DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Honaerd dertigste Jaargang Dagelijksch owerzlcht. Biiiienlanci Binnenland No. Dlf ntfmmer bestaal off blade* Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feesfdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling per 3 maanden voor Alkraaar 2.— franco door bet geheele Rijk /2.50. Afzonderlijke en bewtystiummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTlfiNi Per regel /0.25, bi] groote contracten rabat. Groote tetters naar plaafsrnfmfe. Brieven franco aan de N. V. Bock- en Handelsdrnkkerf] v/h HERMs. COSTER b ZOON. Voordara C 9. Directeur: C. KRAK. Telef.nr. Administratie 3. Telefoonnr. Redacfie 33. Hoofdredacteurt Tj. N. ADEMA. Postgiro 37 06. 17 DECEMBER DE RAAD VAN DEN VOLKENBOND. De zitting gesLoten; welke resultaten bereikt zijn; eerr betreurenswaardig in cident als slot. Zaterdag is de 53ste zitting van den Ttaad van den Volkenbond gesloten en het spreekt vanzelf, dat thans de balans opgemaakt moet worden, dat men thans nagaat, wat do Raad in zijn laatste zit ting bereikt heeft. Welnu, geheel zonder resultaat is de ze zitting niet geweest. In >..e eerste plaats heet het, dat de stemming der Duitschers heel wat minder pessimis- tisch is; men heeft de overtuiging ge- Jrregen, dat bij alle partijen de ernstige wil bestaat, elkaars moeilijkheden te begrijpen en tot een aannemelijke rege- ling te komen. In de tweede plaats zal men beginnen met het in behandeling nemen van de herstel- en de ontruimingsvraagstuk- ken. Als voornaamste winst wordt in dit verband daarmede gemeld, dat, ter- wijl de financieele deskundigen in de tweede helft van Januari voor het eerst bijeen zullen komen om een begin met het werlc te maken, den Duitschers is toegezegd, dat de besprekingen over een ver\ •oegde ontruiming van het Rijnland dzaraan parallel zouden gaan. Hiermee is Briand dus. Stresemann tegemoet ge- komen. Ziedaar het voornaamste resultaat, dat op deze zitting bereikt is. Het is een sober succes, zoodat men maar moet hopen, dat bovengenoemde besprekin gen en bijeenkomsten straks tot betere resultaten zullen leiden. Aan het slot der zitting heeft zich nog een betreurenswaardig incident voorge- daan tusschen Stresemann en Zaleski, den Poolschen gedelegeerde. Depe .laat ste hield Zaterdagochtend een lange re de, waarin hij scherpe beschuldigingen uitte tegen den Duitschen Volksbond in Opper-Silezi6r De klachten der Duitsche minderhe- den noemde Zaleski een in het oog soringend misbruik en de actie van den Duitschen Volkrbond in Opper-Silezie gevaarlijk voor den vrede. Stresemann sloeg tijdens deze rede, waaraan Zaleski een geheele niets ter zake doende uiteenzetting over de eco- nomische opleving van Poolsch Opper- Silezie vastknoopte, tot tweemaal toe met de vuist op de tafel en riep: „Uner- horttoen Zaleski de minderheden- klachten een eclatant misbruik noemde. Stresemann antwoordde Zaleski, dat uit diens rede haat jegens de mihder- heden gesproken had. Hij protesteerde togen het feit, dat de verdedigipg door de' minderheden van haar heiligste rechten als misbruik werd beschouwd. Als deze meening veld won, aldus ver'klaarde Stresemann, zoi de Volken bond een van de pijlers, waarop hij rust, zien vegvallen, en de staten, die in de minderheden-beschcrming al hun ver- trc- "en op den Volkenbond hadden ge- richt, zouden alsdan de redenen moeten herzien, die en er toe "eleid hebben tot den Volkenbond toe te treden. Stre semann bedankte uitdrukkeliik Adatsji voor zijn uitvoerige en onpaPtijdige rap- poi'.in, terwijl hij eveneens erkentelijk was aan den Canadeeschen vertegen- woordiger Dandurand, die had aange- kondigd,rin de volgende zitting van den Raad een verbetering van de minderhe- den-procedure ter sprake te zullen bren- gen. Briand sprak, nadat Stresemann zijn rede had beeindigd, enkele kalmeeren- de woorden en verklaarde, dat hi}, ter voorkoming van eenig misverstand in de publieke opinie, uitdrukkelijk wenschte vast te stellen, dat nimmer de Volkenbond zich van de bescherming der heilige rechten van de minderheden zou kunnen afkeeren. De minderheden kunnen steeds op een onpartijdig en mintitieus onderzoek van hun klachten door den Volkenbondsraad staat maken. Briand sloot daarop de openbare zit ting. Opvallend is, dat Briand zelfs geen zwakke poging heeft gedaan om Zaleski bij te vallen en zich alleen beijverde om Stresemann gerust te stellen over de minderheden-bescherming door den Volkenbond. ENGELAND. DE ZIEKTE VAN DEN KONING. In paleiskringen werd het bulletin van Zaterdag bevredigend geacht. Het bevestigt den Vrijdagavond gevestig- den indruk, dat het ietwat minder ge- ruststellende bulletin, dat toen uitgege ven is, alleen maar een tijdelijken te- rugslag aangaf, welke in den langen en moeilijken strijd van den Koning te verwachten ware. Het feit, dat de Ko ning in den nacht van Vrijdag op Zater dag eenige uren slapen kon, wordt als een gunstig teeken beschouwd en de ge- staag rustige pols, samen met een ge- ringe verbetering van den plaatselijken toestand, is geruststellend. Zaterdagmiddag zijn twee nieuwe doktoren een van hen een radioloog in consult geroepen. Zij verlieten het paleis om half zes en keerden een half uur later weer terug. Prinses Mary heeft naar aanleiding van 's Konings ziekte haar deelneming aan een liefdadigheidsbijeenkomst te Windsor afgezegd: zij schreef er bij, dat dit niet beteekent dat de toestand van den Koning verergerd is, maar gezien de ernst van zijn ziekte, wilde zij niet lang uit het paleis afwezig zijn. Het avondbulletin. Ht bulletin, dat Zaterdagavond om 7 uur 20 is uitgegeven luidt: De Koning had een rustigen dag en heeft wat ge- slapen. Hoewel de pols geregeld blijft en de koorts nu matig is, blijft de uit- putting voortduren. Besloten is tot een stralenbehapdelipg als onderdeel van de behandeling. Het bulletin was door vijf dokters .onderteekend. Een uitlating va/i Ramsay MaeDonald. Een opmerkelijke hulde werd aan de Koning gebraeht in een rede van Ram say MaeDonald, de leider der arbeiders- partij. Deze zeide: „Ik w'ensch te verklaren, hoezeer de ziekte des Konings ons heeft geroerd. Deze sympathie is geen „sycophantis- me"daar, heeft het niets van. Maar de- genen onder ons die het genoegen heb ben den Koning persoonlijk te kennen, die weten met hoeveel toewijding hij zijn taak met volkomen grondwettige onpartijdigheid vervult, gevoelen op een oogenblik als di£ nu de Koning door die schaduwen schrijdt hoe buitenge- woon goed hij zijn werk als constitutio- neel vorst heeft verricht, hoe volmaakt onpartijdig hij dat werk heeft gedaan, en hoezeer hij daarmede ons aan hem heeft verboriden. Wij beschouwen hem nu niet^ls bestuurder, niet in zijn groo- ten en eerwaardigen vorm van staats- hoof maar als iemand die tot zijn volk bshoort, en die zijn geheele leven in al zijn daden er naar getracht heeft, zijn nationale -belangen te bevorderen. Er is niet een enkel lid van het Kabi- net, toen de arbeiders^Ttij aan het be- wind was, die niet met hem zou instem- rrien in de'bede, dat het bulletin zal lee- ren, dat den Koning de richting van het volLedig. herstej zaL inslaan. Een klelne verbetering in den toe- stand. Het bulletin, dat. Zondagmiddag bekend werd gemaakt, luidde, dat ondanks de koning een rusteloozen nacht had doorgebracht, de algemeene toestand een wejnig verbeterd was.- DE CELTIC, la een uiterst netetige positie. Zooals men weet is men er niet in ge- slaagd, de' „Celtic", het passagierschip van de White Starlijn, dat Maandag- morgen bij den ingang van de haven van Cork aan den grond iiep, vlot te brengen en is men thans bezig, het schip te ontladen. Volgens bericht uit Cork aan de „Times" helde 't schip on der een hoelc vair tien graden naar bak- boordzijde over en vermeerderde het ge- vaar met het riur. De lading van de „Celtic" .waarvan. een groot deel door het water is beschadigd, bestaat uit mais, graan en appelen. Bij vloed stijgt het water in een der ruimen tot 15 voet hoogte en zelfs bij laag tij bevindt zich naar schatting nog 6000 ton water in het schip. Men vreest, dat het water de „Cel- tic" op den top van de rots, waarop zij gestrand is, zal werken, in wvelk geval een poging om haar vlot te krijgen, de reeds aangerichte schade slechts kan vergrooten. Wordt de zee ruw, het- geen thans blijkbaar het geval is, daar de werkzaamheden aan boord moesten worden gestaakt, dan vreest men dat het schip, dat thans reeds kraakt, zal worden uiteengeslagen- De „Celtic" heeft groote pech gehad, omdat het juist den laatsten keer zou zijn, dat zij Cork zou aandoen en daar- na zou varen op de route BelfastNew York. De „Celtic" werd tijdens den oor- log als troepentransportschip gebruikt, waarbij zij tweemaal werd getorpe- deerd. DUITSCHLAND. DE VOLKSbARTIJ STELT EEN GRONDWETSWIJZIGING VOOR. De rijksdaggroep van de Duitsche volks- partij heeft een voorstel ingediend, om te be- palen dat een motie van wantrouwen tegen de rijksregeering, den rijkskanselier of een der leden van het rijkskabinet voortaan een meerderheid van twee derde zal behoeven om aangenomen te zijn. Een gewone meerder heid is voldoende wanneer de motie wordt ingediend in verband met de stemming over de rijksbegrooting in derde lezing. Een tweede voorstel, dat betrekking heeft op het budgetrecht, strekt om het voteeren door den Rijksdag van nieuwe middelen niet slechts afhankelijk te maken van- de toe- stemming van den Rijksraad (de huidige toe stand) maar ook van de rijksregeering. Wanneer er na een begrootingsjaar badge saldi overblijven, moet ID percent daarvan bestemd worden aan de 'consolideering van leeningen en het delgen van schuld en de rest tot belastingverlaging. De volkspartij wil deze beperking van het budgetrecht ook van toepassing verklaren voor de landen en de gemeenten. Deze voorstellen die wijzigingen van de grondwet n.l. van de artikelen 54 en 85 inhouden, vinden in de Berlijnsche bladen der coahtiepartijen weinig steun. Alleen de D A. Ztg. (volkspartij) juicht ze toe, maar ont- veinst zich toch niet dat er een zware parle- mentaire strijd over zal ontbranden. De volks partij schrijft het. blad was oorsprori- kelijk van plan de voorstellen pas op 16 Januari a.s. in te dienen, doch zij heeft ge- meend, niet langer te mogen wachten in ver band met de wenschelijkheid van tijdige voorbereiding. De D. A. Ztg. meent dat de voorstellen dan nog kunnen komen tot poli- tieke consolideering. De (democratische) Vossische Zeitung be- treurt daarentegen dat de Duitsche volks partij, die toch steeds beweert de groote coa- litie tot stand te willen zien komen, thans net doet alsof ze een partij van de oppositie is. Ook de Vorwarts uit zich stekelig over de voorstellen, en noemt het eerste een heel on- gelukkige poging om het parlementaire stel- sel vastere vormen te geven en het tweede een aantasting van het budgetrecht van den Rijksdag. CHINA. DE TARIEVENPOLITIEK. Een nieuw tarief aangekondigd. In een scbriftelijk antwoord op een vraag van een parlementslid heeft Locker Lampson, de Britsche onderstaatssecretaris voor buiten- landsche zaken, verklaard dat in een nota, gedateerd 5 December de Chineesche minister van buitenlandsche zaken den Britschen ge- zant ervan in kennis heeft gesteld dat een nieuw Chineesch douanetarief is afgekondigd en den len Febrdari van kracht zal worden Met uitzondering van beoaalde artikelen. die aan speciale tarieven onderhevicr zijn, bliiken de tarieven identiek te zijn met die in de tijde lijke overeenkomst, welke in 1Q26 door de buitenlandsche delegates werd aanvaard. Aan den Britschen handelsvertegenwoordi- ger te Sjanghai werd opgedragen een uitge- breid onderzoek naar de tarieven in te stellen en elk verschil te melden. Tot dusver werd gen antwoord ontvangen. Locker Lampson zeide voorts ,dat het be- zoek van Sir Mi'es Lampson, den Britschen gezant, aan Nanking, niet wijst op een erken- ninn der Chineesche nationale reeeering door de Britsche regeering. Een jury-erkenning zou echter noodig zijn bij de ondeteekening van elk verdrag, dat zou v/orden gesloten als resultaat der onderbandelingen, die Sir Miles Lampson thans voert. ZUIDSLAVle. DE POLITIEKE STRIJD IN SERVIe. Weer vrees voor een ministerieele crisis. Aan den publicist Rudolf Herzeg, die vice- voorzitter is van het Kroatisch zangersver- bond is een paspoort geweigerd. Herzeg, die oud-lid van de Skoepstjina is, had het con- gres van zangers te Posen willen bijwonen. Te Ragnsa is de Kroatische bibliotheek Stefan Raditsj wegens politieke actie ontbon- den. Volgens de Belgradosche ochtendbladen is de houding van Danidonitsj, den leider der democraten, die den laatsten tijd toenadering gezocht heeft tot de afvallige democraten on der Phibitsjenitsj (die met de partij van Ra ditsj ene lijn trekt) van dien aard, dat men weer voor een ministrieele crisis vreest AMERIKA. DE VER. STATEN EN HET PACT. Reserves van een senator Senator Moses heeft een motie ingediend, waarin de rechten der Ver. Staten in verband met het Kelloggpact worden omschreven. Hij verlangt, dat de Senaat de motie tegelijker- tijd met het pact zal aannemen. De motie is naar de commissie voor de bui tenlandsche betrekkingen verwezen, welke Maandag bijeenkomt ora te stemmen over het Kelloggpact. De door Moses voorgestelde reserves zijn: lo. dat het verdrag den Ver. Staten niet de verplichting oplegt tot het nemen van dwang- of strafmaatregelen tegen eenigerlei natie, die de overeenkomst schendt. 2o. dat het verdrag geen beperkingen op legt ten opzichte van de Monroeleer of de tra- ditioneele politiek der Ver. Staten. 3o. dat het verdrag niet het recht der Ver Staten aantast op verdediging van zijn ge- bied, bezittingen, handel of belangen. 4o. dat het verdrag de Ver. Staten niet bindt tot het nakomen van voorwaarden van eenig verdrag, waarin de Ver. Staten geen partij zijn. HET CONFLICT TUSSCHEN BOLIVIA EN PARAGUAY. De Boliviaansche maatregelen. In Bolivia wordt een scherpe censuur uit geoefend. Naar de Times uit La Paz meldt, zijn ook de reserves van de jaarklassen 1926- 1927 onder de wapenen geroepen. Te La Paz hebben zich 13.000 vrijwilligers aangemeld, van wie er slechts 3000 worden aangenomen De openbare meening is nog steeds voor oor- log, doch in de overige interventie van Staats- secretaris Kellogg. In militaire kringen heeft de president der Republiek, in wien door het kabinet vertrouwen werd uitgesproken, alien steun. De ontwikkeling der situatie is nog steeds onzeker. Door den terugkeer van poli tieke gedeporteerden in het openbare leven, wordt de tennenlandsche toestand nog meer gespannen, terwijl een zege van de militaire partij niet tot de onmogelijkheid gerekend kon worden. Het gezantsdhap van Bolovia te Londen verklaart daarentegen, dat geen reservisten onder de wapenen zijn geroepen. Slechts de jaarklasse 1929, die per 1 Januari onder de wapenen zouden komen, is 14 dagen vroeger in werkelijken dienst geroepen. De berichten betreffende troepenconcentraties aan de gren- zen worden als onjuist beschouwd. Dat een contingent Boliviaansche troepen, dat zich toevalligerwijze in het grensgebied bevond, zich tegen evenhieele verdere verrassingen verzekerde, wordt natuurlijk geacht. BEVEL TOT MOBILISATIE IN PARAGUAY. De regeering van Paraguay heeft gister, Zondag, een besluit bekend gemaakt, waar- door de lichtingen van 10 jaren, welke de leeftijden van 18 tot 28 jaar omvatten, ge- mobilliseerd worden. In Asuncion heerscht op grond van dit mobilisatiebevel groote op- winding. De beslissing der regeering word* door de bevolking met groot enthousiasme begroet. Groot scharen vrijwilligen melden zich aan. GROOTE FABRIEKSBRAND TE HELMOND. Het grootste fabrieksgebouw van J. A. Carp's Garenfabrieken in de asch gelegd. Enorme schade. Zeshonderd arbeiders werkloos. Zondag heeft te Helmond een enorme brand gewoed, die het oudste en tevens het grootste fabrieksgebouw van A. J. Carp's Garenfabrieken, gelegen aan den Kanaaldijk te Helmond, heeft verwoest. Omstreeks half tien in den ochtend werd de brand door den portier van de fabriek ontdekt. VermoedelijK is het vuur ontstaan in de zakdoekenmakerij van de fabriek. Het vuur greep zeer snel om zich heen en hoewel de Helmondsche motor- brandspuit spoedig ter plaatse was, liet het zich aanzien, dat deze alleen het vuur niet meester kon worden. Derhalve werd de hulp ingeroepen van de Eindhovensche brandweer en binnen lcorten tijd was ook de motorbrand- spuit uit Eindhoven ter plaatse. Het vuur had zich intusschen over de ge heele fabriek. verspreid en ook de kantoren, die in hetzelfde gebouw zijn ondergebracht, werden aangetast. Aan behoud van het ge bouw viel dan ook niet meer te denken, zoo dat het met de voorraden en de magazijnen een prooi der vlammen werd. Uit de kantoren kon slechts een deel der boeken worden ge- red. Van het drie verdiepingen hooge ge bouw is niet veel meer dan een puinhoop over- gebleven. Behalve het hoofdgebouw zijn ook nog af- gebrand de ververijen, die achter het groote nieuwere gebouw waren gelegen. Alle muren ervan zijn ingestort. De oorzaak van den brand is tot nu toe on- beJcend. De schade, die door verzekering ge- dekt wordt, bedraagt eenige honderdduizen- den guldens. Spoedig na het uitbreken vatt den brand waren de directie en vele autoritei- ten op het terrein aanwezig. Vele honderden personen sloegen het schouwspe! gade. Door dezen brand zullen ongeveer zeshon derd arbeiders werkloos worden. Het tweede, kleinere, fabrieksgebouw van Carp's Garen fabrieken, dat op ongeveer 600 M. afstand staat, bleef gespaard. Het is nog niet bekend of ook deze fabriek, waar nog eenige honder den arbeiders werkzaam zijn, tengevolge van den brand moet worden stopgezet. De bestrijding van den brand ging met groote moeilijkheden gepaard. Het vuur, dat gretig voedsel vond in de licht brandbare ma- terialen in de fabriek, werd aangewakkerd door een fellen Oostenwind Bovendien vroor het hard, zoodat vooral in den aanvang, toen de hitte van het vuur nog niet zoo hevig was, veel blusehwater onmidaellijk ijs werd. De plassen rondom heL-brandende gebouw be- vroren onmiddellijk, zoodat bij het blus- schingswerk de grootste voorzichtigheid moest worden in acht genomen. Verbrand zijn het groote fabrieksgebouw, de kantoren, de magazijnen met veel voor raden en de ververijen. Uit de kantoren is slechts een gedeelte der boeken gered. GELUKTELEGRAMMEN. In de maand October werden 13890 Geluk- telegrammen verzonden bestemd voor het binnenland en 428 voor het buitenland Van- uit het buitenland en de binnenlandsche Scheepsstations werden respectievelijk 328 en 71 Geluk+elegrammen ontvangen. Amsterdam verzond 3150 Geluktelegram- men en ontving van het buitenland en de bin nenlandsche Scheepsstations 82Rotterdam 1512 en 57; 's-Gravenhage 1393 en 57; Alk- maar 70 en 2; Arnhem 336 en 6; Breda 144 en 4; Deventer 116 en 1; Dordrecht 115 en 7; Eindhoven 180 en 4; Groningen 263 en 4; Haarlem 318 en 5; 's-Hertogenboseh 100 en 4; Hilversum 196 en 7; Leeuwarden 146 en 2; Leiden 163 en 4; Maastricht 84 en 4; Nijmegen 207 en 4; Tilburg 140 en 12; Utrecht 373 en 12; Zutphen 70 en 2; Zwoile 107 en geen; de overige kantoren in een totaal 5135 en 119. Het doet ons een genoegen mede te kunnen deelen, dat in deze maand 1666 geluktele- grammen meer verzonden zijn dan in de maand September. Van de opbrengst der Geluktelegrammen over deze maand wordt door het Neder- landsch Jeugdleiders Instituut een bedrag van 42.85 beschikbaar gesteld voor he* Kinderfonds van het Post- en Telegraafper soneel. GESLEPEN OPLICHTERS. Onvolwaardige di-anumten als onaerpand. Zaterdag 8 Dec werd een zakenman te Enschede uit Amsterdam opgebeld en werd hem medegedeeld, dat men een zaak voor hem had, waarmede veel geld was te verdienen. Hem werd verzocht Maandag te Rotterdam te komen om over deze aangeiegenheid bespre kingen te voeren. Toen deze zakenman Maan dag niet naar Rotterdam ging, vervoegde zich te Enschede j.l. Woensdag een iran uit Am sterdam bij hem, die hem mededeelde dat deze een zaak in Amsterdam had gekocht, waar- voor hij nog 20.000 moest hebben. Een vriend van hem, een diamanthandelaar, had een partij juweelen ter waarde van 40 a 50.000 ter beschikking gesteld om als on- derpand te dienen voor deze 20.000. Deze vriend zat in een restaurant te Enschede en bevestigde het verhaal van den Amsterdam- mer en bleek inderdaad in het bezit te zijn van een tasch, inhoudende een partij juwee len, waarvan eenige door een juwelier in Enschede werden onderzocht en echt bleken te zijn. De politie, met een en ander in kennis ge steld, werd in deze aangeiegenheid gemengd. Toen Donderdagmorgen in een restaurant te Enschede een contract werd opgemaakt, bleek dat de bedoeling was, dat de zakenman de verzegelde tasch juweelen in ontvangst zou nemen en daarvoor 20.000 zou geven, on der bepaling dat wanneer de Amsterdammer en zijn compagnon niet voor 1 Februari a.s. 20.000 aan den zakenman hadden betaald, de juweelen zijn eigendom werdeii. De Amsterdammer en zijn conjpagnon, als- mede een derde persoon, werden daarop aan- gehouden, terwijl de juweelen in beslag ge nomen werden. He* bleek toen, dat behoudens de eenige door den juwelier onderzochte ju weelen, de rest van den inhoud van de tasch" minder waardevoile juweelen bevatte en dat hun gezamenlijke waarde in plaats van 40 a 50.000 slechts was /14a/ 15.000, ter wijl van het opgedischte verhaal van den koop eener zaak te Amsterdam, waarvoor het geld zoogenaamd noodig was, niets is kunnen blrjken. Alle drie staan als scharrelaars bekend en zijn reeds herhaaldelijk 'net de justitie wegens oplichting in aanraking geweest. De eerste twee zijn thans wegens poging tot oplichting te Enschede in verzekerde bewaring gesteld, terwijl de derde persoon is vrijgelaten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1928 | | pagina 1