miininscht CooranL Bsnnerilahd Kondflrd derflgste Jaargang. In en om de hoofdstad. TSjdschriften L. Frankenberg Alkmaar. No. 123 1928 I Vliidag* 25 jflei. CCLXXXVII. V reemdelingen van voorheen en thans. >':Er is in de afgeloopen week wederom een geschiedkundige bladzijde van beteekenis toe- gevoegd aan het roemvolle geschiedboek der stad Amsterdam; een bladzijde, die de hoofd stad tot eere strekt, omdat zij getuigt van den breed-en kij-k, die haar burgerij steeds heeft getoond en waarvan ook haar stedelijk be- smur reeds eeuwen geleden het voorbeeld gaf. Want, het getuigde zeker van ruimen blik in tijden, toen elders geloofsvervolgingen aan de orde van den dag waren, dat de m-agistra- tuur van het Amsterdam dier dagen degenen, die vervolgd werden om der geloofswille, gastvrij- binnen hare poorten ontving en dien vreemdelingen de gelegenheid schonk hun godsdienst te belijden naar hun eigen gewe- Fen. Des te m-erkwaardiger was zulks toen zeker, omdat hier te lande zoo groote ver- dee.dheid op het punt van religie onder de christen-geloovigen bestond. Maar de vreem delingen liet men daar buiten. De uit Portu gal en Duitschland gevluchte joden, later de uit Frankrijk verdreven Hugenoten, zij wer den in de roemruchte stad aan Amstel en IJ gastvrij en liefdevol ontvangen en de vrijheid, hun daar gelaten, was zeker merkwaardig, bekeken in het licht van die dagen. Vermoedelijk zijn het niet uitsluitend ethi- sche motieven geweest, die de magistratuur er toe brachten de uit hun land verdreven vreemdelingen gastvrij te ontvangen, doch zijn ook economische overwegingen, het besef, dat men met hen zou toelaten een nijvere schare, wier werkkracht de steeds in beteeke nis toenemende stad ten goede zou komen, daaraan niet vreemd geweest, maar dat doet niets af aan het feit, dat de om der geloofs wille vervolgden hier vol gerustheid hun woonplaats konden kiezen. Amsterdam heeft daarvan in de volgendc eeuwen ongetwijfeld de vruchten geplukt, we behoeven slechts te den-ken aan de groote be teekenis, die de stad gekregen heeft door de, vooral onder de Joodsche bvolkipg hoog staande, diamantnijverheid. Den uit den vreemde verdreven Joden werd alle gelegenheid gelaten in het midden der 17e eeuw hun bedehuizen te stichten en van overheidswege werden zij daarbij niet alleen niet tegengewerkt, doch was men hen zelfs met het afstaan van gronu zeer ter wille, en zoo zijn toen ontstaan de bekende Portugee- sche en Hoogduitsche Synagoge aan het Johan Daniel Meijerplein, in de dagen hun- ner stichting nog als Houtmarkt bekend, op gericht natuurlijk in dat deel der stad, waat de overgroote meerderheid der Joden geves tigd was. De vreemdelingen, welke de stichters de- oude synagogen zijn geweest, hebben door loyauteit aan de stadsregeering allereerst en door de welvaart, die door hun werkzaam- heid in Amsterdam gebracht is, hun dank- baarheid betoond en hun afsiammelingen en de Joden, die zich later in der eeuwenloop hier gevestigd hebben, hebben tot het bevor- 'deren dier welvaart niet weinig bijgedra- 'gen. Langzamerhand ver-dween in deze stad he vrijwel eenige belemmering, die aan hun vrijheid in den weg was gelegd, t.w. die, dat zij wat hun woonplaats betreft feitelijk op 'n iepaald stadskwartier waren aangewezen; het Joodsche Ghetto kennen wij hier dan ook, het typdsche stadsdeel daarvan vooral, waar de nijvere bevolking bovenal in het oog valt op de dagen dat het christelijke deel der bur gerij haar rustdag heeft en dat zich kenmerkt door de eerbiedige sabbath-stilte op onze Za- terdagen. Maar een groot gedeelte der Jood sche bevolking en daarvan voor een zeer groot deel 't m-eest financieel-krachtige heeft zich elders in de stad gevestigd en vooral in de stadskwartier-en, die in onzen tijd in het Zuiden en -Oosten zijn opgekomen. De drang naar het nieuwe westelijk stadsdeel is hun na- genoeg vreemd gebleven. Dr. D. M. Sluys gaf dezer dagen daarvan in het „Handels- blad" deze verklaring: „Zij (de Joden) wor d-en als het ware door een zeker onderbe- wustzijn gedreven naar Cost en Zuid in de richting van den voormaligen Tempel te Jeru- zalem, waarheen zij hun dagelijksche gebeden cpzenden." Of deze verklaring van den secre taris der Nederlandsche Israelietische Hoofd- synagoge juist is, laat ik in het midden, maar in elk geval is het een feit dat het aantal Jo den, gevestigd ver re van de plaats, waar de oude synagogen staan, zocdanig is toegeno- men dat sedert jaren de noodzakelijkheid van de stichting van nieuwe synagogen in't Zui den en Oosten der stad hoe langer hoe groo- ter was geblekenij en nu in de afgeloopen week is die in't zuidelijk stadsdeel, gebouwd naar de plannen van den architect Harry Elte P.Hzn. aan het Jacob Obrechtplein achter den Willemsparkweg met groote plechtigheid ingewijd. Dat is de geschiedkundige gebeur- tenis geweest, waarop ik in den aanvang van deze causerie doelde. Want, gezien in verband met de geheele ontwikkeling van het Joodsche volk te Am sterdam is het een geschiedkundig feit van groote beteekenis, aangezien niet minder dan 176 jaren zijn voorbijgegaan sedert het tijd- stip dat de Nieuwe Synagoge in 1752 aan de •Houtmarkt was verrezen. Thans, een tempel der Joden in het nieuwste stadsgedeelte ver buiten de voormalige wallen der stad Amster dam, nog verder verwijderd van dat stadsge deelte waarbinnen weleer de Joden leven moesten. Het is zeer begrijpelijk, dat de Israelietische wereld der hoofdstad deze ge- beurtenis met vreugde en dankbaarheid heeft gevierd en reikhalzend uitziet naar het tijd- slip, waarop ook haar tweede nieuwe bede ll u is, dat in het Oosten der stad, buiten de Muiderpoort, ingewijd zal worden. De Joden- kettingen, die weleer de grenzen aanwezen, waarbinnen de vreemdelingen van Joodsche afkomst gevestigd moesten zijn, zijn alle ver- dwenen of slechts overgebleven als histori- sche herinneringende vreemdelingen van weleer zijn burgers geworden met volkomen gelijke rechten en verplichtingen als alle anderen en helpen thans mede-ontvangen den anderen strcom van vreemdelingen, <Jie naar de Hoofdstad komt, met geheel andere doeleinden en om geheel andere redenen dan die, welke de Joodsche vreemdelingen drie eeuwen geleden naar Amsterdam dreven. Ook thans: welkom vreemdeling! Als ge deze regels onder oogen krijgt is voor Am sterdam het Olympiade-jaar reeds ingegaan, ook al meenen sommigen, dat zulks feitelijk eerst gesdhieden zal wanneer in Juli de offi- cieele „intocht en ontvangst der gladiatoren" plaats iheeft. Niettemin, de hockey- en voetbal- spelen, hoewel vallende buiten de reeks der geregelde Stadion-gebeurtenissen van dezen zomer maken van de Olympische Spelen tocli wel degelijk deel uit en men zal dan ook niet nalaten den vertegenwoordigers van tal van buitenlandsche bladen, naar deze stad komen- de, een ontvangst te bereiaen, die hun niet al leen een schitterend bewijs zal geven van Am- sterdamsche, dodh ook van Nederlandsche gastvrijheid, want voor de eigenlijke spelen beginnen, zal men hun ook een groot deel van Nederland laten zien. Welkom vreeemdeling! En dat welkom kan nu worden toegeroepen in het nieuwste ge- bouw van openbare beteekenis, aan het Leid- sche Boschje verrezen, n.l. het tehuis der „Amsterdamsche Jongemannen-Vereeniging", die met het beteekenisvolle lichaam der „Young Men's Ohristiau Association" in verbinding staat. Een dergelijke instelling, waar jonge mannen behooriijk logies kunnen vinden tegen hoogst billijkc prijzen waarin de noodige zalen bestaan, waar de avonden aan- genaam en nuttig kunnen worden doorge- bracht en waar bovendien internationale aan- raking tusschen jonge mannen mogelijk is, was voor een stad als Amsterdam reeds sedert jaren een grpote noodzakelijkheid ge- blcken. Het pleit ten zeerste voor de krachtige leit'ing van het bestuur der stichting, dat het er in geslaagd is zoowel sympathie bij finan- cieel-krachtigen en bij het gemeentebestuur voor deze zaak te vinden, dat binnen een paar jaren tijds het tot stand komen van dit ge- bouw een feit kon worden. Op de plaats waar aanvankelijk bedoeld was het ho'el Atlanta op te trekken, is deze stichting, dank zij veler sympathie en medewerking, verrezen en daar zal,voor velen gelegenheid bestaan voor lan ger of korter tijd intrek ic nemen, en dat deze zoowel nationale als Internationale stichting werkelijk in een lang gevoelde behoefte voor- ziei en zij reeds dadelijk goede diensten kan bewijzen, wordt tewezen door het feit, dat de jcurnalisten, thans reeds voor de Olympische voor-spelen overgekomen, daar hun intrek kunnen nemen en hun daar de ontvangst door hun N'ederlandcche collega's kan worden be- reid. Zoo is het, aanvankelijk tot groot hotel bestemd terrein, toch nog voor dat doel d'ienstbaar geworden, als is het gebouw der Jonge Mannen-Vereeniging dan ook geen hotel in de letterlijke beteekenis van het woord. Het voorziet voor de komende paar maanden in cen dringende behoefte, want ge weet, op een vreemdelingen-invasie op zulk een groote schaal als nu te verwachte nis, zijn de gezamenlijke hotels der hoofdstad niet be- rekend en zonder de huisvesting, door velen in de stad en in omliggende gemeenten be- schikbaar gestelc, zouden alle vreemdelingen hier onmogehjk behooriijk verblijf hebben kunnen vinden. Er is ontegenzeggelijk veel voorbereid om den vreemdelingen hun verblijf zoo aange- naam mogelijk te maken. Behalve comite's voor huisvesting, zijn commissies gevormd die zich ten doel stellen hen te vripvaren te gen de voornemens van hen, wien het er om te doen mocht zijn hen te verlokken naar platsen, waar z aijfgezet zouden kunnen wor den: wisselkantoren zijn opgericht en men is zefs zoo ver gegaan door middel van in win- kels gehangen kaarten kenbaar te maken, dat de vreemde bezoekers daar zeker van kunnen zijn „reeel" te worden behandeld. Of dit laatste een juiste daad geweest is, is echter een vraag. In de eerste plaats omdat pu wel- licht de varag rijst of winkels, waar geen kaart van „goed gedrag" uithangt, moeten beschouwd worden als niet aanbevelenswaar- dig wat natuurlijk een onjuiste meening zou zijn, mocht iemand het zoo opvatten cafe's b.v., die aehter hun ruiten te kennen geven, dat men welkom zal wezen en op goede behandeling kan rekenen, terwijl de omwonenden dienaangaande om bcpaalde redenen twijfel koesteren. Toch kan de over- heid tegen dergelijke aankondigingen weinig of niets uitrichten, watn zij kan niemand beletten openlijk te verklaren, „dat men welkom zal wezen en op goede behandeling zal mogtn rekenen". We moeten maar hopen, dat het gezond verstand der vreemde bezoe kers den meesten hunner wel zal vrijwaren tegen de onaangename ondervindingen, waaraan nu eenmaal vreemdelingen in elke groote stad der wereld blcot staan. We mogen echter verwachten, dat de vreemdelingen van dit Olympiade-jaar straks tot hun eingtn haardsteden teruggekeerd, zui- len kunnen getuigen, dat de Amstelstad der 20e eeuw jegens hen dezelfde gastvrijheid toende, als zij drie eeuwen geleden betoonde aan de Joodsche vreemdelingen, die her- waarts kwamen en wier afsfammelingen de zer dagen daaraan dankbaar herinnerden, toen hun nieuwe Tempel in Zuid werd ge- wijd. SINI SANA. 447ste STAATSLOTERIJ. Trekking van Donderdag 24 Mei. 5de klasse 8ste lijst. Prijzen van 70, 115 148 185 392 481 519 682 782 847 924 929 965 996 1005 1006 1027 1105 1111 1135 1329 1500 1562 1564 1565 1627 1636 1672 1708 1825 1904 2039 2077 2154 2308 240-3 2431 2490 2550 2645 2648 2676 2713 2911 2930 2932 2935 2947 2988 3013 3233 3290 3435 3456 3487 3617 3639 3687 3961 3970 4075 4132 4180 4249 4256 4276 4365 4435 4559 4691 4844 4866 4954 5000 5111 5173 5299 5313 5388 5403 5430 5538 5550 5559 5851 5980 6022 6029 6088 6107 6178 6228 6266 6349 6355 6363 6393 6507 6548 6733 6756 6931 6948 7103 7159 7182 7225 7298 7323 7429 7618 7663 7787 7909 8248 8256 8410 8476 85 re 8654 8824 8827 8836 8901 9136 9240 9563 9609 9728 9768 9794 9828 10014 10045 10108 10256 10260 10283 10360 10472 10559 10607 10644 10669 10672 10694 10783 10949 11032 11079 11126 11177 11279 11282 11354 11393 11418 11467 11493 11629 11732 11768 11832 11845 11960 11983 11995 12224 12257 12271 12289 12346 12483 12693 12815 12874 12876 13035 13058 13122 13144 13202 13222 13287 13526 13594 13639 13714 13911 14064 14121 14174 14240 14253 14296 14545 14560 14717 14804 14807 14924 14934 15184 15584 15732 15818 15880 15919 16086 16146 16182 16219 16238 16294 16306 16360' 16427 16515 16621 16662 16792 16896 17028 17114 17642 17646 17654 17786 17855 17868 17943 18106 18121 18204 18207 18463 18529 18713 18745 18845 18899 18923 19014 19161 19245 19290 19311 19372 19543 19579 19731 19755 19759 20003 20065 20364 20449 20702 20336 Nieten. 78 171 218 241 361 442 439 520 578 610 628 669 725 759 790 941 966 978 1002 1011 1025 1067 1073 1106 1131 1150 1190 1205 1235 1247 1268 1270 1278 1312 1390 1403 1413 1480 1534 1552 .1670 1728 1781 1784 1796 1822 1833 1834 1838 1850 1900 1913 1954 1997 2001 2100 2238 2244 2271 2287 2311 2451 2511 2530 2537 2544 2570 2603 2620 2712 2723 2753 2765 2766 2768 2791 2810 2813 2896 2915 2958 2982 3001 3009 3045 3154 3164 3216 3287 3303 3377 3389 3401 3404 3425 3454 3490 3493 3532 3622 3673 3700 3830 3856 3872 3878 3885 3924 3942 3989 4026 4134 4168 4171 4209 4246 4260 4262 4337 4340 4371 4388 4391 4483 4489 4522 4525 4534 4578 4593 4595 4612 4641 4669 4676 4725 4734 4763 4777 4811 4887 4942 4952 5046 5048 5094 5GS7 5156 5179 5198 5245 5268 53i2 5324 5326 5337 5365 5366 5503 5523 5664 568b 5694 5695 5742 5751 5757 5760 5768 5775 5866 5868 5871 5884 5929 5965 5976 6014 6015 6034 6058 6066 6067 6160 6167 6180 6297 6405 6410 6421 6445 6478 6489 6529 6550 6559 6624 6673 6693 6706 6715 6725 6742 6758 6851 6869 6900 6937 6949 6957 6976 6989 7072 7112 7192 7231 7271 7292 7306 7317 7318 7334 7336 7337 7438 7524 7530 7568 7621 7625 7627 7672 7705 7782 7798 7801 7802 7847 7885 7924 7936 7937 8030 8084 8107 8160 8210 8242 8299 8301 8306 8381 8432 8489 8517 8525 8569 8571 8712 8716 8719 8724 8726 8737 8738 8745 8762 8806 8807 8906 8913 8933 8958 8977 8982 9016 9021 9044 9107 9108 9113 9144 9155 9174 9188 9205 9275 9281 9377 9407 9428 9432 9433 9456 9465 9532 9534 9555 9608 9643 9673 9690 9723 9763 9792 9829 9836 9918 9933 9968 10026 10046 10184 10202 10209 10285 10288 10301 10309 10390 10400 10413 10485 10487 10511 10533 10570 10584 10606 10662 10684 10720 10805 10875 10904 10947 11036 11039 11059 11103 11130 11187 11220 11222 11285 11312 11321 11388 11405 11421 .11430 11474 11529 11815 11879 11888 11899 11904 11912 11922 11929 11948 11987 11998 12007 12009 12026 12049 12080 12142 12169 12301 12304 12332 12344 12357 12369 12419 12488 12511 12522 12527 12559 12609 12628 12639 12639 12673 12674 12692 12711 12804 12841 12906 12920 12948 12970 12980 13018 13022 13043 13053 13070 13071 13081 13159 13163 13209 13241 13265 13366 13387 13410 13415 13416 13442 13444 13456 13467 13516 13531 13547 13618 13635 13653 13657 13776 13840 13860 13864 13872 13944 13982 14005 14012 14038 14073 14087 14120 14127 14140 14144 14173 14186 14229 15235 14236 14247 14258 14301 14303 14305 14319 14326 14348 14460 14467 14468 14496 14507 14511 14517 14574 14633 14656 14707 14725 14831 14834 14854 14864 14871 14882 14883 14837 14846 14899 15006 15081 15224 15234 15239 15246 15247 15248 15281 15360 15364 15430 15458 15465 15492 15512 15521 15539 15565 15595 15624 15697 15705 15748 15764 15961 15971 15986 16058 16097 16130 16149 16170 16214 16269 16331 16380 16472 16474 16496 16526 16631 16660 16724 16747 16763 16855 16938 16946 16947 17013 17033 17081 17093 17102 17113 17167 17204 17207 17227 17288 17351 17353 17371 17430 17443 17457 17459 17476 17491 17501 17531 17569 17582 17583 17616 17629 17635 17650 17692 17694 17713 17716 17784 17821 17850 17939 17940 17981 17984 18020 18049 18064 18082 18093 18151 18191 18276 18379 18539 18554 18559 18562 18567 18643 18685 18686 18698 18737 18754 18755 18777 18783 18815 18858 18945 18953 18956 18976 19019 19028 19038 19087 19094 19143 19164 19209 19217 19235 19306 19344 19346 19405 19424 19455 19480 19484 19517 19521 19612 19616 19631 19641 19687 19746 19757 19761 19816 19873 19882 19886 1.9888 19923 19979 19980 20010 20063 20067 20162 20188 20209 20279 20372 20378 20402 20430 20460 20461 20492 20496 20535 20560 20569 20583 20642 20664 20678 20708 20743 20756 20768 20778 20783 20822 20840 20859 20904 20923 20929 20941 20947 20970 20977 20994 5de klasse, 7de lijst: No 3148 met 70,— moet zijn 3141 met 70,—. De Waterkampioen steekt deze week in een kleurige omslag en niet alleen het uiterlijk, maar ook de inhoud van dit „proviandeerings- nummer" is wederom goed verzorgd. We noe- men slechts het art. De kombuis op kleine jachten, waarin de schrijver verschillend? kookinrichtingen bespreekt, van v. K. enkele recepten voor spijzen en dranken, nog enkele huishoudelijke wenken, de bespreking van het wedstrijdreglement door v. K., een lezens- waardig reisverhaal van R. de Vries en een behandeling door £.S. van een nieuw door den Italiaan Roberto Mainelli geconstrueerd roer. PROEFONDERVINDELIJKE BIJZIENDHEID. Men heeft wel eens gemeend, zegt het Hbl. dat de bijziendheid een der gevolgen zou zijn van de moderne cultuur; in onbe- schaafde streken zou geen of weinig bij ziendheid voorkomen. Daarmee is echter de oorzaak der bij ziendheid niet opgespoord. Sinds jaren zijn vele oogartsen bezig om te trachten het pro- bleem der myopie te benaderen; opgelost is het echter heden ten dage nog allerminst. Wel weten wij tegenwoordig, dat er ver moedelijk verschiHende soorten bijziendheid zijn; men ker.t een zoogenaamde erfelijke myopie; reeds zeer jonge kinderen van voor den schoolplicbtigen leeftijd blijken soms bijziende te zijn: bij zulke kinderen kan men natuurlijk de school als veroorzakend mo ment uitschakelen. Maar aan den anderen kant is het wel waarschijnlijkj dat de school, het lezen en schrijven, de bijziendheid be- vorderen en dat in onze maatschappij vele bijzienden rondloopen, die zonder school- opvoeding normaalziend zouden zijn ge bleven. Talrijke statistische onderzoekingen •geven steun aan deze stelling. Niet onmo- geiijk is het echter, dat ook bij deze gevallen het erfelijk moment meespeelt en dat er lets bestaat als praedispositie tot het bijziend worden. In bet „Geneesk. Tijdschrift voor N. I." is een en ander over dat onderwerp medegedeeld. In 1913 heeft de Duitsche oogarts Levin- sohn proeven op apen beschreven, die de meening steunen, dat bijziendheid veroor- zaakt wordt door het sterk en lang naar be- neden kijken, zooals men dit bij het lezen en schrijven gewend is. Levinsobn experi- menteerde met jonge apen, Macacus Cyno- molgus uit onzen Archipel. Twee dieren werden in kastjes geplaatst, zoodat zij naar ben-eden moesten kijken, twee controledieren moesten denzelfden tijd naar boven kijken. Bij de laatsten bleef de refractie, d.w.z. de brekingstoestand van het oog, constant; de •eersten werden bijziend; het eerste moest na 6 maanden gecorrigeerd worden door len- sen van resp. —6 en 5 D, bij het laatste nam de reeds aanwezige geringe bijziend heid toe van 3 D. tot 14 en 15 D. De oogartsen namen van deze proeven wel met groote b-elangstelling kennis. Prof. Straub sprak op de vergadering te Heidel berg, waar Levinsohn deze proeven het eerst meedeelde, van ,,Das kiinstliche Gym nasium", maar bevestigd waren de proeven op apen tot heden niet. Dr. Loewarno deed de proeven in het laboratorium van prof. Zeeman na, maar kon geen bijziendheid con- stateeren. Na ruggespraak met prof. Levin sohn bleek echter, dat dr. Loewarno te oude apen (van 3—4 jaar) had gebruikt en daar- om begon hij, samen met dr. W. Essed in Indie opnieuw proeven te doen. Nu er met jonge dieren werd gewerkt werden de re- sultaten van prof. Levinsohn glansrijk be vestigd. Een half jaar lang werden de die ren 6 dagen per week gedurende 6 uur in de •kastjes geplaatst; bij de proefdieren lagen deze horizontaal; bij de controledieren ston- den de kastjes rechtcp. Merkwaardig was, dat bij de dieren, die bijziend waren gewor den, de bijziendheid nog toenam, toen zij niet meer in de kastjes werden geplaatst Dit kon hieruit verklaard worden, dat zij zoo aan de vooroverhangende houding gewend wa ren, dat zij nadat zij bevrijd waren toch weer voorovergebukt gingen zitten, ja zelfs aan de tralies van de kooien gingen hangen met het g-elaat naar beneden gericht. Het is niet onmogelijk, dat deze uiterst be- langwekkende proeven ons den weg kunnen wijzen naar de wijze, waarop wij de „School- •bijziendheid" kunnen voorkomen. Kastpapier aan rollen en vellen, Kastranden, punaises (koper en celluloid) Uitsluitend le kwaliteiten. SPOORWEGTARIEVEN EN DE GROOTE GEZINNEN. Consumptieprijzen in de stations restauraties. Door het Bestuur van het R.K. Werklie' denverbond werden aan de directie der Neder landsche Spoorwegen eenige verzoekschriften gericht, waarin o.m. het voigende wordt opge- merkt Volgens de nieuwe bepalingen bij de Bel gische Spoorwegen wordt aan gezinnen met minstens vier kinderen beneden den leeftijd van 21 jaar in alle klassen een reductie op de gewone personen-tarieven gegeven van 50 °/c (gehuwde kinderen en kinderen van 21 jaar en ouder worden bij de beoordeeling der groctte van het gezin niet medegerekend). Verder wordt voor kinderen van 4 tot 10 jaar een reductie gegeven van 75 Voor zocver ons bekend, bestaat in ons land alleen deze reductie, dat voor kinderen tusschen 4 en 10 jaar de helft van het gewone tarief berekend wordt. Het gevolg daarvan is, dat voor groote ge zinnen de lasten, aan het reizen verbonden, zoo zwaar drukken, dat slechts zelden ge- reisd kan worden. Daardoor zijn groote ge zinnen, die ook in andere opzichten zoo zwaar den druk van het leven voelen, slechts weinig in de gelegenheid familieleden in andere plaatsen te bezoeken. Is een maatregel, als door de Belgische spoorwegen ingevoerd van groot belang voor de groote gezinnen, het wil ons voorkomen, dat het belang der spoorwe gen er eveneens door wordt gediend of min stens niet door wordt geschaad. Met het oog op het bovenstaande wordt de maatregel der Belgische spoorwegen in de bijzondere aan- dacht van de Nederlandsche Spoorwegen aan- bevolen en verzocht ook hier een dergelijke bepaling tot stand te doen komen. In de tweede verzoekschrift wordt o.m. ver zocht de tarieven in de 3e klasse wachtkamers der stations, welke volgens adressant veel te hoog zijn, te verlagen. Aan Z.Exc. den Minister van Waterstaat werd verzocht het tot standkomen der ge- vraagde prijsverminderingen te willen bevor- deren. EEN PRACTISCH VERKEERSKAARTJE Van de American Petroleum Company ont vingen wij een „Verkeerskaart Amsterdam 1928." In het centrum van de stad Amster dam is voor vele graehten en straten het een- ridhting verkeer vastgesteld. Deze uit een ver- keersoogpunt zeer toe te JuicKen regeim® brengt echter met zich mede, dat men bii hd rijden in Amsterdam van het eene stadUe deelte naar het andere voor verschhlende in een richting afgesloten straten komt en daar door aan het dwalen kan raken. Dit des te meer waar sommige straten, die voorheen wel van twee zijden bereden moohten worden nu van een zijde voor verkeer zijn afgesloten De American Petroleum Company heeft daarom gemeend goed te doen in overleg met de verkeerspolitie te Amsterdam, een kaar/. van Amsterdam te laten samenstellen waar" in de verschillende beperkende bepalingen en eveneens de richting, waarin het verkeer verschillende straten wordt geleid, staan on- geteekend. F Deze kaarten zijn gratis ter beschikking van het publiek bij de pomphouders. Zijn zijn eveneens op aanvraag aan't A. P. C. Gebouw Petrolea, Afdeeling Publiciteit te 's-Graven- hage verkrijgbaar en worden den belan^heb- benden franco toegezonden. VRIJGESPROKEN VAN OPENLI IKE GEWELDPLEGING. Gister heeft de Vierde Kamer der Amster- damsche rechtbank uitspraak gedaan in de strafzaak tegen den 23-jarigen los wentman die beschuldigd wordt van openlijke geweld- pleging tegen een 36-jarig typograaf, werk- zaam bij den drukkerspatroon A. B. Jon^er tegen wien, ter zake van zijn uittreden "uit den Drukkerspatroonsbond, een uitsluiting was geproclameerd Het O. M. had zes maanden gevangenisstraf gevorderd. De rechtbank achtte het ten laste gelegde niet bewezen en sprak den verdachte vrij. DE REFORMAT1E VAN AMSTERDAM Plechtige herdenking in de Oude Kerl In de Oude Kerk te Amsterdam is gister ochtend een plechtige dienst gehouden ter herdenking van de Alteratie, het overgaan van Amsterdam tot den hervormden godj. dienst en de institueering der Gereformmk Kerk in de stad. De belangstelling voor dezen dienst was groot; de oude kathediaal was geheel gevuld. Onder de aanwezigen warei Prins Hendrik, burgemeester W." de Vlugt, wethouder J. ter Haar Jfr. en de Amster- damsche hervormde predikanten. Te ruim tien uur beklom dr. G. Oorthuys, predikarit der gemeente, den kansel, om een feestpredicatie te houden naar aanleiding van den 126sten psalm. Als tusschenzang werd het Lutherlied ge- zongen, waarna dr. M. J. A. de Vrijer, even eens herv. predikant te Amsterdam, den kan sel bekiom tot het houden van de tweede feestpredicatie. Hij ontwikkelde de gedachte van het slot van psalm 126 vers 5 en vers 6 Psalm 99 werd hierna gezongen, waarop dr. de Vrijer voorging in een dankgebed Eindelijk zong de gemeente gezang 270, vers 9 en daarna nog twee coupletten van het Wilhelmus. Te o nge veer half twaalf werd de dienst ba sloten. VAN BRANDSTICHTING VERDACHT Te Hoensbroek heeft de politie iemand ge- arresteerd, verdacht van brandstichting. Maandagavond bemerkten buren brand in zijn woning. Daar de man afwezig was, drong de politie binnen en bemerkte, dat in een vertrek een sofa en in een ander verlrei een bed in brand stond. HET CONFLICT BIJ „DE SCHELDE. De staking geproclametil Gisteravond waren alle vakorganisaties in vergadering bij een ter bespreking van hei conflict bij' „De Schelde". Besloten werd di staking te proclameeren. 1750 georganiseerde arbeiders zullea heden dus niet aan den arbeid gaan,. DE FINANCIeN VAN NOORD-HOLLAND. Geen te kort, maar een ovenchl Gelijk gemeld wijst de rekening dezer pro- vincie over 1926 een nadeelig slot aan van 2.132.935, 30V?. De Haarlemsche cor respondent van het Hbld. heeft zich cm na- dere toelichting gewend tot het hoofd van di afdeeling financien per provinciale griffie, mr. dr. Hooft van Iddekinge. Deze wees erop, dat het verouderde model van d;e rekening het voor den niet-ingewijde zeer moeilijk maakt een spoedig inzicht t: krijgen in de financieele positie der provincie. Herhaalde malen is dan ook op invoering van een nieuw model aangedrongen, doch dit is afgestuit op de onvoldoende medewerking van andere provincies. Men wil eerst de nieuwe inrichting der ge- meentebegrootingen nog laten doorwerken, voordat voor de provinciale begrootingen en rekeningen nieuwe modellen worden inge voerd Bij de tegenwoordige methode worden gfr wone en buitengewone diensten tezamen ge- nomen. Splitst men dit echter, dan blijkt, dat de gewone dienst in uitgaven een bedrag aan- wijst van 14.879.196 en in ontvangsten van 16.616.333, zoodat er een nadeelig saldo is is van 1.459.425. De buitengewone dienst wijst in uitgaven een bedrag aan van 20.208.693 en in ontvangsten van 16.616.333, zoodat er nadeelig saldo is van 3.592.360. N-eernt men dus, gelijk in de rekening is ge- schiedt, de gewone en de buitengewone dienst samen, dan is er nadeelig saldo van 2.132.935. Tegenover dit tekort zou op ds rekening een gelijk bedrag onder de inkom- sten hebben moeten paraiseeren voor de 1 sluiten leening. Daar de financien der provin cie echter ruim genoeg zijn, zou niet door een leening in het tekort behoeven te worden voor- zien. Dit geeft dus een heel ander beeld van k provinciale financien dan men uit de rekening zou kunnen vormen. Metterdaad is er een overschot van onge- veer anderhalf millioen gulden. HET ONGEVAL IN DE GEMEENTE ETTEN. Naar gem-eld wordt, heeft het gerechtelijW sectie-onderzoek door dr. Hulst, uit Leiden, en dr. Houwen, uit Br-eda, naar d-e doods- oorzaak van den op den Hoevenschewi onder de gemeente Etten en Leur (N.-Br Maandagmiddag j.l. verongelukten koopmnn tot resultaat -g-eha-d, dat d-e v-ermoedelijh doodsoorzaak moet word-en toegeschreven aan een botsing tusschen het slachtoffer en ee-n hem achterop rijden-d voertuig. De justiti-e heeft verlo-f tot begraven ge geven, J..

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1928 | | pagina 10