■P
Geneeskundige brieven.
Stadsnieuws
Nlai*kfbei*gchfen
T elegrammen
Provinciaal nieuws
lldeketi
•SLIKSEMBEVEIITGTNO WAA'OTOKEN.
B. en W. schrijven in bijlage No. 71:
Bij de begrooting voor 1928 is een crediet
•van 500 toegestaan voor de uitbreiding
van de bliksembeveiliging van den Waag-
itoren. Wij hadden in ons desbetreffend voor-
st-el (bijlage 177 van 1927) het benoodigde
bedrag bepaald op f 500 naar aanleiding
van een daartoe door den Directeur der Ge-
m-eent-ewerken in overleg met den Ingenieur
van het Gemeentelijk Electriciteitsbediijf ge-
maakte raming, waarbij de uitbreiding der
beveiling zou bestaan uit verbindingen van
dubbele koperen strooken op elk der koeken
van den toren in aansluiting met de kilgoten
en nokken van de daken, zoodat de hemel-
waterafvoerpijpen als all-eiders zouden
fungeeren.
Inmiddels is een prijsopgave gevraagd bij
een electrotech-nisch-bur-eau, welke een aan-
merkelijk hooger bedrag aanwijst n.l. f 995,
dat eventueel nog verhoogd moet worden
met 105 wegens kosten van toezicht e. d.
Het v-erschil vindt voornamelijk zijn oor-
zaak in de afvoerleiding naar de aarde. Oor-
spronkelijk was gedacht hiervoor de be-
staande hem-elwaterafvoerpijpen te gebrui-
ken, doch volgens verkregen deskundige in-
iich ting-en bie-den deze pijpen niet voldoenden
tvaarborg voor een goede geleiding.
Een goede bliksembeveiliging is eerst te
verkrijgen, wanneer de looden afd-ekkingen
van den toren, zoomede de wijzerplaten en
het uurw-erk door benedenwaarts gaande
koperdraadgeleidingen worden verbonden
taet de aarde.
Wij meenen, dat met het oog op het zomer-
seizoen niet langer gewacht kan worden met
het aanbrengen van de uitbreiding der blik
sembeveiliging en dat daarvoor moet worden
gen omen het systeem, dat het gevaar voor
snslaan van den bliksem tot een minimum
beperkt.
R, en W. stellen den raad voor:
ten behoeve van het aanbrengen van een
bliksembeveiliging van den Waagtoren
overeenkomstig het rapport van den di
recteur van Gemeentewerken d.d. 30
Mei 1928 G. W. nr. 188, een crediet be-
schikbaar te stellen van 1100 en inits-
f dien het bij Raadsbesluit van 3 April* j 1.
op voignr. 154 der g-emeentebegrooting
voor 1928 daarvoor toegestane crediet
met 6G0 te verhoogen;
II. deze verhooging van uitgaven te zijner
'tijd nad-er te regelen bij suppl-etoire be
grooting.
De h-eer S i e t s m a vroeg mlichtingen.
De ingenieur van het G. E. B. is lager, waar-
om gaan B. en W. daarmede niet accoord
Spr. wi! ncg eens overleg met den ingenieur.
Mr. Leesberg vond dat het niet juist
is, dat de ingenieur van het G. E. B. deskun-
dig is op het gebied van bliksemafleiders.
De firma door B. en W. gewild heeft hare
sporen verdiend en hier komen speciale
eisc'hen aan de orde. Er is geen bezwaar om
nog even aan te houden.
De heer Go vers was ook over de bijlage
verwonderd en eveneens voor aanhouding.
Bij P. W. was de zaak niet geweest.
Mr. Leesberg: Bij de begrooting was
ze daar geweest.
De voorzitter was niet tegen aan
houding, maar dan beruot de verantwoorde
lijfcheid ook bij den raad.
De heer Wester hot merkt-e op, dat de
begrooting in Maart is behandeld. B. en W.
hadden dus eerder kunnen komen met het
voorstel, omdat het wat meer moet kosten.
Het zou f 500 kosten en moet nu 900
kosten. De heer Govers had gelijk, dat B. en
W. de commissie daarover hadden moeten
hooren.
Mr. Leesberg was overtuigd, dat ook
heer K. Rietema met de uitvoering accoord
gaat.
Veranderingen waren noodig. Spr. zeide,
dat men hier staat met de eenig-e firma, die
bet kan uitvoeren.
Tot aanhouding wer-d besloten.
VRAGEN VAN DEN HEER DEKKER.
De heer Dekker vroeg wanneer het
voorstel wederom in den raad komt. Het be-
treft de omlegging Houtvaart en brug in
den Bergerweg.
Mr. Leesberg zeide, dat B. en W. den
tijd hebben benut om de plannen van den
heer Dekker te toetsen aan het oordeel van
deskundigen en naar aanleiding daarvan is
gevraagd, of het geheele plan niet eenvou-
diger kan.
De bedoeling is daarmede voor de ko-
men-cle werkverschaffing met het plan te
komen.
De heer Dekker ging er mede accoord.
VRAGEN VAN DEN HEER WESTERHOF
OVER SCHOLENBOUW IN DE
LINDENLAAN.
De heer .Westerhof oordeelde, dat de
school reeds klaar had moeten zijn.
Dit was steeds zijn voornemen geweest.
Het terrein is gekocht.
De raad verklaarde zich in beginsel er
voor. Waarom moet het nu nog langer
duren?
Het plan om de school aan te passen aan
de omgeving, had ook de instemming.
Spr. vreest, dat zij, als het zoo door gaat,
in Sept. 1929 nog niet klaar is. Een nieuwe
loestemming van den inspecteur om de Mas-
sea in Rochdale te laten is ook nog noodig.
De plannen moeten op korten termijn bij
den laad komen. Er hoort ook een gymnas
tieklokaal en een lokaal voor handenarbeid
bij.
Het is in dezen tijd noodig, dat dit
gebeurt.
Verschillende geruchten bereikten spr.,
dat dit niet zal gebeuren.
Bij ae R.K. is dat al opgelost.
In ieder gevai is het gewenscht, dat een
lokaal voor handenarbeid er komt. Het kan
too noodig als parallellokaal gebruikt wor
sen.
Het zou spr. verheugen, als de plannen
jpoedig komen.
De voor zitter zeide, dat bet college
•net den heer Westerhof de urgentie erkent.
Spr. zal de vragen ten aanzien van den
handenarbeid beantwoorden en verwijst
naar het gesprokene bij de begrooting. Dat
hier handenarbeid zal worden ingevoerd,
staat niet vast. B. en W. zijn niet van plan
dit te doen en hebbe>. dan ook een plan laten
ontwerpen zonder dit lokaal.
Wat het gymnastieklokaal betreft, de ge-
legenheid is opengeiaten er dat lokaal bii te
bouwefl.
De bouw daarvan willen B. en W. uitstel
len, doch komt spoedig bij de invoering van
het vak lichamelijke opvoeding aan de orde.
B. en W. meenen, dat de anbouw van gym-
nastieklokalen in een kalm tempo moet gaan.
De tering moet naar de nering gezet worden.
Er zijn reeds 9 gymnastieklokalen in de ge-
meente. Een was er slechts voor den oorlog
en 3 zijn er van het bijzonder. waarvan een
door het bijzonder is betaald. Door het weer
aan te houden wordt ook het chr. gymnastiek
lokaal nog niet gebouwd. Spoedig komt in
den Raad echter de lichamelijke opvoeding
aan de orde.
Mr. Leesberg betoogde, dat er reeds
een plan was, doch B. en W. konden zich er
niet mede vereenigen met't oog op de omge
ving. Ook twee latere plannen bevredigden
uiterlijk niet. Een nieuw plan mag ieder oogen
blik verwacht worden. Het komt zeker in de
volgende vergadering. De directeur heeft nog
al wat drukte met het ziekenhuis.
De heer Westerhof constateerde dat
de kwade geruchten, dus waarheid blijken,
Tot nog toe hebben B. en W. vergelijking met
bijzondere scholen afgewezen en nu zegt de
voorzitter dat de Chr. school pas eerst een
gymnastieklokaal zal krijgen als de open-
bare aan de Lindenlaan er een krijgt. De R K.
hebben er een op 2 scholen.
De openbare scholen zijn er 8 en 2 U. L
scholen in het Gymnasium en Handelsschool,
zoodat voor de lagere scholen 3 overblijven,
waarvan een is afgekeurd.
Dit is dus geen gelijkstelling op de 3 open-
bare een gymnastieklokaal en de R. K. een op
de 2. Is dit verdedigbaar, ook al heeft men
voorkeur voor het bijzonder onderwijs? Is dit
gelijkstelling?
Waarom gold het wijze woord van kalm
zijn niet bij den bouw van de R. K. scholen?
Niemand had daar iets tegen.
Een motie hierover zal spr. inhouden, doch
bij gaf het college de vraag of het getuigen
kan van billijkheid.
Devo or zitter zou met een enkel
woord antwoorden. Het hangt er van af hoe
men de zaken vocrstelt en het staat zoo, dat
de twee laatste aanvragen van bijz. onderwijs
om een gymnastieklokaal zijn afgewezen.
Wij moeten geen gymnastieklokalen bou-
wen als ze niet noodig zijn en dit komt aan
de orde bij lichamelijke opvoeding.
Oordeelt de raad het noodig, dan kan men
ze er bij bouwen. Er is op gerekend. Als de
urgentie blijkt gebeurt het.
Men is dus voorbarig ongerust.
De heer Westerhof: Dat het bestuur
van de Christ. School genoegen neemt met
uitstel, bewijst dat van die zijde geen over-
bodige aanvragen komen. Zij vragen wat be
paald dringend noodig is.
Mr. S 1 u i s: Zij zijn voor bezuiniging.
De heer W e s t e r h o f: Het pleit
voor hun, dat zij thans van het gymnastiek
lokaal afzien. Zij zouden het hebben gekre-
gen en vroegen niet wat niet noodig is.
De heer Ringers: Zij hebben er voor-
loopig van afgezien, uit bezuiniging.
De heer Westerhof Het grieft mij,
dat het een van het andere zal afhangen.
Voor de bezuinigers zal het een reden meer
zijn om er tegen te wezen. In het nadeel van
de openbare school worden de zaken gecom-
bineerd.
De voorzitter Neen. Het is alleen
maar een rem voor het christelijk onderwijs,
Wij willen graag het lokaal.
De heer Westerhof: Zij kunnen het
eischen.
De v o o r z i 11 e r En is het dus voor het
openbaar onderwijs nooit een rem?
De heer Westerhof: Mijn bezwaar is.
dat de lichamelijke opvoeding destijds af-
stuitte omdat er geen lokalen genoeg waren
Willen zij lichamelijke opvoeding, dan
moeten de lokalen er eerst zijn. Bij de R. K.
scholen heeft u geen oogenblik gezegd wacht
een oogenblik met het gymnastieklokaal. Het
zou niet hebben geholpen want mr. Kusters
stelt zich op het recht van de wet.
Mr. Kusters: niet anders.
De heer Westerhof: Ik vind het niet
goed, dat men gaat bezuinigen nu het open
bare onderwijs aan de beurt is.
De interpellatie werd hierop gesloten.
De raad ging hierop voor een andere zaak
in comite.
VERBETERING.
In den aanhef van het raadsverslag (le
blad, 2e pag.) leze men de regels „B. en W
stellen" enz. tot „De notulen" enz. onder
punt r ingekomen stukken.
'Aanvoer: 2700 bos Worfelen; "45500 K.G.
Aardappelen en 1500 K.G. Tomaten.
SGHAGEN, 14 Juni 1928. Op die heden
gehouden eierveiling waren in totaal 7953
stuks Mppeneieren aangevoerd, waarvan de
prijzen als volgt: bruine 5.40f 5.90;
witte 4.60—/ 5.—/ 5.30. 8854 stuks een-
deneieren 4.704.90; 22 Kalkoeneieren
7.10—/ 7.60.
BENOEMING DIRECTEUR
R. H. B. S.
Bij Kon. besluit is benoemd tot directeur
en leeraar aan de R. H. B. S. alhier de heer
Massink, met gelijktijdige verleening van
eeryol ontslag ah directeur en leeraar aan
de R. H. B. S. te Terneuzen.
RADIOFONISCH WEERBERICHT,
naar waarnemingen verricht in den morgen
van 14 Juni.
Medegedeeld door het Kon. Ned.
Meteorologisch Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 770.0 te La
Coruna.
Laagste barometerstand 742.4 te Ingo.
Verwachting (van den avond van 14 Jun:
tot den avond van 15 Juni):
Krachtige tot matigen, later verder afne-
mende Zuid-Westelijke tot Westelijken of
Noord-Westelijken wind, aanvankelijk zwaar-
bewolkt tot betrokken, later afnemende be-
wolking, regen of onweersbuien, iets koeler.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST.
Geseind van De Bildt heden te 8.45 uur
aan alle posten:
„WEEST OP UW HOEDE".
AMSTERDAMSCHE AARDAPPEL-
PRIJZEN.
Amsterdam, 14 Jui. Kleine muizen
1011, groote muizen 1415. Aanvoer
2 ladingen 143 H.L.
BROEK OP LANGENDIJK, 14 Juli '28
Langedijker Groentenveiling. Wortelen le s.
9.90—/ 12.10 per 100 bos; Aardanpeh
Schotsche muizen 12.7015.10; Drielin-
gen 10.20—/ 11.50; Kleine 7.10-
7.50, alles per 100 K G.Tomateji:
62; B 60.90: C 61.10; CC 20.
EERSTE KAMER.
's GRAVENHAGE, 14 Juni. Voortge-
zet wordt d behandeling van het wetsont-
werp regelende de N. V.
De heer van der Berg ontwikkelt
veel bezwaren.
De heer Slingenberg zou voor
stemmen, als zou spr, alleen openbaarheid
willen voorschrijven bij vennootschappen
die vertrouwen inderden vragen.
De heer Michiels van Kessenick sluit
zich aan bij onderscheiden bezwaren.
De heer Verkouteren ontwikkelt tal van
bezwaren en vindt het ontwerp veel te uit-
voerig.
De heer Mendels verdedigt het ontwerp
en acht de verbeteringen zeer groot.
TWEEDE KAMER.
's GRAVENHAGE, 14 Juni. Voortgezet
wordt de behandeling van de dienstplicht
wet.
Bij art. 1 dient de heer Tilanus een
amendement in voor om uit te spreken dat
de opleiding behoort te geschieden zonder
steun van particulieren en vereenigingen,
welk amendement wordt ingetrokken na-
dat de min. van Oorlog verklaard heeft,
dat dit niet in het algemeen, maar slechts
in uitzonderingsgevallen gebeuren zal.
Op art. 12 licht de heer Duymaer van
Twist een amendement toe, strekkende om
alle ingeschrevenen aan keuring te onder-
werpen.
Het amendement wordt na bestrijding
door den heer van Rappard en den min. in
getrokken.
Op art. 15 licht de heer K. ter Laan een
amendement toe om geestelijken en a.s
geestelijken niet van dienstplicht vrij te
stellen.
De heer Van Rappard bepleit vrijstelling
van eenige zoons.
De fieer Dekker verdedigt vrijstelling
van geestelijken.
De heer Lingbeek echter acht geen ter-
men aanwezig geestelijken wettelijk vrij te
stellen.
De heeren Oud en dr. de Visser bestrij
den het amendement-ter Laan.
VERDRONKEN BIJ HET ZWEMMEN.
HARLINGEN, 14 Juni. Gisteren is de
20-jarige Karremans uit Halsteren, werk-
zaam bij de Zuiderzeewerken, bij het zwem-
men te Moswerderzand verdronken. Het
lijk werd per sleepboot naar Harlingen ge-
bracht en naar het algemeene ziekenhuis
vervoerd.
TWEE SCH'UITEN IN NOOD.
HOEK V. HOLLAND, 14 Juni. Drie
zolderschuiten met bazaltsteenen, die van-
morgen uitgesleept zijn om bij de Delft-
landsche hoofden bazalt te storten, verkee-
ren beide door het breken der trossen in
gevaar. Elke schuit is met twee man be-
mand. De stoomreddingsboot is ter assis-
tentie uitgevaren.
BRAND.
OOSTERHOUT, 14 Juni. Van Dins-
dag op Woensdag is in de Koestraat in
deze gemeente brand uitgebroken in een
schuurtje gelegen bij het pand van Pieter-
se aldaar. De twee naast gelegen wonin-
gen bewoond door v. d. Plas en Aarts
brandden mede geheel uit. terwijl ook een
groot gedeelte van de woning van Pieterse
afbrandde. De inboedels der twee eerstge-
noemde panden gingen geheel in de vlam-
men op. Oorzaak onbekend.
der, R.K., arbeider, van Kerkeflfpc, naar
Schoorl. J. D. Moraal, N.H. surn. dir.
bel. naar Kortgene, Th. W. H. Welman,
R.K., banketbakkef, naar Haarlem. J. A.
Wasmoeth, N.H., verpleegster, naar Amster
dam. N. S. M. Crone, R.K., bakkersknecht
naar Helder. J. H. Eriks, geen, z.b., naar
Lemsterland. D. de Jongh, NH., schilder,
naar Egmondbinnen. C. van Schagen,
N.H., restaurateur, naar Alkmaar. G. H.
M. Geurts, R.K., z.b., naar Uithoorn. E.
J. M. Scholten, R.K., z.b., naar Heerhugo-
waard. J. M. Jonker, R.K., z.b., naar
Amsterdam. C. B. Zuidgeest, R.K., z.b.,
naar Warmenhuizen. C. F. Blankendaal,
N.H., electricien, naar Eindhoven. J. Ph.
Koning, geen, Dir. Telegr. kantoor, naar
Alkmaar. M. J. Heemskerk Duker, geen,
z.b., naar Hilversum. A. M. J. Bison, N.
H., stuurman, groote vaart, naar Vinkeveen
D. J. Memelink, N.H., electr. techn. ing.,
naar Bloemendaal. B. Knol, N.H., boeren
knecht, naar Hensbroek. W. Knol, NH.,
boerenknecht, naar Stompwijk. Tj. Dijks-
tra, N.H., landarbeider, naar Heerhugo-
waard. J. A. Roos, N.H., vroedvrouw,
naar Hilversum. J. A. Tamis, R.K., z.b.,
naar Amsterdam. Jn. Delver, N.H., land
man, naar Oudorp. G. Groot, R.K., land
man, naar Egmondbinnen. J. Kops, R.K.,
winkelbediende, naar Enkhuizen. C. M.
Duin, echtg. F. Hes, R.K., z.b., naar Koe-
dijk. A. M. van Wonderen, echtg. van
J. C. de Groot, R.K., z.b., naar Alkmaar.
N. de Jong, echtg. A. W. Goetmakers, geen,
z.b., naar Assen. N. G. Buren, R.K., vee-
houder, naar Ursem. C. Stammes, N.H.,
landbouwer, naar Haarlemmermeer. J. F.
Wisman, geen, broodbakker, naar Akersloot.
A. Potgiesser, N.H., veehouder, naar
Oterleek. D. Schoen, N.H., landman, naar
Hensbroek. C. Punt, R.K., agent van pol.,
naar Zandvoort. A. A. L. Top, N.H. z.b.
naar Bloemendaal, Santpoort. V. L. Ha-
vermans, R.K., dienstbode, naar Velsen.
H. C. J. van Sull, G.G., kantoorbediende,
naar Amsterdam. C. de Moel, R.K., chauf
feur, naar Castricum. W. J. Priester,
echtg. D. J. Memelink, N.H., z.b., naar Bloe
mendaal. H. J. Memelink, N.H., z.b., naar
Alkmaar. W. Goudriaan, N.H., kantoor
bediende, naar Heiloo. M. Boendermaker,
N.H., bloemist, naar Bussum. G. de Bruin,
N.H., dienstbode, naar Alkmaar. A. M.
Slot - .H., ass. huish., naar Warmenhuizen
C. lelleman, R.K., landman, naar Heiloo
H. Kruize, geen, smid, naar Alkmaar.
A. G. A. C. Buik, D.G., .zb., naar Zijpe.
W. G. Ernste, Rem., van Kerkelaan, naar
Arnhem. M. M. G. Holsheimer, N.H., ver-
ileegster, naar's Gravenhage. M. J. de
'erwer, D.G., van Loudelsweg, naar Hilver
sum. M. Niks, N.H., dienstbode, naar
Amsterdam. A. Humberg, R.K., dienstbo
de, naar Dutschland. A. Delis, R.K., stu-
cadoor, naar Helder. J. Hoogerwerf, N.
H., naar Amsterdam. E. Wokke, echtg. J
Jonk, R.K., z.b., naar Avenhorn. P. Ka-
bel, R.K., boerenknecht, naar Limmen.
W. E. Lange, N.H., zb., naar Amsterdam.
BERGEN.
Ingekomen personen.
Jn. Veltman, N.H., landb., Bergerweg 193,
van Nieuwe Niedorp. J. C. Brugman,
echtg. Jn. Vethman, N.H., Bergerweg 183,
van Barsingerhorn. M. C. A. Levendig,
N.H., z.b., Kanaaldijk 93, van Harenkarspel.
C. Swaag, geen, veehouder, Bergerweg
163, van Alkmaar. Sj. Topma, N.FL, bloe
mist, Lijtweg 44, van Harderwijk. T. M.
Koning, N.H., z.b., Kl. Dorpsstraat 13, van
Alkmaar. P. Sytema, N.H., boerenknecht,
Kerkedijk 32, van Tietjerksteradeel. E.
Frolich, N.H., z.b., Verspijckweg 5, van En-
schede. G. Jonker, N.H., z.b., Jan Olden
burglaan 29, van Alkmaar. - J. Mulder,
N.H., dienstbode, Breelaan 22, van Ooststel
lingwerf. N. Koster, echtg. C. Swaag,
N.H., z.b., Bergerweg 163, Heiloo. P. W.
B. M Hoff, R.K., huish., Kerkelaan 28, van
Amsterdam. B. Molnar, R.K., dienstbode,
Jan Oldenburglaan 9, van Alkmaar. J.
W. J. Hutschenruijter, geen, musicus, Guur-
tjeslaan 3, van Laren. H. W. van Dort,
N.H., tuinman, Geestweg 3, van Haren.
Leo Gestelweg 5, van Egmondbinnen.
P. J. Karels, echtg. J. J. Leijen, R.K., z.b
J. Hamer, N.H., z.b., Tuinweg 1, van Am
sterdam. S. Kuitwaard, N.H., dienstbode,
Witteweg 19a, van St. Pancras. D. Vlaar,
R.K., dienstbode, Natteweg 17, van Castri
cum. J. Hiemstra, N.H., banketbakker,
Breelaan 16, van Kollumerland c.a. A. J.
M. Schrievers, R.K., banketbakker, Breelaan
16, van Nijmegen. A. Humberg, R.K.,
dienstbode, Eeuwigelaan 12, van Duitsch-
land. T. Fraij, N.H., z.b., Russenweg 22,
van Hoorn. M. Kooijman, N.H., z.b.,
Breelaan 16, van Schoorl. P. J. Verrijt,
R.K., arb. telegrafist, Wtiteweg 13, van Hat-
tern W. H. Neuteboom, R.K., z.b., Geest
weg 8, van Nieuwer Amstel. W. F. Goos
sen, NH., kinderjuff., Prinsesselaan 50, van
Zeist. J. P. Schotvanger, R.K., slager,
Breelaan 12, van Helmond. W. Punt, R.
K boerenknecht, Kerkelaan 30, van Heer-
hugowaard. G. H. Christiaans, N.H., ar
beider N.S., Dorpsstraat 80, van Zaandam.
Vertrokken personen.
J. H. Asjes, N.H., z.b., van Bergerweg,
naar Alkmaar. A. M. P. en I. J. Kruijden-
berg, R.K., z.b., naar Amsterdam. S. J.
Andriessen, R.K., le Luit. Inf. O. I. L, van
Breelaan, naar N O. Indi6. A. Mooij, R.
K.. dienstbode, naar Haarlem. fjoh. Win-
pl
V
De Beemster.
Ht bstuur der V. V. V. „Beemster's Wel-
vaart" heeft een propaganda-geschrift uit-
gegeven over De Beemster, dien zij Neer-
lands schoonste polder noemt. En waarlijk,
als men de serie op kunstdrukpapier zeer
goed afgedrukte mooie foto's ziet, is men ge-
neigd dit te beamen.
Natuurlijk is het niet alleen dit twintigtal
foto's, dat het bestuur aanbiedt. Eenige blad-
zijden lectuur zijn er aan toegevoegd, waarin
gewezen wordt op de eigenaardige schoon-
heid van deze land- en tuinbouwstreek met
hare vele goed onderhouden klinker- en
grindwegen, die een aantrekkelijkheid zijn
■voor fietser en automobilist, alsmede op de
aanwezigheid van brongas en eenige beziens-
waardige gebouwen. Een wegenkaartje
maakt het den eventueelen bezoeker gemakke-
lijk een tochtje door den Beemster te maken.
A. V. O.
In aansluiting aan hetgeen ik over de
slechthoorenden schreef, kan ik thans als ge
leidelijke overgang, iets mededeelen van meer
algemeenen aard, door te wijzen op het con-
gres en de tentoonstelling, welke in October
van dit jaar in Amsterdam gehouden zal
worden en welke zich, overeenkomstig de mo
de van onzen tijd, door enkele letters aan-
kondigt, n.l. A. V. O.
Deze letters beteekenen: arbeid voor on-
volwaardige arbeidskrachten. Op de reclame
prent zien wij twee handen, als in extase naar
die drie letters uitgestrekt, terwijl die letters
in het hel verlichte middelpunt geplaatst zijn
van een aantal concentrische ringen, steeds
donkerder gekleurd naarmate zij verder van
het centrum verwijderd zijn.
Inderdaad, er is groote behoefte aan dezen
arbeid en het is een juist beeld om twee vra-
gende handen te richten naar dit als een zon
lichtende midden.
Het is ook een groot maatschappelijk be-
lang. Voor den gezonden mensch is het soms
al moeielijk om atbeid te vinden, waarvoor
hij lichamelijk en geestelijk geschikt is, waar
bij hij past, en welke in staat is, hem een be-
hoorlijk levensonderhoud te verzekeren. Hoe
zal dan werk gevonden worden voor hem die
op een of andere wijze achterstaat bij zijn
normalen evenmensch, hoe zal deze in den
strijd om het bestaan boven water blijven?
In de laatste jaren wordt gelukkig een
strooming merkbaar om dit probleem naar
behooren te onderzoeken en, als het kan, op
te lossen. Hoe noodig dit is, zal ieder beamen,
die met ?£n van de verschillende categories
van minderwaardigen persoonlijk heeft keu-
nis gemaakt. Laat ik enkele voorbeelden noe
men.
Slechts ter wille van de volledigheid noem
ik de blinden, doofstommen en krankzinnigen
voor wie reeds lang stelselmatig gezolgd
wordt. In den ouden tijd liet het nog veel te
wenschen over, vooral wat de krankzinnigen
betreft, maar ons geslacht is toch opgegroeid
in de meening, dat een behoorlijke maat-
schappij niet denkbaar is zonder blinden- en
doofstommen-instituten. Men heeft alleen
met belangstelling kunnen opmerken hoe en
het blinden- en het doofstommen-onderwiis
is vooruitgegaan, zoodat de menschen zich
steeds gemakkelijker in de maatschappij kun
nen bewegen en steeds minder afhankelijk
door hun euvel worden.
Dat de krankzinnigen vroeger niet altijd
even teeder en zachtzinnig behandeld werden
daarvan kan men zich overtuigen door een
bezoek in het stedelijk museum te Amster
dam, waar een kamer alle mogelijke dwang,
middelen, als dwangbuis, getraliede kooien
stoel met riemen, bevat, waarin die ongeluk'
kigen destijds werden opgesloten. De vrije
verpleging, zooals wij die thans kennen, is
nog geen eeuw oud. En thans zijn wij zoo
ver, dat voortdurend nieuwe categorieen van
die patienten geschikt blijken voor nuttigen
arbeid, nuttig niet alleen door de products
maar ook voor hen zelf door de afleiding ge-
vende bezigheid, waardoor zij rustiger, kal
mer worden en zich gemakkelijker in hunloi
schikken.
Naast deze groote, reeds algemeen bekende
groepen zijn er echter nog vele anderen. Zij
die in hun kinderjaren door de gevreesde rug-
gemergziekte, kinderverlamming, het gebruik
van een of meer ledematen geheel of ten deele
missen, werden vroeger gewoonlijk aan hun
lot overgelaten. Een enkele met goede geeste-
lijke vermogens wist zich soms een intellec-
tueele positie in de maatschappij te veroveren
maar alle betrekkingen, waarbij bepaalde
bewegingen worden vereischt, waren voor
hen uitgesloten. Thans weten wij, dat door
orthopaedische behandeling, al of niet met
operatie, nog veel verbeterd kan worden en
dat ook de gebrekkig gebleven ledematen
voor velerlei arbeid opgeleid en geschikt ge.
maakt kunnen worden.
Het is nog niet zoo lang geleden, dat op
elke school wel een of enkele leerlingen ge
plaatst waren, die eenvoudig met de overigen
niet mee konden komen, steeds bleven zitten,
het eind der school niet bereikten, het onder
wijs bemoeilijkten, den onderwijzer tot wan-
hoop brachten en waarvan ten slotte niets te-
recht kwam. Gelukkig heeft men leeren in-
zien, dat in zulke gevallen de leerling niet it
de school past en wij dus de school zoo die-
nen in te richten dat zij bij den leerling past
Zoo ontstonden de scholen voor achterlijkt
kinderen; hier kan aan elk kind afzonderlijb
aandacht geschonken worden en op die ma-
nier gelukt het bij vele van hen nog wel de.
gelijk om er iets van terecht te brengen.
Na een ongeval blijft dikwijls een of an
dere verminking over, waardoor men, al oi
niet met recht, meent, dat de verwonde per-
soon voor zijn vroeger ambacht onbekwaam
is geworden. In vele gevallen is dit niet met
recht, en kan door bepaalde opleiding de
werkman met zijn verminking nog zeer goed
in zijn oude beroep blijven. Doch daarvooris
leiding noodig. En blijkt het niet mogelijk,
hen in zijn eigen beroep te handhaven, dan
kan een ander beroep gezocht worden, waar
voor zijn verminking niet zulk een groot be
zwaar is.
Lijders aan tuberculose, die met goed ge-
volg een kuur in een sanatorium hebben ge-
daan, zijn in vele gevallen, wanneer zij aan
zich zelf worden overgelaten, voor geen enkel
beroep bruikbaar, dat in staat zou zijn, hun
een bestaan te geven. In het blgin werd er
weinig aan gedacht dat deze menschen, als
zij het sanatorium verlieten, toch weer moes-
ten werken. Veel en bittere teleurstelling was
dan vaak het gevolg. Tegenwoordig wordt
reeds gedurende het verblijf in het sanatorium
met werk begonnen, ja zelfs hebben wij ge-
leerd, dat dat werk nuttig voor de patienten
is, zoodat wij van werkteraphie, d. i. werken
als geneesmiddel, spreken.
Deze enkele voorbeelden maken duidelijk,
hoe op dit gebied nog veel gedaan kan wor
den. Maar het gaat niet alleen om de betrok
ken personen individueel. Er is ook een ge-
wichtige sociale kant aan het vraagstuk. Als
de gehandicapte werkman zoo ver gebrachi
is, dat hij weer werken kan, dan zijn wij er
nog niet. Er moet een werkgever gevonden
worden, die hem op zijn werk wil aanstel
len. Dit is een zoo moeilijk op te lossen kwes-
tie, dat, indien zij van zuiver, geneeskundigen
aard was, er met gemak eenige brieven over
te schrijven waren.
Endelijk komt nog de belangrijke erfelijk-
heidsfactor. Wij weten toch, dat velerlei min-
derwaardigheid het gevolg is van ziekten der
ouders. De strijd tegen deze ziekten, zooalf
bijv. het alcoholisme, is dus tevens van betee-
kenis voor beperking van het aantal onvol-
waardigen in den levensstrijd.
Dat alles wordt nu in October op het
congres besproken, terwijl een tentoonstelling
er aan wordt toegevoegd om althans sommi-
ge der te behandelen onderwerpen ook voor
het publiek duidelijk te maken. Het boven-
staande zal, naar ik meen, voldoende zijn on
aan te toonen, van hoe groote waarde eefl
en ander kan zijn. De medewerking van
enkele bekende buitenlanders op dit gebied
zal de belangstelling ongetwijfeld nog ver
hoogen. En zoo twijfel ik er niet aan, of il
zal nog wel eens gelegenheid hebben op d<
A. V. O. terug te komen.
H. A. S.
K
De geboorte van egn geheio.
a i
