DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Garage A. Dam&Co.
DE
111 UTltfMJHT
Garage MC. MET - Alkmaar.
UIT TOOMAAD
CIIKiVR
Ml
FIAT en NASH
Aulomobielen.
EENIG AGENT VAN DE BEROEMDE
DageRijksch overzichf.
No.
Dit nummer bestapi uit 4 blades.
Honderddertigsve Jaargang
1928
rcrx
A
DeZe Courant wordt ELKEN AVOND, belialve Zon- en Feesfdagen, uitgegeven.
Abonneraenlsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkmaar /2.—franco door
bet geheele Rijb /2.50.
Afzonderlijke en bev/ijsmimmers 5 cents.
PRIJS DER OEWONE ADVERTENTlEN:
Per regel /0.25, bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsrulmfe.
Brieven franco aan de N. V. Bock- en Handelsdrukkerij vjb HERMs, COSTER ZOON.
Voordam C9.
Alkmaar en hef nieaiwe
beBastiniomf^erp.
Wie over belasting schrijft, heeft altijd een
Dlrecteur: G. H. KRAK.
Telef.nr. Adminlstratle 3.
Telefoonnr. Redactie 33.
HooJdredacteur; Tj. N. ADEMA.
Postgiro 37060.
13 OCTOBEH
den druk der verplichte uitgaven en ander-
zijds met de draagkracht der ingezetenen.
Voor dit fonds wordt, een gemeentefonds
belasting geheveo, die een unificatie in gema-
tigden vorm van de gemeentelijke inkomsten
dankbaar onderwerp en kan er van overtuigd belasting bedoelt te zijn.
zijn een belangstellenden lezerskring te vin- -
^Menschen die voor alle mogeiijke ethische-,
ffodsdienstige, paedagogische- en zelfs poli-
tieke beschouwingen volslagen Oost-Indisch
doof blijven, geven plotseling teekenen van
leven en zelfs van belangstelling zoodra er
over belastingen wordt gesproken, wanneer
het althans belastingen betreft, waaraan zij
zelf ook moeten bijdragen.
Zoo gaat het overal en Alkmaar maakt na-
tuurlijk geen uitzondering.
Wanneer wij op deze plaats schrijven, dat
het verkeer niet goed geregeld is, dat de we-
een slecht zijn of de plantsoenen met goed
onderhouden worden we noemen nu maar
eens wat dan neemt het gros der couran-
tenlezers daarvan ongetwijfeld met belang
stelling kennis.
De een vindt ook, dat het zoo is en een an
der vindt, dat het niet zoo is o.f dat het niet
zoo erg is, maar het eenige bewijs, dat men
er op reageert is hoogstens een ingezonden
stuk of een schriftelijke vraag aan den voor-
zitter van onzen gemeenteraad.
Belasting is veel dankbaarder onder
werp.
Als wij schrijven, dat de belasting te hoog
is en dat in het bijzonder de Alkmaarscbe be-
De gemeentelijke inkomstenbelasting en de
forensenbelasting zullen dan verdwijnen,
maar aan de gemeenten wordt afgestaan de
hoofdsom der grondbelasting, naar keuze op
de gebouwde of de ongebouwde eigendom
men. Bovendien mag elke gemeente een ver
teringsbelasting heffen, waartegenover de
Rijks personeele belasting zal afgeschaft wor
den.
De gemeenten mogen opcenten op deze ge
meentefondsbelasting heffen, maar niet hoa-
ger dan in de gemeente nu reeds op de ge
bouwde eigendommen wordt geheven en wat
boven de 30 opcenten niet meer mag bedragen
dan de helft der opcenten, welke de gemeente
op de vermogensbelasting heft.
De wet van 1027, inzake de uitkeeringen
aan de gemeenten, wordt ingetrokken en het
ontwerp van de staatscommissie 1921, tot
steun aan noodlijdende gemeenten, met eeni
ge wijziging overgenomen.
Het is de bedoeling van de ministers, dat
het ontwerp in 1931 in werking zal treden.
Een revolutie op belastinggebied dus.
Ert al is een wetsontwerp nog geen wet.
toch ziet het er wel naar uit, dat een ontwerp
als dit een groote kans heeft in het Staatsblad
te komen.
Want iedereen heeft tot dusver de onbillijk-
lastino- te hoog is, dan is er geen enkele lezer, heid g-evoeld, dat men in de eene gemeente
vindt dat het niet zoo is, of dat het niet zooveel goedkooper kan wonen dan in de
andere.
Wie b.v. in Wassenaar woont, betaalt van
1600 inkomen nog geen 8 aan gemeente
lijke inkomstenbelasting, maar in Den Haag
betaalt men voor hetzelfde inkomen ruim
26, in Eminen bijna 77, in Sittard ruim
100. Niet iedereen is door zijn werkkring of
door andere omstandigheden in staat om de
ingezonden verzuchtingen ontvangen, maar I goedkoopste gemeente als woonplaats uit te
bovendien de mededeeling, dat de meest voort- zoeken en het gevolg is, dat de financieele
varende burgers een commissie samengesteld lasten over Nederlanders met hetzelfde inko
hebben. Dit is een soort burgerwacht tegen men zeer ongelijk verdeeld zijn en-datvelen
het belastingevaar, welker adressen in den
Raad met bijzonderen eerbied worden ont
vangen en op een zeer serieuze behandeling
kunnen rekenen.
z°° erg is.
Dan is men het er roerend over eens, dat
de belasting inderdaad veel te zwaar is en
dat het nog veel erger is dan wij er over heb
ben geschreven.
Dan is er algemeene belangstelling en dan
wordt er zoo sterk op onze beschouwingen ge-
reageerd, dat wij1 niet alleen een stroom van
Helaas hebben wij de laatste jaren maar
al ie vaak moeten constateeren, dat men met
onze gemeentelijke inkomstenbelasting op
den verkeerden weg was.
Er is een tijd geweest, dat de wethouder
van Financien omringd was door velerlei
reservepotjes, dat hij er plezier in had allerlei
spaarvarkentjes op te fokken tot het weldoor
voede beeslen waren geworden en ieder de
overtuiging had, dat wanneer eens de magere
jaren zouden aanbreken, Alkmaar toch nog
geruimen tijd op een welvoorziene provisie-
kast zou kunnen rekenen.
Maar helaas, maar al te velen waren be-
geerig zoo nu en dan een van die vette beest-
jes te slachten. Het een na het ander wevd in
de gemeentelijke geldmachine gestopt en tot
gouden of zilveren worst vermalen en weldra
was de financieele veestapel van onzen wet
houder van Financien zoo geslonken, dat het
niet meer de moeite waard was er notitie van
ie nemen.
De Raad bepaalde, dat ieder dienstjaar
voortaan met eigen middelen sluitend moest
worden gemaakt, de reservepotjes verdwenen
er kwamen geen voordeelige saldi meer van
vroegere dienstjaren, de begrootingen waren
moeilijk sluitend te krijgen, de bedrijven moes-
ten steeds grootere offers brengen en de ge
meentelijke inkomstenbelasting is de laatste
jaren in onrustbarende mate gestegen.
Daar komt als een zonnestraaltje uit den
loodgrij-zen hemel een mededeeling in de
troonrede van 1927, dat een wetsontwerp in
voorbereiding is tot regeling van de finan
cieele verhouding tusschen Rijk en Gemeen
te.
Hetzelfde wordt nog eens in de troonred'
van 1928 herhaald met de bijvoeging, dat het
flu heusch op komst is en weinige dagen later
verschijnt er een wetsontwerp met een uitvoe-
rige Memorie van Toelichting waarin niet
alleen de financieele verhouding tusscher
Rijk en Gemeente wordt geregeld, maar waar
in tevens mededeeling wordt gedaan, dat dc
ministers van Financien en Binnenlandscb
Zaken zich voorstellen, de belastingheffing
der gemeenten in geheel andere banen te
leiden.
de dupe worsen van een exhorbitant hooge
gemeentelijke inkomstenbelasting, die nog
niet eens het gevoig behoeft te zijn van een
onverstandigen of spilzieken Raad, maar in
zeer vele gevallen het gevolg is van allerlei
kostbare uitgaven, waartoe de gemeente, het-
zij op Rijksvoorschrift, hetzij voor allerlei
noodzakelijke insteilingen, verplicht is.
Dus heeft de minister van Financien ge-
z-egd: alle bela-stingbetalers zijn mij even lief
zoolang ze maar betaken en ik zal een
regeling treffen, waardoor zij alien tezamen
betalen wat voor alle Nederlandsche gemeen
ten tezamen noodig is en we zullen dat zoo
biliijk mogelijk, naar gebleken behoefte, over
de gemeenten verdeelen. In plaatsen waar
men op het oogenblik bijzonder weinig be
taalt, zal men dan wat meer moeten opbren
gen, maar in gemeenten waar de belasting-
druk buitengewoon hoog is, zal men voortaan
heel wat minder hebben te betalen.
De opbrengst der gemeentefondsbelasting
Wordt op 80 millioen geschat.
Het Rijk staat bovendien de hoofdsom der
grondbelasting ten bedrage van 15 a 16 mil
lioen af en doet tevens afstand van de perso
n-eele belasting, geraamd op 22'A millioen,
tezamen dus 38 millioen.
Hiertegenover staat de intrekking van d
uitkeering volgens de wet van 1897, dit is
20 millioen, dus heeft het Rijk van de nieuw
voorgesteld-e regeling een nadeel van 18 mi1
lioen.
We kunnen dit hier verder buiten beschou
wing laten, maar willen er nog even de aan
dacht op vestigen, dat de forensenbelasting
wordt afgeschaft wanneer het ontwerp al
thans wet wordt omdat men het in deze
dagen van vlug en goedkoop reizen niemand
kwa-lij'k kan nemen, dat hij gaat wonen waar
hem dit het meest wenschelijk voorkomt.
De tijd is voorbij, dat dit als een soort be
iastingvlucht kon beschouwd worden en waar
bovendien voortaan alle Nederlanders voor
alle Nederlandsche gemeenten tezamen naar
dezelfde heffing zullen betalen en al die ge
meenten daarvan naar gebleken behoefte
haar deel zullen krijgen, is het duid'elijk, dat
het er volstrekt niet meer toe doet waar men
woont en ook, dat een gemeentelijke forensen
belasting tot een onbillijke, dubbele heffing
zou leiden.
bedenken, dat onze wethouder van Financien
de luchtkolom boven de trottoirs als gemeen-
telijk eigendom beschouwt en voor de daarin
uitstekende voorwerpen precariorechten wil
heffen tusschen twee haakjes, waar is dat
voorstel toch gebleven? dan zijn er hier
nog heel wat verrassingen te wachten.
Het is wonderlijk hoe vindingrijk sommige
financieele specialiteiten zijn als er naar be-
lastbare objecten gezocht wordt.
Maar in het algemeen kan men aannemen,
dat deze gemeentelijke verteringsbelasting
niet zwaarder zal drukken dan tot nu toe de
Rijks personeele belasting gedaan heeft.
Dan blijven er nog de opcenten uit de Ge
meentefondsbelasting, die ten hoogste 80
kunnen bedragen (maximum 30 in verband
met de reeds bestaande opcenten voor de be
lasting op de gebouwde eigendommen plus
maximum 50 als de opcenten op de vermo
gensbelasting 100 bedragen).
Alkmaar heft 70 opcenten op deze_belas
ting, Amsterdam heft in het geheel niet en
zoo is dit in vele gemeenten geheel verschrl-
len-d.
Had- men overal geweten wat er op komst
was, dan zouden zeker alle gemeenten zich
gehaast hebben het maximum aantal opcen
ten te heffen.
Wij veronderstellen, dat dit thans niet meer
veranderd kan worden, want de minister is
bij al zijn berekeningen natuurlijk van reeds
afgesloten dienstjaren uitgegaan.
In alien gevalle staat wel vast, dat er een
revolutie inzake gemeentelijke belastinghef-
fing op komst is en we zullen ons nu maar
niet in de vraag verdiepen of de gemeentelijke
autonomic daardoor al dan niet in het ge-
drang zal komen.
Waar het op neerkomt is dit, dat men in
zoogenaamd goedkoope gemeenten voortaan
heel wat meer en in sommige dure gemeenten
heel wat minder za'l- moeten opbrengen en on-
willekeurig vraagt men zich dan af of de
Alkmaarders van de nieuwe regeling al dan
niet zullen profiteer en.
Is Alkmaar tot dusver een dure of een
goedkoope gemeente geweest?
Raadpleegt men een reclameboek, een gids
of een V. V. V. boekje „Alkmaar als woon-
stad", dan houdt men zijn hart vast, want
dan blijkt, dat Alkmaar voor alien, die zich
hier willen vestigen als een paradijs afge-
schilderd wordt, waar belastingen eigenlijk
niet de moeite waard zijn om er over te
spreken.
Maar de insider heeft met stijgende be-
zorgdheid gezien hoe het eene spaarvarkentje
na het andere het leven heeft moeten laten en
hij bedenkt met een zekere voldoening
wie had het ooit kunnen denken, dat wij ons
daarover eens zouden verheugen! dat de
gemeentelasten de laatste jaren voortdurend
groot-er zijn geworden.
Bovendien staat Alkmaar, wat betreft ar-
menzorg, politie, onderwijs, enz. voor groote
uitgaven. Het komt zelfs in de bovenste helft
voor van de gemeenten met de grootste finan-
cieele verplichtingen en dus bestaat er alle
hoop, dat bij de verdeeling van de 80 millioen
van het Rijk, Alkmaar een behoorlijke portie
zal krijgen en vcoral daarvan zal het afhan
gen of de gemeente daarnaast nog veel of
weinig aan opcenten en verteringsbelasting
zal moeten heffen.
De opcenten zullen in de meeste gemeenten
wel den sluitpost der benoudigde inkomsten
vorm en.
Over de strekking van dat wetsontwerp
Kunnen wij kort zijn, daar wij het in het be
flog een uitvoerige toelichting van
De Geer hebben opgenomen.
Het komt in hoofdzaak hierop neer, dat er
gemeentefonds wordt ingesteld, waaruit
jaarlijks aan de gemeenten uitkeeringen zul
len worden gedaan volgens een formule, j
waarin eenerzijds rekening is geliouden met
Ook de verteringsbelasting mogen wij niet
onopgemerkt voorbijgaan.
Zij1 komt in de plaats van de thans be-
staande personeele belasting en zal dus in
gin dezer maand reeds pubiiceerden en later I den regel niet hooger zijn. Wellicht nemen
minister de gemeenten de thans reeds belaste „luxe
artikelen" over, maar zij zijn bevoegd na
goedkeuring door Ged. Staten of de Kroon,
ook andere objecten, b.v. piano's of radiotoe-
stellen te belasten.
In de eene gemeente zal men op dit gebied
yindingrijker zijn dan in de andere en als wij
Vol verwachting klopte ons hart toen wij
als journalist eenerzijds en als belasting-
plichtige anderzijds naar onzen wethouder
van Financien togen en hem de ongetwijfelc
nog moeilijk te beantwoorden vraag stelden
Wat denkt U er van, zullen de Alkmaarders
van de nieuwe regeling profiteeren?
De wethouder trok een heel geheimzinnig
gezicht dat doen alle wetfaouders van Fi
nancien als er naar komende belastingen
geinformeerd wordt en beloofde de zaak
eens grondig te zullen bekijken.
Als resultaat van zijn beschouwingen kun
nen wij thans het volgende mededeeien.
De nadeel en der nieuwe legeling zijn de
volgende
Ten eerste opheffing der gem. Inkomsten
belasting, raming 19281929 (inbegrepen
de forensenbelasting) 849.000.ten
tweede de uitkeering krachtens de wet van
1897 voor Alkmaar 53.000.ten derde
het verlies van de opcenten der Personeele
belasting (raming 1929) f 78.000.dat is
te zamen een verlies van 980.000.
Hiertegenover s-taan de volgende voor-dee
ten: ten eerste de uitkeering uit het Gemeente
fonds ten bedrage van 486.000.ten
tweede db hoofdsom van de grondbelasting
op de gebouwde eigendommen groot
68.000.ten derde de verteringsbelasting,
geraamd op f 218.000.dat vormt te za
men 772.000.—, zoodat er nog een nadeelig
saldo blijft van 208.000.
Ter dekking van dit nadeelig saldo kan -de
gemeente pu opcenten heffen op de gemeente-
on-dsbelasting en daar de opcenten op de
vermogensbelasting hier 70 bedragen, mag
Alkmaar dus 30 35 65 opcenten heffen.
Neemt men aan, dat die belasting ongeveer
1/10 meer opbrengt dan de Rijksinkomsten-
belasting, dat is voor Alkmaar rond
400.000.dan zal men, om tot de ontbre-
kende 208.000.— te komen, 52 opcenten
moeten heffen.
De schatting wat Alkmaar uit het Ge
meentefonds zal krijgen is natuurlijk op dit
oogenblik nog heel moeilijk.
De gemeenten krijgen, krachtens een bijzon-
dere garantiebepaling, minstens de helft terug
van de ontnomen gemeentelijke inkomsten
belasting, terwijl de uitkeering nooit boven
het 3/4 gedeelte daarvan kan stijgen.
Gaat men van de veronderstelling uit, dat
Alkmaar de minimum uitkeering per inwoner
i'dat is de helft van de gemiddeide opbrengst
per inwoner van de gem. ink. belasting over
de jaren 1926/1927, 1927/1928 en 1928/
1929) zou ontvangen, dan zou deze onge
veer bedragen 27500 (het aantal inwoners)
X 14.14 390.000.-.
Maar men mag aannemen, dat Alkmaar,
op grond van haar vele verplichtingen, een
grootere uitkeering zal krijgen en deze vrij
veilig stellen op 5/8 der gemiddeide belas-
tingopbrengst, dus met een uitkeering van
17.67 per hoofd, waardoor men tot de reeds
vermeld-e 486.000.komt.
De hierboven genoemde verteringsbelasting
is berekend naar het bedrag van de tegen-
woordige personeele belasting in hoofdsom
plus opcenten.
Natuurlijk kan de gemeente hier meer of
minder heffen, maar men zou dan het aantal
opcenten op de gemeentefondsbelasting moe
ten verminderen of vermeerderen om het even-
wicht weer te herstelien.
De vrijheid der gemeenten tot het heffen
der verteringsbelasting wordt in de practijk
sterk beknot doordat de belastingplichtigen
zich daaraan kunnen onttrekken, door vrij-
willig afstand te doen van de voorwer
pen, welke den grondslag dezer belasting
uitmaken.
Is derhalve deze heffing aan overwegingen
van practischen aard gebonden, de heffing
van opcenten is begrensd door de wet zelf en
daarom is de wethouder van Financien, in te-
genstelling met den minister, van meening,
dat dte bewegingsvrijheid van de gemeenten
toch wel aan banden gelegd wordt.
Zouden, na alles wat de nieuwe wet aan
Alkmaar is de toekomst zou toelaten, de uit
gaven nog zoo hoog zijn, dat de inkomsten
nog opgevo-erd1 moesten worden, dan zou men
die nog slechts door meer winst uit de bedrij
ven kunnen verkrijgen.
Waar het op neer komt is ten slotte dit, dat
wanneer dit ontwerp door de Staten Generaal
wordt goedgekeurd, onze gemeente er finan-
ciee'l hoogst waarschijnlijk niet slecht bij zal
varen.
Immers, de gemeentelijke inkomstenbelas
ting bedraagt thans 849 090.
In de plaats hiervan zou komen de ge-
.meentefondsbelasting van 40-0.000 plus de
opbrengst der opcenten ad 208.000.dat
is te zamen f 608.000.zoodat de belas
tingplichtigen dezer gemeente ongeveer
240.000.— minder zouden moeten opbren
gen dan thans het geval is.
ALKMAAR
TEL. 490.
ALVORENS EEN WAGEN AAN TE SCHAF-
FEN DOET MEN VERSTANDIG ZICH OP
DE HOOGTE TE STELLEN VAN DE UIT-
NEMENDE KWALITEITEN DER 6-CYLIN.
LINDERS FIAT EN NASH AUTO'S.
Demonstratiewagens voorradig,
soowel luxe als vrachtautomobielea.
Dank zij het optiirisme van onzen wethou
der van Financien heeft dit artikel een prettig
slot gekregen.
Wij helpen hem gaarne hopen, -dat zijn be,-
rekeningen nog in gunstigen zin door de wtt-
ke'lijkheid overtroffen zullen worden, en dat
het onlangs hier ter stede opgerichte ccro/itc
van actie tegen de belastingopdrijving 'over-
bodig zal blijken en ontbonden zal kunmen
word-en.
Vermindering van financieele lasten iz-al de
welvaart der b-evolking vermeerderen en er
toe mede werken van Alkmaar binnen arfzien-
baren tijd een stad van groote heteekenis te
malcen.
DE A.S. VERKIEZ1NGEN IN ENGELAND.
Het congres der liberate pattij;
Lloyd George zet zijn standpunt
uiteen, zijn krituek op den conservatie-
ven en socialisten. f
Nu de Engelsche verkiezingen zoo lang-:
zamerhand naderen, zijn de partijleiders be-
gonnen met lange redevoeringen te houden
voor hun kiezers. Reeds heeft Baldwin een
rede gehouden, waa.vover we de vorige week
geschreven hebben en thans heeft Lloyd
George, de leider der liberale partij, op een
congres te Yarmouth zijn kiezers toegespro-
ken. Hij voorspelde, dat bij de algemeene
verkiezingen van het volgend jaar de politiek
der tegenwoordige regeering met verplette-
rende meerderhei.d zou worden veroordeeld en
dat de liberalen enorm versterkt uit den
strijd zouden ijt voorschijn komen! Ook was
het volgens hem zeker, dat de socialisten niet
de meerderheid zouden verkrijgen. De moge-
lijkheid bestond, dat geen der drie partij en de
volstrekte meerderheid zou verkrijgen, noodig
voor het vormen van een regeering.
In antwo'ord op een vraag, welke houding
de liberalen in het volgende parlement zou
den aannemen, verklaarde Lloyd George, dal
zij evenzeer gekant zouden zijn tegen de soj
cialisten als tegen de conservatieven. Voor
geen van beide partijen hadden de liberalen
een bizondere voorkeur.
Verder zeide Lloyd George nog het volgen
de: Inclien geen liberale regeering kan wor
den verkregen, dan was er onder alle par
tijen wel voldoende gemeenschappelijk ter
rein voor samenwerking voor een bepaalde
periode- zonder dat men zijn beginselen ot
idealen zou behdeven prijs te geven, doch de
voorwaarden voor samenwerking moesten
eervol zijn en niet vernederend, maar de li-
bera'/en zouden in het volgend parlement op.-
treden als een onafhankelijke partij.
In geen geval, aldus Lloyd George, zullen
de liberalen toestemmen in een coalitie. Wan
neer een der andere partijen aan het bewind
komt, hebben de liberalen de keus tusschen
te worden geworgd in een koord van tarie-
ven of door het socialisme te worden ge-
vierendeeld.
Welke partij ook aan het bewind komt, de
socialistische stellig niet.
„Wij zullen, aldus Lloyd George, met
klem weigeren, de proefneming van 1924 te
herhalen, die zoo'n rampspoedig einde heeft
genomen en die enkel en alleen als proefne
ming is te rechtvaardigen. Ik ben er van
overtuigd, dat de socialisten door hun zwak-
ke houding de laatste kansen hebben ver-
speeld om gedurende deze generatie nog een
regeering aan het bewind te krijgen. De so
cialisten en de Tories heulen samen en trach-
ten ons in en buiten het parlement te vernie-
tigen. Als de liberalen bij de verkiezingen
slechts een candidaat tegenover zich vonden
in elk kiesdistrict, dan zouden zij met abso
lute zekerheid winnen. Doch de LabourpartiJ
ALKMAARSCHE CODRANT
iiimimiw
Haj«ebaaME9agr-j^ffiamafigggBMWIlWW
1 1 ii-
