Scoffs
Spaansche visioenen en droomen
VIJF KINDEREN GESTIKT,
fe Bratwin (district Schwetz) is een nood-
fottig ongeluk gebeurd. De veehouder Wi-
banski ging 's middags met zijn vrouw het
vee melken. Hun vijf kinderen, 5 tot 10 jaar
oud, bleven alleen in de woning achter. Door
een tot dusver onbekend gebleven oorzaak
heeft zich kolengas in het fornuis ontwikkeld
waardoor de kinderen bedwelmd werden
Toen de ouders terugkeeren. vonden zij de
deur van binnen gesioten. Zij moisten een
ruit stuk slaan om de woning binnen te ko-
men. Inmiddels waren alle vijf kinderen ge-
stikt.
EEN VERBETERING IN DE HAVEN
Hamburg bestaat sedert jaren groote be-
hoefte aan een landingsbrug voor de passa-
giers van de groote zeeschepen. Er waren
verschillende grootsche plannen, die echter
met het oog op de kosten niet te verwezen-
lijken ziin. Thans heeft de staat een bedrag
van M 300.000 uitgetrokken voor de vergroo-
ting en verbetering van de ponton, die in de
Brandenburger haven ligt. en die door een
Ikort geleden nieuw aangelegde brug, onmid-
delliik toegang to de stad heeft. Aan deze
ponton lagen in het voorjaar de NedeHand-
sehe torpedobooten Z 5 en Z 6 toen ze Ham
burg bezochten.
EEN GROOTE FABRIEK IN
MOEILITKHEDEN.
De firma Bernhardt Stower A.G., naai-
machine- en fietsenfabriek te Stettin, heeft
den regeerings-president aldaar toestemming
verzocht om oogenblikkelijk, dus zonder in-
achtneming van den opzeggingstermijn, dui
zend arbeiders uit het bedrijf te ontslaan.
Bij de fabriek zijn op het oogenblik onge
veer 1200 arbeiders werkzaam. De regee-
ringsnresident heeft besloten dat 350 arbei
ders dadelijk ontslagen kunnen worden, ter-
wiil dit met de andere 650 arbeiders eerst na
afloop van den opzeggingstijd van 4 weken
lean geschieden.
In den gemeenteraad van Stettin is beslo
ten een commissie samen te stellen, welke
middelen moet beramen tot verleening van
*teun aan de Stower-fabriek.
SPIONNAGE.
Een vaandrig gearresteerd.
De politie heeft op last der justitie een
faandrig van het riiksweerbataillon gearres
teerd onder verdenking van spionnage.
OVERVAL VAN POSTKANTOOR.
700 M geroofd.
In Wending (Zwaben) zijn twee mannen
met revolver in de hand het postkantoor bin
nen gedrongen en hebben 700 M. geroofd.
DEMONSTRATIIES EN OPTOCHTEN
TE BERLIJN VERBODEN.
In verband met verscheidene bloedige bot-
singen bij openbare demonstraties heeft de
Berlijnsche politiepresident tot nader order
alle vergaderingen in de open lucht en alle
optochten verboden.
ENGELAND.
NIEUW STATION ONDER
PICCADILLY-CIRCUS.
De mayor van Westminster heeft deze week
het nieuwe ondergrond-station onder Picca
dilly-circus geopend. Dit station is berekend
op een jaarlijksch vervoer van 50.000 000
passagiers. Van het oude station werd in het
eerste jaar, 1006, door 1 millioen en laat-
stelijk door ongeveer 25 millioen passagiers
gebruik gemaakt, doch met het oog op de
noodzakelijk geachte uitbreiding van de „un-
derground" in de toekomst werd1 de capaci-
teit verdubbeld.
Er zijn vier jaar voor noodig geweest om
dit station, hetwelk het centrum vormt van
het ondergrondsch verkeer te Londen, te vol
tooien. Er zijn in het geheel elf escalatoren ot
bewegende traopen met een snelheid van
ruim 30 M. in de minuut en vijf daarvan
brengen de reizigers van de straat naar het
station, ruim 30 M. onder de oppervlakte, en
terug. In de vestibule staan kaartjes-automa-
ten en ook kan men er automatisch wissel-
geld terugkrijgen.
De kosten van den bouw hebben 500.000
pond sterling of zes millioen gulden bedra
gen.
UIT DE CIGARETTENINDUSTRIE.
Een uitspraak van het „Kartellgerickt".
In den strijd der cigarettenfabrieken tegen
^et verkoopen van cigaretten tegen zeer lage
firijzen, heeft het „K artel lgericht" een be-
angrijke uitspraak gedaan.
De cigarettenfabrieken hadden zich tot een
trust aaneengesloten met het doel slechts aan
die handelaars te leveren, die zich schrifte-
lijk verbonden, niet beneden de door de fa-
brieken vastgestelde prijzen aan wederver-
koopers of verbruikers te leveren. De hande-
laas beschouwden dat als een onrechtmatige
uitsluiting, daar zij, indien zij niet teekenderi.
geen cigaretten meer geleverd zouden krijgen
Het Kartellgericht heeft nu de uitsluiting
onrechtmatig verklaard en dus de handelaars
\n het gelijk gesteld.
SIR AUSTIN CHAMBERLAIN.
Geruchten over zijn verheffing tot pair.
Volgens den parlementairen medewerker
tan de Daily Express, loopen in de wandel-
gangen van het Lagerhuis geruchten, vol
gens welke Sir Austen Chamberlain met
Nieuwjaar, wanneer er altijd een aantal on
derscheidingen verleend. worden, tot pair zou
verheven worden.
Chamberlain, die 65 jaar is, heeft sedert
1892 in het Lagerhuis gezeten en is sedert
November 1924 minister van buitenlandsche
zaken. Hij is ook tweemaal kanselier van de
'Schatkist geweest, eerst van 1903 tot 1906
en daarna van 19191921.
Zijn verheffing tot pair zou natuurlijk ten
gevolge hebben dat hij lid van het Hooger-
huis werd en dan niet meer in het Lagerhuis
zou kunnen spreken.
ENGELSCHE FIRMA BEBOET.
Het eind van een gemeentelijk
schandaal.
De directeur der electriciteitswerken te
Sydney (de hoofdstad van N. Z. Wales),
Silas Maling, werd ontslagen en tot zes
maanden „hard labour" en een boete van 500
pond sterling veroordeeld wegens corruptie
namelijk het aannemen van een bedrag van
10.600 pond sterling van den Australischen
vertegenwoordiger der bekende Engelsche
machinefirma Babcock and Wilcox als com
missie voor het tot stand komen van een con
tract met genoemde firma voor de levering
Poroqe Oafs
van een kracht-installatie voor de electrische
centrale. Ook tegen den vertegenwoordiger
der firma, Arnot, alsmede tegen de firma zelf
en tegen den oud-wethouder der stad, Frank
Green, werd in verband hiermee een vervol-
ging ingesteld. Arnot, die als getuige h
charge optrad, werd van strafvervolging
vrijgesteld.
Thans heeft de politierechter van Sydney
aan de Engelsche firma een boete opgelegl
van 1000 pond sterling en haar gelast bin
nen zes maanden aan het gemeentebestuur
een som van 10.600 pond sterling te beta-
Ien, zijnde het door den ontslagen directeur
ontvangen bedrag.
De magistraat zeide ter motiveering van
de oplegging van het maximum der bode dat
een onderneming als Babcock and Wilcox,
met een wereldreputatie, wel de laatste moest
ijnz om zich met zulk een transactie in te la-
ten. Volgens den raadsman der firma was
c'eze het slachtoffer geworden van chantage.
DE ZIEKTE VAN DEN KONING.
De operatie moeilijk, maar gelukt
De operatie bij den Koning waardoor een
empyeem (etterzak) tusschen long en borst-
wand geledigd is, is verricht door Sir Hugh
Rigby, een chirurg die 2roote bekendheid ge-
niet van wege zijn zekere, snelle en gevoelige
hand.
Een bekend geneesheer heeft tot een ver
tegenwoordiger van de Evening Standard ge-
zegd dat hij totdusver pessimistisch was ge
weest, omdat het duidelijk was dat er pus
(etter) in del ong zat. Zoolang deze etter
onder druk stond, kon hij door den bloedstroom
verspreid worden en algemeene infectie ver-
oorzaken. De laatste operatie heeft nu echter
aan dien ettter een blijvenden uitweg ver-
schaft en dientengevolge is het geheele clini
sche beeld gewijzigd. De vroegere bulletins
hebben van toxaemie (bloedvergiftiging) ge-
sproken ten bewijze dat de infectie zich ver
spreid had, maar nu de vloeistof niet langer
onder druk staat, zal zij niet meer in den
bloedstroom geabsorbeerd worden. In elk ge-
val zal de patient nog door een langdurige
en ernstig blijvende ziekte heen moeten wor-
stelen.
Een mededeeling van koningin
Mary aan president Colidge.
De koningin zond aan president Coolidge
in antwoord op zijn telegram cen dankbetui-
ging. Hieraan voegt hij toe, dat, ofschoon
de jongste operatie met succes een fase van
's konings ernstige ziekte heeft behandeld,
de gevolgen der algemeene infectie tot re-
sultaat zullen hebben, dat er vele weken ge-
moeid zullen zijn met zijn langzamen, in
spanning houdenden vooruitgang, voordat
de koning het stadium der reconvalescentie
bereikt.
Herleefde hoop. Het oordeel
van de „Lancet".
De twee jongste bulletins, die melding
maken van een lichte verbetering in den toe-
stand des konings, worden, n verband met
de vroegere verklaring, dat de koning de kri-
tieke periode te boven is gekomen, die on-
middellijk op de Woensdagavond verrichte
operatie is gevolgd, algemeen als beslist be-
vredigend beschouwd Doch ofschoon in
gezaghebbende kringen de toestand des ko
nings meer hoopgevend werd genoemd dan
hij gedurende enkele dagen is geweest, werd
er tevens op gewezen, dat de bezorgdheid
moet voortduren totdat meer definitief be
kend is, dat 's konings kracht voldoende is
om de bestaande zwakte en inspanning te
boven te komen en dat hij in ieder geval nog
altijd een langdurigen strijd heeft te voeren
om er bovenop te komen.
Het medisch pcriodiek de „Lancet" zegt in
haar nummer van gister over de operatie:
„Tot nog toe is de toestand bevredigend en
zij, die vertrouwd zijn met den gang der ver-
schijnselen en hun beteekenis in deze geval-
len, zullen erkennen dat wij hier reden heb
ben voor een hernieuwing van gerechtvaar-
digde hoop."
Wederom minder gunstig.
Het bulletin van 8.15 uur gisteravond
luidt:
De koning heeft een eenigszins onrustigen
dag gehad en de algemeene toestand is niet
zoo bevredigend. De pols blijft vast.
Nieuwe bezorgdheid.
Reuter verneemt dat het avondbulletin
aanleiding heeft gegeven tot verhoogde be
zorgdheid, ofschoon er de nadruk op wordt
gelesid dat er geen reden is voor ontsteltenis.
De vooruitgang des konings naar het her-
stel moet langzaam geschieden, doch heden
heeft deze vooruitgang een plotselingen stil-
stand ondervonden. De vastheid van de pols
is de gewichtigste factor.
Prins George.
Reuter meldt dat dc kruiser „Durban" met
prins George, den vierden zoon des konings
aan boord, gisterochtend te New-York is
aangekomen.
AM E RIKA.
DE MOORD OP ROTH STEIN.
Commissaris van politie afgetreden.
Joseph S. Warren, het hoofd van de New
Yorkscne politie, weike 19.000 man sterk is,
is afgetreden onder druk van de kritiek we
gens het mislukken van de opsporing der da-
ders van den moord op Rothstein. Warren
verklaarde, dat zijn aftreden met dit geval
echter niets uitstaande heeft.
ECHTSCHEIDING EN ZELFMOORD
Het kameraadschapshuwelijk „maat-
schappelijk ongezond".
Volgens een statistiek, bijgehouden door
professor Arthur I. Todd, is het aantal zelf-
moorden, gepleeed door personen, die uit den
1 edit gesflieiflen zijn, vler malen zoo groot als
door personen, die gelukkig gehuwd zijn.
Professor Todd, die leider is van het Sociolo-
gische bureau van de Noordwestelijke Univer-
siteit, deelt mede, dat uit een onderzoek, door
zijn bureau ingesteld, blijkt, dat op elke zeven
huwelijken in de Vereenigde Staten een echt-
scheiding voorkomt, wat hij „a serious disor
der" noemt. Het percentage der zelfmoorden
onder gescheiden menschen is, zzr-j hij, „een
bewijs van geestelijke onvastheid en slechte
so-ciale regeling". Hij veroordeelt het kame
raadschapshuwelijk" d. i. het moderne kin-
derloos blijvend huwelijk van jonge menschen
als „maatschappelijk ongezond".
door
MARCUS EHRENPREIS.
2
Toledo is vermoedelijk den van de
oudste steden. De oorsprong van deze
stad is in het duister gehuld. Het volk
heeft nog fantastische legenden aan-
gaande het ontstaan van de stad. „De
meest. gematigden plaatsen het oogen
blik van de stichting v6or den zond-
vloed" spot Theophile Gautier, die dui-
zelig werd, toen hij in zijn levendige
schildering van Spanje (1840) poogde te
vertellen, wanneer Toleo gesticht was.
Hij had er gelijk in, dat het de gematig
den zijn, die het ontstaan van de stad
stellen voor den zondvloed Oude Tole-
danen vertellen een legende, volgens
welke Toledo, Gods lievelingsstad, in
werkeijlkheid moet gesticht zijn vo6r de
schepping der wereld. Toen God de zon
geschapen had, zette Hij haar eerst bo
ven Toledo, en Adam was de eerste ko
ning van de stad. Een andere overleve-
ring weet te vermelden, dat de stad ge
sticht werd door Joden die na «te ver-
woesting van Jeruzalem in 58(> voor
Christus, met den Babylonischen ko
ning Nebukadnezar over de Pyrcneeen
waren gekomen. De stad kreeg toen den
Hebreeuvvschen naam Toledoth (Gen.
5 1 en 25 19), wat beteekent: geslach-
ten.
Een ding is zeker, deze stad heeft van
den beginne aan op bijzonder intieme
wijze te maken gehad met godsdienstige
vragen en is alle eeuwen door een too-
neel geweest, waar religieuse hartstoch-
ten zich bot vierden. Godsdiensttwisten
waren aan de orde van den dag op deze
beet gloeiende rotsen, dikwijls met een
heftigheid, waarvan geen voorbeeld
was. Soms waren het politieke machts-
vragen, voor welke de religieuse harts-
tochten in beweging kwamen. Maar in
den grond van de zaak ging het toch in
al dezen strijd om de hoogste waarden
der menschheid.
Met den blik teruggewend ga ik door
deze kale steenmassa's en doorleef de
heroieke geschiedenis van deze stad,
aan welke we alien tot op zekere hoog-
te deel ebben. Zij is overwegend gods-
dienstgeschiedenis. Hier streden heiden-
dom en Christendom, Arianen met Ka-
tholieken, West-Gothen met Arabieren,
de Islam uit het Zuiden met het Chris
tendom uit het Noorden, de Katholieke
kerk met het Jodendom. Ongeveer 200
jaar v6or Christus wordt Toletum
volgens Livius veroverd door den
proconsul Marcus Fulvius en wordt ver-
anderd in een Romeinsch municipium.
Vier honderd jaren later richt hier kei-
zer Decius een soort van 'inquisitietribu-
naal tegen het Christendom op.
Daarna komen de West-Gothen. Eeu
wen door hebben hier gewelddadige
twisten plaats tusschen Arianen en
Athanisianen over de belijdenis en de
liturgie. Reccared neemt in 589 openlijk
de Katholieke belijdenis aan. De bis-
schoppen houden hier belangrijke kerk-
vergaderingen. Op dit domplein waarop
ik nu sta, werden in den naam van God
Ariaansche priesters gekweld met de-
zelfde wilde verstoktheid, waarmede
duizend jaar later de beulen van Tor-
quemada op deze plaats. Muzelmannen
en Joden pijnigden. Met de overwinnen-
de Mooren doet een mildere geest zijn
intrede; zij brengen iets van Let zonnige
Zuiden met zic, dat voortaan Kasti-
liens bergen omstraalt. Gedurende haast
vier eeuwen (7121085) lichten vrijheid
en verdraagzaamheid over Toledo's
strenge kaalheid. Rondom het Moorsche
Puerta der Sol hangt een mildere lucht
dan rondom het Katholieke Arco de la
Sangre de Cristo. Deze trotsche gedenk-
teekenen uit een stormachtigen tijd
schijnen nog voortdurend in gevecht-
stelling tegenover elkaar te staan. Ze
klagen aan, ze verdedigen, ze oordeelen
en ze verwerpen. Het wordt mij steeds
dui-lelijker, dat de daden van den Islam
beter overeenstemden met den Koran,
dan die van de Katholieke kerk met het
Evangelie. Soera negen en twintig (vers
45: „Bestrijdt niet degenen, die de
Schrift hebben!") is klaarblijkelijk ik
ben me volkomen bewust van het voor-
behoud, dat hier gemaakt moet worden
nauwgezetter nageleefd dan de berg-
rede. De Mooren lieten „hen, die de
Schrift hadden" in vrede. Hun khalie-
ven en hun emirs respecteerden de
godsdienstige vrijheid zoowel van de
Katholieken als van de Joden. De Ka-
tholieken mochten zes kerken behouden
voor hun godsdienstoefeningen. In dien
tijd is hier de zoogenaamde Mozarabi-
sche liturgie ontstaan, in taal eh riten
onder Moorschen invloed staande, en
deze is in de Mozarabische kapel van
de kathedraal van Toledo gebleven tot
op den huidigen dag.
De Joden mochten synagogen bou-
wen. Volgens geloofwaardige berichten
hadden ze hier in den tijd der Mooren
acht bedehuizen.
De veelzijdige kultureele arbeid werd
buiten de religieuse verschillen gehou-
den. Wetenschap en litteratuur groeien
op het vrije veld, dat ligt tusschen de
verschillende confessies. Toledo en Cor
doba zijn sedert de tiende eeuw geeste
lijke wereldcentra, waarheen Wester-
sche onderzoekers komen om mathema-
tiek en medicijnen te bestudeeren. In
Toledo ontstaan in dien tijd verTaat-
scholen, die gedurende de volgende eeu
wen, onder vreedzame samenwerking
van Arabieren en Joden, het Westen be
kend maken mel Grieksche filosofie en
medicijnen. Met de overwinning van Al-
fons VI over Lhalif Yahia verdwijnen de
Mooren voor altoos uit Kastilie. Den
25en Mei 1085 houdt Alfons, begeleid
door den legendarischen Cid Campeador
en Kastiliens granden, zijn intocht in
de vesting Alcdzar. Deze deg, die nog al
toos in Toledo als national feest gevierd
wordt, beteekent de beslissende over-
winning van het Christendom in Spanje
over den Islam. Van dien tijd af is Tole
do de voorpost van het Katholicisme te
gen den Islam, zooals het gedurende de
4 voorafgaande eeuwen de meest vooruit
geschoven wachtpost was van het An-
dah ische Moorenrijk tegen het Wes
ten. Toledo wordt Spanjes kroon „co-
rona de Espana y luz de todo el mundo"
(de kroon van Spanje en het licht der
heele wereld.) Toledo's aartsbisschop
wordt de primaat van Spanje en de fei-
telijke beheerscher van het land. De ker-
kelijke macht overschaduwt de wereld-
liikj.
K ALKYDKHR voor 1939,
voor Kan'oor en de Huiskamer. Luxe Katenders.
L. Frankenberg - Aikmaar.
Dit alles verhindert intusscLen niet,
dat de uitoefening van den godsdienst
vrij blijft. De verovering van Toledo be
teekent volstrekt niet, dat de toestand
voor d' niet-christelijke godsdienstge-
meenschappen sltchter wordt, De Mozar
abieren mogen hun met Muzelmansche
elementen vermengde kultus behouden.
De Joden genieten zelfs in bijzondere
mate de gunst van Alfons. Gedurende de
regeering van de Kastiliaansche konin-
gen, van de elfde tot de veertiende
eeuw, is Toledo een bloeiend Joodsch
centrum, waar de onder de Almu-
haden vervolgde Andalusische Joden in
groote massa's henen stroomen. De Kas
tiliaansche koningen van Alfons den
zesden af tot Peter den wreeden toe
doen alles, wat zij kunnen om den geest
der godsdienstige verdraagzaamheid,
die voor hun land zulke gezegende
vruchten afwierp, hoog te houden. Al
fons zelf noemt zich „soberuno de gente
de dos religiones" (de hcerscher van het
vokl met twee godsdiensten). Alfons
VIII omringt zich met Joodsche raads-
lieden en benoemt den vromen en ge-
leerden Jehoeda Hanassi Ibn-Ezra tot
een soort van vizier (1129.) Maar de
Spaansche kerk wordt steeds meer een
strijdorganisatie, die liefde predikt en
haat zaait. In het begin van de vijftien-
de eeuw spoort de sedert dien heilig ver
klaarde Vincentius Ferrer met zijn pre-
dikaties in het 1 looster Santiago del Ar-
rabal (tegenwoordig 6en van de beziens-
waardigheden der stad) aan tot geweld-
daden tegen Mohammed;-nen en Joden
beiden, en op een goeden dag trekt de
heilige man aan het hoofd van de opge-
hitste scharen ten strijde tegen Toledos
Juderia. In het jaar 1475 wordt de inqui-
sitie ingevoerd. De Dominicaan Torque-
made wordt benoemd tot grootinqui-
sitcur met .eigenlijk onbegrensde vol-
mact. In het zelfde jaar houdt hij met
toestemming van koningin Isabella zijn
eemle autodafe in Toledo. De rotsen
van Toledo worden nu rood gekleurd
van vuur en bloed. Mooren m Joden ver
laten in massa's de stad om een toe-
vlucht te zoeken in Andalusie. Het te-
voren gelukkige Toledo, waar welstand
heerschte en de kultuur bloeide, wordt
nu, van zijn bewoners beroofd, een arme
stad. Alle arbeid staat stil; slechts mon-
niken en nonnen sluipen door de stille
stad, die op een kerkhof gelijkt.
Het heldendicht heeft een tragisch
einde gekregen.
3
Heet gloeit een Afrikaansche zon over
de woestijnachtige stad, als wii. late be-
zoekers van Toledo, de laatste dagen
van Mei over de kleine rondgeslepen
steenen uit den Moorentijd vermoe
delijk reeds betreden door Jehoeda Ha-
levi, Cervantes en Greco rondloopen
om de doode en levende bezienswaar-
digheden te bezoeken. De weg, die nu
eens stijgt en dan weer daalt, voert van
de stadspoort Alcantara naar het gewo-
ne eindstation van de toeristen, Paseo
del Transito. Bij het gaan vraag ik me
af wat in deze doodstille, en toch leven
de stad meer bezienswaard is, de fantas
tische onwerkelijke paleizen, deze ves-
tingen, bruggen, stadspoorten, kerken,
kloosters, synagogen welsprekende
gedenkteekenen van een bewegelijken,
omhoogstrevenden tijd; of het groteske
stadsbeeld met deze ongeloofelijk smal-
le straatjes, waar geen wagen kan pas-
seeren, en met deze ongeproportionneer-
de, haact vensterlooze huizen, die gelijk
vijandige vestingwerken tegenover
elkaar staan; of eindelijk dit levende
mengelmoes van menschen, muilezels,
met hun luie drijvers, van zingende
schoenpoetsers, rookende kleine jon-
gens, niguwtjes vertellende waschvrou-
wen, alien nietsdoende en zorgeloos,
hun dagen verslaoende in een droome-
rig dolce-far-niente. Laat ons maar
rechtuit gaan zonder een gids lastig te
vallen. Alles is hier wa&rd dat men het
in oogenschouw neemt en er over na-
denkt*
We staan voor de machtige C&ntara-
poort, waar de vreemdeling door een
inscriptie gewaarschuwd wordt: „En
esta ciudad se defende la mendicidad y
la blasphemia". (In deze stad is het ver
boden te bedelen en te vloeken). Ik be-
grijp den ernstigen inhoud van deze in
scriptie; in de tcrminologie is „blasphe-
mia" "-elijkluidend met afwijking van
de katholieke belijdenis. Maar de waar-
schuwing verontrust mij niet, nadat ik
mij in Madrid overtuigd heb, dat Tor-
quemade nu werkelijk dood en begra-
ven is, en dat een nieuwe geest bezig is
in Spanje ve ontwaken.
FrovfwciaaB nieunfs
PROVINCIALE STATEN VAN
NOORD-HOLLAND.
Wegenbelasting,
De Commissie uit de Prov* Staten consta-
teerde dat Ged. Staten hun aanvankelijk ont-
werp gewijzigd hadden in overeenstemming
met de wenschen, in de Wegencommissie tot
uiting gekomen. Deze tegemoetkomende hou-
ding kon echter niet verhinderen, dat op-
nieuw uiting werd gegeven aan't gevoel van
onaangename verrassing over het feit, dat de
pas onlangs vastgestelde verordening, door
eene geKeken leemte, nu reeds moest worden
gewijzigd. Men verwachtte, dat deze wijzi-
ging groote ontstemming zou verwekken,
daar wegbeheerders, die aanvankelijk op eene
be'angrijke uitkeering konden gerekend heb
ben, thans tot de ontdekking zouden komen,
dat van deze uitkeering eerst 40 tot 600
per K.M., zijnde het bedrag waarop het nor-
male onderh'oud zou worden gesteld, zal wor
den verminderd.
Andere leden wezen erop, dat de Wegen-
belasting-verordening indertijd met grooten
spoed moest worden vastgesteld, evenals het
wegenplan, om de Rijksuitkeering krachtens
de Wegenbe astingwet veiiig te stellen. De
thans voorgestelde regeling noemden zij al-
leszins billijk, en het ging niet aan, wegbe
heerders te gaan ontlasten van de kosten van
onderhoud hunner wegen, waar-oor zij tot
dusver steeds waren opgekomen.
Het aanwezige lid van Ged. Staten sloot
zich hierbij aan en herinnerde aan het bij de
vaststel'ing der Verordening namens het
College gesproken..
Evenals in de Wgencommissie kwam ook
thans bij de behandeling der voordracht het
Zuid-Hollandsche stelsel ter sprake; verschil-
ende leden verDaarden hieraan de voorkeur
te geven boven het Noordhollandsche.
Het lid van Ged. Staten wilde niet ontken-
nen, dat in het Zuidhodardsche stelsel veel
aanlokke'ijks was; men moest echter niet
meenen, dat Zuidholland z;ch van ons gewest
reeds zoo gunstig onderscheidde; doordat zoo-
vee! meer wegen onder beheer der provincie
zouden zijn gebracht, Het aantal K M dat
door Noordholland direct zou worden be-
heerd, was grooter dan in Zuidholland op het
plan waren gebracht, terwij! Zuidholland
verder niets zou uitkeeren van de Wegenbe-
lasting, doch Noordhodand wel. Intusschen
bestond bij Ged. Staten geen enkel bezwaar
tegen bestudeering en overweging van het
Zuidhollandsche stelsel.
Op eene vraag of de aftrek van 400 tot 600
gu"den per K.M. niet het gevaar met zich zou
brengen, dat gemeenten of andere wegbe
heerders nu niets meer aan wegverbetering
zouden doen, kon worden geantwoord, dat
een sterke prikkel tot verbetering bestaan
bleef, omdat bi; iedc.e verbetering, die wordt
aangebracht, eene uitkeerirg krachtens de
WpQ-enhdasfing in uitzicht komt.
Dat Provinciate of Ged Staten de bevoegd-
heid zullen hebben dwingend op te treden om
bepaalde we^dekken voor te schrijven, werd
betwijfeld. De wijze waarop en de mate
waarin uitkeering zou worden verstrekt, was
geregeld in art. 35 der Wegenbelastingwet;
daarin waren de normen vastgeste'd, die ook
de grenzen der verordenende bevoegdheid
vanwege de Staten beheerschfen; werd aan
die norrren voldaan, dan zou de Provincie be-
zwaarliik de uitkeering kunnen achterhou-
den, ook indien het wegdek niet geheel met
haar wensch in overeenstemming wasi.
A fzcnderlijk telefoonnet voor het
P. E. N.
Op eene vraag in de commissie of een apart
telefoonnet voor het P E. N. noodig is, en of
men niet zou kunnen volstaan met gebruik te
maken van de Rijkstelefoon, werd geant
woord, dat meer en meer was komen vast te
staan, dat het P. E. N., wilde het goed func-
tionneeren en kunnen optreden ten einde sto-
ringstijden tot een minimum terug te brengen,
eigen verbindingen noodig had. Ook in tijden
dat de felefoon-kantoren ges'ot-en zijn, moe
ten vaak orders gegeven worden. Ook het P.
W. N. heeft medegebruik van het telefoonnet
van het P. E. N. er heeft meer en meer de be
teekenis van dat eigen telefoonnet ondervon
den.
K. J. A. G. BARON COLLOT D'ESCURY
ZEVENTIG JAAR.
Vandaag wordt de heer K. J. A. G. baron
Collot d'Escury te Kloosterzande, burge-
meester van Hontenisse, zeventig jaar. Hij
behoort tot degenen, die onwaardeerbare
diensten hebben bewezen aan het agrarisch
organisatiewezen in oas land. Het was mede
aan zijn bemoeiingen te danken, dat op 20
October 1900 de Alg. Ned. Zuivelbond (F.
N. Z.) v/erd opgericht; van de oprichting af
is bij bestuurslid geweest. Zijn groote ver
diensten voor den F. N. Z. zijn erkend dooi
zijn benoeming tot eerelid.
Voorts heeft de heer Collot in eigen pro
vincie een belangrijke rol gespeeld op het ge-
bied der landbouworganisatie.
Van het Nederlandsch Rundvee Stamboek
is de heer Collot d'Escury jarenlang vice-
voorzitter geweest; na zijn aftreden in 1907
werd hij tot lid van verdienste benoemd.
Nog steeds is de heer Collot lid van het
permanent en uitvoerend comite van den In-
ternationalen Zuivelbond, benevens voorzit
ter van de afdeeling Nederland van dien
bond.
De groote verdiensten van den beer Collot
zijn op andere wijze erkend door zijn benoe
ming tot Officier der Orde van Oranje Nas
sau en der Huisorde van Oranje, benevens
tot ridder van het Legioen van Eer, officier
der Kroonorde van Belgie en commandeur
in de orde van Leopold II van Belgie.
MEER HERHALINGSOEFENINGEN
VOOR DE VAANDRIGS.
In artikel 45, derde lid, van de thans ge-
wijzigde Dienstplichtwet staat vermeld: „Be-
houdens de door Ons (d.i. de Kroon) vast te
stellen uitzonderingen, behooren zij, die als
dienstplichtigen van de landmacht in oplei-
ding zijn genomen tot officier, van den dag,
waarop hun eerste oefening is geeindigd, tot
het reservepersoneel der landmacht voor den
tijd, dien zij als dienstplichtige nog hebben te
dienen".
Indien dit inderdaad zoo wordt doorge-
•voerd, zouden de Dienstplichtige-Vaandrigs,
die niet in aanmerking wenschen te komen
voor eene benoeming tot Reserve-Officier en
