergelegd.
De hurt bestond! uit een model-kdrabijn en
munitie.
Een Soendaneesche marechaussee is door
een schot in den buik gedood.
DE MOORDAANSLAG TE VEENEN-
j DAAL.
Gisternacht heeft de gemeente-politie te
Veenendaal drie personen van hun bed g-e-
licht en in arrest gesteld in verband met den
moordaanslag te Veenendaal op den verlof-
jiouder. Deze had n.l., zooals wij g.meld
hebben, zijn jonge vrouw mishandteld. Toen
de woesteling een tweeden keer tot mishan
dling overging, trok een kostganger partij
voor de vrouw en slosg den verlofhcuder met
een bijl tegen den grond.
DOOR EEN STEEN GETROFFEN.
De 21-jarige Duitsche mijnwerker L. P.
Elsbergen was Woensdagmiddag werkzaa-n
op de 250 M. hooge verdieping van de mijn
„Oranje Nassau 1" te Heerlen. De. man was
bezig met het wegnemen van steenen, ten
einde de bdimmering in de gang te kunnen
vernieuwen. Hij werd getroffen door een
steen, die pilotseling uit den wand losliet- en
op slag gedood. De cngelukkige, te Schaes-
berg woonachtig, was g'ehuwd, doch had
geen kinderen.
ARBEIDSCONFLICT BIJ DE MISS
BLANCHE SIGARETTENFABRIEK.
Van-wage den Nederlandschen Federatieven
Bond van arbeiders (sters) werkzaam in de
fabri-ekmatige bedrijven, afd. Rotterdam
wordt het volgende medegedeeld:
Voor eenige maanden werd bij de „Victoria"-
sigaretteniabriek aan de Admiraliteitskade te
Rotterdam een staking geproclaimeerd om
vergoedin-g te ontvangen bij onvrijwillig
werkverzuim. Na vier dagen staking werd
overeenstemiming bereiik-t. Daarbij werd o-.a.
overeengekomen dat niemand! van de staak-
sters zou worden onfslagen. Voor het geva'
slapte in het bedrijf tot ontslag mocht leiden
zouden alleen. meisjes worden ontslagen, wier
dienstverba-nd het kortst is.
De directie heeft rich aan die overeenkomst
niet gehouen. De vorige week werd een der
georganisoerde meisjes ontslagen ondanks
een dienstverband van bijna negen jaar en
hoewel zij een der beste inpnksters was.
Aan de directie der Miss Blanche sigaref-
tenfabriek wend verzocht dat ontslag in te
trekken. Bij bet bes-tuur der organisatie is
geen antwoord op dit verzoek ingekomen;
wel heeft de directie aan een aantal meisjes
verklaard, dat zij dit ontslag niet zal intrek-
Iken.
De organisatie, waarbij een deel van het
personeel is aangcslcten, heeft besloten geen
genoegen te nemen met he^ standpunt der
directie, mede ook omjdat d*e directie de vak-
organisatie negeert.
Een der dagen kwam een voorstel aan de
orde van een, inmiddels gesticht comite van
actie, dat de betreffend'e vakorganfsatie be-
ridhtte een boyooit der Miss Blanehe-sigaret-
ten te wihen organsieeren.
Besloten werd, alvorens over dat voorstel
een dtefinitieve beslissing te nemen, eerst met
bedoeld comite. van actie een bespreking aan
te gaan, teneinde na te gaan of voor het sla-
gen eener boycot-actie eventueele hulp van
buitenlandsche vakbonden dient te worden in-
^eroepen.
B R ANDSTICHTING.
Het gereclbtsfaof te Leeuwarden heeft een
rooms van de rechtbank te Groningen be-
restigd, waarbij een 48-jarige aannemer al-
dhar werd veroordteld tot een jaar gevange-
mssitraf wegens brandsticbting in een loods
Het Hof bepaalde, dat de voorloopige hech-
tenis in mindering zal worden gebracht.
ONDERWIJSFONDS VOOR DE
BINNENVAART.
Onder voorzitterschap van den directeur,
ten heer G. de Jong, is te Amsterdam de
jaarvergadering gehouden van het Onder-
wijsfonds voor de Binnenvaart.
De vergadering werd bijgewoond door
den regeeringscommissaris, den inspecteur
voor het Niiverhei.dsonderwijs M. J. van
Alphen de Veer. Uit het jaarverslag Meek, dat
het a.antal leerlingen der Binnenvaartscholen
in het afgeloopen jaar is gestegen tot 1528.
Afgenomen warden zes examens voor schip-
per bij de binnenvaart. Van de 124 geexami-
neerden slaagden er 109. Voor machinist bij
de Rinoeruvaai-.f werden. drie examens gehou
den met 24 geslaagde candldafen. Het ffi-
structievaartuig „P;rins Hendrik" heeft druk
gevaren v or de Binnenvaart- en Zeevaart-
scholen, t«wijl ^eenige excursies aan boord
warden, gehouden. Er blijfct een toenemende
vraag bij de binnenvaart te bestaan naar
leerlingen, die aan boord van de „Prins
Hendrik zijn opgeleid. Alle leerlingen kon-
den, na afgelegd examen, onmiddellijk ge-
plaatst worden. Het officieel orgaan „De
Binnenvaart'' werd voor het eerst als week-
blad geexploiteerd en mag zich in een toe
nemende belangsteliing verheugen. De be-
reikte resultaten waren gunstig. De Radio-
dienst van het Onderwijsfonds voor de Bin
nenvaart plaatste een aantal toestellen aan
boord van binnenschepen; de uitgezonden
lessen mogen zich eveneens in steeds grootere
belangsteliing verheugen.
Als nieuwe bestuursleden werden toegela-
ten, de heeren J. v. d. Molen Tzn. voor bet
Nationaal Comite voor Ondrwijs aan Schip-
perskinderen aan Christelijke Scholen met
Internaat en M. de Zeeuw voor den Ned.
Bond van Christelijke Fabrieks- en Trans-
portarbeiders.
Tot rechtskunddg adviseur van het Onder
wijsfonds werd benoemd mej. C. Fridla Katz
te Amsterdam.
Vastgesteld werd bet examemprogramma
voor de leerlingen van het Instructievaartuig
„Prins Hendrik".
In de plaats van den heer J. J. van Capelle,
die thans tien jaar voorzitt-er was en wegens
hoogen leeftijd had bedankt, werd tot voor-
zitter aangewezen de heer T. L Mellema, in
specteur voor de scbeepvaart te Groningen.
Besloten werd een vereenvoudigd examen
in te steilen voor oudere schippers en tot bet
instellen van een havendiploma voor Rotter
dam en Amsterdam.
Benoemd werd een commissie van advies
en steunverleening aan schippers die kinde-
ren aan den wal wenschen te plaatsen voor
onderwijs. Voorts werd besloten aan het
Nationaal Comite voor Onderwijs aan Schip-
perskindieren aan Christelijke Scholen met
Internaat steun en med'ewerking te verleenen
voor het bouwen en exploiteeren van een
pensionaat voor jongens te Rotterdam.
De heer S. J. van Efferen te Rotterdam
werd benoemd tot administrateur voor het
samenstellen en bijhouden van een register
van aan boord wonende schioperskinderen.
Tot leden van de commissie, belast met het
toezicbt op ^ezen arbeid, werden benoemd
rector J. Kerkvliet, voorzitter van de Schip-
persvereeniging ,,St. Nicolaas" to Rotterdam,
en G. de Jong, directeur van het Onderwijs
fonds.
Besloten werd toe te treden als lid van de
op te richten Federatie van Schoolfondsen.
Ten slotte werd besloten de bestaande
commissie van advies inzake het lager onder
wijs aan schipperskinderen, waarin alle on-
derwijzersorganisaties zijn vertegenwoor-
digd, te bestendigen om voor zaken, die het
lager onderwijs aan scbipperskinderen betref-
fen, voortdurend in contact te blijven met het
Onderwijsfonds.
PENSIOENFONDS SPOORWEGEN.
Een tekort van ruirn f 191 millio.en.
In „Het Voik", wijst het Kamerdd van
Braambeek er op, dat blijkens de wetenschap.
pelijke balans van het pensioenfonds der Ne-
derlandsche spoorwegen, dat fonds voor een
tekopt van ruim 191 millioen gulden staat.
De pensioenen der spoorwegambtenaren
zijn sedert 1925 bij de wet geregeld en is er
een pensioenfonds gevormd, dat de rechten en
verplichtingen der bestaande fondsen over-
nam.
In 1912 had minister Regout een overeen
komst gesloten met de spoorwegen (bij de wet
bekrachtigd), waarbij goed gevonden werd,
dat het teen reeds belangrijke tekort rente op
rente niet behoefde aangevuid te worden en
bovendien elk jaar 2.29 pCt. minder gestort
mocht worden dan feitelijk noodig was.
Dit systeem, aldus de heer Van Braam
beek, moest per slo-t van rekening tot een de
bacle die vergroot en verhaast moest worden,
omdat sedert 1921 de loonen en de bevorde-
ringen zeer sterk waren verbeterd. De -deel-
genoten hadden betaald een groot deel van
hun diensttijd over het lage loon, terwijl hun
pensi-oenaanspraken voll-edig naar het hooge
loon werden bepaald.
Dezer dagen nu is -de wetenschappelijke
balans, o-pgemaakt door prof. Muller te Zeist,
eertij-ds directeur van de L.evensverzekering-
Mij. „Kosmos", versdienen. Deze geeft aan
bezittingen aan een totaal bed'rag van
f 116.985.254 of 37.5 pCt. en een nadeelHg
sal'd-o van 191.227. 759 of 62.5 pCt.
Intusschen wijst dte heer Van Braambeek
op een lichtpunt. Sinds 1 October 1925
wordt er in het fonds gestort 15.5 pCt. der
pensioengrondslagen en 13.5 pCt. zo-u vol-
-doende ziin ten gevoige van het feit, -dat de
g-emi-ddelde leeftijd van toetreding kan zijn
27.6 jaar, wat in het verleden was 22.2 jaar.
Dit scheslt dus aanmerkelijk. Op den heel
langen duur dus wordt er" weer wat inge-
haald.
Ir. Kalff, met wien de correspondent van
het Bbl. te Utrecht het bovenstaande bes-prak,
erkende ten voile de ;uistheid der cijfers. Het
tekort is voornameliik ontstaan -door de inder-
tijd in dte pensioen-reffeling aangebrachte wij-
zigingen. E-en dergelijk verschijnsel heeft zich
eenige jaren geleden voorgedaan toen -de bur-
gerliike pensioenTegel'ing aan een herzien-ing
werd onderwo-rpen.
Thans zal ov-erwogen moeten worden, wel-
ke maatrewelen- tor dekking van het tekort ge
troffen zullen worden.
NOG ALTIJD EEN TIKJE
JALOUZIE!
In „Radio-Express van 2 Maart j.l. komt
het volgende bericht voor, dat treffen-d laat
zien hoe er nog altijd een tikj-e jalouzie in de
waardeering van Engelsche zijde schuilt voor
-de door den Philipszender bereikte resulta
ten:
„Daventi-y wiilde Dinsdagmiddag tegen
halfvier een proef doen met het doorgeven
van telefonie, opgevangen van den Australi-
schen kortegolfzender.
Plotseling hoorden we heel -duidelijk: „Hier
de Philipszender op golflenigte
Ver-der kwam het niet, want Daventry sloot
direct af en de omroeper kwam vertellen, -dat
Australie om deze tijd van den dag niet goed
doorkwanimen had juist iets gehoord van
een kortegolfstation op het Europeesche con
tinent, waarvan men niet bedoeld had, het te
laten hooren (a continental station that we
did no want to get).
■DOODELIJK ONGEVAL'.'
Omtrent het -dood'elijk ongeluk in de J. P.
Heijestraat te Amsterdam wordt nog ge-
meld: Ongeveer kwart voor elf reed in de
J. P Heijestraat in de richting Overtoom een
vrachtauto, waarop drie leege klossen, has-
pels van telefoonkahels. De bestuurder wil-de
de le 1 ielmcrsstraat naar de Nic. Beets-
straat inrijdten, doch op het cogenblik dat
h'ij de bocht nam, draaide van de tegenover-
gesteld-e zij-de een vrachtfiete, een driewieler
eveneens de Helmersstraat in. Teneinde cen
aanrijding te voorkomen, week de autobe-
stuurder -plots sterk links uit en door de
zwenking die de auto daarbij maakte geraak-
ten de drie haspels aan het rollen eni vlogen
van de vrachtauto af. Eeni van de zware
klossen kwam terecht op de bestuurder van
den driewieler, een ongeveer 23-jarige jonge-
man, die op slag d'ood was Van de andere
haspels vloog er een -door een riut van een
sigarenwinkd -en de tweede botste tegen de
>pui van een huis aan, die licht bescha-digd
werd.
Het lijk van den fietser is naar het Wil-
helminagasthuis overgebra-cht.
De haspels waren op den, wagen niet met
touwen vastgemaakt.
OP LIGHTING.
De centrale recherche te Rotterdam heeft
een cafehouder en e'en koopman aa-ngehouden
verdacht van opliichting ten nadeele van een
gepensionneerd ambtenaar, wonende aan <Je
B51 derdijkstraatDeze ambtenaar is met de
beide oplichters in aanrakirig gekomen, door-
dat zij hem 100 te le-en vroegen. Zij zei-
den hun geldl niet los te kunnen krijgen in
verband met de strafzaak betreffende de In-
cassobank, want een van de bij dteze affaire
gearresteerden zou het geld onder zich heb
ben. De gewezen ambtenaar heeft na eenige
valsche voorspiegeliingen besloten hem te
helpen en daartoe heeft hij van een vriend
uit het -noorden van de stad 720 gekend
De koopman heeft hem geleid naar het huis
van dien vriend en hij heeft button op den
ambtenaar gewach-t. Samen zouden zij weer
naar het cafe in de binnenstad gaan, waar
de eerste bespr-ekingen waren gehouden. Op
het Hofplein echter was de koopman plotse
ling verdwenen. De ambtenaar is to-en naar
het bewuste cafe gegaan en daar trof hij
den caftehouder nog.
In het cafe, waar later de koopman ook
weer verscheen. zijn hem 12 hiljetten als l'OO
dollarbiljetten in onderpand afgestaan voor
de 700 die hij den opli-chter te leen gaf.
Over vier dagen zou hij zijn geld terug krij
gen. To-en hij zijn geld eenmaal had afge
staan en hij de dollarbilpetten in zijn bezit
had, bleek hem,, dat deze biljetten vervalseht
waren nl. een dollarbiljet, waarvan men 100
dollarbiljetten had gemaakt. Na dteze ont
dtekklng deed de ambtenaar aangifte bij de
politic en kort daarop werden de cafehouder
-en dte koopman aangehouden. De gearres
teerden ontkennen alles. Zii geven als hun
voorstelling van zaken te kennen, dat de
ambtenaar hen iets wilde verko-open, maar
dat de koop later ongedaan is gemaakt.
waarna geheel afzonderlijk van den koop op
verzoek van den cafehouder door den amb
tenaar een biljet van 1000 zou zijn ge-
wiss-eld. Voigens de aangehoudenen zo-u de
ambtenaar dit biljet van hen in ontva-ngst
hebben genomen.
is geiegen in het foit, dat het alle bestanddeelen bevat, welke een snelle ge-
r.ezing Uwer verkoudheid bewerkstelligen. Bovendien is ITA.LIAN0 door den
heerlijken smaak een verleidelijke iekkernij, waardoor het in steeds breedere
kringen de gewoonte is geworden om bij de eerste verschijnselen van gevatte
kou dit heilzame middel te nemen.
Engros bij de Fa. J. F. VAN L1ESHOUT en Fa. G. KUIJPER, Alkmaar
De indische studenten voor de
Haaysche rechtbank.
De Haagsebe rechtbank heeft gister, ge-
lijk reeds kort gemeld, behandeld de straf
zaak teg-en de vier Indische studenten, die in
September van het vorig jaar gearresteerd
en in het Huis van Bewaring ingesloten zijn
als verdacht van opruiing.
Als verdachten staan, naar bek-end is, te
recht de studenten: Mohammed Hatia, Ali
Sastroamidijojo, Mohammed Nazir Datoek
Pamontjak en Ra-den Mas Abdoel Madjid
Djojo Adhiningrat, alien thans gcd-etineerd
Als verdedigers in deze zaak treden op mr
J. E. W. Duys, mr. Tj. Mobach en mej. mr
E. P. A. Weber, alien te 's-Gravenhage.
Vanw-ege den Officier van Justitie waren
als getuigen gedagvaard de heeren L. Ger-
ritsen, drukkex, Han Tiauw Kie, student en
dr. Tan Sin Hok, ingenieur, alien te 's-Gra
venhage. Voorts was als deskundige gedag
vaard1 die heer Henri Koot, referendaris aaa
het Department van Buitenlandsche Zaken
De heer Hok werd wegens het vertoeven in
het buit-en-land als geluige vervangen door
mr. Mazel.
Aan de verdachten w-er-d ten taste gelegd,
dat zij te 's-Gravenhage, althans in Neder-
lan-d, in of omstreeks de maanden Maart en
April van het jaar 1927, althans in het jaar
1927 opzettelijk bij geschrifte in het open-
baar tot gewelddadig optreden tegen het Ne-
derlandsch openbaar gezag hebben opge
ruid, door als bestuursleden van de Vereeni-
gin-g Perhimpoenan Indonesia (Indonesische
Vereeniging) mede belast zijnde met de re-
dactie van het door die vereeniging -uitgege-
ven en periodiek in druk verschijnend or
gaan, getitdd Indonesia Merkeda (Indie
vrijwelk orgaan, naar zij wisten, mede on
der het publiek verspreid w-erd, in de in
meerdere exemplaren onder het publiek in
druk verspraide aflevering van dat orgaan
van Maart—April 1927 op te nem-en, al
thans te doen opnemen artike-len, waarvan
de inhoud en strek-king geheel, althans ge-
dedtelijk van opruienden aard waren.
In de dagvaarding zijn verder passages
opgenomen uit de volgende artikelen in dat
nummer: Het nieuwe jaar in. De Expo-rbilan-
te Rechten, Nieuw-Guinea troef- en Vader-
lands-che Kronilek.
Het gerechtelijk vooronderzoek is verricht
door den rechter-commissaris jhr. mr. dr.
Th. W. C. Calkoen.
Etet dnel van de vereeniging.
Verdachte Hatta is in 1925/1926 en in
1927 bestuurslid geweest van „Perhimpoe-
nan In-donesiia"', welke vereeniging zich ten
doel stelt het arbeidte-n voo-r de onafhanke-
lijkheid der Indonesiers.
De vereeniginig tracht haar doel te bereV
ken voomamelijk door verster-king van de
eenheidlsged'achte onder de Imdiiers. In zich-
zelve is het doel vreemd aan de gedachte aan
de gedachte aan een gewelddadige omver
werping van het Ned. gezag in Indie. Wel
zijn er"enkele leden der vereeniging, die als
hun persoonlijike opvatting huldigen# dat ge-
weld als u 11 i m a ratio, doch ook alleen
in dat geval, moet worden aanvaard.
Hatta heeft als voorzitter contact gezocht
met de „Persarikatan Kommunist Indone
sia" (P. K. I.). Hij deed dit, omdat de P. K.
I. indertijd de volksmassa in Indie onder
haar invloed had! en het Hatta's doel was,
haar dezen- invloed te ontnemen en de voiKs-
massa te brengen, onder den invloed van
„Perhimpoenan Indonesia".
Na de mislukking van de door de P. K. I
in Indie verwekte opstanden in November
1926, kreeg Hatta getegenheid, om Sema-
oen, den officieelen vertegenwoordiger van
de P. K. I. in Europa tot de erkenning te
brengen, dat de door de P. K. I. gevolgde
takti-ek n-iet juist was en het is hem toen ge-
lu-kt o-m met Semaoen op 5 December 1926
een overeenkomst te sluiten.
De bedoeling van Hatta was, dat de P. K.
I. door dit contract afst-and zou doen van
haar strijdmethodes, waarbij ter bereiking
van het doel geweld wordt gebru'kt. De ver
eeniging heeft met de Commintem te Mos
kou nooit contact gehad. De vereeniging
heeft in Indie geen afdeelingen. Wel wordten
relatite-s onderhouden met personen van ge-
lij'ke politieke opvattingen.
Op 25 Dec. 1925 heeft „Perhimpoenan
Indonesia" een manifest uitgegeven. Naar
Hatta's meening heeft dat manifest geen ge
welddadig -karakter, doch het beoogt slechts
om te komen tot een massa-betooging.
In een schrijven aan mevr. Henriette Ro
land Hoist heeft Hatta gezegd, dat aan de
„Indonesische" natie s-lechts een weg open
staat om te komen tot onafhankelijkheid, n.t.
door revolutionnairen vrijheidsstrijd in den
uitgebreidsten zin des woords. Voigens hem
echter heeft deze mededeeling niet de betee-
kenis van een gew-elddadi-g optreden tegen
het Ned. gezag in Indie en evenmin van een
gewelddadig pogen om dat gezag omver te
werpen,
De belangsteliing
De belangsteliing voor dit proc-es was zeer
groot. Voor de pers waren bijzondere maat-
regelen getroffen in overleg met den presi
dent.
Van die zijde der verdediging waren drie
getuigen a decharge gedagvaard, maar,
na-dat de officier o-p een vraag van mr. Mo
bach had medegedeeld, dat hij het „organi-
sadeplan" van Semaoen- niet te berde zou
brengen, zag mr. Mobach af van het hooren
van deze getuigen.
Get. Gerritsen heeft geregeld het orgaan
van „PerhimpO'enan Indonesia" gedrukt in
een- oplaag van 300 a 500 exemplaren. Get.
kende den inhoud niet, hij heeft altijd de ge
heele oplaag aan het ad,res van een der be
stuursleden afgeleverd.
Get. Han Tiauw Kie verklaarde, dat in het
lokaal van de Chineesche vereeniging
„Chung Hwa Hui" geregeld het orgaan van
..Perhimpoenan Indonesia" ter lezing lag.
Get. heeft de nu-mm-ers zelf gelezen en hij
heeft ook gezien, dat anderen dr^-van ken-
nis namen.
Get. Mazel was <reabonneerd op het tijd-
schrift ..Indonesia Merkeda". Ook het num
mer van Maart-April 1927 heeft hij ont
vangen.
De verdachten.
Alle verdachten erkenden de ten laste ge-
tegde feiten, maar zij ontkennen, dat de arti
kelen een o-pruiend karakter hebben.
Het requisitoir.
Mr. Rijkens begon met de opmerking, dat
de b-et-reurenswaardige opstanden in Indie in
Nov. 1926 de aandacht hebben gevestigd op
de vereeniging ..Perhimpoenan Indonesia".
Verschillende artikelen verschenen i,n het tijd-
schrift der vereeniging, welke artikelen een
■sterk opruiiend karakter hadden. Dit was
aanleiding voor het Haagsebe packet om een
vervolging in te steilen tegen deze vereeni
ging, en met machtiging der rechtbank wer
den verschillende huiszoekingen gedaan,
waarbij tal van ge-scbriiften en brochures
werden in beslag genomen. De rechter-com
missaris heeft daarna -een commissie van des-
kundigen benoemd, voo-r wier arbeid spr. zijn
dank betuigde. De verdere kennisneming van
het dossier was 'voor spr. aanleiding om de
thans verdachten te vervolgen, waarna zij
konden worden opg-esloten.
Voigens spr. hebben de verschillende be-
rlchten over deze zaak in de couranten in het
algemeen in Nederl-and en Indie groote ont-
st-eltenis gewekt. Men wist niet, dat er onder
de studeerenden te Leiden zulke gevaarlijke
personen waren. Voorts bracht spr. huldte
aan de wijze, waarop mr. Calko-en het gerech
telijk on-derzoek heeft geleid.
De verdachten zijn vervolgd op grond van
art. 131 van het Wetboek van Strafrecht.
Spr. achtte de in de dagvaarding opgeno
men passages van opruienden aard en hij kon
zich niet vereenigen met de ontken-tenis van de
verdachten te -dezen aanzien.
Genoem-de artikelen zijn geschreven, toen
de rust in Indie reeds was teruggekeerd, en
spr. was er van overtuigd, dat ate beteekenis
van die artikelen niet anders is, dan het In
dische volk opn-ieuw tot verzet aan te sporen.
Het streven van -de vereeniging achtte spr.
dan ook hoogst gevaarlijk en staatsmisdadig.
Het ten laste gelegde achtte de officier daar-
om wettig en ov-ertuigend bewezen.
Besluitende zei spr., dat de handelingen
van verdachten van zeer ernstigen aar-d zijn.
Deze handelingen zijn staatsgevaarlijk en zij
verwek'ken groote onrust, met alleen hier,
maa-r ook in Ned.-Indie. Daarom achte spr.
het een gebiedenden eisch, dat -deze verdach
ten voor geruimen tijd uit dte maatschappij
worden verbannen. Art. 131 stelt een maxi
mum straf van vijf jaren. Spr. zal mede met
het oog op de toekomst van verdachten, die
zidi kunnen verbeteren, en mede met het oog
op de preventieve hechtenis, geen veroordee-
ling tot deze maximumsh'af vragen.
Mr. Rijkens concludeerde, dat de verdach
ten zullen worden schuldig verklaard aan op-
l ruling met veroordeeling van: Hatta
jaren, Ramontjak tot twee jaar en zes maan
den, en Adhiningrat en Sastroamidjojo ieder
tot twee jaren gevangenisstraf.
Pleidooi van mr. Mobach.
Het eerst werd gepleit door mr. Mobach,
die de in het dosier aanwezige stukken wilde
behandelen, en die zich als taak had gesteld,
om aan te toonen, dat geen -dezer stukken be-
zwarend voor de verdachten is.
Voigens de conclusie van de commisie van
deskundigen zouden de verdachten, bestuurs
leden van Perhimpoenan Indonesia, buiten-
gewoon staatsgevaarlijk zijn, revolutionnair
in dien zin, dat zij propageeren het gebruiken
van wapengeweld enz. Als bezwarend is aan-
gehaald een passage uit een brief van Hatta
aan mevr. Roland Hoist d.d. 11 Juli 1926,
waarin hij schrijft over het doel van P. I.
Deze zin moest duiden op het gevaarlijk re-
volutionnaire der vereeniging en derhalve
van deze verdachten.
Maar, vraagt pleiter, kan het miscbien ook
zijn, dat degene die dezen zin als bezwarend
beschouwt, in zoover geen Nederlandseh ver-
staat, dat hij de uitdrukking „in den uitge--
breidsten zin des woords" heeft opgevat, als
„in -den striksten zin des woords", in plaats
van de juiste beteekenis „in den algemeensten
zin des woords'. waaruit dus voi'gt, dat de re-
volutionnaire vrijheidsstrijd mo-et opgevat
worden in de meest algemeene beteekenis?
De gevoerde actie beteekent natuurlijk een
ondermijning van het bestaand gezag, n.l. in
dezen zin, dat het Indonesische volk langza-
merhand steeds onafhankelijker zal worden
van het Ned. gezag en dte Ned. overheer-
sching en dit gezag en deze overheersching
derhalve in aanzien en macht zullen dalen.
Pleiter geloofde, dat de officier het met
hem eens zal zijn, dat uit niets is gebleken
het bestaan van contact van deze verdachten
of van de P. I. met de communistische partij
in Nederland of met Nederlandsche commu-
nisten. Integen-deel, zij hebben zich steeds af-
keerig getoond van elk contact met hen.
Wat betreft de geldzendingen van Sema
oen, is er voigens pleiter geen enkel strafbaar
feit in geiegen, in-dien men geld van Moskou
ontvangt, en kunnen hieruit geen verzwaren-
■de omstand-igheden geput worden.
Pl-eiter merkte nog op, dat het uitsluiteno
aan de handelingen yan de regeering te wijten
is, -dat de bewo-ners van Indie in hun corres
pondentie en hun ged-ragingen zeer geheim-
zinnig te w-erk moisten gaan.
Aan het slot van zijn uitvoerig betoog, con
cludeerde mr. Mobach tot vrijspraak voor de
verdachten.
Daarna werd gepauzeer-d.
Na de pauzi
Te 2.15 we-rd de zitti-ng heropen-d
Het woord was thans aan den tweeden ver-
dediger, mr. J. E. W. Duys.
Spr. ontkende, dat er ontstelling is geweest
in den lan-de, toen men vernam, dat er studen
ten waren, die handelden gelijk de verdach
ten, die hier terechtstaan. Spr. vo-nd het een
ernstig feit, dat de minister van JustiE'e ziru
in deze zaak in verbindng had gesteld-
met den ambtenaar van het O. M., maar i.
den rechter-commissaris.
Spr. zeide, dat de actie der verdachten n
het gezag in Nederland geldt, doch dat
Indie en daarom moet -deze zaak door de
discbe Justitie word-en beoordee'd. Art. 1
van het wetboek van strafrecht heeft alle
het Nederlandsche gezag op het oog. Om
reden zal hier ontslag van rectitsvervolgii
moeten votgen.
De betreffende anti-revolutie-wet is gehe
voor Nederlandsche toestanden gemaakt u.
zij berust op de hier geldende c-emocratiseht
opvattingen. Er is geen land waar meer vrij-
heid van m-eeningsuiting bestaat dan in Ne
derland.
Spr. verz-eker-d da-t hij nog niemand treef
gesproken, die niet in zeer krasse termen ;dr
heeft uitgelaten over deze vervolgingen.
Maar het meest opvalende is wel add
spr. dat -de officier van justitie blijkbaa,
n-iet gedacht heeft aan art. 70 le lid van het
Wetboek van Strafrecht, voigens welk artikel
druknersdelicten na een jaar verjaard zijn.
Eerst op het alilerlaatste oogenblik schifto
men den officier daarop attent gemaalb te
hebben en daarom heeft hij getracht, 9
materiaal uit den laatsten jaargang van ,,i
donesia Merkeda" te putten, onder het motn
,,'n Konin-krijk voor een citaat." (Gelach).
Men houde ook rekening met den leeftijd
dezer jongelui, -die misschien wat al te vrij
zijn geweest in hun uitingen. Indien op
losse gronden menschen 2 tot 3 jaar de g
vangenis in zouden moeten gaan, dan
men dte geheele S. D. A. P. wel kunnen
sluiten en dan kreeg ik levenslang.
Spr. nam het den officier ook kwalijk,
deze via de citaten uit den afgeloopen ja.
gang van Indonesia Merkeda dte eigenli)
citaten, die verjaard zijn, bij de rechtba
heeft willen binnensmokkelen.
De Officier: Dat is absoluut onju
Ik heb die uitsluitend ter belichting en
toegevoegd.
Mr Duys, voortgaande, verklaart,
wanneer men „gevaar voor dte openbare on
vreest, deze jongelui b i n n e n de eel v t
gevaarlijker voor die openbare orde -
dan daarbuite-n.
Er was geen enkel motief om te meenen
deze menschen zouden vluchten. Het alien
ste is echter, dat men deze jongelui gehoi
heeft voor een feit, waarvoor men ze
mocht houden. Dat mocht alleen wegens
feit van opruiing. Spr. wenschte niet, dat
ze jongelui worden veroordeel-d tot
maanden met aftrek van preventief, zooda
dadelijk worden vrijgelaten, maar hij wer
te dat ze buiten vervolging worden ges
zoodat ze geheel vrij uitgaan.
O. m. gaf spr. nog eenige staaltjes van
mentaliteit, -die in Indie ten opzichte va
landers geldt, en hij achtte het geenszins
wonderlijk, dat daarop te zijner tijd er
wordt gereageerd.
'r—iotte zou spr. nog een blik moeten
zoo
ITALIA NO is verkrijgbaar in de bekende Italiano-zakjes a 20 cts. per ons en in rollen I 10 eta.
