Geneeskundige brieven.
ROOF UIT EEN POSTZAK MET
AANGETEEKENDE STUKKEN.
Het personeel van het spoorwegpostkan-
/oor, ingericht in den trein, die 9 dezer te 8.15
van Antwerpen naar Rotterdam is vertrok-
ken, heeft bij de opening van de brievenmaal
van Genua-station voor genoemd spoorweg-
postkantoor geconsiateerd, dat de inhoud
daarvan slechts uit oud papier bestond,
waaronder een Italiaansche courant.
Bedoelde brievenmaal behoorde uitsluitend
brieven met aangegeven waarde uit Ned
Indie te bevatten, welke met het stoomschip
Johan de Wit te Genua zijn aangebracht
Nog van Antwerpen uit kon de Italiaan
sche post-administratie telegrafisch met de
vermissing in kennis worden gesteld. Ook
verder heeft de Nederiandschen postdienst de
voor een dergelijk geval noodige maatregelen
getroffen.
Van den Italiaanschen dienst kwam be-
reids telegrafisch bericht in, dat de verzen-
ding van den postzak uit Genua op regel-
aiatige wijze heeft plaats gehad.
HET SECRETRIAAT VAN EEN
ARMENRAAD.
Combinatie met het ambt van advo-
caat en procureur acht de minister een
getukkige.
Op de vragen van den heer Van Rappard
in verband met de collectieve ontslagaan-
vrage door de leden van den Voogdijraad II
te Den Haag antwoordde de minister van
justitie, dat de reden dezer ontslagaanvrage
hem bekend is uit de uitvoerige motiveenng,
waarvan een der leden zijn verzoek om ont-
Blag heeft doen vergezeld gaan.
In die motiveering werd eenerzijds gesteld,
dat het in verband met den omvang van de
taak van den secretaris ongewenscht is, dat
dvze daarnaast een andere maatschappelijke
betrekking bekleedt; anderzijds dat het ambt
van advocaat en procureur al zeer slecht ver-
eenigbaar is met het secretariaat van den
Voogdijraad, omdat aldus in bepaalde geval
len de schijn van partijdigheid kan worden
gewekt.
E>e minister teekent ten aanzien van het
eerste aan, dat de daarin gevolgde gedach-
tengang in strijd is met den organieken op-
zet van het secretariaat, zooals deze zich be-
paaldelijk ook in de salarieering uitdrukt, en
voorts, dat het hem allerminst vanzelfspre-
kend schijnt, in zoodanig g.val hen, die be-
reid zijn def unctie als hun uitsluitende be
trekking op te vatten, te doen voorgaan, waar
men immers aldus allicht vervalt in een
andere categorie van person n, dan men zich
bij den organieken opzet heeft voorgesteld.
Met betrekking tot het tweede bezwaar
merkt de ministe rop, dat hij, mede met het
oog op de ervaring bij andere Voogdijraden,
daaraan geen beteekenis kan hechten, inte-
gendeel de ccmbinatie eer als een gelukkige
beschouwt.
Van eigenmachtig handelen is hier niet de
minste sprake.
DE ROOFMOORD TE ROTTERDAM.
In verband met de arrestatie van den heer
Van O., procuratiehoud.r van De Haas' Hau-
deimaatschappij, meldt de Tel. nog:
De aanwijzingen tegen v. O. zijn, wat de
verduisteringen betreft, thans van dien aard,
dat de inbewaringnecning, welke gister ein-
digde, met tweemaal 24 uur verlengd werd.
Wij kunnen voorts nog berichten, dat van O.
op den dag na den moord met mevrouw Lans
een onderhoud had, waarin hij zede. dat zij
zich niet ongerust behoefde te maken over
de financieele zijde van deze zaak. Van O.
had n.l. een geldschieter gevonden, die ach-
teraf een particuliere kennis van hem bleek
te zijn en die bereid was een aantal aandeelen
in de N.V. te nemen. De heer van O. zou
presid.nt-commissaris worden. In hoeverre
dit alles iets met den moord of met de ver
duisteringen te maken heeft, wordt thans door
de politie nog onderzoeht.
WONINGEN VOOR SOCIAAL
ACHTERLIJKEN.
B. en W. van Bev.rwijk hebben den raad
Voorgesteld, hen te cuachtigen tot onderhand-
sche verhuring van de door de gemeente ge-
bouwde 23 woningen voor sociaal-achterUj-
ken, t.gen een minimumhuurprijs van 2.85
per week voor die personen, die tengevolge
v; i maatregelen tot verbetering van de
vc.kshuisvesting hun huisvesting hebben ver-
loren en niet in staat zijn, den volkn prijs
van een voor hun gezin geschikte woning te
betalen.
Welke patienten hooren in een sana
torium voor longlijders thuis? I
Een lezer vraagt mijn oordeel over deze
Vraag naar aanleiding van een courantenbe
richt, dat de aandacht vestigt op een artikel
van den arts voor longziekten Reinders te
Bussum in de „Geneeskundige Gids" van 19
October.
Ik zou kunnen beginnen te verwijzen naar
hetgeen ik, reeds vrij lang geltden in een van
mijn brieven schreef over het opnemen van
wetenschappelijk geneeskundige kost in de
dagbladen. Wrtenschappelijke vraagstukken,
weike noo niet zijn ongelost, behoorden niet
in het publiek gebracht te worden, dat niet tot
oordeelen in staat is en door dergelijke mede-
deelingen prmakkeliik op een dwaalspoor ge-
raakt Ik bchoei slechts te herinneren aan de
ellende. veTor?-"-':* dcr de vonrtijdipe publi-
catie van de toepassing van tuberculine door
Koch Iloeveel niet te vervullen verwachtin-
gen daar^oor ongewekt. hoeveel bittere teleur-
itelling was het gevolg!
Bovenbedoelde berichtgever noemt het on-
derw rp z^'f reeds behalve moeilijk en be
langrijk, ,,ook een beetje precair". Wettigt
dit niet de vraag of hij misschien niet beter
gedaan had er he1 zwijgen toe te doen? Maar
wanneer de zaak eenmaal bij het publiek be
kend is, kan een obiectieve toelichting soms
nuttig zijn. vooral wanneer zij vergezeld gaat
van de waarschuwing, welke ik doe bij deze,
om rustig af te wachten, totdat de mannen
der wc-ttnschap een oplossing hebben gevon
den.
Wij weten. dat de tuberculose, voor welke
ziekte moeilijk te herkennen is. Vroeger kende
veilig is, zich toch met een zekere vporkeur
in de longen nestelt. Het sluipend karakter
da' de ziekte kenmerkt, verloochent zich ook
hier rvof ep 700 komt het. dat het begin der
ziekte moeilijk te herkennen is Vroeger kende
men alleen de vergevorderde vormen ondex
den naam van longfering Een daaraan tij-
dende patient werd als ongeneeslijk be-
schouwd en was dit ook in vele gevallen, al
bleven ook merkwaardige verrassingen niet
uit in den vorm van genezing van aanvanke-
lij'k als hooeloos beschouwde gevallen.
Het was in dit tijdperk ,dat de eerste sana
toria voor longlijders werden geopend, in-
richtingen, waar frissche lueht, rust en goede
voeding onder strenge controle als genees-
middel werd toegepast. Uit den aard der zaak
werden deze sanatoria voomamelijk bevolkt
door patienten in verder gevorderde tijdper-
ken der ziekte. Hoewel het nuttig effect voor
ieder duidelijk was, kon het niet anders of het
getal der genezen gevallen bedroeg slechts
een betrekkelijk klein percentage van het ge-
heel.
De ervaring leerde, dat de gunstigste re-
sultaten verkregen werden naarmate de pa
tienten in een vroeger stadium der ziekte wer
den opgencmen. Door beter onderzoek, voor-
namelijk mode mogelijk gemaakt door het ge-
bruik van Rontgenstralen, leerde men de zie-
te steeds vroeger ontdekken en dienovereen-
komstig kwamen allengs meer begin-vormen
in de sanatoria terecht. Door de directeuren
dier inrichtingen werd deze strooming bevor-
derd. Op deze wijze werden de resultaten
voortdurend beter. En het is begrijpelijk, dat
een gunstige statistiek in het jaarverslag met
genoegen werd gezien. Maar ook de praktijk
snrak een woordje mee. Sanatorium-verple-
ging is vrij duur. Groote kosten konden be-
spaard worden, wanneer de patienten, die
toch weinig kans op genezing aanboden.
werden vervangen door de veel belovende be-
gin-gevallen. Zeer dikwijls werd de klacht
vernomen, dat de patienten nog altijd te laat
het sanatorium opzochten. Er werd op aan-
gedrongen om juist de beginnende ziekte te
onic kken en deze patienten zoo spoedig mo-
geliik voor een kuur te laten opnemen.
Een belangrijke stap voorwaarts kon in
deze richting in ons land worden gezet, toen
de invoerine der Invaliditeitswet in 1919 voor
velen de geldelijke bezwaren ophief om een
sanatoriumkuur te kunnen ondergaan. Het
getal lichte gevallen. sedert dien tijd opgeno-
men. nam dan ook voortdurend toe. De jaar-
verslaoen konden evenzoo steeds gunstiger
uid'omsten boeken.
Een belangrijk kenmerk ter onderscheiding
der lichte van meer ernstige gevallen is het
voorkomen van tuberkelbacillen in hetgeen de
lijder opgeeft. Worden deze er in gevonden,
dan spreekt men van ,,open tuberculose"
Deze onderseh ding is al dadelijk van prac
tisch belang met het oog o-p het gevaar voor
besmetting. Bij onen tuberculose en dit
geldt ook van andere vormen dan longtuber-
culose, zooals van de huid, van fistels. van
beenderen afkomstig enz. geraken de ba-
cillen in de bititenwereld. Wordt de afschei-
ding tuit de longen komend, sputum ge
noemd) niet zorgvuldig opgevangen, maar
bijv. op den grond gespuwd, dan droogt het
in, vermenot zich met het stof en kan bij op-
waaien (stof afnemen!) worden ingeademd
of met soiizen of dranken vermengd in het
so"sverterinoskanaal geraken.
Maar tevens is de openheid der tuberculose
een bewn's van den meer ernstigen aard der
ziekte. Naoenoeg alle mensdhen worden wel
eens met tuberkelbacillen besmet. In de mees-
te geval Vn is het lichaam in staat, deze aan-
stonds of na korten strijd te vernietigen Van
ziekte wordt dan weinig of niets bespeurd
7elfs kan het ziektenroces een zekere uitbrei-
ding verkrijoen en dan toch in genezing ein-
di<zen. zonder dat de patient of zijn omgeving
er iets van bemerkt. Op de zieke n'aats ont-
staat dan een soort litteeken. Maar het
is niet altijd gemakkelijk. om uit_ te maken
of dit nu werkeliik alleen uit onschul-
die bindweefsel bestaat, of dat er nog tuber-
Velbacil'en in latenten toestand aanwezig ziin,
die slechts op een gunstige gelegeuheid wach
ten om van voren af aan hun booze spel te
kunnen hecn'nnen. Door Rontgenstralen kun
nen de bidweefselwoekerigen wel worden aan
^etoond, maar niet kan op deze wijze worden
uitoemaakt of alle oevaar voor opflikkering
va" het nroces is uitgesloten.
Door Reinders wordt nu gewezen on het
o-roote verschll tusschen de buitenlandsche en
onze sanatoria wat het voorkomen van bacil-
'en in het snutum bij de ongenomen patienten
^etreft Terwiil bij ons slechts 25 pet. der pa-
benten bacillen in het scutum vertoonen, is
dit percentage in bijv. Fransche sanatoria
njpf minder dan 75.
De Fransche, door Reinders verdedmde
oovatting is nu deze, dat de meeste gevallen,
waarbij geen bacillen in het sputum kunnen
word.m aangetoond geen actieve tuberculose
zijn er. dus peen sanatoriumbehandelinfr noo-
ci<r helben. maar ook thuis wel van zelf zul-
1en nenezen. Het zou er dus op neerkomen
dat de helft van de in onze sanatoria aanwe-
zine plaatsen bezet ziin door patienten, die er
eiomdik met thuis behooren.
Ieder 'il den ernst van deze bewering he-
griiteri. Om er dieper op in te gaan, was bo-
vensfaande ietwat uitvoerige uiteenzetting
noodig tot goed beorio van mijn verdere be-
srhouwinnen Om de voor een brief beschik-
hare ruimte niet te oversbhriiden, mo°t ik die
heseho,,win'rpn evenwel bewaren voor mijn
volnenden brief.
Fpovimciaal niauws
VEENHU1ZEN.
Voor een voile zaal gaf de rederijkerska-
mer „Kunst naar Kracnt" alhier een uitvoe-
Als gasten waren tegenwoordig de leden
der tooneelvereeniging te Hensbroek.
Het stuk: ,,Een vroolijke geschiedenis",
waardoor tocn een zeer ernstige draad liep,
werd zeer ten genoege der aanwezigen opge-
voerd. De ernsiige momenten, die ons ont-
roerden, werdne teik,ns gevolgd door echte
humor, die weer een gullen lach ontlokte.
De verlichting enz was zeer goed ver-
zorgd. Jammer was het, dat eensdeels door
veel geroezemoes in de zaal, anderdeels door
te zacht spr.ken van sommige medespelers,
vele aardige momenten voor ons verloren
gingen.
SCHERMERHORN.
Zondag hield de afdeeling Schermerhorn
van den Bond vooi Staatspensionneering een
propaganda-avond. De zaal van den heer
Van d r Oord was geheel vol.
De voorzitter, de heer J. de Groot, opende
den avond met een woord van welkom. Spr
wenschte de aanwezigen een genotvollen
avond, maar tevens een nutlgen avona, waar-
bij de zaak van het staatspensioen wederom
warmte moge brengen in de harten van al
ien. Na den samenzang uit de bekende liede-
renbundel hield de voorzitter een propagan
da-rede. Spr. besprak de Tweede Kamer-ver-
kiezingen in 1929 in verband met het staats
pensioen en gaf den raad te stemmen alleen
op voorstanders van staatspensioen. Ook tot
de jongeren richtte spr. een woord van op-
wekking, om deel te nemen aan d-e beweging
voor staatspensioen.
Hierna werden opgevoerd de tooneelstuk-
ken „Zwoegers" van U. G. Dorhout, en „De
Visschersdochter", van B. S. Hijlkema, door
de tooneelvereeniging „Hoop doet Leven". De
spders kweten zich uitstekend van hunne
taak; de rollen waren in goede handen en
gaven blijk van ernstige bestudeering.
Ten slotte sprak de voorzitter een woord
van dank tot het tooneelgezelschap, waarvan
elk der leden getoond had iets goeds naar
voren te willen brengen, tot het muziekgezel-
schap van den heer Stevers te Punmerend,
dat door mcoie muziek de pauze's had ver-
aangenaamd, tot de dames die behulpzaam
waren geweest in het propagandeeren van ge-
schriften en tot de afgevaardigden van de
zustervereenigingen te Beemster en te Oter-
leek, die door hunne keensi van hunne be-
langstelling blijken hadden gegeven.
OUDKARSPEL.
De afd. OudkarspelNoordscharwoude
van den Bond voor Staatspensioen zal dit
jaar in de kolfbaan van den heer de Bakker
te Noordscharwoude, op 1 December as.
haar feestavond houaen. Aan de ouden van
dagen zal dus wedaom een mooie avond
worden aangeboden. Het „Kleine Tooneel"
uit Noordscharwoude heeft wedercm haar
medewerking toegezegd en zal opvoeren hit
tconeelspel „Maskers en Wijn".
De bekende propagandist voor het staats
pensioen, de heer Dorhout, zal als spreker
optreden met het onderwerp „De. hand aan
de ploeg".
Wij twijfelen er niet aan of het zal dezen
avond niet aan belangstelling ontbreken.
Onze plaatsgenoot, de heer G. Hart Hz.,
komt als No. 2 voor op de voordracht voor
dijkgraaf van het Ambacht van West-Fries-
land, genaamd Geestmer-Ambacht.
Deze voordracht luidt als volgt: 1. A
Schroder te Heiloo; 2. G. Hart Hz. te Oud
karspel; 3. J. Kraakman te Warmenhuizen.
DIRK5JH0RN.
In het bestuur van de banne Eenigenburg
is gekozen tot lid van het Dag. Bestuur de
heer A. Nottelman, in de plaats van den heer
P. Boekel, die niet meer in aanmerking
wenschte te komen.
In de vacature van Hoofdingeland door 't
bedanken van den heer J. Schoorl Gz., is ge
kozen de heer G. Schoorl Gz.
Herbenoemd is tot Hoofdingeland der ban
ne de heer A. Kossen.
BERGEN.
De burgeme^ster heeft tegen Woens-
dag 12 December a.s., 'savonds 8 uur, eene
openbare vergadering van den Raad dezer
gemeente belegd. Aan de orde kocnt onder
meer de vaststelling eener verordening op
de winkelsluiting, vaststelling der gemeente-
rekening over 1927, terwijl tevens den Raad
zal worden aangeboden de gemeente-begroo-
ting voor 1929.
Wij achten het niet ondienstig belang-
stellenden er aan te herinneren, dat de kin-
derpostzegels, welke vanaf 10 December ten
Kostkantore verkrijgbaar zijn, tevens zijn te
ikomen bij de leden van het plaatselijk co-
mite, de dames A. van Reenen—Jurriaans,
A. Blok—van Wachem, A. Bos—Stoett,
A. Fillet—Balder, A. van Gelder—Fret,
E. LeijenWinkel, A. OldenburgFraijman,
J. Zeiler—van Aaken en C. Terra.
Zooals een annonce in dit blad1 aankon-
digt, zal dr. Van Amerongen a.s. Donderdag
in „De Rustende Jager" alhier een voor
dracht houden over: „Dickens' Werken".
Naast het geven van een kort begrip van den
tijd waarin de schrijver leefde en een be-
schouwing over zijn kunst, zullen ter illustra
te enkele fragmenten uit de werken van
Dickens worden voorgedragen. Voor meer-
dere bijzonderbed-en verwijzen we naar de
advertentie.
NOORDSCHARWOUDE.
Voor rekening van den heer C. Knijn al
hier zal, naar wij vernemen, een woonhuis
gebouwd worden aan de Oosterstraat door
de heeren Rutsen en Van Exter te Zuidschar-
woude.
Zondagavond werd in „Concordia" al
hier de derde tooneelwedstrijd gehoudeu.
Door de tooneelvereeniging „T.A.V.E.N.U."
van 's-Gravenhage werd opgevoerd „Het
Generaalsvrouwtje", van Henri v. 't Sas, een
geestig geschreven blijspel in 4 bedrijven.
Het publiek, dat wederom in grooten getale
aanwezig was, heeft volop genoten van dit
stuk. Voor de vereeniging zelve, die van den
Haag de reis naar hier aanvaardde, onge-
twijfeld een succes. Daarbij kwam, dat de
vereeniging in 4 weken tijds de rollen twee
maal heeft moeten wijzigen. Door ongesteld-
heid van het jurylid dien heer notaris van
Leersum, was de eer Koster, burgemeester
van Winkel, plaatsvervang.nd jurylid.
Wotnsdagavond 8 uur zal de gemeente-
raad in openbare vergadering bijeen komen.
BROEK OP LANGENDIJK.
De Veiling.
Als we onze aanteekeningen over 1927
nog eens naslaan en dan in het bijzonder
ter vergelijking van de prijzen in de over-
eenkomstige week van 1928, dan merken we
een aanzienlijk verschil op tusschen die van
toen en nu, vooral voor wat de gele en roo-
de kool aangaat. Beide waren begin De
cember 1927 aanmerkelijk duurder dan nu,
het verschil voor roode kool was ongeveer
50 pCt., dat voor gele ook ongeveer dat per
centage. Het verschil met witte kool was niet
groot, terwijl de uien zoowat dezelfde prij
zen opleveraen als nu. Ook in de prijzen der
andere producten was niet veel verschil.
Ten nadeele van 1927 komt het feit, dat
van af half November van dat jaar zoo goed
als geen bloemkool meer werd aangevoerd,
omdat de vroeg invallende vorst deze groen-
te had doen wegvriezen. Tegenwoordig ir de
aanvoer ervan nog zeer beduidend, terwijl er
goede prijzen voor worden gemaakt.
Mogep de financieele uitkomsten als eind-
resultaat den laatsten tijd dus eenlgszins
ongunstiger zijn dan over 1928, de tuinbou-
wers zijn over den loop der dingen niet on-
tevreden. Het ongunstige weer had heel wat
lager prijzen met zich kunnen brengen. En
bedenkt men bovendien, dat onze voornaam-
ste afnemer der winterkool, Duitschland, nog
zeer schaarsch aan de markt komt, dan is
het te verstaan, dat de tuinders niet morren,
vooral omdat er andere factoren werken, die
de prijzen redelijk maken en hoop geven
voor het verdere verloop der markt. Amerika
betrekt n.l. al heel wat winterkool en wel in
die mate, dat, we wezen er ook al op in ons
vorig artikel, geen voldoende scheepsruimte
aanwezig zou zijn om alles te exporteeren.
We vernamen, dat nu reeds wordt ingeladen
in booten, die van Antwerpen naar Amerika
vertrekken. Onze exporteurs doen dus wel
alle moeite, om den handel een vlot verloop te
doen hebben, tot voordeel ook van den tuin-
bouw. Samenwerking tusschen beide is in de
zen dus van het grootste belang en is ook
noodzakelijk om aan de steeds strenger
eischen te voldoen, die Amerika stelt aan de
geimporteerde groenten. We merkten daar-
omtrent reeds een en ander op ten aanzien
der uien; ook met betrekking tot de kool is
het van het hoogste belang, dat de beste kwa-
liteit wordt verzonden, geen rommel of min-
derwaardige kool, die den Amerikanen reden
en aanleiding zouden kunnen geven, om het
den exporteurs van Langedijker kool lastig
te maken. Er wordt tegenwoordig zoo ge-
makkelijk een stok gevonden om een hond
te slaan. Bijzonder prettige herinneringen
heeft Holland ten aanzien van de toepassing
van dit spreekwoord de laatste jaren niet.
Men bedenke daarom, dat het beter is te
voorkomen dan te genezen.
Gelijk we reeds opmerkten, was de aan
voer van bloemkool voor dezen tiid nog vrij
belangrijk: nog ongeveer 40000 stuks wer
den er verveild. De prijzen waren goed; voor
eerste soort werd als minimum-prijs 11.40
betaald. De hoogste noteering was 20.10.
Gemiddeld is tusschen de 16 en 17 ge
maakt. Tweede soort gold van 1.80 tot
6.30.
In de roode-koolprijzen kwam niet veel
verschil met die der vorige week. Voor groote
werd van 2 tot f 3 betaald. Kleinere van
3 tot 4 pond golden van f b tot f 6.50. Een
zeer verneugend verschijnsel kan het heeten,
dat de tweede soort, waarvan tegenwoordig
het meest wordt aangevoerd, prijzen op-
brengt, die niet bijzonder^ veel van die der
eerste soort verschillen. Ter vergelijking die-
nen een paar noteeringen: Woensdag le
soort 2.50 tot 6.50, tweede soort f 2.30
tot 5.90; Zaterdag resp. f 2 tot f 6.50 en
2.20 tot 5.50. Op de overeenkomstige da
gen van 1927 waren de noteeringen: le soort
6.10 lot 10, 2e soort 2.50 tot 9.90 en
3.50 tot 11.40 eerste met f 4 tot f 10.60
voor 2e soort. Aangevoerd werden 42 spoor-
wagens.
Kon de gele kool de vorige week meerma-
len voor het allermooiste kleingoed de 4
overschrijden, deze week was dit bij uitzon-
dering slechts eenmaal het geval. Voor groo
te liepen de minimum-noteeringen van 1.50
tot 1.90, de maximum-prijzen lagen tus
schen 3.50 en 4.10. Voor tweede soort
werd van 0.80 tot 2.50 betaald met een
uitzondering voor Zaterdag, toen nog 3.20
werd gemaakt. De aanvoer beliep 24 spoor-
wagens.
Witte kool werd betaald met f 1.30 tot
2.60; de aanvoer was intusschen gering.
Het waren nu vooral de Deensche witte, die
meer de belangstelling gaande maakten. De
prijzen waren aanmerkelijk hooger dan de
vorige week en de laatste 5 dagen der week
lagen de hoogste prijzen tusschen 5.30 en
5.80. Groote Denen golden van 2.60 tot
3.30. Voor tweede soort was de prijs ook
bevredigend, n.l. 1.90 tot 4.20. De aan
voer beliep in't geheel 24 spoorwagens.
Uit den aanvoer der uien bleek wel, dat de
prijzen hoog waren. Er werd voor betaald
van 8.20 tot 10.80; voor grove uien
7.90 tot 9.40; drielingen van 8 tot
9.40 en voor nep van 12 tot 12.30, alle
zeer hooge prijzen, dank zij de groote vraag
naar dit artikel. Aangevoerd werden klein
13 spoorwagons.
De prijs der wortelen was goed. Voor groo
te besteeade men 3.80 tot 4.70; voor 1 'ei-
ne/ 1.60 tot/2.70.
Bieten werden verkocht voor 2 tot
2.80; rapen voor 1.50.
Eigenheimers golden 3.70; Bravo's
2.70 tot/3.10.
Het weer is de laatste dagen wat gunsti
ger geworden voor de bewaarkool. Gehoopt
wordt, dat spoedig de winter mag intreden,
wanneer men een stijging der prijzen ver-
wacht. Zeer nieuwsgierig is men in tuinders-
kringen naar de uitkomsten der inventarisa-
tie, welke op 15 December worden bekend ge
maakt. Verwacht wordt, dat de voorraden
stapelproducten groot zullen zijn.
DE TUINBOUW IN HOLLAND BOVEN
HET IJ.
Men schrijft ons:
We ontvingen het Verslag van de Hande-
lingen der Provinciale Commissie uit de
Veilingen in Noord-Holland, waaruit we
meenen goed te doen, eenige beschouwingen
m-ee te deelen, die van belang kunnen worden
geacht voor een uitgebreiden kring van
lezers-tuinders, die anders uit den aard der
zaak weinig te weten zouden komen van wat
er in het afgeloopen jaar belangrijks door de
Provinciale Commissie is verricht, Werd deze
commissie enkele jaren geleden wel eens als
overbodig beschouwd, dit verslag wijst er
op, dat de Commissie, als Centraal orgaan
der Noord-Hollandsche Veilingen van veel
beteekenis kan worden geacht en dat ze heel
nuttig werk kan verrichten, voor den tuinb.
en de veilingen in 't algemeen en voor de
tuinders in het bijzonder. Het lijkt ons zeer
z-eker noodig, dat steeds weer op de noodza-
kelijkheid wordt gewezen van het nastreven
van algemeen erkende nuttige grondbeginse-
len, die den tuinbouw omhoog kunnen voe-
ren en de middelen t-e beramen, die hem op
hooger peil kunnen brengen; verder voeling
te houden met organen, die mee kunnen hel-
pen om het beoogde doel, de we.vaart van
den tuinbouwer, te beovrderen.
Allereerst valt ons op, dat de omzet der
Noord-Hollandsche veilingen in het afge
loopen boekjaar 19 808.274 heeft bedragen,
tegen 18 353.145 in het vorige jaar alzoo
een v-ermeerdering van rond 1.456.000 of
ongeveer 12^ pCt.
De grootste omzet had de veiling te
Grootebroek met 3.546.164, dan volgt Br.
op Langendijk met 3.253.375, vervolgens
Noord scharwoude met 3.002.386. Te Be-
verwijk treffen we niet minder dan 4 veilin
gen aan, die tezamen een omzet hadden van
f 2.303.007, waarvan Kennemerland
1.056.570. E)e weelde van het separatisme
schijnt men zich daar te kunnen veroorloven.
De toename, hoewel verheugenis schen-
kende, is onbevr-edigend, omdat ze nog ruim
3 millioen minder is dan in 1927 en 1925, die
als normaal, als vrij goed worden aange-
teekend, Rekening houdende met de uitbrei-
ding van den tuinbouw en de in verschillen-
de plaatsen min of meer toenemende glas-
teelten, moest dit cijfer veel hooger zijn ge
weest.
Gewezen wordt op de omsta-ndigheid, dat
de tuinbouwer geen fabrieksartikelen produ-
ceert, waarbij met kostp.rijs plus matige winst
rekening kan worden gehouden. De tuinbou-
wers hangen geheel af van de natuur en
daarna van de wet van vraag en aanbod, om
dat de productie zelve niet is te regelen en,
wat het ergste is, zij hangen af van den bui-
tenlandschen afnemer.
Herinnerd wordt aan het streven om meer
of minder hooge invoerrechten te heffen, om
onze producten te weren of het stellen van
den hoogsten gTaad van zuiverheid, ten op-
zichte van allerlei plantenziekten, insecten,
mogelijk op deze planten aanwezig. Daarom
moet gezorgd worden voor goede sorteering,
deugdelijke en uniforme verpakking, voor goe
de kwaliteit en de grootst mogelijke zuiver
heid.
De betrouwbaarheid moet gegarandeerd
zijn door het controlemerk van het A. C. B.
Voorts wordt de noodzakelijkheid bepleit van
de meest intense reclame met middelen, die
indirect de vraag naar ons product zullen
doen toenemen. Over het geheele land is een
verplichte bijdrage van 1/50 pCt. van den
omzet voor dat doel vastgesteld. Verschillen-
de Noord-Hollandsche veilingen hebben nog
een extra bedrage geofferd, omdat het Pro-
vinciaal Bestuur de helft der gemaakte kos
ten, tot een maximum van 10.000 bijdraagt.
De provincie heeft alzoo dit jaar ruim 7000
bijeedragen.
De glascultuur breidt zich de laatste jaren
belangrijk uit. Dit is noodig, omdat het aan
tal bedrijven steeds toeneemt, de bodem meer
moet opbrengen, wat gevonden kan worden
in meer intensieve cultures.
„Voorbeeld-bedrijven" zijn er drie gesticht
n.l. te Bovenkarspel, groot 46 Are, te Broek
op Langendijk, groot 83 80 Are en te
Heemskerk, 81.35 A. groot. Op elk bedrijf is
gebouwd een warenhuis. groot 1020 ramen,
een druivenkas 8 X 40 M., terwijl voor de
buitenteelt op elk bedrijf nog 30" eenruiters
voor platglas in gebruik zijn.
De bedrijven worden met belangstelling
door de tuinbouwers bezocht.
De proeftuinen te Hoorn en Alkmaar heb
ben de beschikking gekregen over de door
hen gewenschte en voor de tuinders nood-
zakelijke stookinrichtingen, waardoor het in
de eerste plaats mogelijk is, de bedrijven van
het noodige plantmateriaal te voorzien, doch
ook anderen aan het materiaal te kunnen
helpen.
De verwachting, dat in 1928 voor de cul-
tuur van 1929 een belangrijke hoeveelheid
bloemkoolzaad aan de kweekers zou kunnen
worden verstrekt, is niet geheel vervuld, om
dat op de proefvelden en ook in andere dee
len van Italie de tijdens den bloei heerschen-
de kou, zelfs met sneeuw en vorst, de teelt
van zaad grootendeels heeft doen mislukken.
Alleen van de late soort is een hoeveelheid
ontvangen, juist toereikend, een deel der
bouwers van ldeine hoeveelheden te kunnen
voorzien.
De kool, dezen herfst van dat zaad ge-
teeld, overtreft alle verwachtingen. Ook prof,
Briganti was over het resultaat zeer tevre-
den. Ook een soort „Le Cerf", door den heer
Hazeloop eenige jaren met nauwgezette se-
lectie bekomen en in ons klimaat zeer moeilijk
in belangrijke hoeveelheid te kweeken, zal at
daar worden beproefd. Wat de zilvernep aan
gaat, zijn de uitkomsten bevredigend, doch
het onderzoek daarvoor wordt nog voortge-
zet. Evenzoo is het onderzoek naar goede
soorten aardbeien nog in vollen gang.
Van niet minder belang is verder het on
derzoek tot het bekomen van wratziektevrije
vroege aardappelen. Zeer waarschijnlijk zal
onder Hoorn voor dat doel een proefveld
worden aangelegd, teneinde aldaar te trach-
ten uit zaad, een of meer soorten te kweeken,
die minder lijden aan of vrij zijn van wrat-.
ziekte en daarbij tevens alle gewenschte
eigenschappen bezitten, die we hieraan heb
ben te stellen.
De veronderstelling, dat groote voorraden
bewaarkool lagere prijzen en minder voor-
raad hoogeren prijs zou geven, gaat, gezien
de ervaring niet op. We zijn, wat den prijs
van het product betreft, afhankelijk van heel
andere factoren, omstandigheden, die we
vooraf niet kunnen voorzien of vaststellen.
Het kenteeken van deugdelijkheid, n.l. hef
controlemerk U. C. B., mag zich, vooral voor
Noord-Holland in toenemende belangstelling
verheugen. Doordat ook meer andere produc
ten, behalve de vroege aardappelen, onder dit
kenteeken van deugdelijkheid worden verzon
den, maakt meerderen en als vanzelf spre*
kend, ook scherpere controle noodig, waar
door het aantal controleurs voor NoordhoT
land moest worden uitgebreid en wel met een
vaste en drie tijdelijke.
Nog wordt gewezen op het euvel, dat in
den aanvang van den winter te weinig goed
product, haast geen eerste kwaliteit wordt
aangevoerd wat ten zeerste wordt bejammerd.
De vereeniging telt 34 aangesloten veilin
gen.
Van de Provinciale Tuinderscredieten zijn
nu afgelost totaal 270 voorschotten, tot een
bedrag van 141.605, terwijl het bedrag der
gedeeiteiijke aflossingen 59370 bedragenj
zoodat totaal is afgelost 200975. Ten na
deele van de Provincie zijn geheel of gedeel-
telijk afgelost 38 voorschotten tot een bedrag
van 22790. Nog zijn loopende 284 voor
schotten tot een bedrag van 115.550.
Uit de Balans blijkt, dat de activa
f 46.020.04 bedragen; het zuiver vermogen
bedraagt 42.234 95. A deposito is bij de
Centrale Bank te Utrecht 4339.33, bij die
te Eindhoven 17000 geplaatst.
De verlies- en winstrekening slult met een
nadeelig saldo van ruim 247/-
