DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN ROOKT v u iuir.s „nvn DE BESTE (928 Dagelijksch overzicht. Buitenland No. 2lv Dit summer bestaat uit 3 Bladen, Honderddertigs\.e Jaargang Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar /2.—Krawco door bet geheele Rijk /2.50. Afzonderlijke en beWQsnumtners 5 cents. Directeur: O- til KRAK. WOEIIUAG Telef.nr. Administrate 3. Telefoannr. Redastie 33. Postgiro 37060. PRIJS DER OEWONE ADVERTENTlfiNi Per regel /0.25, bij groote contraeten rabat. Groote letters naar plaatsrnimfe. Brieven franco aan de N.V. Boek« en Handelsdrukkerij v/b HERMs. COSTER ZOONi! Voordam C9. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 5 SEPTEMBER DE VOLKENBOND EN DE OORLOG. De rede van Dean Inge; hoe ont- staat de oorlog; de taak van den Vol kenbond. Dean Inge, de bekende deken van de St. Paul's kathedraal te Rome, heeft den vori- gen Zcndag in de St. Peter-kerk te Geneve eer. preek gehouden ter gelegenheid van bet bijeenkomen der Volkenbondsvergade- ring. Deze preek is daarom zoo merkwaardig eworden, omdat Dean Inge er de mogelij- e oorzaken van het ontbranden van een oorlog in behandeld. Volgens Dean Inge toch heeft het geen zin, steeds te schelden op de misdadigheid en dwaasheid van bepaalde naties of klas- sen, of te spreken van militaristen en im- perialisten, die zoo bloeddprstig zijn. Oor logen worden niet gemaakt door wapenfa- brikanten of door groepen van financiers. Hun invloed is niet zoo groot als men meent, en ze hebben bij een oorlog meer te verliezen dan te winnen. Evenmin is het juist dat oorlogen door koningen en keizers zouden worden gemaakt. In de onrecht- vaardigheid en vijandigheid tegenover klei- ne, zwakke naties doet republiek of mo narchic niets ter zake, De meeste oorlogen zijn exploitatie-oorlogen, economische oor logen, en die moet de Volkenbond juist zien te voorkomen. Sprekende over het gevaar van een te uitbundig patriotisme betoogde Dean Inge, dat de Europeaan zijn vaderland idealiseert, te veel ophemelt. In plaats van de kinder- achtige manier om de kaart van zijn land met de nationale kleuren te beschilderen, dienen wij er voor te zorgen dat ons land geeerd, geeerbiedigd en bemind wordt door de andere naties. Het romantische patrio tisme is een der oorlogsoorzaken, doch de voornaamste is eenvoudig: vrees, de vrees voor een plotselingen en onuitgelok- ten overval. Theodoor Roosevelt zeide reeds: „Het is noodeloos redevoeringen te houden en artikelen te schrijven tegen deze vrees, want op het oogenblik heeft zij een werkelijken grondslag. Op het oogenblik heeft elke natie reden voor de vrees, die zij koestert." Dean Inge meent dat het de taak van den Volkenbond is den grond voor deze vrees weg te nemen. Zooals men ziet, heeft Dean Inge geen alledaagsche lezing over den oorlog gege- ven. Zeker zullen er velen zijn, die het met zijn meening niet eens zijn, maar toch zullen deze moeten erkennen, dat er veel waars in schuilt. „Oorlogen worden niet gemaakt door wa- penfabrikanten of door groepen van finan ciers", zegt Dean Inge. In zekeren zin is dat volkomen waar. Ja, als men vooruit wist, dat een bepaald land de overwinning zou behalen, dan was het wat anders. Maar het blijft steeds een gokspel, waarbij men zijn bezit geheel of grootendeels kan verliezen en dat schrikt de bezitters af. En ook de geldschieters bij de overwinnaars maken niet zulke winsten, dat zij een oorlog wenschen. We zouden Frankrijk als voorbeeld kunnen noe- men. Dat land toch behoort tot de over winnaars, maar is het financieel niet sterk achteruitgegaan, was een financieele de bacle niet zeer nabij? De kans dus, om groote winsten te maken is al heel gering, al zijn er natuurlijk altijd velen, die zoo'n kans willen wagen. Evenzoo is de opmerking, dat de vorsten den oorlog niet doen ontstaan, waar. Dat was vroeger, toen een monarch de alleen- heerscher, de machtige was, wel het geval. Maar sindsdien is de macht van een vorst zoo zeer gedaald, dat hij niet meer kan be- slissen over al of geen oorlog. Niet de vorst, al is hij nog zoo heerschzuchtig, maar de volksvertegenwoordiging beslist, m, a. w. het volk zelf. En het patriotisme? Misschien is dat wel het voornaamste punt. Ieder mensch toch heeft een soort voorliefde voor zijn land, zijn geboortegrond. Men moge het nationa- lisme of vaderlandsliefde noemen, het doet er niet toe; maar dat gevoel geeft maar al |e dikwijls den^doorslag. Dat kweekt den haat tusschen de volkeren, dat veroorzaakt den oorlog. Vaderlandsliefde is goed, mits deze maar niet overslaat tot fanatisme! En daarvoor moet de Volkenbond, die toch verbroedering der volken wil, zijn le- den vrijwaren! VOLKENBOND. nog geen uitspraak tusschen MUELLER EN BRIAND. De ontruimingskwestie staat ongunstig. Dinsdagavond is de Duitsche delegatie in aansluiting op de zitting van het bureau der flenaihre Volkenbondsvergadering rot een be- spreking samengekomen. De algemeen ver- wachte uitspraak tusschen Briand en Mueller heeft nog niet plaats gevonden. Men ver- wacht deze evenwel bedenmiddag. De Duit- sche delegatie schijnt van plan te zijn de be- spreking eerst na vooraf gepolst te hebben te entameeren. Algemeen, ook in kringen van de Duit- sche delegatie, wordt de situatie weinig gun- stig geacht. Op het oogenblik houdt men het voor weinig waarschijnlijk, dat Frankrijk ontruiming zal aanbieden zonder voorwaar- den. Er schijnt nauwelijks eenig vooruitzicht te zijn dat de totale ontruimingskwestie op- gelost wordt. Ook het doel, langs den weg van de onderhandelingen te Geneve onidub- belzinnige feitelijkheden te scheppen, is nau welijks bereikbaar, daar men van Fransche zijde de onderhandelingen wel niet zal ont- wijken, maar ook geenszins haast maakt met de regeling van de ontruimingskwestie, en den bekenden Franschen eisch op't gebied der reparatie- en veiligheidskwesties te berde zal brengen. Klaarblijkelijk zoekt men van Fran sche zijde met alle middelen de Duitsche de legatie er toe te brengen, dat een definitieve uitspraak vermeden wordt. De onderhande lingen in den eersten tijd zullen wel onder lei- ding van Frankrijk verloopen, daar de Engel- sche en Italiaansche delegaties ziCh niet ge- interesseerd toonen. CHINA. DE POSITIE DER NATIONALISTEN IN CHINA. Nog weer versterkt. Reuter verneemt uit Sjanghai, dat volgens berichten uit Nationalistische bron, de toe- stand in Noord-China in een voor de Na- tionalisten nog gunstiger faze is gekomen De troepen der Noordelijken zijn naar het in dit bericht beet naar de Nationalisten overgeloopen. De geheele provincie Sjan- toeng is thans in de macht der Nationalisten. Nader meldt men; De gouverneur van noordoostelijk Korea schat het aantal slachtoffers van de zware overstroomingen, die in het Tumen-dal heb ben plaats gehad, op 150 personen. Ook die materieele schade is ernstig. DUITSCHLAND. EEN OUDE MISDAAD. Waarschijnlijk thans opgehelderd. Ruim 5 jaren geleden, op 21 Juni 1923, zijn te Wesermiinde de politie-beambten Sietas en Dietrichs vermoord, zonder dat tot heden eenig licht omtrent de daders kon worden ontstoken. Vermoed werd, dat de arbeider Linz meer van dezen mord zou weten. Op diens ziekbed heeft Linz nu als den dader van den dubbe- len moord aangewezen den arbeider C. Huhschen, die onder zware verdenking is ge- arresteerd. MISLUKTE AANSLAG OP EEN D-TREIN. Volgens de mededeeling van de persafdee- ling van de spoorwegdirectie afdeeling Ko- ningsbergen zijn Maandag op het traject In- sterburgMatheninken bij kilometerpaal 426,5, drie hoopen steenen op de buitenste rails van het spoor gelegd, even voor de D-trein 56, die te 8.17 uur van Koningsber- gen was vertrokken, deze plaats moest pas- seeren. De trein reed evenwel over de hin- dernis heen en verbrijzelde de steenen. Er is geen schade veroorzaakt. Voor het aanhou- den van den dader heeft de spoorwegdirectie een belooning van 300 mark uitgeloofd. DRAMA. Te Britz, bij Berlijn, heeft gisterochtend een 50-jarige smid zijn 26-jarigen stiefzoon met drie revolverschoten zwaar gewond en vervolgens zelfmoord gepleegd. De smid, die van zijn vrouw gescheiden leefde en als een dronkaard bekend standi, was door de recht- bank veroordeeld om te voorzien in het le- vensonderhoud van zijn vrouw, hetgeen hem zoozeer ontstemd had dat hij besloot de vrouw uit den weg te ruimen. Dat het ook in zijn bedoeling lag tevens een einde te ma ken aan zijn eigen leven, is waarschijnlijk, wijl hij eergisteren ontslag uit de fabriek had genomen, waar hij sinds eenigen tijd werkzaam was. Toen hij gisterochtend in de woning van zijn vrouw verscheen om zijn plan ten uitvoer te brengen, wilde zijn stief zoon hem dit beletten. De man werd hierdoor zoo woedend, dat hij zijn stiefzoon neer- schoot. De toestand van den jongeling is ern stig. VERVOLGINGSWAAZIN IN SCHOOL. In de Hoogere Burgerschool aan de Pas- teurstrasse te Berlijn had gisteren een opwin- dend tooneel plaats. Een zeventienjarig leer- ling kreeg een aanval van vervolgingswaan- zin, trok een revolver en bedreigde daarmee zijn medeleerlingen. De leferaar slaagde er niet in den jongen man te kalmeeren. Ale klassen weixlen gesloten, teneinde de leer- lingen niet aan gevaar bloot te stellen, de vader van den leering, de directeur en de po- litie werden gewaarschuwd. De directeur en de vader slaagdejj er evenmin in, den jongen te kalmeeren. Evenwel geschiedde niet, wat men gevreesd had, namelijk dat de jongen de hand aan zichzelf zou slaan. Een paar ontboden politieagenten slaagden er door een list in, hem te ontwapenen, waarna 'hij naar huis werd vervoerd. Hij zal naderhand in een sanatorium worden opgenomen. FRANKRIJK. HET ONDERHOUD TUSSCHEN DR. SEIPEL EN BRIAND. De kwestie van Oostenrijk's aan- slutting bij Duitschland. Over de gehouden besprekingen tusschen dr. Seipel en Briand meldt de Matin uit Geneve, dat Briand dr. Seipel heeft medege- deeld, dat Frankrijk veel sympathid voor Oostenrijk gevoelt. Aan den anderen kant echter heeft Briand gewezen op het gevaar, dat elk initiatief tol aansluiting van Oosten rijk bij het Duitsche rijk voor den vrede in Europa zou hebben. DE BESPREKINGEN VAN STRESEMANN EN POINCARA Credieten aan Rusland zouden ter sprake gekomen zijn. Over de besprekingen, die dr. Stresemann, de Duitsche minister van fcuitenlandsche za- ken, te Parijs met Poincare heeft gehad, meldt Pertinax nog, dat de Duitsche minister van buitenlandsche zaken de gelegenheid aangegrepen heeft ook over de Russische aan- gelegenheden te spreken. Verklaard wordt, dat dr. Stresemann deze aangelegenheden niet slechts theoretisch heeft aangeroerd1, doch getracht heeft Poin care te winnen voor een gezamenlijke finan cieele onderneming der groote mogendheden voor de uitbreiding van de handelsbetrekkin- gen met Rusland. Poincare zou hierop afwij- zend geantwoord hebben. Men is van mee ning, dat Stresemann zich in de eerste plaats heeft Iaten leiden door de bezorgdheid voor het Duitsche kapitaal, dat in Rusland is be- legd. Rusland zou zich alleen bij't Kellogg- pact aansluiten om te trachten langs dien weg nieuwe credieten uit het buitenland te krijgen. Ook andere politieke stappen van de Russische regeering waren op djenzelfden grondslag ondernomen. De mogelijkheid be staat, dat de Russische regeering eenigen druk heeft uitgeoefend op Stresemann om te trachten voor Rusland te Parijs iets te doen. GEVAARLIJK UITSTAPJE. De Parijsche Journal meldt uit Grenoble dat een Fransche postambtenaar bij een uitstapje naar den grooten St. Bernhard aangehouden is en we^ns beleediging van Mussolini door een Italiaansche rechtbank tot vijf maanden gevangennisstraf veroor deeld. Tengevolge van een stap van den Franschen consul-generaal te Turijn heeft hij echter gratie g"kregen. PERSAANVALLEN OP FRANKRIJK. Een cpmbinatie van Londen en Parijs tegen de Italiaansche politiek vermoed. Offideuze Fransche tegenspraak. De Italiaansche pers richt in de laatste dagen aanvallen op Frankrijk, dat te Ma drid en Athene stappen zou hebben ge- daan om de vriendschap van Italie met Spanje en Griekenland te schaden. Officieus wordt dit, naar men uit Parijs seint, te- gengesproken. De oude en de nieuwe Ita- liaansch-Grieksche en Italiaansch-Spaan- sche overeenkomsten kunnen van kracht blijven zonder dat dit Frankrijk belet zijn aloude vriendschap met deze landen te on- derhouden. Het is voorts onmogelijk om Engeland te beletten zijn oude bijzondere betrekkingen met Spanje en Griekenland te onderhouden en evenmin is het mogelijk Frankrijk te beletten, om, na zijn vriend schap met Engeland nauwer te hebben aangehaald, door dit feit zelf aan invloed te winnen te Madrid en te Athene, maar noch Londen, noch Parijs bereiden eenigerlei combinatie voor, gericht tegen de Italiaan sche politiek. DE GEVANGENNEMING VAN ROSSI. Naar Rome overgebracht. Cesare Rossi, die eenige dagen geleden in Italie, toen hij de Zwitsersche grens over- ging, werd gearresteerd, is overgebracht naar de Regina Coeli-gevangenis te Rome. Hij zal voor den krijgsraad terecht staan. Hem wordt ten laste gelegd, dat hij in het buitenland valsche of tendentieuze berich ten over Italie heeft verspreid, ten einde het prestige en vertrouwen in Italie te ver- kleinen. Op dit vergrijp staat een gevange^ nisstraf van vijf tot vijftien jaar en verval len-verklaring voor goed om een openbaar ambt te bekleeden. SCHOUWBURGBRAND. Te Saronno heeft in een schouwburg een brand gewoed tijdens de voorstelling. Er ontstond een paniek onder de toeschou- wers. Twee vrouwen en de filmoperateur werden gewond. Laatstgenoemde moest uit een venster springen om zich te redden. De schade wordt op 250.000 lire gejraamd. 99 ENGELAND. EEN ROMANTISCH MEISJE. Toen de „Ausonia" van de Cunard Line Zaterdag Southampton had verlaten. werd aan boord een jong meisje ontdekt, dat zich ergens in een hut had verstopt. Zij had met haar moeder een jopgen man weggebracht, die naar Canada vertrok. Bij het weggaan van het schip kon haar moeder haar welis- waar niet meer vinden, doch ze meende dat zij reeds van boord was en ze haar in de volte was kwijt geraakt. Het meisje werd voor den kapitein ge- bracht, die order gaf dat de reiz'igster op de Sleepboot, die het schip vooruitvoer, zou worden overgebracht. Het meisje verklaar- de dat een plotselinge impuls haar in Sout hampton had doen besluiten aan boord te blijven. Ze gaf echter toe dat de jonge man, met wien ze zeer bevriend was, wel de aan- leiding tot haar besluit kon zijn. TOENEMINC VAN AUTO'S IN ENGELAND. Er loopen thans 120.000 auto's meer in Engeland dan op dezen tijd van verleden jaar. Het totaal wordt op 1.287.000 geschat. De auto-fabrikanten spannen zich in tot snel- ler productie van nog goedkooper auto's dan nu aan de markt komen. Voor 125 heeft men nu al een kleine auto die opmerkelijk snel loopt en het goed uithoudt. GRIEKENLAND. DE TOESTAND VAN VENIZELOS. Tegenstrijdige geruchien. Betreffende den toestand van den Griek- schen minister-president Venizelos, die aan dinggakoorts ziek lag, loopen uit Athene de tegenstrijdig&te berichten binnen. Volgens een bericht van de „Bri:tish United Press" wekt de gezondheidstoestand van Venizelos bezorgdheid, zoodat zijn vrouw en zoon per telegram uit Parijs aan het ziekbed zouden geroepen zijn. In tegenspraak daarmede be- weert een Reutertelegram uit Athene, dat de ziekte van Venizelos een normaal verloop neemt en dat er geen reden tot bezorgdheid bestaat. Volgens dit bericht is Venizelos in staat met zijn doktoren te spreken en kranten te lezen. SPANJE. DE PATRIOTTISCHE UNIE. Een feestweek. Primo de Rivera heeft op den 2en Septem ber de eerste der openbare bijeenkomsten geopend, die door de Patriottische Unie van Spanje gedurende een aantal dagen gehouden zullen worden. De grootste demonstratie zal plaats hebben op 13 September, den vijfden verjaardag van het dictatorschap. Primo de Rivera heeft de leden der Patri ottische Unie toegesproken en een beroep ge- daan op hun vaderlandslievendheid en vasten wil om het land groot te maken. ZWEDEN. ONGEWENSCHT BEZOEK. Het sovjetschoolschip „Leningrader Sovjet" is Maandag te Wisby aangekomen. Aan den buitenkant van het schip werden na de aan- komst een aantal agitatorische geschriften in de Zweedsche taal geplakt. Het dept. van buitenl. zaken deelt hierom- trent mede, dat de Russische gezant te Stock holm den Zweedschen minister van buitenl zaken naar aanleiding daarvan zijn leedwezen betuigd'e en beloofde, terstond maatregelen te zullen nemen, dat het schip de Zweedsche haven weer zou verlaten. RUSLAND. OORLOGSMATERIAAL BESTELD. Naar de Roel verneemt, heeft de sowjet- fegeering bij de Skoda-fabrieken oorlogs- materiaal besteld tot een bedrag van 15 millioen roebel. Bij de handelsvertegenwoordigmg te Ber lijn is een chemische afdeeling gevestigd, door welke voortaan bestellingen voor de chemische verdediging der sowjet-pnie zullen worden gedaan en welke tevens tot taak heeft, na te gaan welke ohtdekkingen en uitvindin- gen op het gebied der toegepaste chemie, en speciaal der militaire chemie, iD Duitsch land worden gedaan. RAFAeL. Het origineel der Madonna del Popolo? Het museum van schoone kunsfen te Mos- kou stelt een schilderii ten toon, een Madon- na, door een der ambteinaren van de Ermitage gerestaureerd'. Prof. Grabor heeft het te Nisjni Tagoeil in den Oeral ontdekt, waai het honderd jaar in het bezit van de familie Demidof is geweest. Is het het origineel van de Madonna del Popolo, waarvan slechts copieen bekend zijn? Het schilderij draagt cfe onderteekening Rafael en is 1509 gedateerd. Prof. Grabor heeft van de musea te Pa rijs, Londen, Madrid, Dresden, Kopenhagen en Florence materiaal ontvangen, ten einde de authenticiteit van het schilderij te toetsen, Berenson en Oscar Fischer zijn overtuigcf, dat het, zooal niet het origineel, een Her eerste copieen ui.t het atelier van Rafael is. BULGARIJE DE ONEENIGHEID IN HET BULGAARSCHE KABINET. 5 Volgens een besluit van den minister-presi dent moest het vrijgeworden ministerie van spoorwezen aan Michail Madsjarof worden overgedragen. Een konin'klijk. besluit hiertoe was voorbereid. Op deze vijze scheen de ge- deeltelijke omvorming van het kabinet en de daarmee samenhangende onrust opgelost te zijn. Onmiddellijk voor het bekend worden van het koninklijk besluit echter eisch te Boe- rof, de minister van buitenlandsche zaken, opnieuw het aftreden van Wolkof, den minis ter van oorlog, waarbij hij door de groep van den afgevaardigde Zankof werd gesteuhd. Na vrij langdurige besprekingen begaven Boerof en Zankof zich Maandag naar den bedlegerigen minister-president Liaptsjof en eischten een onmiddellijke beslissing, n l. of vervorming of totale verandering van het kabinet. Boerof weigerde als gedelegeerde naar Geneve te gaan, voor het kabinet gewij- zigd was en Wolkof was uitgesloten. De mi nister van buitenlandsche zaken schijnt den vertegenwoordigers van Frankrijk en Enge land toezegging te hebben gedaan, dat Wol kof spoedig zou aftreden en hi} wilde niet in Geneve verschijnen zonder deze toezegging te zijn nagekomen. Liaptsjof, de ministers-presi dent, antwoord'de daarop, dat de minister van oorlog niet alleen zijn vertrouwen, maar ook dat van de kroon bezat. Liaptsjof behondt zich de beslissing voor Maandag voor. Dins- dag komt de Kamer bijeen en dan willett Boerof en Zankof omvoorwaardelijk een op* lossing van den toestand hebben, in het bij- zonder bet aftreden van Wolkof, den minister van oorlog. v MEXICO. DE MILITAIRE DICTATUUR. De opheffing aanstaandb Alle militaire commandanten der republiek kwamen te Mexico-City bijeen en betuigden hun instemming met het door president Calles uitgesproken voornemen om een einde te ma ken aan de militaire dictatuur. Zij verklaarden, dat de eenige taak van het leger is dengene te steunen, wie het ook zij, die door het congres op constitutfoneele wijze aa-' het hoofd d'er regeering wordt geplaatst. PRESIDENT CALLES. J Gedurende den ambtstermijn van den prest dent van Mexico, Calles, was de presidentieelc termijn van vier jaar op zes jaar gebracht Dit gold echter pas voor den opvolger, want Calles zelf was voor vier jaar gekozen. Nu Obregon, de opvolger, vermoord is, heb ben vrienden en aanhangers van Calles er bij dezen op aangedrongen zijn eigen presiden tieelc termijn van vier op zes te brengen, dus eenvoudig nog twee jaar aan te blijven. Maar daar heeft Calles niet aan gewild. Dat besluit wordt, blij'kens een bericht uit New York, door Amerikaansche couranten betreurd. De Ame- rikaansche bladen wijzen er in dit verband op, dat het aan president Calles gelukt is, verbs- tering te brengen in de betrekkingen tusschen Mexico en de Ver. Staten, en de rust in Mexi co te handhaven. De waarschijnlijke carididaten. Nu president Calles definitief van het presi- dentscinap heeft afgezien, worden, naar uit Mexico City gemeld wordt, Perez Trevino, de civiele gouverneur van den staat Coahuila, d< tegenwoordige Mexicaansche gezant te Lon den en de gouverneur van Tajnaulipas als candidaten genoemd. AZI6 BRAND OP HET MALAKKA^ SCHIEREILAND. - s 800 menschen dakloos. Via Singapore is een R-.-.-.'-erbcricht door- gekomen over evA g.rpote;i brand, die ge-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1928 | | pagina 1