Hnishondster
Net Dagmeisje
rKzr
ersen
bonbon
Flinke Loopjongen
een flink Dagmeisje
Met persoon
net persoon
Geneeskundige brieven.
Dr. FORMIJUf]
Opdat op dien dag
Bediende
Aankomende jongste Kellner
in i
Zeetijdingen
Huishouclster
Wereldspaardag
Werkster.
Boeken
Advertentien, voor het nummer
m denzelfden dag bestemd, wor-
den uiterlijk hall ell uur
morgens aangenomen, uitgezon-
deS Zaterdags.
adweHentie n
Heden overleed door een
ongeval, onze innig geliefde
Moeder en BehuwckUchter
neetje van der horst
in den ouderdom van 44 jaar.
den Helder,
AAT W. WESTHOEVE—
VISSER
K. J. WESTHOEVE.
Bergen (N.-H.),
MIEN VISSER.
Alkmaar,
Mevr. de Wed.
A. VISSER—KLEYN.
Bergen N.-H., 28 October '28
Huize „Zonnetij",
Russenweg 3.
Bijzetting in het Familie-
graf op de Begraafplaats
Kerkedijk te Bergen N.-H. op
31 October 1928. Vertrek van
uit Huize „Zonnetij" 2 uur
n.m.
Heden overleed zacht en
kalm, onze lieve Moeder, Be-
huwd- en Grootmoeder
Merr. NEELTJE MERENS,
Wed. van den heer
CHS. DE HOOG,
in den ouderdom van 80 jaar.
Alkmaar, 29 Oct 1928.
Doelenstraat 11.
Namens de familie,
Wed.
JOH. M. POORTENAAR—
DE HOOG.
De teraardebestelling zal
plaats hebben a.s. Donderdag
n.m. 2 uur vanaf 't sterfhuis
op de Algemeene Begraaf
plaats.
Heden overleed, na een
langdurig en geduldig lijden,
mijn geliefde Vader, de Heer
CORNELIS JONGES,
Weduwnaar van
MAARTJE SEMEINS,
in den ouderdom van 78 jaar.
Schermerhorn, 27 Oct. 1928.
T. JONGES.
De teraardebestelling zal
plaats hebben Woensdag 31
October nam. 2 uur.
In plaats van kaarten.
G e b o r e n
KEES,
Zoon van
B. DUBBELD en
N. BUBBELDBarker.
Barsingerhorn, 27 Oct. 1928.
DANKBETUIGING.
Hiermede betuigen wij onzen
hartelijken dank aan alien, die blij-
ken gaven van deelneming bij het
overlijden van onzen geliefden Va
der, den heer P. KEURIS, vooral
aan de beide Vaders en Moeders
van het Diaconiehuis, voor de lief
derijke behandeling hem tijdens zijn
ziekte bewezen.
Aan Ds. Deetman voor de troost-
volle woorden tot ons gesproken.
En inzonderheid aan de Familie
Peeck voor den steun hem tot in
zijn laatste dagen betoond en voor
al den heer J. C. Peeck voor de
waardeerende woorden aan zijne
groeve gesproken.
Uit aller naam,
G. J. SCHUTTEN.
M. A. SCHUTTEN—KEURIS
Alkmaar, 29 Oct. 1928.
Door het verbindend worden der
eenige uitdeelingslijst is het fail-
lissement van ALBERTUS BAR
KER, voorheen cafehouder wonende
te Alkmaar, geeindigd.
De Curator:
Mr. C. A. DE GROOT.
Alkmaar, 27 October 1928.
G e b o r e n
HENDERICUS ARIE,
zoon van
P. DE GROOT.
G. DE GROOT—BARKER.
Driehuizen, 28 October 1928.
De Heer en Mevrouw
M. F. J. KEUSSHILDEMANN,
betuigen hierbij hartelijk dank voor
de vele blijken van belangstelling
ontvangen bij gelegenheid van hun
40-jarig huwelijksfeest.
De tweede tevens slot- uit
deelingslijst in het faillissement der
N. V. ALKMAARSCHE LEER-
FABRIEK ligt vanaf heden gedu-
rende 10 dagen ter Griffie der
Rechtbank alhier ter kostelooze in-
zage voor de crediteuren.
Alkmaar, 29 October 1928.
Mr. D. SLUIS, Curator.
is door ziekte verhinderd de
praktijk waar te nemen.
in klein gezin. Zondags vrij.
Adres te bevr. bur. v. d. blad.
gevraagd P.G. niet boven de 50
jaar, bij een man alleen.
Br. letter L 659 bur. v. d. bl.
gevraagd die genegen is een hulp-
behoevende vrouw mede te ver-
plegen, bij B. W A G E M A K E R,
Kerkelaan, Heiloo.
gfi m m een ieder op een hem
PASS END TIfDSTIP
zijn spaarbankzaken kan afdoen, zal
ons kantoor op den
Woensdag 31 October
ONAEGEBROREN GEOPEND ZIJN
van
NEGEN UUR V.M. TOT
ACHT UUR N.M.
ZIJT~3E NOG GEEN SPAARDER, laat U op dien dag
I S a/s spaarder inschrijven. Op dien dag
U M wordt over de geheele we r eld
jjj aan de beteekenis van het spar en voor de
III welvaart der volkeren herinnerd.
Ill NUTSSPAARBANK.
gevraagd niet beneden 18 jaar.
Zelfstandig kunnende werken.
Zich te vervoegen bij G. J. v. d.
HULST, Koorstraat hoek Laat,
's avonds tusschen 8 en 9 uur.
Wegens vertrek van het tegen-
woordige
gevraagd.
SPOORSTRAAT 30.
of HUISHOUDSTER, Alkmaar of
omstreken. Ook genegen inwinkel
behulpzaam te zijn, desgewenscht
verpleging.
Br. fr. lett. B. Hulppostkantoor,
Avenhorn.
B. z. a. flink net MEISJE ais
WERKSTER. Br. letter F 654 bur
van dit blad.
Op een fabriekskantoor
wordt een aankomend
GEVRAAGD.
Brieven met opgave van
leeftijd enz. onder letter
K 658, bureau v. d. blad.
voor Hotel Restaurant gevraagd
Brieven onder letter E 653 bur
van dit blad.
BIJVERDIENSTE.
Solide Maatschappij vraagt voor
alle plaatsen in Nederland
ENERGIEKE PERSONEN. Hoo-
ge bijverdienste. Gemakkelijke werk-
kring. Vakkennis onnoodig. Brieven
No. 1527, Adv. Bur. v. h. ALTA,
Den Haag.
zoekt betrekking voor kleine bijver
dienste. V
Br. fr. ond. lett. J 657, bur. v. d. bl.
Biedt zich aan een
als reiziger in koloniale waren o\
iets dergelijks.
Br. ond. letter G 655 bur. v. d bl.
gevraagd.
WISBRUiti LIFFMANN.
Denafuurfijhzen
fijnsk Bduwsche
meikm in mi bod
Van cherry braridy,
omhulddoorde.
ftjnste chocolade
NOTA VAN WIJZIGING.
Verschenen is een nota van wijziging, be-
treffende de ontwerp-gemeentebegrooting
voor 1929, welke in totaal een verhooging en
verlaging geeft van 1590.
CURSUS SPAANSCHE TAAL.
Onder verwijzing naar de advertentie in
dit nummer vestigen wij de aandacht van
belanghebbenden er op, dat de Karner van
Koophandel en Fabrieken voor Hollands
Noorderkwartier, gevestigd te Alkmaar, over-
weegt, bij genoegzame deelname, een cursus
in de Spaansche taal te doen houden. Met het
oog op den toenemenden handel met de
Spaansch sprekende Rijken wordt daaraan
de behoefte door veleh sterk gevoeld.
lng@zoBig&®B3 siukken
(Buiten reran; woo: aelijk/Uid van de Re
[lenszins dat de 'edactie er nude instemt.)
indie De opname in deze rubriek bewiisi
HULP VOOR ONBEHUISDEN.
Op 1 Januari 1927 was er een gemiddeld
tekort van vijf en dertig duizend gulden op
het budget der vereeniging „Hulp voor On-
behuisden", te Amsterdam. Dit tekort be-
staat nog en bedreigt haar werk. Op staan-
den voet zal het er niet aan te gronde gaan,
loch op den duur zeer stellig. De arbeid
»an „Onbehuisden" in het Oud-Buitengast-
huis, het vroegere hoofdstedelijk Pesthuys,
dat iedereen kent, is een te schoon monu
ment der algemeene naastenliefde, dan dat
het ernstig in nood zou mogen blijven ver-
keeren. Terwille der ruim 700 mannen,
vrouwen en kinderen, die in de asyls en in-
ternaten verpleegd worden, most het te
kort verdwijnen, Het zal ook verdwijnen!
want thans richt ik mij tot alle menschen-
vrienden, die zonder bezwaar iets kunnen
missen voor hen, die alles verloren en vraag
hen:
Wil Uwe bijdrage schenken, opdat de
jjrootste nood althans bestreden wordt! Wil
helpen, immers:
„Onbehuisden" is een toevluchtsoord voor
de allerarmsten, wanneer de uiterste ellende
hen bedreigt. Honderden kinderen, voorgoed
of tijdeliik zonder huis of ouders, vinden hier
hefcerijke zorgen opvoeding. Zonder onder-
™iu van gezindte wordt bijstand verleend
fn in den iegel slechts dan, wanneer de be-
trokkenen elders niet of moeilijk terecht kun
nen Redden en behouden is het doel van ons
werk, dat nu zejf redding behoeft. En dat vast
vertrfiUwt, flat ook U ertoe zult willen mede-
''erken, hei: te behouden.
Vereeniging „Hulp voor Onbehuis-
den", 2e Const. Huygensstraat 35,
A'dam; Postgiro No. 32534; Gem
giro A'dam No. V 207; Bankrekening
Ass. Cassa, Amsterdam.
Hoogachtend,
G. H. Honing,
Hoofd-directeur van
„Hulp voor Onbehuisden"
De brochures zullen in een oplage van
10.000 exemplaren beschikbaar worden ge-
steld voor de niet-georganiseerde arbeiders
in de verschillende vakgroepen.
K assist
FREYA THUNIS.
De concert-directie Ernst Krauss heeft zijn
tournee's weer aangevangen en is ook in
Alkmaar weer begonnen. J.l. Zaterdag had-
den we hier de violiste Freya Thunis.
Zaterdagavond is geen geschikte avond
yoor muziek althans niet hier en zoo
was er bitter weinig publi-ek in de zaak van
't Gulden Vlies. Mej. Thunis is een violiste
van beteekenis, die aan haar instrument een
fraaien toon ontlokt, vooral op de E-snaar,
en met gevoel voordraagt (Larghetto van
Handel). Buitendien speelt zij met de me est
mogelijke rust, ook al voert zij de moeilijkste
passages uit, 'n bewijs, dat zij daar meesteres
over is.
Haar programma was echter niet erg be-
langwekkend. (Het nummer van Handel en
Praeludium en Allegro van PugnaniKreis-
ler waren wel het belangrijkst.)
Een concert van Vivaldi duurde erg lang,
en wat lang duurt, houdt de belangstelling
niet gaande, en na de pauze drie stukken van
Paganini. Dat was beslist te veel, hoe be-
wonderenswaardig de violiste ze ook voor-
droeg.
We hebben Zaterdagavond duidelijk ge
voeld, dat dit soort muziek heeft afgedaan.
Bewond-ering kan men hebben voor degene,
die zooals deze violiste al die onmogelijke,
■halsbrckende dingen, zoo zonder de minst
zichtbare inspanoing voordraagt, maar
daarmede gaat gepaard verwondering over
de smakeloosheid van den componist. Als
Paganini destijds optrad, wist hij door z'n
spel, en z'n compositie's het enthousiasme
bij zijn hoorders tot het hoogste op te voe-
ren, maar die tijd ligt verre achter ons en
men verlangt nu iets anders, iets, dat ont-
roeren kan, dat tot het hart spreekt.
Zeer zeker kan mej Thunis dat geven en
daarom hoop ik, dat haar smaak zich in den
loop der jaren mej. Th. is nog jong in
de goede richting moge wijzigen.
De heer Jan Booda haar klavier-
begeleider had het niet moeilijk. Hij vol-
voerde zijn taak echter correct en muzikaal.
A. K
SMaHkiiserichten
kool le s. 512; Bloetnkbol 2e s. 4
8; Roode Kool 3.50—/ 6.50; Witte Kool
4; Gele Kool 2.50—/ 3.50; Uien- 3.50;
Bieten 9.50-/ 12.50.
WARMENHUIZEN, 27 Oct. 1928. Roode
Kool le s. 3.606.50; Roode Kool 2e s.
2.80; Deensche Witte Kool 4.40
4.80; Deensche Witte Kool (uitschot)
2.60—/ 2.80; Witte Kool 4.30--/ 4.60;
Bloemkool le s. 3.709; Bloemkool 2e
s. 1.60—/ 2.60; Drielingen 9.30—
9.40; Uien 7.107.80; Grove Uien
6.30—/ 6.90; Peen 4.20—/ 4.30; Peen
(kleine) 2.50; Blauwe Aardappelen 3.80.
Aanvoer: 12825 KG. Roode Kool; 23075
K.G. Deensche Witte Kool; 31300 K G.
Witte Kool; 7800 K.G. Uien; 1125 K.G.
Peen; 2750 K.G. Aardappelen; 960 st. Bl.
kool.
NOORDSCHARWOUDE, 27 Oct. 1928.
Bravo's 3.20; Uien 7.10—/ 7.80; Drie
lingen 9.10; Grove 6.106.40; Gele
Nep 12.3012.50; Peen (groote) 4.20
4.30; Peen (kleine) 2; Roode Kool
4-/ 6.80; Witte Kood 4—/ 4.60; Gele
Kool 1.903.40; Deensche Witte Kool
4.205.20, alles per 100 K.G.; Bloem
kool le s. 5.508.30; Bloemkool 2e s.
1.201.60 per 100 stuks.
Aanvoer: 2800 K.G. Aardappelen; 6200
K.G. Uien; 5700 K.G. Peen; 42000 K.G.
Roode Kool; 43600 K.G. Witte Kool; 5200
K.G. Gele Kool; 26800 K.G. Deensche Witte
Kool; 8100 stuks Bloemkool.
rv ontvingen een door den Alg. Ned.
,va,n Arbeiders(sters) in het Bakkers-,
colade- en Suikerbewerkingsbedrijf uit-
segeven brochure: „Een maanwoord to.t de
u jj;sSezellen, koek- en banketbakkers en
_oodbezorgers, tot versterking van den bond
een verdediging van de eischen van ons
^npes, m Augustus j.l. te Arnhem gehou-
)ee^n^roctlure bevat tal van toe
t ge2 naar ontwerpen van den teeke-
laar Jan Rot.
STw?,nen en'<ele dagen zal een soortgelijke
c,.^ e. ve^chijnen voor de vakgroep
1 chocolade- en suikerbewerkers.
ALKMAAR, 29 Oct. 1928. Op de heden
gehouden weekmarkt waren aanvoer en prij-
zen als volgt: 52 vette koeien 200390;
4 vette kalveren j 60—/ 160; vette kalveren
p. ned. pond 1.401.60; 25 Nuchtere
kalv. (slacht) 824; 705 vette Varkens
(zware) per ned. pond 0.690.76; Zou-
ters per n-ed. pond 0.68.
BROEK OP LANGENDIJK, 29 Oct
1928. Langedijker Groentenveiling. Bloem
kool le s. 7.6014.80; Bloemkool 2e s.
1.904.10 per 100 stuks; Bloemkool
(reuze) 9.7011.60 per 100 stuks; Wor-
telen 3.70—/ 4.30; Roode Kool 3 60—
4.20; Roode Kool 2e s. 2.20—/ 3.30;
Gele Kool 1.80—/ 3.30; Witte Kool 3.80
4.30; Deensche Witte Kool 34 80;
Uien 7.408; Drielingen 7.90
8.50; Grove 6.50—/ 6.80; Nep 11.20;
Bieten 1.404.30; alles per 100 K.G.
Aanvoer: 17500 stuks Biloemkool; 6400
K.G. Wortelen; 38000 K.G. Roode Kool;
20000 K.G. Gele Kool; 11000 K.G. Witte
Kool; 6000 K.G. Deensche Witte Kool; 7200
K G. Uien; 7000 K.G. Bieten.
BOVENKARSPEL, 27 Oct. 1928. „De
Tuinbouw." Heden besteedde men voor: Bl.
STOOMVAARTLIJNEN.
STOOMVAART-MIJ. NEDERLAND.
Jan Pietersz. Coen (thuisr.) 26 Oct. v. Genua.
Johan de Witt 27 Oct. v. Amst. te Batavia.
Riouw (thuisr.) 26 Oct. v. Port Said.
Soetnba (uitr.) 27 Oct. v. Suez.
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
Orpheus 26 Oct. v. Amst. n. Kopenhagen.
Ajax 26 Oct. v. Valencia n. Alicante.
Doros 26 Oct. v. Cadix n. Malaga.
Erato 25 Oct. v. Danzig n. Amsterdam.
Ilos 26 Oct. v. Tarragona n. Cette.
Jan van Nassau 26 Oct. v. Esbjerg te Frede-
rikshaven.
Neptunus 26 Oct. v. Triest te Fiume.
Nereus 26 Oct. v. Amst. te Hamburg.
Rhea 25 Oct. v. Guateala n. Kingston.
Stuyvesant 26 Oct. v. Amst. te Barbados.
Theseus 26 Oct. v. Lissabon n. La Pallice.
Achilles 27 Oct. v. Amst. te Rotterdam.
Alkaar 27 Oct. v. Chili, 1. v. Duinkerken, te
Rotterdam.
Oranje Nassau (uitr.) 26 Oct. te Madeira.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Gorontalo (thuisr.) 26 Oct. v. Singapore.
Insulinde 27 Oct. v. Batavia te Rotterdam.
Schouwen 27 Oct. v. Batavia n. Rotterdam.
Sibajak (thusr.) 27 Oct. v. Suez.
Slamat (uitr.) 27 Oct. v. Colombo.
Tjerimai (thuisr.) 26 Oct. v. Singapore.
Beenbreuken.
De beschrijving van den bouw van been-
weefsel was noodfig om een goed begrip te
verkrijgen van wat gebeurt als een been
breekt. Wie wel eens een skelet gezien heeft,
zal in den regel van meentng zijn, dat er
heel wat toe noodig is om een zoo stevig boc
als bijv. het dijbeen of het hebben is, te bre-
ken. Dat het bij overriding door een spoor-
trein of een zwaren lastwagen gebeurt, be-
grijpt ieder. Maar dikwijls is een veel minder
sterk geweld voldoende. Vallen van een be-
trekkelijk geringe hoogte, struikelen, zich ver-
stappen, een plotselinge ongewone beweging,
zooals het zich inspannen om niet te yallen,
het wegwerpen van een voorwerp, het weg-
slaan van een tennisbal, dat alles vindt men
op de lijst der oorzaken van een beenbreuk
Hieruit blijkt wel, dat het been betrekkelijk
broos moet zijn. Dat is inderdaad somtijds
het geval. Maar niet altijd. Er bestaat in dit
opzicht een zeer groote verscheidenheid.
Soms ziet men beenderen, die om zoo te zeg
gen, niet kapot te krijgen zijn. Het andere
uiterste is wel de toestand, waarin het been
door enkele ziekten verteert en waarbij het
zoo broos is, dat een gewone, niet eens heel
krachtige, beweging een breuk ten gevolge
heeft.
Afgezien van bepaald ziekelijke afwijkin-
gen, neemt het been in breekbaarheid toe
naarmate de mensch ouder wordt. Dit gaat
vrijwel parellel met een langzaam toenemend
kalkgehalte. In de jeugd, als nog veel kraak-
been en lijmgevend weefsel aanwezig is, kun
nen de beenderen vrij groot geweld verduren
zonder te breken. Wij zien dan ook dikwijls
kinderen vallen enz. zonder dan minsten hin
der, terwijl wij er zeker van kunnen zijn, dat
een bejaard peroon, aan eenzelfde geweld
blootgesteld, er zeker niet ongeschonden van
af zou komen.
Aan de wijze, waarop het been gebroken is,
kan men dikwijls zien, op welke wijze de
breuk to.t stand kwam. Een harde slag op de
schacht van een pijpbeen kan dit dwars door-
breken; was het een buigend geweld, dan zien
wij herhaaldelijk een V-vormige breuklijn;
als het been gedraaid, gewrongen is, dan ont-
sfaat gewoonlijk een schroefvormige breuk
lijn enz.
Het laat zich begrijpen, dat, als het been
breekt, tevens het beenvlies en de daarmee
vergroeide weeke deelen verscheurd worden
Blij'ft de huid, zooals dikwijls het geval is,
onverlet, dan is dus als het ware een inwen-
dige wond ontstaan. Tal van bloed- en
lymphevaatjes zijn verscheurd en hieruit
stroomt bloed en lymphe in de gevormde
scheur. Dit kan natuurlijk slechts zoolang
geschieden, totdat de drukking van de uitge-
stroomde vochten gelijk is geworden aan den
druk in de vaten. Maar het vrije bloed ver-
I spreidt zich niettemin in de weefselspleten
der omgeving en zoo kan men het door de
rood-blauwe kleur waarnemen als het onder
de huid is aangeland.
De stevigheid der ledematen, welke zij dan-
ken aan't been, is uit den aard der zaak ver-
dwenen, zoodra het been breekt. De patient
kan dus dat lid niet meer bewegen, en al zou
hij het kunnen, dan zou hij het wel laten door
de hevige pijn, die bij elke beweging ontstaat.
In zeer enkele gevallen blijven de gebroken
beenuiteinden ten opzichte van elkaar in de-
zelfde positie. Gewoonlijk nemen zij een an-
deren stand aan, hetzij dat zij langs elkaar
schuiven of een hoek met elkaar maken. Dit
is voornamelijk het gevolg van de samentrek-
king der aan het been vastgebechte spieren
Wanneer de gebroken uiteinden weer netjes
tegen elkaar geplaatst worden (wanneer het
been dus „gezet" wordt), dan moeten extra
maatregelen genomen worden om ze op die
plaats te houden, anders bederft die spier-
samentrekking de zaak onmiddellijk.
Voorloopig nemen wij nu echter aan dat
de breukeinden op de goede plaats blijven.
Wat gebeurt er dan? Het uitgestorte vocht
wordt langzaam in de omgevende weefsels
opgenomen, het dikt in en daarbij zet zich
een grooie hoeveelheid kalk af. Zoo worden
de breukeinden in een harde massa (been-
eelt) ingesloten en na korten tijd zitten zij
weer viij stevig aan elkaar.
Maar dat been-eelt is nog geen beenweef-
sel. Eerst heel langzamerhand gaat het eerste
in het laatste over. En de breuk kan eerst
goed genezen heeten wanneer door dat nieu
we beenweefsel een werkelijk beenige vergroei-
ing is tot stand gekomen. Het is van groot
belans". hieroo te letten. want zoolanc de bee
nige genczing nog niet voltooid is, mag het
been niet gebruikt worden, ook al geeft de
kalkkoker, welke het beeneelt vormt, ook vrij
groote stevigheid, zoodat de verleiding ont
staat om het been nu maar weer te gaan ge-
bruiken.
Dat niet-gebruiken van het been heeft tot
veel misverstand aanleiding gegeven. Het be-
teekent en mag alleen beteekenen, dat het
been niet gebruikt wordt als zoodanig, der-
halve niet zijn eigenlijke roeping als steun
van het lid vervult. Maar het beteekent niet,
dat de omgevende spieren tegelijk ook tot
werkeloosheid gedoemd moeten blijven zoo
lang het genezingsproces duurt. Om dat mis-'
verstand toe te lichten willen wij niet verdei
terug gaan dan bijna een eeuw geleden, toen
Mathijsen het gipsverband uitvond. Nadat
de breuk gezet was, werd bet lid omgeven
door een koker gips, welke zich tot voorbij de
naburige gewrichten moest uitstrekken, zoo
dat bijv bij een breuk van bet onderbeen het
verband van de teenen tot hoog op de dij
reikte. Een tijdlang geloofde men, hiermee
het ideaal, zooal met"bereikt, dan toch be-
langrijk benaderd te hebben. Zulk sen ver-<
band liet men dan zes weken of nog langer
liggen en in dat tiidsverloop waren de been
uiteinden inderdaad gewoonlijk vast aan
e'kaar gcgroeid. De patient werd als genezen
ontslagen en verder werd weinig op hem ge-
let.
Toen men er echter wat beter op ging let-
ten, wat voornamelijk gebeurde toen de arbei-
der verzekerd werd en rente verlangde, bleek,
dat de beenuiteinden goed aan elkaar zaten,
maar de spieren waren slap en de gewrichten
waren stiif geworden. Door massage en heil-
gymnastiek probeerde men toen, de zaak
weer in het reine te brengen, wat evenwel
slechts zelden gelukte.
Zoodoende werd thans de aandacht meer
op de spieren en op het bewegelijk houden der
gewrichten gevestigd en men sloeg naar het
ander uiterste over. Ht kwam er niet zooveel
op aan of de beenuiteinden precies tegen
elkaar zaten. Ook al zaten ze wat scheef en
schots, tocb vergroeiden ze wel stevig met
elkaar. Maar het lid moest in beweging blij -
ven. Het rekverband kwam in eere. Of als
men nog een gipsverband gebruikte, dan
moest het zoo worden gemaakt, dat bet elken
dag kon worden afgenomen om het lid gedu--
rende een kwartier of half uur te laten bewe
gen.
Ook thans nog zijn de meeningen hierover
zeer uiteenloopend, ja zelfs ziet het er naar
uit, dat in de naaste toekomst een hevige
strijd ontbranden zal. Moge de uitkomst tot
heil der patienten zijn
Ik sprak tot nu toe alleen over beenbreu
ken met ongeschonden huid. Is deze ook ver-
wond, steekt bijv. een beenpunt door de huid
heen, dan spreekt men van een samengestel-
de breuk. Deze stonden vroeger bijzonder
slecht aangeschreven. De uitwendige wond
gaf gereedelijk aanleiding tot infectie en het
getal sterfgevallen bij deze verwonden was
zeer groot.
Gelukkig heeft het werk van mannen als
Semmelweiss, Pasteur en Lister de wondbe-
handeling met reuzeschreden vooruit ge-
bracht. Wel beschouwen wij ook nu een sa-
mengestelde breuk nog als belangrijk gevaar-
lijker dan de eenvoudige, maar we mogen
zeggen, dat sterfgevallen bij deze verwonding
thans alleen bij hooge uitzondering voorko-
men.
Zeer onaangenaam is het verloop, dat en
kele malen wordt waargenomen, wanneer bij
de genezing geen echt beenweefsel maar in
plaats daarvan een vezelig weefsel ontstaat.
Dan blijft het been daar ter plaafse bewege
lijk, er is een zoogenaamd „valsch gewricht"
ontstaan. En een zoodanige toestand is zeer
moeilijk, soms in het geheel niet te verhelpefl
H. A. S.
